DRAAIBOEK VERKIEZINGEN LEDEN VAN DE RAAD VAN DE GEMEENTE HALDERBERGE. 21 maart 2018

Transcriptie

1 DRAAIBOEK VERKIEZINGEN LEDEN VAN DE RAAD VAN DE GEMEENTE HALDERBERGE 21 maart 2018 Oudenbosch, september

2 Woord vooraf Hierbij doen wij u het draaiboek toekomen voor de op 21 maart 2018 te houden verkiezingen van de leden van de raad van de gemeente Halderberge. Deze verkiezingsdatum lijkt vooralsnog een geruime tijd van ons af te liggen, echter de voorbereidingen eisen een zodanige procesgang, dat hier nu al een begin mee gemaakt dient te worden. Met de publicatie van dit draaiboek willen wij de politieke partijen van de gemeente Halderberge een zo goed mogelijke ondersteuning bieden m.b.t. de activiteiten ten behoeve van alle verkiezingswerkzaamheden. Op een aantal onderdelen zijn wij uitgegaan van wijzigingen zoals die naar verwachting in de Kieswet zullen worden opgenomen, o.a. de verplichte instructie van de stembureauleden, wijzigingen in het proces-verbaal. Oudenbosch, oktober

3 INHOUD Woord vooraf blz. 1 Hoofdstuk 1. : Algemene informatie blz : Aanleiding : Aantal raadsleden : Wetswijzigingen 3 Hoofdstuk 2. : Registratie politieke groeperingen blz : Algemeen : Tijdstip registratie : Doorwerking van registratie : Over te leggen stukken : Wat te registreren : Waarborgsom bij registreren : Voorwaarden bij registratie : Beroep 6 Hoofdstuk 3. : Kandidaatstelling blz : Algemeen : Over te leggen stukken bij kandidaatstelling : Verplichte legitimatie bij kandidaatstelling : Waarborgsom bij kandidaatstelling : De ondersteuning van de kandidatenlijst : Lijstencombinaties : Samenvoeging : Wijze van vermelding van namen op kandidatenlijsten 9 Hoofdstuk 4. : Lijstnummering blz. 10 Hoofdstuk 5. : Stemmen bij volmacht blz. 11 Hoofdstuk 6. : Kiezerspas/Stempas blz. 12 Hoofdstuk 7 : Zetelverdeling blz. 13 Hoofdstuk 8 : Benoeming van de kandidaten blz. 15 Bijlage 1 : Agenda blz. 16 Bijlage 2 : Uitslag Gemeenteraadsverkiezing 2014 blz. 18 2

4 HOOFDSTUK 1 : ALGEMENE INFORMATIE 1.1. Aanleiding Na de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart 2002 lopen de verkiezingen volgens het reguliere schema van de landelijke verkiezingen voor de gemeenteraden. Om de verkiezing vlot te laten verlopen is dit draaiboek samengesteld zowel voor gebruik van de politieke groeperingen als voor de gemeente (Team Klantzaken, Team Realisatie, Team Advies, Team Ondersteuning en de griffie). De uitslagen van de laatstgehouden gemeenteraadsverkiezingen (2014) zijn als bijlage in dit draaiboek opgenomen Aantal raadsleden Gedurende de zittingsperiode van 2014 tot 2018 bestond de gemeenteraad van Halderberge uit 21 leden. Het aantal zetels voor de komende verkiezingen is afhankelijk van het aantal inwoners op 1 januari Indien de gemeente in aantal inwoners fors toeneemt, dan kan een verzoek worden gedaan om tussentijdse vaststelling van haar inwoners per 1 december Echter de verwachting dat wij op deze korte termijn zullen groeien boven de inwoners is niet realistisch (aantal inwoners 1 oktober 2017: ). Dit betekent dat voor de volgende raadsperiode het aantal leden 21 zal blijven. Door de invoering van de dualisering op 7 maart 2002 ontstond er een ontkoppeling van het raadslidmaatschap en het wethouderschap. Vanaf 7 maart 2002 is de wethouder geen raadslid meer. Dit heeft tot gevolg dat, wanneer de wethouders vanuit de raad worden benoemd, aanvulling zal moeten plaatsvinden vanuit de vastgestelde lijst van kandidaten (proces-verbaal P22-2) Wetswijzigingen Voor de komende gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 zijn onderstaande wijzigingen in de Kieswet doorgevoerd. Op 27 juni 2017 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de wijziging van de Kieswet voor wat betreft de afschaffing van de mogelijkheid voor politieke groeperingen om lijstencombinaties te vormen. Deze wetswijziging gaat in per 1 december

5 HOOFDSTUK 2: REGISTRATIE POLITIEKE GROEPERINGEN 2.1. Algemeen Wil een politieke groepering aan de gemeenteraadsverkiezing deelnemen en boven zijn lijst een aanduiding plaatsen, dan zal registratie moeten plaatsvinden bij het centraal stembureau voor die verkiezing. De aanduiding wordt geregistreerd in een speciaal daartoe door het centraal stembureau bijgehouden register. Heeft er geen registratie plaatsgevonden (uiterlijk 27 december 2017), dan wil dit overigens niet zeggen dat de groepering niet aan de verkiezing mag deelnemen. Dit kan namelijk wel; de groepering mag dan alleen geen aanduiding boven de lijst plaatsen en de lijst krijgt dus alleen een nummer. Men hoeft niet meer voor iedere verkiezing opnieuw te registreren. De registratie blijft gehandhaafd indien men bij de stemming voor de verkiezing een geldige kandidatenlijst inlevert. Men hoeft dus geen zetel te behalen. Conform het huidige Register van aanduidingen van politieke groeperingen van de gemeente Halderberge (Model G 1-1) zijn de navolgende politieke groeperingen geregistreerd: Datum besluit registratie 27 sep 96 (gewijzigd resp. 21 dec 2005; 24dec2009) Aanduiding Gemachtigde Plaatsvervangend gemachtigde WOS J.A. Akkermans M.C.M. van Ginneken 11 dec 2001 (gewijz 27 okt 2009) Progressief Halderberge (PvdA, D66, GROENLINKS) P.H.G.E. van Nijnatten- Vissenberg C. Verschuur-Geraets 9 nov 2009 (gewijz 28 nov 2013) Voor De Gemeenschap A.C. van Woerkens P.M.M.M. Dingemans 21 juni 2013 Lokaal Halderberge V.J.L.M.G. Kessels M.C.J. Konings Bovengenoemde registratie behoudt dus zijn geldigheid zolang er voor de eerstvolgende verkiezing een geldige kandidatenlijst wordt ingediend. 4

6 Een landelijke of provinciale partij die ten behoeve van de verkiezing van de Tweede Kamer of Provinciale staten een aanduiding heeft laten registreren kan geen verzoek indienen om registratie op een lager niveau. Een dergelijk verzoek zal niet ontvankelijk moeten worden verklaard Tijdstip registratie Registratie voor nieuwe politieke groeperingen kan in principe het hele jaar door. De enige restrictie is dat een verzoek ingediend na de 43 ste dag voor de kandidaatstelling voor de eerstvolgende verkiezing buiten beschouwing blijft en pas geldt voor de daarop volgende verkiezingen. Met betrekking tot deelname aan de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 betekent dit dat nieuwe groeperingen uiterlijk op 27 december 2017 een registratieverzoek moeten hebben ingediend Doorwerking van registraties Geregistreerde aanduidingen voor de verkiezingen van de Tweede Kamer of provinciale staten hebben in principe doorwerking naar gemeenteraadsverkiezingen. Dit heeft tot gevolg dat deze aanduidingen niet opnieuw hoeven te worden geregistreerd in de verschillende gemeenten voor de gemeenteraadsverkiezingen. Zie Kieswet art. G 4. Overigens kunnen plaatselijke afdelingen van landelijke partijen de plaatsnaam laten toevoegen aan de landelijk geregistreerde aanduiding. In dat geval is er echter geen sprake meer van doorwerking van de landelijke aanduiding en moet de lokale afdeling een verzoek bij de gemeente indienen tot registratie van deze nieuwe aanduiding. Hiervoor gelden de vereisten genoemd in artikel G 3 van de Kieswet. Ook moet blijken dat de landelijke partij geen bezwaar heeft tegen registratie op lokaal niveau, bijvoorbeeld door een verklaring van geen bezwaar af te geven of door een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan Over te leggen stukken Een nieuwe politieke groepering moet een vereniging zijn met volledige rechtsbevoegdheid. De vorm van een stichting is niet toegestaan. Als bewijs hiervan moet bij het verzoek om registratie o.a. worden overgelegd: een afschrift van de notariële akte waarin de statuten van de vereniging zijn vastgelegd; een bewijs van inschrijving in het verenigingsregister; een bewijs van storting van de waarborgsom; verklaring van de groepering waarbij een gemachtigde en plaatsvervanger wordt aangewezen Wat te registreren Men kan laten registreren de aanduiding waarmee men op de kandidatenlijst vermeldt wenst te worden. Dit kan zijn: a. de volledige naam van de groepering; b. de afkorting van de naam van de groepering; c. beide (zowel a en b). Zoals de aanduiding is geregistreerd moet deze ook op de kandidatenlijst worden vermeld. 5

