VERKOUDHEID OF GRIEP? Een verkoudheid wordt meestal veroorzaakt door besmetting met een virus. Die kan via speekseldruppeltjes maar meestal besmetten we ons zelf nadat we met onze handen in contact zijn geweest met een dergelijk virus (door een hand te geven aan een besmet persoon, door het vastnemen van bvb. een deurklink waarop virussen zitten, ). Griep wordt veroorzaakt door het Influenzavirus. Dit virus vormt elk jaar nieuwe stammen en is dus elk jaar een beetje anders. Daarom bouw je geen immuniteit op tegen griep wanneer je het eenmaal gehad hebt. Griep kan heel wat (soms ernstige) complicaties hebben. Daarom laten personen die een verhoogd risico lopen zich best vaccineren in het najaar. GRIEP Kan je griep voorkomen? Vaccinatie is de enige methode waarvan het resultaat bewezen is in de preventie van griep. Griep kan heel wat (soms ernstige) complicaties hebben, zoals bijv. longontsteking. Daarom laten personen die een verhoogd risico lopen zich best vaccineren in het najaar. Dit vaccineren moet elk jaar opnieuw gebeuren. De verkrijgbare vaccins worden telkens opnieuw aangepast aan de nieuwe influenzastammen. Een tiental dagen na vaccinatie is de weerstand opgebouwd. Deze houdt stand gedurende zes tot twaalf maanden. Daarnaast kan je je ook beschermen tegen het griepvirus door regelmatig je handen te wassen. Zo bescherm je je tegen rechtstreeks en onrechtstreeks contact met het griepvirus. Onder rechtstreeks contact bedoelen we bijvoorbeeld een hand geven aan een besmet persoon die zijn mond of neus heeft aangeraakt. Onder onrechtstreeks contact verstaan we het aanraken van bijvoorbeeld een deurknop, een kraan of zakdoekje dat werd gebruikt door een besmet persoon. Bedek je mond en je neus met een papieren zakdoekje wanneer je niest. Gooi je zakdoekjes zorgvuldig weg, liefst in een afgesloten vuilbak. Heb je geen zakdoekje bij de hand, bedek dan je mond en je neus en was onmiddellijk daarna je handen. De besmettelijk periode is voor volwassenen 3-5 dagen vanaf het begin van symptomen en tot 7 dagen voor jonge kinderen De symptomen van griep Griep en verkoudheid veroorzaken deels dezelfde symptomen. Daarom wordt griep wel eens met een gewone verkoudheid verward. Hoe maak je het onderscheid? Een plots begin met koorts, koude rillingen, spierpijn, hoofdpijn en een droge hoest zijn kenmerkend voor griep. Andere bijkomende symptomen komen ook voor bij een verkoudheid.
Symptomen van griep Plots begin Koorts Spierpijn Misselijkheid (mogelijk) Algemeen gevoel van ziek zijn Droge hoest (mogelijk) (mogelijk) Symptomen van verkoudheid Productueve hoest Niezen De behandeling van griep Wat kan je zelf reeds doen? - Voldoende drinken - Voldoende rusten - Je voldoende warm kleden Welk hulp mag je in onze apotheek verwachten? - We houden rekening met andere geneesmiddelen die je reeds (al dan niet chronisch) neemt, voor zover we hier van op de hoogte zijn - Verder houden we rekening met de voor jou meest geschikte medicatie bij de keuze van een koorts- en pijnstillend middel. Indien nodig adviseren we tevens een geschikte hoestsiroop, een adequate neusspray en verzachtende keeltabletten of een keelspray. Wanneer mag je verbetering verwachten? - De meeste klachten verdwijnen na 2 à 7 dagen. Hoest en vermoeidheid kunnen nog langer aanhouden. Wanneer ga je naar de dokter? - Baby s en kinderen onder de zes jaar, zeker wanneer de klachten gepaard gaan met hoge (meer dan 39 ) of langdurige (meer dan twee dagen) koorts - Bejaarden wanneer ze niet gevaccineerd werden voor griep - Risicopersonen - Wanneer de hoest langer dan twee weken aanhoudt - Wanneer veel slijm wordt opgehoest - Bij het ophoesten van roodbruin slijm ophoest - Bij duidelijke slikmoeilijkheden - Wanneer je opnieuw koorts krijgt nadat je koortsvrij was - Als je kortademig wordt - Wanneer de klachten na één week niet verminderen of bij toename van de symptomen
VERKOUDHEID De symptomen van een verkoudheid De symptomen van een verkoudheid zijn: een loopneus, niezen, waterige ogen en keelpijn. Deze symptomen zijn beperkt tot het bovenste deel van de luchtwegen. Verkoudheid geeft minder vaak koorts en spierpijn. Bij een verkoudheid voel je je ook minder ziek dan bij griep. Symptomen van griep Plots begin Koorts Spierpijn Misselijkheid (mogelijk) Algemeen gevoel van ziek zijn Droge hoest (mogelijk) (mogelijk) Symptomen van verkoudheid Productueve hoest Niezen De behandeling van een verkoudheid Bij een verkoudheid behandelen we de drie hoofdsymptomen: keelpijn, hoest en verstopte neus Wat kan je zelf reeds doen? kan je verzachten door o Een koude drank te drinken of ijs te eten. o Zuigen op een snoepje o Gorgelen met een fysiologische zoutoplossing (fysiologische zoutoplossing: 1 afgestreken koffielepel zout in een glas water. 4 x per dag gorgelen met 1 à 2 soeplepels) Hoest In principe zijn er bij hoest geen medicijnen nodig. Bij een gewone hoest hoef je niets bijzonders te doen: dwz geen hoestsiroop en geen antibiotica. Integendeel, een productieve hoest zuivert de luchtwegen. Deze hoest wordt dus best niet onderdrukt. De klachten gaan meestal binnen de twee weken vanzelf over.
Volgende adviezen zijn belangrijk: o Stop met roken o Hou de slijmvliezen vochtig. Dit doe je door regelmatig water te drinken, een eetlepel honig in de mond laten smelten of op iets zuigen o Hou de lucht in huis voldoende vochtig. Een goede luchtvochtigheid vermindert de kans op hoesten o Druppel fysiologisch serum in de neus: zout water kan immers slijm verdunnen en wegspoelen. (fysiologische zoutoplossing: 1 afgestreken koffielepel zout in een glas water of als unidosisverpakkingen of druppels of spray verkrijgbaar in onze apotheek). Deze worden met minimale druk toegediend met pipet verschillende keren per dag. Best het hoofd licht naar voor gebogen gehouden zodat er niet teveel terugvloeit naar de keel o Bij hoesten met slijm geeft dampen dikwijls verlichting. Door deze maatregel wordt het slijm dun gemaakt, waardoor het gemakkelijk kan opgehoest worden. o Met een fysiologische zoutoplossing kan je het taaie slijm in de neus proberen te verdunnen. (fysiologische zoutoplossing: 1 afgestreken koffielepel zout in een glas water of als unidosisverpakkingen of druppels of spray verkrijgbaar in onze apotheek ). Bij kinderen is het de eerste keuze oplossing maar bij volwassenen is het effect echter beperkt. o De ademhaling door je neus kan je verbeteren door te stomen boven een kom heet water met een doek over uw hoofd. Er bestaan ook speciale stoombadjes met neus/mondstuk. Aan het water kunt u kamille toevoegen of stoomdruppels. Stomen is niet geschikt voor kinderen vanwege het gevaar voor verbranding. Als deze maatregelen onvoldoende helpen, kan je in de apotheek advies vragen. Welke hulp mag je in onze apotheek verwachten? - Vraag ons steeds advies voor je een hoestsiroop wil gebruiken. Vaak is een hoestsiroop niet nodig. Als er wel een nuttig kan zijn, dan is het belangrijk dat de juiste soort hoestsiroop voor jouw situatie wordt gekozen. Daarom: spreek erover in onze apotheek! - Indien een pijnstiller voor de keelpijn noodzakelijk is, kiezen we er een rekening houdend met jouw specifieke situatie. Met een pijnstiller voor keelpijn (een tablet van een algemene pijnstiller zoals paracetamol of een zuigtablet voor de keel) heb je meestal reeds snel resultaat. Het resultaat is echter tijdelijk en behandelt niet de oorzaak - We zoeken samen met jou naar geschikte neusdruppels of neusspray, indien deze noodzakelijk zijn. Van neusdruppels en neussprays mag je onmiddellijk resultaat verwachten. Voor neusdruppels houdt het resultaat 3 à 4 uren aan. Voor neussprays is dit 6 à 8u. Wanneer je geen neusdruppels of neussprays wenst, bestaan er ook tabletten met een neusslijmvlies ontzwellend product. Daarbij houden we telkens rekening met je specifieke situatie (geneesmiddelen die je al neemt, je ziektetoestand, je eerdere ervaring met neusdruppels of -spray, ) voor zover we hiervan op de hoogte zijn. Geef nooit een hoestmiddel aan een kind onder de twee jaar zonder doktersadvies.
Wanneer ga je naar de dokter? - Raadpleeg de huisarts wanneer de hoest na één week niet mindert of zelfs toeneemt - Wanneer het ouderen of zuigelingen betreft, ga je eerder naar de dokter - Doe dit zeker ook als het hoesten gepaard gaat met kortademigheid en piepen, pijn in de borst of duidelijk ziek zijn - Bloederige fluimen zijn altijd een alarmteken, zeker bij rokers - Bij oorpijn Bronnen: BCFI Adviezen voor zelfzorg Lies leemans et al. uitg. KAVA Standaarden voor zelfzorg uitg. KNMP - 2011 Auteur: Apr. M. Haems Copyright Medical Web Services, 2011