Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte? Mijn man is psychisch ziek. Dat heeft me in het begin heel veel pijn gedaan. Want iemand die duidelijk fysisch iets mankeert, dat is iets wat de mensen begrijpen. Maar iemand die uiterlijk niks mankeert, daar kunnen de mensen zich niks bij voorstellen. Ze begrijpen niet dat voor mijn man zorgen even zwaar is als voor iemand zorgen die bedlegerig is. Gelukkig zijn er allerlei diensten die me bijstaan, die wél begrijpen dat een psychisch zieke ook handenvol zorgen kan betekenen. Erna, 54 jaar 1 Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) In een CGG kunnen mensen terecht voor advies, diagnose en behandeling bij psychische problemen. Zo n centrum werkt ambulant, wat wil zeggen dat de cliënt op consultatie gaat of eventueel iemand van het centrum op huisbezoek krijgt. De cliënt blijft gewoon in zijn eigen omgeving wonen en werken. PassAnt vzw Vestiging Leuven St.-Geertrui Abdij 6 016 31 99 99 info.leuven@passant.be www.passant.be Vestiging Haacht Jennekensstraat 22 3150 Haacht 016 60 99 99 info.haacht@passant.be www.passant.be Vlaams-Brabant Oost vzw Vestiging Aarschot Delta Betekomsestnwg. 47 / 1 3200 Aarschot 016 85 23 00 aarschot@cgg-vbo.be Vestiging Diest De Bleek Halensebaan 49 / B 013 31 25 84 diest@cgg-vbo.be Vestiging Leuven Universitair Gezondheidscentrum Afdeling kinderen en jongeren Kapucijnenvoer 35 - niveau 02 016 33 69 32 leuven-kj@cgg-vbo.be Vestiging Leuven Universitair Gezondheidscentrum Afdeling volwassenen en ouderen Vital Decosterstraat 86 016 32 97 00 leuven-vo@cgg-vbo.be Vestiging Tienen Veldbornstraat 18 016 80 17 50 tienen@cgg-vbo.be 2 Mobiele Teams - regio Leuven 2.1 Mobiel Crisisteam Geestelijke Gezondheidszorg (MCT-GGZ) Voor patiënten die in een acute psychische en/of emotionele crisis verkeren, werd er een mobiel crisisteam opgericht in Leuven. Dit team werkt samen met Gasthuisberg waar het aansluit bij de EPSI-unit (crisisafdeling voor eerste psychiatrische spoedinterventies). MCT-GGZ is zeven dagen per week bereikbaar. Een afspraak gebeurt steeds binnen de twaalf uur na de oproep, gedaan door een professionele hulpverlener. Indien nodig verplaatst het crisisteam zich naar de verblijfplaats van de patiënt. Dit gebeurt, gezien de veiligheid, altijd met twee teamleden en steeds in overleg met de EPSI-psychiater. MCT- GGZ tracht binnen de maand een zo goed mogelijke oplossing te vinden voor de persoon. Leuven Herestraat 49 016 34 26 08 mobielcrisisteam@uzleuven.be 2.2 Mobiel Team Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Het Mobiel Team GGZ wil mensen met een ernstige, langdurige psychische kwetsbaarheid de steun geven die zij nodig hebben om hun eigen leven in handen te nemen of te houden. Het richt zich tot mensen tussen 16 en 65 jaar die thuis ondersteuning nodig hebben op verschillende leefdomeinen (wonen, werken ). Het team behandelt en begeleidt mensen in hun eigen leefomgeving en probeert opname te vermijden. De begeleiding wordt niet beperkt in tijd, maar wordt afgestemd op de noden van de patiënt. Interventies van het Mobiel Team GGZ zijn kosteloos. Voor consultaties door de psychiater, verbonden aan het team, gelden de RIZIV-tarieven. Elke patiënt kan door verschillende teamleden worden opgevolgd. Mobiele Teams Aarschot Betekomsestnwg. 47 bus 1 3200 Aarschot 0483 36 68 86 mobielteam@cgg-vbo.be Diest Begijnenstraat 8 013 38 05 65 mobielteamggz@sad.be www.sad.be Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte? 113
