Vertrouw op je hond Een veel gehoorde kreet, echter in de praktijk denkt de mensen het vaak zelf beter weten dan De hond. De neus van de hond is beter dan van de mens, maar de mens wil graag controle houden over de situatie. Dit is heel herkenbaar, maar we vergeten het weleens dat de hond de zintuigen heeft en wij niet. Je ziet op keuringen dat de geleiders in meer of mindere mate proberen de honden te beïnvloeden. Als de keurmeesters dit zien krijgt men een lager beoordeling of helemaal geen. Honden die altijd gestuurd worden door hun geleider kunnen op ene keuring niet zelfstandig werken en de gevolgen zijn dan een gemitst voorwerp of persoon. Hoe werkt het nu eigenlijk zijn de mensen betere hondentrainers? Of zijn de honden betere mensen trainers? Misschien is het een stuk teamwerk. Lezen van mensen door honden In de jaren twintig van de vorige eeuw was er in Amsterdam een politiehond genaamd Albert. Hij was beroemd omdat hij heel wat zaken had helpen oplossen. In het Oosterpark staat zelfs een grafsteen ter herinnering aan hem. De wetenschap was erg geïnteresseerd in Albert. Een steen werd enige tijd in de hand gehouden en vervolgens op een grindpad gegooid ongeveer 10 a 20 meter. De hond ziet en hoort in welke richting de steen geworpen is. Toch kan de hond den steen op die afstand te midden van andere niet herkennen. Het is dus alleen het beperkte veld, waar de steen ligt, dat optisch en akoestisch waargenomen word. Albert apporteerde een dergelijke steen steeds zonder fouten. Vervolgens werd er een keuze proef gemaakt. Zes personen naast elkaar geplaatst, nemen ieder een steen in de hand en werpen deze tegelijkertijd in het grind. De hond wordt aan één van de handen lucht gegeven. Vervolgens word Albert door zijn geleider gestuurd om te zoeken. Hij doet dit vervolgens, door het gehele terrein af te snuffelen. Bij elke geworpen steen houd hij even stil, deze word dan besnuffeld, tot hij bij de goede steen komt. Deze wordt geapporteerd. Daarbij is het opmerkelijk, hoe het gedrag va de hond op het ogenblik van het vinden van de steen veranderd. Terwijl Albert rustig van steen naar steen snuffelt, richt hij ineens zijn oren op; met snelle bewegingen van neus en bek isoleert hij de steen uit de omgeving en apporteert snel. Geheel anders is het gedrag van de hond als hij, door de geleider of anderszins wordt beïnvloed, een steen pakt welke niet de juiste is. Dan zie je een onzekere, enigszins schuwe reactie. Iedereen die weleens geprobeerd heeft een hond iets te leren weet dat honden goed reageren op aanwijzingen van de geleider. Veel mensen herkennen ook dat honden aanwijzingen oppikken die
niet getraind zijn. Bijvoorbeeld als je de schoenen aantrekt en de hond al klaar staat voor de wandeling. De vraag is hoe subtiel kan een aanwijzing zijn, dat de hond hem nog oppikt, maar jezelf er totaal geen weet van hebt. De prestatie van drugs en explosievenhonden worden beïnvloed door hun geleiders. Dir was de titel van een onderzoek in 2011,wat in diverse bladen verschenen is. De teams gave meer dan 200 keer onterecht een verwijzing aan, terwijl er geen geur aanwezig was. De meeste keren gebeurde dit doorat de geleider dacht er geur aanwezig was. De keren dat de hond een foute verwijzing gaf was maar een fractie. Volgens de onderzoekers is het niet alleen van belang hoe goed de hond getraind is of hoe goed zijn neus is. Maar de interactie tussen de geleider en hond en de geleider die zijn hond beïnvloed zijn ook factoren die mee spelen. Blind trainen Honden worden getraind om op een bepaalde aanwijzing(geur) te reageren. Dus als er gezocht moet worden naar menselijke geur, is dit (niet) de enigste aanwijzing waar de hond op reageert. Menselijke geur, elk persoon ruikt anders elk lichaamsdeel geeft een anderen geur af. De hond ruikt dit precies; Begeleidende geur: denk aan voorwerpen die vaak worden gebruikt bij voorwerpen, ijzer, metaal enz. dit heeft ze eigen geur en smaak de hond onderscheid dit ook en neemt dit mee. Mocht de hond een voorwerp ruiken die vaak wordt gebruikt bij het zoeken en waar geen menselijke geur aan zit, zal je een reactie daar op zien. Gaat de geleider hier verkeerd mee om kan de hond verkeerd beïnvloedbaar zijn; Verstoring: sommige gebieden zijn sterk van geur denk aan net bemeste akkers in dat gebied hangt de geur erg sterk. Ook ruikt een stad weer heel anders als de Veluwe. Als je kijkt naar de geleider en zijn hond dan zijn de fysieke aanwijzingen van de geleider vaak overduidelijk. Bij sorteerproeven zie je dat de hond de rij met buizen afzoekt. Met een schuin oog houd hij zijn geleider in de gaten. Bij een kleine beweging van hem bewust of onbewust. kan een onzeker of een onervaren hond hierdoor een foute beslissing maken, En apporteert de hond het buisje wat op dat moment het dichtst in de buurt is. Bij het zoeken naar kleine voorwerpen zie je dat als de geleider mee gaat denken dat het fout gaat, Een voorbeeld: De hond komt dicht in de buurt
van een voorwerp. Dan doet hij onbewust een stap voorwaarts. De hond reageert hierop en pakt dan het voorwerp als die er ligt,nu gebeurd het nog een keer de geleider denkt iets te zien en doet een stap naar voren, Maar deze keer ligt het voorwerp er niet, Dan kan je deze plek interessant hebben gemaakt voor de hond. De hond blijft hier hangen omdat de geleider het stapje naar voren heeft gedaan( hond associeert dit met het voorwerp. Vaak word dan gedacht en verweten dat de hond het niet goed doet. geleider reageert dit af op de hond en gevolg, een onzekere hond die niet verder durft te zoeken) Maar hoe kun je nu voorkomen dat honden die kleine subtiele aanwijzingen oppakken. De geleider moet niet weten waar iets of iemand ligt.. Zo voorkom je onbewust het aanwijzingen te geven aan je hond. Door dit blind te doen, neemt het zelfstandig werken van de hond enorm toe Maar wanneer begin ik met ''BLIND'' zoeken? Zodra de hond weet waarnaar hij op zoek is, is het belangrijk dat er zo snel mogelijk BLIND wordt gezocht. Dit Houdt in dat de geleider niet weet waar het spoor loopt en niet weet waar de voorwerpen zich bevinden. De geleider kan de hond beïnvloeden, Kluge Hans effect Ook mist de geleider signalen van de hond. Onbewust zoekt de geleider ook mee naar de voorwerpen en vraagt zich af lag het voorwerp nou twee meter meer naar links of rechts? Maar probeer eens alleen op je hond te letten. Zorg als geleider dat je het overzicht houdt waar de hond geweest is en welke plek extra aandacht aanbesteedt moet worden. Belangrijk is met blind zoeken dat je vertrouwt op de hond, aan het begin is dit moeilijk en als de hond een tijd aan het zoeken is en nog niks gevonden heeft, begint de geleider zenuwachtig te worden. Blijf rustig en vertrouw op je hond. Zorg altijd dat je een buddy bij je hebt die je kan vertrouwen. Mocht de hond er echt niet uit komen en is het voorwerp al een paar keer overlopen is kan je buddy snel een ''WARM''( een voorwerp wat de buddy in zijn hand of zak heeft) voorwerp er bijgooien zonder dat de hond dit ziet, Dit voorwerp zal de hond snel vinden. En de hond wordt op deze manier beloond voor het blijven zoeken( positief afsluiten). Na elke positieve oefening krijgt de geleider meer vertrouwen in zijn hond en leert zijn hond ook sneller te lezen Lezen van de hond Een hond kan gaan verwijzen of tenminste bezig zijn met de geur welke hij aan het zoeken is als: De hond tijdens zoeken ineens van richting veranderd, een hoek maakt, of hij afwijkt van de rechte lijn; Verandering van tempo, langzamer of sneller; Hij heeft wat langer interesse in een bepaald gebied, ook al leid dit niet tot een verwijzing;
Hij staat stil en staart naar een bepaald punt; Hij begint te krabben of zijn tanden te gebruiken op een bepaald punt. Om zo dingen aan de kant te krijgen en dichter bij de bron te komen. Als hij slechts een enkele keer krabt wees dan voorzichtig en stil omdat de nog aan het uitwerken is; De hond probeert door bepaalde bewegingen de geleider naar de bron van de geur te brengen, meestal is hij opgewonden en door heen en weer te lopen maakt hij de geleider duidelijk welke kant hij op moet Verwijzen van Voorwerpen Wat past het beste bij jouw hond? Het keuringsreglement kent verschillende manieren van verwijzen. De belangrijkste vraag is: Welke methode past het beste bij jouw hond? Denk bijvoorbeeld eens aan jachthonden, sommige rassen hebben een probleem met het signaal luid geven bij een persoon. Nu kun je met veel druk dit proberen aan te leren bij een hond, met als gevolg dat de hond te maken krijgt met stress en hierdoor geen nieuwe dingen tot zich neemt. Een bringsel past dan weer beter bij deze type honden. Actieve honden met veel drift Actieve honden met heel veel drift op een voorwerp nemen het voorwerp vaak meedogenloos te grazen. Dit kan een gevolg zijn van een verkeerde manier van aanleren. Door het voorwerp bijvoorbeeld een prooi te laten worden (denk aan het wegslepen van