Algemene instructie vervoer van gewervelde dieren code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 1 van 29

Transcriptie

1 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 1 van 29 versie datum toelichting Actualisering tekst en lay-out. Aanpassing n.a.v. Europese uitspraak over transport- en rusttijden. Aanvulling i.v.m. werkzaamheden BIP, wachttijden bij Roro-boot en bijlage CCV Aanvulling n.a.v. Europese uitspraak over bestemming buiten EU, i.v.m. invoering stalkeuring en bewijs van goedkeuring veeschepen. 1 Onderwerp Algemene instructie betreffende de wijze waarop medewerkers van de NVWA de werkzaamheden uitvoeren in het kader van het welzijn van dieren tijdens transporten die verband houden met een economische bedrijvigheid. 2 Wettelijke basis 2.1 EU-regelgeving Verordening (EG) Nr. 1/2005 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en daarmee samenhangende activiteiten en tot wijziging van de Richtlijnen 64/432/EG en 93/119/EG en van Verordening (EG) nr. 1255/97. Verordening (EG) nr. 1255/97 van de Raad van 25 juni 1997 betreffende de communautaire criteria voor controleposten en tot aanpassing van het in Richtlijn 91/628/EEG bedoelde reisschema. 2.2 Nationale regelgeving Wet dieren. Regeling houders van dieren. Gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Regeling handel levende dieren en levende producten. Beleidsregels dierenwelzijn Begrippen Controlepost: Dieren Geregistreerde eenhoevigen een conform EU verordening (EG) nr. 1255/97 erkende plaats, waar het vervoer van als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen, runderen, schapen, geiten en varkens wordt onderbroken om de dieren gedurende tenminste 12 uur onder te brengen, te voederen, te drenken, en te laten rusten. levende gewervelde dieren. paardachtigen die ingeschreven of geregistreerd zijn en in aanmerking komen voor inschrijving in een stamboek

2 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 2 van 29 overeenkomstig de voorschriften van artikel 4, lid 2, onder b), van Richtlijn 90/427/EEG en die geïdentificeerd zijn door middel van een in artikel 8, lid 1, van die richtlijn vermeld identificatiedocument; of paarden, met inbegrip van pony's, die geregistreerd zijn bij een internationale vereniging of organisatie die paarden beheert met het oog op wedstrijden of paardenrennen, en die geïdentificeerd zijn door middel van een identificatiedocument dat is afgegeven door de nationale afdeling van die vereniging of organisatie. Houder: een natuurlijk persoon of rechtspersoon, met uitzondering van de vervoerder, die permanent of tijdelijk voor dieren verantwoordelijk is of ermee omgaat; IBD: Interventie Bureau Dier; centraal coördinatiepunt voor veetransport, ondergebracht bij de NVWA te Zwolle (Antwoordnummer 2052, 8000 VB Zwolle); Journaal: document, conform aan bijlage II van de Transportverordening, dat gedurende het totale transport van meer dan 8 uur bij de zending te exporteren dieren als bijlage bij het gezondheidscertificaat aanwezig is; Lang transport: een transport van meer dan 8 uur, gerekend vanaf het tijdstip waarop het eerste dier van de partij verplaatst wordt; Niet-afgerichte eenhoevigen: eenhoevigen die niet kunnen worden aangebonden of aan een halster kunnen worden geleid zonder dat dit vermijdbare opwinding of pijn of vermijdbaar lijden veroorzaakt. Organisator: 1) een vervoerder die aan ten minste één andere vervoerder een deel van het transport heeft uitbesteed, 2) een natuurlijke persoon of rechtspersoon die aan meer dan één vervoerder een transport in opdracht heeft gegeven of 3) de persoon die Afdeling 1 van het journaal als opgenomen in bijlage II heeft ondertekend; Overlaadplaats: elke halte tijdens de reis die niet een plaats van bestemming is, met inbegrip van een plaats waar de dieren, na al dan niet gelost te zijn, op een ander vervoermiddel overgaan; Plaats van bestemming: de plaats waar een dier uit een vervoermiddel geladen wordt en: - gedurende tenminste 48 uur voor vertrek gestald wordt; of - geslacht wordt.

3 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 3 van 29 Plaats van uitgang: Plaats van vertrek: RoRo-schip: Transport: Transportverordening: Vervoer: Vervoerder: Vervoermiddel: Verzorgen: een grensinspectiepost of andere door een lidstaat aangewezen plaats waar dieren het douanegebied van de Gemeenschap verlaten; de plaats waar het dier voor het eerst in een vervoermiddel geladen wordt, op voorwaarde dat het daar ten minste gedurende 48 uur voor het vertrek gestald is geweest; Roll-on Roll-off schip; een zeeschip met voorzieningen voor het op en afrijden van weg- of railvoertuigen en waar de dieren tijdens de gehele vaart niet van de veewagens worden afgeladen; de gehele vervoersoperatie van de plaats van vertrek tot de plaats van bestemming, met inbegrip van het lossen, het stallen en het laden tijdens tussenstops; Verordening (EG) Nr. 1/2005 van de Raad van 22 december 2004 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en daarmee samenhangende activiteiten en tot wijziging van Richtlijnen 64/432/EEG en 93/119/EG en van Verordening (EG) nr. 1255/97. de verplaatsing van dieren met behulp van een of meer vervoermiddelen en de daarmee samenhangende activiteiten, zoals laden, lossen, overladen en rusten, tot aan het moment waarop alle dieren op de plaats van bestemming zijn uitgeladen. natuurlijk persoon of rechtspersoon, die voor eigen rekening of voor rekening van een derde dieren vervoert; een wegvoertuig dat wordt gebruikt voor het vervoer van dieren. handelingen, zoals drenken, voederen, laten rusten, melken, EHBO, uitladen en onderbrengen op een controlepost. 4 Benodigdheden N.v.t. 5 Werkwijze Volgens de Transportverordening worden de transporten als volgt ingedeeld: 1. vervoer van dieren dat geen verband houdt met een economische bedrijvigheid en rechtstreeks vervoer van dieren van of naar diergeneeskundige praktijken en klinieken dat door de dierenarts is voorgeschreven (dit vervoer vat buiten de scope van de Transportverordening en daarmee ook buiten deze instructie);

4 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 4 van vervoer van dieren door de veehouder met behulp van landbouwvoertuigen of eigen vervoermiddel ten behoeve van seizoensgebonden verweiding en vervoer van dieren door de veehouder in eigen vervoermiddel over een afstand van maximaal 50 km van zijn bedrijf; 3. vervoer van dieren tot 65 km; 4. vervoer van dieren over afstanden meer dan 65 km die korter duren dan 8 uur; 5. vervoer van dieren over afstanden meer dan 65 km die langer duren dan 8 uur (lang transport). 5.1 Werkzaamheden afdeling Voorscreening/Planning Op de afdeling Voorscreening/Planning van de NVWA worden ingediende documenten bij de aanvragen voor exportkeuring gecontroleerd op volledigheid en inhoud. Aan de hand van de exportaanvraag en de uitdraai van Routenet TM (wanneer de reis een eindbestemming heeft die buiten de EU ligt, kan een andere routeplanner worden gebruikt, bijvoorbeeld Google Maps) wordt door de voorscreening gecontroleerd of er een journaal, een reservering van een controlepost en/of boot noodzakelijk is. Zie ook instructie EXA-013 en instructie Certificering onder extreme temperatuursomstandigheden WLZVL-033. Documenten die worden gecontroleerd: Transporten tot 65 km Documenten met de volgende gegevens: herkomst van de eigenaar; plaats van vertrek; datum en uur van vertrek; plaats van bestemming; verwachte duur van het voorgenomen transport Transporten vanaf 65 km, korter dan 8 uur Documenten genoemd in paragraaf Vervoerdersvergunning volgens art. 10 van de Transportverordening (zie ook instructie WLZEV-008 en WLZEV-009). Getuigschrift van vakbekwaamheid. Een wegvoertuig waarmee als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen, runderen, schapen, geiten, varkens of pluimvee worden vervoerd, mag alleen bestuurd of begeleid (verzorger) worden door een persoon die in het bezit is van een origineel getuigschrift van vakbekwaamheid. De in artikel 17 lid 2 van de Transportverordening genoemde getuigschriften van vakbekwaamheid worden afgegeven door het CCV (zie bijlage 1). Voor exportcertificering wordt gevraagd om een kopie van het CCV getuigschrift van alle chauffeurs en verzorgers die niet op de plaats van vertrek maar verderop in de reis nog opstappen. De bijbehorende CCV-nummers moeten ook worden opgenomen op de reisdocumenten.

5 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 5 van 29 Bij stalkeuring in afwezigheid van het vervoermiddel moet het vervoermiddel zijn opgenomen in de databank van de RDW (zie 5.1.3). Dit houdt in dat alleen vervoermiddelen die goedgekeurd zijn voor lang transport, hiervoor kunnen worden ingezet. Ook al betreft het geen lang transport Transporten langer dan 8 uur Documenten genoemd in paragraaf Journaal, bij lange (grensoverschrijdende) transporten van als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen met uitzondering van geregistreerde eenhoevigen -, runderen, schapen, geiten en varkens tussen de lidstaten en met derde landen (zie ook instructie WLZVL-019). Vervoerdersvergunning volgens art. 11 van de Transportverordening (zie ook instructie WLZEV-008 en WLZEV-010). De keuring van veevervoermiddelen (voor lang transport) is overgedragen aan de RDW. De in artikel 18 van de Transportverordening genoemde certificaten van goedkeuring van het wegvervoermiddel worden voor Nederlandse vervoermiddelen afgegeven door de RDW (zie bijlage 2). Voor buitenlandse vervoermiddelen wordt dit door een buitenlandse instantie gedaan. Stalkeuring voor lang transport kan uitsluitend plaatsvinden in aanwezigheid van het vervoermiddel. De gegevens van het vervoermiddel moeten in de databank van de RDW (voor Nederlandse vervoerders) of in Traces (voor buitenlandse vervoerders) zijn opgenomen. Bij transport van paarden of pluimvee: Certificaat van goedkeuring van het vervoermiddel. Getuigschrift van vakbekwaamheid zoals beschreven in paragraaf Transporten met RoRo-boot of veeboot Indien een bootreis in de route is opgenomen, dient hiervan ook een schriftelijke reservering overlegd te worden (zie ook bijlage 3). Bij een bootreis op een veeboot moet de exporteur aantonen dat deze boot een certificaat van goedkeuring heeft. NB: let op de benodigde extra tijd voor het laden en lossen en het afladen bij een tweede bestemming in geval van 2 vervoerseenheden (norm is een half uur per extra bestemmingsadres i.v.m. afladen en afhandeling documenten. Dit gaat af van de maximale transporttijd. Bovendien moeten deze lospunten opgenomen worden op de uitdraai van Routenet TM als via punten. 5.2 Werkzaamheden bij exportcertificering Bij exportcertificering controleert de officiële dierenarts of de juiste documenten aanwezig zijn, of deze juist en volledig zijn ingevuld en of de dieren én het vervoermiddel geschikt zijn voor het voorgenomen transport. Iedere vorm van vervoer van dieren moet voldoen aan de algemene voorwaarden voor het vervoer van dieren conform artikel 3 van de Transportverordening (zie bijlage 4). De NVWA controleert of wordt voldaan aan deze

6 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 6 van 29 algemene en aan de specifieke voorschriften per diersoort (zie bijlage 5). Van de chauffeurs die aanwezig zijn tijdens de certificering wordt uitsluitend een origineel getuigschrift van vakbekwaamheid geaccepteerd. Als alles in orde is geeft de officiële dierenarts het gezondheidscertificaat af. Zie voor meer informatie over export ook de instructies per diersoort: OVEUV-05, PLUIU- 001, PRDIU-001, RNDIU-001, SGIU-001, VRKA Werkzaamheden bij vervoer over de weg vanaf de grensinspectiepost Op de grensinspectiepost controleert de officiële dierenarts bij vertrek vóór het laden of de juiste documenten aanwezig zijn, of deze juist en volledig zijn ingevuld en of de dieren en het vervoermiddel geschikt zijn voor vervoer en (indien van toepassing) of het vervoermiddel voldoet aan de eisen voor lang transport. Zie hiervoor paragraaf 5.1 en 5.2. Bij lange transporten van als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen, runderen, schapen, geiten of varkens verrichten de officiële dierenartsen van de grensinspectieposten de in Afdeling 3 van het journaal vermelde controles, en tekenen zij de resultaten daarvan op (zie ook instructie WLZVL-019). Indien de bevoegde autoriteit van oordeel is dat de dieren niet in staat zijn om de reis te voltooien, moeten zij uitgeladen, gedrenkt en gevoederd worden, en rust krijgen. 5.4 Werkzaamheden NVWA tijdens transport Tijdens het transport kan de NVWA gerichte inspecties uitvoeren. 5.5 Werkzaamheden bij het slachthuis Als het slachthuis de eindbestemming van het transport is, controleert de officiële dierenarts op het slachthuis of de opgegeven transporttijden kloppen, of het transport aan de eisen van de verordening voldoet, of de opgegeven transport- en rusttijden in acht zijn genomen en of het welzijn van de dieren is gerespecteerd (zie ook instructies WLZVL-017 en WLZVL-030). 5.6 Werkzaamheden IBD Het IBD controleert achteraf of het transport aan de eisen van de Transportverordening heeft voldaan en of de transport- en rusttijden in acht worden genomen middels een controle op het geretourneerde journaal. Risicogebaseerd worden tevens de GPS-, tachograaf- en temperatuurgegevens gecontroleerd. 6 Registratie en archivering Zie werkwijze beschreven in paragraaf 5.

7 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 7 van 29 7 Interventie 7.1 Noodmaatregelen Als een bepaling van de Transportverordening niet wordt nageleefd, neemt de NVWA de nodige maatregelen om het welzijn van de dieren te beschermen of laat de persoon die verantwoordelijk voor de dieren is, dit doen. De maatregelen mogen geen onnodig of extra dierenleed veroorzaken en moeten in verhouding staan tot de ernst van de risico s in kwestie. De kosten van de maatregelen kunnen door de NVWA worden verhaald. De volgende maatregelen zijn mogelijk: andere bestuurder of verzorger; indien nodig voorlopige reparatie van het vervoermiddel; overladen (gedeelte) van de partij op ander vervoermiddel; terugzenden van de dieren naar plaats van vertrek langs de kortste weg of voortzetting van de reis naar de plaats van bestemming langs de kortste weg als dit beter is voor het welzijn van de dieren; uitladen van de dieren en onderbrengen in geschikte huisvesting met adequate verzorging totdat het probleem is opgelost als het welzijn van de dieren niet is te beschermen moeten de dieren op humane wijze en pijnloos gedood worden. Als het noodzakelijk is om de dieren in strijd met sommige bepalingen te vervoeren, moet de NVWA een vergunning voor het vervoer van die dieren afgeven. Deze vergunning mag achteraf worden opgesteld. 7.2 Interventiebeleid Zie algemeen interventiebeleid NVWA en IB01-SPEC17. 8 Arbo, milieu en veiligheid De vervoerder is ervoor verantwoordelijk dat dieren slechts over de weg worden vervoerd overeenkomstig de in de Transportverordening genoemde voorschriften. De vervoerder moet een opleiding gevolgd hebben met betrekking tot de voorschriften van bijlagen I en II van de Transportverordening. De verzorger is rechtstreeks verantwoordelijk voor het welzijn van de dieren en begeleidt (eventueel) de dieren bij het vervoer. De verzorger moet een opleiding gevolgd hebben met betrekking tot de voorschriften van bijlagen I en II van de Transportverordening. De houder op de plaats van vertrek, overlading of bestemming is verantwoordelijk voor de dieren. De officiële dierenarts is ervoor verantwoordelijk dat beoordeeld wordt of de in te laden dieren geschikt kunnen worden geacht voor het beoogde vervoer, en dat erop wordt

8 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 8 van 29 toegezien dat de veewagen, het inladen van het vee en de wijze van vervoer in overeenstemming zijn met het in deze instructie gestelde. De officiële dierenarts is bevoegd passende maatregelen te nemen om te voorkomen dat dieren worden blootgesteld aan letsel of onnodig lijden ten gevolge van het vervoer. 9 Divers 9.1 R&O In deze instructie zijn alle aspecten genoemd die van belang zijn voor het welzijn van dieren voor en tijdens het vervoer. Men dient er wel rekening mee te houden dat naast deze welzijnscontrole ook de R&O van de wagens gecontroleerd moet worden. 9.2 Zwitserland Het is niet mogelijk om dieren via Zwitserland te vervoeren. Ondanks een EU-verordening die dit bepaalt, is hierover binnen het Zwitserse parlement geen consensus en houdt men voorlopig de grens dicht voor zowel doorvoer voor slachtdieren als voor fok- en gebruiksdieren. 9.3 Bijlagen Bijlage 1: CCV Getuigschrift van vakbekwaamheid. Bijlage 2: RDW certificaat van goedkeuring. Bijlage 3: Transporttijden en tussenstops. Bijlage 4: Algemene voorschriften. Bijlage 5: Aanvullende voorschriften per diersoort.

9 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 9 van 29 Bijlage 1: CCV Getuigschrift van vakbekwaamheid

10 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 10 van 29 Bijlage 2: RDW certificaat van goedkeuring

11 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 11 van 29 Bijlage 3: Transporttijden en tussenstops De totale maximale transporttijd bestaat uit de netto maximale transporttijd, met inbegrip van het in- en uitladen en van de tussenstops, waarbij de dieren niet worden uitgeladen. Tussenstops zijn verplicht voor alle landbouwhuisdieren, behalve varkens. Daarna moeten de dieren aankomen op de plaats van bestemming of op een erkende controlepost. Bij de bepaling of een opgegeven bestemming (of controlepost) binnen de maximale transporttijd bereikt kan worden, is de routeplanner Routenet TM maatgevend. De transporttijd begint op het moment dat het eerste dier wordt verplaatst. De NVWA rekent boven de netto transportduur, zoals vermeld op de uitdraai van Routenet TM, 1 uur extra transporttijd voor het laden en lossen. Deze gestandaardiseerde laad- en lostijd geldt voor alle vervoerders en alle diersoorten (behalve pluimvee). Indien meerdere certificaten per vervoermiddel afgegeven worden dan wordt op ieder tussenpunt ½ uur transporttijd gerekend voor het lossen en administratie. De tussenpunten dienen op de Routenet TM -uitdraai meegenomen te zijn. Doorvoer van veetransporten via Zwitserland is niet mogelijk. Het hof van Justitie van Europa heeft op 23 april 2015 een uitspraak gedaan hoe er moet worden omgegaan met transport waarvan de eindbestemming buiten de EU ligt (Zuchtvieh-Export, zaaknummer 424/13). Hieruit vloeit voort dat: - de NVWA lang transport van runderen, schapen, geiten, varkens en als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen, met uitzondering van geregistreerde eenhoevigen, dat op het grondgebied van de EU aanvangt en buiten dat grondgebied wordt voortgezet, slechts kan goedkeuren indien een journaal wordt overlegd dat realistisch is en waaruit blijkt dat de bepalingen van de Transportverordening worden nageleefd, ook voor het gedeelte van het transport op het grondgebied van derde landen. - wanneer dat niet het geval is, kan de NVWA eisen dat de organisatie van het transport zodanig wordt gewijzigd dat de naleving van die bepalingen verzekerd is voor het gehele transport. Hoewel er buiten de EU geen erkende controleposten zijn, moeten de vereisten voor transport- en rusttijden uit de Transportverordening ook buiten de EU in acht worden genomen. Voor aanvang van het transport moet m.b.v. een routeplanner (bijvoorbeeld Google Maps) worden aangegeven hoe de route van de totale reis zal verlopen. Het hof van Justitie van Europa heeft op 28 juli 2016 een uitspraak gedaan hoe er omgegaan moet worden met transport- en rusttijden (Masterrind, zaaknummer C-469/14). Hieruit vloeit de volgende werkwijze voort:

12 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 12 van 29 - de rusttijd tussen de vervoersperioden kan in beginsel langer dan één uur duren. o De som van de transport- en rusttijden mogen de maximaal toegestane duur van 19, 24 dan wel 29 uur (afhankelijk van diersoort en leeftijd) niet overschrijden, behoudens de mogelijkheid om deze in het belang van de dieren met 2 uur te verlengen, en in geval van onvoorziene omstandigheden. o De rusttijd moet gerechtvaardigd zijn door de vereisten die met het vervoer zelf samenhangen. Dit zijn dus niet de vereisten voor het welzijn van de dieren, maar de bredere vereisten van het vervoer waaronder de wettelijke rusttermijnen voor de chauffeur. o De rusttijd mag de vervoerde dieren geen waarschijnlijk letsel of onnodig lijden berokkenen. - de vervoersperioden van elk maximaal 9, 14 dan wel 24 uur (afhankelijk van diersoort en leeftijd) mogen een of meer perioden omvatten waarin halt wordt gehouden. o De perioden waarin halt wordt gehouden moeten worden samengeteld met de rijperioden voor de berekening van de totale duur van de vervoersperiode van maximaal 9, 14 dan wel 24 uur (afhankelijk van diersoort en leeftijd) waarvan zij deel uitmaken. Wanneer een langere rusttijd dan de minimale 1 uur is gehouden of wanneer meerdere keren is gerust, dan moet dit in Afdeling 4 van het journaal worden aangegeven en beargumenteerd. Controleposten Als de uiteindelijke bestemming niet bereikt kan worden binnen de voorgeschreven maximale transporttijd van de betreffende diersoort (zie bijlage 5), moet een erkende controlepost worden aangedaan waar de dieren uitgeladen, gevoederd en gedrenkt worden en een rusttijd van tenminste 24 uur krijgen. Ook dient er een reservering te worden getoond indien de zending melkgevende runderen bevat die de eindbestemming niet binnen 12 uur bereiken. Deze controlepost dient de mogelijkheid te hebben om de betreffende dieren te melken. Zie ook instructie WLZVL-023. Voor de lijst van erkende controleposten binnen de EU zie: Oponthoud tijdens het vervoer De bevoegde autoriteit neemt de nodige maatregelen om oponthoud tijdens het vervoer en het lijden van dieren te voorkomen of tot een minimum te beperken wanneer onverwachte omstandigheden de toepassing van de verordening verhinderen. Op de overlaadplaatsen, de plaatsen van uitgang en de grensinspectieposten zorgt de bevoegde veterinaire autoriteit ervoor dat er speciale regelingen worden getroffen om voorrang te geven aan dierentransporten. Partijen dieren mogen tijdens het vervoer niet worden vastgehouden tenzij dat voor het welzijn van de dieren of om redenen van openbare veiligheid strikt noodzakelijk is. Wanneer dieren tijdens het

13 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 13 van 29 vervoer twee uur moeten worden vastgehouden moet de bevoegde veterinaire autoriteit voor adequate voorzieningen zorgen voor de verzorging van de dieren en zo nodig, voor het vervoederen, drenken, uitladen en onderbrengen van de dieren. Roll-on Roll-off (RoRo) Het hof van Justitie van Europa heeft op 9 oktober 2008 een uitspraak gedaan hoe er met een RoRo-reisdeel omgegaan moet worden (Interboves, zaaknummer C-277/06). Hieruit vloeit de volgende werkwijze voort bij een RoRo-bootreis, waarbij de dieren niet worden afgeladen: - Indien de bootreis langer duurt dan 19, 24 dan wel 29 uur (afhankelijk diersoort en leeftijd) moet tenminste 12 uur gerust worden op een controlepost in of nabij de haven van bestemming; deze controlepost moet uiterlijk binnen 2 uur te bereiken zijn. Na deze rustperiode (afladen en verzorgen!) mag weer 19, 24 dan wel 29 uur (afhankelijk diersoort en leeftijd) gereisd worden. - Indien de bootreis korter duurt dan 19, 24 dan wel 29 uur (afhankelijk van diersoort en leeftijd) dan mag de transporttijd vóór en ná de bootreis bij elkaar opgeteld worden om de totale transporttijd te beoordelen (m.a.w. de vaartijd telt niet mee bij het bepalen van de transporttijd). - Indien de bootreis korter duurt dan 19, 24 dan wel 29 uur (afhankelijk van diersoort en leeftijd) uur én indien net voorafgaand aan de bootreis tenminste 24 uur op een controlepost is gerust, dan mag na de bootreis weer 19, 24 dan wel 29 uur gereisd worden. - Indien de definitieve eindbestemming van het gehele vervoermiddel na de bootreis binnen 2 uur te bereiken is, dan mag na de bootreis altijd doorgereden worden naar deze eindbestemming. Het gehele verloop van de reis moet op Afdeling 1 van het journaal te controleren zijn. Alle vervoersbewegingen of acties die afwijken van de oorspronkelijk geplande reis moeten in Afdeling 4 van het journaal worden beschreven. Bij RoRo-vervoer zal in een aantal gevallen op de boot of onderweg gevoederd moeten worden omdat het verplichte ritme van voederen niet wordt opgeschort bij RoRo-vervoer. Er moet dus ook gevoerd worden om de 24 uur. Op een controlepost is voer aanwezig. Op een RoRo-boot is dat niet het geval en dan moet er dus voer meegenomen worden.

14 vertrekpunt vertrekhavenroro aankomsthavenroro bestemming titel code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 14 van 29 Schematisch overzicht bij varkens: 22 december 2008 t1 t2 t3 Toelichting schema: Als t2 24h: om bootreis en rijtijd voor de boot te neutraliseren : gedurende tenminste 12 h rusten in/nabij de haven op een erkende controlepost. Titel van de presentatie auteur xxxx Als t2 24h: boottijd wordt niet meegenomen in rij/rusttijden. 1 Als t1 + t3 24h hoeft géén erkende controlepost worden aangedaan. Als t1 + t3 > 24h moet een erkende controlepost worden aangedaan op maximaal t1+t3=24h. Na een rustperiode (lossen, drenken, voederen) van tenminste 24h mag een nieuwe reis worden gemaakt van maximaal 24h. Als t3 2h: na aankomst van de boot in de haven, direct doorrijden naar de eindbestemming. In dit schematische voorbeeld zijn de tijden voor varkens gebruikt. In het geval van runderen, schapen en geiten, moet uitgegaan worden van een vervoer (het deel t1 en/of t2) van maximaal 2x14 uur (volwassen dieren) of maximaal 2x9 uur (jonge dieren). Bij de transporttijd moet altijd de wachttijd voor de boot worden meegerekend als transporttijd. Deze varieert per haven en is te vinden op de website van de betreffende haven. Enkele veelgebruikte havens met bijbehorende (minimale) wachttijden: Algeciras: 2 uur, Bari: 3 uur, Brindisi: 2 uur, Calais: 1 uur, Hoek van Holland: 2 uur, Kiel: 2 uur, Le Havre: 1,5 uur, Sete: 4 uur, Travemünde: 2 uur. Melkgevende runderen moeten, ook als ze een deel van de reis per boot maken, elke 12 uur worden gemolken op een erkende controlepost. Bij een bootreis op een veeboot (exporteur moet aantonen dat deze boot een certificaat van goedkeuring heeft!) worden de dieren altijd afgeladen en de vaartijd telt dan niet mee in de transporttijd.

15 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 15 van 29 Bijlage 4: Algemene voorschriften A. Algemene voorwaarden voor het vervoer van dieren Het vervoer mag bij de dieren geen letsel of onnodig lijden veroorzaken. Vooraf moeten alle nodige voorzieningen getroffen worden om de duur van het transport tot een minimum te beperken en tijdens het transport in de behoeften van de dieren te voorzien. De dieren zijn geschikt voor het voorgenomen transport. Laad- en losvoorzieningen moeten zodanig ontworpen en geconstrueerd zijn en zodanig onderhouden en gebruikt worden dat de dieren letsel en lijden bespaard blijft en dat hun veiligheid gegarandeerd is. Het vervoermiddel moet zodanig ontworpen en geconstrueerd zijn en zodanig onderhouden en gebruikt worden dat de dieren letsel en lijden bespaard blijft en dat hun veiligheid gegarandeerd is. Het personeel dat met de dieren omgaat heeft daarvoor de nodige opleiding of bekwaamheid en voert zijn werkzaamheden uit zonder gebruikmaking van geweld of een methode die de dieren onnodig angstig maakt of onnodig letsel of leed toebrengt. Transport wordt zonder oponthoud tot de plaats van bestemming uitgevoerd. Omstandigheden voor het welzijn van de dieren worden regelmatig gecontroleerd en naar behoren in stand gehouden. Dieren beschikken, gelet op hun grootte en op het voorgenomen transport, over voldoende vloeroppervlak en stahoogte. Dieren krijgen op gezette tijden water, voeder en rust, in kwaliteit en in kwantiteit afgestemd op hun soort en grootte. Dieren moeten vergezeld worden door een verzorger, tenzij: de dieren worden vervoerd in afgesloten containers die voldoende worden geventileerd en die, zo nodig, voorzien zijn van voeder- en drinkautomaten die niet kunnen worden omgestoten, en die voldoende voeder en water bevatten voor een transport dat dubbel zo lang duurt als het verwachte transport; de chauffeur tevens als verzorger optreedt. B. Geschiktheid van het vervoermiddel Algemene eisen voor vervoermiddelen Voorafgaande aan de reis moet gecontroleerd worden of het betreffende vervoermiddel wel geschikt is voor de geplande reis. Het vervoermiddel moet aan de volgende eisen voldoen. De vervoermiddelen, containers en toebehoren moeten zodanig zijn ontworpen en geconstrueerd en worden onderhouden en gebruikt dat: letsel en onnodig lijden van de dieren voorkomen wordt en hun veiligheid gegarandeerd is; de dieren beschermd worden tegen slechte weersomstandigheden, extreme temperaturen en klimaatsveranderingen (zie ook instructie WLZVL-033); zij gemakkelijk gereinigd en ontsmet kunnen worden; de dieren niet kunnen ontsnappen of eruit kunnen vallen, en zij de bewegingsbelasting kunnen weerstaan;

16 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 16 van 29 steeds een aan de vervoerde diersoort aangepaste luchtkwaliteit en hoeveelheid gewaarborgd is; de dieren toegankelijk zijn zodat zij gecontroleerd en verzorgd kunnen worden; zij voorzien zijn van een antislipvloer; het weglekken van urine en uitwerpselen tot een minimum beperkt is; voldoende verlichting aanwezig is om de dieren tijdens het vervoer te kunnen controleren en verzorgen. Er moet voldoende ruimte in de diercompartimenten en op de verschillende laadvloeren zijn voor een adequate ventilatie boven de dieren wanneer deze in hun natuurlijke houding rechtop staan, zonder dat zij gehinderd worden in hun natuurlijke bewegingen; Tussenschotten moeten sterk genoeg zijn om het gewicht van de dieren te weerstaan en moeten zo ontworpen zijn dat deze snel en gemakkelijk bediend kunnen worden; Wegvervoermiddelen moeten van een merkteken zijn voorzien waaruit de aanwezigheid van dieren blijkt; Wegvervoermiddelen moeten voorzien zijn van een geschikte uitrusting voor het laden en lossen. Containers waar dieren in vervoerd worden moeten op een duidelijk zichtbare wijze voorzien zijn van een merkteken waaruit de aanwezigheid van levende dieren blijkt en van een teken ter aanduiding van de bovenkant van de container. Bij vervoer in containers moeten deze tijdens het vervoer en de hantering steeds rechtop blijven en moeten schokken en heftige stoten zoveel mogelijk worden vermeden. De containers moeten worden vastgezet om te voorkomen dat ze door bewegingen van het vervoermiddel gaan schuiven. Containers van meer dan 50 kg moeten voorzien zijn van een toereikend aantal adequaat ontworpen, goed geplaatst en goed onderhouden bevestigingspunten waarmee zij stevig aan het vervoermiddel waarop zij zullen worden geladen, kunnen worden vastgesjord. Containers moeten voor de aanvang van het transport aan het vervoermiddel worden vastgesjord zodat zij niet door de bewegingen van het vervoermiddel kunnen gaan schuiven. Extra eisen voor vervoermiddelen bij lange transporten Deze wagens moeten aan een aantal extra eisen voldoen: drinkwatervoorzieningen, navigatiesysteem, temperatuursensoren en alarm. Het vervoermiddel moet een hoeveelheid voeder aan boord hebben die toereikend is om aan de behoeften van de dieren in kwestie tijdens het transport te voldoen. Het voeder moet tegen weersinvloeden en verontreinigingen als stof, brandstof, uitlaatgassen, urine en mest beschermd zijn. Als voor het voederen speciale apparatuur wordt gebruikt, moet dit in het vervoermiddel worden meegevoerd. Deze apparatuur moet, zo nodig, aan het vervoermiddel bevestigd kunnen worden om het omstoten of omvallen ervan te voorkomen. Als het vervoermiddel in beweging is en de apparatuur niet in gebruik is, moet deze op een van de dieren gescheiden plaats worden ondergebracht.

17 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 17 van 29 C. Geschiktheid van de dieren voor de reis Gewonde, zwakke en zieke dieren mogen niet worden vervoerd. Dit is met name het geval: wanneer de dieren niet in staat zijn zich op eigen kracht pijnloos te bewegen of zonder hulp te lopen; bij ernstige open wonden of een prolaps; bij drachtige dieren waarbij de draagtijd 90% of meer gevorderd is of dieren die een week ervoor geworpen hebben; voor pasgeboren zoogdieren waarvan de navel nog niet volledig geheeld is. Zieke of gewonde dieren mogen in de volgende gevallen wel vervoerd worden: licht gewonde of zieke dieren waarvoor het vervoer geen extra lijden veroorzaakt; wanneer de ziekte of de verwonding deel uitmaakt van een onderzoeksprogramma; wanneer zij onder veterinair toezicht vervoerd worden voor veterinaire behandeling of diagnose; dit vervoer mag alleen als het geen onnodig lijden veroorzaakt en zij niet mishandeld worden; wanneer zij veterinaire procedures hebben ondergaan die verband houden met landbouwpraktijken (onthoorning, castratie) mits de wonden daarvan volledig hersteld zijn. Wanneer dieren tijdens het vervoer ziek worden of gewond raken moeten zij gescheiden worden van de andere dieren en moeten zij zo snel mogelijk eerste hulp krijgen: zij moeten een passende diergeneeskundige behandeling krijgen, zo nodig een noodslachting ondergaan of, op een wijze die geen onnodig lijden met zich meebrengt, gedood worden. Aan de dieren mogen alleen kalmerende middelen worden verstrekt als dit voor het welzijn van de dieren strikt noodzakelijk is; deze middelen mogen alleen onder toezicht van een dierenarts worden gebruikt. De dieren moeten voordat zij worden ingeladen in voldoende mate zijn verzorgd (rusten, drenken, voederen etc.). D. Laden en lossen van de dieren Het laden en lossen van de dieren moet dusdanig gebeuren dat het welzijn van de dieren worden gehandhaafd. Wanneer het laden of lossen meer dan 4 uur duurt (behalve als het om pluimvee gaat): moeten er passende voorzieningen aanwezig zijn waar de dieren zich, niet aangebonden, buiten het vervoermiddel kunnen ophouden en kunnen eten en drinken; moet dit onder toezicht van de dierenarts van de NVWA plaatsvinden. De voorzieningen voor het laden en lossen, incl. de vloeren, moeten zodanig zijn ontworpen en geconstrueerd en zodanig worden onderhouden en gebruikt, dat: tijdens de verplaatsing van de dieren letsel en onnodig lijden wordt voorkomen en opwinding en stress tot een minimum beperkt kunnen blijven en de veiligheid van de dieren gewaarborgd wordt: vloeren mogen niet glad zijn en de zijkanten moeten beschut zijn zodat de dieren niet kunnen ontsnappen; moeten makkelijk gereinigd en ontsmet kunnen worden.

18 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 18 van 29 Wanneer de hellingsgraad meer dan 10 is, oftewel 17,6%, moet de laadbrug voorzien zijn van een systeem, bijv. dwarslatten, waardoor de dieren gemakkelijk en zonder risico of problemen het voertuig in en uit kunnen lopen. Hefplatforms en verdiepingen moeten voorzien zijn van veiligheidshekken die voorkomen dat dieren er tijdens het laden en lossen af vallen of ontsnappen. Tijdens het laden en lossen moet er passende verlichting aanwezig zijn. Goederen die in hetzelfde vervoermiddel als de dieren worden vervoerd moeten zodanig worden opgeslagen dat zij bij de dieren geen letsel, lijden of andere ongemakken kunnen veroorzaken. Wanneer containers met dieren op het vervoermiddel op elkaar gestapeld worden moeten de nodige voorzorgen worden genomen om: te voorkomen, of, in geval van pluimvee, konijnen en pelsdieren, zoveel mogelijk te verhinderen, dat urine en uitwerpselen op de dieren eronder vallen; de stabiliteit van de containers te waarborgen; de ventilatie niet te belemmeren. E. Behandeling van de dieren Het is verboden: de dieren te slaan of te schoppen; op een bijzonder gevoelig deel van het lichaam druk uit te oefenen waardoor het dier onnodig pijn heeft of onnodig lijdt; de dieren met mechanische middelen in een hangende positie te houden; de dieren bij kop, oren, horens, poten, staart of vacht op te tillen of voort te trekken of ze zodanig te behandelen dat ze onnodig pijn hebben of onnodig lijden; prikstokken of andere puntige voorwerpen te gebruiken; opzettelijk dieren te hinderen die gedreven of geleid worden door een gedeelte waar doorstroming nodig is. Het gebruik van apparaten waarmee elektrische schokken worden toegediend moet zoveel mogelijk worden vermeden; eventuele toepassing is uitsluitend toegestaan bij volwassen runderen en volwassen varkens die weigeren zich te verplaatsen en dan uitsluitend op voorwaarde dat de dieren vóór zich ruimte hebben om zich te verplaatsen. De schokken mogen niet langer dan één seconde, moeten voldoende worden verspreid en mogen uitsluitend op de spieren van de achterpoten worden toegediend. Wanneer de dieren niet reageren, mogen de schokken niet herhaaldelijk worden toegediend. De volgende dieren worden gescheiden behandeld en vervoerd: a) dieren van verschillende soorten; b) dieren van beduidend verschillende grootte of leeftijd; d) dieren met en dieren zonder horens; e) geslachtsrijpe mannelijke en vrouwelijke dieren;

19 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 19 van 29 f) dieren die elkaar vijandig gezind zijn; g) aangebonden en niet aangebonden dieren. a) t/m d) zijn niet van toepassing als de dieren in bij elkaar passende groepen zijn opgefokt of aan elkaar gewend zijn, als de scheiding leed veroorzaakt of als vrouwelijke dieren vergezeld gaan van jongen die van hen afhankelijk zijn. Aanbinden Op markten en verzamelcentra moeten zo nodig voorzieningen zijn om de dieren aan vast te binden: dieren die dit niet gewend zijn mogen niet aangebonden worden. De dieren moeten toegang tot water hebben. Dieren mogen niet aan horens, gewei, neusringen of met samengebonden poten worden aangebonden. Wanneer dieren worden aangebonden, moet het daarvoor gebruikte materiaal zo sterk zijn dat het onder normale omstandigheden niet kan breken en lang genoeg om de dieren, indien nodig, de gelegenheid te geven te gaan liggen, te eten en te drinken; het materiaal is voorts zo ontworpen dat iedere risico van wurging of verwonding wordt voorkomen en de dieren snel kunnen worden losgemaakt. Ventilatie Er moet voor voldoende ventilatie gezorgd worden zodat volledig aan de behoeften van de dieren wordt voldaan, m.n. rekening houdend met het aantal en het soort van de te vervoeren dieren en de verwachte weersomstandigheden tijdens het transport. Containers moeten zodanig worden gestuwd dat de ventilatie niet wordt belemmerd. Voederen en drenken Tijdens het vervoer moeten de dieren met passende tussenpozen gedrenkt en gevoederd worden en de gelegenheid krijgen om te rusten op een wijze die bij hun soort en leeftijd past. Zoogdieren en vogels moeten tenminste om de 24 uur gevoederd en tenminste om de 12 uur gedrenkt worden. Water en voeder moeten van goede kwaliteit zijn en moeten de dieren op zodanige wijze worden aangeboden dat het risico van besmetting tot een minimum beperkt is. De nodige aandacht moet besteed worden aan het feit dat dieren aan de voeder- en drenkmethoden moeten wennen.

20 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 20 van 29 Bijlage 5 Aanvullende voorschriften per diersoort ALS LANDBOUWHUISDIER GEHOUDEN EENHOEVIGE DIEREN A. Transport- en rusttijden Categorie transporttijd tussenstops max. transporttijd Alle, indien het voertuig niet voldoet aan de additionele voorwaarden (en dus geen certificaat van goedkeuring van de RDW voor het betreffende transportmiddel kan worden getoond) Als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen (m.u.v. geregistreerde paarden) Niet gespeende veulens op melkvoeding 8 uur n.v.t. 8 uur (+ 2) 24 uur n.v.t. 24 uur (+ 2) Minimaal 1 uur; 2 x 9 uur drenken en 19 uur (+2) zo nodig voederen. B. Geschiktheid van het vervoermiddel Veulens < 4 maanden moeten de beschikking hebben over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. Dat materiaal moet een adequate absorptie van de urine en uitwerpselen garanderen. Als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen moeten bij lange transporten beschikken over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is, en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. C. Geschiktheid van de dieren voor de reis Pasgeboren veulens waarvan de navel nog niet volledig is geheeld mogen met het geregistreerde moederpaard worden getransporteerd op voorwaarde dat de dieren permanent begeleid worden door een verzorger tijdens het transport. Bij lange transporten moeten als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen meer dan vier maanden oud zijn wanneer zij zonder hun moeder vervoerd worden, met uitzondering van geregistreerde eenhoevigen. Drachtige geregistreerde eenhoevigen waarbij de draagtijd 90% of meer gevorderd is of dieren die een week ervoor geworpen hebben mogen uitsluitend worden getransporteerd indien het doel van het transport is de gezondheid- en welzijnsomstandigheden rondom de geboorte te verbeteren op voorwaarde dat de dieren permanent begeleid worden door een verzorger tijdens het transport. Niet-afgerichte paarden mogen geen lange transporten ondergaan.

21 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 21 van 29 D. Laden en lossen van de dieren Eenhoevigen mogen niet in voertuigen met meerdere laadvloeren vervoerd worden, tenzij de dieren op de onderste laadvloer geladen worden terwijl de hogere laadvloeren leeg blijven. De inwendige hoogte van het compartiment dient tenminste 75 cm hoger te zijn dan de schofthoogte van het grootste dier. Laadbruggen: < 20 (36,4%) Beladingsnormen De ruimte waarover de dieren beschikken voldoet ten minste aan de volgende minima: Categorie Oppervlakte in m² per dier volwassen paarden 1,75 m² (0,7 x 2,5 m) jonge paarden, 6-24 maanden, reis < 48 u. 1,2 m² (0,6 x 2 m) jonge paarden, 6-24 maanden, reis > 48 u 2,4 m² (1,2 x 2 m) pony s, < 144 cm 1 m² (0,6 x 1,8 m) veulens, 0-6 maanden 1,4 m² (1 x 1,4 m) Deze getallen kunnen maximaal 10% variëren voor volwassen paarden en pony s, en maximaal 20% voor jonge paarden en veulens, afhankelijk niet alleen van het gewicht en de grootte van de paarden, maar ook van hun fysieke conditie, de weersomstandigheden en de vermoedelijke transporttijd. E. Behandeling van de dieren Als landbouwhuisdier gehouden eenhoevigen moeten tijdens het transport om de 8 uur worden gedrenkt en zo nodig gevoederd. Volwassen fokhengsten worden gescheiden behandeld en vervoerd, tenzij de dieren in bij elkaar passende groepen zijn opgefokt of aan elkaar gewend zijn of als de scheiding leed veroorzaakt. Paarden > 8 maanden dragen gedurende het vervoer een halster, tenzij het om niet-afgerichte paarden gaat. Elkaar vijandig gezinde dieren worden niet in groepen vervoerd. Hengsten en merries worden niet gezamenlijk vervoerd. Niet-afgerichte eenhoevigen mogen niet in groepen van meer dan vier dieren worden vervoerd; Bij lange transporten moeten als eenhoevigen in individuele standen worden vervoerd, met uitzondering van merries met hun veulen. Tijdens lange reizen moeten veulens en jonge paarden kunnen gaan liggen.

22 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 22 van 29 RUNDEREN A. Transport- en rusttijden Categorie transporttijd tussenstops max. transporttijd Alle, indien het voertuig niet voldoet aan de additionele voorwaarden (en dus geen certificaat van goedkeuring van de RDW voor het betreffende transportmiddel kan worden getoond) Kalveren op melkvoeding Runderen, niet zijnde jonge dieren 8 uur n.v.t. 8 uur (+ 2) 2 x 9 uur 2 x 14 uur Minimaal 1 uur; drenken en zo nodig voederen. Minimaal 1 uur. 19 uur (+ 2) 29 uur (+ 2) B. Geschiktheid van het vervoermiddel Kalveren < 6 maanden moeten de beschikking hebben over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. Dat materiaal moet een adequate absorptie van de urine en uitwerpselen garanderen. Runderen moeten bij lange transporten beschikken over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is, en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. C. Geschiktheid van de dieren voor de reis Kalveren jonger dan 10 dagen mogen niet over meer dan 100 km worden vervoerd. Bij lange transporten moeten kalveren meer dan veertien dagen oud zijn, tenzij zij vergezeld gaan van hun moeder. D. Laden en lossen van de dieren De vrije ruimte boven de schoft van het hoogste dier dient minimaal 25 cm te bedragen; dit geldt voor slachtrunderen > 1 jaar. Consequentie hiervan is dat verreweg de meeste slachtrunderen niet dubbel-laags geladen kunnen worden bij een maximale veewagenhoogte van 4 meter (alleen kleine rassen zouden bij deze norm nog dubbel geladen kunnen worden). Laadbruggen: < 20 (36,4%) Beladingsnormen De ruimte waarover de dieren beschikken voldoet ten minste aan de volgende minima: Categorie gewicht bij benadering (in kg) oppervlakte in m² per dier fokkalveren 50 0,30 tot 0,40 middelgrote kalveren 110 0,40 tot 0,70 zware kalveren 200 0,70 tot 0,95 middelgrote runderen 325 0,95 tot 1,30 grote runderen 550 1,30 tot 1,60 zeer grote runderen > 700 > 1,60

