Raad van bestuur. Resource Efficiency DOCUMENT. Onze ref.: RB-CA/2013/16. Brussel, 12 april 2013
|
|
- Leen Martens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vanessa Biebel Milieuadviseur Onze ref.: RB-CA/2013/16 Brussel, 12 april 2013 DOCUMENT Raad van bestuur Resource Efficiency EXECUTIVE SUMMARY Europa streeft naar een energiezuinige, koolstofarme en grondstoffenefficiënte economie. In dit kader wenst de Europese Commissie haar toekomstige Europese milieubeleid te focussen op het verstandig gebruik van grondstoffen. De roadmap voor een grondstoffenefficiënt Europa vormt hiervoor het kader en heeft als doel de economische groei te ontkoppelen van het gebruik van grondstoffen. De Europese en Belgische economie zijn sterk afhankelijk van een waaier aan natuurlijke grondstoffen om hoogwaardige eindproducten te produceren. Door de globale economische groei stijgt de vraag naar grondstoffen wereldwijd sterk. Dit zorgt voor grote druk op de beschikbaarheid, prijs en toegang tot grondstoffen. Aangezien grondstoffen cruciaal zijn voor het functioneren van onze economie en onze levenskwaliteit, is het essentieel ze op een efficiënte manier te benutten. Het verhogen van grondstoffenefficiëntie is een belangrijke factor om de groei en werkgelegenheid in Europa en in België te stimuleren, hierdoor krijgt de economie nieuwe kansen, kan de productiviteit stijgen, dalen de grondstofkosten wat een positieve impact heeft op onze concurrentiepositie. De Commissie heeft een aantal indicatoren uitgewerkt waarmee de ontwikkelingen van dit beleid kunnen worden opgevolgd en waarmee op termijn eventueel absolute of relatieve doelstellingen kunnen worden vastgesteld. Deze nota vormt de gemeenschappelijke analyse van de Belgische ondernemingen met betrekking tot die indicatoren. Het gemeenschappelijk platform Leefmilieu stelt vast dat de voorgestelde indicatoren het niet mogelijk maken een goed beleid op het vlak van grondstoffenefficiëntie te voeren. Het vestigt de aandacht op de perverse gevolgen van het gebruik van te sterk geaggregeerde en te weinig relevante indicatoren die de evolutie van de grondstoffenefficiëntie niet doeltreffend meten. Het platform beveelt aan om de nadruk te leggen op de vrijwillige initiatieven en indicatoren uit te werken waarmee die laatste gemeten kunnen worden. VBO VZW - Ravensteinstraat 4 - B BRUSSEL T F info@vbo-feb.be - Lid BUSINESSEUROPE
2 > RB-CA/2013/ Inleiding en achtergrond Het Europese beleid rond grondstoffenefficiëntie zorgt voor aanzienlijke uitdagingen maar ook opportuniteiten voor het Belgische bedrijfsleven. Het gemeenschappelijk platform is ervan overtuigd dat door adequaat in te zetten op grondstoffenefficiëntie de impact op het leefmilieu verminderd kan worden. Tevens is dit een deel van het antwoord om onze afhankelijkheid van de invoer van bepaalde grondstoffen te verminderen. Tot slot kan dit het concurrentievermogen van onze bedrijven aanscherpen door zowel innovatie te stimuleren als kosten te verminderen. Op Europees vlak worden in dit kader diverse beleidsinitiatieven genomen. Zo worden in het European Resource Efficiency Platform de toekomstige acties en beleidsinitiatieven bepaald om grondstoffenefficiëntie te bevorderen. De uitdagingen rond de toegang tot grondstoffen voor Europa worden dan weer opgenomen in het Raw Materials Initiative waarin via een European Innovation Platform rond grondstoffen dat in volle ontwikkeling is, een belangrijk innovatieluik voorzien wordt. Ook in de gewesten zijn er tal van initiatieven die tot meer concrete beleidsinitiatieven zullen leiden 1. Het gemeenschappelijk platform is van oordeel dat een goed ondersteunend beleidskader belangrijk is om bedrijven aan te zetten om te evolueren naar meer grondstoffenefficiëntie. Hiervoor heeft het gemeenschappelijk platform 10 voorwaarden opgesteld waaraan een dergelijk beleid dient te voldoen. Belangrijk op het vlak van grondstoffenefficiëntie is dat het er niet om gaat het gebruik van grondstoffen te minimaliseren maar wel om grondstoffen op een optimale manier in te zetten. Bovendien gelooft het gemeenschappelijk platform sterk in het sensibiliseren van bedrijven door vrijwillige initiatieven bijvoorbeeld in het domein van eco-design. Elk efficiënt beleid dient door indicatoren te worden aangestuurd. Daarom heeft de Europese Commissie een aantal indicatoren ontwikkeld om deze evolutie naar grondstoffenefficiëntie te meten. Het gemeenschappelijk platform heeft geanalyseerd in hoeverre deze indicatoren dit doel bereiken. 2. Algemene analyse van het gemeenschappelijk platform Het is belangrijk dat de vooropgestelde indicatoren effectief de beoogde evolutie naar grondstoffenefficiëntie meten en dit op Europees vlak gekoppeld aan het gevoerde beleid. - Vlaams materialenprogramma Plan Marshall 2 vert - Alliance emploi Environnement :
3 > RB-CA/2013/16-3 Voor het gemeenschappelijk platform dient een goede indicator SMART (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdsgebonden) te zijn. De uniforme kwaliteit van de gebruikte gegevens is een ander, even belangrijk element. De beschikbaarheid en overdracht van informatie varieert sterk van land tot land. Voor het opstellen van de indicatoren voor grondstoffenefficiëntie is de Europese Commissie vertrokken van bestaande gegevens om indicatoren op te stellen. Dit is een bewuste keuze die natuurlijk het voordeel biedt dat de gegevens makkelijk beschikbaar zijn, maar het grote nadeel met zich meebrengt dat de voorgestelde indicatoren niet altijd even efficiënt zijn ten aanzien van het beoogde doel. Op dit moment voldoen de voorgestelde indicatoren volgens het gemeenschappelijk platform niet aan deze doelstelling en zijn er tal van onduidelijkheden en aandachtspunten. In een streven om de indicatoren te verbeteren, wordt als bijlage een overzichtstabel opgenomen met aandachtspunten ten aanzien van alle indicatoren. Voor verschillende van deze indicatoren rijst de vraag in hoeverre ze specifiek zijn voor grondstoffenefficiëntie en niet eerder een louter milieuproblematiek, zoals bijvoorbeeld de indicator voor fijn stof, meten. Daar niet alle indicatoren relevant zijn voor de industrie wordt in deze nota dieper ingegaan op slechts een beperkt aantal indicatoren Hoofdindicator: grondstoffenproductiviteit BBP/DMC De grondstoffenproductiviteit wordt berekend door de verhouding van het BBP tot het binnenlands grondstoffenverbruik ( domestic material consumption of DMC ), uitgedrukt in euro/ton. Een hogere ratio wijst op een betere performantie. De hoofdindicator is voor het gemeenschappelijk platform veel te sterk geaggregeerd om concrete conclusies ten aanzien van het gevoerde beleid te kunnen trekken. Te veel externe factoren hebben een rechtstreekse of onrechtstreekse invloed op deze indicator en verzwakken dus de opvolging van het op grondstoffenefficiëntie gerichte beleid. Bovendien moeten de gegevens ook voorzichtig geïnterpreteerd worden. Deze indicator wordt uiteraard sterk beïnvloed door de economische crisis, waardoor het niet altijd even evident is trends aan te duiden. Bepaalde landen binnen de Europese unie hebben immers historisch gezien activiteiten vooraan in de waardeketen ontwikkeld terwijl andere lidstaten meer achteraan in de waardeketen gefocust zijn. De in het DMC ( Domestic Material Consumption ) gebruikte gegevens sluiten de grondstoffen uit die in het buitenland gebruikt zijn om afgewerkte
4 > RB-CA/2013/16-4 of halfafgewerkte producten te vervaardigen. Dit is het klassieke probleem met invoer. Voorbeeld: Een voertuig dat ingevoerd wordt gaat in deze indicator minder zwaar doorwegen dan een voertuig dat in Europa wordt vervaardigd. De reden hiervoor is dat de grondstoffen die gebruikt werden voor de productie buiten Europa niet opgenomen worden in deze analyse. De indicator gaat automatisch betere scores toekennen aan diensteneconomieën dan aan industriële economieën. Een oppervlakkige analyse van de geaggregeerde indicator of een ondoordachte politieke beslissing zou kunnen leiden tot verlaagde industriële activiteit, wat in tegenspraak is met de mededeling over het industriebeleid COM (2012)582, die strekt tot de versterking van de rol van de industrie in de Europese economie. Deze indicator wordt eveneens uitgedrukt in gewicht (ton) en houdt geen rekening met de verschillende economische en milieueffecten op de verschillende componenten (lucht, water, enz.). Dit is discriminerend ten aanzien van lidstaten die meer grondstoffen gebruiken, zonder dat dit noodzakelijk grote gevolgen heeft voor het milieu. De focus ligt vooral op een minimaal gebruik van grondstoffen terwijl de nadruk eerder moet liggen op het optimaal gebruik =>heeft vooral een impact op de toegevoegde waarde in plaats van op de grondstoffenintensiviteit Tal van vragen blijven onbeantwoord: wordt rekening gehouden met het al dan niet hernieuwbare karakter van een grondstof? Ter herinnering is het gemeenschappelijk platform geen voorstander van het principe recycled content, dat niet gemeten kan worden en niet haalbaar is voor bepaalde materialen die wel recycleerbaar zijn. Men kan dus vraagtekens plaatsen bij de pertinentie van deze indicator. Het is immers niet duidelijk hoe de veelal sterk geaggregeerde indicatoren bij bepaalde beleidsmaatregelen zullen evolueren, waardoor sturing volgens het gemeenschappelijk platform niet evident is. Een beter alternatief voor deze indicator zou zijn om de Total Material Requirement te gebruiken, wat echter moeilijker te bepalen of te berekenen is Water: Water Exploitation Index Deze index meet de totale jaarlijkse winning van vers water in een land of streek in verhouding tot de gemiddelde voorraad vers water op lange termijn. De methodologie en de kwaliteit van de gegevens voor het bepalen van het waterverbruik is volgens ons verschillend tussen de lidstaten. Zo wordt in België koelwater aangerekend, wat goed is voor ongeveer 27% van het totale watergebruik. Bovendien kunnen watervoerende lagen/stroombekkens en bassins grensoverschrijdend zijn, waardoor een indicator op landniveau niet relevant is. Het