een voorwerp aan een touw) gaat de hond achter het voorwerp aan en klemt het tussen zijn poten om er vervolgens in te bijten (hierop zijn natuurlijk uitzonderingen). Een ander voorbeeld is een hond die heel snel hoog in zijn drift zit en door het blaffen naar een niveau hoger gaat (de hond fokt zich als het ware op). Ik leer mijn honden alle oefeningen aan met een lage drift. Dit houdt niet in dat mijn hond deze oefening niet graag doet, het gaat namelijk om de beloning die hij associeert met het voorwerp. Een hond kan een groot voorwerp verwijzen door alleen AF te gaan liggen. Dit voorkomt veel stress en energie zowel voor de hond als geleider, deze manier is voor honden die te snel in een te hoge drift zitten perfect. Nu is het vaak mooier als de hond er luidt bij geeft. Doet je hond dit zonder problemen dan is er niks aan de hand, maar wat als de hond hierdoor te driftig wordt en het voorwerp te grazen gaat nemen? Is het dan niet veel beter als de hond perfect het voorwerp verwijst door alleen af te gaan liggen zonder stress? Zoals ik al eerder aangaf, bepaal zelf wat het beste past bij jouw hond. Niet alleen de werkwijze van de hond is belangrijk maar ook de aanpak van de geleider zelf wanneer de hond het voorwerp verwijst. Voorbeeld: Een hond heeft het voorwerp gevonden en geeft luidt als signaal op het voorwerp. De geleider wil de hond belonen door een worstje op het voorwerp neer te leggen (vanuit de bron belonen). De geleider loopt richting de hond, de hond ziet dit en denkt daar komt mijn beloning en wacht af (hij stopt even met blaffen). De geleider zet de volgende stap en beloont de hond. Nu zit het gevaar erin dat je behoedzaam moet zijn dat de hond niet te vaak beloond word op het Stil zijn. Dit kan er langzaam maar ook snel in gaan sluipen! Belangrijk is dus dat wanneer de hond stopt met blaffen, de geleider stil staat. De beloning komt vervolgens pas dichterbij wanneer de hond weer een luid signaal geeft. Daarna als geleider zeer scherp zijn in het
belonen bij de bron precies op het moment wanneer de hond luidt geeft. Nu gebruik ik als voorbeeld een voorwerp, maar hetzelfde geldt voor persoon revieren en bij het puin zoeken. Voorwerpen op het spoor Tijdens het speuren kun je ervoor kiezen om je hond het voorwerp te verwijzen door te gaan liggen of het te apporteren. Wat er in de praktijk vaak verkeerd gaat bij het verwijzen van een voorwerp is het volgende; De hond verwijst het voorwerp goed. De geleider gaat hoog in de stembeloning zitten en de hond draait zijn kop om richting de geleider. De geleider loopt naar het voorwerp toe waardoor de hond blijft kijken naar zijn geleider omdat de beloning steeds dichterbij komt. De geleider pakt de beloning uit zijn zak en gooit deze richting het voorwerp. De hond wordt op deze manier beloond op het kijkgedrag. Dit sluipt er ook tijdens de training in en zo ontstaat al snel dat de hond 380 graden draait en vaak ook half op het voorwerp terecht komt terwijl hij naar de geleider kijkt. Dit geeft een slordig beeld. Een mogelijkheid is om de hond te laten focussen op het voorwerp (denk dan aan een narcotica of explosieven speurhond die naar de doos blijft kijken) waarbij de hond alleen zijn beloning krijgt als hij naar de bron blijft kijken! Dit kun je aanleren door boven de hond te gaan staan en alleen een voertje op te gooien als de hond naar het voorwerp blijft kijken. Kijkt de hond naar boven dan negeer je dit, maar wanneer de hond wel naar het voorwerp kijkt, al is het slechts 1 seconde, dan laat je het voertje vallen. Vervolgens laat je terwijl de hond het voertje aan het eten is het volgende voertje vallen. Aan het begin sta je vlak boven de hond, wanneer de hond doorheeft wat de bedoeling is kun je langzaam de afstand vergroten en achter de hond gaan staan. Zorg er echter wel voor dat je gericht kunt blijven gooien, maak de afstand dus niet te groot. Aan het begin is het een kunstje en later zal de hond echt bevriezen bij het voorwerp, Op deze manier is de hond dus minder snel afgeleid voor de omgeving waarin hij zich bevindt. Slot We moeten dus bij onze training van honden steeds aan denken dat we door onze honden voortdurend scherp in de gaten worden gehouden. Scherper dan wij mensen dat zouden kunnen. Onze onzekerheid dragen we dus zo op de hond over zonder dat we daar ook maar het geringst van merken, En juist die kleine dingen zijn het, die bij honden tot mislukte oefeningen leiden. Jan Reuvekamp en Wesley Vischer