7 2.6. Waarborgsom bij registratie Voor de registratie van de aanduiding van een politieke groepering moet een waarborgsom worden betaald van 112,50. De waarborgsom moet worden voldaan per kas of worden overgemaakt op bankrekeningnummer NL 42 BNG t.n.v. gemeente Halderberge. Deze waarborgsom krijgt men terug als bij de eerstvolgende verkiezing na de beslissing op het verzoek een geldige kandidatenlijst wordt ingediend Voorwaarden bij registratie Op een verzoek om registratie moet afwijzend worden beschikt indien: a. de aanduiding strijdig is met de openbare orde; b. de aanduiding geheel of gedeeltelijk overeenstemt met een reeds geregistreerde aanduiding (Gemeenteraad, Provinciale staten, Tweede Kamer); c. de aanduiding misleidend is voor de kiezers (bijv. KVP, CHU of AOW-partij); d. de aanduiding meer dan 35 letters of andere tekens bevat (dus ook spaties); e. de aanduiding geheel of gedeeltelijk overeenstemt met die van een door een rechterlijke uitspraak verboden rechtspersoon; f. op dezelfde dag twee verzoeken om registratie van geheel of in hoofdzaak gelijkluidende aanduidingen worden ingediend. Beide verzoeken moeten worden afgewezen. De beslissing van het centraal stembureau wordt aan de gemachtigde toegezonden en ter openbare kennis gebracht Beroep Tegen een beslissing van het centraal stembureau met betrekking tot registratie kan uiterlijk op de 6 de dag na dagtekening van de openbare kennisgeving, dan wel nadat de beslissing geacht wordt te zijn geweigerd, beroep worden aangetekend bij de afdeling rechtspraak van de Raad van State. 6

8 HOOFDSTUK 3: KANDIDAATSTELLING 3.1. Algemeen Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 zal de kandidaatstelling plaatsvinden op maandag 5 februari Tussen uur en uur moeten de kandidatenlijsten ingeleverd worden bij het daartoe aangewezen lid van het hoofdstembureau dat dan zitting heeft op het gemeentehuis. Dit is een fatale termijn. Wordt een lijst buiten deze tijden aangeboden dan moet deze ongeldig worden verklaard. Een blanco lijst mag niet worden aanvaard. In de periode van 15 januari 2018 t/m 5 februari 2018 zijn hiertoe bij de afdeling Klantzaken, groep Burgerzaken, kosteloos formulieren verkrijgbaar. Het hoofdstembureau is niet verplicht om de partijen er op te wijzen dat zij nog geen lijst hebben ingeleverd. De gemeente Halderberge doet dit, indien een contactpersoon bekend is, echter wel Over te leggen stukken bij kandidaatstelling. De kandidatenlijst moet worden ingeleverd door een kiesgerechtigde. Hierbij moeten de volgende stukken worden overgelegd: a. Een verklaring van de gemachtigde waarin de bevoegdheid wordt verleend om boven de lijst de aanduiding van de groepering te plaatsen zoals deze geregistreerd is; b. Een verklaring van de gemachtigden (van meerdere groeperingen) dat de inleveraar bevoegd is om de namen/aanduidingen samen te voegen. Bij het door verschillende groeperingen indienen van een gezamenlijke kandidatenlijst met een gecombineerde aanduiding (bijv. CDA D66) hoeft geen afzonderlijke registratie plaats te vinden. De samenvoeging van de aanduiding (of afkortingen) moeten dan wel dezelfde zijn zoals die is geregistreerd. Wijkt men hiervan af, dan is wel registratie nodig. c. Ten minste 20 ondersteuningsverklaringen. Deze ondersteuningsverklaringen zijn alleen noodzakelijk voor kandidatenlijsten van politieke partijen waaraan bij de laatst gehouden verkiezing van de gemeenteraad geen zetels zijn toegekend. Dus niet noodzakelijk voor zittende partijen. d. Een verklaring van instemming van de kandidaten op de kandidatenlijst. Deze kan niet worden ingetrokken. e. Een kopie van een geldig legitimatiebewijs van alle kandidaten (ook van hen die zitting hebben in de gemeenteraad), juist ter controle van de juiste tenaamstelling. f. Een bewijs dat, indien vereist, betaling van de waarborgsom van 225,-- is geschied. Bij de inlevering wordt een bewijs van inlevering verstrekt Verplichte legitimatie bij de kandidaatstelling Iedere kandidaat die geen zitting heeft in de gemeenteraad moet bij de kandidaatstelling een kopie van een geldig legitimatiebewijs overleggen. (bijv. Paspoort, Nederlandse Identiteitskaart of Nederlands rijbewijs). Ontbreekt bij de kandidatenlijst ten aanzien van een kandidaat een dergelijke kopie, dan wordt de verklaring van instemming van de betreffende kandidaat geacht te ontbreken. Voor de controle op de kandidatenlijst graag van iedere kandidaat een kopie geldig legitimatiebewijs. 7

9 3.4. Waarborgsom bij kandidaatstelling Eén van de voorwaarden voor het inleveren van de kandidatenlijst is dat er een waarborgsom moet zijn betaald. Voor het betalen van de waarborgsom is vrijgesteld de groepering, wier aanduiding was geplaatst boven een kandidatenlijst waaraan bij de vorige verkiezingen een of meer zetels zijn toegekend. De waarborgsom voor de verkiezing van de gemeenteraad bedraagt 225,-- en moet worden voldaan per kas of worden overgemaakt op bankrekeningnummer NL 42 BNG t.n.v. gemeente Halderberge. Uiterlijk op 22 januari 2018 moet de waarborgsom ontvangen zijn. De waarborgsom wordt terugbetaald indien 75 % of meer van de kiesdeler wordt behaald De ondersteuning van de kandidatenlijst De in 1997 ingevoerde verplichting voor partijen die al in de gemeenteraad zitting hebben, om ondersteuningsverklaringen over te leggen bij de kandidatenlijst, is afgeschaft. Dus alleen nog die partijen die geen zitting hebben in de gemeenteraad, hebben de verplichting om ten minste 20 ondersteuningsverklaringen te overleggen bij het indienen van een kandidatenlijst. Deze schriftelijke verklaringen moeten worden afgelegd ter gemeentesecretarie in de periode van 22 januari 2018 t/m 5 februari Voor de ondersteuningsverklaring gelden de navolgende voorwaarden: a. Op de verklaring moeten de kandidaten op dezelfde wijze en in dezelfde volgorde worden vermeld als op de kandidatenlijst. b. De ondersteuner moet binnen de kieskring waarvoor de lijst geldt als kiezer staan geregistreerd. De ondersteuner mag ook een op de lijst voorkomende kandidaat zijn. c. De kiesgerechtigde mag maar één ondersteuningsverklaring tekenen. Tekent de ondersteuner meerdere verklaringen, dan zijn deze alle ongeldig. d. Een ondersteuningsverklaring kan niet worden ingetrokken. e. De ondersteuner moet op de dag van de stemming 18 jaar of ouder zijn. 3.6 Lijstencombinaties Op 28 juni 2017 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de wetswijziging tot afschaffing van de mogelijkheid voor politieke groeperingen om lijstencombinaties te vormen. Deze wetswijziging treedt in werking op 1 december Samenvoeging Er kan sprake zijn van samenvoeging van politieke groeperingen. Bij samenvoeging is er sprake van één lijst waarboven de aanduidingen of afkortingen van de groeperingen worden samengevoegd. Bijvoorbeeld: RPV/GVP/SGP. De geregistreerde aanduidingen of afkortingen moeten worden samengevoegd; hierin mogen geen veranderingen worden aangebracht. Een samenvoeging van aanduidingen mag alleen bestaan uit geregistreerde aanduidingen of afkortingen. Zowel de aanduiding zelf als een afkorting daarvan kan dus worden gebruikt. Indien de groeperingen fuseren tot een nieuwe groepering of samen een nieuwe groepering oprichten en de aanduiding van deze nieuwe groepering laat registreren en boven de lijst plaatsen is er sprake van een nieuwe politieke groepering. 8

10 3.8 Wijze van vermelding van namen op de kandidatenlijsten In het Kiesbesluit is nauwkeurig bepaald op welke wijze de vermelding geschiedt van de namen van de kandidaten op de lijsten. Voornamen/voorletter: Het is niet meer mogelijk dat de voorletters van de kandidaten geheel of ten dele door de voornamen worden vervangen. In de praktijk werd van deze mogelijkheid niet of nauwelijks gebruik gemaakt. Roepnaam: Het is wel mogelijk om achter de voorletters van de kandidaat tussen haakjes de roepnaam van de kandidaat te vermelden. Titels Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek: Het is niet toegestaan om titels (mr., dr., drs., ir., enz.) op de kandidatenlijst te vermelden die de kandidaat op grond van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek mag voeren. Nadere aanduidingen: De vermelding van nadere aanduidingen van de naam (zoals sr. en jr.) of de toevoeging (m) of (v) achter de voorletters of, indien vermeld, de roepnaam, is wel mogelijk. Naamrecht: Door de invoering van het nieuwe naamrecht in 1998 is eveneens de vermelding van de gehuwde en gehuwd geweest zijnde man en vrouw mogelijk conform het nieuwe naamrecht. Echtgenote van / weduwe van / geboren: Opgemerkt wordt tenslotte dat woorden als echtgenote van, weduwe van en geboren of afkortingen hiervan niet meer op de kandidatenlijst gebruikt mogen worden. 9

