De Beleggersgids BANKING - INSURANCE - LEASING. Let s talk about your future

Transcriptie

1 De Beleggersgids BANKING - INSURANCE - LEASING Let s talk about your future

2

3 Met deze brochure willen we kort de belangrijkste types van producten voorstellen die verhandelbaar zijn op de financiële markten en die bij ING Luxembourg beschikbaar zijn. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar de verschillende risico s die aan deze financiële instrumenten verbonden zijn. Een cliënt die beslist om op de beurs te beleggen, neemt risico s. Of het nu gaat om aandelen, obligaties, opties of beleggingsfondsen, elke belegging kan belangrijke risico s inhouden of kan op sommige beurzen niet beschikbaar zijn, of niet liquide blijken en bijgevolg zijn niet alle beleggingen geschikt voor elke belegger. De waarde of de opbrengst van een belegging kan bovendien schommelen en/of door het wisselkoersverloop worden beïnvloed. De cliënt moet zich ervan bewust zijn dat de prestatie van een waarde in het verleden geen enkele garantie biedt voor het rendement in de toekomst. En ook al veronderstelt elke beleggingsbeslissing dat de belegger vooraf ten minste een algemene kennis heeft van de eraan verbonden risico s, toch willen we in deze gids de kenmerken bespreken van de belangrijkste types van producten die verhandelbaar zijn op de financiële markten en bij ING Luxembourg beschikbaar zijn. Zo willen we ervoor zorgen dat de risico s die aan deze financiële instrumenten verbonden zijn, door de belegger goed worden begrepen en erkend. De grote categorieën producten waarover we het hier zullen hebben, zijn: - obligaties - ICB s - aandelen. Ook warrants, inschrijvingsbonnen en toekenningsrechten worden beschreven in deze brochure. De gestructureerde en afgeleide producten, zoals opties en futures, worden bewust weggelaten aangezien ze bij ING Luxembourg onder een specifiek contract vallen. In een speciaal daarvoor ontworpen gebruikersgids worden enkele contracten van dit type voorgesteld. Deze gids is ook beschikbaar in onze kantoren. Deze Beleggersgids verstrekt in geen geval beleggingsadvies. Bovendien worden de fiscale en juridische aspecten in deze gids opzettelijk niet behandeld, aangezien ze afhangen van de persoonlijke situatie van de cliënt en onderhevig zijn aan bepaalde schommelingen. Als de cliënt hierover informatie wenst, raden wij hem ten zeerste aan zich tot een belastingconsulent of advocaat te wenden. Deze informatie is ook beschikbaar op de internetsite van de bank, op volgend adres: Voor meer gedetailleerde informatie over een product kan de cliënt contact opnemen met zijn relatiebeheerder. De enige authentieke versie van de ondehavige gids is de Franse versie. Bij verschillen tussen versies in andere talen, wordt alléen rekening gehouden met de Franse tekst. 3

4 Inhoudsopgave Beschrijving van de voornaamste financiële producten I. Obligaties 6 A. Algemene definitie 6 B. Kenmerken van een obligatie 6 1. Nominaal bedrag 6 2. Uitgifteprijs 6 3. Terugbetalingsprijs 6 4. Terugbetalingsvoorwaarden 6 5. Nominale rentevoet 7 6. Rendement 7 7. Rating 7 C. Belangrijkste types obligaties 7 1. Obligatie met nulcoupon 7 2. Obligatie met vaste rentevoet 7 3. Obligatie met vlottende rente 7 4. Obligatie met warrant 7 5. Geïndexeerde obligatie 7 6. Obligatie met stijgende rente (step-up) 7 7. Obligatie met dalende rente (step-down) 7 8. Achtergestelde obligatie 7 9. Converteerbare obligatie In aandelen terugbetaalbare obligatie Reverse convertible 8 D. Risico s verbonden aan obligaties 8 1. Insolvabiliteitsrisico van de emittent 8 2. Renterisico 8 3. Inflatierisico 8 4. Wisselrisico 9 5. Risico van vervroegde terugbetaling 9 6. Risico s die eigen zijn aan bepaalde types obligaties 9 II. Aandelen 9 A. Algemene definitie 9 B. Types aandelen 9 1. Aandelen aan toonder of op naam 9 2. Gewone of preferente aandelen 9 C. Risico s verbonden aan aandelen 9 1. Koersrisico 9 2. Economisch risico 9 3. Liquiditeitsrisico van de markt 9 4. Wisselrisico Liquiditeitsrisico verbonden aan de waarde Risico van faillissement Psychologisch risico Risico van aandelen in vergelijking met obligaties 10 4

5 III. Instellingen voor Collectieve Belegging 10 A. Algemene definitie 10 B. Rechtsvormen van ICB s Gemeenschappelijk Beleggingsfonds (GBF) Beleggingsvennootschap met veranderlijk/vast kapitaal (bevek/bevak) 11 C. Verschil tussen ICB s in de Europese Unie en andere ICB s 11 D. Types beveks Thesauriebeveks Obligatiebevek Aandelenbeveks Gemengde beveks Beveks met kapitaalbescherming Dakfondsen Alternatieve fondsen of hedge funds 12 E. Risico s verbonden aan ICB s Risico verbonden aan beleggingen Beheersrisico Risico van devaluatie van de netto-inventariswaarde Liquiditeitsrisico Risico verbonden aan het land van inschrijving 13 IV. Overige producten 13 A. Warrants Call / Put Premie (of premium) Onderliggende waarde of support Uitoefenprijs Pariteit Vervaldag Samenvatting van beleggingen in warrants 14 B. Inschrijvingsbon (Franse warrant) 14 C. Inschrijvingsrecht 14 D. Toekenningsrecht 14 E. Certificaat 15 F. Gestructureerde producten 15 G. Private Equity 15 V. IV. Herhaling van de belangrijkste risicotypes die aan de producten zijn verbonden 15 A. Algemeen 15 B. Liquiditeit 16 C. Kredietrisico 16 D. Marktrisico Algemeen Buitenlandse markten Groeimarkten 16 E. Bescherming van de verrekenkamers 16 F. Insolvabiliteit 16 G. Wisselrisico 17 H. Renterisico 17 I. Reglementair/juridisch risico 17 J. Operationeel risico 17 5

6 I. Obligaties A. Algemene definitie Een obligatie is een verhandelbaar effect uitgegeven door een onderneming of een openbare instantie (hierna de emittent) als bewijs van de schuldvordering van de emittent tegenover zijn leninggever (hierna de obligatiehouder). De obligatie wordt uitgegeven met een vaste of variabele coupon en meestal voor een bepaalde duur (behalve de eeuwigdurende obligatie) met terugbetaling van het kapitaal op de eindvervaldag. De coupons zijn betaalbaar op een vaste datum, met vooraf bepaalde intervallen. Een obligatieuitgifte kan privé (voorbehouden aan een beperkt aantal institutionele beleggers) of openbaar (wanneer het grote publiek kan intekenen op de effecten) gebeuren. B. Kenmerken van een obligatie 1. Nominaal bedrag Het nominale bedrag komt overeen met het bedrag van de obligatie-uitgifte gedeeld door het aantal uitgegeven obligaties. De coupons worden berekend op basis van dit bedrag. Zo zal een obligatie met een nominaal bedrag van EUR en een rentevoet van 5% de houder een coupon van 250 EUR opleveren (5.000 x 5%). 2. Uitgifteprijs Dit is de prijs waartegen de obligatie werd uitgegeven. Deze prijs kan verschillend zijn van het nominale bedrag of de terugbetalingsprijs van de obligatie. Als de uitgifteprijs lager is dan de nominale waarde van de obligatie, wordt het verschil de «uitgiftepremie» genoemd. Deze premie wordt door de obligatiehouder gestort op het ogenblik van de obligatie-uitgifte, bovenop de nominale waarde van de obligatie waarop hij intekent. 3. Terugbetalingsprijs De terugbetalingsprijs is de waarde van de obligatie aan het einde van de looptijd. Deze terugbetalingsprijs kan gelijk zijn aan de uitgifteprijs maar kan ook hoger of lager zijn. Als de terugbetalingsprijs hoger is dan de uitgifteprijs, wordt het verschil de «terugbetalingspremie» genoemd. Deze premie wordt aan de obligatiehouder overgemaakt bij de terugbetaling van zijn obligatie, bovenop het bedrag dat hij betaalde voor de intekening op zijn obligatie. 4. Terugbetalingsvoorwaarden De terugbetaling van een obligatie gebeurt over het algemeen op de eindvervaldag, maar kan ook vroeger gebeuren via jaarlijkse terugbetalingen of uitloting. Voor bepaalde obligaties gelden specifieke terugbetalingsvoorwaarden, zoals naar keuze van de emittent of de obligatiehouder onder bepaalde voorwaarden. Hierna volgen twee voorbeelden van methoden die de emittent gebruikt om de uitgegeven obligaties terug te betalen: - terugbetaling met constante aflossingen: de obligatiehouder zal voor elke periode een identiek deel van de hoofdsom ontvangen, dat is het bedrag waarop hij oorspronkelijk heeft ingetekend. Bij een looptijd van 5 jaar zal hij dus elk jaar 20% van de hoofdsom terugbetaald krijgen. Bijgevolg zal het bedrag van de coupons jaar na jaar afnemen, zoals onderstaande tabel illustreert. Periode Hoofdsom in het Coupons Constante Hoofdsom aan het Annuïteiten begin van de periode (7%) aflossingen einde van de periode terugbetaling aan het einde: met deze vorm van terugbetaling verzekert de obligatiehouder zich van regelmatige intresten voor de hele looptijd van de obligatie. De hoofdsom wordt immers aan het einde terugbetaald, dat wil zeggen integraal op de eindvervaldag. De intresten worden dan weer tijdens de hele looptijd van de obligatie uitbetaald. Periode Hoofdsom in het Coupons Constante Hoofdsom aan het Annuïteiten begin van de periode (7%) aflossingen einde van de periode

7 5. Nominale rente Gemeld rentevoet op de obligatie die wordt toegepast op de nominale waarde van de obligatie en als basis dient voor de berekening van de te storten coupons. Een rentevoet van 7% bij een nominaal bedrag van EUR levert coupons op van 7% x EUR = 70 EUR. 6. Rendement Het rendement op de eindvervaldag drukt de gemiddelde jaarlijkse opbrengst van een obligatie uit. 7. Rating De rating is de beoordeling van een gespecialiseerd agentschap, onafhankelijk van ING Luxembourg (bijvoorbeeld: Standard & Poor s, Moody s) omtrent de kans dat een emittent het kapitaal en de intresten van een obligatieuitgifte integraal terugbetaalt op de vastgelegde vervaldagen. De rating houdt in feite een oordeel bij deze agentschap over de solvabiliteit van de emittent met betrekking tot een specifieke uitgifte. ING Luxembourg kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor deze beoordeling. De indeling van de langetermijnratings gaat van AAA (bij S&P) of Aaa (bij Moody s) voor obligaties van de beste kwaliteit tot D voor obligaties waarvan de emittent betalingsproblemen heeft. Dit is wat de verschillende categorieën over het algemeen betekenen: A: van goede kwaliteit B: speculatief, betaling onderhevig aan de economische omgeving C: risico op niet-betaling D: niet-betaling. C. Belangrijkste types obligaties 1. Obligatie met nulcoupon Obligatie zonder betaling van intresten, de rentevoet van de coupon bedraagt bijgevolg 0%. De obligatie wordt meestal uitgegeven aan een heel lage prijs, maar heeft dan wel een hoge terugbetalingspremie. Bijvoorbeeld, uitgifte tegen 63%, terugbetaling aan 100%. 2. Obligatie met vaste rentevoet Obligatie waarvan de jaarlijkse rentevoet, die wordt vastgelegd bij de obligatie-uitgifte, onveranderd blijft tot op de eindvervaldag van de obligatielening en gestort wordt volgens een vooraf bepaalde periodiciteit. 3. Obligatie met vlottende rente Obligatie waarvan de rentevoet over de volledige looptijd van de obligatielening varieert volgens de rentetarieven op de geldof obligatiemarkt. 4. Obligatie met warrant Gewone obligatie met het recht om in te tekenen op een bepaald aantal aandelen of obligaties, aan een vooraf bepaalde prijs (de uitoefenprijs), gedurende een bepaalde periode (de uitoefenperiode). De obligatie met warrant bestaat uit twee verschillende elementen: de obligatie en de warrant, die in feite een inschrijvingsrecht vertegenwoordigt. 5. Geïndexeerde obligatie Obligatie die op de vervaldag recht geeft op de terugbetaling van de nominale waarde en een eventuele vergoeding die een percentage is van de gerealiseerde beursprestatie van een onderliggende waarde gedurende de looptijd van de lening. Het rendement van de obligatie is begrensd tot een bepaald percentage van de nominale waarde. 6. Obligatie met stijgende rente (step-up) Obligatie waarvan de rentevoet toeneemt over de looptijd van de obligatie. De rentetarieven en de periodes in kwestie worden vastgelegd bij de uitgifte. 7. Obligatie met dalende rente (step-down) Obligatie waarvan de rentevoet daalt over de looptijd van de obligatie. De rentetarieven en de periodes in kwestie worden vastgelegd bij de uitgifte. 8. Achtergestelde obligatie In geval van vereffening of faillissement van de uitgevende onderneming, worden de achtergestelde obligaties terugbetaald na de andere obligaties of schulden van de onderneming maar vóór de aandelen van diezelfde onderneming. Het is dus eigenlijk een obligatie van mindere kwaliteit waaraan een groter risico is verbonden. Achtergestelde obligaties kunnen eventueel enkel worden achtergesteld ten opzichte van welbepaalde schulden zoals bankleningen. 9. Converteerbare obligatie Obligatie die door de houder kan worden omgezet in aandelen, volgens de bij de uitgifte bepaalde omzettingsvoorwaarden en -principes, ofwel tijdens welbepaalde periodes van de obligatie-uitgifte, ofwel op elk ogenblik van de uitgifte. 7

8 Deze obligatie brengt echter minder op dan een gewone obligatie. Het verschil in rentevoet heeft te maken met het conversierecht dat aan de converteerbare obligatie is verbonden en waarmee de belegger de keuze krijgt tussen: - of zijn obligatie omwisselen voor een aandeel dat op het ogenblik van de obligatie-uitgifte werd bepaald. In dat geval profiteert hij van de koersstijging van de onderliggende waarde terwijl hij toch gedekt was tegen een koersdaling van de onderliggende waarde, dankzij de mogelijkheid om de terugbetaling in contanten te vragen. - of wachten tot de vervaldag en zich dan de obligatie in contanten laten terugbetalen ingeval de prestatie van de onderliggende waarde tegenvalt. In dat geval verliest hij het verschil tussen de coupons die uitbetaald worden bij een klassieke obligatie (hoger dan voor een converteerbare obligatie) en de coupons die hij heeft geïnd. 10. In aandelen terugbetaalbare obligatie Obligatie die op de vervaldag verplicht in aandelen wordt terugbetaald. De rentevoet van dit type obligatie is meestal lager dan van een klassieke obligatie, zelfs als de groeiverwachtingen van de uitgevende onderneming gunstig zijn op het ogenblik dat de obligatie wordt uitgegeven. Het risico van dit soort obligaties is dat de terugbetaling kan plaatshebben op een moment dat de koers van het aandeel sterk gedaald is. Zo is het mogelijk dat de basisbelegging daardoor sterk gereduceerd wordt. 11. Reverse convertible De reverse convertible is een obligatie waarvan de terugbetaling op de vervaldag gebeurt naar keuze van de emittent, volgens de voorwaarden die bij de obligatieuitgifte werden vastgelegd. Op de vervaldag ontvangt de obligatiehouder: - of 100% van de nominale waarde van de obligatie (terugbetaling a pari) - of een aantal aandelen dat bij de uitgifte werd bepaald op basis van de nominale waarde van de obligatie en de referentiekoers van het onderliggende aandeel. In beide gevallen krijgt de houder een gegarandeerde coupon. Als de koers van het aandeel is gedaald in vergelijking met de referentiekoers ervan, loopt de obligatiehouder het risico om op de eindvervaldag terugbetaald te worden in aandelen met een waarde die lager kan zijn dan de nominale waarde