JAARDOCUMENT Stichting ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. Hesselink van Suchtelenweg 6B 6703 CT Wageningen

Transcriptie

1 JAARDOCUMENT 204 Stichting ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. Hesselink van Suchtelenweg 6B 6703 CT Wageningen

2 Inhoudsopgave Voorwoord. Introductie ontstaan en relevantie Odensehuizen start ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. wat is het ODENSEHUIS? wat doet het ODENSEHUIS? 2. Ontwikkelingen in en rondom het ODENSEHUIS 204 opbouw participantenorganisatie de activiteiten organisatorische omgeving lokale en landelijke samenwerking 3. Bestuurlijk verslag Financieel verslag 204 financiële resultaten 204 financiële continuïteit jaarrekening en balans 204 begroting Wie is wie in het ODENSEHUIS? 6. Overige gegevens Bijlage : Filosofie, kernwaarden en organisatie van een Odensehuis 2

3 Voorwoord Het jaar 204 vormt de start van de ontwikkelfase waarin het ODENSEHUIS haar plannen voor een ontmoetings en informatiecentrum ten uitvoer brengt. Na een paar maanden blijkt dat de eerste locatie op de prachtige plek van het Belmonte Arboretum te klein is gelet op de groeiende behoefte aan een eigen plek van mensen met dementie. Die eigen plek vinden we uiteindelijk in het voormalige Landmeetkunde gebouw, de hooghe stee, niet ver van het Belmonte Arboretum. Per september huren we er ruimte, die ons tal van mogelijkheden biedt om een aantrekkelijk ontmoetingscentrum te zijn en een interessant activiteitenprogramma te realiseren. Het ODENSEHUIS sluit met haar uitgangspunten en werkwijze goed aan bij de geest van de WMO. Steun voor ons initiatief groeit ook in politieke kring. Tijdens de opening van de nieuwe locatie van het ODENSEHUIS op 22 september 204 sprak wethouder Lara de Brito de volgende woorden: Het ODENSEHUIS raakt aan alles waar het ons in het sociale domein om gaat. Het is een benadering gebaseerd op een filosofie die de mens met dementie centraal stelt, waar je welkom bent en opgevangen wordt. Bondiger kunnen wij het zelf niet verwoorden. Het ODENSEHUIS is een burgerinitiatief en stoelt op zelforganisatie van participanten, mantelzorgers, vrijwilligers, buurtbewoners e.a. die het principe van, voor, door mensen met beginnende dementie en hun naasten en vrienden als een mentaliteit hanteren. We zijn een lerende, flexibele organisatie, om te kunnen blijven leren van nieuwe ervaringen, ontwikkelingen, behoeftes van participanten en mantelzorgers en nieuwe initiatieven te ontplooien. Het ODENSEHUIS heeft gedurende het hele jaar veel mensen mogen ontvangen die interesse toonden in de werkwijze van het ODENSEHUIS. Onder hen waren veel potentiele participanten maar ook informele en formele zorg en welzijnsprofessionals. In 204 starten we met 5 participanten. Eind 204 is dit aantal gegroeid naar 3 (incl. de mantelzorgers). De meeste participanten bezoeken het ODENSEHUIS gemiddeld 4 dagdelen per week. Vanaf de oprichting van de Stichting ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. in 202 hebben verschillende fondsen ons financieel gesteund. Het resultaat was in 204 zodanig dat het bestuur een verdere stap in de ontwikkeling van het ODENSEHUIS durfde te zetten, het huurcontract voor een nieuwe locatie ondertekende en besluit nam om voor 205 een betaalde beroepskracht aan te trekken. Om de continuïteit van de dienstverlening voor de komende 2 jaar te kunnen waarborgen is er op uitnodiging van de gemeente Wageningen eind 204 een offerte uitgebracht voor inkoop groepsbegeleiding WMO. Dit geeft ons de mogelijkheid op individuele WMO bekostiging voor alle participanten met een indicatie, zolang het ODENSEHUIS nog niet als collectieve maatwerkvoorziening bekostigd kan worden. Naast de opbouw van de participantenorganisatie en het vinden van een nieuwe locatie zijn onze inspanningen in 204 gericht geweest op het verstevigen van de positie van het ODENSEHUIS 3

4 in de gemeente Wageningen, het verbeteren van de samenwerking in het dementienetwerk ketenzorg en op het intensiveren van de samenwerking met lokale organisaties. Met de welzijnsorganisatie Solidez is een samenwerkingsovereenkomst opgesteld. Het bestuur spreekt haar dank en waardering uit voor allen die in 204 met veel inzet, enthousiasme en waardering voor ons burgerinitiatief een (financiële) bijdrage hebben geleverd aan het succes van het ODENSEHUIS. Wageningen, juli 205 namens het Bestuur Marina Blokzijl, vicevoorzitter Doortje Kuis, secretaris 4

5 . Introductie. Ontstaan en relevantie concept Odensehuis Het aantal personen met dementie zal de komende jaren snel groeien. In het jaar 2050 zullen er in Nederland naar verwachting een half miljoen personen zijn met (een vorm van) dementie. Vanwege een tekort aan plaatsen in verpleeg- en verzorgingshuizen, zal het aantal personen met dementie dat thuis woont eveneens sterk toenemen. Daarnaast is de verwachting dat er door de regering verder zal worden bezuinigd op de zorg. Deze drie factoren tezamen maken duidelijk dat de rol van mantelzorgers van personen met dementie steeds belangrijker wordt. Al lange tijd is bekend dat deze mantelzorgers zwaar belast zijn en meer gezondheidsproblemen ondervinden dan vergelijkbare personen die geen mantelzorg hoeven te verlenen. Indien mantelzorgers van personen met dementie onvoldoende ondersteuning ervaren, dan lijden zij vaker aan stress, depressie, en een verminderde levens kwaliteit. De toename van het aantal thuiswonende personen met dementie, dat voor de dagelijkse zorg sterk van mantelzorg afhankelijk is, de zware belasting van mantelzorgers en de verwachting dat de bezuinigingen in de zorg zullen aanhouden, vormen vanaf 2009 de aanleiding voor het oprichten van de Odensehuizen in ons land..2 Ontstaan van ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. Het ODENSEHUIS is een nieuw concept in Nederland. In navolging van Odense (Denemarken), Amsterdam, Groningen en Vlissingen heeft ook Wageningen sinds 203 een ODENSEHUIS. Het ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. dankt zijn ontstaan aan de wens en het doorzettingsvermogen van enkele inwoners van Wageningen. Hun wens was een eigen plek een eigen ontmoetingscentrum voor en door mensen met beginnende dementie om samen invulling te geven aan een leven met deze sluipende en slopende ziekte. Met een enkele vrijwilliger, een aantal actieve bestuursleden en gesteund door vele belangstellenden, kunnen we in november 203 onze deuren openen op de locatie in het Koetshuis van het Arboretum Belmonte en aldaar gedurende twee dagen in de week van uur een inloop organiseren..3 Het ODENSEHUIS, wat is, wat doet het? Doel Bevorderen van de onafhankelijkheid en zelfregie van personen met dementie en geheugenklachten door het bieden van perspectief, inzicht en het bevorderen van de emancipatie en empowerment; 5

6 Ondersteunen van de informele zorgverlener in hun vermogen om met de situatie om te gaan; Leveren van een bijdrage aan een afname van het gebruik van dure, formele gezondheidszorgvoorzieningen en institutionalisering uitstellen..4 Wat is het ODENSEHUIS? Het ODENSEHUIS is een uniek informatie- en ontmoetingscentrum voor mensen met beginnende dementie en hun naasten. Het is een laagdrempelige welzijnsvoorziening die de lacune opvult voor mensen met beginnende dementie die (nog) geen gebruik maken van een formele zorgvoorziening (zoals thuiszorg of dagbehandeling), dan wel naast dergelijke voorzieningen ook van het ODENSEHUIS gebruik maken. Het streven van het ODENSEHUIS is dat mensen met dementie zo lang mogelijk met ondersteuning van mantelzorgers (partners, familieleden en vrienden, buurtgenoten) zelfstandig functioneren en zoveel mogelijk op een plezierige manier participeren in de samenleving. Het ODENSEHUIS kan worden beschouwd als een welzijnsvoorziening die het gat overbrugt tussen de thuissituatie en formele zorgvoorzieningen. De ervaring leert dat personen in een vroeg stadium van dementie, die nog niet op dergelijke formele voorzieningen willen terugvallen, het ODENSEHUIS ervaren als een waardevolle uitbreiding van het bestaande zorg- en ondersteuningsaanbod. Mensen perspectief geven en een veilige plek Wat mij vooral aanspreekt, is de manier waarop er gewerkt wordt met mensen met beginnende dementie. Die manier van werken In het ODENSEHUIS inspireert mij. Het geeft mij het gevoel dat ik mijzelf kan zijn en daardoor de participanten een veilige plek kan geven, waardoor ook zij zichzelf kunnen zijn. Hierin probeer ik tegemoet te komen aan hun wensen. Mijn bijdrage als vrijwilliger? Het bieden van ondersteuning bij het organiseren en begeleiden van de activiteiten aan de mensen en het creëren van een veilige, warme, gezellige omgeving voor de participanten, hun mantelzorgers, naasten, familieleden. Ik hoop dat over een paar jaar het ODENSEHUIS dagelijks geopend is voor mensen met dementie en geheugenklachten en dat meer mensen bekend zijn met het ODENSEHUIS en van deze vorm van ondersteuning gebruik kunnen maken. Vilja Beugelink vrijwilliger van het ODENSEHUIS 6

7 .5 Wat doet het ODENSEHUIS? De focus bij het concept Odensehuis ligt op eigen regie, empowerment en emancipatie van mensen met dementie en op het versterken van de informele ondersteuning en zorg (nuldelijn). Odensehuizen richten zich op die manier op het behoud van zelfstandigheid en waardigheid, op het verbeteren van het welzijn en de kwaliteit van leven van (kwetsbare) mensen, op een zo lang mogelijke participatie in de maatschappij en zijn daarmee van grote betekenis voor mensen met dementie en hun mantelzorgers en naasten. De wensen en behoeften van de participanten, zowel mensen met dementie zelf als hun mantelzorgers, zijn in de Odensehuizen nadrukkelijk het uitgangspunt. De activiteiten die wij bieden zijn toegesneden op de behoeften van personen met dementie en hun mantelzorgers, die daarbij nadrukkelijk de ruimte krijgen om zelf hun activiteiten te ontplooien. Dit vernieuwend concept stimuleert empowerment, emancipatie en sociale participatie van personen met dementie en hun informele zorgverleners. Het versterken van de informele zorgverlening met ruimte voor persoonlijk initiatief van betrokkenen sluit nauw aan op de visie die wordt uiteengezet in de Zorgstandaard Dementie, waarin het inrichten van een gezondere mantelzorgstructuur door het bieden van adequate steun aan mantelzorgers een centraal thema is. Bovendien strookt het idee om de mantelzorg te versterken met de lokale rol en verantwoordelijkheid die gemeenten hebben op het terrein van welzijn en gezondheidszorg. De positie die Odensehuizen innemen is zeer geschikt om een brugfunctie te vervullen tussen de formele gezondheidszorg en de gemeentelijke / publieke zorgverlening. 7

