SNIJBOON ONDER GLAS 215 1. Snijboon - vergelijking stengelheid en frequentie TOAGLA15SJB_TT1 Doel van de proef Bepalen wat de invloed is van de stengelheid en de frequentie van ken op de arbeidsduur en opbrengst van snijbonen. Proefopzet Object Stengelheid Bladpluk Wijd + 2,8 stengels/m² Bladpluk Wijd 2,8 stengels/m² Geen Dicht + 3,13 stengels/m² Bladpluk Dicht 3,13 stengels/m² Geen Stengelheid (zie figuur 1) Dicht = 3,13 stengels/m² = 2 x 16 cm en 2 zaden/pot, waarbij de twee stengels elk afzonderlijk werden opgeleid langs een touw, in V-vorm. Per mat staan er 3 steenwolpotten. Wijd = 2,8 stengels/m² = 3 x 16 cm en 2 zaden/pot, waarbij de twee stengels elk afzonderlijk werden opgeleid langs een touw, in V-vorm. Per mat staan er 2 steenwolpotten. Bladpluk Bladpluk= regelmatige wegname van blad, met de bedoeling het gewas luchtig te houden en de oogst gemakkelijker te maken. Er wordt blad geplukt over de hele plant, maar men let er wel op dat dit telkens de oudste bladeren zijn. Geen= Aantal parallellen: 2 Voor alle objecten werd de arbeid van alle handelingen genoteerd. Proefomstandigheden Substraatteelt, met planten in steenwolpotten geplant op steenwolmatten. De onderlinge afstand tussen twee steenwolmatten was telkens 2 cm. Zaaidatum: 23 juni 215 Plantdatum: 3 juni 215 Oogstperiode: 19 augustus 21 oktober 215 Ras: Oriente (Hortiplan) De teelt werd beëindigd na de tweede vlucht. Hoogte horizontale gewasdraad: 2 m boven de mat. Als de stengels boven de gewasdraad kwamen, werden deze getopt. Verder werd er niet gesnoeid in de scheuten.
Figuur 1. Opbinden van de planten langs de touwen bij de twee stengelheden (links: 3,125 stengels/m²; rechts: 2,83 stengels/m²) (1) Bladpluk (2) Bij het object met werd gedurende de teelt 4 maal blad geplukt : op 12 augustus (4 bladeren per stengel verwijderd), op 25 augustus en 17 september (telkens 6 bladeren per stengel verwijderd) en op 3 september (7 bladeren per stengel verwijderd). Biologische gewasbescherming De roofmijt Amblyseius swirskii werd preventief ingezet tegen trips en spint. Dat gebeurde onder vorm van kweekzakjes. Chemische middelen werden eenmalig gebruikt bij het begin van de teelt. Het gewas werd behandeld met Vertimec tegen spint één week na planten. (3) Bemesting en watergift Er werd een standaardvoedingsoplossing gebruikt zoals bij tomaat, maar met een vierde minder magnesium 1 (EC = 2,-2,2 ms/cm). Het aantal druppelbeurten werd geregeld op basis van de lichtintensiteit. Er werd gestreefd naar 25% drain. Resultaten Opbrengst en kwaliteit Figuur 2 toont het opbrengstverloop. Typisch voor de bonenproductie is het voorkomen van vluchten, namelijk periodes van sterke productie onderbroken door een tussenperiode met lage productie. In deze proef deed de dode zone zich voor tussen 9 september en 23 september. Voor de plotse daling van de productie eind augustus ligt verklaring voor de hand. Zowel de totale opbrengst als de kwaliteit vielen in deze tweede teelt tegen (Fig.3). Dit was vooral het gevolg van de extreem hoge kastemperaturen onmiddellijk na het planten (45 C op 1/7). De lagere opbrengst in het object Dicht + werd duidelijk zichtbaar tijdens de eerste oogstbeurten, maar bleef aanhouden tijdens de ganse teelt. De oorzaak hiervan is onduidelijk. Wel 1 Op basis van Voedingsoplossingen voor groenten en bloemen geteeld in water of substraten, C. Sonneveld en A. Bik, 1983. Informatiereeks Proefstation voor tuinbouw onder glas te Naaldwijk, N 69. 2
Opbrengst (g/m²) viel op dat het gewas van dit object schokken kreeg telkens als er blad geplukt werd. Dit kon niet worden waargenomen in het object Wijd +. 7 6 5 4 3 2 1 19/8 26/8 2/9 9/9 16/9 23/9 3/9 7/1 14/1 21/1 wijd + wijd + Figuur 2. Opbrengstverloop Tabel 1. Opbrengst over de ganse teeltperiode, met verdeling over de sorteerklassen en vruchtgewicht Object Opbrengst (g/m²) aantal gewicht per bonen Flandria + Flandria A1 Krom Totaal boon (g) per m² Wijd + 1132 1127 258 316 4633 235 19,7 Wijd 1186 1191 241 333 475 242 19,6 Dicht + 853 199 177 263 3922 24 19,2 Dicht 134 1178 241 361 4615 235 19,7 Figuur 4 toont de sortering per vlucht. Hieruit kan de waarneming van vorige jaren en ook van in de eerste teelt bevestigd worden, nl. dat de vruchtkwaliteit in een tweede vlucht steeds slechter is. Dit lijkt een vast gegeven, dat niet afhankelijk is van de weersomstandigheden. 3
Sortering vruchten per vlucht Opbrengst (kg/m²) 6, 5, 4, 3, 2, 1,, wijd wijd + + + wijd wijd + + + Parallel 1 Parallel 2 Flandria + Flandria A1 Krom Figuur 3. Totale opbrengst per object en per parallel 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wijd wijd Wijd wijd vlucht 1 vlucht 2 Flandria + Flandria A1 Krom Figuur 4. Sortering in procenten uitgedrukt per vlucht 4
Arbeid (uren/1 m²) Arbeid Figuur 5 en tabel 2 geven de geregistreerde arbeidsuren aan voor de handelingen per object. Door de kleine veldjes zijn de werkelijk gepresteerde uren per object wellicht niet representatief voor de praktijksituatie. Wel moet vooral worden gelet op de verhouding tussen de verschillende objecten. 6 5 4 3 2 1 wijd + wijd + Zaaien/planten Indraaien Toppen Bladpluk kuisen onderaan Oogst Afsnijden stengels Ruimen gewas Figuur 5. Verrichte arbeid voor de verschillende teeltsystemen gedurende de volledige teelt. Tabel 2. Verrichte arbeid (uren/1m²) voor de verschillende teeltsystemen gedurende de volledige teelt. Handeling Wijd + Wijd Dicht + Dicht Zaaien/planten 2 2 3 3 Indraaien 24 21 24 25 Toppen 3 28 33 34 Bladpluk 67 76 Kuisen onderkant (1) 23 21 23 26 Oogst 395 45 369 441 Afsnijden stengels 1 1 1 1 Ruimen gewas 6 6 1 1 Totaal 548 485 539 54 % 113% 1% 111% 111% (1) Tijdens de teelt werden de stengels soms onderaan gekuist. Dit houdt in dat bij de onderste 2 cm van de stengels alle scheuten en bladeren werden verwijderd. Dit werd gedaan omdat de onderste bonen altijd krom groeiden langs de grond. 5
Bespreking Opbrengst Er was groot verschil in opbrengst tussen de objecten, met uitzondering van het object Dicht +. Bij dit object lag de opbrengst ongeveer 75 gram, of ongeveer 15%, lager dan bij de andere objecten. Dit was het geval in beide parallellen. Een mogelijke oorzaak hiervan kan zijn dat de planten schokken kregen telkens als er (te veel) blad werd geplukt. De stengelheid en de intensiteit van hadden amper een invloed op het verloop van de vluchten (figuur 2). Wel leken de wijd geplante planten met het snelst te hernemen in productie bij de tweede vlucht. In parallel 1 leek de vruchtsortering iets beter voor de wijde standheid dan voor de e: de som van de klassen Flandria+ en Flandria was telkens wat hoger. In parallel 2 was dit echter minder het geval. Arbeid De teelt zonder bevestigde de bevindingen van 214 en de eerste teelt van 215, nl. dat een grotere stengelheid extra arbeid met zich meebrengt (zie Fig. 5 en tabel 2). Dit was zowel het geval voor de gewasbehandelingen, als voor de oogstarbeid. Zonder leidt een hogere stengelheid tot meer zoekwerk bij oogst. Door blad te plukken verminderde deze oogstarbeid bij hoge stengelheid gevoelig, mede door de lagere opbrengst, maar deze winst werd volledig teniet gedaan door de toename aan arbeid voor het ken. Financieel De combinatie van lage arbeidskost met normale opbrengst lijkt een wijde stengelheid zonder enige bladsnoei de snijboonteelt het meest rendabel te maken. Besluit De proef geeft aan dat de lagere stengelheid, van ong. 2 stengels/m², de voorkeur verdient boven de hogere stengelheid van 3,1 st./m². Bladpluk biedt hierbij voordeel. Deze combinatie van lage stengelheid zonder bladsnoei levert een normale opbrengst rn goede vruchtkwaliteit op, met een lage arbeidsbehoefte. 6
Buitentemperatuur ( C) Kastemperatuur ( C) Bijlagen 1. Klimaat 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 kastemperatuur 4 35 3 25 2 15 1 5 kastemperatuur buitentemperatuur buitentemperatuur 7