Kathleen Wuyts H. Hartziekenhuis Lier

Transcriptie

1 Kathleen Wuyts H. Hartziekenhuis Lier

2 Georganiseerde cervixkanker screening = bewezen nuttig In westerse landen door de screening een grote daling in de incidentie cervixkanker Wereldwijd echter blijkt cervixcarcinoom nog steeds de tweede meest voorkomende kanker te zijn bij vrouwen met meer dan nieuwe gevallen per jaar

3 10% van alle uitstrijkjes vragen verdere actie Herhaling PAP om 3,6,12 maanden Colposcopie & biopsiename NIET in verhouding tot aantal cervixca! Belgisch kankerregister vrouwen in 2008; life-time incidentie van 0.80%

4 2005 in België: x PAP x colposcopie cervix biopsies/jaar 8000 Conisaties / jaar 10% (800) conisaties < 25 jaar!

5 Gezonde Vrouw Zonder S/ Oproep Afwijkende PAP Patiënt met angst en vragen

6 Onvoldoende kennis over screening Overbehandeling Te jonge vrouwen worden gescreend Overbehandeling + do not harm Overlading raadpleging Angst geeft hogere verwaarlozing opvolging psychologische gevolgen seksuele dysfunctie

7 Opsporen onschuldige afwijkingen Onvoldoende kennis HPV bij patiënt Onvoldoende kennis HPV bij arts Defensieve en schadelijke overbehandeling Onnodige kosten Onnodige ingrepen Onnodige ongerustheid en angsten

8 Kennis over screening en HPV problematiek afhankelijk van: Leeftijd Geslacht Opleidingsniveau Etniciteit: is seksualiteit bespreekbaar?

9 Waar verzamelen patiënten informatie? Media Tijdschriften Krant TV

10

11 Informatie verzamelen patiënten Media Tijdschriften Krant TV Internet Google: cervixkanker geeft hits uitstrijkje hits Vaak geen correcte informatie Geen informatie op maat : vaak te veel nadruk op baarmoederhalskanker meer angst Familie/ vrienden/ collega s School Arts/ gezondheidswerker

12 Artsen zijn niet altijd consistent (1) Tijdsdruk (15-20 min/patiënt) Geen onmiddellijk verband met actuele reden van consult Patiënten brengen probleem pas ter sprake op einde consultatie wegens schaamtegevoel Onvoldoende kennis of belangstelling ter zake Bijscholingen Informatie niet meer up to date Persoonlijke bekommernissen, medische ethiek, cultuur, religie (1)P De Sutter, HPV&cervixpathologie, 20 jaar gecentraliseerde colposcopie kliniek

13 Nochtans groot vertrouwen in de persoonlijke arts Advies van arts = waarheid Informatie op niveau van de patiënt Belang van correcte en consistente informatie Belang ev. derde te betrekken bij informatie moment Dochter Moeder Partner

14 Screening vaak bij jonge vrouwen (<23-25 jaar) Komen op raadpleging wegens Infectie Contraceptief advies Abnormale menstruatie Moeder wil het Andere redenen Vaak wordt op dat moment een uitstrijkje genomen ondanks de jonge leeftijd

15 Proportion of individuals harbouring Human Papillomavirus Hoge prevalentie van HPV bij adolescenten en jong volwassenen (1,2,3) Preexposure Peak exposure Post-exposure 4 * Ongeveer 70% van de seksueel actieve bevolking komt tijdens zijn leven in contact met HPV 1,2,3 25% van PAP = abnormaal als HPV + [1] Koutsky LA. Am J Med 1997 [2] Koutsky LA et al. Epidemiology Rev 1988 [3] Syrjänen K et al. Sex Transm Dis 1990 [4] n=11,851 cervical smears of Danish women (15-93 yrs), Sanofi Pasteur MSD, data on file

16 Hogere incidentie abnormale PAP 50% HPV + binnen 3 jaar na coïtarche 30% HPV + na eerste seksueel contact Multipele seksuele partners Geassocieerde soa: HPV sneller door basale cellaag Fysiologische factoren: veel metaplasie Veel vals positieven 3.9% PAP SIL bij jonge populatie vs 1.3% op j Colposcopisch door metaplasie moeilijke beoordeling waardoor onnodige biopsie + colposcopie

17 Angst voor artsen en behandeling vaak buiten proportie Angst >> bij vrouwen met minder begrip/ kennis risico verwaarlozing follow-up groot Overbehandeling (1) Te vaak conisatie voor letsels die in 94% gevallen spontaan regressie! Adolescent Volwassen Regressie 94% 50-60% Progressie 3-7% 20-40% (1)L. Amerynckx, HPV en cervixpathologie: 20 jaar gecentraliseerde colposcopiekliniek in UZ Brussel

18 Overbehandeling Te grote LLETZ gezien grote transformatiezone! Meer multipele LLETZ Risico op lange termijn Preterme bevalling Nood aan aangepaste richtlijnen voor behandeling afwijkende PAP bij < 25 jarigen! L. Amerynckx, HPV en cervixpathologie: 20 jaar gecentraliseerde colposcopiekliniek in UZ Brussel

19 30-75% biedt zich niet meer aan! Wanneer angst buiten proportie en patiënten Verwaarlozen afspraak colposcopie Niet komen opdagen voor behandeling Follow-up PAP verwaarlozen is screening nutteloos geweest!

20 Angst verminderen Maximale deelname screening Maximale reductie incidentie en mortaliteit cervixcarcinoom

21 Emotionele impact van abnormale cytologie (1) 100% vrees voor kanker 68% vrees voor fertiliteitsproblemen of seksuele dysfunctie 65% vrees voor medische procedures Vele somatische klachten: depressie, slaapstoornissen, prikkelbaarheid, huilbuien, angstaanvallen, gewichtsveranderingen van >5 kg (1) Beresford et al. The emotional impact of abnormal PAP smears on patients referred for colposcopy. Colposc Gynaecol Laser Surg 1986, 2:83-87

22 Objectiveren angst via State Anxiety Inventory (STAI) van Spielberger Trait State = Menselijke = Acute angst onderliggende angst

23 STAI score van 20-80: hoe hoger score, hoe hoger angst Gemiddeld normale vrouw: 36.2 Score voor colposcopie: 45.2 Score voor behandeling: 48.2 Score voor operatie: 48.2 Score bij ontvangen abn. triple test: 48.2

24 Studie The Royal Free Hospital (1) Is er een verband tussen Eerste bezoek colposcopiekliniek Op voorhand geven van informatiebrochures Op voorhand geven van video-informatie? 3 belangrijkste behoeften voor informatie: Risico op kanker (91%) Reden waarom colposcopie (86%) Info over procedure colposcopie (86%) (1)Freemans-Wang. Anxiety levels in women attending colposcopy clinics for treatment for cervical intraepithelial neoplasia: a randomised trial of written and video information. BJOG 2001;108:

25 Patiënten wachtend op eerste colposcopie bezoek STAI score 51.1 Patiënten bij tweede bezoek wachtend op behandeling STAI score 50.2 Patiënten die see and treat behandeling ondergingen STAI score 56.6 STAI score na info brochure: 54.7 STAI score na info brochure en video 43.2

26 Studie The North Staffordshire NHS Hospital van Trust and Keele University (1) prospectief gerandomiseerd Vrouwen <45 jaar Colposcopie voor CIN1/2 Vraag: Nut brochure voor het ondergaan van een colposcopie in deze groep? Besluit: Geen nut, zelf meer psychoseksuele problemen op termijn Wanneer in verloop van screening & therapie best informatie? Onder welke vorm? (1)Howells et al. Is the provision of information leaflets before colposcopy beneficial? An prospective radimised study. Br J Obstet Gynaecol 1999; 106:

27 Vraag (1):Hoe uitgebreid moet informatie zijn om angst te verminderen? Informatieblad (317 woorden ) Klein boekje (619 woorden ) Uitgebreid info boekje (3465 woorden) Besluit: Kleine boekje met 619 worden bleek meest efficiënte methode om angst te verminderen door informatie (1)Mateau et al. Reducing anxiety in women referred for colposcopy using an information booklet. Br J Health Psychol 1996;1:

28 Is er nut bij counseling en of relaxatietechnieken voor de colposcopie om angst te verminderen? (1) Geen voordeel Toch vonden 80-90% vrouwen dit een nuttige procedure Wat is het ideale tijdsinterval tussen kennisname van abnormaal resultaat en colposcopie om angst te verminderen? (2,3) Best maximaal 3 weken Angst vaak niet in verhouding met ernst afwijking Best korte wachttijd en informatie (1)Wolfe et al. First steps in development of an information en counselling service for women with an abn. smear result. Eur. J Obstet Gyanecol Reprod Biol 1992; 45: (2)Richardson et al. Evaluation of cognitive-behavioural counselling for the distress associated with an abnormal cervical smear result. Br J Health Psychol 1996;1: (3) Posner et al. Prevention of cervical cancer: the patiente s view. King Edward s Hospital Fund for London. London: Hollen street Press, 1998

29 Afwijkend PAP beïnvloedt duidelijk seksueel functioneren, geeft angst en ontreddering Schaamtegevoel bij vernemen van SOI Stigmatisatie Promiscuïteit Relationele vragen Ontrouw partner

