Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Wijziging van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Infrastructuurfonds voor het jaar 1995 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN DEEL Door middel van het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de begroting van de uitgaven en ontvangsten van het Infrastructuurfonds voor het jaar 1995 te wijzigen overeenkomstig de bij dit wetsvoorstel behorende begrotingsstaten. De mutaties die tot deze wijzigingen leiden, zijn in de Voorjaarsnota 1995 aangekondigd. De Voorjaarsnota bevat de mutaties ten opzichte van de ontwerpbegroting 1995 (Wet van 23 februari 1995, Stb. 121; Kamerstukken II, 1994/1995, A), zoals deze is ingediend op de derde dinsdag van september De aansluiting tussen de nota-mutaties en het onderhavige wetsvoorstel is als volgt (bedragen x f 1 mln.): Uitgaven 1. Aangekondigd in de Voorjaarsnota ,1 (A) 2. Voorgestelde wijziging bij onderhavige wetsvoorstel 38,9 (B) 3. Verschil (A min B) 39,0 (C) Ontvangsten 1. Aangekondigd in de Voorjaarsnota ,0 (A) 2. Voorgestelde wijziging bij onderhavige wetsvoorstel + 415,8 (B) 3. Verschil (A min B) + 87,8 (C) In de uitvoeringsnota zijn de hogere ontvangsten op artikel (Bijdragen ten laste van het Fonds Economische Structuurversterking) ad f 39 mln. tevens aan de uitgavenbegroting voor 1995 toegevoegd. De verdeling van deze gelden naar de daarvoor in aanmerking komende uitgavenartikelen had echter ten gunste van de begroting 1996 en 1997 moeten worden gebracht. Een en ander zal in de Miljoenennota 1996 worden gecorrigeerd. 51U4517 ISSN Sdu Uitgeverij Plantijnstraat s-gravenhage 1995 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 1

2 Het verschil onder (C) ad f 87,8 mln. bij de ontvangsten wordt veroorzaakt doordat het vermoedelijke voordelig saldo van het Infrastructuurfonds over het jaar 1994 is toegevoegd aan ontvangstenartikel (Voordelig saldo van de afgesloten rekeningen). In de uitvoeringsnota wordt hiermee geen rekening gehouden. Naar aanleiding van de recente wateroverlast heeft het Kabinet in overleg met de lagere overheden besloten om effectieve maatregelen te nemen op onder andere het gebied van dijkversterkingen teneinde herhaling van dreigende dijkdoorbraken te voorkomen. Een deel van de hieruit voortvloeiende financiële consequenties vindt haar weerslag op het Infrastructuurfonds. Voor een meer uitgebreide toelichting bij de kosten die gemoeid zijn met het herstel van de waterschade en bij de maatregelen die naar aanleiding hiervan moeten worden getroffen, wordt kortheidshalve verwezen naar het algemeen deel van de memorie van toelichting bij de eerste suppletoire begroting van Verkeer en Waterstaat (hoofdstuk XII) over Wat betreft de aard van de uitgaven die in dit kader ten laste van het fonds worden verantwoord, wordt vermeld dat het hier gaat om extra uitgaven voor onderhoud van waterkeringen, rijkswegen en rijksvaarwegen, herstel van schade aan meetsystemen, oevers, het afwateringskanaal Den Bosch-Drongelen en de aanleg van kades langs rijksweg A2 (zie de artikelgewijze toelichting onder de uitgavenartikelen 01.01, en 02.02). ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING Wetsartikel 1 (Uitgaven/verplichtingen) 01 Rijkswegen Artikel Investeringen Rijkswegen De op dit artikel opgenomen hogere uitgaven van f 40 mln. hebben betrekking op versnellingen die in het achterland zullen worden doorgevoerd. Meer concreet zal hieraan invulling worden gegeven door de projecten A-2 (brug, inclusief aansluitende wegen) bij Zaltbommel en A-73 Noord- en Zuiderbrug tracé ten opzichte van de MIT-planning versneld uit te voeren. Een en ander is overeenkomstig de aanbevelingen genoemd in mijn brief van 28 oktober 1994 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal met betrekking tot de fileproblematiek en openbaar vervoer (Kamerstukken II, , , nr. 1). Verder kan de verplichtingenraming met ruim f 48 mln. neerwaarts worden bijgesteld doordat reeds in 1994 (meerjarige) convenanten zijn afgesloten met de provincies Flevoland en Overijssel. Met de provincie Flevoland zijn afspraken gemaakt omtrent de bijdrage die rijk en provincie moeten leveren ten aanzien van de realisatie van werken op het gebied van de hoofdinfrastructuur (in dit geval met name het afronden en het doortrekken van de A-27). De overeenkomst met Overijssel gaat over het verrichten van werkzaamheden aan rijksweg 35 Enschede West-Enschede Zuid, rijksweg 35/36 bij Almelo en rijksweg 50 nabij Kampen. Ten behoeve van de aanleg van kades (in het kader van het Deltaplan Grote Rivieren) langs rijksweg A2, wordt een verhoging van de ramingen met f 3 mln. voorgesteld (zie ook het algemeen deel van de memorie van toelichting). Voor de volledigheid wordt tenslotte vermeld dat er een technische verschuiving in de verplichtingen- en uitgavenraming tussen de artikel- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 2

3 onderdelen 01 en 03 is aangebracht van respektievelijk f 0,2 en f 0,3 mln. Deze correctie werkt door uit 1994 en komt voort uit de invoeging van artikelonderdeel 03 in relatie met de conversie naar het Infrastructuurfonds dat jaar. Stand ontwerp Nota van wijziging ( A, nr. 3) Achterlandversnellingen Afsluiten convenanten in Aanleg kades langs de A Stand De onderverdeling naar artikelonderdelen van de verplichtingen en uitgaven Artikelonderdeel Verplichtingen Uitgaven Aanleg en verbetering Benuttingsmaatregelen Aanleg Wijkertunnel Totaal Artikel Onderhoud Rijkswegen Op dit onderhoudsartikel worden de uitgaven verantwoord die worden gemaakt om de schade als gevolg van de recente wateroverlast ten aanzien van de droge infrastructuur (rijksweg A-2) te herstellen. Hierbij moet gedacht worden aan kosten van omleidingen, van het afzetten van wegen, reparaties aan praatpalen, schade aan kabels en andere elektronica, etc. (zie ook het algemeen deel van de memorie van toelichting). In totaal gaat het op dit artikel om f 15 mln. Daarnaast worden er hogere uitgaven voorzien ad f 10 mln. door het overlopen van betalingen uit Voor een deel houdt dit verband met de voorgenomen vervanging van het bestaande mobilofoonnet voor de Rijkswaterstaat. Doordat het nieuw geleverde mobilofoonnet in 1994 technisch niet volledig is geaccepteerd, is de betaalbaarstelling van de laatste termijn aan de leverancier in dat jaar aangehouden. Na oplevering zal deze termijn alsnog in 1995 tot betaling komen. Voor een ander deel heeft dit betrekking op uitgaven voor het conserveren van de draaibrug Sluiskil en voor de overdracht van kunstwerken in het kader van de sanering wegenbeheer. Door het uitbesteden van de exploitatie van de veerverbindingen over het Noordzeekanaal aan NACO Ferries B.V., zal er een overboeking naar uitgavenartikel 02.51(.01) Bijdragen veerdiensten op hoofdstuk XII moeten plaatsvinden, om van daaruit de overeengekomen vaste jaarlijkse rijksbijdrage in het exploitatietekort van de veren te kunnen verstrekken. De verlaging is mogelijk door het vrijvallen van de exploitatiekosten die voorheen voor rekening van het rijk kwamen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 3