van de obligatie en zo zijn belegd kapitaal volledig of gedeeltelijk te verliezen. Het product biedt dus geen kapitaalgarantie. Dat is ook de reden waarom er een hogere coupon wordt uitgekeerd dan bij een klassieke obligatie. D. Risico s verbonden aan obligaties 1. Insolvabiliteitsrisico van de emittent De emittent kan tijdelijk of permanent insolvabel worden. Dat houdt het risico in dat één of meerdere coupons niet worden uitbetaald of dat de emittent failliet gaat, wat zou betekenen dat de obligatielening niet of slechts gedeeltelijk wordt terugbetaald. De obligatiehouder wordt immers beschouwd als een gewone schuldeiser en geniet geen enkel voorrecht of prioriteit voor de betaling. De solvabiliteit van een emittent kan met name afhangen van de kwaliteit van zijn bestuur, van de algemene evolutie van de economie of van de economische sector waarin hij actief is, evenals van politieke veranderingen die een weerslag hebben op de economie. Een verslechtering van de financiële situatie van de emittent beïnvloedt uiteraard de verhandelprijs van de obligatie. Sommige obligaties genieten garanties (verstrekt door de staat bijvoorbeeld); het risico van niet-terugbetaling wordt in dat geval beperkt volgens de kwaliteit van de verstrekte garantie. De rating is een vorm van informatie die een goed beeld geeft van de mate waarin de emittent aan zijn verplichtingen kan voldoen. 2. Renterisico De koers van een obligatie houdt mathematisch verband met de rentevoet. Door de onzekerheid over de evolutie van de marktrente loopt de obligatiehouder het risico dat de koers van zijn obligatie vermindert als de rentetarieven stijgen. Dit geldt enkel tijdens de looptijd van de obligatie en niet op de vervaldag ervan. Bovendien is het mogelijk dat bij een rentedaling het verwachte rendement op de vervaldag niet wordt behaald, dit door de herbelegging van de coupons tegen een lagere rentevoet. 3. Inflatierisico Het fenomeen van muntontwaarding of inflatie zorgt ervoor dat de koopkracht van de ontvangen coupons daalt, met als gevolg dat het terugbetaalde bedrag op de vervaldag niet meer overeenstemt met het bedrag bij de uitgifte als we beide bedragen uitdrukken in koopkracht. Dat risico wordt groter naarmate de looptijd langer is en de tussentijdse betalingen (coupons) geringer zijn. 8

9 4. Wisselrisico Muntschommelingen hebben een invloed op de waarde van buitenlandse beleggingen of de vergoeding ervan als deze in de plaatselijke munt worden omgezet. Dat risico kan beperkt worden door diversifiëring van obligaties in de lokale munteenheid en obligaties in vreemde munten. 5. Risico van vervroegde terugbetaling De emittent van een obligatie kan een clausule invoegen op basis waarvan hij de obligatiehouder vervroegd kan terugbetalen als de marktrente daalt. In dat geval is het mogelijk dat het verwachte eindrendement niet wordt behaald. 6. Risico s die eigen zijn aan bepaalde types obligaties Er bestaat nog een extra risico dat verbonden is aan bepaalde types obligaties waarvan het rendement of de terugbetalingsvoorwaarden gelinkt zijn aan een ander instrument. Dat is met name het geval voor obligaties met vlottende rente, converteerbare obligaties, terugbetaalbare obligaties, geïndexeerde obligaties, achtergestelde obligaties II. Aandelen A. Algemene definitie Een aandeel is een effect dat een deel van het kapitaal van een vennootschap vertegenwoordigt. Het aandeel drukt in het algemeen ook de rechten van de aandeelhouder uit (stemrecht in vergaderingen, recht op informatie, recht op dividend, recht op het nettoactief in geval van vereffening). Bij de uitgifte heeft een aandeel soms een bepaalde nominale waarde. Deze nominale waarde stemt overeen met de fractie van het aandelenkapitaal die het aandeel vertegenwoordigt. B. Types aandelen 1. Aandelen aan toonder of op naam Het aandeel wordt «aan toonder» genoemd als de eigenaar ervan niet geregistreerd is in het register van de vennootschap, in tegenstelling tot het aandeel op naam. 2. Gewone of preferente aandelen Het aandeel wordt preferent genoemd als aan zijn aandeelhouder een voordeel wordt toegekend, van welke aard ook, bovenop de voordelen die aan de gewone aandeelhouders worden verleend. Het gaat vaak om het recht op de uitbetaling van een bepaald bedrag in geval van vereffening en van een vast dividend vóór de gewone aandeelhouders. De toegekende voordelen zijn opgenomen in de statuten van de vennootschap. C. Risico s verbonden aan aandelen 1. Koersrisico Aangezien de koers van een aandeel een weerspiegeling is van de verschillende factoren die de vraag en het aanbod van dit aandeel beïnvloeden, is de koersschommeling het belangrijkste risico waarmee een belegger te kampen heeft. Maar aangezien een stijging meestal met open armen wordt onthaald, moeten we het risico vooral in een daling van de prijs van het aandeel gaan zoeken. Die kan op korte termijn immers belangrijke verliezen veroorzaken. De risicofactoren die de koers van het aandeel beïnvloeden, kunnen algemene marktfactoren zijn of specifieke factoren die te maken hebben met de vennootschap zelf. Factoren die het algemene prijsniveau van een markt beïnvloeden, zijn bijvoorbeeld politieke, sociale of economische veranderingen die door de beleggers geïnterpreteerd en versterkt kunnen worden, evenals economische cycli waarvan de impact verschillend kan zijn naargelang de economische sector of regio. Factoren die de prijs van een aandeel in het bijzonder beïnvloeden, zijn bijvoorbeeld: de verwachte resultaten niet behalen, niet in staat zijn dividenden uit te betalen of niet opgewassen zijn tegen de concurrentie. 2. Economisch risico De uitgevende vennootschap kan geen winsten uitkeren, zelfs als ze er realiseert, of kan gedurende een of meerdere jaren geen winsten realiseren. Ze kan ook een of meerdere boekjaren afsluiten met verlies, haar financiële situatie zien verslechteren en uiteindelijk failliet worden verklaard. 3. Liquiditeitsrisico van de markt Een gebrek aan liquiditeit kan zich voordoen als het aanbod of de vraag van een waarde tegen een bepaalde prijs heel klein of onbestaand is. In deze omstandigheden kunnen de koop- en verkooporders niet onmiddellijk worden uitgevoerd of slechts gedeeltelijk of tegen weinig gunstige voorwaarden. Bovendien kunnen de transactiekosten hoger zijn. Aandelen van kleine ondernemingen of groeimarkten houden een groter liquiditeitsrisico in wegens het kleine verhandelde volume op deze types markten. 9

10 4. Wisselrisico Muntschommelingen hebben een invloed op de waarde van buitenlandse beleggingen of de vergoeding ervan als deze in de plaatselijke munt worden omgezet. Dat risico kan beperkt worden door diversifiëring van aandelen in de lokale munteenheid en aandelen in andere munten. 5. Liquiditeitsrisico verbonden aan de waarde Een liquiditeitsrisico kan verbonden zijn aan de specifieke kenmerken van de waarde, bijvoorbeeld wegens een trage transactieprocedure voor aandelen op naam, of wegens de gangbare praktijk op sommige markten. 6. Risico van faillissement Bij faillissement of vereffening gebeurt de terugbetaling van de aandeelhouders na de schadeloosstelling van alle schuldeisers, met een groter risico op het volledige verlies van de oorspronkelijk belegde bedragen. 7. Psychologisch risico Irrationele factoren zoals geruchten, opinies en tendenzen kunnen inwerken op de globale prestatie van de aandelen op de beurs. Deze factoren kunnen de beurskoers rechtstreeks beïnvloeden, ook al zijn de vooruitzichten van de onderneming helemaal niet slecht. 