Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid"

Transcriptie

1 Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid Ruimteconferentie Workshop Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van 1

2 Inhoud presentatie Context Kennis en decentralisatie omgevingsbeleid Rol van kennis in systeem Aanpak onderzoek Interviews, pilotstudies Voorlopige bevindingen Discussie over aanbevelingen 2

3 Omgevingsbeleid gedecentraliseerd Beleid voor fysieke leefomgeving overgedragen aan gemeenten, provincies, waterschappen Het Rijk behoudt op nationaal niveau systeemverantwoordelijkheid voor het omgevingsbeleid: Vormgeving via Bestuurlijk, juridische en praktische kaders Resultaatverantwoordelijk voor Europese regelgeving Soms opereert Rijk parallel aan decentrale overheden Vormgeving van systeem en vertaling naar afspraken over doelen, rollen, middelen Bepalen of decentralisatie helder, doelmatig uitvalt Bepalen of totaal aan overheden beter aan wensen van burger tegemoet komt 3

4 Is de strategische kennisvoorziening van decentrale overheden op orde? Tweede Kamer vraagt aandacht voor strategische kennisbehoefte van decentrale overheden SVIR: Decentrale overheden betrekken bij kennisontwikkeling en deling; voorkómen fragmentatie en duplicatie Kabinet vraagt PBL om aanvullend onderzoek Hoofdvraag: Hoe kan het Rijk vanuit zijn systeemverantwoordelijkheid voor het omgevingsbeleid de strategische kennisbehoefte van decentrale overheden faciliteren? 4

5 PBL start project in de vorm van pilots Doel: conclusies en aanbevelingen voor het systeem 2013 Wederzijds leren en ervaren Criteria voor keuze van pilots Kennis- en informatiebehoefte decentrale overheden is vertrekpunt Aansluiting kennis en kunde PBL Integrale invalshoek gericht op samenhangen Geen concurrentievervalsing private markt 5

6 Pilotstudies als onderzoekmethode Fasen beleidscyclus verkenning beleidsvorming uitvoering monitor en evaluatie Economie en verstedelijking NB-Concurrentie-positie topsectoren Mobiliteit Energie/klimaat Water beleidsthema's Cultuurhistorie Natuur DR-NVK GLD-herijking EHS IPO/CieJansen-verdeling natuurgelden Ruimtelijke ordening NH/ZH- Monitor Ruimte MIRT (o.a. Deltaprogramma) ZL/NB/ZH-ZWD provincies gemeenten waterschappen Aanvullen met interviews en literatuurstudie 6

7 Opschalen van pilotstudies, informatie vergaren via interviews, aanvullen met literatuurstudie Strategische kennisbehoefte Veranderingen door recente decentralisaties Geschiktheid huidige kennisinfrastructuur Ideale vormgeving van kennis ontwikkelen en delen Positie systeem Rijk 7

8 PBL kijkt in de spiegel! Aanwijzingen planbureaus: Decentraal werk behoort niet tot basispakket van PBL Meerwaarde van verbinden bovenregionale systeemkennis van PBL met decentrale beleidsproces PBL kennis en kunde heeft beperkingen oa door toepasbaarheid van modelinstrumentarium Doorvertalen van PBL-kennis naar regionaal niveau is maatwerk, arbeidsintensief en rendement is onzeker Landing (structurele) decentrale kennisbehoefte in jaarlijks werkprogramma van PBL vergt nadere uitwerking 8

9 Voorlopige bevindingen (afronding medio juli) Op meeste beleidsdossiers vooralsnog geen grote additionele kennisbehoefte door decentralisatie Beleid verandert voortdurend, dus niets nieuws onder de zon Decentralisatie geleidelijk verlopen, kennisinfrastructuur is op orde Water sterke kennistraditie Trends in decentrale kennisbehoefte Integraliteit in kennisbehoefte neemt toe, nu nog stapeling van dossiers Beleidscyclus compleet maken, inclusief sturingsvragen Door terugtrekkende Rijk: vrees voor gaten in data- en informatiestructuur Meer verkennende en agenderende vragen: Wat komt er op ons af? Wél toegenomen kennisvraag op thema natuur, samenwerking tussen IPO, provincies en Rijk wortelt in systeem en kennisinfrastructuur 9

10 Voorlopige bevindingen: kansen en risico s Je gaat erover of niet voor programmering van kennis geen goed idee Ruimte in (rijks)kennisprogramma s voor Multilevel Governance vraagstukken kan leiden tot efficiencywinst Continuïteit van data- en informatievoorziening punt van zorg Zorgen over beschikbaarheid van betrouwbare beleidsrelevante informatie Decentrale overheden hebben onderling verantwoordelijkheid voor kennisdelen en ontwikkelen Decentrale overheden hebben moeite om heldere verkennende kennisvragen te articuleren 10

11 Aanzet aanbevelingen graag discussie! Wat moet er in bestuurlijk traject geregeld worden? IenM, EZ: ga in op inhoud, organisatie en financiën! 11