30 Ingrepen die effect hebben op borsten en reproductieve organen kunnen Body image veranderen seksuele functie veranderen Psychologische impact op onderliggende diagnose zoals bij (pre)-maligne afwijkingen Angsten opwekken mbt. toekomstige fertiliteit Seksuele dysfunctie Rhodes et al. Hysterectomie en seksual Functioning. JAMA 1999, 282:243 Longhkin et al. Hysterctomy, oophorectomie en endogenous sex hormone levels in older women. J. Clin. Endocrin. Metablo ; 645

31 Depressie en angststoornissen hebben dramatische invloed op seksuele dysfunctie Exploratie van angsten Educatie Relativeren informatie en diagnose Mythen uit de weg ruimen Geruststelling voor patiënte & vaak ook partner Uitleg veiligheid van seksuele activiteit met gekende medische problematiek Rhodes et al. Hysterectomie en seksual Functioning. JAMA 1999, 282:243 Longhkin et al. Hysterctomy, oophorectomie en endogenous sex hormone levels in older women. J. Clin. Endocrin. Metablo ; 645

32 Heb/ krijg ik kanker? Ga ik sterven? Heb ik/mijn partner een ernstige SOA? Ga ik dit virus voor de rest van mijn leven hebben? Van wie heb ik dit? Kan ik dit doorgeven aan mijn huidige partner? Heeft dit te maken met het seksueel gedrag van mij/mijn partner?

33 Kan het bij mijn man getest worden? Is het behandelbaar/ voorkombaar? Moet ik een operatie ondergaan? Kan ik hierna nog kinderen krijgen? Beïnvloed HPV mijn kansen op zwangerschap in de toekomst en op het krijgen van gezonde kinderen?

34 Media aandacht Tijdelijk effect Vaccinatie campagne Scholen Georganiseerde vaccinatie Georganiseerde informatie? (Huis)artsen correct informeren Eerste contraceptieraadpleging: aandacht verleggen van screening naar counseling over screening Informatie brochure Adviescentrum

35 Uniforme brochure ( colposcopie werkgroep BIGHPV) Duidelijke informatie Relativeren van het probleem Antwoord geven op veel gestelde vragen Verstaanbaar voor iedereen Voordeel brochure: Kan meerdere malen herlezen worden ( na behandeling ) Kan doorgegeven worden aan familieleden, vrienden Link naar meer uitgebreide informatie: internet, telefoonnummer

36

37 U werd opgeroepen wegens een afwijkend uitstrijkje. Wat nu? Antwoorden op veel gestelde vragen. Wat is een afwijkend uitstrijkje eigenlijk? Is een afwijkend uitstrijkje hebben ernstig? Hoe kom ik aan een afwijking op mijn baarmoederhals? Als ik een HPV-infectie heb, is er iets dat ik zelf kan doen? Hoe lang heb ik deze afwijkende cellen al op mijn baarmoederhals? Heeft dit invloed op een eventuele zwangerschap in de toekomst?

38 Kan ik mijn partner besmetten met dit virus? Kan ik genezen van dit virus? Is vaccinatie nog nuttig voor mij? Wat zal gebeuren bij het volgende onderzoek bij mijn arts? Wat is een colposcopie? Volgt er nog een behandeling na de colposcopie? Wat is bevriezing van de baarmoederhals? Wat is laserbehandeling van de baarmoederhals? Wat is een conisatie van de baarmoederhals? Waar moet ik rekening mee houden na een behandeling? Wanneer moet ik contact opnemen met mijn arts na de behandeling?

39 Oproepbrief vermeldt telefoonnummer Eén aanspreekpunt Gemakkelijk bereikbaar Telefonisch/mail Toegankelijk Lage drempel Geen extra kosten voor patiënt Communicatie vergemakkelijken met verwijzende arts

40 Telefonisch wordt bondige informatie gegeven over De afwijking De te volgen stappen Zo informatie niet voldoende: mogelijkheid tot persoonlijk gesprek met verpleegkundige met arts Nadeel: prijskaartje (1) De Sutter, Adviescentrum reproductieve gezondheid, UZ Brussel,

41 Screening is belangrijk en vermindert de incidentie cervixca drastisch Het is belangrijk de negatieve psychologische aspecten beperken Vermindering angst zal de efficiëntie van screening verhogen

42 Vermindering angst door : informatie over screening bespreken eigen resultaten uitleg over bijkomende onderzoeken & therapie geen onnodige PAP en behandelingen Do not harm Uniforme en duidelijke brochure Informatiecentrum, infolijn Wachtlijst colposcopie en therapie moet beperkt worden Watty et al, De Psychologische gevolgen van de screening voor baarmoederhalskanker. Tijdschrift voor Gnk,61,nr2, 2005,

43