8. Risico van aandelen in vergelijking met obligaties Het risico van aandelen is groter dan dat van obligaties, zoals we kunnen afleiden uit de koersschommelingen van aandelen in vergelijking met die van obligaties. Op lange termijn leverde de koersevolutie van aandelen en dividenden in de meeste gevallen echter betere resultaten op dan beleggingen in obligaties. Het hogere risico van aandelen wordt zo beloond met een betere globale prestatie of return. III. Instellingen voor Collectieve Belegging A. Algemene definitie Een instelling voor collectieve belegging (ICB) is een instelling die kapitalen inzamelt bij het publiek om die te beleggen in activa (aandelen, obligaties en andere), rekening houdend met het principe van risicospreiding. De ICB beheert deze activa uitsluitend in het belang van haar beleggers, volgens het beleggingsbeleid dat bij de oprichting van de ICB werd bepaald en binnen het wettelijke kader van het land van inschrijving van de ICB. ICB s passen het principe van diversifiëring toe, dat erin bestaat niet alle eieren in dezelfde korf te leggen en zo een belegging over verschillende types van financiële activa te spreiden. De netto-inventariswaarde (NIW) is de waarde die we verkrijgen door de globale netto-inventariswaarde van de ICB te delen door het aantal deelbewijzen van de ICB dat op dat moment in omloop is. Behalve bij ICB s van het gesloten type (ICB s met een vast aantal deelbewijzen) waar de verwerving van deelbewijzen of de terugbetaling ervan niet noodzakelijk is verbonden met de NIW maar met de koers van het deelbewijs zoals deze bepaald wordt door de wet van vraag en aanbod, stemt de NIW overeen met de uitgifteprijs of terugkoopprijs van een deelbewijs van de ICB. De frequentie voor de berekening van de NIW verschilt naargelang de ICB; voor beleggingsvennootschappen met veranderlijk of vast kapitaal wordt de periodiciteit vastgelegd in het prospectus en voor gemeenschappelijke beleggingsfondsen in het beheersreglement. We merken op dat de door de ICB betaalde kosten of commissies kunnen worden verhaald op de NIW en dus onrechtstreeks op de belegger. B. Rechtsvormen van ICB s Een ICB kan twee rechtsvormen aannemen: - de contractuele vorm: het gemeenschappelijke beleggingsfonds (GBF) - de statutaire vorm: de beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal (bevek) of de beleggingsvennootschap met vast kapitaal (bevak). Dit onderscheid geldt voor de Luxemburgse ICB s. Voor de ICB s van andere landen verwijzen we voor de rechtsvorm van de ICB naar het prospectus. 1. Gemeenschappelijk Beleggingsfonds (GBF) Het GBF omvat een activamassa die in onverdeeldheid belegd en beheerd wordt door de beleggers, houders van deelbewijzen van mede-eigendom van deze massa, ten belope van hun inbreng. 10

11 Aangezien een GBF geen rechtspersoonlijkheid heeft, wordt het beheerd door een beheersvennootschap, uitsluitend in het belang van de houders van de deelbewijzen en op basis van het beheersreglement van de beheersvennootschap. Dat vermeldt meer bepaald het beleggingsbeleid, het uitkeringsbeleid en de voorwaarden voor de uitgifte en terugkoop van deelbewijzen van het GBF. Als de belegger intekent op deelbewijzen van het GBF, wordt hij verondersteld zowel de huidige als toekomstige versies van het beheersreglement te aanvaarden. Hij is in principe niet bevoegd om het te wijzigen, enkel de beheersvennootschap is hiertoe gemachtigd. Houders van deelbewijzen hebben dus geen enkele invloed op het beheer van de activa van het GBF. Behoudens andersluidende bepalingen in het beheersreglement kunnen zij de beheersvennootschap bovendien niet herroepen noch de verdeling teweegbrengen van de onverdeeldheid waaruit het GBF bestaat. 