8 Ik organiseer mijn leven zelf en anderen organiseren er iets omheen We leven in een tijd waarin we er vanuit gaan dat we ons eigen leven inrichten en organiseren. Autonomie is een groot goed, we spreken van een keuzemaatschappij en in termen uit de ontwikkelingspsychologie schrijven we onze keuzebiografie. Toch is er af en toe het besef dat we ook weer niet alles zelf gekozen en georganiseerd hebben. Het huis waarin we wonen is meestal geen eigen ontwerp, laat staan dat je zelf de stenen gestapeld hebt. En zodra je een voet buiten de deur zet kom je in het publieke domein en stap je op een stoep die door de dienst Publieke Werken van de gemeentelijke overheid is aanbesteed en door een aannemer is gerealiseerd. Om vervolgens je eigen weg te gaan, dat wel. In de zorg is het actuele credo dat zelfzorg en mantelzorg een groot goed zijn en dat zijn ze ook. Maar net als met dat huis en met die stoep moet er door anderen wat omheen georganiseerd worden willen die zelfzorg en mantelzorg mogelijk blijven. Ik ben niet zo van de actie Red de zorg omdat daar de ontkenning in zit van een groot maatschappelijk probleem waar we voor staan, te weten de toekomstige betaalbaarheid van de zorg. Het is ook een ontkenning van het te ver doorschieten van de verzorgingsstaat, waar gewezen autobezitters in aanmerking kwamen voor een scootmobiel op staatskosten. Nee, geef me dan maar vele malen liever een initiatief als het Odensehuis in Wageningen waar organisatorische talenten zijn opgestaan om de zorg, in dit geval voor (licht) dementerenden, echt opnieuw in te richten. Langs tot nog toe niet gebaande en bespreekbare wegen. Met inzet van vele vrijwilligers en coaching en aansturing door een professional, dit laatste om de continuïteit en kwaliteit te borgen en vrijwilligers en bezoekers tot steun te zijn. Zo organiseert de samenleving zichzelf, met bescheiden maar wel noodzakelijke steun van de lokale overheid. Om vervolgens - binnen steeds nog veranderende grenzen - ook als dementerende je eigen weg te gaan, dat wel. Max de Coole, lid comité van Aanbeveling van het ODENSEHUIS, hoofdredacteur tijdschrift Gerōn 8

9 2. Ontwikkelingen in en rondom het ODENSEHUIS Na een gedurfde en voortvarende start in het Koetshuis van het Belmonte Arboretum is het ODENSEHUIS op september verhuisd naar een nieuwe locatie: de hooghe stee aan de Hesselink van Suchtelenweg 6B ( in het voormalig Landmeetkunde gebouw). Op 22 september verrichtte wethouder Lara de Brito samen met een van de participanten de officiële opening met de onthulling van het schilderij Gedeeld Geheel, gemaakt door de participanten van het ODENSEHUIS. 2. Participantenorganisatie ODENSEHUIS van start Vanaf najaar 202 tot eind 204 is veel werk verzet met uitsluitend vrijwillige inzet. Na de oprichting van de Stichting in november 202 is er een jaar lang hard gewerkt aan het verwerven van voldoende financiële middelen om de plannen voor het opstarten van een Odensehuis in Wageningen ten uitvoer te kunnen brengen. Onder het credo: niet enkel denken maar gewoon doen besloten we om op kleine en eenvoudige schaal van start te gaan. Al tijdens het opknappen van de locatie, was het ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. op maandag en de donderdag van uur. operationeel. Al snel werd duidelijk dat de locatie het Koetshuis te klein was voor het groeiende aantal participanten en de ruimte voor het organiseren van eigen activiteiten te beperkten uitbreiding niet mogelijk was. Vanaf het voorjaar zijn we daarom opnieuw op zoek gegaan naar een ruimere, betaalbare locatie. Met de verhuizing op september 204 naar de hooghe stee konden we invulling geven aan de wens aan een eigen plek en een start maken met het ontwikkelen van een activiteitenprogramma. De ruimte die we nu hebben is prachtig gelegen in de verrijkende omgeving van het Wageningse landschap. Een plek waar we samen verantwoordelijk zijn voor het dagelijkse reilen en zeilen van het ODENSEHUIS. Deelname participanten Het ziektebeeld dementie laat grote verschillen zien in de acceptatie en het verloop van de ziekte. Bij de eerste participant die met zijn vrouw bij ons kwam, verliep het ziekteproces zeer agressief. Hij moest reeds na korte tijd opgenomen worden in een verpleeghuis. Het moment en de regelmaat dat participanten komen is uiteenlopend. Naast de eerste groep van vaste participanten, hebben we sinds het betrekken van de nieuwe locatie een aantal nieuwe participanten mogen verwelkomen. Sommigen komen 2 dagen per week, anderen komen voor een vaste activiteit of op een vast dagdeel. Voor de meeste participanten is het ODENSEHUIS een life-line die hen en hun naasten ondersteunt in het leven met deze ziekte en het voor hen mogelijk maakt om het samen of alleen vol te houden. De leeftijd varieert van jaar. Naast de participanten uit Wageningen komt er een enkeling uit de gemeente Renkum en gemeente Ede. Het vervoer naar en van het ODENSEHUIS wordt door de mensen zelf geregeld. 9

10 Er is participant vertrokken naar een verzorgingshuis in Oosterbeek en participant is opgenomen in een verpleeghuis en participant is overleden. Aanwezigheidsregistratie Voor de registratie maken we gebruik van een logboek waarin we de namen en bijzonderheden noteren van de mensen die zijn geweest. Binnen het ODENSEHUIS worden drie groepen participanten onderscheiden: mensen met dementie, mantelzorgers en vrijwilligers en meewerkende bestuursleden. Daarnaast zijn er nog in beperkte mate zzp-ers actief die een deel van de activiteiten verzorgen en de lotgenotengroepen voor mantelzorgers begeleiden. Het ODENSEHUIS is met uitzondering van de officiële feestdagen en de maand augustus i.v.m. de verhuizing, het hele jaar gemiddeld 4 dagdelen per week open van uur. Dit resulteert in onderstaande gegevens: Participanten Wageningen Omliggende gemeenten Aantal versch. pers mensen met dementie andere geheugenklachten mantelzorgers vrijwilligers Zzp-ers 3 n.v.t. bestuursleden Gecombineerde ondersteuning Sommige participanten komen alleen en anderen komen samen met hun partner. De verhouding is ongeveer 2/3 alleen en /3 samen. Op dit moment zijn er nog geen jong dementerenden in het ODENSEHUIS. Ondanks de inzet van een ieder naar vermogen, blijft het aantal actieve mantelzorgers beperkt. Tijd en energie die men aan de mantelzorg kwijt is, is gelet op de in de meeste gevallen hoge leeftijd van de participanten begrijpelijk. Dit betekent dat we een groter beroep doen op vrijwilligers. Hun aantal groeit gestaag. Begeleiding en deskundigheidsbevordering van vrijwilligers en stagiaires neemt een steeds grotere plaats in de werkzaamheden van de coördinator. Het ODENSEHUIS participeert als deelnemer in het domein ouderen, in de activiteiten van het Meldpunt vrijwilligers, die trainingen heeft verzorgd waar ook de vrijwilligers van het ODENSEHUIS aan hebben deelgenomen. Aan het begin van 204 waren er 3 mantelzorgers betrokken bij het ODENSEHUIS. Er is mantelzorger vetrokken en er zijn 8 nieuwe mantelzorgers bij gekomen. Vrijwilligers, ZZP-ers en stagiaires Er waren 2 vaste vrijwilligers, 2 meewerkende bestuursleden, waarvan 2 zzp-ers maandelijks actief. De vrijwilligers waren gemiddeld 6 dagdelen per maand aanwezig, waarbij sommige zes dagdelen per week en anderen één of twee dagdelen per maand. Gemiddeld werkten zzp-ers twee dagdelen per maand. Een vakdocent schilderen werkt wekelijks een dagdeel, de rest varieert en wordt incidenteel ingezet op behoefte. Afgelopen jaar waren er geen stagiaires actief. 0

11 'Als ik aan een ander zou moeten uitleggen.. wat het ODENSEHUIS is en doet en wat het betekent voor mijn vader en zijn vrouw. Dan zou ik zeggen: Het ODENSEHUIS is vooral een warme open ontmoetingsplek waar mensen met beginnende dementie samen met hun partner of andere familieleden welkom zijn. Gedurende een paar dagen per week kun je er enkele uren of zelfs de hele dag doorbrengen. Bij mooi weer zelfs vanaf het terras met het prachtige uitzicht over de Rijn en uiterwaarden genieten en van mooie tuinen en bos rondom. In huiskamer sfeer wordt er koffie en thee met lekkers gemaakt en tussen de middag gezamenlijk geluncht. Op wekelijks vaste tijden zijn er activiteiten als schilderen, bewegen, muziek en een I-pad café. Soms worden er ook gesprekken georganiseerd over dementie en hoe daar mee om te gaan. Wat het vooral zo waardevol maakt voor mijn vader en zijn vrouw is dat ieder aan zijn trekken komt omdat er een gemengde groep is. Van mensen met en zonder dementie, van verschillende leeftijden en met allerlei achtergronden en capaciteiten. Er zijn wel programma's maar het is vrij is om mee te doen of toch wat te praten of in de keuken te helpen of buiten te wandelen als je wilt. Voor beiden betekent het een afleiding en verruiming van het inmiddels zo klein geworden wereldje van dag in dag uit samen thuis. Voor mijn vader een opluchting en ontspanning om eens zinvolle gesprekken te voeren en aangesproken te worden op zijn nog altijd zeer scherpe geest en droge humor. Voor zijn vrouw zijn de sociale contacten en samen creatief bezig zijn een tijdelijke verzachting van de toenemende desoriëntatie in haar eigen omgeving. Voor mij als betrokken en soms bezorgd familielid (die in het buitenland woont), een troost dat er zo dichtbij hun huis zulke oprecht zorgzame en enthousiaste vrijwilligers en medewerkers het ODENSEHUIS in Wageningen hebben opgezet en verder uitbouwen. Testimonial van een familielid van een van de participanten 2.2 Communicatie en PR Ter ondersteuning van de startactiviteiten van het ODENSEHUIS zijn voor 203/204 een aantal communicatiematerialen ontwikkeld. Alle belangrijke momenten en mijlpalen zijn benut om publiciteit en voorlichting te geven over het ODENSEHUIS o.a.: Opening locatie Koetshuis Arboretum: 3 november Opening locatie hooghe stee: 22 september Leefbeurs 3 oktober Themabijeenkomsten en presentaties op uitnodiging en in eigen huis

12 Laten we blijven vallen : mee-vallen, achterna-vallen en leren spelen met alles wat er op ons pad komt. Adelheid is lid van het comité van Aanbeveling van het ODENSEHUIS. Ze kon 22 september niet bij de opening van de nieuwe locatie zijn en stuurde onderstaande boodschap, die bij de opening is voorgelezen. Gelukkig bleef ik het ODENSEHUIS ontmoeten, nadat ik hier in Wageningen in 203 de bibliotheek binnenstapte met mijn MAM, ingeblikt op film. En ik herinner me een verwarmende ontmoeting en een sprankelend nagesprek, met tere, open en ook verdrietige vragen. De film, zo intiem en de woorden die daarna stamelend, tastend, met u als kijker gewisseld werden, deden daar niet voor onder: gevleugeld reisden we allen verder. MAM reist mee. Met de start van het ODENSEHUIS in bereikten wij: zij (is MAM), jullie en ik dat wat ik voor ogen had. Namelijk haar achterna vallen, durven vallen door de tijd heen, en dat gezamenlijk, voor altijd. Lief ODENSEHUIS, blijf vooral zoals je bent. Jullie vullen een gat dat vaak ontstaat tussen het moment van diagnose en het begin van professionele zorg. Wat fijn dat ik een onderdeel mocht zijn in het dichten van deze uitholling, omdat als je durft te wonen in die holling, er een diepe verbinding ontstaat, die beiden heelt, zowel de participant als de naasten. Laten we blijven vallen : mee-vallen, achterna-vallen en leren spelen met alles wat er op ons pad komt. Zoals kinderen kunnen doen: alles benaderen als speelgoed en niet als mankement. BOODSCHAP VAN ADELHEID ROOSEN lid van het comité van Aanbeveling van het ODENSEHUIS voor het ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. IK BEN ER OMDAT JIJ ER BENT Na de opening op 22 september is de eerste uitgave van de Nieuwsbrief verschenen. Voor de start van het ODENSEHUIS is in het najaar van 203 een bijeenkomst georganiseerd in samenwerking met de bibliotheek. In dit programma is samengewerkt met Adelheid Roosen die lid is van het comité van Aanbeveling. De lokale omroep Meborah heeft een interview verzorgd. Ook de bibliotheek heeft informatie over het ODENSEHUIS opgenomen in haar sociale kaart en activiteitengids. 2

