LHv-Lobby: WAt valt er nog te Winnen? EINDSPRINT WETSvERNIEUWINGEN

Transcriptie

1 LHV-Lobby 13 T EK S T: CO R I EN L A M B R E G T S E // B EELD: H O L L A N D S E H O O G T E LHv-Lobby: WAt valt er nog te Winnen? EINDSPRINT WETSvERNIEUWINGEN 2015 In den Haag wordt een laatste sprint ingezet om de nieuwe zorgwetten voor 1 januari 2015 klaar te krijgen. de Wmo en de Jeugdwet zijn al aangenomen. Aan de Wet langdurige zorg (Wlz), de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) wordt nog gewerkt. de LHV zet alles op alles om nog zoveel mogelijk pijnpunten voor huisartsen weg te nemen. de LHV-lobby toegelicht.

2 14 Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) Kleinschalige zorgaanbieders Wat wil de wet veranderen? Aanvankelijk wilde de minister van VWS alle patiëntenrechten in één wet onderbrengen: de Wet cliëntenrechten zorg. De nieuwe wet stuitte echter op grote juridische bezwaren en werd vervolgens opgeknipt in vijf stukken, waaronder de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). De Wkkgz bevat een nieuwe regeling voor klachten en geschillen. Op dit moment zijn zorgverleners verplicht om een schriftelijke klachtenregeling te hebben en zich aan te sluiten bij een klachtencommissie. De nieuwe wet gaat verder en verplicht zorgaanbieders om een klachtenfunctionaris en een schriftelijke klachtenregeling te hebben en om zich aan te sluiten bij een onafhankelijke geschilleninstantie. Bij een klacht moet de zorgaanbieder zelf binnen zes weken met een schriftelijk oordeel komen. Als de patiënt het daar niet mee eens is, kan hij het geschil voorleggen aan de onafhankelijke geschilleninstantie, die bindend beslist over klachten en bovendien ook een schadevergoeding kan toekennen, tot maximaal euro. De Wkkgz brengt grote financiële risico s met zich mee voor kleinschalige zorgaanbieders. De verplichting tot aansluiting bij een klachtencommissie vervalt, en daarmee de mogelijkheid om een klacht door een onafhankelijke derde te laten beoordelen. In plaats van de klachtencommissie moet de zorgaanbieder nu zelf over de klacht oordelen. Daarnaast komt er een geschilleninstantie die niet alleen de klachten, maar meteen ook de claims van patiënten beoordeelt. In de huidige situatie moeten patiënten met een claim naar de civiele rechter. De nieuwe wet maakt het dus veel gemakkelijker om met een klacht ook meteen een claim in te dienen. Dat zal zeker tot een toename van claims leiden met alle risico s van dien, met name voor kleinschalige zorgaanbieders. De LHV pleit ervoor om de klachtencommissies te handhaven De Wkkgz is vorig jaar in korte tijd door de Tweede Kamer geloodst en ligt nu ter behandeling in de Eerste Kamer. De LHV voert samen met de KNMG een intensieve lobby richting de senatoren. Volgens de LHV en de KNMG is er geen enkele reden om de klachtafhandeling voor kleinschalige zorgaanbieders te veranderen. Klachten over huisartsenzorg bijvoorbeeld, worden juist laagdrempelig, snel en tot tevredenheid van patiënten afgehandeld, zo is vorig jaar nog uit onderzoek van het NIVEL gebleken. Door de Wkkgz gaat dat verloren. Bovendien komt er met de Wkkgz een vermenging tussen de behandeling van klachten en schadeclaims. De LHV pleit ervoor om de klachtencommissies in stand te houden (eventueel wel te herstructureren) en daarmee ook de laagdrempelige en onafhankelijk beoordeling van de klacht dichtbij de patiënt. Het voordeel hiervan is dat de uitspraken van klachtencommissies de betrokken huisarts (-voorziening) informatie geven voor verbetering van de kwaliteit. Deze informatie kan bovendien geanonimiseerd worden gebruikt voor landelijke (kwaliteits)beleid. Hoe gaat het verder? De Eerste Kamer is mede dankzij de lobby van LHV en KNMG een stuk kritischer over de Wkkgz dan de Tweede Kamer. Er is een eerste schriftelijke vragenronde geweest, er komt zelfs nog een tweede. Daarna volgt waarschijnlijk een plenair debat met minister Schippers van VWS. Het is op dit moment onbekend of de wet per 1 januari 2015 in werking treedt. Voor meer informatie over de Wkkgz, zie: Wetgeving, Wkkgz.

3 lhv de dokter oktober 2014 LHV-lobby 15 Wet langdurige zorg Medisch verantwoord thuis wonen Medisch beroepsgeheim Wat wil de wet op het gebied van thuis wonen veranderen? In de Wet langdurige zorg (Wlz) zijn de criteria voor het wonen in een instelling fors aangescherpt. Verzorgingshuizen verdwijnen, mensen moeten zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De Wlz gaat dus alleen over mensen met een zeer zware zorgvraag, die permanente zorg nodig hebben. Normaliter gaan zij daarvoor naar een instelling, maar ze kunnen er ook voor kiezen om die zorg thuis te ontvangen. Als de patiënt voor thuis kiest, dan is de huisarts verantwoordelijk voor de algemene medische zorg. Elke huisarts krijgt er door alle veranderingen een groep kwetsbare patiënten bij. Daar kunnen dan ook nog patiënten bijkomen die wel een Wlzindicatie hebben, maar ervoor kiezen om die zorg thuis te ontvangen. Voor de algemene medische zorg vallen zij dan onder de hoede van de huisarts. Er komt dus veel zorg voor zeer kwetsbare patiënten op het bord van de huisarts terecht. Met de huidige normpraktijk is dat onmogelijk te doen. Waar richt de LHV-lobby zich op? De LHV-lobby richt zich op verschillende punten. Eis is dat huisartsen ondersteuning krijgen van een specialist ouderengeneeskunde en/of een arts verstandelijk gehandicapte in de zorg voor patiënten die geen instellingsindicatie meer krijgen. Daarnaast wil de LHV dat het aantal patiënten per huisarts versneld wordt verlaagd. De normpraktijk is dit jaar al verlaagd van 2350 naar 2168 patiënten, maar met de nieuwe categorie patiënten is dit nog steeds te hoog. De LHV wil bovendien dat er goed wordt gekeken of het wel medisch verantwoord is dat een patiënt met een Wlz-indicatie ervoor kiest om thuis te (blijven) wonen. Het moet voor de huisarts immers haalbaar zijn om de verantwoordelijkheid voor de medische zorg thuis (met ondersteuning van de specialist ouderengeneeskunde) op zich te nemen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de patiënt ver weg woont, waardoor het onevenredig veel tijd kost om medische zorg te bieden. Het zorgkantoor moet daar bij de vaststelling van het zorgpakket (wel/niet thuis) rekening mee gaan houden. Het is onbekend wanneer de Wlz in de Eerste Kamer wordt behandeld en dus ook wanneer de wet wordt ingevoerd. De LHV vindt dat de normpraktijk versneld omlaag moet Wat wil de wet op het punt van het medisch beroepsgeheim veranderen? In de Wet langdurige zorg (Wlz) is de bepaling opgenomen dat een instantie als het CIZ zonder toestemming van de patiënt medische informatie kan opvragen bij de behandelend arts en die informatie ook mag delen met andere instanties. De gedachte erachter is dat het voor dergelijke instanties veel gemakkelijker wordt om gegevens op te vragen en dat ze dat ook maar één keer hoeven te doen omdat ze die informatie mogen delen. Het medisch beroepsgeheim wordt hiermee geschonden en de vertrouwensrelatie met de patiënt komt zwaar onder druk te staan. Waar richt de LHV-lobby zich op? De LHV heeft zich er samen met de KNMG hard voor gemaakt dat elke instantie toestemming moet hebben van de patiënt voordat zij medische informatie bij een behandelaar kan opvragen. Die vragen moeten altijd schriftelijk en gericht worden gesteld. Ook moeten alle betrokken instanties een geheimhoudingsplicht krijgen. De Tweede Kamer heeft op 24 september ingestemd met de Wlz. Het Het amendement van D66 en PvdA om het medisch Elke instantie moet toestemming van de patiënt hebben om medische informatie op te vragen. beroepsgeheim te beschermen is aangenomen. De LHV en de KNMG hebben hier nauw overleg over gehad met de indieners. Het amendement geeft aan dat instanties het medisch beroepsgeheim niet zomaar mogen doorbreken en dat voor het opvragen van medische gegevens altijd expliciete toestemming van de patiënt nodig is. De wet ligt nu voor behandeling in de Eerste Kamer. Het is onbekend wanneer de wet van kracht wordt. Voor meer informatie over de Wlz, zie: Wetgeving, Wlz.

4 16 LHV-lobby lhv de dokter oktober 2014 Zorgverzekeringswet (Zvw) Artikel 13 vrije artsenkeuze Kortdurend verblijf Wat wil de wet met artikel 13 veranderen? Artikel 13 geeft zorgverzekeraars de mogelijkheid om zorg die zij niet gecontracteerd hebben niet of slechts gedeeltelijk te vergoeden. De gedachte is dat de zorg doelmatiger wordt als zorgverzekeraars kunnen beslissen of zij wel of geen contract met zorgaanbieders (in eerste en tweede lijn) afsluiten. Patiënten met een zorg-in-natura polis worden zo gedwongen om naar gecontracteerde zorgaanbieders te gaan, tenzij ze de kosten van niet-gecontracteerde zorg voor eigen rekening willen nemen. Een van de pijnpunten voor huisartsen is inmiddels afgewend. Artikel 13 maakt nu een uitzondering voor eerstelijns zorgverleners. De patiënt blijft dus vrij in zijn keuze voor een huisarts en andere medische professionals in de buurt. Die keuzevrijheid is er echter niet bij doorverwijzing naar bijvoorbeeld ziekenhuiszorg of GGZ. Patiënten zullen moeten uitzoeken of de betreffende zorgverlener door hun verzekeraar is gecontracteerd. Huisartsen moeten patiënten daar op wijzen. Als de zorgverlener niet is gecontracteerd, worden de kosten niet vergoed. Van een vrije artsenkeuze is hierbij geen sprake meer. De LHV heeft door een intensieve lobby, onder meer met de KNMG, bereikt dat in artikel 13 een uitzondering wordt gemaakt voor de eerste lijn. Voor de tweede lijn is dat helaas niet gelukt, omdat hierover in het hoofdlijnenakkoord met de GGZ en de ziekenhuizen afspraken zijn gemaakt. De LHV is nog steeds tegen de aantasting van de vrije artsenkeuze, ook als het gaat om de tweede lijn. De LHV vindt dat de onderhandelingsmacht van zorgverzekeraars te groot wordt, dat de criteria om al dan niet te contracteren onduidelijk zijn en dat verzekeraars onvoldoende invulling geven aan hun zorgplicht. Daar blijft de LHV tegen strijden. Aantasting van de vrije artsenkeuze is en blijft ongewenst De Tweede Kamer is in juni akkoord gegaan met de wijziging van artikel 13 Zvw. De wet ligt nu in de Eerste Kamer. De Senaat is kritisch over de aantasting van de vrije artsenkeuze en heeft besloten eerst schriftelijke vragen te stellen voordat er een debat over plaatsvindt. De LHV levert hier inbreng voor en brengt de zorgen van huisartsen over. Voor meer informatie over artikel 13, zie Actueel, Dossiers, Artikel 13. Wat wil de Zvw op het punt van kortdurend verblijf veranderen? Patiënten die tijdelijk 24-uurs zorg nodig hebben (maar geen medisch specialistische zorg), en daarom niet naar huis kunnen of niet thuis kunnen blijven, kunnen tot eind 2014 in een zorginstelling worden opgenomen. Deze zorg valt onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Vanaf 2015 is het de bedoeling dat deze patiënten terecht kunnen bij kortdurend eerstelijns verblijf, gefinancierd vanuit de Zvw. Daarmee worden de zorgverzekeraars verantwoordelijk voor de zorginkoop van het eerstelijnsverblijf. De NZa heeft nog geen beleidsregel met prestatiebeschrijvingen opgesteld omdat ze de aanwijzing van het ministerie van VWS te laat kreeg. Dit betekent dat de zorgverzekeraars die zorg voor 2015 niet meer tijdig kunnen inkopen. Het gevolg De LHV wil een oplossing voor het dreigend verlies van bedden voor kortdurend verblijf is dat zorginstellingen financieel in de problemen komen en dat er zodoende bedden voor kortdurend verblijf gaan verdwijnen. Het betekent voor huisartsen dat zij patiënten bij wie het thuis niet meer gaat, alleen nog kunnen insturen naar het ziekenhuis, ook al hebben die patiënten geen medisch specialistische zorg nodig.

5 17 LHV public affairs iedereen bij de LHV is lobbyist Margriet Niehof is sinds vijf jaar adviseur public affairs (lobbyist) voor de LHV. Zij richt zich op politici en hun adviseurs, heeft contact met andere zorglobbyisten en smeedt coalities om zoveel mogelijk invloed uit te oefenen op beleids- en besluitvorming, in het belang van de huisartsenzorg. Een ander pijnpunt is dat huisartsen hun patiënten dit jaar niet rechtstreeks kunnen laten opnemen voor kortdurend verblijf, zoals voorheen wel kon, maar alleen via het ziekenhuis. Die procedure is niet alleen omslachtig, maar ook inefficiënt en duur. De LHV heeft zich er samen met een brede coalitie van de ziekenhuizen, verpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde, zorgverzekeraars en zorgondernemers voor ingezet om het probleem onder de aandacht van de politiek te brengen. De oplossing trouwens ook: maak van 2015 een overgangsjaar en stel een tijdelijke subsidieregeling in zodat de bedden behouden blijven. In eerste instantie had het ministerie van VWS daar geen oren naar, maar na een brandbrief van de gezamenlijke organisaties aan de Vaste Kamercommissie voor VWS is dat toch veranderd. De Kamerleden zijn op basis van de brief namelijk kritische vragen gaan stellen aan de minister. Het lijkt erop dat er voor het jaar 2015 een subsidieregeling komt waardoor de bedden voor kortdurend verblijf behouden blijven. De LHV blijft zich er verder voor inzetten dat huisartsen patiënten rechtstreeks naar kortdurend verblijf kunnen verwijzen; zonder tussenkomst van het ziekenhuis. In de nieuwe regeling voor kort verblijf is dat ook weer opgenomen. Voor meer informatie over kortdurend verblijf, zie: Actueel, Nieuwsberichten 5 september. Iedereen bij de LHV is lobbyist, zeg ik altijd. Public affairs begint op bestuurlijk en beleidsmatig niveau, dus bij het ministerie. Zodra een nieuw kabinet zijn plannen bekend maakt, weten we in welke richting het gaat. Dan proberen we meteen onze visie bij de beleidsmakers te krijgen. Het mooiste is als we onze inbreng al kunnen leveren nog voor een wetsvoorstel geschreven is. Maar als het wetsvoorstel eenmaal is ingediend, valt er ook nog veel te doen. Veel werk gebeurt achter de schermen. Als de verzekeraars een probleem hebben met het ministerie van VWS waar huisartsen en patiënten last van hebben, dan proberen wij te bevorderen dat zij samen tot een oplossing komen. Als er geen oplossing komt, proberen we de zaak onder politieke druk te zetten. Dan begint het echte lobbywerk: beïnvloeden van de politieke besluitvorming. Een nauwe samenwerking met de beleidsadviseurs van ons LHV-bureau, zoals in dit geval met Swanehilde Kooij, is daarbij essentieel. Ik ga met Kamerleden en hun medewerkers praten en probeer samen met andere zorgpartijen het probleem én de mogelijke oplossing bij hen onder de aandacht te brengen. Timing is heel belangrijk. Je moet op het juiste moment bij de relevante personen het huisartsengeluid laten horen. De Tweede Kamer kan een wet via amendementen nog wijzigen of de minister via een motie oproepen tot actie. De Eerste Kamer kan alleen moties indienen, maar aan de wet zelf niets meer wijzigen. Zij kan een wet uiteraard wel verwerpen. Er zijn verschillende instrumenten die we in de lobby inzetten: we proberen onze inbreng te leveren bij hoorzittingen en rondetafelgesprekken in de Eerste en Tweede Kamer. Daar moet je wel voor uitgenodigd worden. We schrijven position papers en brieven. We nodigen Kamerleden en bewindslieden uit voor werkbezoeken. Maar het meest effectief zijn toch vaak de één-op-één gesprekken met Kamerleden en ambtenaren. Het belangrijkste voor een succesvolle lobby is dat we goed blijven luisteren naar wat er bij onze leden leeft. Het kan best zijn dat zaken in Den Haag beleidsmatig zijn afgedicht, maar in de praktijk toch anders gaan en ten koste gaan van de patiëntenzorg. Als onze achterban die signalen aan ons doorgeeft, kaarten we dat bij de minister of de staatssecretaris, de beleidsmakers en de politiek aan. Website voor uw patiënten Het ministerie van VWS heeft samen met cliënten en zorgprofessionals een website gemaakt over alle veranderingen in de langdurige zorg. Op vinden cliënten uitleg over de overgang van AWBZ naar Wmo, Zorgverzekeringswet, Jeugdwet en Wet langdurige zorg. Er komt ook een telefonisch Informatiepunt Langdurige zorg en Jeugd. De website bevat ook een onderdeel dat zich richt op zorgprofessionals: