Als je erkenning krijgt voor je werk, geeft dat power

Transcriptie

1 Fotograaf Brigitte Jansen: Als je erkenning krijgt voor je werk, geeft dat power Dankzij de Buurtbühne had fotografe Brigitte Jansen haar allereerste expositie. Ze kon haar werk tentoon stellen in wijkcentrum Heyhoef. Er gebeurt hier van alles op het gebied van kleinschalige amateurkunst en cultuur.

2 Brigitte Jansen weet nog goed hoe ze het veld van Rugby Club Tilburg op liep. Stond ze daar als tengere vrouw tussen de breedgeschouderde mannen en zei: Hallo ik ben Brigitte en ik zoek een model. Een paar maanden later is de rugbyer te bewonderen in wijkcentrum Heyhoef. Hij figureert in een serie van vijf portretten van Tilburgse sporters. Brigitte wilde aandacht vragen voor wat onbekendere sporttalenten. Het kost hen heel veel tijd en moeite om het niveau te halen waarop ze uitkomen. Kunst- en cultuurpodium Het wijkcentrum ontwikkelt zich steeds meer als kunst- en cultuurpodium voor stadsdeel Reeshof. Heyhoef Backstage en Heyhoef Cinema bieden respectievelijk popmuziek en filmhuisfilms. Beide zijn initiatieven van en worden gerund door wijkbewoners. Dat het wijkcentrum nu ook s avonds en in de weekenden open is, heeft de mogelijkheden enorm vergroot. De Buurtbühne wil een podium bieden aan talent uit wijken en buurten. Dat kan variëren van een ouderenkoor dat een try-out geeft van een nieuwe voorstelling, tot jong talent dat zich presenteert aan leeftijdsgenoten. Ook kunststudenten of professionele kunstenaars zijn welkom. ContourdeTwern werkt voor dit doel samen met servicepunt voor amateurkunst Art-fact. Bij Art-fact kloppen regelmatig mensen aan die op zoek zijn naar ruimte; wij willen graag meer bezoekers. Eén en één is drie, zegt centrumcoördinator Dionne Rijnen. Persoonlijke ontwikkeling De Buurtbühne biedt ook kansen voor persoonlijke ontwikkeling. Brigitte zit in het tweede jaar van de deeltijdopleiding van de fotovakschool in Boxtel. Het maken van de serie, die ze zelf bedacht, kwam voort uit een opdracht voor school. Ook het zoeken van een podium voor haar werk hoorde erbij. Ze is supertrots op haar expositie. De bewoonster van de Reeshof begon zo n vijf jaar terug met fotograferen. Ik houd van actie, van interactie en van de emotie die mensen daarbij laten zien. Geen wonder dat ze zich steeds meer toelegt op sportfotografie. Ze fotografeert inmiddels in opdracht van Tilburg Trappers, de judoclub van haar zoontje en sinds kort ook voor Rugby Club Tilburg. Verdienen doet ze daar niet mee. Maar het zijn belangrijke stappen op weg naar de realisatie van haar droom: van fotografie haar beroep maken. De tentoonstelling in de Reeshof heeft daaraan bijgedragen. Het leverde publiciteit op en nieuwe opdrachten. Door deze expositie kon ik mijn werk laten zien aan het Tilburgse publiek. Lange tijd waren er in de Reeshof weinig culturele activiteiten, terwijl daar wel behoefte aan was. De Buurtbühne is winst voor amateurkunstenaars en voor het wijkcentrum.

3 Bibliotheekmedewerker Christianne van Leest: Samenwerking in t Sant bewijst steeds meer haar nut In wijkcentrum t Sant is de muur tussen ontmoetingsruimte en bibliotheek doorgebroken. Wijkbewoners combineren een kopje koffie nu eenvoudig met een boek lenen. Ook figuurlijk zijn muren geslecht: organisaties in de wijk vinden elkaar beter, bijvoorbeeld in het terugdringen van laaggeletterdheid.

4 Christianne van Leest zit achter haar laptop in de ontmoetingsruimte van het wijkcentrum. Ze maakt gebruik van een van de vele flexibele werkplekken. Christianne is in t Sant kwartiermaker programmering van de bibliotheek en coördinator van het Taalhuis. Als het wijkcentrum open is, is de bieb dat ook. Op gezette tijden is er een bibliotheekmedewerker aanwezig die vragen kan beantwoorden. Zo niet, dan helpen mensen zichzelf en is er altijd wel iemand van ContourdeTwern die een oogje in het zeil kan houden. Deze samenwerking betekent een grote verruiming van onze openingstijden, zegt Christianne. Andersom zijn er ook voordelen voor het wijkcentrum. De aanloop naar de bieb leidt tot meer mensen in de ontmoetingsruimte. Christianne: Op sommige middagen zijn alle tafels bezet. Mensen lezen een krantje of spreken hier af met hun Taalmaatje. Sinds de verbouwing is het veel meer een bruisend centrum geworden. Eerste Tilburgse Taalhuis Inhoudelijke samenwerking is er ook steeds meer. Dat gebeurt bijvoorbeeld binnen het Taalnetwerk, waarvan de bibliotheek en ContourdeTwern beide deel uitmaken. Dit samenwerkingsverband wil laaggeletterdheid terugdringen, onder meer door het openen van Taalhuizen. Daarnaast kent de wijk relatief veel laaggeletterden van Nederlandse komaf. Zelf spreekt Christianne overigens liever over mensen die moeite hebben met bepaalde basisvaardigheden: lezen, schrijven, maar ook rekenen en computervaardigheden. Gebruik maken van elkaars netwerk Op laaggeletterdheid rust een groot taboe. Daarom zijn intermediairs belangrijk, mensen die laaggeletterden herkennen en hen kunnen doorverwijzen. Via het netwerk van ContourdeTwern kwam Christianne in contact met onder meer huismeesters van woningbouwcorporaties. Voor hen hebben we hier laatst een training gegeven over laaggeletterdheid. We vinden elkaar steeds meer, zegt ze. Zo hebben Bibliotheek t Sant en ContourdeTwern samen Proef de cultuur van... opgezet, een idee van de sociaal werkers die actief zijn in het wijkcentrum. De activiteit is bedoeld om wijkbewoners met uiteenlopende achtergronden meer bij elkaar te betrekken. De eerste aflevering - met een filmavond, dialoog, muziek, voorlezen en nog veel meer - stond in het teken van Turkije. De bibliotheek zorgde onder meer voor een thematafel met boeken over het land. Inmiddels staat ook een groep Somalische vrouwen te popelen om hun cultuur uit te dragen. Ze waren dusdanig enthousiast dat het grootste deel van het programma zó rond was. Niet voor niets is het eerste Tilburgse Taalhuis gevestigd in t Sant. Er wonen 101 nationaliteiten in deze wijk, mensen voor wie Nederlands hun tweede taal is, zegt Christianne.

5 Pierre-claver Foly, deelnemer programma Menss: Als ik binnen vier muren blijf, worden mijn klachten erger Op 46-jarige leeftijd vluchtte Togolees Pierre-claver Foly naar Nederland. Hij wilde graag een betaalde baan als boekhouder, maar zijn gezondheid stond dat in de weg. Nu levert de vrijwilliger een bijdrage aan het financieel beheer van de Nieuwe Stede.

