Diabetische Oogziekten F. Hageman, Oogarts OPSIS oogziekenhuis Amstelveen Den Burg
DIABETES MELLITUS
GLUCOSE
Bloedglucosespiegel : Maat voor hoeveelheid glucose opgelost in het bloed. Wordt uitgedrukt in millimol per liter (mmol/l). Normale nuchtere waarde tussen de 4 en 6,4 mmol/l Nuchtere' waarden bij een onbehandeld persoon boven de 6,9 mmol/l, 'niet-nuchter' boven de 11,0 mmol/l : Diabetes Mellitus (suikerziekte).
Diabetes is een ongeneeslijke stofwisselingsziekte. Het lichaam haalt hierbij onvoldoende energie uit glucose. Glucose kan in de meeste cellen alleen opgenomen worden in aanwezigheid van voldoende Insuline (hormoon). Hiervoor zijn werkende insuline-receptoren op die cellen nodig.
Diabetes Mellitus type 1: Onvoldoende of geen productie van insuline. Diabetes Mellitus type 2: ( ouderdomssuiker ) Probleem met betrekking tot de insuline-receptoren; Er wordt voldoende insuline gemaakt, maar lichaamscellen reageren onvoldoende. 15% diabetes type 1, 85 % diabetes type 2.
TYPE1 Plots optreden van de ziekte Gewichtsverlies ondanks stijgende eetlust Vel dorst, vaak urineren Vermoeidheid Ketosisgeur Complicaties zelden aanwezig Ontstaat meestal voor leeftijd van 40 jaar TYPE2 Geleidelijk optreden van de ziekte Vaak overgewicht Vaak asymptomatisch of minder uitgesproken symptomen Infecties Zelden ketosis Vaak reeds complicaties bij diagnose Meestal na 40ste jaar
Complicaties Diabetische Retinopathie CVA Cardiovasculair Diabetisch Nefropathie Diabetische Neuropathie
Op dit moment zijn er in Nederland naar schatting 850.000 mensen met diabetes. Hiervan zijn er zo n 250.000 mensen met diabetes zonder het te weten.
Screening Opsporen van diabetische retinopathie wordt verricht door een oogarts, een optometrist of een grader 45 graden fundusfotografie van 2 velden per oog http://www.oogheelkunde.org/professionals/evidence-basedrichtlijnen/item?urlproxy=/patienten/patientenvoorlichting/richtlijnen2/glauc oom-richtlijn&objectsynopsis=#3y1kldh7e3vwup7x8vdmpg
Screening: start DM type I Vijf jaar na de diagnose Maximaal 2 jaar na begin puberteit DM type II: Zo spoedig mogelijk < 3 maanden
streven naar goede bloedglucose regulatie verminderen overgewicht behandelen hypertensie behandelen dyslipidemie roken afraden lichaamsbeweging stimuleren tijdig complicaties opsporen en behandelen
Screening: interval Geen DRP en geen risicofactoren Na maximaal 2 jaar Geen DRP, maar wel risicofactoren Ieder jaar Zwangerschap elke 3 maanden!!
A simple pedometer and scales may be more powerful than a laser, medications, or surgery in the long term (American Academy of Ophthalmology, Basic and Clinical Science Course, Section 12)
www.woorden-boek.nl: Pedometer: Instrument waarmede tijdens het lopen het aantal voetstappen kan worden geteld; Woorden zoeken - Woorden A-Z SWC. Woorden-Boek.nl zoekt in 104.342 woorden.
Diabetische retinopathie Belangrijkste oorzaak van blindheid en slechtziendheid in ontwikkelde landen bij mensen tussen 20-74 jaar Na 20 jaar Diabetes heeft 99% van de Type 1 en 60% van de Type 2 patiënten enig vorm van Retinopathie
Indeling niet proliferatieve DRP Mild Matig Ernstig Zeer ernstig Microaneurysmata Meer bloedinkjes Grotere bloedingen 2 of meer ken- Enkele bloedinkjes Cottonwool spots Matige IRMA s merken van Lichte IRMA s Venous beading ernstige DRP
Proliferatieve DRP Neovascularisaties Optic disc (NVD) Elsewhere (NVE) Glasvochtbloeding Tractie ablatio retinae
Proliferatieve DRP
FAG
OCT
Diabetisch maculaoedeem Indeling klinisch significant en niet significant (laserindicatie in ETDRS-studies) Meer recent : Fovea Centralis wel / niet aangetast Klachten: Visusdaling en Metamorphopsie.
Photocoagulatie
Photocoagulatie
Panretinale lasercoagulatie voor PDRP Doel: regressie van retinale neovascularisaties Vermindert het risico op ernstige visusdaling met 50% 1500-2500 x in meerdere sessies (soms) pijnlijk gestoorde donkeradaptie gezichtsveldbeperkingen
Panretinale lasercoagulatie voor PDRP Doel: regressie van retinale neovascularisaties Vermindert het risico op ernstige visusdaling met 50% 1500-2500 x in meerdere sessies (soms) pijnlijk gestoorde donkeradaptie gezichtsveldbeperkingen
Pars Plana Vitrectomie, Als laser alleen niet meer helpt of niet mogelijk is. Persisterende glasvochtbloeding, tractieablatio, maculaoedeem met vitreoretinale tractie
Grid / Focale laserbehandeling van de macula Standaarbehandeling sinds 1985 (ETDRS-study) Indicatie: klinisch significant maculaoedeem Vermindert de kans op ernstig visusverlies met meer dan 50% Desondanks veel patiënten slechtziend, paracentrale scotomen Probleem: spot expansion, toename atrofische gebieden Treatment techniques and clinical guidelines for photocoagulation of diabetic macular edema. Early Treatment Diabetic Retinopathy study Report Number 2. Early Teatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Ophthalmology 1987;94:761-74
Vascular endothelial growth factor (VEGF)-remmers
Intravitreale injecties Ranibizumab (Lucentis) Bevacizumab (Avastin)
DANK VOOR UW AANDACHT