Onder. waterbevalling. Inhoud. p. 2 p. 3 p. 4. Waterhistoriek. Verloop. Geen waterbevalling. Voor- en nadelen

Transcriptie

1 Onder 1 waterbevalling Inhoud Waterhistoriek Verloop Geen waterbevalling Voor- en nadelen p. 2 p. 3 p. 4 p. 4

2 2 De bevalling is een natuurlijk fenomeen dat de laatste decennia sterk gemedicaliseerd werd om het risico van complicaties zoveel mogelijk te onderdrukken. Juist deze medicalisering leidde tot een hernieuwde belangstelling voor zachte bevallingsmethoden zoals de onderwaterbevalling. Water historiek In 1960 kwam de rus Igor Tcharkovsky op het idee om onder water te bevallen. Deze Russische onderzoeker was zowel verloskundige als zweminstructeur. Tcharkovsky beweerde dat de waterbevalling het geboortetrauma wegneemt dat elke baby ondervindt bij de abrupte overgang van de gedempte waterwereld naar de koude buitenwereld met zwaartekracht, hard geluid, schel licht en ruwe aanraking. Dit zou worden voorkomen omdat de baby geboren wordt in een voor hem gekend milieu: water. De Franse gynaecoloog Odent legde de nadruk op het welzijn van de moeder gedurende de baring. In 1977 introduceerde hij het warmwaterbad voor zwangeren. Toen de eerste vrouw ervoor koos op het einde van de arbeid het bad niet te verlaten, was het hek van de dam. Geïnspireerd door deze positieve ervaringen startten wij in de zomer van 1994 met het gebruik van een bubbelbad voor relaxatie en massage voor de paturiëte tijdens de arbeid. De tevredenheid hieromtrent was verbluffend hoog, zowel bij de aanstaande ouders, de vroedvrouwen als de gynaecologen. Een logisch gevolg was dan ook dat vanaf 1996 de aanstaande moeder de mogelijkheid kreeg, in samenspraak met de gynaecologen, in het bad te blijven op het einde van de arbeid en onder water te bevallen.

3 3 Verloop Bij opname ondergaat de aanstaande moeder dezelfde routineonderzoeken: 1 Controle van de bloeddruk, temperatuur en pols. 2 Controle van de foetale harttonen gedurende een half uur, met de foetale cardiotocografiemonitor. 3 Palpatie van de buik ter bepaling van de ligging van de baby. 4 Vaginaal onderzoek voor het volgen van het verloop van de arbeid. Wij laten de aanstaande moeder in bad gaan bij een goed vorderende arbeid met als criteria: 1 Regelmatig terugkerende, sterke weeën. 2 Ontsluiting van 5 cm. 3 Gebroken vliezen, evenals een infuus zijn geen tegenaanwijzing voor gebruik van het bad. Verdere vaginale onderzoeken en beluisteren van de foetale harttonen (en eveneens controle van de vitale parameters) gebeuren even vlot onder water. Een voorwaarde om in het bad te bevallen, is dat de aanstaande moeder van water moet houden. Als een barende vrouw krampachtig en angstig het water ingaat, wordt de ontspannende werking van het water op haar lichaam teniet gedaan. Het initiatief om onder water te bevallen moet dus van haar komen. Tijdens de arbeid zal de vroedvrouw haar steunen en aanmoedigen. De weeën worden regelmatig opgevolgd en de harttonen van je baby worden onder water beluisterd. Ook je partner wordt (begeleid en) gestimuleerd om zoveel mogelijk actief deel te nemen aan het baringsproces. Wanneer je baby geboren is, wordt hij langzaam naar de oppervlakte gebracht. Je baby krijgt dan nog zuurstof via de navelstreng en zal om verscheidene redenen nog niet beginnen ademen onder water: 1 Een baby ademt pas wanneer koude de huid prikkelt, zolang hij is ondergedompeld in water op lichaamstemperatuur kan dit dus niet. 2 Alle pasgeboren hebben een duikreflex, bij plotselinge onderdompeling sluit de luchtpijp zich automatisch af en kan er dus geen water in de longen komen. 3 Aan het begin van de luchtpijp zitten meer smaakpapillen dan op de tong, wanneer het lijkt of de pasgeborene ademt, neemt de baby in feite een slok water, proeft een lichaamsvreemd vocht en zal dus niet verder ademen.