2. Beleggingsvennootschap met veranderlijk/vast kapitaal (bevek/bevak) In tegenstelling tot de ICB s hebben beleggingsvennootschappen een rechtspersoonlijkheid. Het betreft vennootschappen die in principe beheerd worden door een raad van bestuur die werd aangesteld door de beleggers in hun hoedanigheid van aandeelhouders. De raad van bestuur bepaalt het beheersbeleid van de vennootschap, maar kan het beheer toevertrouwen aan beheerders die moeten worden bekrachtigd door de Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF, Toezichtscommissie van de financiële sector in Luxemburg). De beleggers hebben stemrecht en kunnen deelnemen aan de algemene aandeelhoudersvergaderingen. Bij de beleggingsvennootschappen maken we een onderscheid tussen: - beveks waarvan het kapitaal voortdurend kan variëren naargelang de inschrijving op en de terugkoop van deelbewijzen en volgens de evaluatie van de tegoeden ervan. Bij dit type vennootschap is geen enkele specifieke formaliteit vereist in geval van kapitaalverhoging of -vermindering. Het kapitaal van de bevek is op elk ogenblik gelijk aan de nettoactiva van de vennootschap, namelijk het actief van de vennootschap na aftrek van het passief. - beveks waarvan het kapitaal gelijk is aan de inbreng van de beleggers en in principe slechts varieert op basis van een beslissing van de algemene vergadering. De instap van nieuwe aandeelhouders moet dus worden bekrachtigd door de algemene aandeelhoudersvergadering en er moeten bepaalde formaliteiten worden gerespecteerd. C. Verschil tussen gecoördineerde ICBE s en andere ICB s Deel I van de Luxemburgse wet op de ICB s (de Wet) voert de Europese richtlijnen uit die het kader bepalen van de open ICB s die in effecten beleggen, zij beschikken over een Europees paspoort en zijn dus in de hele Europese Unie vrij verhandelbaar. Deze ICB s kunnen enkel investeren in effecten en andere instrumenten die door de richtlijnen zijn toegestaan. Ze worden gecoördineerde ICBE s genoemd. De ICB s die aan bod komen in deel II van de Wet hebben geen Europees paspoort en zijn dus enkel verhandelbaar in andere landen van de Europese Unie als ze voldoen aan de specifieke voorwaarden van de overheid van het land in kwestie. Ze mogen daarentegen wel beleggen in andere waarden dan degene die voor de gecoördineerde ICBE s zijn toegestaan. D. Types beveks De Wet laat ICB s toe om hun vermogen op te splitsen in verschillende portefeuilles die compartimenten worden genoemd. Deze compartimenten kunnen een verschillend beleggingsbeleid nastreven of in verschillende munten zijn uitgedrukt. Zo kunnen deze compartimenten bijvoorbeeld beleggen in verschillende geografische zones of activiteitensectoren. Bij zijn instap in de ICB kiest de belegger van welk compartiment hij deelbewijzen wil verwerven; hij neemt slechts deel aan de winsten of verliezen van dat betreffende compartiment en niet aan die van het ICB in zijn geheel. Het voordeel voor de belegger is dat de overstap van het ene compartiment naar het andere over het algemeen minder kost, aangezien hij de kosten vermijdt die verbonden zijn met de uitstap uit de ene ICB en de instap in de andere. De ICB s kunnen ook twee types effecten creëren afhankelijk van de bestemming die aan de inkomsten van de ICB wordt gegeven. Volgens de rechtsvorm van de ICB gaat het om: - uitkeringsdeelbewijzen of -aandelen wanneer de ICB periodieke dividenden uitkeert aan de belegger. - kapitalisatiedeelbewijzen of -aandelen wanneer de ICB de inkomsten volledig herbelegd en de belegger enkel over de opbrengst van zijn belegging kan beschikken bij de verkoop van zijn deelbewijs of aandeel. De netto-inventariswaarden zijn een weerspiegeling van dat verschil. De typologie hierna heeft enkel een informatieve waarde. Het betreft een indeling per type belegging die overeenstemt 11