6 Elke dinsdagmiddag assisteert Pierre centrumcoördinator Aurora van Schijndel van de Nieuwe Stede. Hij controleert dan de kassa van het wijkcentrum in Korvel. Ik tel het geld en kijk of het klopt met de bonnetjes. Dat is handig voor Aurora en goed voor hemzelf. Ik kan niet altijd maar thuis zitten. Ik moet actief blijven, anders voel ik me niet goed. Pierre-claver heeft diverse lichamelijke klachten. Bovendien liep de politiek vluchteling door ervaringen in Togo een post-traumatische stressstoornis op. Ik heb het idee dat mijn psychische klachten terugkomen als ik teveel tussen vier muren zit. Basiskennis Boekhouden Toen hij nog niet zo lang in Nederland was, begon Pierre-claver vol goede moed aan een cursus Basiskennis Boekhouden. Met een Nederlands-Frans woordenboek bij de hand in Togo leerde hij Frans op school werkte hij zich door de stof heen. Hij haalde zijn diploma, maar liep door zijn gezondheidsklachten vast in de vervolgcursus. Ook integreren in de Nederlandse maatschappij viel tegen. Hij merkte dat werkgevers niet zitten te wachten op mensen die zich regelmatig ziek melden. En hoewel hij goed Nederlands spreekt, heeft hij weinig sociale contacten. Ik ben nogal gereserveerd. Dat is mijn karakter. Hij ervaart ook weerstand bij andere mensen vanwege zijn afkomst en huidskleur. Met zijn gezin woont Pierre-claver in Groenewoud. Over buurtgenoten zegt hij: We zeggen hallo tegen elkaar, maar dan is het klaar. Afgezien van wat mensen die hij kent via zijn vrijwilligerswerk voor de Broekhovense kerk, leidt hij een tamelijk geïsoleerd bestaan. Tilburgse Toegang Pierre-claver kaartte zijn situatie aan bij een medewerker van het Steunpunt Vrijwilligerswerk, die hij kende via mfa Spijkerbeemden. Ik heb tegen haar gezegd dat ik meer activiteiten wilde doen. Zij bracht hem in contact met een sociaal werker, die hem attendeerde op het programma Meedoen & Sociale Stijging (Menss). Dat is bedoeld voor mensen die het op de een of andere manier niet lukt mee te doen in de maatschappij, maar dat wel graag willen. Vrijwilligerswerk kan daarbij helpen. ContourdeTwern is uitvoerder van Menss en werkt samen met Feniks, De Krachtcentrale013 en Missionair Servicecentrum Tilburg. Pierre-claver is blij met het vrijwilligerswerk in de Nieuwe Stede. De sfeer is goed en ik heb een fijne begeleider, zegt hij. Het biedt hem de mogelijkheid andere mensen te ontmoeten en met hen te praten. Thuis spreekt hij vooral Frans en het Togolese dialect waarmee hij opgroeide. Hier kan ik mijn Nederlands verbeteren.

7 Fons Cools, voorzitter wijkraad Koningshaven: Een ander gebouw? Dan gaan we het ook anders dóen Bewoners van Koningshaven beheren zelf het nieuwe wijkcentrum aan de Kruisvaardersstraat. Het eerste jaar zelfbeheer was succesvol: zo zijn de inkomsten uit verhuur en baromzet toegenomen. ContourdeTwern zorgt op de achtergrond voor de nodige ondersteuning.