4 4 Tijdens de uitdrijvingsfase kan het badwater bevuild worden met diverse lichaamsvochten (het paar moet daarop voorbereid zijn en kan worden gerustgesteld). Noch het bloed, noch de excreties verhogen het infectierisico. Tevens wordt het bad na elk gebruik geledigd, gespoeld, gereinigd en ontsmet. Het normale bloedverlies na de geboorte kleurt het water onmiddellijk rood, wat het bloedverlies erger doet lijken dan het is. De artsen en vroedvrouwen hebben echter genoeg ervaring om de ernst hiervan te kunnen inschatten. Zowel de nageboorte als een eventuele hechting worden op het droge uitgevoerd. Geen waterbevalling Watergeboorten zijn niet weggelegd voor iedereen. Elke fase (arbeid, bevalling en nageboorte) heeft een aantal tegenindicaties waarbij de moeder niet in het bad kan blijven: Absolute contra-indicaties zijn: 1 Bekkenvernauwing, abnormale ligging van de baby, bevalling in het verleden met moeilijke uitdrijving en meerlingen. 2 Diarree, urinaire infectie en/of een algemene besmetting. 3 Epidurale verdoving. 4 Placentaproblemen (placentaloslating, voorliggende placenta). 5 Vroeggeboorte (< 37 weken) en/of groeiachterstand bij de baby. Tijdens de arbeid en de bevalling kunnen er zich steeds onvoorziene omstandigheden voordoen waardoor de onderwaterbevalling niet veilig kan gebeuren. In die situatie verlaat de zwangere het bad en vindt de bevalling plaats op het droge. Water maakt de weeën minder pijnlijk Voor- en nadelen Warm water ontspant het lichaam zodat meer endorfines (= natuurlijke pijnstillers) worden aangemaakt. Een gespannen lichaam daarentegen stimuleert de productie van adrenaline en non-adrenaline (de stresshormonen), die op hun beurt de aanmaak van endorfines blokkeren. In water kan je makkelijker bewegen. De opwaartse kracht van water maakt dat je makkelijker kunt bewegen, bovendien draagt het water het gewicht van de baby en vermindert zo rug- en/of andere pijnen.

5 5 Bij een waterbevalling heb je jezelf beter onder controle Wanneer het water de juiste temperatuur heeft kan een weeënstorm (= snelle opeenvolging van sterke weeën) worden opgewekt. De warmte van het water en de verminderde zwaartekracht bevorderen de doorbloeding van het onderlichaam, waardoor de weeën effectiever worden. Wanneer toch eventueel een weeënzwakte optreedt, kan dit worden verholpen met een infuus met weeënopwekkend middel. De uitdrijvingsfase verloopt langzamer, zodat je zelf de bevalling meer beheerst, je bevalt actiever. In bad bevallen doet je hartslag en je bloeddruk dalen Door je relaxatie, daling van de stresshormonen en de opwaartse druk van het water, hoeft je hart minder sterk te werken, waardoor je pols daalt. De warmte van het water ontspant en opent de bloedvaten in de huid zodat je bloeddruk daalt. Het ontspannende effect van het water zorgt voor minder stress bij je baby Door de ontspanning van de moeder, krijgt de baby meer zuurstof via de navelstreng en heeft hij geen last van je stresshormonen, wat resulteert in een rustiger foetale hartslag. De geboorte in water en langzame overgang naar de wereld op het droge, maakt dat hij tijd genoeg heeft om zich aan te passen. Het pijnstillend effect is niet hetzelfde als bij een epidurale verdoving Sommige vrouwen denken dat ze helemaal geen pijn zullen voelen als ze in water bevallen. Dit is echter niet juist. Door het water ervaar je de weeën als minder pijnlijk en je beheerst het hele geboorteproces meer, je bevalt bewuster. Het is vervelend wanneer je het bad uit moet Wanneer je in water wilt bevallen en dus alles georganiseerd hebt, kan het teleurstellend zijn als je, op medische tegenindicatie, het bad uit moet of er zelfs niet aan toekomt. Paturiënten zijn naakt Hierbij voelen sommigen zich minder op hun gemak. Het gebruik van een T-shirt werkt echter nadelig, daar dit als koud wordt ervaren. Onze kraamafdeling beschikt over een arbeidsverloskamer. Deze zijn specifiek ingericht voor waterbevallingen. De kamer bevat een bubbelbad voor relaxatie en massage van de paturiënte tijdens de arbeid, een specifiek bevallingsbad, een douchecel, enkele relaxatiekussens, zachte muziek,... Als optimale prenatale voorbereiding op een waterbevalling worden nu in het stedelijk zwembad speciale lessen voor de toekomstige ouders georganiseerd, onder leiding van een kinesiste en twee vroedvrouwen.