5 > RB-CA/2013/16-5 totale watergebruik als indicator is volgens het platform niet geschikt is om beleidsmatige initiatieven te nemen. Dit neemt niet weg dat het watergebruik in bepaalde regio s inderdaad een aandachtspunt is met het oog op de beschikbaarheid van kwalitatief geschikt water (zowel oppervlakte als grondwater) voor specifieke sectoren. Hierbij werden reeds veel initiatieven genomen om de druk op het watergebruik te doen afnemen Afval Bij deze indicator is er een probleem met de definitie van een afvalstof. De nietuniforme toepassing van de definities van end-of-waste en van bijproducten in Europa maakt dat een dergelijke indicator eigenlijk niet geschikt is om correcte conclusies te trekken. De Belgische industrie heeft voor heel wat terugnameplichten een verregaand systeem met aangiftesystemen, wat maakt dat we over goede cijfers beschikken. Dit is niet noodzakelijk het geval in andere lidstaten, waardoor vergelijken niet altijd even correct is. Aan de andere kant staat het ontegensprekelijk vast dat België een koploperspositie heeft in het recycleren van afvalstoffen. Dit komt in de indicator van Total waste generation helemaal niet tot uiting Belasting: environmental taxes In België worden verschillende financiële instrumenten toegepast om milieuheffingen te innen. In België worden de federale bijdrage en de tarieven voor de verdeling van elektriciteit niet als taksen erkend door EUROSTAT, hoewel het wel degelijk om een vorm van onrechtstreekse belastingheffing gaat. Een gedegen vergelijking van de belastingheffing tussen landen is niet evident, vooral wegens de veelal complexe situatie en mogelijke niveaus waar milieuheffingen plaatsvinden. We moeten ook waakzaam blijven voor de perverse gevolgen van een prijsstijging bij de grondstoffen die leidt tot een stijging van de prijs van goederen en een impact heeft op de index en dus op de stijging van de lonen. Aangezien de inkomsten stijgen zal het beoogde effect niet zichtbaar zijn, want er is geen verandering in het koopgedrag. De belastingdruk is volgens het platform evenmin een correcte indicator voor grondstoffenefficiëntie, ondanks het feit dat de heffing van belastingen heel vaak een sterk sturend effect hebben. Wat zou de conclusie zijn bij dalende milieutaksen? Zou dit leiden tot een hogere of een lagere grondstoffenefficiëntie?
6 > RB-CA/2013/ Eco-innovatie Eco-innovatie is een breed begrip en een belangrijke tool in de evolutie naar een hogere grondstoffenefficiëntie. Het opmaken van een dergelijke indicator is zeer moeilijk vooral wegens de onduidelijkheid over een éénduidige definitie over ecoinnovatie. Tevens lijkt het niet evident om deze informatie te verzamelen. Het Belgische bedrijfsleven investeert reeds veel in eco-innovatie gekoppeld aan grondstoffenefficiëntie. Een belangrijke drijfveer voor de bedrijven is immers vaak het verbeteren van de concurrentiepositie door een verhoogde functionaliteit in te bouwen door efficiënt met grondstoffen om te springen. Voor het gemeenschappelijk platform is het echter niet duidelijk hoe deze indicator opgebouwd werd en welke gegevens hiervoor gebruikt werden. 3. Conclusies Het platform is overtuigd van de vele voordelen die verbonden zijn aan het voeren van een voluntaristisch beleid op het vlak van grondstoffenefficiëntie. Het ter beschikking hebben van indicatoren waarmee de van de verscheidene actoren (Europa, lidstaten, gezinnen, bedrijven, ) op dit pad kan worden gemeten heeft ook zijn voordelen. Het platform vindt echter dat de huidige set van indicatoren de doeltreffendheid van het beleid op het vlak van grondstoffenefficiëntie niet altijd rechtstreeks meet. Tal van indicatoren meten het algemene milieubeleid. Het efficiënte gebruik van grondstoffen is slechts één van de vele onderdelen van dit beleid, waardoor de afzonderlijke impact ervan niet kan worden onderscheiden. Andere indicatoren worden door te veel externe (en tijdens de oefening niet-constante) factoren beïnvloed, wat afbreuk doet aan hun relevantie en niet toelaat de vordering op het vlak van grondstoffenefficiëntie nauwgezet op te volgen. Deze indicatoren maken het dan ook niet mogelijk het effect van de politieke beslissingen met het oog op een hogere efficiëntie op te volgen. De keuze van slechte indicatoren kan leiden tot contraproductieve maatregelen (die positief zijn voor de ene indicator en negatief voor de andere) en aangezien ze de verbetering niet op relevante manier gaan meten, zal als pervers gevolg de inspanning afnemen. Het vastleggen van (absolute of relatieve) becijferde doelstellingen tussen landen is dan ook niet aan de orde. De gebruikte indicatoren om landen te vergelijken, houden geen rekening met de verschillende economische stelsels, de reeds geleverde inspanningen of zelfs met de gedifferentieerde vordering in de lidstaten. De indicatoren zouden minder op een minimaal en meer op een optimaal gebruik van grondstoffen gericht moeten zijn. Gezien de grote diversiteit aan producten is het wenselijk dat een diepgaandere analyse gebeurt per product of productgroep en zouden ze de gegrepen kansen in verband met de grondstoffen moeten laten
7 > RB-CA/2013/16-7 zien. Hierbij is het essentieel dat de impact op grondstoffenverbruik over de hele levensketen beschouwd wordt, dit wil zeggen inclusief de toepassing en de gebruiksfase van het product. Heel wat positieve initiatieven (zoals o.a. de SIS tool kit van OVAM), die bedrijven aanzetten om te brainstormen om hun product op dit niveau te verbeteren, zijn lopende. Ook zijn er in het verleden tal van initiatieven geweest om bedrijven aan te zetten om na te denken over hun grondstoffenefficiëntie. Voor dergelijke tools is het ongetwijfeld beter om op te volgen hoeveel bedrijven hierop ingaan en wat het resultaat van een dergelijke actie is. 4. Aanbevelingen Het gemeenschappelijk platform roept op om deze indicatoren beter te onderbouwen zodat het beleid beter geëvalueerd en gestuurd kan worden. Bovendien is het belangrijk om bedrijven verder te sensibiliseren om hun grondstoffenefficiëntie te verhogen. Dit komt immers niet alleen het leefmilieu, maar ook de concurrentiepositie van onze bedrijven ten goede. Een flankerend en stimulerend beleid dat eco-innovaties stimuleert, is hierin wenselijk. Dit zet bedrijven aan tot product- en procesinnovaties die leiden tot een verhoogde grondstoffenefficiëntie. Deze opportuniteit dient door de verschillende overheden ten volle benut te worden door proactief in te spelen op de mogelijkheden. Deze nota werd voorbereid door Vanessa Biebel
Belgische Voorzitterschap 2010: Duurzaam grondstoffen- en materialenbeheer
Onze ref.: RB-CA/2010/29 Brussel, 17 juni 2010 DOCUMENT Belgische Voorzitterschap 2010: Duurzaam grondstoffen- en materialenbeheer Samenvatting De Europese en Belgische economie is sterk afhankelijk van
Nadere informatieEmissielekken in België
Milieu-economische analyses voor België, de Gewesten en Europa 13 september 2012 Emissielekken in België Guy Vandille Federaal Planbureau Wat is een emissielek? Emissielek = verschil tussen : emissies
Nadere informatieBESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE
BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE
Nadere informatieFunctionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting. Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling
Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling 1 P a g i n a F u n c t i o n a l i t e i t s e c o n o m i e : h e f b o o
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 11 november 2010 (16.11) (OR. en) 15697/1/10 REV 1 ENER 301 CONSOM 100
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 11 november 2010 (16.11) (OR. en) 15697/1/10 REV 1 ENER 301 CONSOM 100 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties Een energiebeleid voor
Nadere informatieMevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,
Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,
Nadere informatieMultiplicatoren: handleiding
Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Multiplicatoren: handleiding De multiplicatoren van het finaal gebruik behelzen een klassieke toepassing van het traditionele inputoutputmodel
Nadere informatieOVED Energiecongres 20/10/2009, Gent Toespraak minister Freya Van den Bossche
1 OVED Energiecongres 20/10/2009, Gent Toespraak minister Freya Van den Bossche http://www.vlaamsenergiecongres.be/ Als iemand 100 jaar of ouder wordt en dat komt gelukkig steeds vaker voor wordt vaak
Nadere informatiePUBLIC. Brussel, 8 november 2010 (12.11) (OR. en) RAAD VAN DE EUROPESE UNIE /10 Interinstitutioneel dossier: 2007/0267 (CNS) LIMITE FISC 129
Conseil UE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE PUBLIC Brussel, 8 november 2010 (12.11) (OR. en) 15578/10 Interinstitutioneel dossier: 2007/0267 (CNS) LIMITE FISC 129 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap het
Nadere informatieWelvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten?
1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 3) Wat zijn negatief externe effecten? 4) Waarom is deze maatstaf niet goed genoeg? Licht toe. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte
Nadere informatieAgoria Circular economy package Vleva 28/01/2016
Agoria Circular economy package Vleva 28/01/2016 AGORIA, FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE Agoria is de grootste sectorfederatie in België 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,
Nadere informatie"Efficiënt gebruik van hulpbronnen in Europa" Enquête onder de lokale en regionale overheden Samenvatting van de resultaten
"Efficiënt gebruik van hulpbronnen in Europa" Enquête onder de lokale en regionale overheden Samenvatting van de resultaten Deze conclusies zijn gebaseerd op het verslag: "Beoordeling van het vlaggenschipinitiatief
Nadere informatie3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen
3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n
Nadere informatie15445/17 ver/cle/ia 1 DG G 2B
Raad van de Europese Unie Brussel, 5 december 2017 (OR. en) 15445/17 FISC 346 ECOFIN 1092 RESULTAAT BESPREKINGEN van: aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 15175/17 Betreft:
Nadere informatieR A P P O R T Nr. 87 --------------------------------
R A P P O R T Nr. 87 -------------------------------- Europese kaderovereenkomst betreffende inclusieve arbeidsmarkten Eindevaluatie van de Belgische sociale partners ------------------------ 15.07.2014
Nadere informatieONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/2117(INI)
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie juridische zaken 2.10.2013 2013/2117(INI) ONTWERPVERSLAG over het EU-scorebord voor justitie civiel en bestuursrecht in de lidstaten (2013/2117(INI)) Commissie juridische
Nadere informatieADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017
ADVIES Een substantiële vermindering van het aantal dierproeven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : principenota Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 Economische en Sociale Raad
Nadere informatieBrussel, 22 november 2006 112206 Advies Europees beleid intellectuele eigendommen Advies Europees beleid met betrekking tot intellectuele eigendommen
Brussel, 22 november 2006 112206 Advies Europees beleid intellectuele eigendommen Advies Europees beleid met betrekking tot intellectuele eigendommen 1. Inleiding De SERV werd op 3 november 2006 om advies
Nadere informatieINSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia
INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia Inhoudstafel Algemene context transport voeding Enquête voedingsindustrie Directe
Nadere informatieINTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties
INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties Elke as streeft één of meerdere specifieke doelstellingen na, elk onderverdeeld in soorten acties. De aangehaalde
Nadere informatie14890/09 gar/gar/sd 1 DG I
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 23 oktober 2009 (26.10) (OR. en) 14890/09 ENV 720 MAR 152 TRANS 414 INFORMATIEVE NOTA van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: De delegaties Betreft: Een EU-strategie
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT. overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 26.1.2016 COM(2016) 36 final 2013/0014 (COD) MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0341/45. Amendement. Roger Helmer, David Coburn namens de EFDD-Fractie
9.12.2015 A8-0341/45 45 Overweging H H. overwegende dat klimaatverandering, niet-concurrerende energieprijzen en de bijzonder grote afhankelijkheid van onbetrouwbare leveranciers uit derde landen een bedreiging
Nadere informatieMartine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie
1 Publieke versus private audit Gelijkenissen en verschillen een persoonlijke-ervaringsgebaseerde toelichting Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 2 2 1 Context
Nadere informatieN Mensenrechten A Brussel, 15 december 2015 MH/JC/AS ADVIES. over HET VOORONTWERP VAN NATIONAAL ACTIEPLAN BEDRIJVEN EN MENSENRECHTEN
N Mensenrechten A Brussel, 15 december 2015 MH/JC/AS 740-2015 ADVIES over HET VOORONTWERP VAN NATIONAAL ACTIEPLAN BEDRIJVEN EN MENSENRECHTEN Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO WTC III (17 e verd.)
Nadere informatieVMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes
VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams
Nadere informatieVBO-analyse. over de verhouding tussen het loonaandeel en de winsten van bedrijven
VBO-analyse over de verhouding tussen het loonaandeel en de winsten van bedrijven Dalend loonaandeel gaat niet naar dividenden, maar naar meer investeringen en belastingen Terwijl het loonaandeel daalt,
Nadere informatieMilieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105
Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA
Nadere informatieFacts & Figures. over de lokale besturen n.a.v. de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018
Facts & Figures over de lokale besturen n.a.v. de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 Facts & figures De lokale overheden zijn een zeer belangrijke speler in ons land. De bevoegdheden die ze
Nadere informatieOpmaak van een strategisch meerjarenplan?
Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Hypothetisch voorbeeld opgemaakt door medewerkers van de VVSG - zomer 2013 De VVSG helpt u graag op weg bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning. Naast
Nadere informatieOverheid en economie
Overheid en economie Overheid en economie Het aandeel van de overheid in de economie, de overheid als actor en de overheid op regionaal niveau, een verkenning Inleiding Het begrip economische groei komt
Nadere informatieCIRCULAIRE. Samenvatting. Indexsprong informatie onder voorbehoud. 4 mei 2015
. Marie-Noëlle Vanderhoven Adviseur Competentiecentrum Werk & Sociale Zekerheid T +32 2 515 09 22 F +32 2 515 08 65 mnv@vbo-feb.be CIRCULAIRE S.2015/006bis/MNV-ama Indexsprong informatie onder voorbehoud
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.8.2014 COM(2014) 527 final MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ over de EU-strategie en het actieplan
Nadere informatieCommissie industrie, onderzoek en energie. van de Commissie industrie, onderzoek en energie
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie industrie, onderzoek en energie 14.12.2010 2010/2211(INI) ONTWERPADVIES van de Commissie industrie, onderzoek en energie aan de Bijzondere Commissie beleidsuitdagingen
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Presentatie
Nadere informatieBrussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling
Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO Advies Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling 1. Inleiding Op 8 juni 2009 werd de SERV om advies gevraagd over de fiches ter invulling
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 havo 2006-II
Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet
Nadere informatieHernieuwbare energie in Brussel
Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017
Nadere informatieEIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa
EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa DEFINITIE, DOELSTELLINGEN EN VOORDELEN VAN EIR De Evaluatie uitvoering milieubeleid (EIR)
Nadere informatie8301/18 van/pau/sl 1 DG E 1C
Raad van de Europese Unie Brussel, 4 mei 2018 (OR. en) 8301/18 NOTA van: aan: JEUN 48 MIGR 51 SOC 213 EDUC 134 het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel) Raad nr. vorig doc.: 7831/1/18 JEUN
Nadere informatie74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven
Mechelen, 11 juni 214 74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven Nieuwe studie zet economisch effect en belang van de afval- en materialensector in de verf De Vlaamse bedrijven produceerden
Nadere informatieToelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018
Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.
Nadere informatieUitleg theorie AS-AD model. MEV Wat betekent AS-AD. Aggregated demand: de macro-economische vraag.
Uitleg theorie AS-AD model. Het AS-AD model is een theoretisch model over de werking van de economie. Het model is daarmee een macro-economisch model. Het model maakt sterk gebruik van het marktmodel uit
Nadere informatieEuropees Jaar van het Cultureel Erfgoed in Vlaanderen
Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed in Vlaanderen Een initiatief van de EU Sinds 2010 actie door Europese middenveld en lidstaten voor een dergelijk jaar Inspiratie 1975 Europees Jaar van het Bouwkundig
Nadere informatieDoc. nr. Th gez. en veiligheid zelfst A07 Brussel, MH/FD/LC A D V I E S. over een
Doc. nr. Th gez. en veiligheid zelfst A07 Brussel, 03.12.2002 MH/FD/LC A D V I E S over een VOORSTEL VOOR EEN AANBEVELING VAN DE RAAD BETREFFENDE DE TOEPASSING VAN DE WETGEVING INZAKE GEZONDHEID EN VEILIGHEID
Nadere informatieemissie broeikasgassen
Eco-efficiëntie van de industrie D index (=1) 12 11 1 9 8 7 6 5 21 22 23 24 26 27 26 bruto toegevoegde waarde totaal energiegebruik emissie fijn stof (M 2,5 ) emissie broeikasgassen emissie ozonprecursoren
Nadere informatieDE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE
DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE & DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN,
Nadere informatieCommissie interne markt en consumentenbescherming. van de Commissie interne markt en consumentenbescherming
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie interne markt en consumentenbescherming 2010/0298(COD) 4.3.2011 ONTWERPADVIES van de Commissie interne markt en consumentenbescherming aan de Commissie milieubeheer,
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 vwo 2007-I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 q v = 200 1,25 + 450 = 200 q a
Nadere informatieUIT groei en conjunctuur
Economische groei. Economische groei drukken we uit in de procentuele groei van het BBP op jaarbasis. De groei van het BBP heeft twee oorzaken. Het BBP kan groeien omdat de prijzen van producten stijgen
Nadere informatieDe uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer
De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer Dr. Maarten Dubois Manager Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer (SuMMa) KU Leuven 29 maart 2015 SteunpuntDuurzaam Materialenbeheer(SuMMa)
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieFair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA
Fair Tourism BELEIDSNOTA Grant Agreement No.: 2014-1-UK01-KA200-000057 Inleiding Toerisme is de derde belangrijkste economische sector in de EU. Hoewel toerisme een positieve impact heeft op economische
Nadere informatieEindexamen economie 1 havo 2000-I
Opgave 1 Meer mensen aan de slag Het terugdringen van de werkloosheid is in veel landen een belangrijke doelstelling van de overheid. Om dat doel te bereiken, streeft de overheid meestal naar groei van
Nadere informatieTraject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid
Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact
Nadere informatieMIP2, op Jacht naar Eco-Innovatiekracht
MIP2, op Jacht naar Eco-Innovatiekracht Liesbet Goovaerts Katrijn Alaerts Themagroepvergaderingen MIP2 Antwerpen Globale opzet Eco-innovatieve sectoren in Vlaanderen? antwoord op twee vragen: 1. succesfactoren
Nadere informatieGeachte Tweede Kamer commissieleden voor cultuur,
Aan de leden van de commissie cultuur Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag 8 november 2012, Amsterdam Geachte Tweede Kamer commissieleden voor cultuur, Op 21 november 2012 staat
Nadere informatieADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 17 MAART 2011.
ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 17 MAART 2011 inzake de criteria aan te nemen voor de definitie van de begrippen
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 28 maart 2013
PERSBERICHT Brussel, 28 maart 2013 De Belgische arbeidsmarkt in 2012 Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten Hoeveel personen verrichten betaalde arbeid? Hoeveel mensen zijn werkloos? Hoeveel inactieve
Nadere informatie14722/16 eer/rts/sl 1 DG G 2B
Raad van de Europese Unie Brussel, 24 november 2016 (OR. en) 14722/16 FISC 200 ECOFIN 1088 NOTA I/A-PUNT van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers
Nadere informatieNATIONAAL RAPPORT BELGIË
Standaard Eurobarometer 86 DE PUBLIEKE OPINIE IN DE EUROPESE UNIE NAJAAR 2016 NATIONAAL RAPPORT BELGIË Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België Standaard Eurobarometer 86 Najaar 2016 TNS
Nadere informatieAgenda Iris 21: workshop «Evaluatie»
Agenda Iris 21: workshop «Evaluatie» 26-3-2013 Philippe Mertens Het doel van deze vergadering in het kader van de begeleiding van Agenda Iris 21 was samen met de coördinatoren van projecten een reeks indicatoren
Nadere informatieAdvies. Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen
Brussel, 12 september 2007 091207 Advies besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energie Advies Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding en krachtlijnen...
Nadere informatieEvolutie van het sociaal elektriciteitstarief op de residentiële markt
Evolutie van het sociaal elektriciteitstarief op de residentiële markt December 0 Het doel van dit document bestaat erin de evolutie van de prijs van de elektriciteit verkocht aan de beschermde klanten
Nadere informatieStaatssteun nr. N 14/2002 - België Belgische federale steunregeling ten behoeve van hernieuwbare energiebronnen
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 02.08.2002 C(2002)2904 fin. Betreft: Staatssteun nr. N 14/2002 - België Belgische federale steunregeling ten behoeve van hernieuwbare energiebronnen Excellentie, Bij schrijven
Nadere informatieREGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20151016-212) Betreffende het voorontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van de Regering van het
Nadere informatieVerpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017
Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen
Nadere informatieDomein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)
1) Geef de omschrijving van trendmatige groei. 2) Wat houdt conjunctuurgolf in? 3) Noem 5 conjunctuurindicatoren. 4) Leg uit waarom bij hoogconjunctuur de bedrijfswinsten zullen stijgen. 5) Leg uit waarom
Nadere informatieToespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Vrijdag 16 april 2010 Bezoek Deceuninck (Hooglede-Gits) - duurzaam materialenbeheer Geachte aanwezigen, Dames en heren,
Nadere informatieWinnaars en verliezers
Winnaars en verliezers Regionaal economische concurrentie in Nederland en Vlaanderen Mark Thissen & Frank van Oort Project: Napoleon, platform 31 & PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur
Nadere informatieDe beleidsnota Omgeving
Briefadvies De beleidsnota Omgeving 2014-2019 Briefadvies over de beleidsnota Omgeving 2014-2019 Datum van goedkeuring 9 december 2014 Volgnummer 2014 039 Coördinator + e-mailadres Sandra Sliwa, sandra.sliwa@minaraad.be
Nadere informatieAan de slag met de uitdagingen uit Europa
Nederland Circulair in 2050 Aan de slag met de uitdagingen uit Europa Recyclingsymposium 25 oktober 2017 Loek Knijff Ministerie van Infrastructuur en Milieu Probleem en aanpak Milieuwetgeving gaat vnl.
Nadere informatieMilieubarometer. Wat is de milieubarometer
Dienst Leefmilieu Milieubarometer Wat is de milieubarometer Binnen de gemeente Herk-de-Stad wordt het milieubeleid regelmatig geëvalueerd. Meten is weten is immers het sluitstuk van iedere beleidscyclus.
Nadere informatieAddendum Tewerkstelling van kansengroepen bij lokale besturen
Addendum Tewerkstelling van kansengroepen bij lokale besturen 1. Situering De nieuwe cijfers uit de stads- en gemeentemonitor 2018 vormen de aanleiding voor dit addendum bij het advies van de van 6 juni
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 5 december 2014
01/2010 05/2010 09/2010 01/2011 05/2011 09/2011 01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 Inflatie (%) PERSBERICHT Brussel, 5 december 2014 Geharmoniseerde consumptieprijsindex
Nadere informatieADVIES. Ontwerp van milieubeleidsovereenkomst - fotovoltaïsche zonnepanelen. 19 april 2018
ADVIES Ontwerp van milieubeleidsovereenkomst - fotovoltaïsche zonnepanelen 19 april 2018 Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Bischoffsheimlaan 26 1000 Brussel Tel : 02 205
Nadere informatieVlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd
Persmededeling JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Dinsdag 13 november 2012 Vlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd Vlaams minister van Leefmilieu
Nadere informatieROADMAP TOWARDS THE FOOD FACTORY OF THE FUTURE
ROADMAP TOWARDS THE FOOD FACTORY OF THE FUTURE KLIK OP DE TITELS VAN DE CONCEPTEN OM NAAR DE BIJHORENDE FICHES TE GAAN. KLIK OP INZENDEN OM UW PROJECTEN IN TE DIENEN. ROADMAP // 2018-2028 ROADMAP TOWARDS
Nadere informatieStatistisch Product. Milieu-uitgaven van ondernemingen
Metadata Statistisch Product Milieuuitgaven van ondernemingen In milieu en economie wordt enerzijds dieper ingegaan op de uitgaven voor milieu, zowel van bedrijven als van de overheid en anderzijds wordt
Nadere informatiePerscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie
Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 15 september 2000 Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de
Nadere informatieKwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016
Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 16 januari 2017
PERSBERICHT Brussel, 16 januari 2017 Geharmoniseerde consumptieprijsindex - december 2016 o De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex bedraagt in december 2,2% ten
Nadere informatieHet HERMREG-project De modellering van de regionale economieën
Het HERMREG-project De modellering van de regionale economieën Frédéric Caruso, IWEPS 20 november 2018 Studiedag : de modellering van de regionale economieën in België Sessie 1 : Het HERMREG-project Verschillende
Nadere informatieUIT arbeidsdeling
Arbeidsdeling Het streven van de mens is om zijn welvaart te laten toenemen. Meer welvaart is te bereiken door een hogere productie. Een hogere productie kun je op verschillende manieren bereiken. Een
Nadere informatieBIJLAGE 1 LEIDRAAD AANVRAAG EXTRA STEUN VOOR BEDRIJFSPROJECTEN GERICHT OP DTO
VERSIE 3.0 _ APRIL 2009 BIJLAGE 1 LEIDRAAD AANVRAAG EXTRA STEUN VOOR BEDRIJFSPROJECTEN GERICHT OP DTO Bischoffsheimlaan 25 B - 1000 Brussel Tel : +32 02 209 09 00 Fax : +32 02 223 11 81 e-mail : info@iwt.be
Nadere informatieVERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD. over de "octroi de mer"-belastingregeling in de Franse overzeese departementen. SEC(2010) 1558 def.
NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.12.2010 COM(2010) 742 definitief VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD over de "octroi de mer"-belastingregeling in de Franse overzeese departementen SEC(2010) 1558
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAAM GEBOUW
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW ISOLATIEMATERIALEN: HOE KIEZEN? LENTE 2018 Conclusies en perspectieven Liesbet TEMMERMAN CERAA vzw Conclusies & perspectieven 1ste criterium bij keuze bouwmateriaal of -product:
Nadere informatieRAAD VA DE EUROPESE U IE. Brussel, 14 december 2011 (15.12) (OR. en) 18650/11 Interinstitutioneel dossier: 2007/0267 (C S) FISC 170
RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 14 december 2011 (15.12) (OR. en) 18650/11 Interinstitutioneel dossier: 2007/0267 (C S) FISC 170 OTA I/A-PU T van: het secretariaat-generaal aan: het Coreper / de Raad
Nadere informatieVoorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake beleid ter bestrijding van voortijdig schoolverlaten
Fiche 2: Mededeling voortijdig schoolverlaten aanpakken 1. Algemene gegevens Titel voorstel Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 14 september 2017
PERSBERICHT Brussel, 14 september 2017 Geharmoniseerde consumptieprijsindex - augustus 2017 o De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex bedraagt in augustus 2,0% ten
Nadere informatieOverheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen
Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Ruben Schoonackers Bruno Eugène INTERN Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën Structuur van
Nadere informatieSYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING
SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING Studiedienst en Prospectief Beleid 1 Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Vlaamse Overheid Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030
Nadere informatieDe overheid geeft (te)veel uit? Weet u hoeveel
Page 1 of 6 Gepubliceerd op DeWereldMorgen.be (http://www.dewereldmorgen.be) De overheid geeft (te)veel uit? Weet u hoeveel en aan wat? door Phi-Rana di, 2013-11-12 15:45 Phi-Rana Er wordt vaak gezegd
Nadere informatieFederaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012
Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Federaal Plan Armoedebestrijding Reactie van BAPN vzw BAPN vzw Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Vooruitgangstraat 333/6 1030
Nadere informatie1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?
1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?. een daling van het aantal werklozen B. een toename van de emigratie uit het betreffende land. de
Nadere informatieOpheffing douanerechten
EU = douane-unie van de 27 lidstaten Normale regel: bij invoer betaalt men invoerrechten (gemeenschappelijk douanetarief sinds 1968) Doch een aantal uitzonderingen werden voorzien 1) Schorsingen 2) Contingenten
Nadere informatieHOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO
HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO N EU - Contractenrecht A03 Brussel, 9 december 2010 MH/SL/AS A D V I E S over DE CONSULTATIE VAN DE EUROPESE COMMISSIE OVER HET EUROPEES CONTRACTENRECHT VOOR CONSUMENTEN
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 13 mei 2015
01/2010 05/2010 09/2010 01/2011 05/2011 09/2011 01/2012 05/2012 09/2012 01/2013 05/2013 09/2013 01/2014 05/2014 09/2014 01/2015 Inflatie (%) PERSBERICHT Brussel, 13 mei 2015 Geharmoniseerde consumptieprijsindex
Nadere informatieF.4 bijlage 4; Feiten en cijfers
F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers F.4.1 Inleiding Deze bijlage geeft een toelichting bij de productie en verwerking van het Nederlands afval sinds 1985 plus een inschatting hiervan tijdens de komende planperiode.
Nadere informatieVoorontwerp van decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van de begroting
Advies Voorontwerp van decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van de begroting 2017 Brussel, 28 april 2017 Mobiliteitsraad Wetstraat 34-36 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 info@mobiliteitsraad.be
Nadere informatie