12 Aanzet aanbevelingen graag discussie! Is het nog te vroeg? Doordring relevante actoren van het belang van strategische kennis Organiseer een gezamenlijk proces met Rijk en decentrale overheden om te komen tot adequate kennisinfrastructuur Bepaal eerst inhoud van gewenste kennisinfra, daarna bekostigingsvraagstuk (prio: data en informatie) Basisprincipe voor kennisinfra: Kennis volgt taak Gebruik good practices (bijv GGDs, Stowa, Uitvoeringsdiensten) Creëer ruimte voor decentrale vraag in rijkskennisinfrastructuur Heroverweeg rol voor koepelorganisaties 12

KENNIS MAKEN MET DECENTRALE OVERHEDEN BELEIDSSTUDIE

KENNIS MAKEN MET DECENTRALE OVERHEDEN BELEIDSSTUDIE KENNIS MAKEN MET DECENTRALE OVERHEDEN Een verkennende studie naar de strategische kennisbehoefte van provincies, gemeenten en waterschappen in samenhang met de decentralisatie van het omgevingsbeleid BELEIDSSTUDIE

Nadere informatie

KENNIS MAKEN MET DECENTRALE OVERHEDEN

KENNIS MAKEN MET DECENTRALE OVERHEDEN KENNIS MAKEN MET DECENTRALE OVERHEDEN Een verkennende studie naar de strategische kennisbehoefte van provincies, gemeenten en waterschappen in samenhang met de decentralisatie van het omgevingsbeleid Jeannette

Nadere informatie

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK:

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK: Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK: Roeland Allewijn (RWS/WVL) Jos van Alphen (staf Deltacommissaris) Pieter van Berkum/Cornelis Israël/Nienke Siekerman

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma

Nadere informatie

Werkprogramma 2010 ǡ Ǥ ȋ Ȍ Ǧ ǡ Ǥ Ǥ ǡ Ǥ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ Ǥ Ǥ Ǥ Planbureau voor de Leefomgeving, december 2009

Werkprogramma 2010 ǡ Ǥ ȋ Ȍ Ǧ ǡ Ǥ Ǥ ǡ Ǥ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ Ǥ Ǥ Ǥ Planbureau voor de Leefomgeving, december 2009 Werkprogramma 2010 Planbureau voor de Leefomgeving, december 2009 Werkprogramma 2010 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Uitgangspunten 5 2 Onderdelen werkprogramma 2010 9 2.1 Wettelijke taken en integrale producten

Nadere informatie

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de

Nadere informatie

EU-RO Europees beleid en de Ruimtelijke Ordening in Nederland. David Evers 2013 Ruimteconferentie

EU-RO Europees beleid en de Ruimtelijke Ordening in Nederland. David Evers 2013 Ruimteconferentie EU-RO Europees beleid en de Ruimtelijke Ordening in Nederland David Evers 2013 Ruimteconferentie 21 mei 2013 Insteek onderzoek PBL Geen RO beleid op EU-niveau Maar: informeel (EROP, 1999), TA2020 (2011),

Nadere informatie

Samenhang in de Zuidwestelijke Delta/ voorlopige bevindingen

Samenhang in de Zuidwestelijke Delta/ voorlopige bevindingen Samenhang in de Zuidwestelijke Delta/ voorlopige bevindingen Ruimteconferentie Den Haag 21 mei 2013 Zuidwestelijke Delta Beleid is in beweging De Delta is niet leeg Samenhang We hebben geleerd dat je waterplannen

Nadere informatie

Netwerkdemocratie Drechtsteden

Netwerkdemocratie Drechtsteden Netwerkdemocratie Drechtsteden Drechtstedendinsdag 7 december 2010 Opdracht Drechtraad 16 juni jl. Op basis van de rapporten commissies Scholten II en Meijdam 1. Instellen en organiseren van de Drechtstedendinsdag

Nadere informatie

Naar een kennisprogramma Bodem & Ondergrond

Naar een kennisprogramma Bodem & Ondergrond Naar een kennisprogramma Bodem & Ondergrond Douwe Jonkers Directoraat-Generaal Ruimte & Water COB-congres 30 oktober 2014 Inhoud Aanleiding Thema s Werkwijze Start Kennisprogramma Bodem & Ondergrond Vandaag:

Nadere informatie

Workshop Ontwerpen. Richard Jorissen. Programma Startup 20 september 2013 Den Haag. 1 nieuw. Hoogwaterbeschermingsprogramma

Workshop Ontwerpen. Richard Jorissen. Programma Startup 20 september 2013 Den Haag. 1 nieuw. Hoogwaterbeschermingsprogramma Workshop Ontwerpen Richard Jorissen Programma Startup 20 september 2013 Den Haag 1 nieuw Onderwerpen voor aftrap Verkenning en Ontwerpen Proces Inhoud Nieuwe technische kennis Integrale ontwerpen LCC Nieuwe

Nadere informatie

Over denken en doen. Doorvertaling van EV in RO. 7 december december 2010 ARCADIS Imagine the result

Over denken en doen. Doorvertaling van EV in RO. 7 december december 2010 ARCADIS Imagine the result Over denken en doen Doorvertaling van EV in RO 7 december 2010 7 december 2010 ARCADIS 2010 1 Imagine the result Doel Stap van ambitie/ DENKEN naar DOEN gezet? Inzicht in doorvertaling van EV in RO Hoofdvraag:

Nadere informatie

Nationale Omgevingsvisie. 27 oktober 2017

Nationale Omgevingsvisie. 27 oktober 2017 Nationale Omgevingsvisie Aanleiding Omgevingsvisie Omgevingswet De maatschappij verandert Stapeling van wensen en claims op leefomgeving Herijken van beleidsvisies: actualiseren waar nodig, integreren

Nadere informatie

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F 2 Bestuurlijke planning In deze bijlage is de bestuurlijke

Nadere informatie

Code Interbestuurlijke Verhoudingen

Code Interbestuurlijke Verhoudingen CODE > Code Interbestuurlijke Verhoudingen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen dragen samen de verantwoordelijkheid voor een goed bestuur van Nederland. De medeoverheden erkennen dat zij daarin

Nadere informatie

Samen sterk in het sociaal domein

Samen sterk in het sociaal domein Samen sterk in het sociaal domein Duurzaam organiseren van het sociaal domein door intergemeentelijke samenwerking In dit artikel gaan we in op de meerwaarde van samenwerking tussen gemeenten in het sociaal

Nadere informatie

Typering kennisbehoeften binnen de kennisagenda en relatie met programmering. Strategische kennisbehoeften

Typering kennisbehoeften binnen de kennisagenda en relatie met programmering. Strategische kennisbehoeften Procesgang vanaf de Nationale kennis- en innovatieagenda Water In het Nationaal Waterplan van 22 december 2009 is in Bijlage 2 de nationale kennis- en innovatieagenda Water (NKIAW) opgenomen. Deze kennis-

Nadere informatie

Ontwikkeling gedragsexperimenten voor effectief beleid Voorzitter: Eva van den Broek Spreker: Annemieke Tuinstra Spreker: Jetske Bouma

Ontwikkeling gedragsexperimenten voor effectief beleid Voorzitter: Eva van den Broek Spreker: Annemieke Tuinstra Spreker: Jetske Bouma Vormgeving van bewezen effectieve beleidsinterventies Parallelsessie 11:20 12:30 20 juni 2019, Den Haag Ontwikkeling gedragsexperimenten voor effectief beleid Voorzitter: Eva van den Broek Spreker: Annemieke

Nadere informatie

Position Paper RUD Utrecht

Position Paper RUD Utrecht UTRECHT Position Paper RUD Utrecht Kennis- en ketenpartner in de regio bij de professionele uitvoering van omgevingsrecht 2 I Position paper RUD Utrecht Colofon Foto s Beeldbank provincie Utrecht, RUD

Nadere informatie

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Rond het verbinden van water en ruimte zijn al veel stappen gezet. In het kader van de Vernieuwing van het MIRT is door Rijk, provincies en waterschappen

Nadere informatie

Het college van burgemeester en wethouders geeft in zijn reactie aan de conclusies van de rekenkamer te herkennen.

Het college van burgemeester en wethouders geeft in zijn reactie aan de conclusies van de rekenkamer te herkennen. tekst raadsvoorstel Inleiding Vanaf januari 2015 (met de invoering van de nieuwe jeugdwet) worden de gemeenten verantwoordelijk voor alle ondersteuning, hulp en zorg aan kinderen, jongeren en opvoeders.

Nadere informatie

Uitnodiging aan het nieuwe kabinet

Uitnodiging aan het nieuwe kabinet Uitnodiging aan het nieuwe kabinet Uitnodiging aan het nieuwe kabinet Gemeenten: knooppunt in de samenleving Van veiligheid tot zorg, onderwijs en werkgelegenheid. Van energie en klimaatverandering tot

Nadere informatie

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016 Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?

Nadere informatie

Statenvoorstel 97/16 A

Statenvoorstel 97/16 A Statenvoorstel 97/16 A Voorgestelde behandeling Procedurevergadering : 28 november 2016 PS-vergadering : Wordt ingevuld door de griffie Onderwerp Brabantse Omgevingsvisie, startdocument Aan Provinciale

Nadere informatie

Omgevingswet en de raad

Omgevingswet en de raad Omgevingswet en de raad Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de omgevingswet? Wat verandert er door de omgevingswet Wat vraagt dit van u als raad. Samen met de samenleving Budget reserveren Vrije (beleids)ruimte

Nadere informatie

MASTERCLASS VERANDEREN MET VENSTERS. Vensters voor bedrijfsvoering

MASTERCLASS VERANDEREN MET VENSTERS. Vensters voor bedrijfsvoering MASTERCLASS VERANDEREN MET VENSTERS Vensters voor bedrijfsvoering ACHTERGROND MASTERCLASS VERANDEREN MET VENSTERS Een totaalbeeld van uw bedrijfsvoering in één oogopslag.. ICTU heeft in samenwerking met

Nadere informatie

Dalende bodems, stijgende kosten

Dalende bodems, stijgende kosten Dalende bodems, stijgende kosten Mogelijke maatregelen tegen veenbodemdaling in het landelijk en stedelijk gebied door Gert Jan van den Born 1 Aanleiding voor een studie over veenbodemdaling Recent verleden:

Nadere informatie

Omgevingswet gezocht: bestuurders met visie in onzekere tijden Jop Fackeldey Kristel Lammers Nieuwegein 1 december 2017

Omgevingswet gezocht: bestuurders met visie in onzekere tijden Jop Fackeldey Kristel Lammers Nieuwegein 1 december 2017 Omgevingswet gezocht: bestuurders met visie in onzekere tijden Jop Fackeldey Kristel Lammers Nieuwegein 1 december 2017 Opbouw Waarom ook al weer de Omgevingswet Verkiezingen: Wisseling van bestuurders

Nadere informatie

Omgevingswet en de raad

Omgevingswet en de raad Omgevingswet en de raad Inhoud Waarom de Omgevingswet? Wat is de omgevingswet? Wat verandert er door de omgevingswet Wat vraagt dit van u als raad. Samen met de samenleving Budget reserveren Vrije (beleids)ruimte

Nadere informatie

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64 Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 64 Haarlem, 17 augustus 2004 Onderwerp: Agenda Provinciaal Waterplan Bijlagen: - ontwerpbesluit - procesplanning provinciaal waterplan - op weg naar een

Nadere informatie

Kadernota 2019 Holland Rijnland op Koers?

Kadernota 2019 Holland Rijnland op Koers? Kadernota 2019 Holland Rijnland op Koers? Op koers? Regeerakkoord Gemeenteraadsverkiezingen College programma s Nieuw bestuur DB en AB Besluit evaluatie DVO/ TWO 2 Het begint bij de kadernota SMART begroting

Nadere informatie

Water Governance. Organisatie van waterbeheer, drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling,

Water Governance. Organisatie van waterbeheer, drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling, Water Governance Organisatie van waterbeheer, drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling, als samenspel van politieke, bestuurlijke, sociaalmaatschappelijke en financiële elementen. www.watergovernancecentre.nl

Nadere informatie

Leerkring Strategisch werken aan Wonen, welzijn en zorg

Leerkring Strategisch werken aan Wonen, welzijn en zorg Leerkring Strategisch werken aan Wonen, welzijn en zorg Wilt u handen en voeten geven aan een gebiedsgerichte aanpak wonen, welzijn en zorg? Maar blijkt het lastig om de integrale aanpak hoog op de gemeentelijke

Nadere informatie

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing

Nadere informatie

De veranderende positie van de nationale ruimtelijke ordening in Nederland

De veranderende positie van de nationale ruimtelijke ordening in Nederland De veranderende positie van de nationale ruimtelijke ordening in Nederland Ruimteconferentie 2011 1 Inhoud 1. Nationale RO in Nederland: ontwikkeling en kenmerken 2. Ontwikkelingen laatste decennia 3.

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Training Energietransitie voor ambtenaren

Training Energietransitie voor ambtenaren Training Energietransitie voor ambtenaren Ambtenaren Fysieke leefomgeving 20 Deelnemers 3 Aantal dagen 995.00 Investering Locatie Voor wie? Ambtenaren De komende jaren gaat de transitie in de gebouwde

Nadere informatie

Emissie registratie betekenis

Emissie registratie betekenis Emissie registratie betekenis Emissie registratie symposium Wilbert van Zeventer, DGRW Emissieregistratie is een middel, geen doel op zich 1. Politiek-bestuurlijke ontwikkelingen 2. Benutten monitoringsresultaten

Nadere informatie

Driedaagse Leergang. Kennisintensieve beleidsontwikkeling

Driedaagse Leergang. Kennisintensieve beleidsontwikkeling Driedaagse Leergang Kennisintensieve beleidsontwikkeling 6, 13 en 20 juni 2014 Den Haag Doelstellingen en doelgroep De doelgroep bestaat uit beleidsmedewerkers/stafmedewerkers bij beleidsinstanties (nationaal,

Nadere informatie

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden, Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners

Nadere informatie

Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet. Richard Jorissen

Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet. Richard Jorissen Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet Richard Jorissen Hoogwaterbeschermingsprogramma Onderdeel Deltaprogramma Jaarlijks voortrollend programma Alliantie Rijk-waterschappen Gezamenlijke

Nadere informatie

De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid

De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid Mensen die twijfelen voorspellen beter De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid Presentatie bijeenkomst The Next step van mobiliteitsdata naar beleidsinformatie Utrecht, 18 september 2018 Erik Verroen

Nadere informatie

DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING

DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING 2015-2018 INLEIDING Dit document geeft kaders bij de actieplannen vrijwillige inzet en mantelzorgondersteuning. Het

Nadere informatie

Generiek Beleid vs Deal Formules

Generiek Beleid vs Deal Formules Generiek Beleid vs Deal Formules Nationale Programma s Nationaal Programma Rotterdam Zuid Nationaal Programma Groningen 2 Europese Agenda Stad 14 Europese Partnerschappen: Urban Poverty Inclusion of Migrants

Nadere informatie

Bouwen in natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur,

Bouwen in natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur, Bouwen in natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Provinciaal Omgevingsplan Limburg

Provinciaal Omgevingsplan Limburg Provinciaal Omgevingsplan Limburg Presentatie t.b.v. Regionalrat Düsseldorf, Provinciale Staten Gelderland en Provinciale Staten Limburg Arnhem, 7 maart 2012 POL POL = Provinciaal Omgevingsplan Limburg,

Nadere informatie

Meer vermogen als kern van integraal beleid. Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden

Meer vermogen als kern van integraal beleid. Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden Meer vermogen als kern van integraal beleid Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden Centrale thema Positieve gezondheid: het vermogen van mensen om zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht

Nadere informatie

Maak. Ruimte. Oost voor. Vlaanderen

Maak. Ruimte. Oost voor. Vlaanderen Vlaanderen 20 50 Maak Ruimte Oost voor Huidig ruimtelijk beleidsplan : PRS Huidig toetsingskader voor ruimtelijke ontwikkelingen : PRS goedgekeurd in 2004 Addendum Wind 2009 Partiële herziening 2012 Nood

Nadere informatie

Actieplan Privacy Conclusies en aanbevelingen. Arnold Roosendaal

Actieplan Privacy Conclusies en aanbevelingen. Arnold Roosendaal Actieplan Privacy Conclusies en aanbevelingen Arnold Roosendaal (TNO) arnold.roosendaal@tno.nl @ajunior1 Algemene bevindingen - 1 Op het gebied van privacy innovatie gebeurt al wel wat, maar niet bijzonder

Nadere informatie

Pilots Omgevingsvisie

Pilots Omgevingsvisie Pilots Omgevingsvisie inzichten, omslagen en aanpakken irma.dekker@rws.nl Eric.nelisse@rws.nl Twitter @AandeslagOw www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl Deze presentatie in het kort 1. De omgevingswet en de

Nadere informatie

7) Kwaliteit van het openbaar bestuur

7) Kwaliteit van het openbaar bestuur 7) Kwaliteit van het openbaar bestuur Toelichting mutatie plandoel Samen met de bijstelling van budgetten stellen wij uw Staten voor om t.a.v. deze kerntaak een wijziging m.b.t. de plandoelen te accorderen.

Nadere informatie

Financiële vertaling Profiel provincies

Financiële vertaling Profiel provincies Financiële vertaling Profiel provincies De provincies leveren al een forse bijdrage aan het op orde brengen van de overheidsfinanciën. In de periode 2008-2011 wordt jaarlijks 200 miljoen euro bijgedragen

Nadere informatie

Wordt de nieuwsbrief in de mail niet goed getoond? Bekijk deze in uw browser. Raadsledennieuwsbrief 29 JUNI 2017

Wordt de nieuwsbrief in de mail niet goed getoond? Bekijk deze in uw browser. Raadsledennieuwsbrief 29 JUNI 2017 Wordt de nieuwsbrief in de mail niet goed getoond? Bekijk deze in uw browser. Raadsledennieuwsbrief 29 JUNI 2017 De rol van raadsleden bij Samen Organiseren Samen Organiseren is een nieuwe werkwijze, door

Nadere informatie

Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat

Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat Opwek- & isolatiemaatregelen Regionale samenwerkingen op o.a. energie Windenergie op land Ervaringen op doen

Nadere informatie

Visualisatie Toepassingsprofiel AMvB. 12 juli 2017

Visualisatie Toepassingsprofiel AMvB. 12 juli 2017 Visualisatie Toepassingsprofiel AMvB 12 juli 2017 Inhoudsopgave - Inleiding - Huidige situatie - Nieuwe situatie - Betekenis voor werkproces - Overzicht nu en straks Inleiding Inleiding Omgevingswet Inleiding

Nadere informatie

Op weg naar een Pr ovincie Nieuwe Stijl

Op weg naar een Pr ovincie Nieuwe Stijl Op weg naar een Pr ovincie Nieuwe Stijl De heer P. (ter introductie een kort verhaaltje om aan te geven waar we het over hebben bij provincie nieuwe stijl) De heer P. is werkzaam bij een grote, wijdvertakte

Nadere informatie

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 11 december 2018 Portefeuillehouder: Janssen, RA Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-670832850 Onderwerp Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie

Nadere informatie

Kennis Platform Water. Samenvatting advies 2012

Kennis Platform Water. Samenvatting advies 2012 Kennis Platform Water Samenvatting advies 2012 Samenvatting advies 2012 Voor u ligt het eerste advies van het kennisplatform water Nieuwe Stijl over strategisch wateronderzoek. Dit (informele) platform

Nadere informatie

Berenschot. Evaluatie wet VTH. Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 1. EVALUATIEPROTOCOL. 22 mei 2017

Berenschot. Evaluatie wet VTH. Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 1. EVALUATIEPROTOCOL. 22 mei 2017 Berenschot Evaluatie wet VTH Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE. EVALUATIEPROTOCOL 22 mei 207 Bijlage. Evaluatieprotocol Onderwerp Aspect Streven (indien van Context Aanleiding voor wet VTH Achtergrond

Nadere informatie

Online Adviestool Aanbesteden (LEA-DSS)

Online Adviestool Aanbesteden (LEA-DSS) Online Adviestool Aanbesteden (LEA-DSS) Met het Decision Support Systeem naar het juist geïntegreerde contract Teun van Reeuwijk, CROW Marten van de Hoeve, De Stichtse Rijnlanden Inhoud workshop Inhoud

Nadere informatie

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden, Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners

Nadere informatie

Inleiding Omgevingswet CROW bijeenkomst Omgevingswet en Mobiliteit

Inleiding Omgevingswet CROW bijeenkomst Omgevingswet en Mobiliteit Inleiding Omgevingswet CROW bijeenkomst Omgevingswet en Mobiliteit Katja Stribos programmamanager Implementatieprogramma Aan de slag met de Omgevingswet 30 maart 2017 Inhoud 1. Stelselherziening onderdelen

Nadere informatie

HOOFDLIJNEN RUIMTELIJK-ECONOMISCH PROGRAMMA (REP) U10

HOOFDLIJNEN RUIMTELIJK-ECONOMISCH PROGRAMMA (REP) U10 REP HOOFDLIJNEN RUIMTELIJK-ECONOMISCH PROGRAMMA (REP) U10 14 december 2018 Wat is REP? Door de huidige forse groei van wonen en werken in de regio Utrecht en nieuwe thematische ruimtevragen als energie

Nadere informatie

Pilots Omgevingsvisie

Pilots Omgevingsvisie Pilots Omgevingsvisie inzichten, omslagen en aanpakken irma.dekker@rws.nl Eric.nelisse@rws.nl Twitter @AandeslagOw www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl Wat willen we vandaag delen met jullie? 1. De omgevingswet

Nadere informatie

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. Agendapunt: 20 november 2018 Zaaknummer: 534361 Portefeuillehouder : J. Gopal Openbaar Besloten : R.A. Kraaijenbrink Team : Maatschappij

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting

Nadere informatie

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een

Nadere informatie

iezen en delen in de nationale uimtelijke ordening

iezen en delen in de nationale uimtelijke ordening iezen en delen in de nationale uimtelijke ordening im Zwanikken, Pascal Lamberigts 9 april 2011 tualisatie, deregulering en decentralisering Minder financiële ruimte Meer ruimte voor markt en burger Minder

Nadere informatie

Omgevingsvisie en m.e.r.

Omgevingsvisie en m.e.r. Omgevingsvisie en m.e.r. Nieuwe aanpak voor m.e.r. Kennissessie Commissie m.e.r. - 5 juni 2018 1 Programma kennissessie Welkom en kennismaking Omgevingswet, omgevingsvisies en m.e.r., inleiding Ervaringen

Nadere informatie

Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013

Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013 Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013 1 PBL project Verstedelijking & Infrastructuur Analyseren van verwachte knelpunten en kansen bij afstemming verstedelijking en infrastructuur Samenhang

Nadere informatie

Wie is de eigenaar van een succesvolle invoering van de Omgevingswet binnen onze organisatie? Op welke manier willen we de Omgevingswet benutten?

Wie is de eigenaar van een succesvolle invoering van de Omgevingswet binnen onze organisatie? Op welke manier willen we de Omgevingswet benutten? 2019 2019 Visie op de Wet Op welke manier willen we de Omgevingswet benutten? Visie op de Wet Wie is de eigenaar van een succesvolle invoering van de Omgevingswet binnen onze organisatie? 2019 2019 Visie

Nadere informatie

Adviesgroep Informatievoorziening. Omgevingswet. Erna Roosendaal

Adviesgroep Informatievoorziening. Omgevingswet. Erna Roosendaal Adviesgroep Informatievoorziening Omgevingswet Erna Roosendaal Inhoud De Omgevingswet Impact gemeenten Governance model Omgevingsplan versus bestemmingsplan Invoeringsondersteuning Eerste resultaten impactanalyse

Nadere informatie

Regiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7

Regiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7 Regiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7 Gemeentelijke regie Het Rijk heeft kaders opgesteld

Nadere informatie

Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE

Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE 15 nov 2017, SER Marjon Bosman, VNG Mariëlle Hetem, IPO Aanleiding Uitvoering & resultaten Aanbevelingen & vervolg Programma Regionale Energie Strategieën:

Nadere informatie

resen ati tie Onderhandelaarsakkoord

resen ati tie Onderhandelaarsakkoord Presentatie ti Onderhandelaarsakkoord Hoofdlijnen Akkoord Focus op: Decentralisatie operaties (principes en proces) Financiële verhoudingen Bestuurlijke verhoudingen en omgangsvormen Daarnaast beperkt

Nadere informatie

Op weg naar de Omgevingswet

Op weg naar de Omgevingswet Op weg naar de Omgevingswet Niet zomaar een nieuwe wet, maar een volledige stelselherziening: Nog meer impact dan de decentralisaties in het sociale domein (30% van raadsleden in Nederland volgens enquête

Nadere informatie

MIRT-onderzoek Anders benutten. Rapportage. Managementsamenvatting

MIRT-onderzoek Anders benutten. Rapportage. Managementsamenvatting MIRT-onderzoek Anders benutten Rapportage Managementsamenvatting Colofon Dit is een uitgave van de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu December 2016

Nadere informatie

Overzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen

Overzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen Bijlage 1 Overzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen Vergadering van 7 juli Sociale innovatie Gesproken over sociale innovatie. Er is een eerste gesprek geweest tussen leden van de

Nadere informatie

Beter worden door te leren van vergelijken in blended leertrajecten

Beter worden door te leren van vergelijken in blended leertrajecten Beter worden door te leren van vergelijken in blended leertrajecten Stichting Benchmark GGZ Rembrandtlaan 46 3723 BK Bilthoven T +31 (0) 30 229 90 90 W www.sbggz.nl Inhoudsopgave 1 Het speelveld in beeld...

Nadere informatie

Werken met de Omgevingswet: welke competenties vraagt dat?

Werken met de Omgevingswet: welke competenties vraagt dat? Werken met de Omgevingswet: welke competenties vraagt dat? Even voorstellen Anouk Baving Annemieke van Brunschot Coördinator Anders Werken ADSMO Verandermanager Lijnmanager Samenwerken Leren & ontwikkelen

Nadere informatie

Robuust Basisnet Bevindingen onderzoek naar het vergroten van de robuustheid van Basisnet Spoor

Robuust Basisnet Bevindingen onderzoek naar het vergroten van de robuustheid van Basisnet Spoor Robuust Basisnet Bevindingen onderzoek naar het vergroten van de robuustheid van Basisnet Spoor Platform Veiligheid, 15 juni 2017 Inhoud van de presentatie 1. Aanleiding 2. Aanpak 3. Onze bevindingen 4.

Nadere informatie

We staan met beide voeten in een (jonge) digitale wereld!!!

We staan met beide voeten in een (jonge) digitale wereld!!! STEL JE VOOR.. Je beschikt over voor jou relevante en betrouwbare informatie van bouwwerken incl. informatie over de impact van bewegende stad/omgeving (je kunt Geo-refereren): Wat: Je kent de samenstelling,

Nadere informatie

Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (DRO) Hans Verspoor Ministerie I&M

Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (DRO) Hans Verspoor Ministerie I&M Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling (DRO) Hans Verspoor Ministerie I&M Inhoud presentatie Waarom duurzame gebiedsontwikkeling Programma Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Leren van koplopers Handreiking DRO

Nadere informatie

Oproep voor bijdrage

Oproep voor bijdrage Oproep voor bijdrage Donderdag 16 mei 2019 Concertgebouw de Vereeniging te Nijmegen 31e Symposium Bodem Breed Hèt netwerk event van de bodem en ondergrond www.bodembreed.nl Bodem Breed 2019 Concertgebouw

Nadere informatie

Beleggers in gebiedsontwikkeling

Beleggers in gebiedsontwikkeling Beleggers in Incentives en belemmeringen voor een actieve rol van institutionele beleggers bij de herontwikkeling van binnenstedelijke gebieden P5 presentatie april 2015 Pelle Steigenga Technische Universiteit

Nadere informatie

Een nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking?

Een nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking? Een nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking? Seminar 15 december 2015 Jacqueline H.P. Vrolijk Projectleider herziening Ladder Waarom de ladder? Andere tijden, andere keuzes Einde aan decennia van groei;

Nadere informatie

Beleving en waardering van infra en gebied

Beleving en waardering van infra en gebied faculteit ruimtelijke wetenschappen planning 1 17-11-2017 1 Beleving en waardering van infra en gebied Prof. Dr. Jos Arts Anne Marel Hilbers, MSc. 2 Achtergrond Drie ontwikkelingen: 1.Infrastructuurprojecten

Nadere informatie

Masterclass Veranderen met Vensters

Masterclass Veranderen met Vensters ICTU van en voor overheden Masterclass Veranderen met Vensters ACHTERGROND ICTU heeft in samenwerking met de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS), het Kennisinstituut Nederlandse Gemeenten (KING)

Nadere informatie

Op weg naar een uitvoeringsplan Sociale Agenda College 10 maart 2015

Op weg naar een uitvoeringsplan Sociale Agenda College 10 maart 2015 Op weg naar een uitvoeringsplan Sociale Agenda 2015 College 10 maart 2015 Uitvoeringsplan 2015 Bondig: sheets / punten plus bijlagen Innovatie-agenda 2015: o Veranderstrategie / methodiek o Overzicht lokale

Nadere informatie

De gemeenteraad buitenspel na de invoering Omgevingswet? Gemeenteraden Hellendoorn en Raalte 28 maart 2017

De gemeenteraad buitenspel na de invoering Omgevingswet? Gemeenteraden Hellendoorn en Raalte 28 maart 2017 De gemeenteraad buitenspel na de invoering Omgevingswet? Gemeenteraden Hellendoorn en Raalte 28 maart 2017 Waar gaan wij het over hebben? Geheugen opfrissen: Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor

Nadere informatie

Werken met de Reisgids voor ruimtelijke ontwikkelingen

Werken met de Reisgids voor ruimtelijke ontwikkelingen Werken met de Reisgids voor ruimtelijke ontwikkelingen Datum 21 juni 2016 Even voorstellen Merle Pijlman Marcel Mooij Cynthia Kootker gemeente Schagen 2 Introductie gemeente Schagen 3 Aanleiding gemeente

Nadere informatie

Programma STRONG. landsdelige bijeenkomsten. Toets probleemstelling

Programma STRONG. landsdelige bijeenkomsten. Toets probleemstelling Programma STRONG landsdelige bijeenkomsten Toets probleemstelling Inhoud: Wat is STRONG, Structuurvisie Ondergrond, Probleemstelling? Oogst provinciale workshops 2013 Opbouw Probleemstelling Thema s probleemstelling

Nadere informatie

ONTWIKKEL EEN GEZAMENLIJKE VISIE OP HET DUURZAAM BODEMGEBRUIK. Bijeenkomst XXX dag-maand-jaar, Locatie

ONTWIKKEL EEN GEZAMENLIJKE VISIE OP HET DUURZAAM BODEMGEBRUIK. Bijeenkomst XXX dag-maand-jaar, Locatie ONTWIKKEL EEN GEZAMENLIJKE VISIE OP HET DUURZAAM BODEMGEBRUIK Bijeenkomst XXX dag-maand-jaar, Locatie OPZET VAN DE PRESENTATIE Bodemvisie Waarom? Doel Middel Ingrediënten SPRONG Wie, wat, waarom? Het proces

Nadere informatie

Coalitieakkoord 2015-2019: Flevoland innovatief en ondernemend (mei 2015)

Coalitieakkoord 2015-2019: Flevoland innovatief en ondernemend (mei 2015) Startnotitie Omgevingsvisie Flevoland 1. Inleiding In 2006 hebben de Provinciale Staten van Flevoland het Omgevingsplan Flevoland II (OPFII) vastgesteld. In het OPFII is het integrale provinciale omgevingsbeleid

Nadere informatie

OMGEVINGSWET VOOR DUMMIES. 1 oktober Willem Wensink

OMGEVINGSWET VOOR DUMMIES. 1 oktober Willem Wensink OMGEVINGSWET VOOR DUMMIES 1 oktober 2015 Willem Wensink INHOUDSOPGAVE Deel 1: Quiz Deel 2: Omgevingswet Hoofdlijnen wetsvoorstel Uitvoeringsregelgeving Implementatie INHOUDSOPGAVE Deel 1: Quiz 1. WELKE

Nadere informatie

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R 2 0 1 8 Wij Rijk, provincies, G5, metropoolen vervoerregio s kiezen ervoor om onze krachten te bundelen om met Smart Mobility maximale impact te hebben. Om

Nadere informatie

In hoeverre is het ICT-beleid bij de gemeenten Bergen op Zoom, Drimmelen, Halderberge en Moerdijk als doeltreffend en doelmatig aan te merken?

In hoeverre is het ICT-beleid bij de gemeenten Bergen op Zoom, Drimmelen, Halderberge en Moerdijk als doeltreffend en doelmatig aan te merken? Rekenkameronderzoek ICT-beleid Betreft: Toelichting op het onderzoek ICT-beleid Inleiding De Rekenkamer West-Brabant heeft bij de voorbereiding van het onderzoeksprogramma 2015 het onderwerp ICT-beleid

Nadere informatie

Presentatie Canon RO.NL op Ruimteconferentie 28 oktober 2008 Rotterdam

Presentatie Canon RO.NL op Ruimteconferentie 28 oktober 2008 Rotterdam 1 Presentatie Canon RO.NL op Ruimteconferentie 28 oktober 2008 Rotterdam Introductie (Ik ben..., werk bij...) Ik wil jullie iets vertellen over de Canon van de Nederlandse ruimtelijke ordening. Die Canon

Nadere informatie

De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond

De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond Seminar BSP en Stibbe 30 juni 2015 Jacqueline H.P. Vrolijk DGRW-coördinator Omgevingswet en projectleider Ladder voor duurzame verstedelijking

Nadere informatie

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Invulinstructie: Dit formulier is bedoeld voor onderzoeksopdrachten die in een periode van gemiddeld 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kortere klussen komt

Nadere informatie