Code Goed Bestuur en Toezicht. van de Scholengroep Rijk van Nijmegen

Transcriptie

1 Code Goed Bestuur en Toezicht van de Scholengroep Rijk van Nijmegen datum: 21 maart 2012

2 Inhoud 1. Preambule 3 2. Algemene bepalingen 3 3. Horizontale verantwoording 4 4. Professionaliteit 5 5. Integriteit 6 6. Verhouding toezicht en bestuur 6 7. Bepalingen voor de toezichthouder 7 8. Bepalingen voor de bestuurder 8 9. Sturing en beheersing Afsluitende bepalingen 10 2

3 1. Preambule Overweging De Stichting Scholengroep Rijk van Nijmegen beschouwt zichzelf als een maatschappelijke onderneming. Zij dient het publieke domein door de vorming en instandhouding van een breed en gedifferentieerd onderwijsaanbod voor voortgezet onderwijs, zonder daarbij het maken van winst te beogen. De middelen van de stichting zijn publieke gelden. Als maatschappelijke onderneming wil de Scholengroep initiatiefrijk zijn in het ontwikkelen van passende antwoorden op (maatschappelijke) vragen in het onderwijsdomein. Haar maatschappelijke opdracht heeft de Scholengroep vastgelegd in het onderstaande missiestatement. De Scholengroep wil haar doelstellingen bereiken in samenspraak met relevante belanghebbenden. Daarbij is het streven om langs de weg van zelfregulering te komen tot de ontwikkeling en instandhouding van vertrouwen van de samenleving in de scholen van de Scholengroep. Het bestuur van de Scholengroep wil dat onder meer bereiken door goed werkgeverschap, door naleving van een stelsel van spelregels en omgangsvormen voor goed bestuur en goed toezicht, en door het realiseren van een adequate verantwoording aan en beïnvloeding door belanghebbenden. In deze governancecode heeft het bestuur van de Scholengroep zijn interne systeem van checks and balances vastgelegd. De code vormt één onlosmakelijk geheel met de stichtingsstatuten, het bestuursreglement en het managementstatuut van de Scholengroep. Uitgangspunt bij deze code is transparantie. In het licht van deze transparantie is er een klachtencommissie ingesteld waar personen en instanties die menen dat een school zich niet aan deze code houdt in de gelegenheid gesteld worden hun klachten kenbaar te maken. Deze commissie zal met name bestaan uit wisselende vertegenwoordigers van de instellingen zelf en zal geen directe consequenties kunnen verbinden aan het niet voldoen aan deze code. Concrete sancties zijn op dit moment (nog)niet aan de orde. Binnen de Scholengroep Rijk van Nijmegen is een scheiding tussen bestuur en toezicht aangebracht. Deze code zal met regelmaat en ten minste één maal per twee jaar besproken en zo nodig aangepast worden aan nieuwe inzichten en ontwikkelingen. 2. Algemene bepalingen Missie en visie van de Scholengroep Rijk van Nijmegen Het missiestatement van de Scholengroep luidt: Scholen waar iedere leerling meester wordt over zijn talenten De Scholengroep biedt met haar diversiteit aan onderwijsmogelijkheden elke leerling de mogelijkheid om het eigen talent tot ontwikkeling te laten komen. Elke school biedt de leerling een passende leeromgeving aan, zodat zijn of haar ontwikkeling goed tot zijn recht kan komen. Elke school biedt onderwijs met eigen kenmerken en accenten, gebaseerd op 3

4 binnen de Scholengroep gemeenschappelijk vastgestelde normen, waarden en kwaliteitseisen. En deze zijn erop gericht om leerlingen als zelfbewuste burgers het maximale uit zichzelf te laten halen. Ambities In 2013 biedt de Scholengroep aan leerlingen onderwijs dat aan de volgende uitgangspunten voldoet: 1. We bieden een breed palet van opleidingen aan qua onderwijssoorten, accenten en leerstijlen, in ieder geval van vmbo tot gymnasium. Het totaal aantal leerlingen voor de Scholengroep is De scholen houden daarmee een vergelijkbare omvang met de situatie in het schooljaar De studiehuizen werken met elkaar samen in hun streven om het onderwijs op elk studiehuis van de Scholengroep in de volle breedte steeds verder te verbeteren. Daarbij legt elk studiehuis eigen accenten: Canisius College: kennis, wetenschapsoriëntatie, leefgemeenschap Kandinsky College: tweetalig, internationaal, op eigen manier leren NSG Groenewoud: cultuur, contact, ontplooiing 3. De vmbo-scholen hebben een breed aanbod ontwikkeld en hebben voor g/tleerlingen een aantrekkelijk alternatief ontwikkeld naast het vmbo-t aan de studiehuizen. Dit blijkt uit een groeiend aantal leerlingen op de locaties. Uitgangspunt blijft dat de VMBO locaties niet groter zullen zijn dan 600 leerlingen 4. We bieden een aanbod dat goed aansluit op het primair onderwijs en de begeleidingsvragen van de leerling. Dit blijkt uit bestuurlijke afspraken over doorlopende leerlijnen en doorlopende begeleidingslijnen. We dragen bij aan een dekkende zorgvoorziening waarbij er naar wordt gestreefd dat de Sint Jorisschool daarvan deel uitmaakt. 5. We hebben een aanbod dat uitstekend aansluit op het vervolgonderwijs en dat doorstroom optimaal mogelijk maakt zowel binnen de school als naar andere onderwijsinstellingen. Dit blijkt uit de aangepaste programmering binnen de scholen en intensiever contact rond de overdracht van leerlingen naar mbo, hbo en wo. 6. Ons onderwijs bereidt voor op deelname van de leerling in de samenleving, in een lokale en internationale omgeving. De scholen stimuleren een actief burgerschap door leerlingen met hun omgeving kennis te laten maken en ruimte te bieden om nieuwe dingen te ontdekken. De inhoudelijke samenwerking met vervolgopleidingen en bedrijven en maatschappelijke partners is om die reden versterkt. 7. Iedere school is binnen het gekozen accent de beste in de regio. 3. Horizontale verantwoording Dialoog met belanghebbenden 1. De Scholengroep heeft een beleid voor de communicatie met en invloed van belanghebbenden. In het beleid wordt in ieder geval aandacht besteed aan: wie de belanghebbenden van de organisatie zijn, de wijze waarop de informatie wordt 4

5 verstrekt en de wijze waarop de belanghebbenden worden betrokken bij de totstandkoming van voor hen relevant beleid. 2. De Scholengroep maakt het belanghebbenden mogelijk hun ideeën, opmerkingen, wensen en klachten kenbaar te maken. De organisatie zorgt er in redelijkheid voor dat deze regeling bij belanghebbenden bekend kan zijn en voor hen toegankelijk is. 3. Onder belanghebbenden worden in deze code in ieder geval verstaan leerlingen, ouders van leerlingen en medewerkers en de in het stakeholdersmanagement verder genoemde belanghebbenden. 4. In het jaarverslag van de Scholengroep wordt door de instelling aangegeven op welke wijze zij invulling heeft gegeven aan de horizontale verantwoording ten opzichte van haar belanghebbenden, de wijze waarop de belanghebbenden zijn betrokken bij de totstandkoming van voor hen relevant beleid en wat de uitkomsten daarvan zijn geweest. De aan de belanghebbenden te verstrekken informatie De Scholengroep verstrekt aan haar belanghebbenden in ieder geval de volgende informatie: 1. Hoe de functies van besturen en toezicht houden zijn georganiseerd, welke organen daartoe zijn ingesteld, wie deel uitmaakt van de betreffende organen, wie welke taken heeft en wat de werkwijze is. 2. De werkzaamheden van het bestuur en de toezichthouder in het afgelopen jaar, waaronder het aantal vergaderingen en de belangrijkste behandelde onderwerpen, alsmede andere belangrijke activiteiten van het betreffende orgaan of van vertegenwoordigers daarvan. 3. Het bestuursreglement dan wel het Reglement Raad van Toezicht. 4. In hoeverre de Scholengroep voldoet aan de bepalingen uit deze code en de uitleg voor eventuele afwijkingen. 4.Professionaliteit Professioneel handelen 1. De Scholengroep kent een cultuur waarin professionaliteit en kwaliteit hoog worden gewaardeerd en waarin leidinggevenden en medewerkers ruimte hebben om invulling te geven aan de hun toegekende verantwoordelijkheid. Er zijn afspraken gemaakt over het professionele handelen en dat het schoolbestuur stimuleert dat men elkaar aanspreekt op het handelen. Dat betekent dat van iedereen verantwoording verwacht mag worden over het eigen handelen en de resultaten die daaruit zijn voortgekomen. 2. Het schoolbestuur draagt zorg voor een beleid dat gericht is op ontwikkeling en onderhoud van de deskundigheid van al het personeel, niet als doel op zich maar vanuit de visie dat professionaliteit en deskundigheid direct het hoger belang dienen van de leerling. Daartegenover staat dat van alle medewerkers verantwoording mag worden gevraagd over het bijhouden van de eigen deskundigheid. 5

6 5. Integriteit Integer handelen 1. De bestuurder van de Scholengroep heeft een beleid ter bevordering van het integer handelen waarbij een evenwicht bestaat tussen vertrouwen en openheid. De bestuurder bevordert een sfeer binnen de organisatie die het mogelijk maakt dat werknemers en andere belanghebbenden melding durven maken van door hen vermoede onregelmatigheden binnen de organisatie. 2. De bestuurder draagt zorg voor een integriteitcode waarin concrete regels en algemene gedragslijnen zijn geformuleerd. Deze zal door de Scholengroep worden opgesteld. De code zal een kader bieden bij het interpreteren, beoordelen en afwegen van wel of niet aanvaardbaar gedrag. Een integriteitcode heeft als doel medewerkers, directie, bestuur en toezichthouders hun handelen binnen de specifieke context goed te kunnen laten interpreteren, beoordelen en afwegen. Visie, missie en normen en waarden van de Scholengroep zijn richtinggevend. 3. De toezichthouder ziet erop toe dat er een klokkenluidersregeling bestaat die het belanghebbenden mogelijk maakt zonder benadeling van hun belangen en onregelmatigheden binnen de instelling kenbaar te maken. De Scholengroep beschikt over een Meldingsregeling vermoeden misstand sector VO (voorheen genoemd klokkenluidersregeling). 6. Verhouding toezicht en bestuur Het onderscheid tussen toezicht en bestuur 1. Er is een helder onderscheid zijn tussen de functies besturen (richting geven, zorgen voor het verwerven van de nodige middelen, het besteden en beheren daarvan en voor het adequaat functioneren van de organisatie in het algemeen) en toezicht houden daarop. Dat onderscheid is een voorwaarde voor interne checks and balances. 2. Aan dit onderscheid is vorm gegeven door de functies onder te brengen in afzonderlijke organen, het bestuur en de Raad van Toezicht. 3. De wijze waarop de functies onderscheiden en gescheiden worden, wordt vastgelegd in de statuten en/of een reglement. Daarin wordt beschreven welke organen welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden hebben ten aanzien van het besturen, toezicht houden en het afleggen van verantwoording, hoe deze organen worden samengesteld en welke werkwijze deze hanteren. 4. Waar in het vervolg van deze code gesproken wordt over de term bestuurder wordt bedoeld de functionaris(sen), het orgaan en/of een lid van het orgaan dat zich bezig houdt met het feitelijk besturen van de Scholengroep. 5. Waar in het vervolg van deze code gesproken wordt over de term toezichthouder wordt bedoeld de functionaris(sen), het orgaan en/of een lid van het orgaan dat zich bezig houdt met het feitelijk toezicht houden op de bestuurders van de Scholengroep. 6

7 7. Bepalingen voor de toezichthouder De toezichthouder houdt integraal toezicht 1. De toezichthouder houdt integraal toezicht. Dat betekent dat hij alle aspecten van de Scholengroep en alle relevante belangen in overweging neemt. Bij de vervulling van zijn taak richt de toezichthouder zich naar het belang van de onderwijsinstelling, rekening houdend met het feit dat de instelling een organisatie is met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. Toezichthouder fungeert tevens als adviesinstantie voor het bestuur van de stichting. 2. De toezichthoudende taak strekt zich in ieder geval uit tot: de goedkeuring van het strategisch beleid; naleving van de Code Goed Onderwijsbestuur; toezicht op rechtmatige verwerving en de doelmatige en rechtmatige bestemming en aanwending van de middelen verkregen op grond van de wet; aanwijzen van een externe accountant die verslag uitbrengt aan de toezichthouder; de goedkeuring van de jaarrekening (en begroting); de goedkeuring van het jaarverslag; de benoeming en het ontslag van de bestuurder; de rechtspositie en bezoldiging van de bestuurder; het jaarlijks evalueren van het functioneren van de bestuurder; de wijziging van de statuten. 3. De visie op Toezicht is richtinggevend voor het toezicht houden van de Raad. De kwaliteit van het toezicht 1. De toezichthouder is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen functioneren. 2. De Raad van Toezicht stelt eenmaal per jaar haar toezicht plan vast. Daarin zijn in ieder geval opgenomen: de regelingen, functies van de Raad van Toezicht, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden, de samenstelling, de benoemingswijze en evaluatie van de raad werkwijze van de Raad klokkenluidersregeling jaarplan of meerjarenplan 3. De toezichthouder bespreekt ten minste eenmaal per jaar zijn eigen functioneren. 4. Van de in het vorige lid bedoelde bespreking wordt een verslag gemaakt dat bewaard wordt in het archief van de Scholengroep. De toezichthouder is onafhankelijk 1. Aan de functie van toezichthouder is zodanig invulling gegeven dat de leden ten opzichte van elkaar, de bestuurder en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. 2. Zij die deel uitmaken van de functie van toezichthouder verrichten nooit taken die aan de (dagelijks) bestuurder toebehoren. Evenmin kunnen de leden ervan de 7

8 functie van bestuurder of de functie van eindverantwoordelijk schoolleider vervullen bij een andere onderwijsinstelling binnen de sector Voortgezet Onderwijs. 3. Leden hebben een van tevoren vastgestelde zittingstermijn, waarbij is geregeld hoe wordt gehandeld aan het einde van deze termijn. De leden voldoen aan een vooraf openbaar gemaakt profiel. De toezichthouder stelt de bezoldiging van zijn leden vast De toezichthouder bepaalt de vorm en de hoogte van de eigen vergoeding en hanteert de richtlijnen van de VTOI. De bezoldiging is niet gekoppeld aan de prestaties van de Scholengroep. De afspraken worden openbaar gemaakt en jaarlijks verantwoord in de jaarrekening. De toezichthouder laat zich bij het vaststellen van de beloning van de bestuurders leiden door de grenzen van de wet en regelgeving en stelt zich bovendien terughoudend op waar het gaat om het toekennen van toelagen, bonussen en vertrekregelingen. De benoeming van de externe accountant De toezichthouder stelt, op voordracht van het bestuur, een registeraccountant aan voor het opmaken van de jaarrekening en rapportage van het boekjaar zoals bedoeld in art. 12 lid 2 van de statuten. 8.Bepalingen voor de bestuurder Structuur en personele invulling 1. Indien de functie van bestuurder door meerdere personen wordt vervuld, wordt duidelijk omschreven wie welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft. Dit wordt vastgelegd in een reglement dat de goedkeuring van de toezichthouder behoeft. 2. De bestuurder bevordert een sfeer binnen de organisatie die het mogelijk maakt dat werknemers en andere belanghebbenden melding durven te maken van door hen vermoede onregelmatigheden binnen de organisatie. 3. De bestuurder richt zich op het algemene belang van de Scholengroep en treedt als eenheid naar buiten. 4. De functie van bestuurder is zodanig samengesteld dat hij zijn taak naar behoren kan uitoefenen. 5. De bezoldiging en overige arbeidsvoorwaarden van de bestuurder zijn conform de CAO Voortgezet Onderwijs 6. De bestuurder evalueert periodiek - naast de jaarlijkse evaluatie van het functioneren van de bestuurder met de toezichthouder - zijn functioneren en organiseert zijn eigen feedback. Het bestuur verricht zijn taken op onafhankelijke wijze 1. De beoogde bestuurder kan niet benoemd worden tot (dagelijks) bestuurder bij dezelfde instelling als waar hij toezichthouder is of is geweest. 8

9 2. Iedere bestuurder dient zich ten opzichte van medebestuurders en ieder deelbelang van de instelling onafhankelijk en kritisch te kunnen opstellen. 3. Iedere schijn van belangenverstrengeling tussen de instelling en bestuurder wordt voorkomen. Nevenfuncties 1. Voor het aanvaarden van een betaalde nevenfunctie door de bestuurder wordt vooraf goedkeuring gevraagd aan de toezichthouder. 2. Voor het aanvaarden van een onbetaalde nevenfunctie door de bestuurder wordt vooraf melding gemaakt aan de toezichthouder. 3. De criteria waarop de toezichthouder zijn goedkeuring verleent of onthoudt, worden vastgelegd in een reglement. Taken en werkwijze 1. De bestuurder is belast met het besturen van de Scholengroep. Hem komen alle taken en bevoegdheden toe die tot het bestuur van de Scholengroep behoren. De bestuurder is daarvoor eindverantwoordelijk en kan daarop worden aangesproken. 2. Bij de vervulling van zijn taak richt de bestuurder zich naar het belang van de Scholengroep en het belang van de samenleving. De missie en doelstellingen van de Scholengroep vormen het uitgangspunt voor het handelen van de bestuurder. De bestuurder handelt en besluit in overeenstemming met de beginselen van behoorlijk bestuur. 3. Het besturen betekent onder meer dat: de bestuurder verantwoordelijk is voor het naleven van de wet- en regelgeving; de bestuurder verantwoordelijk is voor de ontwikkeling, naleving en handhaving van goed onderwijsbestuur; de bestuurder de missie van de Scholengroep vast stelt; de bestuurder de concrete doelstellingen van de Scholengroep vast stelt. De bestuurder stelt de missie en doelstellingen vast na overleg met belanghebbenden; de bestuurder aan belanghebbenden verantwoording aflegt over de mate waarin de vastgestelde missie en doelstellingen worden gehaald; de bestuurder zorg draagt voor (de aanstelling van) een professioneel management, dat verantwoordelijk is voor het aansturen van de betreffende instelling; de bestuurder, toetst of en in welke mate de gemaakte afspraken en vastgestelde plannen door het management zijn uitgevoerd. 9.Sturing en beheersing Sturen op doelstellingen 1. De Scholengroep heeft een duidelijke strategie en daarop afgestemde doelstellingen geformuleerd. De Scholengroep heeft zicht op de belangrijkste factoren die van invloed zijn op het realiseren van de geformuleerde doelstellingen en meet 9

10 periodiek de zaken die de voortgang met betrekking tot het realiseren van de geformuleerde doelstellingen wezenlijk beïnvloeden. 2. Binnen de strategie van de Scholengroep wordt in ieder geval aandacht besteed aan het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijs door afdoende kwaliteitszorg. Prestatiesturing binnen de planning & control-cyclus Prestatiesturing maakt binnen de Scholengroep op een zodanige wijze onderdeel uit van de planning & control-cyclus dat prestatiesturing een constante factor is binnen een systeem van plannen en bijsturen. Dit kan onder andere geschieden door het opstellen van een strategisch meerjarenplan, een jaarplan, een begroting en het periodiek rapporteren over de prestaties van de Scholengroep. Risicobeheersing 1. De Scholengroep onderzoekt, periodiek en op gestructureerde wijze, welke onzekere factoren het realiseren van haar doelstellingen in de weg kunnen staan. Dit geschiedt op een zodanige wijze dat de Scholengroep in staat is beheersmaatregelen te benoemen, zonder de balans tussen de te nemen maatregelen en de omvang van het risico uit het oog te verliezen. 2. De Scholengroep, voor wat betreft de risico s die, gemeten naar waarschijnlijkheid en impact, een wezenlijk effect kunnen hebben op het realiseren van haar doelstellingen, informatie aan haar belanghebbenden over de aard van de risico s en de te nemen beheersmaatregelen. 10. Afsluitende bepalingen Invoering van de code Deze code treedt per 21 maart 2012 in werking. vastgesteld door RvT 21 maart