13 Social Media De website is operationeel. Via de website worden de maandagenda en korte nieuwsflitsen verspreid. Het gebruik van sociale media zoals Facebook en Twitter is nog beperkt. Informatie en voorlichting voor initiatiefgroepen, welzijns-en zorgorganisaties. Veel initiatiefgroepen en medewerkers van welzijn-en zorgorganisaties zijn op bezoek geweest in Wageningen en hebben zich laten voorlichten en adviseren over de praktijk van een ODENSEHUIS. Er zijn verschillende presentaties over het ODENSEHUIS verzorgd op themabijeenkomsten dan wel door het ODESEHUIS zelf verzorgd: 25 februari Gezondheidscentrum Kortenoord Presentatie voor de huisartsen 2 maart, 9 april Platform WMO Zorg in Beweging, bijeenkomsten in kader van de veranderingen in de zorg: cursus Diaconaal platform WMO 3 maart Publieksavond gemeente Renkum 25 maart Woonzorgcentrum Verburgt-Molhuysen: informatiebijeenkomst Welzijn en zorg voor (thuiswonende) mensen met (beginnende) dementie en hun naasten voor beleidsbepalers gemeente Renkum en Wageningen, casemanagers, huisartsen, medewerkers zorgloket, praktijkondersteuners op van uur 2 juni ODENSEHUIS denktankmeeting: Zorg voor zorg Uitwisseling rond Vragen rond kansen en knelpunten:. Een toekomst voor het ODENSEHUIS, ook nà 204? Wat kan jouw bijdrage zijn? 2. Hoe kan de positie, financieringsbasis van het ODENSEHUIS, nu en na 204 verstevigd worden: welke scenario s doemen er op? 3 oktober CSWO e.a. Leefbeurs voor senioren van nu en morgen 28 oktober Alzheimer Café 30 oktober Werkgroep lokale aanpak ketenzorg dementie 27 november Mantelzorg Salon 3

14 2.3. De activiteiten Het activiteitenprogramma is in 204 nog vrij eenvoudig en bepekt in haar opzet. De ruimte in het Koetshuis bood gelet op de kleine ruimte, zeer beperkte mogelijkheden om iets te organiseren. Op de nieuwe locatie zijn we vanaf september gestart met de introductie van enkele nieuwe activiteiten. Wensen van de participanten vormden de basis voor het activiteitenprogramma Schilderen op maandagmiddag en Bewegen met plezier op donderdagochtend is favoriet. Naast de open inloop, en de vaste wekelijkse activiteiten hebben we als ODENSEHUIS deelgenomen aan speciale activiteiten o.a.: Leefbeurs (informatie -en voorlichtingsmarkt voor ouderen in Wageningen), Deelname aan het pilotproject Bewegen op muziek. Er zijn een tweetal excursies en bijzondere bijeenkomsten georganiseerd: 5 juni bezoek aan het Park de Hoge Veluwe en museum Kröller-Müller 27 november aan het Singer Museum Laren. 22 december Kerstmiddag Een belangrijke activiteit is de dagelijkse lunch. Wie op dat moment aanwezig is luncht mee en doet hiervoor een eigen bijdrage in de spaarpot de Kikker. Een deel van de activiteiten wordt begeleid door de vrijwilligers en een deel door ingehuurde professionals De organisatorische omgeving Vanaf het najaar is verder gewerkt aan de opzet van een participanten organisatie. De volgende resultaten zijn gerealiseerd: Participantenbeleid en organisatie van participantenbijeenkomst; Vrijwilligersbeleid en vrijwilligersbijeenkomst. 4

15 2.5. Samenwerking lokaal en landelijk Sociaal domein Wageningen Het ODENSEHUIS heeft naast haar deelname aan het Ouderen domein een bijdrage geleverd aan de verdere samenwerking in het kader van ouderenparticipatie met specifieke aandacht voor complexe ouderen: Deelname werkgroep lokale aanpak ketenzorg dementie in opdracht van gemeente Wageningen Opzet van een samenwerkingsovereenkomst met welzijnsorganisatie Solidez opgesteld. Notitie integraal dienstverlening t.b.v. Leefbeurs In het kader van deze transitie is ook met diverse politici en bestuurders gesproken om uitleg te geven en van hun ideeën te horen over hoe het concept, dat eigenlijk al vooruit loopt op de toekomstige situatie na 205, in de praktijk vorm krijgt en past binnen de WMO kaders. Landelijke contacten en onderzoek In 204 zijn er in Nederland een aantal Odensehuizen bijgekomen. Naast de huizen in Amsterdam, Vlissingen, Groningen en Wageningen, is er in 204 ook in de Hoeksche Waard een Odensehuis gestart. De coördinatoren/meewerkende bestuursleden zijn in 204 driemaal bijeen geweest om ervaringen uit te wisselen. Daarnaast zijn er in het land meerdere initiatieven om een Odensehuis op te zetten o.a.: Deventer, Zwolle, Zutphen, Utrecht. Oprichten van een landelijke vereniging In december is voor het eerst een bestuurlijk overleg van de vijf Odensehuizen georganiseerd. Gespreksonderwerp van de bijeenkomst is om een landelijk platform op te richten. Het doel hiervan is om de filosofie en onze uitingen (logo, naam) vast te leggen, de positie als landelijke gesprekspartner vast te leggen en om zaken die de lokale situatie overstijgen te kunnen bundelen (bevordering relevant wetenschappelijk onderzoek, aanvullend: fondswerving bij landelijke geldgevers en uitstraling van de filosofie via PR). Onder de naam Samenwerkende Odensehuizen Nederland (S.O.N.) zullen vanaf 205 de activiteiten van het platform worden uitgevoerd. 5