8 Nergens bij de ingang van wijkcentrum Koningshaven wappert een ContourdeTwern-vlag. En die gaat er niet komen ook, zegt wijkraadvoorzitter Fons Cools. De wijkbewoners beheren zelf het centrum en hebben een eigen logo. Na een mooie carrière in het bedrijfsleven, raakte de inwoner van Koningshaven begin deze eeuw betrokken bij de wijkraad. Al snel ontdekte hij dat het rommelde in veel wijkcentra. Bewoners vonden dat ze te weinig inbreng hadden. In die tijd vormde Fons zijn ideeën over zelfbeheer. De gemeenschap stelt een huis beschikbaar. Dan moet het ook van de gemeenschap zijn. Verbouwd fraterhuis Halverwege 2015 sloot wijkcentrum De Spil zijn deuren en werd Koningshaven geopend. Het verbouwde fraterhuis biedt niet alleen onderdak aan het wijkcentrum, maar is tevens gezondheidscentrum en telt 24 koopappartementen. De verhuizing naar een nieuw gebouw was voor Fons een uitgelezen kans om zijn ideeën verder vorm te geven. Met ContourdeTwern werden afspraken gemaakt over een periode van drie jaar waarin zou worden geëxperimenteerd met zelfbeheer. De wijkbewoners kregen alle ruimte. In een intentieverklaring beloofde ContourdeTwern onder meer samenwerking op basis van gelijkwaardigheid. Net als het feit dat op een wijkcafé over de ontwikkeling van de Piushaven 140 mensen afkwamen. Op de achtergrond Op de achtergrond is ContourdeTwern nog steeds actief. Fons: De organisatie levert ondersteuning, helpt ons met de invulling van het programma en het runnen van de tent. Er werken diverse sociaal werkers in het centrum en twee facilitair medewerkers in dienst van ContourdeTwern. Als mensen van de wijkraad vragen hebben bijvoorbeeld over administratie of communicatie worden ze altijd welwillend ontvangen aan de Spoorlaan. Ook in het dagelijks bestuur van wijkcentrum Koningshaven speelt de organisatie een rol. Naast Fons wordt dit gevormd door Leon de Roy van de Gebruikersraad Koningshaven en Martin Schaap van ContourdeTwern. De drie werken al jaren heel goed samen. Als de één knikt, weet de ander wat hij bedoelt, zegt Fons. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan een nieuwe bestuursvorm voor het wijkcentrum. Er moet een coöperatieve vereniging komen, waarin vrijwilligers en bewoners een grote rol krijgen. Daarnaast blijft er behoefte aan professionele ondersteuning. Fons: Eén ding is heel helder: we willen niet zonder ContourdeTwern of met een andere partner. Inmiddels kan Fons terugkijken op een geslaagd volledig eerste jaar zelfbeheer. De vele activiteiten in het centrum worden goed bezocht. Dat hij de Bibliotheek Midden-Brabant naar binnen heeft geluld geeft hem veel voldoening.

9 Wijkraadvoorzitter Joke Roovers: Als mensen eenmaal binnen zijn, kun je hen aanspreken Een derde van de inwoners van Stokhasselt leeft onder de armoedegrens. Joke Roovers, voorzitter van de wijkraad, zet zich met hart en ziel in voor deze kwetsbare mensen. In wijkcentrum De Ypelaer kwamen tal van initiatieven van de grond.

10 De Ypelaer is geen groot gebouw, maar er passen een hoop mensen in. Dat bleek maar weer tijdens het Winterfestival met gratis brunch in het wijkcentrum. Daar kwamen 150 tot 200 mensen op af, van allerlei nationaliteiten, zegt Joke Roovers. Ze is blij dat zoveel inwoners van Stokhasselt het wijkcentrum weten te vinden. Voor wie er oog voor heeft, toonde het ontmoetingsfeest op subtiele wijze de noden van mensen. Aan sommige kinderen merk je dat ze dingen eten die ze anders nooit krijgen. Dat kan voor Joke aanleiding zijn voorzichtig te polsen of er thuis wel voldoende gezond voedsel is. Armoedegrens Veel activiteiten in De Ypelaer staan in het teken van armoedebestrijding en hulp aan kwetsbare mensen. Een initiatiefgroep van de wijkraad speelt daarin een belangrijke rol. We hebben steeds aan de wieg gestaan van activiteiten die zich min of meer verzelfstandigd hebben. Een voorbeeld is de ruilwinkel. Daar laten mensen spullen achter in ruil voor punten, die ze ter plekke weer kunnen besteden. Je kunt ook punten krijgen door een klusje aan te bieden, zoals strijken bijvoorbeeld, zegt Joke. Doorverwijzen Doordat Joke zo actief is als vrijwilliger, ontmoet ze vele kwetsbare mensen in de wijk. Ze merkt dat het voor hen vaak moeilijk is hulp te vragen. Daarom is het belangrijk dat hulpverleners in Stokhasselt - betaald of onbetaald - elkaar weten te vinden en wijkbewoners kunnen doorverwijzen. Als Joke bijvoorbeeld bij interreligieus ontmoetingscentrum het Ronde Tafelhuis mensen tegenkomt die eenzaam zijn, kan ze hen attenderen op het wijkrestaurant. Het wijkrestaurant in Stokhasselt wordt gerund door 4Women, vrouwen uit de wijk van allerlei nationaliteiten die samen activiteiten ondernemen. Toen het wijkrestaurant enkele jaren terug in zijn voortbestaan werd bedreigd, hebben zij het weten te redden. Dat heeft hen een enorme boost gegeven, zegt Joke. De vrouwen zijn blij dat met de verbouwing van het wijkcentrum, de keuken is gemoderniseerd en uitgebreid. Dat maakt het koken een stuk eenvoudiger. Maar Joke zou Joke niet zijn als ze geen mogelijkheden ziet tot verbetering. Er ontbreken nog een aantal voorzieningen. Daarover ben ik nog in gesprek. Het meest recente wapenfeit van de activiteitencommissie is een uitdeelpunt van de Voedselbank in De Ypelaer. Gezien de samenstelling van de wijk stonden we versteld hoe weinig mensen hier van de Voedselbank gebruik maken, vertelt Joke. Wat bleek? Veel alleenstaande moeders van jonge kinderen hebben geen fiets en lopen niet naar het centrale afhaalpunt.