Mobiele Teams Leuven Oude Baan Oudebaan 293 016 56 21 11 mobielteamleuven@ Leuven Minderbroedersstraat Minderbroedersstr. 23 016 29 87 75 mobielteamleuven@ dehulster.be www.dehulster.be 3 Psychiatrische thuiszorg De psychiatrische thuiszorg biedt een intensief (gemiddeld één huisbezoek per week aan één patiënt) hulpaanbod aan psychiatrische patiënten en de mantelzorger. Daarnaast bieden zij coördinatie van het zorgaanbod aan. Tenslotte geven zij advies aan hulpverleners hoe zij met de thuiszorgsituatie om kunnen gaan. Pastya Beschut Wonen vzw Lindensestraat 1 016 29 53 02 pastya@skynet.be Tienen Liefdestraat 1 016 81 90 67 mobielteamhestia@ www.hestiatienen.be 4 Psychotherapeutische Interventies voor Ouderen Thuis (PIOT) Het was een zware klap voor ons moeder toen vader vijf jaar geleden stierf. Nu begint ze zelf ook te sukkelen met haar gezondheid. Ze heeft hartproblemen en veel last van haar heup, waardoor ze moeilijk kan lopen. De laatste tijd merkten we dat ze zich begon af te sluiten: ze kwam bijna niet meer buiten. Eigenlijk zat ze alleen nog maar in de zetel uit het raam te staren. Ze vroeg zich hardop af wat ze hier eigenlijk nog deed, ik ben toch voor niemand nog van nut, zei ze. Toen begonnen we ons echt zorgen te maken en dachten aan een opname, maar dat wilde moeder absoluut niet. De gezinszorg kwam toen met het voorstel van PIOT. Een therapeut komt nu elke week met moeder praten over haar leven en het verlies van haar man. Stilletjes aan zien we haar terug opfleuren, een hele herademing. Simonne, 55 jaar Het PIOT-project is een samenwerkingsproject van verschillende thuiszorgpartners en de Centra Geestelijke Gezondheidszorg in het arrondissement Leuven. Het wil de levenskwaliteit van zestigplussers die kampen met psychische problemen (angst, depressie, moeilijke rouw ), waarvoor de bestaande psychische hulpverlening minder toegankelijk is, verhogen zodat ze langer thuis kunnen blijven wonen. Een psychotherapeut komt aan huis om ondersteunende gesprekken te voeren met de oudere en/of de mantelzorger. Iedereen (jij, de mantelzorger of de hulpverlener) kan een aanvraag indienen bij de coördinator van het project. Hierop vindt een kennismakingsgesprek plaats met de coördinator, jou en/of je mantelzorger. Na dit eerste gesprek volgt de therapeut jou en/of je mantelzorger op. Hij maakt samen met jou afspraken rond de duur en frequentie van de gesprekken. De begeleiding is volledig gratis. CM-Zorg en projecten - PIOT Platte-Lostraat 541 016 35 27 56 project.piot@cm.be www.projectpiot.be 5 Dagcentra binnen de geestelijke gezondheidszorg Hieronder vind je een overzicht van centra die dagactiviteiten voor psychiatrische patiënten organiseren. Activiteitencentra AC Ak cent Veemarkt 3 013 33 61 19 info@sad.be www.sad.be AC t Hoeckhuys Naamsesteenweg 91 016 24 05 81 hoeckhuys@ www.vzwwalden.be AC Het Werkhuis Liefdestraat 14 016 80 79 25 hestia.begeleiding@ www.hestiatienen.be 114 Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte?
Ontmoetingscentra KreActief Begijnenstraat 3 013 32 28 50 (vrijdagavond) OC t Hoeckhuys Naamsesteenweg 91 016 24 05 81 hoeckhuyss@ www.vzwwalden.be Pastya vzw Lindensestraat 1 016 29 53 02 pastya@skynet.be OC Den Dans Veldbornstraat 15 016 81 90 67 oc.hestia@gmail.be www.hestiatienen.be 6 Tewerkstelling 6.1 Loopbaanbegeleiding Onderstaande organisaties begeleiden mensen met psychiatrische problemen in hun zoektocht naar werk. Echo Krijkelberg 1 3360 Bierbeek 016 45 27 41 IGO Aarschotsesteenweg 212 016 29 85 40 info@igo.be www.igo.be Leuven Minderbroedersstraat Minderbroedersstr. 23 016 29 87 75 mobielteamleuven@ dehulster.be www.dehulster.be Arbeidscentra Arbeidscentrum Liefdestraat 10 016 80 77 16 0474 44 32 69 http://alexianentienen.be Vrijetijdsbesteding Psylos Valkerijgang 26 016 22 04 15 info@psylos.be www.psylos.be TWI Kannunik Triest vzw Liefdestraat 10 016 80 79 30 www.btw.twi.be 6.2 Sociale werkplaatsen Sociale werkplaatsen voorzien arbeid aangepast aan de mogelijkheden van psychiatrische patiënten. De Kringwinkel Hageland 016 82 45 55 info@kringwinkelhageland.be www.kringwinkelhageland.be Afdeling Aarschot Albertlaan 34 3200 Aarschot 016 57 25 45 Afdeling Diest Nijverheidslaan 33A 013 55 66 07 Afdeling Tienen Torsinplaats 12 016 82 46 91 Boerderij De Brabander Leedse Vroente 6 3472 Kersbeek-Miskom 016 77 14 80 info@boerderijdebrabander.be www.boerderijdebrabander.be Job-Link Abdijdreef 22 3070 Kortenberg 02 720 48 44 www.job-link.be Dé Werkplaats Oostrem vzw Benedictusstraat 11 3020 Herent 016 47 45 76 dewerkplaats@skynet.be www.oostrem.be Wonen en Werken IJzermolenstraat 2 016 22 33 57 info@wonen-en-werken.be http://wonen-en-werken.be Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte? 115
Kringloopcentrum SPIT IJzerenmolenstraat 4 016 26 09 21 info@spit.be www.spit.be Begeleid Werken MAGDA Kapucijnenvoer 10 016 29 42 02 magda-leuven@skynet.be www.oostrem.be De Vlaspit vzw Basilieklaan 53 3270 Scherpenheuvel 013 78 46 34 info@devlaspit.be www.devlaspit.be Delta vzw Pastorijstraat 118 016 80 46 26 http://swdelta.be Jouw CM-voordeel Indien je meer dan 365 dagen opgenomen bent in een psychiatrisch ziekenhuis, kun je een beroep doen op een financiële tussenkomst. Deze bedraagt maximum 3 euro per opnamedag. Wie komt hiervoor in aanmerking? je bent meer dan 365 dagen opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis; je verblijft op een A, K of T-dienst; je bent alleenstaande. 7.2 Psychiatrische Ziekenhuizen (PZH) De psychiatrische ziekenhuizen bieden een medischpsychiatrische residentiële behandeling aan voor personen met een psychiatrische problematiek. Zij bieden intensieve en gespecialiseerde behandelingen aan die zowel kort- als langdurend kunnen zijn. UPC Sint-Kamillus Krijkelberg 1 3360 Bierbeek 016 45 26 11 upc.st.kamillus@ www.kamillus.be 7 Psychiatrische ziekenhuizen 7.1 Psychiatrische Afdelingen van een Algemeen Ziekenhuis (PAAZ) Net zoals voor andere aandoeningen zijn er algemene ziekenhuizen die een dienst hebben voor opname en kortdurende behandeling van mensen met psychiatrische problemen. U.Z. Gasthuisberg Herestraat 49 016 34 87 01 psychiatrie@ uzleuven.be www.upckuleuven.be Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart Tienen Campus Mariëndal Kliniekstraat 45 016 80 90 11 www.rztienen.be Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Annendael Vestenstraat 11 013 38 05 11 st.annendael@sad.be www.sad.be UPC KU Leuven Campus Kortenberg UC Sint-Jozef Leuvensesteenweg 517 3070 Kortenberg 02 758 05 11 directiesecretariaat@uc-kortenberg.be www.upckuleuven.be UPC KU Leuven Campus Sint-Pieter Brusselsestraat 69 016 33 26 30 psychiatrie@uzleuven.be www.upckuleuven.be 116 Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte?
UPC KU Leuven Campus Sint-Rafaël Kapucijnenvoer 33 016 33 22 11 psychiatrie@uzleuven.be www.upckuleuven.be Nakuurhome Papiermoleken Oudebaan 293 016 25 06 38 papiermoleken@ Psycho-sociaal Centrum Mechelsestraat 84 016 23 89 60 psc.leuven@ www.psc-leuven.be Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen Liefdestraat 10 016 80 75 11 alexianentienen@ www.alexianentienen.be 8 Beschut wonen De Hulster Minderbroedersstraat 23 016 29 87 60 info@dehulster.be www.dehulster.be Pastya Beschut Wonen Vzw Lindensestraat 1 016 29 53 02 Vzw Fides beschut wonen Betekomsesteenweg 47 / 1 3200 Aarschot 016 85 23 15 Vzw Hestia Liefdestraat 1 016 81 90 67 hestia.begeleiding@ www.hestiatienen.be Jouw CM-voordeel Personen met een psychiatrische problematiek die verblijven in een initiatief beschut wonen ontvangen een financiële tussenkomst van maximum 50 euro per maand Beschut wonen biedt onderdak en begeleiding aan personen met psychiatrische problemen die in het dagelijkse leven hulp nodig hebben. Beschut wonen houdt in dat mensen samenleven met een beperkt aantal andere patiënten in gewone huizen. De Linde Begijnenstraat 8 013 32 28 50 begeleiding.de.linde@skynet.be www.sad.be Vzw Walden Naamsesteenweg 91 016 24 05 80 walden@ www.vzwwalden.be Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte? 117
9 Waar vind ik lotgenoten? SIMILES Je bent niet alleen met een psychisch ziek gezinslid. Similes is een vereniging voor gezinsleden en naasten van personen met psychiatrische problemen. Zij verenigen partners, ouders, kinderen, broers en zussen, vrienden... Kortom iedereen die betrokken is bij een psychisch zieke en los van het feit of deze persoon thuis of beschut woont of zelfs is opgenomen in een ziekenhuis. Zij informeren via folders en brochures, infobijeenkomsten, studiedagen en hun website. Similes brengt lotgenoten samen om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Mensen vinden zo steun en begrip. SIMILES beluistert het verhaal van gezinsleden en helpt hen op weg en behartigt de noden van deze gezinnen bij zorgverleners, overheid en de brede samenleving. Tot slot bieden zij telefonisch onthaal, opvang, doorverwijzing en juridisch advies. SIMILES Groeneweg 151 016 24 42 01 www.similes.org 10 Expertisecentra Dementie Vlaanderen In Vlaanderen is er heel wat kennis rond dementie beschikbaar, maar deze is echter zo versnipperd en verspreid dat personen met dementie, mantelzorgers, hulpverleners en de omgeving er moeilijk toegang toe krijgen. De Expertisecentra Dementie Vlaanderen zijn laagdrempelige, provinciale aanspreekpunten. Zij bieden informatie, ondersteuning en advies aan iedereen die met dementie wordt geconfronteerd. Hun doel is de kwaliteit van zorg verbeteren en de omgeving van de persoon met dementie versterken. Zij verzorgen publicaties, sensibiliserende activiteiten en een website rond dementie (www.dementie.be). Zij willen de krachten bundelen door bestaande voorzieningen en hulpverleners te sensibiliseren, te versterken, te ondersteunen en te informeren over de diverse aspecten van dementie. Daarnaast ondersteunen de Expertisecentra de praatcafés dementie. Deze praatcafés komen tweemaandelijks samen. Zowel de personen met dementie, hun familieleden als andere geïnteresseerden kunnen hieraan deelnemen. Op deze bijeenkomst wordt telkens een andere deskundige geïnterviewd en is er ruimte voor vragen en ervaringsuitwisselingen. De praatcafés worden in verschillende gemeenten in het arrondissement Leuven georganiseerd: in Aarschot, Diest, Haacht, Leuven en Tienen. De toegang tot deze cafés is gratis. Voor meer informatie kun je terecht bij Memo- Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant. Memo - Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant ECD Memo Wingerdstraat 14 016 50 29 06 memo@dementie.be www.ecdmemo.be 118 Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte?
11 Vlaamse Alzheimer Liga vzw Bij familieleden en mantelzorgers van personen met dementie is er een grote behoefte aan samenhorigheid en emotionele ondersteuning. Zij ervaren een gebrek aan kennis over dementie. Daarnaast voelen ze de behoefte om onderling van gedachten te kunnen wisselen. Vanuit deze behoeften is de Vlaamse Alzheimer Liga gegroeid. Wat doen zij zoal? het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek rond dementie en het vertalen van de resultaten naar de leden; het ondersteunen van uitwisseling van kennis en ervaring tussen allen die de zorg opnemen; het stimuleren van sociale initiatieven ter preventie, behandeling en begeleiding; sensibiliseren van het publiek; het bieden van een speciale werking voor familieleden van jonge personen met dementie (jonger dan 65 jaar). In de eerste plaats is de Vlaamse Alzheimer Liga een vereniging voor familieleden die geconfronteerd worden met dementie. Zij kunnen met al hun vragen terecht op de gratis hulp- en infolijn: 0800 15 225 Vlaamse Alzheimer Liga vzw Stationstraat 60-62 2300 Turnhout 014 43 50 60 secretariaat@alzheimerliga.be www.alzheimerliga.be Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte? 119
12 Financiële tussenkomsten CM 12.1 Psychotherapie Kinderen en jongeren met psychische problemen die hulp zoeken bij een privétherapeut, krijgen de helft van de kosten terugbetaald, tot 30 euro per consultatie. Leden met verhoogde tegemoetkoming of met een Omnio-statuut krijgen tot 75 % met een maximum van 45 euro terugbetaald. En dit voor twaalf consultaties per kalenderjaar. 12.1.1 Voorwaarden: je hebt recht op kinderbijslag bij de start van de behandeling; de psychotherapeut is opgenomen op een limitatieve lijst opgesteld door CM Leuven; je bent doorverwezen door een: - arts; - centrum voor geestelijke gezondheidszorg; - centrum voor leerlingenbegeleiding; - centrum voor algemeen welzijnswerk; - een dienst maatschappelijk werk; - een dienst voor studievoorzieningen van een hogeschool of universiteit. de consultaties mogen niet vergoedbaar zijn vanuit de ZIV of van een andere verzekering. 12.2.2 Hoe aanvragen? Aan de hand van het attest dat afgeleverd wordt door de therapeut. Dit bezorg je aan CM. 120 Welke ondersteuning is er voor personen met een psychische ziekte?