16 Onderzoeksvoorstel ZonMW In 204 is door het ODENSEHUIS Gelderse Vallei in samenwerking met de Wageningse Universiteit bij ZonMW een onderzoeksvoorstel ingediend dat zeer positief werd ontvangen. Daarop is een definitief onderzoeksplan geschreven. Begin juni is dit afgewezen. Het belang van een gezamenlijk onderzoek is om door middel van onderzoek aan te kunnen tonen dat onze aanpak kosteneffectiviteit oplevert. Het ODENSEHUIS In alle veranderingen die op dit moment gaande zijn op het terrein van zorg en welzijn is misschien wel de belangrijkste de aanzet tot participatie. Iedere burger moet zoveel mogelijk overeenkomstig zijn eigen mogelijkheden aan het leven blijven deelnemen. Bovendien moet dit gebeuren met maatwerk. Het ODENSEHUIS is nu juist een relatief nieuwe voorziening die maatwerk levert voor een groep kwetsbare mensen die de greep op hun leven aan het kwijtraken zijn. Het is een groep mensen die niet zomaar in algemene voorzieningen is mee te nemen. Respect voor hoe de mens is en was is uitgangspunt in het omgaan met de bezoekers van het ODENSEHUIS. Het zoveel mogelijk in tact laten van de eigen sociale context waardoor mensen zoveel mogelijk greep op hun eigen leven houden, wordt op alle mogelijke manieren in praktijk gebracht. Dat betekent ook mensen stimuleren onder woorden te brengen wat zij zelf willen en daar vorm aan te geven. Dat vergt veel inzet en creativiteit, geduld en optimisme. En dat is precies wat vrijwilligers en coördinator van het ODENSEHUIS hebben. De voorziening is relatief kleinschalig en biedt daardoor een veilige en vertrouwde omgeving aan de bezoekers. Het is een vorm van hulpverlening die ten volle bestaansrecht heeft in een tijd van schaalvergroting waarin mensen dreigen te verdwalen. Het is mijn overtuiging dat in deze en de komende tijd steeds meer behoefte zal zijn aan dit soort voorzieningen. Nora van Riet, lid comité van Aanbeveling en auteur op het gebied van Social Work en Casemanagement 6

17 3. Het bestuur 3. Bestuurlijk jaarverslag 204 Bestuurswisselingen Begin 204 bestond het bestuur uit de volgende personen: Margriet de Koning, voorzitter Doortje Kuis, secretaris /penningmeester a.i. Louisa Bosker, bestuurslid Jan Weevers, bestuurslid Maarten de Gouw, bestuurslid Eind 204 bestond het bestuur uit: Doortje Kuis, secretaris/penningmeester a.i. Marina Blokzijl vicevoorzitter Annelies de Vries, bestuurslid Marian Rameyer, bestuurslid In 204 hebben we naast de voorzitter Margriet de Koning tevens afscheid genomen van Jan Weevers en Maarten de Gouw. Margriet blijft als ambassadeur betrokken bij het ODENSEHUIS. Doortje Kuis heeft samen met Louisa Bosker de continuïteit in 204 weten te waarborgen. 3.2 Bestuursvergaderingen Het bestuur heeft het afgelopen jaar 28 keer vergaderd. Naast het opstarten van de organisatie in het Koetshuis en het dagelijkse reilen en zeilen in het huis waren in 204 belangrijke onderwerpen: Financiering, fondsenwerving o.b.v. scan inzet verwerving fondsen. Zeker stellen van de toegekende fondsen voor 204 Activiteitenplan 204 (PvA) Invoering van de WMO en de gevolgen hiervan voor de werkwijze van het Odensehuis en structurele financiering (Inkoop WMO/subsidie gemeente). Uitbreiding bestuur, aanstellen betaalde beroepskracht Vinden nieuwe locatie vinden, geschikt maken voor gebruik, opening nieuwe locatie 7

18 Opbouwen participantenorganisatie (notitie) Werven vrijwilligers, vrijwilligersbeleid (notitie) Netwerkontwikkeling positionering sociaal domein Offerte WMO aanvragen, ODH lokale aanbieder Samenwerkingsovereenkomst ODENSEHUIS-Solidez In het najaar is vergaderd over het indienen van een offerte inkoop voor de dienstverlening van het ODENSEHUIS bij de gemeente Wageningen. 8

19 4. Financieel verslag 204 In november 202 is de oprichtingsacte bij de notaris getekend. De feitelijk exploitatie van het ODENSEHUIS begon een jaar later, in november 203 met de start in het Koetshuis van het Belmonte Arboretum en werd vanaf september 204 voortgezet in ons gebouw De Hooghe Stee aan de Hesselink van Suchtelenweg 6B. De financiering van het ODENSEHUIS was in deze opstartfase geheel gebaseerd op vrijwillige inzet van ondernemende, meewerkende bestuursleden, vrijwilligers, fondsen, giften, donaties en sponsoring. 4.. Financiële resultaten 204 Het ODENSEHUIS mocht in 204 bijdragen ontvangen van landelijke en regionale fondsen. Ook is het gesteund met giften van particulieren en door sponsoring. Daardoor is de exploitatiebegroting in 204 gedekt. Dit leverde een totaal aan inkomsten van 79.86,-. De verhuizing naar de nieuwe locatie zorgde voor hogere kosten dan begroot. Ook op het activiteitenprogramma zijn meer kosten dan verwacht gemaakt. Met een totaal aan uitgaven van ,- sloten we 204 af met een positief resultaat van ,-. Dit positieve resultaat is vnl. bereikt door het uitstellen van het besluit tot het aanstellen van een beroepskracht in Financiële continuïteit Vanaf medio 204 is ingezet op het verder zeker stellen van de opstart- en ontwikkelfase. Het ODENSEHUIS heeft een basis nodig van structurele inkomsten voor huis en haard (zoals de kosten van een coördinator, huisvesting en andere vaste lasten). Naast steun van de fondsen die in principe niet de exploitatiekosten financieren, is het verkrijgen van additionele gemeentelijke dan wel provinciale subsidiegelden gewenst. Zowel de gemeente als de provincie lieten weten voor alsnog geen mogelijkheden te zien om het ODENSEHUIS financieel te ondersteunen. Wel nodigde de gemeente ons uit een offerte uit te brengen voor lokale Inkoop WMO voor eind december 204 en een aanvraag in te dienen voor innovatiegelden in maart 205. We hebben op beide sporen ingezet. Vanaf 205 zijn we officieel een lokale aanbieder van WMO ondersteuning voor de gemeenten Wageningen en kunnen wij voor participanten met een indicatie een vergoeding krijgen van de gemeente Wageningen en van omringende gemeenten van waar uit participanten het ODENSEHUIS bezoeken. 9

20 Ons initiatief past naadloos binnen de nieuwe WMO, daar is iedereen het over eens. Het ODENSEHUIS laat zien dat het kan om terug te gaan naar de menselijke maat waarbij participanten perspectief wordt geboden. De rest van de exploitatie is te realiseren via het dekkingsplan bestaande uit: eigen bijdrage van participanten, giften en donaties, de oprichting van een vereniging vrienden van het ODENSEHUIS en éénmalige bijdragen van fondsen. Voor 205 hebben we opnieuw een aanvraag ingediend bij een aantal fondsen. Overzicht van fondsen giften en donateurs NutsOhra Fonds Skanfonds Rabobank Vallei en Rijn Departement tot Nut Wageningen Rotary Wageningen RK Titus Brandsma parochie, collecten Arboretumkerk, collecte Loge Vrijmetselarij Wageningen MARITIEM RESEARCH (MARIN) Renes Bedrijfsdiensten Woudenberg ( sponsoring schoonmaak, logo stuur ik je nog apart door) Pluktuin Bloemrijk Giften van privé personen ( mensen die hun jaardag geld laten schenken aan het ODH) 2 0

21 4.3. Jaarrekening en balans 204 Op heeft Kascommissie de Jaarrekening 204 en de Balans per gecontroleerd en akkoord bevonden. ODENSEHUIS Gelderse Vallei Gevestigd te Wageningen JAARREKENING OVER 204 Saldi Triodosbank - betaalrekening 2.27 Triodosbank - spaarrekening Ontvangsten: Uitgaven: Sponorbijdragen (zie voetnoot) Bijdrage participanten.56 Schenkingen/donaties Schenkingen 0 Ontvangen rente spaarrekening over saldi: Triodosbank - betaalrekening Triodosbank - spaarrekening Note: rente spaarrekening 204 (ontvangen in 205) nvt BALANS PER Activa/vorderingen Passiva/schulden saldi: saldi; 2.27 Triodosbank - betaalrekening Triodosbank - spaarrekening 0 nog te betalen kosten 204 resultaat Voetnoot: betaalde onkosten in 204 (zie crediteurenoverzicht 204): Uitgaven: Bestuur.000 PR/Communicatie Activiteiten/Faciliteiten Paricipanten Huur / Gebouw beheer Personeel /Coordinator per sept Inhuur proffesionals 5a 584 Vergoeding vrijwilligers 5b Accountantskosten 5c Schoonmaak 5d 20 Investeringen meubilair, ICT aanapssen nieuwe locatie Telefoon- / internet kosten 7 98 Kosten dienstverening, koffie, thee, drank, lunchpakketten 8 73 Overige, verzekeringen, bankkosten Totale uitgaven

22 5. Wie is wie in het ODENSEHUIS Bestuur Stichting ODENSEHUIS Gelderse Vallei e.o. per Marina Blokzijl, vicevoorzitter Doortje Kuis, (secretaris, penningmeester) Annelies de Vries, bestuurslid Marian Rameyer, bestuurslid Leden comité van Aanbeveling Ester Bertholet, specialist ouderengeneeskunde te Velp Max de Coole, hoofdredacteur Gerõn: Tijdschrift over ouder worden & samenleving Hans Dorrestijn, cabaretier, schrijver Lisette de Groot, hoogleraar Wageningen Universiteit, Nutrition and Ageing Harry Otten, oprichter Meteo Consult Adelheid Roosen, theatermaker Nora van Riet, adviseur en publiciste Social Work Wim Stalman, decaan en vicevoorzitter VUMC Vakdocenten activiteitenprogramma participanten Yildiz Gies, muzikaal avontuur Jacqueline Hutten, dansdocent: bewegen met plezier op muziek Kevin Guilik, docent I pad café Elske Lemstra, trainer Ronnie Gardner methode Harriët Ordelmans, dansdocent: bewegen met plezier op muziek Saskia de Wit, schilderen docent Pieternel Gierbergen psycholoog, Indigo Marleen Schippers, levenslijn en algemene informatie over dementie Medewerker Louisa Bosker, algemene coördinator Odensehuis en Kwartiermaker Odensehuis 2 2

23 Bijlage : Filosofie, kernwaarden en organisatie van een Odensehuis De filosofie: Het platform Samenwerkende Odensehuizen Nederland (S.O.N.) herkent zich in de werkpraktijk en uitgangspunten van het Advies- en ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun naasten in Odense (Denemarken). De vertaling hiervan is onder meer vastgelegd in het handboek en het werkboek van de Odensehuizen Amsterdam en Groningen. Centraal in de filosofie staan de begrippen eigen kracht en regie, laagdrempelige instroom en kwaliteit van leven. De autonomie van de deelnemers staat centraal. Deelnemers zijn mensen met dementie of geheugenverlies, hun mantelzorgers en andere naasten. De Odensehuizen bieden de deelnemers perspectief, isolement wordt voorkomen en een levenslijn wordt gevormd. De organisatie van de Odensehuizen is qua opzet eenvoudig: gewerkt wordt met een coördinator en met vrijwilligers. Deze vrijwilligers zijn mensen met dementie, mantelzorgers en andere beangstellenden. Bureaucratie wordt gemeden. De Vereniging Samenwerkende Odensehuizen Nederland wil bijdragen aan een dementie-vriendelijk Nederland. Odensehuis in vogelvlucht Het Odensehuis: een plek en een stem voor mensen met dementie Een Odensehuis is een informatie, advies en ontmoetingsplaats. Het biedt een plek voor en een stem aan mensen met dementie, mantelzorgers en hun familie en vrienden. Er is ruimte voor ontmoeting, ondersteuning, activiteiten en advies. Een Odensehuis is voor mensen met dementie en de mantelzorgers een veilige plek naast hun eigen woonomgeving waar ze zich thuis kunnen voelen. De Informatievoorziening is bestemd voor een brede groep geïnteresseerden Kwaliteit van leven staat centraal In een Odensehuis staat de kwaliteit van leven centraal. Dit betekent in ieder geval vrijheid voor mensen met dementie en hun naasten om hun eigen leven zo goed als mogelijk te blijven voortzetten. In een Odensehuis wordt hierbij ondersteuning geboden uitgaande van de menselijke maat. Het streven is hierbij dat mensen met dementie zo lang mogelijk met ondersteuning van mantelzorgers, familie en vrienden zelfstandig kunnen functioneren en zoveel als mogelijk nog op een plezierige manier deel kunnen nemen aan de samenleving. Hierbij wordt gestimuleerd dat de talenten die mensen hebben, worden benut. Een Odensehuis wil perspectief bieden en voorkomen dat mensen met dementie en hun mantelzorgers in een isolement belanden. Kernwaarden en organisatie Binnen de ondersteuning en zorg voor mensen met dementie en mantelzorgers neemt het Odensehuis een specifieke plek in. Zij onderscheidt zich door onderstaande kernwaarden, die in de meeste Odensehuizen terug te vinden zijn. Open karakter en laagdrempelig Mensen met dementie of geheugenklachten, mantelzorgers, familie en vrienden kunnen binnenlopen voor advies, ondersteuning en ontmoeting. Een Odensehuis is als inloopcentrum laagdrempelig. Een indicatie of een diagnose is niet nodig om mee te doen. In het Odensehuis is veel informatie voor mantelzorgers en mensen met dementie beschikbaar. De focus ligt op mensen met 23

24 beginnende dementie en jong dementerenden omdat het Odensehuis voor deze groep een goed antwoord biedt op de vraag om ondersteuning en een zinvolle dag invulling. Organisatie van, voor en door participanten/deelnemers In een Odensehuis dragen de participanten (mensen met dementie, mantelzorgers en vrijwilligers) gezamenlijk verantwoordelijkheid voor de organisatie. Er wordt een beroep gedaan op het zelf organiserend vermogen die iedereen in meer of mindere mate bezit. De mensen die regelmatig in het Odensehuis komen nemen op een of andere manier allemaal deel aan het draaiend houden van het huis en de activiteiten die worden ondernomen. Iedere participant levert met zijn/haar vermogens en talenten een bijdrage aan het reilen en zeilen van het Odensehuis. De participanten vormen het hart van de organisatie. Mantelzorgers, vrijwilligers en buurtgenoten hebben daarbij een essentiële rol. Vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan de dagelijkse gang van zaken. In een Odensehuis is minimaal één beroepskracht die een coördinerende, faciliterende en ondersteunde rol heeft in de organisatie. De beroepskracht draagt de filosofie en kernwaarden van een Odensehuis uit en brengt deze in de praktijk. Een Odensehuis kent een participantenoverleg. Afspraken en huisregels worden opgesteld met de participanten. Eigen regie Mensen met geheugenklachten en beginnende dementie (ondersteund door hun mantelzorger) bepalen zelf op welk moment, hoe vaak ze willen komen en wat ze willen doen. Zij hebben hierbij zelf de regie en keuzevrijheid. Dit geldt ook voor mantelzorgers en andere naasten. Niets hoeft, alles kan. In die zin is een Odensehuis een vrijplaats waar veel mogelijk is. Emancipatie en empowerment Het Odensehuis biedt mensen met (beginnende) dementie een zinvolle dag invulling, waardoor hun gevoel van eigenwaarde toeneemt. Tegelijkertijd zorgt het Odensehuis ervoor dat mensen met dementie beter zichtbaar zijn in de buurt waar zij wonen en dat buurtgenoten dementie leren herkennen, begrijpen en leren accepteren. In die zin wil een Odensehuis een bijdrage leveren aan taboedoorbreking rond dementie en voorkomen dat mensen worden uitgesloten Mantelzorgondersteuning, respijtzorg en netwerkontwikkeling Een Odensehuis biedt ook ondersteuning aan mantelzorgers onder andere in de vorm van lotgenotengroepen. Mantelzorgers delen hun kennis en ervaring in het omgaan met mensen met dementie en ondersteunen elkaar. Mantelzorgers vinden steun bij lotgenoten en kunnen deelnemen aan gespreksgroepen. Hierdoor versterken ze hun eigen netwerk. Vrijwilligers en buurtgenoten Een Odensehuis is een vrijwilligersorganisatie. Er zijn vele vrijwilligers actief. Ook hierbij staat de inzet van de talenten van een vrijwilliger centraal. Ieder Odensehuis kent vrijwilligersbeleid en werkt met competentieprofielen voor vrijwilligers. Kerncompetenties zijn samenwerking, flexibiliteit, klantgerichtheid en persoonlijk leiderschap. Voor sommige activiteiten is een VOG vereist. Ieder Odensehuis biedt vrijwilligers de mogelijkheid om zich te ontwikkelen. Vernieuwing en samenwerking De Odensehuizen willen een bijdrage leveren aan cultuurverandering van het reguliere aanbod van ondersteuning en zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Vanuit de eigenheid van het Odensehuis wordt er samengewerkt met ander organisaties. De meeste Odensehuizen werken aan een dementievriendelijke omgeving en proberen zich te blijven vernieuwen door de continue ontwikkeling van uiteenlopende projecten. 24