Suicidepreventie: Vorderingen en Uitdagingen vanuit Epidemiologisch Perspectief

Transcriptie

1 Suicidepreventie: Vorderingen en Uitdagingen vanuit Epidemiologisch Perspectief Symposium: Uitdagingen in Suicidepreventie Vrijdag 2 december 2016, Gent Professor Ella Arensman President, International Association for Suicide Prevention Director of Research, National Suicide Research Foundation, WHO Collaborating Centre on Surveillance and Research in Suicide Prevention Department of Epidemiology and Public Health University College Cork, Ireland

2 Overview Suicidepreventie vanuit internationaal perspectief: Vorderingen en uitdagingen Fundamentele aspecten van nationale suicide preventie programma s: Een overzicht van de effectiviteit Suggesties voor suicidepreventie in Vlaanderen

3 Suicidepreventie vanuit Internationaal Perspectief: Vorderingen en uitdagingen

4 Context Global Mental Health Action Plan, (WHO, 2013) WHO Global Report on Preventing Suicide (WHO, 2014) Vorderingen mbt nieuwe landen die nationale suicide preventie programma s ontwikkelen ofwel 2e nationale programma s implementeren Toenemende evidentie voor fundamentele componenten van nationale suicide preventie programma s gebaseerd op effectiviteit

5 Global Mental Health Action Plan, Inzet en overeenstemming onder Ministers van Volksgezondheid in alle 194 WHO member states in het formeel erkennen van geestelijke volksgezondheid als prioriteit. Inzet in alle landen tot het ondernemen van specifieke acties ter ondersteuning van de geestelijke volksgezondheid en het bereiken van overeengekomen targets. Targets: - 20% toename in service aanbod voor ernstige psychische aandoeningen - 10% reductie in suicide rate in landen in 2020

6 IASP-WHO Internationale Survey mbt Suicide en Suicidepreventie ( ) Survey verstuurd aan IASP leden en representatives in 157 landen 90 vragenlijsten geretourneerd (response rate 57%) European Region: 26 Eastern Mediterranean Region: 11 South East-Asia Region: 7 African Region: 18 Region of Americas: 17 Western Pacific Region: 11

7 Landen waar suicide formeel een public health prioriteit is 39% Resultaten IASP-WHO Global Survey mbt Suicidepreventie Nationale suicidepreventie strategie 31% 14% 55% Yes Under development No 61% Is de nationale strategie volledig of gedeeltelijk geimplementeerd? Yes No 25% 21% 54% Fully Partially No response

8 Uitdagingen in het ontwikkelen en implementeren van nationale suicide preventie programma s Suicidaal gedrag is tot op heden nog gecriminaliseerd in 23 landen Uitdagingen mbt lethale methoden van self-harm en suicide, met name pesticides, zelfverbranding, in het bijzonder in de EMRO, WPRO and AFRO regio s Inefficiente planning, gebrek aan coordinatie en samenwerking, ontbreken van enforcement van richtlijnen, en onvoldoende financiele ondersteuning en capaciteit Ontbreken van onafhankelijke en systematische evaluaties van nationale suicide preventie programma s

9 Uitdagingen mbt het ontwikkelen en implementeren van nationale suicidepreventie programma s Prioriteit geven aan real-time ontwikkelingen, met nadruk op psychische behoeften en suicidepreventie mbt vluchtelingen en migranten van lage en midden inkomens landen Ondanks vele uitdagingen, ook positieve ontwikkelingen in het initieren van en het implementeren van national suicide prevention programmes, o.a: Litouwen, Guyana, Suriname, Bhutan, Mongolie, Afghanistan

10 Fundamentele componenten van nationale suicide preventie programmes: Een overzicht van de effectiviteit

11 Fundamentele componenten van nationale suicide preventie strategieen 1) Monitoring 7) Crisis Interventie 2) Reductie van lethale methoden 8) Postventie 3) Media 9) Bewustwording 4) Toegang tot hulpverlening 10) Stigma reductie 5) Training en Educatie 11) Coordinatie 6) Behandeling en interventie

12 Recente relevante overzichts artikelen Suicide prevention strategies revisited: 10-year systematic review (Zalsman et al, 2016) - Overzicht van evaluatie studies mbt de effectiviteit van suicidepreventie interventies sinds 2005 Psychosociale interventies voor suicidepogingen/ zelfbeschadiging bij volwassenen: Een systematic review en meta-analyse (Hawton et al, 2016) - Resultaten van een Cochrane systematic review en metaanalyse omtrent de effectiviteit van psychosociale interventies voor suicidepogingen/zelfbeschadiging bij volwassenen

13 Monitoring Een manual voor landen in het ontwikkelen van een monitoring system voor suicidepogingen en zelfbeschadiging (self-harm) die ter attentie komt van algemene ziekenhuizen, gebaseerd op registratie gegevens van algemene ziekenhuis records (WHO, 2016)

14 Voordelen van monitoring van suicidepogingen en zelfbeschadiging Hospitals International agencies National health service Suicide Registry Suicidepogingen en zelbeschadiging ter attentie van algemene ziekenhuizen Academia Professional Health Care Workers Government agencies/depa rtments Inform: Hidden cases of self-harm Verborgen suicidepogingen/ zelfbeschadiging Voorziening van hulpverlening, capaciteit en richtlijnen voor de management van suicidepogingen en zelfbeschadiging Procedures voor assessment en doorverwijzing naar specifieke interventies Nationaal suicidepreventie plan en beleids ontwikkeling Evaluatie van interventies en nationaal suicidepreventie plan

15 Training en Educatie Educatie van gezondheidszorg professionals en community based professionals in het herkennen van depressie en risicofactoren van suicidal gedrag is van belang voor de verwijzing naar behandeling en preventie van suicidaal gedrag (Wasserman et al, 2012; Kapur et al, 2013; Coppens et al, 2014) Duurzaamheid en toename van capaciteit van trainers en uitkomsten mbt kennis, attituden en zelfvertrouwen via een Train-The-Trainer model (Coppens et al, 2014; Isaac et al, 2009) Indicaties voor een relatie tussen positieve uitkomsten in intermediaire uitkomsten (bv. toegenomen kennis, attitude en zelfvertrouwen) en primaire uitkomsten in de rates van suicide en suicidepogingen/ zelfbeschadiging (Mann et al, 2005; Hegerl et al, 2011; Zalsman et al, 2016)

16 Interventies in de school setting Verbeterde kwaliteit van effectiviteits studies mbt suicidepreventie programma s in de school setting over de afgelopen tien jaar Effectiviteit op based van gerandomiseerde en gecontroloreerde studies mbt mental health literacy, bewustwording van suicide, vaardigheden: reductie in suicidepogingen en suicidale gedachten

17 Effectiviteit van behandelingen na een suicidepoging/zelfbeschadiging Cochrane review (Hawton et al, 2016) - 55 RCTs met betrekking op 17,699 patienten - Meest voorkomende interventie: Cognitieve Gedrags Therapie - Meeste CGT studies: Individuele therapie; max. 10 sessies - Deelnemers in de CGT interventies hadden significant minder herhaalde pogingen ten tijde van follow-up; 6% minder patientent vergeleken met patienten in de controlegroep (standaard behandeling) - Voor patienten met een voorgeschiedenis met meerdere suicidepogingen/ episodes van zelfbeschadiging, Dialectische Gedrags Therapy laat indicaties zien voor reductie van herhaling. Echter, tot op heden een beperkt aantal evaluatie studies.

18 Restrictie van lethale methoden Consistent bewijs voor een reductie van suicide na restrictie van lethale methoden, waarbij substitutie naar andere methoden beperkt is. Belangrijk om deze interventie op te nemen in een national suicidepreventie plan (Zalsman et al, 2016) Restrictie van toegang tot settings/locaties waar mensen regelmatig suicide plegen (hot spots). Resultaten van 18 studies lieten een consistente reductie zien van suicide restrictie van de toegang en grotere beveiliging van hoog risico settings en locaties (Pirkis et al, 2015) Toenemende trend van suicides als gevolg van helium gas in West Pacific landen en in Europa (Chang et al, 2016; Gunnell et al, 2015) Vergrote effectivititeit indien restrictie van lethale methoden wordt geimplementeerd in combinatie met andere suicide preventie interventies.

19 Media Overzichts artikel: 56 studies (Sisask & Varnik, 2012) - Meeste studies vonden een associatie tussen sensationele verslaggeving in de media en suicidaal gedrag Sociale media netwerken Overzichts artikel: 30 studies mbt sociale media netwerken voor suicidepreventie (Robinson et al, 2016) Uitdagingen: controle over gedrag van gebruikers, risico van copycat, privacy en anonimiteit Media campagnes The invloed van mass media op reductie van stigma en toename van hulpzoek gedrag. - Indicaties voor positive uitkomsten van resultaten, gebaseerd op multi-level suicide preventie programma s (Niederkrotenthaler et al, 2016)

20 Significante toename in trein suicides na de zelfdoding van Robert Enke, 10 november % increase Ladwig et al. (2012) Hegerl et al (2013) vonden een lange termijn effect: 19% toename in trein suicides 2 jaar na de suicide van Robert Enke

21 Impact van media reporting Online Focus-German website Nationaltorwart Enke beging Selbstmord Selbstmord von Robert Enke am Bahnübergang

22 Multi-level suicide prevention programmes Community based interventies ter bevordering van de behandeling van mensen met een depressie diagnose en gelijktijdig bevorderen van bewustwording en vaardigheden in vroege identificatie van suicide risico bij hulpverleners in de gezondheidszorg en community organisaties (EAAD, NOCOMIT-J) Reductie in suicide en suicidepogingen/zelfbeschadiging gecombineerd tot 32% (Szekely et al, 2013; Hegerl et al, 2013) Evidentie voor synergies door het gelijktijdig implementeren van effectieve interventies (Harris et al, 2016)

23 Uitdagingen en nieuwe prioriteiten Monitoring van suicidepogingen/zelfbeschadiging - Identificatie van verborgen suicidepogingen/zelfbeschadiging - Link tussen monitoring data mbt medisch zichtbare suicidepogingen/ zelfbeschadiging, suicide en ander externe oorzaken van externe mortaliteit Effectiviteit van behandelmethoden en interventies voor kinderen en adolescenten na suicidepogingen en zelfbeschadiging (vanaf 10 jaar) - Indicaties voor toename van suicidepogingen en zelfbeschadiging bij kinderen en adolescenten - Indicaties voor toename lethale methoden van suicidepogingen/ zelfbeschadiging bij kinderen en adolescenten (mogelijke impact van sociale netwerk media)

24 Uitdagingen en nieuwe prioriteiten Subgroepen van patienten met suicidepoging/zelfbeschadiging, met name: - Patienten met frequent patroon van recidive - Patienten met pogingen gekenmerkt door methoden met hoge lethaliteit (preventie van escalatie van methoden) Preventie van excess mortaliteit by patienten met ernstige en mildere psychiatrische/psychologische stoornissen Adaptatie van psychologische and psychiatrische assessment procedures en interventies voor de preventie van suicidaal gedrag by vluchtelingen en migranten

25 Lithuania Finland Poland Czech Republic Estonia Ireland Sweden Norway Belgium Switzerland Croatia Austria Romania Netherlands Latvia Slovakia Denmark Germany Bulgaria Hungary France Cyprus Turkey Luxembourg United Kingdom Spain Italy Portugal Greece Rate per 100,000 Lithuania Slovenia Hungary Latvia Belgium Estonia Finland Poland Croatia France Austria Czech Republic Switzerland Sweden Romania Slovakia Germany Netherlands Denmark Norway Ireland Portugal Bulgaria Luxembourg Spain Liechtenstein United Kingdom Italy Cyprus Malta Greece Rate per 100,000 Suicide rate per 100,000 for males and females, 2013 Suicide in Belgie in vergelijking met andere Europese landen Suicide rate per 100,000 for males and females aged years, Source - Eurostat

26 Vlaams Actieplan Suicidepreventie, Strategische doelen: Geestelijke gezondheidsbevordering met betrekking tot het individu en de maatschappij. Suïcidepreventie door laagdrempelige telefonische en online hulp. Bevorderen van deskundigheid en netwerkvorming bij intermediairs. Strategieën voor specifieke risicogroepen. De ontwikkeling en implementatie van aanbevelingen en hulpmiddelen voor de preventie van suïcide.

27 Vlaams Actieplan Suicidepreventie, Acties: De inhoudelijke en technische actualisatie van de website Fit in je hoofd Een pilootproject met vrijwilligers om via toekomstgerichte training een netwerk rond ouderen te realiseren Eén toegangspoort en platform voor de preventie van suïcidaal gedrag (één telefoonnummer, één portaalsite): zelfmoord1813. Depressieve jongeren beter bereiken via o.a. een zelfhulp computerprogramma. Acties voor werkgevers en werknemers. Een campagneposter om de symptomen van suïcidaal gedrag bekend te maken. Een multidisciplinaire behandelrichtlijn ontwikkelen voor vroegdetectie, vroeginterventie en behandeling van suïcidaal gedrag. Een model van ketenzorg bij suïcidaliteit waardoor zorgprocessen naadloos op elkaar aansluiten. Een onderzoek om nieuwe behandelvormen voor suïcidale mensen te evalueren.

28 Aanbevelingen voor landen met een nationaal suicide preventieplan (WHO, 2014) Uitbreiding van relevante stakeholders Evaluatie van campagne gericht op de algemene bevolking Evaluatie verslaggeving van suicide in de media gerelateerd aan de media richtlijnen Monitoring en evaluatie van relevante hulverlenings/crisis diensten Identificatie van knowledge gaps en relevante onderzoeks prioriteiten Monitoring van de kwaliteit van de implementatie van de acties en interim evaluatie

29 Hoe kan IASP de ontwikkeling en implementatie van nationale suicide preventie programma s faciliteren? Disseminatie van informatie en uitwisseling van informatie en expertise via IASP nationale vertegenwoordigers Uitwisseling van informatie mbt best practice en effectiviteit van interventie en preventie programma s via IASP Special Interest Groups and Task Forces Ondersteuning van de ontwikkeling van nationale en regionale suicide preventie plannen Wereld congressen en regionale symposia/seminars Advisering en nauwe samenwerking met WHO

30

31 Congratulations!!! Prof. Ella Arensman International Association for Suicide Prevention National Suicide Research Foundation WHO Collaborating Centre for Surveillance and Research in Suicide Prevention Department of Epidemiology and Public Health, University College Cork, Ireland T: