Lichaam is meer dan uiterlijk: Het belang van lichaamsfunctionaliteit. Jessica Alleva, Maastricht University
|
|
- Samuël Groen
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 1 Lichaam is meer dan uiterlijk: Het belang van lichaamsfunctionaliteit Jessica Alleva, Maastricht University Jessica M. Alleva, Departement Clinical Psychological Science, Maastricht University. Deze bijdrage werd ondersteund door NWO beurs : Novel strategies to enhance body satisfaction. Correspondentie over dit artikel dient te worden gericht aan Jessica M. Alleva, Department of Clinical Psychological Science, Maastricht University, P.O. Box 616, 6200 MD Maastricht, Nederland. Jessica.Alleva@maastrichtuniversity.nl
2 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 2 Lead Als men aan het begrip lichaamsbeeld denkt, denkt men vooral aan het uiterlijk van het lichaam. Ook het meeste onderzoek naar het lichaamsbeeld is gericht op het uiterlijk. Dit is een van de grootste beperkingen van lichaamsbeeldonderzoek, want een belangrijk deel van het lichaamsbeeld wordt vergeten, namelijk lichaamsfunctionaliteit. Wat houdt lichaamsfunctionaliteit precies in? En, waarom is het zo belangrijk voor een positief, gezond lichaamsbeeld?
3 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 3 Lichaam is meer dan uiterlijk: Het belang van lichaamsfunctionaliteit Lichaamsbeeld is het subjectieve beeld dat mensen vormen van hun eigen lichaam (Schilder, 1935). Anders gezegd, het lichaamsbeeld wordt bepaald door de manier waarop het individu zijn lichaam waarneemt niet door hoe zijn lichaam er in de realiteit uit ziet. Het lichaamsbeeld heeft meerdere facetten. Het bestaat uit een cognitief en affectief aspect (hoe mensen over hun lichaam denken en voelen), een perceptueel aspect (hoe mensen de vorm en grootte van hun lichaam en lichaamsdelen schatten), en een gedragsaspect (onder andere, wat mensen doen om hun lichaam te veranderen, of te verbergen; Garner & Garfinkel, 1981; Rosen, Saltzberg, Srebnik, 1989; Thompson, Heinberg, Altabe, & Tantleff-Dunn, 1999). Sommige onderzoekers beweren dat het lichaamsbeeld centraal staat bij de kwaliteit van het leven (Cash & Pruzinsky, 2002). Dit is niet verrassend als men kijkt naar de effecten van een negatief lichaamsbeeld wat een opmerkelijke 60% van alle vrouwen en 40% van alle mannen hebben (Garner, 1997; Tiggemann, 2004). Een negatief lichaamsbeeld wordt gekenmerkt door ontevredenheid over het uiterlijk ( Ik ben zo lelijk! ), overschatting van lichaamsgrootte ( Mijn billen zijn te dik! ), en lichaamsgerelateerd gedrag zoals extreem diëten of frequent wegen (Garner & Garfinkel, 1982; Rosen et al., 1989). Wetenschappelijke studies laten zien dat een negatief lichaamsbeeld een van de grootste risicofactoren is voor het ontstaan en voortduren van een eetstoornis, zoals anorexia nervosa of bulimia nervosa (Stice, 2002). Een negatief lichaamsbeeld voorspelt ook hoe goed (of liever hoe slecht) de eetstoornispatiënt reageert op therapie (Cash & Brown, 1987). Behalve deze klinische stoornissen wordt een negatief lichaamsbeeld ook geassocieerd met andere psychische
4 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 4 problemen, zoals een lage zelfwaardering (Cash & Pruzinsky, 2002), depressie (Paxton, Neumark-Sztainer, Hannan, & Eisenberg, 2006), sociale angst (Cash & Fleming, 2002a), gestoord seksueel functioneren (Weaver & Byers, 2006), en een algemeen lage kwaliteit van het leven (Cash & Fleming, 2002b). Een negatief lichaamsbeeld is ongezond. Maar hoe ontstaat een negatief lichaamsbeeld? Hoe wordt het in stand gehouden? En, hoe kunnen we een negatief lichaamsbeeld verbeteren? Onderzoekers hebben geprobeerd deze vragen te beantwoorden door middel van experimenteel onderzoek, meta-analyses en interventiestudies (zie bijvoorbeeld Jarry & Ip, 2005; Littleton & Ollendick, 2003; Stice, Shaw & Marti, 2007). Deze studies hebben veel inzicht geboden in lichaamsbeeld, maar bieden nog geen definitieve antwoorden. Bij het begrip lichaamsbeeld denkt men meestal aan het uiterlijk van het lichaam: dikke buiken, behaarde schouders, brede heupen. Onderzoekers doen dat door de bank genomen ook. Maar in feite is het lichaam veel meer dan hoe het eruit ziet. Het lichaam is ook functioneel. Het stelt je in staat bepaalde dingen te doen. In dit artikel kijk ik specifiek naar, wat ik noem, lichaamsfunctionaliteit. Eerst zal ik ingaan op wat lichaamsfunctionaliteit precies inhoudt. Vervolgens bespreek ik waarom een focus op de functionaliteit van het lichaam een positieve invloed zou kunnen hebben op lichaamsbeeld. Lichaamsfunctionaliteit Franzoi en Shields (1984) beschreven lichaamsfunctionaliteit als de fysieke conditie van het lichaam. Hiermee bedoelden ze de kracht, uithoudingsvermogen en lenigheid van het lichaam alles wat met fitheid te maken heeft dus. Later beschouwde Franzoi (1995) lichaamsfunctionaliteit als de lichaam-als-proces
5 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 5 dimensie, in tegenstelling tot de lichaam-als-object dimensie (het uiterlijk). Hierbij voegde Franzoi aspecten zoals gezondheid, energieniveau, reflexen, seks en eetlust toe aan het begrip van deze term. Avalos en Tylka (2006), die ook onderzoek naar lichaamsfunctionaliteit hebben gedaan, zien het als de interne signalen en interne functies van het lichaam, zoals verzadigingssignalen of hongersignalen. In mijn eigen studies werp ik een nog bredere blik op lichaamsfunctionaliteit. Ik zie lichaamsfunctionaliteit als alles wat het lichaam kan doen. Samen met de aspecten die andere onderzoekers eerder hebben beschreven, beschouw ik ook andere aspecten als belangrijke delen van lichaamsfunctionaliteit, namelijk: vaardigheden (zoals zingen, dansen, muziek maken), sociaal contact en communiceren (zoals knuffelen, lichaamstaal) en de ervaring van de lichamelijke zintuigen (ruiken, voelen, proeven, enzovoorts). Om duidelijker te maken wat lichaamsfunctionaliteit voor mensen betekent, zal ik een aantal voorbeelden geven van wat mensen zelf over de functionaliteit van hun eigen lichaam hebben geschreven. Deze voorbeelden komen uit een pilotonderzoek waarin ik aan mensen vroeg te beschrijven wat zij allemaal met hun lichaam kunnen doen. Deze beschrijvingen illustreren dat lichaamsfunctionaliteit veel aspecten heeft. Mijn lichaam kan nieuw leven maken (samen met mijn fantastische man), kan bevallen en dit ook overleven (haha). Mijn lichaam kan mijn kind alles geven om te kunnen groeien. Het is ook een bron van entertainment, van steun; het is een knuffelplekje en een veiligheidsdeken. Ik hou van mijn lichaam, wat het heeft gedaan en wat het kan doen. (Briget, 35 jaar oud)
6 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 6 Mijn lichaam kan sporten, het geeft me veel energie om mijn tegenstander te pakken, om punten te scoren in waterpolo...of om te rennen zodat ik de trein niet mis. Wat ik ook ontzettend belangrijk vind is dat ik, met mijn lichaam, contact kan maken met andere mensen: glimlachen naar mensen op straat, handen schudden voor een interview...ik zou geen rijk leven hebben zonder deze eenvoudige, dagelijkse interacties. Hand in hand, dansen, alles wat ik graag doe is gericht rond wat mijn lichaam in staat is om te doen. Het is heel verbazingwekkend, eigenlijk. (Kim, 25 jaar oud) Mijn lichaam kan zo ongeveer alles wat mijn geest beslist, zoals het beklimmen van de Vesuvius en zwaaien aan een trapeze (niet zonder gevolgen natuurlijk). Na ziek geweest te zijn voor vele jaren, heb ik een grote waardering voor mijn lichaam. Ik heb geleerd om (meestal) naar mijn lichaam te luisteren. Het is een volledig herbouwde en gevoelige machine die voor mij werkt. Het geeft me veel vreugde: het plezier van een wandeling in de natuur, het heffen van gewichten in de sportschool, de pure extase bij het zien van mijn bloeiende tuin, dutten in de zon met mijn katten er is geen einde aan. Dit zijn allemaal dingen die ik voor een lange tijd niet kon doen. (Grace, 56 jaar oud) Lichaamsfunctionaliteit en een positief lichaamsbeeld Waarom zou het belangrijk zijn om op de functionaliteit van het lichaam te focussen? Het uiterlijk van het lichaam is immers wat iedereen ziet. Om te begrijpen waarom een focus op lichaamsfunctionaliteit een positief effect heeft, moet men eerst begrijpen waarom een focus op uiterlijk problematisch kan zijn.
7 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 7 In het kort, in de westerse cultuur wordt men vaak geconfronteerd met het heersende schoonheidsideaal. Het schoonheidsideaal voor vrouwen is een lang en dun lichaam; voor mannen is dat een gespierd lichaam met weinig lichaamsvet (Law & Labre, 2002; Seifert, 2005). Verder geldt dat er jong uitzien is er mooi uitzien voor zowel vrouwen als mannen. Dit schoonheidsideaal is overal in de media (Groesz, Levine, & Murnen, 2001). Denk aan de covers van tijdschriften, aan videoclips, aan televisiereclames, of aan Hollywoodfilms. Bovendien krijgt men de boodschap dat het zeer belangrijk is om mooi en aantrekkelijk te zijn om zo gelukkig en succesvol te worden en te blijven (Groesz et al., 2001; Morrison, Kalin, & Morrison, 2004). Het probleem is dat het onmogelijk is om aan het schoonheidsideaal te voldoen. Het ideale lichaam dat de bladen siert is verder dan ooit van de werkelijkheid verwijderd (Fox, 1997; Wiseman, Gray, Mosimann & Ahrens, 1992). En natuurlijk is het onmogelijk om voor altijd jong te blijven. Als gevolg hiervan kunnen mensen zich ontevreden voelen over hun eigen, oudere en veelal vollere lichaam en dit zorgt voor stress, want mooi zijn is zeer belangrijk in de westerse cultuur (Morrison et al., 2004). Een negatief lichaamsbeeld is vaak het uiteindelijke resultaat (zie Littleton & Ollendick, 2003, voor meer oorzaken van een negatief lichaamsbeeld). Focussen op de functionaliteit van het lichaam kan een veel positiever invloed hebben op het lichaamsbeeld dan het richten op uiterlijk. Ten eerste bestaat er voor lichaamsfunctionaliteit helemaal geen ideaal (Martin & Lichtenberger, 2002). Er bestaan bijvoorbeeld geen strenge normen voor welke vaardigheden iemand moet hebben of voor de manier waarop iemand zijn lichamelijke zintuigen moet ervaren. Mensen kunnen hun lichaamsfunctionaliteit dus ook niet met een onrealistisch ideaal vergelijken. Ten tweede zijn veel aspecten van lichaamsfunctionaliteit niet beperkt tot jonge mensen. Sommige aspecten van lichaamsfunctionaliteit worden zelfs beter met
8 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 8 de loop der jaren (zoals tekenen, een instrument bespelen). Ten derde is lichaamsfunctionaliteit multidimensionaal. Er zijn veel verschillende dingen die mensen kunnen doen en ervaren met hun lijf waarbij ze plezier en voldoening beleven. Deze drie kwaliteiten van lichaamsfunctionaliteit zouden een heel positief deel van het lichaamsbeeld kunnen vormen. Onderzoek naar Lichaamstevredenheid en Het Positieve Lichaamsbeeld Mensen met een negatief lichaamsbeeld zijn vooral ontevreden over de vorm en gewicht van hun lichaam, niet over de functionaliteit van hun lichaam (Avalos, Tylka, & Wood-Barcalow, 2005; Garner, 1997; Tiggemann, 2004). Omdat onderzoek naar het lichaamsbeeld pathologiegericht is (zoals veel onderzoek in de psychologie), is het wellicht niet zo verrassend dat lichaamsbeeldonderzoek voornamelijk op het uiterlijk gericht is. Uit de weinige studies naar lichaamsfunctionaliteit blijkt het dat lichaamsfunctionaliteit gerelateerd is aan een positief lichaamsbeeld. Avalos en Tylka (2006) hebben bijvoorbeeld een model van intuïtief eten onderzocht (dat wil zeggen eten als reactie op interne, lichamelijke signalen in plaats van emoties of externe prikkels). In dit onderzoek ondervonden zij dat focussen op lichaamsfunctionaliteit, in plaats van op het uiterlijk, gerelateerd was aan meer positieve gevoelens over het eigen lichaam, aan hogere lichaamstevredenheid en aan intuïtief eten. Om meer inzicht te krijgen in lichaamsfunctionaliteit en een positief lichaamsbeeld, hebben Avalos en collega s (2005) vijftien vrouwen met een positief lichaamsbeeld geïnterviewd. Deze vrouwen hadden twee dingen gemeen: (1) ze waardeerden hun lichaamsfunctionaliteit en (2) zorgden goed voor de functionaliteit van hun lichaam. Dit deden ze door bijvoorbeeld gezond te eten en te sporten. Ook Frisén en Holmqvist (2010) kwamen tot vergelijkbare resultaten door dertien jongens
9 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 9 en meisjes met een positief lichaamsbeeld te interviewen. Deze kinderen richtten zich meer op de functionaliteit van hun lichaam dan op hun uiterlijk. Zo waardeerden zij het vermogen van hun lichaam om te sporten of om te presteren op school. Bovendien vonden deze kinderen het zeer belangrijk om te sporten om zo goed voor hun lichaam te zorgen en hun lichaamsfunctionaliteit te verbeteren. Verder bewijs voor de positieve invloeden van een focus op lichaamsfunctionaliteit komt uit de literatuur over sport en yoga. Volgens Martin en Lichtenberger (2002) leren mensen door te sporten zich meer op hun lichaamsfunctionaliteit te richten, en minder op hun uiterlijk. Campbell en Hausenblas (2009) hebben een meta-analyse uitgevoerd over de invloed van sportinterventies op lichaamsbeeld. De resultaten lieten zien dat sportinterventies een positieve invloed hadden op het lichaamsbeeld. Een grotere focus op lichaamsfunctionaliteit zou in ieder geval een deel van het positieve effect van de sportinterventies kunnen verklaren. Met betrekking tot yoga beweert Boudette (2006) dat yoga mensen leert zich te richten op hun interne lichamelijke sensaties. Door deze focus te trainen on the mat, zouden mensen deze focus ook off the mat aannemen. Wetenschappelijke studies laten inderdaad zien dat mensen die aan yogalessen meedoen, minder op hun uiterlijk focussen, meer voor gezondheid en fitness sporten dan voor hun uiterlijk, en in het algemeen tevredener zijn met hun lichaam (Daubenmier, 2005; Prichard & Tiggemann, 2008). Een lichaamsbeeldinterventie gericht op lichaamsfunctionaliteit De bovengenoemde studies geven een indicatie van de positieve invloed van lichaamsfunctionaliteit. Toch is het vanuit deze studies onmogelijk om te concluderen dat een focus op lichaamsfunctionaliteit tot een positief lichaamsbeeld leidt. Daarvoor
10 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 10 is experimenteel onderzoek nodig. Samen met mijn collega s heb ik daarom twee experimentele interventiestudies uitgevoerd (Alleva, Martijn, Jansen & Nederkoorn, 2013). Deze twee studies zijn de eerste experimentele studies naar lichaamsfunctionaliteit. Het doel van beide studies was om het lichaamsbeeld te verbeteren door mensen op de functionaliteit van hun lichaam te laten focussen. Studie 1. In de eerste studie heb ik 118 vrouwen en mannen getest (de gemiddelde leeftijd was 21 jaar). Deze proefpersonen werden in drie groepen verdeeld. Iedere groep kreeg een andere schrijftaak. Proefpersonen in de functionaliteitgroep werden gevraagd hun lichaam in termen van functionaliteit te beschrijven (wat kan je lichaam allemaal?) en proefpersonen in de uiterlijkgroep werden gevraagd hun lichaam in termen van uiterlijk te beschrijven (hoe ziet je lichaam eruit?). Proefpersonen in de controlegroep hebben de route naar de universiteit beschreven. Lichaamsbeeld (hier: tevredenheid met lichaamsfunctionaliteit en met het uiterlijk) en zelfwaardering werden een week voor en direct na de taken gemeten met vragenlijsten. Ik heb een visual analogue scale (VAS) gebruikt om tevredenheid met lichaamsfunctionaliteit te meten (waar 0 = helemaal niet tevreden met de functionaliteit van mijn lichaam, en 100 = helemaal tevreden met de functionaliteit van mijn lichaam), en de Body Image States Scale (BISS; Cash, Fleming, Alindogan, Steadman, & Whitehead, 2002) gebruikt om tevredenheid met het uiterlijk te meten. Zelfwaardering heb ik gemeten met de Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES; Rosenberg, 1965). De resultaten lieten zien dat de mannen die de functionaliteit van hun lichaam beschreven zich positiever voelden over hun lichaamsfunctionaliteit direct na de schrijftaak. Verder voelden de vrouwen die hun uiterlijk beschreven zich negatiever over hun lichaamsfunctionaliteit direct na de schrijftaak en een week later. Er waren
11 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 11 geen veranderingen in tevredenheid over het uiterlijk of in zelfwaardering. De resultaten van deze eerste studie laten zien dat mannen zich positiever kunnen voelen over (een aspect van) hun lichaamsbeeld door meer op de functionaliteit van hun lichaam te focussen. Studie 2. De tweede studie heb ik uitgevoerd bij 118 vrouwen tussen 30 en 50 jaar oud. Het zou kunnen dat vrouwen van deze leeftijd, in vergelijking met jongere vrouwen, meer bewust zijn van de functionaliteit van hun lichaam en dit aspect daardoor meer waarderen. Bovendien hebben zij meer ervaring met de functionaliteit van hun lichaam dan jongere vrouwen. Dit zou kunnen betekenen dat het focussen op lichaamsfunctionaliteit een sterke positieve invloed zou hebben op deze vrouwen. Het design van mijn tweede studie bleef hetzelfde als mijn eerste studie, met uitzondering van de keus voor een andere steekproef. In deze studie toonde ik aan dat de vrouwen die met een functionele blik naar hun lichaam keken zich positiever voelden over hun lichaamsfunctionaliteit een week na de schrijftaak. Er waren geen veranderingen in tevredenheid over het uiterlijk of in zelfwaardering. Het blijkt dus dat een focus op lichaamsfunctionaliteit ook een positieve invloed kan hebben op (een aspect van) het lichaamsbeeld van vrouwen tussen 30 en 50 jaar. Hoewel de resultaten van deze eerste twee studies veelbelovend zijn, roepen ze ook een aantal vragen op. Waarom voelden de jongere vrouwen zich niet positiever over hun lichaam toen ze op hun lichaamsfunctionaliteit focusten? Een reden zou kunnen zijn dat vrouwen meer op hun uiterlijk focussen terwijl mannen meer op hun lichaamsfunctionaliteit focussen (Cash & Brown, 1989; Lerner, Orlos & Knapp, 1976). Onderzoek heeft ook aangetoond dat, door te focussen voornamelijk op hun uiterlijk, kunnen vrouwen zich uiteindelijk distantiëren van hun lichamelijke functies (Moradi & Huang, 2008; Roberts & Waters, 2004). Het zou dus kunnen zijn dat deze
12 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 12 vrouwen een intensievere taak nodig hebben om voldoende aandacht te besteden aan hun lichaamsfunctionaliteit. Een andere vraag is, hoe kunnen we zorgen dat de positieve effecten van de schrijftaak langer duren? Een meta-analyse over eetstoornispreventie liet zien dat langere interventies tot een grotere verbetering in lichaamsbeeld leiden dan korte interventies van één sessie (Stice & Shaw, 2004). Het zou dus ook kunnen dat mensen de schrijftaak vaker moeten doen om een beter en langdurig resultaat te krijgen. Deze en andere vragen wil ik graag onderzoeken in mijn toekomstige studies (zie Alleva et al., 2013, voor meer informatie over deze studies). Bijvoorbeeld, in mijn eerste vervolgonderzoek zal ik focussen op de laatste vraag. Ik wil mensen de schrijftaak dagelijks laten doen, over een periode van één of twee weken. Een mogelijke optie is om mensen ook een korte psychoeducatie (over lichaamsfunctionaliteit) te geven, aan het begin van de interventie. Discussie en Conclusies Een negatief lichaamsbeeld kan schadelijke consequenties hebben, zoals een lage zelfwaardering, depressie en eetstoornissen. Het is niet alleen een kleine proportie van de populatie die een negatief lichaamsbeeld heeft: Meer dan de helft van alle vrouwen en bijna de helft van alle mannen zijn niet blij met hun lichaam (Garner, 1997; Tiggemann, 2004). Dit betekent dat het verbeteren van een negatief lichaamsbeeld een prioriteit moet zijn voor onder andere onderzoekers en therapeuten. Helaas bestaat er een grote beperking aan onze kennis van het lichaamsbeeld. Net als in de maatschappij wordt de focus in wetenschappelijk onderzoek naar het lichaamsbeeld vooral op het uiterlijke aspect van het lichaam gericht. Daardoor wordt lichaamsfunctionaliteit meestal vergeten, hoewel het een belangrijk deel van het lichaamsbeeld vormt (Cash & Pruzinsky, 2002). Toekomstig onderzoek zou deze
13 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 13 beperking moeten aanpakken. De belangrijkste eerste vier stappen om dit te doen zijn als volgt. Ten eerste moeten onderzoekers een concrete definitie van het begrip lichaamsfunctionaliteit vormen. De eerste studies naar lichaamsfunctionaliteit conceptualiseren lichaamsfunctionaliteit vooral in termen van fitness en gezondheid, maar er zijn ook andere belangrijke aspecten van lichaamsfunctionaliteit. Om onderzoek naar lichaamsfunctionaliteit consistent en vergelijkbaar te houden is het dus noodzakelijk om tot overeenkomst te komen over een definitie. De tweede stap voor toekomstig onderzoek naar lichaamsfunctionaliteit is om een gevalideerde vragenlijst te creëren, wat tot nu toe nog niet bestaat. Ook dit zou onderzoek naar lichaamsfunctionaliteit consistent en vergelijkbaar houden; verder zou het de kwaliteit en betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten verbeteren. Daarna zou theoretisch onderzoek de volgende stap zijn om meer inzicht te krijgen in lichaamsfunctionaliteit. Een belangrijke vraag daarbij is, bijvoorbeeld: Hoe is lichaamsfunctionaliteit gerelateerd aan het uiterlijk, en hoe beïnvloeden ze elkaar? Tenslotte zou een vierde stap zijn om de interventiemogelijkheden van lichaamsfunctionaliteit verder te onderzoeken. Mijn studies zijn de eerste om lichaamsfunctionaliteit experimenteel te onderzoeken, en om lichaamsfunctionaliteit te manipuleren als interventietechniek. Het is belangrijk om deze techniek verder uit te werken en ook om andere interventietechnieken te bedenken. Het zou mogelijk ook belangrijk zijn om lichaamsfunctionaliteit interventies in klinische populaties te onderzoeken. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat het voor patiënten met een eetstoornis bevordelijk is om te beseffen dat er ook positieve, functionele aspecten aan hun lichaam zijn, en dat hun lichaam niet alleen een bron van stress hoeft te zijn.
14 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 14 Ik hoop dat dit artikel, mijn studies, en andere studies naar lichaamsfunctionaliteit verder onderzoek en interesse naar dit belangrijke deel van het lichaamsbeeld zal stimuleren. Door een ander, breder perspectief op het lichaamsbeeld te nemen, namelijk een functioneel perspectief, zouden we het lichaamsbeeld beter kunnen begrijpen en daardoor mogelijk ook meer inzicht krijgen in hoe een negatief lichaamsbeeld verbeterd kan worden.
15 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 15 English Summary The body is more than its appearance: The importance of body functionality One of the main limitations of body image research, and thus of the understanding of body image, is that body image is usually researched in terms of appearance. However, the body is much more than its appearance. Namely, the body is also functional. This aspect of the body is called body functionality. In the present article I describe the concept of body functionality and provide experimental evidence to demonstrate that body functionality is a vital aspect of a positive body image. Furthermore, I discuss two of my own intervention studies, wherein I manipulated a focus on body functionality in order to improve body image. Lastly, I offer suggestions for research that is necessary to better understand body functionality and to expand the understanding of body image.
16 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 16 Literatuur Alleva, J., Martijn, C., Jansen, A., & Nederkoorn, C. (2013). Body language: Affecting body satisfaction by describing the body in functionality terms. Psychology of Women Quarterly, doi: / Avalos, L.C., & Tylka, T.L. (2006). Exploring a model of intuitive eating with college women. Journal of Counseling Psychology, 53, doi: / Avalos, L., Tylka, T.L., & Wood-Barcalow, N. (2005). The Body Appreciation Scale: Development and psychometric evaluation. Body Image, 2, doi: /j.bodyim Boudette, R. (2006). Question & Answer: Yoga in the treatment of disordered eating and body image disturbance. How can the practice of yoga be helpful in recovery from an eating disorder? Eating Disorders, 14, doi: / Campbell, A., & Hausenblas, H.A. (2009). Effects of exercise interventions on body image: A meta-analysis. Journal of Health Psychology, 14, doi: / Cash, T.F., & Brown, T.A. (1989). Gender and body images: Stereotypes and realities. Sex Roles, 21, Cash, T. F., & Fleming, E. C. (2002a). Body image and social relations. In T. F. Cash & T. Pruzinsky (Eds.), Body image: A handbook of theory, research, and clinical practice (pp ). NewYork, NY: Guilford Press. Cash, T. F., & Fleming, E. C. (2002b). The impact of body-image experiences: Development of the body image quality of life inventory. International Journal of Eating Disorders, 31, doi: /eat.10033
17 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 17 Cash, T. F., Fleming, E. C., Alindogan, J., Steadman, L., & Whitehead, A. (2002). Beyond body image as a trait: The development and validation of the Body Image States Scale. Eating Disorders: The Journal of Treatment and Prevention, 10, doi: / Cash, T.F., & Pruzinsky, T. (2002). Future challenges for body image theory, research, and clinical practice. In T.F. Cash & T. Pruzinsky (Eds.), Body Image: A handbook of theory, research, and clinical practice (pp ). New York: Guilford Press. Daubenmier, J.J. (2005). The relationship of yoga, body awareness, and body responsiveness to self-objectification and disordered eating. Psychology of Women Quarterly, 29, doi: /j x Fox, K. (1997). Mirror, mirror: A summary of research findings on body image. Social Issues Research Centre. Retrieved from Franzoi, S.L. (1995). The body-as-object versus the body-as-process: Gender differences and gender considerations. Sex Roles, 33, doi: /bf Franzoi, S.L., & Shields, S.A. (1984). The Body Esteem Scale: Multidimensional structure and sex differences in a college population. Journal of Personality Assessment, 48, Frisén, A., & Holmqvist, K. (2010). What characterizes early adolescents with a positive body image? A qualitative investigation of Swedish girls and boys. Body Image, 7, doi: /j.bodyim Garner, D.M. (1997). The 1997 Body Image Survey Results. Psychology Today, 30,
18 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 18 Garner, D. M., & Garfinkel, P. E. (1981). Body image in anorexia nervosa: Measurement, theory, and clinical implications. International Journal of Psychiatry m Medicine, 11, Jarry, J.L., & Ip, K. (2005). The effectiveness of stand-alone cognitive-behavioural therapy for body image: A meta-analysis. Body Image, 2, doi: /j.bodyim Law, C., & Labre, M. P. (2002). Cultural standards of attractiveness: A thirty-year look at changes in male images in magazines. Journalism and Mass Communication Quarterly, 79, doi: / Lerner, R.M., Orlos, J.B., & Knapp, J.R. (1976). Physical attractiveness, physical effectiveness and self-concept in late adolescents. Adolescence, 11, Littleton, H.L., & Ollendick, T. (2003). Negative body image and disordered eating behaviour in children and adolescents: What places youth at risk and how can these problems be prevented? Clinical Child and Family Psychology Review, 6, doi: /A: Martin, K.A., & Lichtenberger, C.M. (2002). Fitness enhancement and changes in body image. In T.F. Cash & T. Pruzinsky (Eds.). Body image: A handbook of theory, research, and clinical practice (pp ). New York, NY: Guilford Press. Moradi, B., & Huang, Y. (2008). Objectification theory and psychology of women: A decade of advances and future directions. Psychology of Women Quarterly, 32, doi: /08 Morrison, T.G., Kalin, R., & Morrison, M.A. (2004). Body-image evaluation and body-image investment among adolescents: A test of sociocultural and social comparison theories. Adolescence, 39,
19 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 19 Paxton, S. J., Neumark-Sztainer, D., Hannan, P. J., & Eisenberg, M. E. (2006). Body dissatisfaction prospectively predicts depressive mood and low self-esteem in adolescent girls and boys. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 35, doi: /s jccp3504_5 Prichard, I., & Tiggemann, M. (2008). Relations among exercise type, selfobjectification, and body image in the fitness centre environment: The role of reasons for exercise. Psychology of Sport and Exercise, 9, doi: /j.psychsport Roberts, T., & Waters, P.L. (2004). Self-objectification and that not so fresh feeling: Feminist therapeutic interventions for healthy female embodiment. Women & Therapy, 27, doi: /J015v27n03_02 Rosen, J. C. (1996). Body image assessment and treatment in controlled studies of eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 20, doi: /(SICI) X(199612)20:4<331::AID-EAT1>3.0.CO;2-O Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press. Schilder, P. (1935). The image and appearance of the human body. Oxford, England: Kegan Paul. Seifert, T. (2005). Anthromorphic characteristics of centrefold models: Trends towards slender figures over time. International Journal of Eating Disorders, 37, doi: /eat Stice, E. (2002). Risk and maintenance factors for eating pathology: A meta-analytic review. Psychological Bulletin, 128, doi: //
20 LICHAAMSFUNCTIONALITEIT 20 Stice, E., & Shaw, H. (2004). Eating disorder prevention programs: A meta-analytic review. Psychological Bulletin, 130, doi: / Stice, E., Shaw, H., & Marti, C.N. (2007). A meta-analytic review of eating disorder prevention programs: Encouraging findings. Annual Review of Clinical Psychology, 3, doi: /annurev.clinpsy Thompson, J.K., Heinberg, L., Altabe, M., & Tantleff-Dunn, S. (1999). Exacting beauty: Theory, assessment, and treatment of body image disturbance. Washington, DC: American Psychological Association. Tiggemann, M. (2004). Body image across the adult life span: Stability and change. Body Image, 1, doi: /S (03) Weaver, A. D., & Byers, S. E. (2006). The relationships among body image, body mass index, exercise, and sexual functioning in heterosexual women. Psychology of Women Quarterly, 30, doi: /j x Wiseman, C. V., Gray, J. J., Mosimann, J. E., & Ahrens, A. H. (1992). Cultural expectations of thinness in women: An update. International Journal of Eating Disorders, 11, doi: / X(199201)11:1<85::AID EAT >3.0.CO;2-T
Lichaamstaal Jessica M. Alleva
Lichaamstaal Jessica M. Alleva Maastricht University jessica.alleva@maastrichtuniversity.nl Doe mee! Mijn lichaam is Achtergrond Lichaamsbeeld = Uiterlijk? Ideeën over het uiterlijk: Mooi = slank, lang,
Nadere informatiePositief lichaamsbeeld Wat betekent het werken aan een positief lichaamsbeeld voor de therapeut en de cliënt?
[rubriek artikel; BoomDoc: Artikel] Jessica Alleva, Ghislaine Schyns & Carolien Martijn Positief lichaamsbeeld Wat betekent het werken aan een positief lichaamsbeeld voor de therapeut en de cliënt? [Abstract
Nadere informatieDe Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering
De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent
Nadere informatieMINDFULNESS, ZELFASPECTEN EN WELZIJN 1. Bewust (wel)zijn? De mediërende rol van het zelf in de relatie tussen mindfulness en psychologisch welbevinden
MINDFULNESS, ZELFASPECTEN EN WELZIJN 1 Bewust (wel)zijn? De mediërende rol van het zelf in de relatie tussen mindfulness en psychologisch welbevinden Mindful (well)being? The mediating role of the self
Nadere informatieHet verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij
Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieDe Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.
RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieHet dunne schoonheidsideaal in televisiereclames en tijdschriftadvertenties:
Het dunne schoonheidsideaal in televisiereclames en tijdschriftadvertenties: Een literatuurstudie naar de invloed van blootstelling aan het dunne schoonheidsideaal in televisiereclames en tijdschriftadvertenties
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieHet Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive
Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatieDe Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op. Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij
De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij Mensen met een Post Traumatische Stress Stoornis. The Effects of Body Oriented Interventions
Nadere informatieBijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI 10.1007/978-90-368-1003-6, 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media 50 neem de regie over je depressie Bijlage 1 Beloopstabel
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieMentaal Weerbaar Blauw
Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.
Nadere informatieDe relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen.
De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. The Relationship between Intimacy, Aspects of Sexuality and Attachment
Nadere informatieStigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer
Met opmaak: Links: 3 cm, Rechts: 2 cm, Boven: 3 cm, Onder: 3 cm, Breedte: 21 cm, Hoogte: 29,7 cm Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Stigmatisation of Persons
Nadere informatieKaren J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon
Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety
Nadere informatieBISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen
Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.
Nadere informatieDe Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen
De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider
Nadere informatieWat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?
De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve
Nadere informatieRunning head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op
Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1 De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Contingente Zelfwaardering en Depressieve Klachten. Tammasine Netteb Open
Nadere informatieStress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch
Stress en Psychose 59 Noord Stress and Psychosis 59 North A.N.M. Busch Prevalentie van Subklinische Psychotische Symptomen en de Associatie Met Stress en Sekse bij Noorse Psychologie Studenten Prevalence
Nadere informatieRunning head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD
1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational
Nadere informatieOuderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit
1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan
Nadere informatieDe Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving
De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness
Nadere informatieDe Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited
Nadere informatieType Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?
Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla
Nadere informatieDe causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie
Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal
Nadere informatieThe relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope
The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-
Nadere informatieVerschillen in Persoonlijkheidstrekken en Persoonlijkheidsorganisatie tussen Groepen Eetstoornispatiënten.
Verschillen in Persoonlijkheidstrekken en Persoonlijkheidsorganisatie tussen Groepen Eetstoornispatiënten. Differences in Personality Traits and Personality Structure between Groups of Eating Disorder
Nadere informatieBehandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel
Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:
Nadere informatieDe invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.
De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms
Nadere informatieVoorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel
Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,
Nadere informatieVerschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten
Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents
Nadere informatieRunning head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende
Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Problematiek: De Mediërende Invloed van de Ouder-Therapeut Alliantie
Nadere informatiede Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality
De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit
Nadere informatieRunning head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN
Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Het Effect van Online Cognitieve Gedragstherapie op Seksuele Disfuncties bij Vrouwen The Effectiveness of Internet-based Cognitive-Behavioural
Nadere informatie(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 Psychologische Inflexibiliteit bij Kinderen: Invloed op de Relatie tussen en de Samenhang met Gepest worden en (Sociale) Angst Psychological
Nadere informatieCOGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Nadere informatieSekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar
Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6
Nadere informatieModererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal
Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between
Nadere informatieDe Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS
Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering
Nadere informatieDe Invloed van Familie op
De Invloed van Familie op Depressie- en Angstklachten van Verpleeghuisbewoners met Dementie The Influence of Family on Depression and Anxiety of Nursing Home Residents with Dementia Elina Hoogendoorn Eerste
Nadere informatieInhoudsopgave Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Validatie van het EHF meetinstrument tijdens de Jonge Volwassenheid en meer specifiek in relatie tot ADHD Validation of the EHF assessment instrument during Emerging Adulthood, and more specific in relation
Nadere informatieDe Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie
De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine
Nadere informatieGeslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive
1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieDe Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria
De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria Ria de Bruin van der Knaap Open Universiteit Naam student:
Nadere informatieGOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out
GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1 Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out The effect of Goal-striving Reasons and Personality on facets of Burn-out
Nadere informatieThe Effect of Gender, Sex Drive and Autonomy. on Sociosexuality. Invloed van Sekse, Seksdrive en Autonomie. op Sociosexualiteit
The Effect of Gender, Sex Drive and Autonomy on Sociosexuality Invloed van Sekse, Seksdrive en Autonomie op Sociosexualiteit Filiz Bozkurt First supervisor: Second supervisor drs. J. Eshuis dr. W. Waterink
Nadere informatieDenken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten
Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking
Nadere informatieFysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs
Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Wat is de relatie tussen fysieke activiteit en hersenfuncties, cognitieve functies en leerprestaties? Dagelijkse voldoende
Nadere informatieAANBEVELING: NIET-STIGMATISERENDE COMMUNICATIE OVER GEWICHT EN EETGEDRAG
AANBEVELING: NIET-STIGMATISERENDE COMMUNICATIE OVER GEWICHT EN EETGEDRAG Een initiatief van: Eetexpert, Vlaams kenniscentrum rond eet- en gewichtsproblemen i.s.m. Adviesraad Eetexpert, Vlaams netwerk rond
Nadere informatieHet effect van media op het zelfbeeld van vrouwen
Het effect van media op het zelfbeeld van vrouwen Michelle Blaak Psychologie Abstract Het is welbekend dat de media de manier waarop vrouwen naar zichzelf kijken kunnen beïnvloeden. Factoren die dit verband
Nadere informatieDe Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner
De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner The association between momentary affect and sexual desire: The moderating role of partner
Nadere informatieSPEELT EFFORTFUL CONTROL EEN ROL TER VERKLARING VAN HET VERBAND TUSSEN STRAF- EN BELONINGSGEVOELIGHEID EN EETSTIJLEN BIJ ADOLESCENTEN?
VAKGROEP ONTWIKKELINGS-, PERSOONLIJKHEID- EN SOCIALE PSYCHOLOGIE (PP07) ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE SPEELT EFFORTFUL CONTROL EEN ROL TER VERKLARING VAN HET VERBAND TUSSEN STRAF-
Nadere informatieSummary 124
Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities
Nadere informatieEenzaam ben je niet alleen
Eenzaam ben je niet alleen Een verdiepend onderzoek naar de risicofactoren van eenzaamheid onder volwassenen van 19-65 jaar. Amy Hofman 1, Regina Overberg 1, Marcel Adriaanse 2 1 GGD Kennemerland, 2 Vrije
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatieInvloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders
Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy
Nadere informatieKeuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie
1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011
Nadere informatieGeriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige
Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric
Nadere informatieMindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.
Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende
Nadere informatiePsychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5)
Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Hester A. Lijphart Eerste begeleider: Dr. E. Simon Tweede
Nadere informatieVerbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking
2015 Verbanden tussen Coping-Strategieën en Psychologische en Somatische Klachten binnen de Algemene Bevolking Master Scriptie Klinische Psychologie Rachel Perez y Menendez Verbanden tussen Coping-Strategieën
Nadere informatiePrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen
Effectiviteit kortdurende behandeling PrOP model 1 PrOP Tussen Je Oren Effectiviteit van een Kortdurende Psychologische Behandeling bij Kinderen en Jongeren gebaseerd op het PrOP-model Effectiveness of
Nadere informatieKnelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch
Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress
Nadere informatieDe Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en
De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en Identificatie met de Organisatie op Status en Zelfwaardering. The Civil Servant
Nadere informatiePesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.
Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary
Nadere informatieMENTALE VEERKRACHT, COPINGSTRATEGIEËN EN EETPROBLEMATIEK 1
MENTALE VEERKRACHT, COPINGSTRATEGIEËN EN EETPROBLEMATIEK 1 De Invloed van Mentale Veerkracht op Copingstrategieën bij Eetproblematiek The Influence of Resilience on Coping Strategies and Disordered Eating
Nadere informatieOntremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia
Ontremd Dement Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Sexual Disinhibited Behaviour on people with Dementia Living in Nursinghomes.
Nadere informatieHet executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen
Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally
Nadere informatieMindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht
Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,
Nadere informatieDe Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior
De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:
Nadere informatieTIJDSPERSPECTIEF EN GELUK GEDURENDE DE LEVENSLOOP 1
TIJDSPERSPECTIEF EN GELUK GEDURENDE DE LEVENSLOOP 1 Tijdsperspectief en Geluk gedurende de Levensloop Time perspective and Happiness across the Lifespan L.K. Welp Open Universiteit Faculteit Psychologie
Nadere informatieVormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners?
Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners? Are Premorbid Neuroticism-related Personality Traits a
Nadere informatieRelatie tussen Appreciative Inquiry en Autonome Motivatie Verklaard door Psychologische. Basisbehoeften en gemodereerd door Autonomieondersteuning
Relatie tussen Appreciative Inquiry en Autonome Motivatie Verklaard door Psychologische Basisbehoeften en gemodereerd door Autonomieondersteuning The Relationship between Appreciative Inquiry and Autonomous
Nadere informatiehaal stress uit je hoofd breng je lichaam in balans voel je energieker
` De 7-Day Recharge is een healthy lifestyle programma dat je de tools en onderbouwing geeft om stress niet alleen mentaal, maar ook fysiek tegen te gaan. Gezonde voeding, extra aandacht voor lichamelijke
Nadere informatie100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD
100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD ONLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE 2 100% Online CGT E-BOOMING? 3 100% Online CGT MIND THE GAP! 4 100% Online CGT EFFECTEN ONLINE
Nadere informatieObservationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review
Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende
Nadere informatieDe Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats
De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats The Relationship between Physical Health, Resilience and Subjective Wellbeing of Inhabitants
Nadere informatieProf. dr. A. M. T. Bosman. www.annabosman.eu. Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling
Prof. dr. A. M. T. Bosman Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling www.annabosman.eu Studievereniging Emile, RU Leiden 24-09-2009 ª Vermoedelijk een biologische eigenschap
Nadere informatieVERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1
VERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1 Hedonisme en Eudemonisme bij Activiteiten in Verband met Depressieve Symptomen en Welbevinden bij Ouderen in Verpleeghuizen Hedonism and Eudaimonia
Nadere informatieGeheimen en Professionele Effectiviteit: De Modererende Invloed van Type D persoonlijkheid, Negatief Affect en Sociale Inhibitie bij Werknemers
Geheimen en Professionele Effectiviteit: De Modererende Invloed van Type D persoonlijkheid, Negatief Affect en Sociale Inhibitie bij Werknemers Secrets and Personal Effectivity: The Moderating Influence
Nadere informatiePsychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere
Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere vrouwen: Onderzoek naar de relatie tussen angst, depressieve
Nadere informatieDe Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs
De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs The Relationship between Existential Fulfilment, Emotional Stability and Burnout
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek
Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieSLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE. Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het
SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het modererend effect van coping Cyberbullying: the implications
Nadere informatieSocial Media and Online Self-Presentation: Effects on How We See Ourselves and Our Bodies D.A. de Vries
Social Media and Online Self-Presentation: Effects on How We See Ourselves and Our Bodies D.A. de Vries Social media and online self-presentation: Effects on how we see ourselves and our bodies Dian A.
Nadere informatieComparison: Kinderen zonder deze risicofactor.
Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.
Nadere informatieKwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing
Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:
Nadere informatieDepressieve Klachten bij Adolescenten: Risicofactoren op School en de Invloed. van Geslacht, Coping, Opleiding en Sport
Depressieve Klachten bij Adolescenten: Risicofactoren op School en de Invloed van Geslacht, Coping, Opleiding en Sport Depressive Complaints in Adolescents: Risk Factors at School and the Influence of
Nadere informatieHechting en Psychose: Attachment and Psychosis:
Hechting en Psychose: Bieden Hechtingskenmerken een Verklaring voor het Optreden van Psychotische Symptomen? Attachment and Psychosis: Can Attachment Characteristics Account for the Presence of Psychotic
Nadere informatieGeheugenstrategieën, Leerstrategieën en Geheugenprestaties. Grace Ghafoer. Memory strategies, learning styles and memory achievement
Geheugenstrategieën, Leerstrategieën en Geheugenprestaties Grace Ghafoer Memory strategies, learning styles and memory achievement Eerste begeleider: dr. W. Waterink Tweede begeleider: dr. S. van Hooren
Nadere informatie(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem
(In)effectiviteit van Angstcommunicaties 1 (In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiveness
Nadere informatie