23 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 23 van 29 Deze getallen kunnen variëren, afhankelijk niet alleen van het gewicht en de grootte van de dieren, maar ook van hun fysieke conditie, de weersomstandigheden en vermoedelijke transporttijd. E. Behandeling van de dieren Kalveren mogen niet worden gemuilkorfd. Runderen worden niet aan de hoorns of aan neusringen vastgebonden. Volwassen runderen en kalveren worden niet gezamenlijk (d.w.z. in één compartiment) vervoerd met uitzondering van een koe met zogend kalf. Volwassen stieren en koeien worden niet gezamenlijk vervoerd. Zogende koeien die niet vergezeld worden door hun jongen, moeten minimaal om de 12 uur gemolken worden.

24 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 24 van 29 SCHAPEN EN GEITEN A. Transport- en rusttijden Categorie transporttijd tussenstops max. transporttijd Alle, indien het voertuig niet voldoet aan de additionele voorwaarden (en dus geen certificaat van goedkeuring van de RDW voor het betreffende transportmiddel kan worden getoond) 8 uur n.v.t. 8 uur (+ 2) Lammeren en jonge geiten op melkvoeding 2 x 9 uur Minimaal 1 uur; drenken en zo nodig voederen. 19 uur (+ 2) Schapen en geiten, niet zijnde jonge dieren 2 x 14 uur Minimaal 1 uur. 29 uur (+ 2) B. Geschiktheid van het vervoermiddel Lammeren < 20kg moeten de beschikking hebben over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. Dat materiaal moet een adequate absorptie van de urine en uitwerpselen garanderen. Schapen en geiten moeten bij lange transporten beschikken over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is, en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. C. Geschiktheid van de dieren voor de reis Lammeren jonger dan 1 week mogen niet over meer dan 100 km worden vervoerd. D. Laden en lossen van de dieren Laadbruggen: < 26 34' (50%) Beladingsnormen De ruimte waarover de dieren beschikken voldoet ten minste aan de volgende minima: Categorie gewicht (in kg) oppervlakte in m² per dier Geschoren schapen en lammeren van meer dan 26 kg < 55 0,20 tot 0,30 > 55 > 0,30 Niet geschoren schapen < 55 0,30 tot 0,40 > 55 > 0,40 Hoogdrachtige ooien < 55 0,40 tot 0,50 > 55 > 0,50 geiten < 35 0,20 tot 0,30 35 t/m 55 0,30 tot 0,40 > 55 0,40 tot 0,75 hoogdrachtige geiten < 55 0,40 tot 0,05 > 55 > 0,50

25 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 25 van 29 Bovenstaande grondoppervlakte kan variëren naar gelang van het ras, de grootte, fysieke conditie en vachtdikte van de dieren, alsmede van de weersomstandigheden en de transporttijd. Voor kleine lammeren kan bijv. worden volstaan met minder dan 0,2 m² per dier. E. Behandeling van de dieren De dieren worden niet aan de hoorns vastgebonden. Volwassen schapen/geiten en lammeren worden niet gezamenlijk (d.w.z. in één compartiment) vervoerd met uitzondering van een ooi/geit met zogende lammeren. Volwassen rammen/bokken en ooien/geiten worden niet gezamenlijk vervoerd. Zogende ooien en geiten die niet vergezeld worden door hun jongen, moeten minimaal om de 12 uur gemolken worden.

26 code WLZVL-026 Versie 3 Ingangsdatum Pagina 26 van 29 VARKENS A. Transport- en rusttijden Categorie transporttijd tussenstops max. transporttijd Alle, indien het voertuig niet voldoet aan de additionele voorwaarden (en dus geen certificaat van goedkeuring van de RDW voor het betreffende transportmiddel kan worden getoond) Varkens (tijdens de reis voortdurend toegang tot water) Niet gespeende biggen 8 uur n.v.t. 8 uur (+ 2) 24 uur n.v.t. 24 uur (+ 2) 2 x 9 uur Minimaal 1 uur; drenken en zo nodig voederen. 19 uur (+ 2) B. Geschiktheid van het vervoermiddel Biggen < 10kg moeten de beschikking hebben over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. Dat materiaal moet een adequate absorptie van de urine en uitwerpselen garanderen. Varkens moeten bij lange transporten beschikken over passend strooisel of gelijkwaardig materiaal dat comfortabel is, en is afgestemd op de vervoerde diersoorten, het aantal vervoerde dieren, de transporttijd en de weersomstandigheden. C. Geschiktheid van de dieren voor de reis Varkens jonger dan 3 weken mogen niet over meer dan 100 km worden vervoerd. D. Laden en lossen van de dieren Laadbruggen: < 20 (36,4%) Beladingnormen: Alle varkens moeten ten minste gelijktijdig kunnen gaan liggen en in hun natuurlijke houding kunnen staan. Voor varkens van ongeveer 100 kg mag de beladingdichtheid niet hoger zijn dan 235 kg/m². Ras, grootte en fysieke conditie van de varkens kunnen een vergroting van deze vereiste minimum grondoppervlakte noodzakelijk maken; deze kan ook maximaal 20% worden vergroot in verband met de weersomstandigheden en de transporttijd. E. Behandeling van de dieren Volwassen fokberen worden gescheiden behandeld en vervoerd, tenzij de dieren in bij elkaar passende groepen zijn opgefokt of aan elkaar gewend zijn of als de scheiding leed veroorzaakt. Volwassen zeugen of beren worden niet gezamenlijk (d.w.z. in één compartiment) met biggen vervoerd met uitzondering van een zeug met zogende biggen. Volwassen zeugen en beren worden niet gezamenlijk vervoerd. Bij lange transporten moeten biggen meer dan 10 kg zwaar zijn, tenzij zij van hun moeder vergezeld gaan.