11 Peter Korsmit, oud voorzitter Noordraad H/Q: We houden de vinger aan de pols bij De Symfonie Heikant en Quirijnstok hebben een zeer actieve wijkraad, de Noordraad H/Q. Als spreekbuis van de inwoners voelt de wijkorganisatie zich mede verantwoordelijk voor het goed functioneren van mfa De Symfonie. Ze is een volwaardige gesprekspartner in het overleg over het wijkcentrum.

12 Eén van de meest succesvolle activiteiten in de mfa is Opera in de Symfonie. Het vertonen van live registraties van bekende opera s trekt veel mensen. Ze passen soms amper in de ruimte die basisschool De Stelaertshoeve, onderdeel van de mfa, voor deze activiteit beschikbaar stelt. Wat zou er mooier zijn dan de opera-avonden te verplaatsen naar het atrium van De Symfonie? Maar daar is de centrale hal niet geschikt voor, zegt wijkraadvoorzitter Peter Korsmit. Er is onder meer geen podium, de klimaatbeheersing is slecht, de verlichting te fel en een geluidsinstallatie ontbreekt. Een betere bruikbaarheid van het atrium is één van de zaken waarvoor de Noordraad zich sterkt maakt. Een andere is openstelling tijdens vakanties, in het belang van de ouderen in de wijk. Bruisend wijkcentrum Dergelijke kwesties kaart de wijkorganisatie regelmatig aan bij centrumcoördinator Ingrid Mutsaers van ContourdeTwern, die constructief meedenkt. Ook richting de gemeente maakt de Noordraad H/Q zich sterk voor een bruisend wijkcentrum. Dit gebeurt onder andere tijdens overleg tussen een nieuw te vormen federatie met de wijkraad Stokhasselt en het stadsbestuur. Ook als het gaat om het activiteitenaanbod in De Symfonie, doet de wijkraad zich gelden. De mfa moet een plek zijn waar de uiteenlopende bewoners van Heikant en Quirijnstok elkaar kunnen ontmoeten. Zo heeft de Noordraad geijverd voor de opening van een wijkrestaurant in De Symfonie. Wederkerigheid Tijdens activiteiten in de mfa steken vrijwilligers van de wijkraad regelmatig de handen uit de mouwen. Ze staan bijvoorbeeld achter de bar tijdens de filmavonden. Daardoor is er minder inzet van professionele beheerders nodig. In ruil daarvoor hoeven we niet te betalen voor het gebruik van de beamer. Deze wederkerigheid - voor wat, hoort wat - is een belangrijk principe voor de Noordraad. Dat heeft niks te maken met geldelijk gewin, zegt Peter. De organisatie wil binnen de mfa een volwaardige partner zijn namens de wijkbewoners. We streven naar zoveel mogelijk zelfbestuur en zelfbeheer. Het beheer van de mfa volledig overnemen is voor de Noordraad echter geen optie. Dat omvat zoveel: verhuur, verzekeringen, schoonmaak, onderhoud, allerlei externe partijen waarmee je overeenkomsten moet sluiten. Daarvoor heb je echt professionele ondersteuning nodig. Daarnaast neemt de wijkraad deel aan het gebruikersoverleg van De Symfonie. Punt van aandacht is onder meer de samenwerking tussen de verschillende bewoners van de mfa. Als wijkraad houden we in dat opzicht een vinger aan de pols. Na een moeizame start, ziet Peter nu duidelijk verbetering.

13 Gon Mevis, directeur bestuurder ContourdeTwern: Centra voor meedoen en ontmoeten, passend bij de wijk De Tilburgse wijkcentra vormen een steeds belangrijkere ontmoetingsplek. Dat blijkt uit de bezoekersaantallen, die in 2016 weer zijn toegenomen. Mensen hebben behoefte aan een fysieke plek in de nabijheid van hun huis waar ze anderen kunnen ontmoeten. Een plek waar iedereen zich thuis voelt: oud en jong, vitaal en kwetsbaar. Een plek ook waar verschillende organisaties samenwerken, in het belang van de wijkbewoners. Een plek die ook echt van de wijk is.

14 Juist in deze tijd is de behoefte aan een ontmoetingsplek groot. De overheid trekt zich terug. Ouderen wonen langer thuis. In onze wijkcentra komen ze samen met leeftijdsgenoten. Dat samenzijn is vaak vertrekpunt voor deelname aan activiteiten, en niet zelden voor vrijwilligerswerk. Wijkcentra zijn ook bij uitstek plekken waar wijkbewoners met verschillende achtergronden samenkomen. Waar tegelijkertijd ouderen van de KBO biljarten en Somalische mannen theedrinken. Waar statushouders Nederlands oefenen met hun Taalmaatje. Zo doorbreken we in de wijkcentra het anoniem langs elkaar heen leven. Juist nu is dat belangrijk. In de wijkcentra werken we samen met de Tilburgse Toegang, Bibliotheek Midden-Brabant, Amarant, het RIBW, scholen, kinderdagverblijven, Resto VanHarte en nog veel meer. Zo vormen de centra plekken waar medewerkers van uiteenlopende professionele en vrijwilligersorganisaties elkaar ontmoeten. Wij leren daardoor van anderen en zij van ons. We versterken elkaar. Bovendien vinden wijkbewoners door die samenwerking zo nodig sneller de weg naar een passend hulpaanbod. Wijkcentra zijn van de wijk en voor de wijk. We vinden het belangrijk dat iedereen zich er welkom voelt. Niet alleen kwetsbare mensen, ook mensen die prima hun eigen boontjes kunnen doppen. Daarom werken we aan bruisende wijkcentra, waar volop ruimte is voor kunst en cultuur. We kiezen voor centra die passen bij de mensen in de wijk. Dat betekent soms ook dat bewoners een grote rol hebben in het beheer van de wijkcentra. Wij staan daar voor open, laten mensen het beheer mede vormgeven. Tegelijkertijd merken we dat er behoefte blijft aan professionele ondersteuning. Die ondersteuning bieden wij graag, in welke vorm dan ook. Om te laten zien hoe wij samen met de stad invulling geven aan het beheer van de wijkcentra, hebben we deze jaarrapportage nieuwe stijl gemaakt. In de infographic hebben we ook alle feitelijke informatie op een rijtje gezet. We hopen dat u dit met plezier heeft gelezen. Gon Mevis, directeur bestuurder ContourdeTwern Niet alleen ontmoeting is belangrijk. Onze centra zijn ook steeds meer een plek waar mensen de kans krijgen (weer) mee te doen in de maatschappij. Meedoen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Denk aan mensen met een verstandelijke beperking. Zij werken steeds vaker als vrijwilliger in de wijkcentra. Dat vraagt wel wat van onze mensen: beheerders en andere medewerkers zijn steeds meer begeleiders geworden.