4 Stand ontwerp Waterschade Overloop uit Uitbesteding veren Noordzeekanaal Stand Artikel Vergoeding ten behoeve van tunnelexploitatiemaatschappijen De neerwaartse bijstelling van de vergoeding aan de tunnelexploitatiemaatschappij van de Noordtunnel betreft de doorwerking van de reeds suppletoir in 1994 aangebrachte verlagingen (correctie voor weekdaggemiddelde, bijstelling van het passagetarief en aanpassing van het aantal voertuigpassages). Voor een meer uitgebreide toelichting wordt kortheidshalve verwezen naar de memorie van toelichting bij de tweede en derde begrotingswijziging over dat jaar. Stand ontwerp Doorwerking Stand Rijksvaarwegen Artikel Investeringen Rijksvaarwegen Voornamelijk door vertragingen die zijn opgetreden in de uitvoering van de vaarwegprogramma s, kan de raming voor het aangaan van verplichtingen met f 40 mln. en de raming voor het verrichten van betalingen met f 9,3 mln. naar beneden worden aangepast. Door Verkeer en Waterstaat wordt, via het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV), in 1995 een bijdrage verleend ad ca. f 1,6 mln. aan de Stichting Recreatietoervaart Nederland. De begroting van LNV wordt daartoe met eenzelfde bedrag verhoogd. Anderzijds wordt door het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) ruim f 0,1 mln. overgeboekt voor haar aandeel in de rijksbijdrage met betrekking tot de kosten van de uitvoeringsorganisatie ROM-Rijnmond. Verkeer en Waterstaat treedt op als coördinator van de rijksbijdrage (50% van de kosten; waarvan beide ministeries 25% voor hun rekening nemen). De andere helft van de uitgaven wordt gedragen door de regio. Voor de volledigheid wil ik de Kamer er op wijzen, dat de op dit artikel in 1994 opgetreden onderuitputting op de infrastructuurprogramma s is aangewend om dat jaar compensatie te kunnen bieden voor de hogere uitgaven op hoofdstuk XII ten behoeve van de bouw van de stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg. Deze gelden zouden in 1995 weer worden toegevoegd aan het Infrastructuurfonds. Er is, gelet op de vertragingen binnen dit artikel, voor gekozen om deze gelden in 1995 niet naar dit artikel terug te sluizen, maar te gebruiken voor de financiering van de achterlandversnellingen op artikel van het fonds. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 4

5 Stand ontwerp Vertragingen Overboeking naar LNV Overboeking van VROM Stand Artikel Onderhoud Rijksvaarwegen Op dit artikel is in 1995 naar verwachting f 20 mln. benodigd voor met name de extra bagger- en oeverwerkzaamheden die zullen worden verricht als gevolg van het recente hoge water. Deze verbredings- en verdiepingswerken vormen een van de onderdelen van het totaalpakket aan maatregelen dat getroffen wordt (zie ook het algemeen deel van de memorie van toelichting). Door de overdracht van diverse objekten vallen de hiervoor in de begroting geraamde onderhoudskosten vrij. De nu opgenomen overboeking naar uitgavenartikel «Onderhoudsbijdragen ten behoeve van vaarwegen» van bijna f 23,6 mln. heeft voornamelijk betrekking op het overboeken van deze vrijval om de vergoedingen van het rijk voor het beheer en onderhoud te kunnen verstrekken. Voor een meer uitgebreide toelichting om welke objecten het hier gaat, wordt verwezen naar de toelichting onder laatstgenoemd artikel. Verder wordt opgemerkt dat medio 1995 het Noordhollands Kanaal (tussen de Willemsluizen bij Amsterdam en de Koopvaardersschutsluis in Den Helder) zal worden overgedragen. Voordat deze overdracht geëffectueerd kan worden, moet er eerst achterstallig onderhoud (kosten f 3 mln.) aan dit kanaal worden verricht. In verband met de instelling van het Openbaar Lichaam Centraal Nautisch Beheer in het Noordzeekanaalgebied, worden de taken overgedragen aan dit orgaan. De hiervoor op dit artikel geraamde gelden zullen via de begroting van Verkeer en Waterstaat worden overgeheveld naar het Gemeentefonds (zie ook het algemeen deel van de memorie van toelichting bij de eerste begrotingswijziging over 1995 van hoofdstuk XII). Tot slot wordt de verplichtingenraming met ruim f 77 mln. naar boven bijgesteld. Dit heeft voor f 22 mln. betrekking op het in 1995 vastleggen van meerjarige baggerprojekten in de provincie Zuid-Holland; het moment van vastlegging was oorspronkelijk in 1996 en 1997 voorzien. Daarnaast zullen de in latere jaren geraamde verplichtingen voor de aanleg van het speciedepot bij het Kanaal Gent-Terneuzen en die voor het onderhoud van baggerwerkzaamheden bij de Afsluitdijk (i.c. de voorhavens Den Oever en Kornwerderzand) van in totaal f 16 mln., in tegenstelling tot eerdere verwachtingen al in 1995 worden aangegaan. De resterende bijstelling betreft een verschuiving in het moment van aangaan van verplichtingen vanuit 1994 naar 1995 (technisch ontwerp Averijhaven, een bestek voor werkzaamheden aan het Julianakanaal en een onderhoudsbestek met betrekking tot de oevers van de Waal). Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 5

6 Stand ontwerp Waterschade Centraal Nautisch Beheer Overboeking naar artikel Achterstallig onderhoud Verplichtingenverschuivingen Stand Nationale Railwegen Artikel Investeringsbijdragen ten behoeve van spoorwegen De verhoging van de beide bij dit artikel behorende begrotingsramingen met f 5 mln. heeft betrekking op de bijdrage van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) in de in het kader van Rail-21 uit te voeren sanering van de geluidshinder van railverkeer. Omdat deze bijdrage om begrotingstechnische redenen niet direct aan het Infrastructuurfonds kan worden toegevoegd, loopt deze via het bijdrage-artikel in hoofdstuk XII. Stand ontwerp Nota van wijziging ( A, nr. 3) Overboeking van het ministerie van VROM Stand De onderverdeling naar artikelonderdelen van de verplichtingen en uitgaven Artikelonderdeel Verplichtingen Uitgaven Aanleg NS-personenvervoer Aanleg NS-goederenvervoer Totaal Bijdragen ten behoeve van regionale/lokale wegen, vaarwegen en stads- en streekvervoer Artikel Onderhoudsbijdragen ten behoeve van vaarwegen Op artikelonderdeel 01 worden de vaste geïndexeerde jaarlijkse vergoedingen verantwoord die het Rijk verstrekt aan de provincies Friesland en Groningen ten behoeve van het onderhoud van de primaire vaarwegen in deze provincies. De in dit wetsvoorstel opgenomen verhoging betreft de (doorwerking van de) indexering 1994 alsmede de prijspeilaanpassing 1995; dit voor de gehele looptijd van het met de provincies gesloten convenant. De hogere uitgaven op artikelonderdeel 02 hebben voor f 22,9 mln. betrekking op de overdracht van beheer en onderhoud van (natte) waterstaatswerken (vaarwegen, waterkeringen) door het Rijk aan Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 6

7 provincies, gemeenten en waterschappen binnen het algemene kader van de decentralisatie van overheidstaken («Brokx-nat»). Het gaat om de overdracht van de volgende objekten: de Zuid-Willemsvaart aan de gemeente Helmond; de Zuiderrivierdijk Bergse Maas aan het waterschap/ hoogheemraadschap West-Brabant; de haven Moerdijk aan de gemeente Klundert; diverse kleine overdrachten aan de provincie Brabant; kanaal Almelo-De Haandrik aan de provincie Overijssel; De resterende hogere uitgaven worden verklaard door de jaarlijkse indexering van overgedragen objekten in de provincie Zeeland (onder andere het Kanaal door Walcheren). Verder wordt opgemerkt dat dit jaar de afkoop van het onderhoud van de Helsluis en de Ottersluis als betalingsverplichting wordt vastgelegd. Stand ontwerp Prijsindexatie bijdragen Friesland en Groningen Prijsindexatie bijdrage provincie Zeeland Overdrachten Stand De onderverdeling naar artikelonderdelen van de verplichtingen en uitgaven Artikelonderdeel Verplichtingen Uitgaven Bijdr. tbv. hoofdvaarwegen niet in beheer bij Rijk Bijdragen tbv. overige vaarwegen Totaal Artikel Onderhoudsbijdragen en kapitaallasten ten behoeve van stads- en streekvervoer Door middel van dit wetsvoorstel worden de rijksbijdragen aan gemeenten voor het onderhoud van railinfrastructuur aangepast voor de doorwerking van de loonbijstelling Bij het centrale artikel Loonbijstelling op hoofdstuk XII zijn de oorzaken voor deze toevoeging aangegeven. Stand ontwerp Loonbijstelling Stand Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 7

8 05 Algemene uitgaven 1995 Artikel Te saneren uitgaven 1995 Op dit artikel staat ondermeer een bijdrage geraamd aan de NV Nederlandse Spoorwegen ten behoeve van het onderhoud en de bediening van de spoorbrug te Dordrecht. Met betrekking tot deze post worden voor dit jaar hogere uitgaven en verplichtingen aangevraagd van f 1,3 mln. Dit heeft enerzijds betrekking op de eindafrekening met de NS inzake de kosten voor het beperkt hefbaar maken van de spoorbrug. Anderzijds is de «reguliere» bijdrage voor 1994 niet meer in dat jaar tot betaling gekomen doordat geen overeenstemming kon worden bereikt over de genoemde eindafrekening; deze komt nu in 1995 tot betaling. Stand ontwerp Eindafrekening spoorbrug Dordrecht Stand De onderverdeling naar artikelonderdelen van de verplichtingen en uitgaven Artikelonderdeel Verplichtingen Uitgaven Onderhoudsbijdrage t.b.v. busbanen Bijdragen tbv. vaarwegen Totaal Artikel Bodemsanering Door middel van de tweede suppletoire begroting over 1994 zijn de ramingen voor het aangaan van betalingsverplichtingen ad f 150 mln. en uitgaven ad f 18,3 mln. bestemd voor de sanering van vervuilde bodems bij projekten in het kader van VINEX-afspraken op nihil gesteld. Deze gelden worden thans weer aangevraagd. Hierbij wordt opgemerkt dat als gevolg van een actualisering van het kasritme dit jaar f 3 mln. benodigd is. Het restant ad f 15,3 mln. wordt toegevoegd aan de jaren 1996 tot en met De verplichtingenbegroting uit 1994 wordt daarentegen wel geheel aangevraagd. Stand ontwerp Verschuiving uit Stand Artikel Mutaties naar aanleiding van het Regeerakkoord en accijnzen De op infrastructuur gelegde taakstelling uit het Regeerakkoord is bij het opstellen van de ontwerp geparkeerd op dit artikel. Door Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 8

9 middel van een nota van wijziging op de begroting is deze taakstelling gerealiseerd, waarbij een afwijkend kasritme is gehanteerd. Hierdoor is op dit artikel in de eerste jaren een overschot zichtbaar, met in 1998 een identiek tekort. Omwille van de inzichtelijkheid van de begroting van het Infrastructuurfonds, wordt voorgesteld om dit artikel nu leeg te boeken en op te heffen. Hierdoor kan verwarring met het artikel Voordelig saldo van de afgesloten rekeningen worden voorkomen. Budgettair-technisch betekent dit dat het overschot in de eerste jaren (via het bijdrage-artikel met hoofdstuk XII) ten goede komt aan de algemene middelen, terwijl het tekort in 1998 wordt gecompenseerd uit de algemene middelen. Stand ontwerp Nota van Wijziging Verschuiving Stand Wetsartikel 2 (Ontvangsten) 01 Rijkswegen Artikel Ontvangsten ten behoeve van investeringen Rijkswegen Weliswaar worden op artikelniveau geen mutaties voorgesteld; voor de volledigheid wordt evenwel gewezen op een technische correctie op artikelonderdeelniveau. Deze verschuiving is van dezelfde aard als die op het corresponderende uitgavenartikel. Kortheidshalve wordt naar die toelichting verwezen. De onderverdeling naar artikelonderdelen van de ontvangsten Ontvangsten tbv. investeringen rijkswegen Ontvangsten Wijkertunnel Totaal Algemene ontvangsten Artikel Voordelig saldo van de afgesloten rekeningen Het voordelig saldo van het Infrastructuurfonds over 1994 bedraagt ca. f 87,8 mln. Dit vermoedelijk saldo, dat wordt gevormd door de saldering van de in dat jaar gerealiseerde uitgaven en inkomsten, wordt door middel van dit wetsvoorstel als ontvangst ten gunste van dit artikel gebracht. De toevoeging aan de uitgavenbegroting zal in de begrotingsvoorbereiding 1996 worden meegenomen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 9

10 Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand ontwerp-begroting ontvangsten 1995 Stand ontwerp- memorie Voordelig saldo Stand Bijdragen ten laste van andere begrotingen van het Rijk Artikel Bijdrage ten laste van de begroting van VenW Via dit bijdrage-artikel worden de gelden voor infrastructuur op het gebied van verkeer en vervoer, die om begrotings-technische redenen via hoofdstuk XII moeten lopen, overgeheveld naar het fonds. Op deze plaats wordt volstaan met een verwijzing naar de toelichting bij de betreffende artikelen, waar de mutaties afzonderlijk zichtbaar zijn alsmede naar bijlage 1 bij de memorie van toelichting op de eerste begrotingswijziging over 1995 van hoofdstuk XII. Nr. Omschrijving Bedrag Artikel 1. Doorwerking loonbijstelling U Bijdrage aan Rotterdam M Geluidhinder U Waterschade/Deltaplan Grote Rivieren U 01.01/01.02/ Centraal Nautisch Beheer 177 U Kanaal Almelo-De Haandrik U Recreatievaart U Kasschuif Stormvloedkering Nieuwe Waterweg U Uitbesteding veerdiensten U Intertemporele verschuiving U VROM-bijdrage (ROM-project) 127 U Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand ontwerp-begroting ontvangsten 1995 Stand ontwerp Saldo van overboekingen Stand Artikel Bijdrage ten laste van de begroting van EZ De mutatie op dit artikel met betrekking tot de voor 1995 geraamde bijdrage van het ministerie van Economische Zaken (EZ) voor de aanleg van infrastructurele voorzieningen op de Maasvlakte, is geheel begrotingstechnisch van aard. Bij het opstellen van de begroting is ervan uitgegaan dat de verwerking van de EZ-bijdrage door middel van een verrekenstuk zou plaatsvinden; inmiddels is met EZ overeengekomen om deze gelden door middel van begrotingsoverheveling via hoofdstuk XII (artikel 01.14) ten gunste van het Infrastructuurfonds te brengen. Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand ontwerp-begroting ontvangsten 1995 Stand ontwerp Technische mutatie Stand Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 10

11 Artikel Bijdragen ten laste van het Fonds economische structuurversterking Door middel van de Februarinota 1994 (Voorlopige Rekening, Kamerstukken II, , , nr. 1) is de Kamer geïnformeerd dat de instellingswet van het Fonds Economische Structuurversterking (FES) niet meer in 1994 tot stand is gekomen. Hierdoor konden er, als gevolg van het ontbreken van een wettelijke basis, dat jaar geen betalingen ad f 469 mln. uit het fonds worden verricht. De bijdragen over 1994 worden door middel van dit wetsvoorstel alsnog aangevraagd. Daarnaast worden de gelden bestemd voor de kleine projekten (f 39 mln.) en bodemsanering (f 3 mln.), die in 1994 door vertragingen niet zijn besteed, aan de begroting van het Infrastructuurfonds toegevoegd. Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand ontwerp-begroting ontvangsten 1995 Stand ontwerp Bijdrage Bijdrage 1994 (Kleine projekten) Bodemsanering Stand De Minister van Verkeer en Waterstaat, A. Jorritsma-Lebbink Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 11