11 HOOFDSTUK 4: LIJSTNUMMERING Bij de nummering van de lijsten wordt teruggegrepen op de resultaten die politieke partijen bij de vorige verkiezing hebben behaald. Maatstaf is het aantal stemmen dat bij de vorige verkiezing op de verschillende groeperingen werd uitgebracht. Als voorwaarde geldt dat minstens één zetel moet zijn verkregen. Aan de lijst met het hoogst aantal stemmen wordt het nummer 1 toegewezen. Bij een gelijk aantal stemmen beslist het lot. Voor de overige (nieuwe) groeperingen geldt dat deze in volgorde, door het lot aangewezen, worden genummerd. De volgorde van nummering op basis van de uitslag van de verkiezing van 2014 in de gemeente Halderberge zou als volgt luiden: Nummer: Politieke groepering Aantal Stemmen 1 Lokaal Halderberge Christen Democratisch Appèl (CDA) VVD WOS Progressief Halderb. (PvdA, D66, GROENLINKS) Voor De Gemeenschap 742 Bij eventuele samenvoeging van lijsten wordt de volgorde van de nummering van een kandidatenlijst vastgesteld door bij de laatst gehouden verkiezing op de betreffende lijsten uitgebrachte aantal stemmen bij elkaar op te tellen. 10

12 HOOFDSTUK 5: STEMMEN BIJ VOLMACHT Bij de verkiezingen is het toegestaan om bij volmacht te stemmen. Een kiezer mag ten hoogste twee volmachten uitbrengen en moet deze tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen. Aan de gemachtigde wiens volmachtbewijs in het ongerede is geraakt wordt geen nieuw volmachtbewijs verstrekt. Deze stem gaat dan helaas verloren. De volmachtgever is niet bevoegd de volmacht in te trekken of in persoon aan de stemming deel te nemen. Voorwaarden volmacht: A. Machtiging op schriftelijke aanvraag. 1. Bij Burgerzaken zijn vanaf 5 februari 2018 (datum kandidaatstelling) de hiervoor benodigde formulieren kosteloos verkrijgbaar. 2. Het verzoekschrift moet uiterlijk op 16 maart 2018 worden ingeleverd bij Burgerzaken van de gemeente Halderberge. 3. Bij inwilliging van het verzoek ontvangt de gemachtigde een volmachtbewijs waarmee hij tegelijkertijd met het uitbrengen van zijn eigen stem de volmacht stem moet uitbrengen. Een verzoek wordt afgewezen indien: a. De kiezer zelf de gemachtigde niet heeft aangewezen. b. De gemachtigde niet als kiesgerechtigde is geregistreerd. B. Machtiging door overdracht van de stempas. 1. De kiezer kan ook in plaats van een verzoekschrift in te dienen, na de ontvangst van zijn/haar stempas tot en met de dag van de stemming, zelf een andere kiezer machtigen voor hem te stemmen, door zijn stempas aan de kiezer over te dragen. 2. De op deze wijze aangewezen gemachtigde moet op 5 februari 2018 in dezelfde gemeente staan ingeschreven als de kiezer die de volmacht geeft en moet deze volmachtstem tegelijkertijd met zijn/haar eigen stem uitbrengen. 3. Hiertoe moet op de stempas de naam, het adres en de woonplaats van diegene die voor hem/haar gaat stemmen worden ingevuld en beiden moeten hun handtekening plaatsen. Door de wijziging van de Kieswet, waarbij het Stemmen in een Willekeurig Stembureau is opgenomen, is de volmacht eigenlijk niet meer nodig. Immers de stempas geldt voor de gehele gemeente en door invulling van de onderhandse volmacht (achterzijde van de stempas), kan men dus ook binnen de gemeente, ongeacht het stemlokaal, de eigen stem, maar ook 2 volmachten uitbrengen. Een stap naar het gemeentehuis hoeft men niet meer te maken. 11

13 HOOFDSTUK 6: Kiezerspas/Stempas Sinds de invoering van het Stemmen in een Willekeurig Stembureau is het mogelijk om in ieder willekeurig stembureau van de gemeente de stem uit te brengen. Daarmee is de kiezerspas vervallen. Een extra gang naar de gemeente hoeft dus nu niet meer gemaakt te worden en dit zou mogelijk een opkomst bevorderende maatregel kunnen zijn. Niet nieuw meer is de identificatieplicht. Iedere kiezer moet naast de stempas een geldig identiteitsbewijs tonen. Als identiteitsbewijs kan gebruikt worden een Paspoort, een Nederlandse Identiteitskaart en een rijbewijs of een verblijfsdocument. Sinds geruime tijd mag men zich ook met een nog niet langer dan 5 jaar verlopen identiteitsbewijs (Pas of IDkaart) legitimeren. Op de stembureaus is een brochure beschikbaar, waarin de diverse toegestane documenten staan vermeld. 12

14 HOOFDSTUK 7: ZETELVERDELING Op 23 maart 2018 te uur komt het hoofdstembureau in openbare zitting bijeen om van iedere lijst vast te stellen: a. het aantal op iedere kandidaat uitgebrachte stemmen en; b. de som van de aantallen. Het daarbij opgemaakte proces-verbaal doet het hoofdstembureau zo spoedig mogelijk toekomen aan de voorzitter van het centraal stembureau, waarna de uitslag van de verkiezing in een openbare zitting van het centraal stembureau wordt vastgesteld waarbij tevens de zetelverdeling plaatsvindt Kiesdeler Allereerst moet worden vastgesteld hoeveel de kiesdeler is. De kiesdeler wordt als volgt berekend: Het totaal aantal uitgebrachte stemmen : 21 (aantal te verdelen zetels) = kiesdeler. De eerste zetelverdeling. Het totaal op de lijst(en) uitgebrachte stemmen : kiesdeler = aantal aan de groepering toegewezen zetels. Blanco stemmen en ongeldige stemmen worden niet meegerekend. Restzetels. De verdeling van de restzetels geschiedt in de gemeente Halderberge ( 19 zetels) via het stelsel van de grootste gemiddelden. Dit wordt als volgt berekend: Totaal op de lijst(en) uitgebrachte stemmen : (aantal toegewezen zetels + 1) = gemiddelde. De lijst met het grootste gemiddelde krijgt de restzetel toegewezen. Zijn er hierna nog restzetels dan moet, voor een partij die al een restzetel heeft gehad, het gemiddelde weer opnieuw worden uitgerekend. Bij de hantering van het systeem van de grootste gemiddelden is niet vereist dat lijsten minimaal 75 % van de kiesdeler moeten hebben behaald om in aanmerking te komen voor een eventuele restzetel. Voor de verdeling van de restzetels telt dus ook de lijst mee die nog geen zetel heeft gehaald. Voorkeurstemmen. Een kandidaat kan ook automatisch gekozen worden ongeacht de plaats die hij/zij op de lijst inneemt. Bij de Kieswetwijziging in 1999 is voor de verkiezing van de gemeenteraad met minder dan 19 zetels de voorkeurdrempel ter hoogte van 50 % van de kiesdeler gehandhaafd. Voor de verkiezing van de gemeenteraad van Halderberge ( 19 zetels) is het aantal stemmen dat een kandidaat nodig heeft om bij voorkeur gekozen te worden verlaagd naar een aantal gelijk aan 25 % van de kiesdeler. Voorheen gold ook hier de zogenaamde voorkeurdrempel van de halve kiesdeler. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen van 2014 betekende dat, dat bij een opkomst van 44,74 %, het aantal stemmen dat nodig is om bij voorkeur gekozen te worden 125,50 stemmen bedraagt (Kiesdeler : 21 = 542 x 25% = 125,50). 13

15 VOORBEELD Het aantal stemmen en de zetelverdeling bij Gemeenteraadsverkiezingen bij 6 partijen De kiesdeler is aantal uitgebrachte geldige stemmen gedeeld door aantal zetels: : 21 = 625 Aantal beschikbare zetels is 21 De kiesdeler is 625,00 Lokaal Progressief CDA Halderberge Halderberge WOS VVD VDG totaal Aantal stemmen Zetels totaal rest Eerste zetelverdeling Stemmen per zetel 550,0 615,0 500,0 566,7 600,0 375,0 Eerste toedeling restzetels Nieuwe zetelverdeling Stemmen per zetel 550,0 512,5 500,0 566,7 600,0 375,0 Tweede toedeling restzetels Nieuwe zetelverdeling Stemmen per zetel 550,0 512,5 500,0 566,7 400,0 375,0 Derde toedeling restzetels Nieuwe zetelverdeling Stemmen per zetel 550,0 512,5 500,0 425,0 400,0 375,0 Derde toedeling restzetels Nieuwe zetelverdeling Stemmen per zetel 550,0 512,5 500,0 425,0 400,0 375,0 Vierde toedeling restzetels Nieuwe zetelverdeling Einduitslag, totaal aantal zetels Voor de restzetelverdeling is het vanwege het aantal te verdelen zetels, belangrijk om te weten dat dit gebeurt op basis van het grootste gemiddelden. Hiervoor verhoog je de behaalde zetels bij de eerste verdeling fictief met 1 zetel. Het gevonden getal deel je dan vervolgens op het aantal uitgebrachte stemmen en zo verkrijg je het gemiddelde. Degene met het grootste gemiddelde krijgt dan 1 restzetel. Vervolgens verhoog je het aantal behaalde zetels na de restzetelverdeling weer met 1, deel je dit op het aantal uitgebrachte stemmen en zo krijg je weer een gemiddelde. Dit herhaal je net zo lang totdat de restzetels zijn verdeeld. In bovenstaande situatie dus 3 keer. 14

16 HOOFDSTUK 8: BENOEMING VAN DE KANDIDATEN 8.1. Voorkeurstemmen De Kieswet kent in bepaalde gevallen voor de kandidaten een grotere mogelijkheid om met voorkeurstemmen te worden verkozen. Bij de gemeenteraadsverkiezing worden de aan een lijst toegewezen zetels eerst toegekend aan die kandidaten die een aantal stemmen hebben verkregen dat groter is dan 25 % van de kiesdeler, in de volgorde van de aantallen op hen uitgebrachte stemmen. Vervolgens worden de overblijvende zetels van een lijst toegekend aan de overige kandidaten in de volgorde op de lijst Procedure benoeming Nadat bekend is geworden aan welke kandidaten een zetel is toegewezen, geeft de voorzitter van het centraal stembureau de benoemden uiterlijk één dag na de vaststelling van de uitslag van de verkiezing schriftelijk kennis van hun benoeming. Tegelijkertijd geeft de voorzitter schriftelijk kennis van de benoemingen aan de gemeenteraad. Deze kennisgeving strekt de benoemden tot geloofsbrief. De toegelaten leden ontvangen hiervan terstond bericht. De benoemden moeten uiterlijk op de tiende dag na dagtekening van de kennisgeving van benoeming schriftelijk verklaren dat zij de benoeming aannemen. De procedure loopt als volgt: 1. Neemt betrokkene de benoeming aan, dan moet hij uiterlijk de 10 de dag na dagtekening van de kennisgeving tot benoeming schriftelijk aan de gemeenteraad overleggen: a. een verklaring van aanneming van de benoeming; b. een verklaring van de openbare betrekkingen; c. een uittreksel uit de basisadministratie persoonsgegevens. 2. Op 28 maart 2018 beslist de gemeenteraad over de toelating van benoemden. Deze datum is al vastgesteld door het presidium. Het lidmaatschap vangt aan zodra de toelating onherroepelijk is geworden. Beëdiging kan plaatsvinden direct na de toelating. Door de invoering van de dualisering van het gemeentebestuur ontstond er een ontkoppeling van het raadslidmaatschap en het wethouderschap. Vanaf 7 maart 2002 is de wethouder geen raadslid meer. Dit heeft tot gevolg dat, wanneer de wethouders vanuit de raad worden benoemd, aanvulling zal moeten plaatsvinden vanuit de vastgestelde lijst van kandidaten (proces-verbaal P22-2). 15

17 Agenda Gemeenteraadsverkiezingen 21 maart 2018 Termijn / tijdstip 27 dec 2017 Z.s.m. na ontvangst 27 dec 2017 Omschrijving Laatste dag indienen van verzoek om registratie aanduiding politieke groepering Beslissing Centraal stembureau op verzoek om registratie aanduiding Publicatie in Staatscourant van geregistreerde aanduidingen van politieke groeperingen door Kiesraad en CS van Prov. Staten (deze groeperingen hoeven zich niet andermaal te registreren voor gemeenteraadsverkiezingen) Artikel Kieswet / Kiesbesluit G3-1 G3-4 G1-8 G2-8 Z12 15 jan 2018 t/m 5 feb 2018 Beschikbaar stellen formulieren - Kandidatenlijsten (model H1); - Machtiging tot plaatsen van de aanduiding (model H3-1); - Machtiging tot plaatsen van een aanduiding, gevormd door samenvoeging van aanduidingen (model H3-2); - Verklaring van ondersteuning (model H4); - Verklaring van instemming (model H9); 22 jan 2018 Laatste dag van ontvangst waarborgsom kandidaatstelling op gemeenterekening H1 Kb, Z12 H1-3 H3-5 H3-5 H4-7 H9-4 I10-6 H3 Kb H jan 2018 t/m 5 feb 2018 Maandag 5 feb 2018 van uur tot uur Dinsdag 6 feb uur Afleggen van verklaring van ondersteuning op gemeentehuis H4-3 Kandidaatstelling - Inleveren kandidatenlijsten bij hoofdstembureau Niet openbare zitting hoofdstembureau t.b.v. onderzoek ingeleverde kandidatenlijsten e.d. (Ter voorkoming van de in artikel I, lid 3 Kw geconstateerde verzuimen is vroegtijdige voorinlevering zeer gewenst) F1-1, H1-1 H1-1 I10-1 I1-1 7 en 8 feb 2018 Van uur, 9 feb 2018 Van uur Mogelijkheid tot herstellen verzuimen I2-2 16

18 9 feb uur Openbare zitting cs over: (proces-verbaal I -4) Geldigheid van de kandidatenlijsten; Handhaving van de daarop voorkomende kandidaten; Handhaving van de geplaatste aanduiding; Het nummeren van de kandidatenlijsten; 13 feb 2018 Laatste dag waarop bij de Raad van State schriftelijk beroep kan worden ingesteld tegen beslissing hoofdstembureau over geldigheid kandidatenlijsten enz. I4, I18 I12 I11 I7-1 7 mrt 2018 Stempassen moeten bij kiezers in bezit zijn J7 16 mrt 2018 Laatste dag voor indienen schriftelijke verzoeken om bij volmacht te stemmen Laatste dag indienen schriftelijke verzoeken tot een vervangende stempas L7-1, L8-1 J mrt 2018 Kandidatenlijsten moeten ter kennis van de kiezers zijn gebracht J9, J1-1 Kb, Z12 20 mrt 2018 tot uur Laatste dag voor indienen mondelinge verzoeken tot een vervangende stempas J8-3 Woensdag 21 maart maart uur STEMMING (07.30 uur uur) Nadat alle stemmen zijn geteld en zijn overgebracht naar het gemeentehuis, worden de resultaten samengevoegd. Zodra het eindresultaat is vastgesteld, zal dit bekend worden gemaakt. Afhankelijk van het tijdstip van sluiting van de stembureaus, kan bekendmaking waarschijnlijk pas laat in de avond, dan wel in de vroege ochtenduren plaatsvinden. Openbare zitting hoofdstembureau tot vaststelling van de uitkomst van de stemming Openbare zitting centraal stembureau tot vaststelling van de uitslag van de verkiezing (PV P22-2) J1 O1-1 P1, P20-1, P22 Uiterlijk 24 maart maart 2018 Uitreiking kennisgeving van benoeming aan gekozen leden V1-1 Onderzoek geloofsbrieven nieuw benoemde leden en beëdiging nieuwe raadsleden V4, V12 17

19 Stemmenaantallen alle stemdistricten Pagina 1 Gemeente Halderberge Verkiezing Gemeenteraad 2014 Stemdistrict LoHal CDA WOS VVD Prolla VDG Geldig lcult.centr.fideietarti Sportivo Healthcenter Centrum Wonen&Zorg de Zellebergen Steunpunt voor ouderen Pagnevaart Basisschool De Regenboog Brandweerkazerne Trefpunt KBO Zaal Hart van Gastel Basisschool St.Bernardus Centrum Het Veerhuis Zaal/café Geerts MFA 't Bossche Hart Regionaal Archief West Brabant Woon- en Zorgcentrum Blankershof Woon- en Zorgcentrum Kroonestede Totaal Stemmenaantallen alle stemdistricten Pagina 2 Gemeente Halderberge Verkiezing Gemeenteraad 2014 Stemdistrict Blanco Ongeldig Oproep Opkomst Opkomst 1 Cult.centr. Fidei et Arti ,45% 2 Sportivo Healthcenter ,89% 3 Centrum Wonen&Zorg de Zellebergen ,39% 4 Steunpunt voor ouderen Pagnevaart ,12% 6 Basisschool De Regenboog ,13% 8 Brandweerkazerne ,29% 9 Trefpunt KBO ,70% 11 Zaal Hart van Gastel ,05% 12 Basisschool St.Bernardus ,04% 14 Centrum Het Veerhuis ,54% 15 Zaal/café Geerts ,98% 16 MFA 't Bossche Hart ,35% 17 Regionaal Archief West Brabant ,25% 18 Woon- en Zorgcentrum Blankershof ,57% 19 Woon- en Zorgcentrum Kroonestede ,75% Totaal ,74% Bron: Integraal Stemsysteem G Afgedrukt op :18:36 18