Mgr. Ladeuze, toenmalige rector van de Leuvense universiteit.
|
|
- Gerarda van Beek
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Mgr. Ladeuze, toenmalige rector van de Leuvense universiteit. Faut-il redire les horreurs de cette nuit sinistre du 25 août? ( ) l ennemi avait décidé de brûler notre antique cité, en prétextant qu on y avait tiré sur ses soldats. Le bloc des constructions voisines de l Hôtel de Ville est compris dans le plan de l incendie. Dans ce bloc se trouvent les Halles universitaires ( ) Vers 11 1/2 heures, le feu est mis directement à la Bibliothèque par le rez de chaussée dont on a brisé la porte sur le Vieux Marché. ( ) En quelques heures, l œuvre des siècles fut annihilée, et il nous reste même pas les élément nécessaires pour en décrire l importance! (Vertaling) : Moeten we de gruwelen van die duistere nacht van 25 augustus terug ophalen? De vijand had besloten om onze antieke stad in brand te steken. Dit met het excuus dat er op hen geschoten werd. De aangrenzende gebouwen van het stadhuis moesten ook vernietig worden. Hierbij bevond zich ook de universiteitshal. Tegen 23u.30 werd de brand in de universiteitsbibliotheek aangestoken. Dit gebeurde via het gelijkvloers, waar men aan de kant van de Oude Markt, de ramen gebroken had. In enkele uren tijd werden eeuwen aan werken en documenten verwoest. We beschikken zelfs niet meer over materiaal om de waarde van de verloren stukken aan te tonen. MGR. LADEUZE, P., Le Crime Allemand contre l Université de Louvain, les leçons de la guerre, Leuven, 1919, 16 pagina s.
2 Lambertus Mokveld, Nederlands journalist, die Leuven vlak na de brand bezoekt: Er zijn neutrale schrijvers die meenen, dat eerst nà den oorlog een juist oordeel in zake de bekende Duitse beschuldigingen verkregen kan worden. Zoo schrijft b.v. de redactie van,, Wetenschappelijke Bladen: Wij hebben in het begin van den oorlog getracht ons een meening te vormen uit den stroom van berichten die ons toen bereikten; wij raadpleegden nu nog,, De overweldiging van België van den heer L. Mokveld, waaruit men den indruk ontvangt, dat deze oorlogscorrespondent van,, De Tijd, van het geheele gild wel het meeste gezien en het beste opgemerkt heeft; wij raadpleegden de bronnen aan het hoofd dezes vermeld, en kwamen tot de overtuiging dat het raadsel eerst na het eind van den oorlog volkomen kan worden opgelost. Vijf regels verder erkent dezelfde redactie: Natuurlijk zullen de zich schuldig voelenden, van welke zijde dan ook, er dan echter in geslaagd zijn sommige bewijsstukken te doen verdwijnen. Juist, en dat moet alleen reeds voldoende reden zijn om te trachten de kwestie nu reeds tot zoo groot mogelijke klaarheid te brengen, opdat straks Duitschland, dat er het meeste belang bij heeft de bewijsstukken te doen verdwijnen, niet door een jarenlange eenzijdige voorlichting een valsche meening heeft weten te vestigen, na gedurende eenzelfden tijd elke weersprekende stem uit het onderdrukte Belgenland verhinderd te hebben zich te laten hooren. ( ) Hoe luiden op de eerste plaats de Duitsche beschuldigingen? Ze zijn talrijk, maar men kan ze gevoeglijk samenvatten in dit ééne: dat de Belgische bevolking aan den oorlog zou hebben deelgenomen door allerwegen de Duitsche troepen te belagen en deze te benadeelen, door Duitsche militairen verraderlijk neer te schieten, of wel ze op zoodanige wijze te mishandelen, dat ze voor hun verdere even geheel verminkt waren. Zulke feiten zouden zich, vooral in de eerste oorlogsmaande, overal in het door Duitschers bezette gebied van België hebben voortgedaan en moesten als rechtvaardiging voor de maatregelen van de dood en vernieling, [zoals de brand van Leuven,] op ruime schaal door de invallers toegepast, gelden. MOKVELD, L., De Belgische franc-tireurskwestie, De Hofstad, s-gravenhage, 1917, 75 pagina s.
3 Duitser Wilhelm Kotzde, Duits schrijver tijdens WOI De houding van de Leuvense bevolking werd steeds dreigender. De luitentant-kolonel ging even de stad in. Het was avond. Hij nam zijn pistool in de hand als teken dat hij op alle gevaar voorbereid was. Hij was nog altijd in de lange Statiestraat ( ) zowat 500 meter van het station toen een projectiel op hem werd afgevuurd. Vanuit alle dakluiken en vensters brak meteen een hels geweervuur los op alle soldaten die zich op straat bevonden. Het volledige stadsgedeelte tussen het station en de universiteit was in een hel veranderd. ( ) Vanuit alle huizen in de stationsbuurt werd er op de Duitsers geschoten. Ja, men hoorde heel duidelijk een Belgisch machinegeweer dat op een balkon van het hotel du Nord stond. ( ) Er bleef nu nog één middel over om de opstandige bevolking de baas te worden: men stak de huizen van waaruit geschoten werd in brand. Het vuur sloeg door de straten. Het werd een echte horrornacht. Wat uit de huizen vluchtte, werd prompt neergeschoten. Enkel een keihard optreden, kon nog de laffe aanval afweren. ( ) Ook in de brandende huizen hoorde men continu schoten. Het was de munitie die daar heimelijk verstopt was. Het vuur bracht die nu tot ontploffing.
4 Lambertus Mokveld, Nederlands journalist die Leuven enkele dagen na de brand bezocht: Den 25sten Augustus deed de bezetting van Antwerpen een uitval, o.a. in de richting van Leuven. De Belgen hadden aanvankelijk succes en rukten op tot zeven kilometer van deze stad. De toestand werd ook daar zelfs een oogenblik critiek en tegen 7 uur kwam een kleine afdeeling cavalerie in woesten galop vanaf het strijdtoneel naar Leuven, waarschijnlijk om de bezetting van deze stad ter hulp te ontbieden. In dat avonduur was het op de Naamsche Vest, die zwaar beboomd is, al aardig aan het donkeren en plotseling werden de wilde ruiters beschoten, naar door verscheidene neutrale getuigen is vastgelegd, door een kleine afdeling infanterie van het eigen leger, die vanuit de richting van de statie kwam aangelopen, waarschijnlijk, om ook naar het strijdtoneel te vertrekken en die in de meening was, dat de Belgen, de stad kwamen ingestormd. De cavaleristen hielden hun paarden in, stegen af en velen begonnen van achter hun rossen vandaan terug te vuren. ( ) Alles was door dit treffen opgeschrikt. Vanaf de statie kwamen ook schietende soldaten toegeloopen en rond het bedoelde gebouw zelf, liepen verscheidene manschappen angstig heen en weer onder de kreet: We worden overvallen. Sommigen meenen, dat die overval door binnendrukkende Belgen gebeurt en snellen naar de plaats van den strijd, andere begrijpen de woorden verkeerd en meenen, dat het burgers zijn, op wie ze beginnen te schieten, evenals op de huizen. Als men op de Naamsche Vest de vergissing bemerkt, heeft het schieten zich reeds door het grootste deel van de stad voortgezet en de opgewonden mannen, die elkander beschoten hebben, doen al gauw met de anderen mee. ( ) De bevolking werd dan [de volgende morgen] naar het station gedreven, waar men mannen wreed van de vrouwen scheidde en verschillende personen neerschoot.( )
5 De Duitse Keizer, Wilhelm II die een telegram schreef naar de Amerikaanse President, waarin hij de daden van de Duitsers in Leuven verklaarde: de gruwelen in dezen (Belgischen), guerillakrijg bedreven door vrouwen en kinderen en door priesters, zelfs aan gewonde soldaten, leden van den geneeskundigen dienst en hospitaalverplegers (geneesheren zijn gedood, ambulances zijn aangevallen met geweervuur) zijn van dien aard, dat mijn generaals ten slotte verplicht waren zijn geworden hun toevlucht te nemen tot de strengste maatregelen om de schuldigen te straffen, en schrik te brengen onder de bloeddorstige bevolking, ten einde haar te beletten die gruwelen en moorden voort te zetten. MOKVELD, L., De Belgische franc-tireurskwestie, De Hofstad, s-gravenhage, 1917, 75 pagina s.
6 Figuur 1: De verwoesting van Leuven 1 Een Belgische propaganda-affiche, uitgegeven in september 1914 door de Vlaamsche Volksuitgaven in het nog niet bezette Antwerpen. Er wordt verwezen nar het gespaard gebleven stadhuis waar de Duitse officieren hun intrek hadden genomen. 1 COPPENS, C. DEREZ, M., Roegiers, J., Universiteitsbibliotheek Leuven, , p. 139.
7 Figuur 2: De brand van Leuven 2 Afbeelding van de brand van Leuven gezien door de ogen van professor Henry de Vocht. Hij was in Leuven op het ogenblik van de brand en heeft dit portret toen of later gemaakt. 2 COPPENS, C. DEREZ, M., Roegiers, J., Universiteitsbibliotheek Leuven, , p 138; KULEUVEN, Universiteitsarchief, Archief De Vocht.
8 Figuur 3: Die Greueltaten n Löwen 3 Duitse prentbriefkaart. Hier is duidelijk te zen hoe de Duitse militairen door de Leuvense bevolking beschoten worden. Figuur 4: Die Wochenschau 4 De Duitse nieuwsberichten in Die Wochenschau tonen hoe de Leuvenaars vanop de daken naar de Duitse soldaten schieten. Deze schets is volgens de Wochenschau ter plaatse getekend. 3 COPPENS, C. DEREZ, M., Roegiers, J., Universiteitsbibliotheek Leuven, , p Ibidem.
9 Krantenartikels: The Times The Times: Leuven is in de as gelegd. Verschrikkelijke daad van Duits vandalisme. ( ) Een stad met inwoners, de intellectuele hoofdstad van de Lage Landen sinds de 15de eeuw, is nu niet meer dan een hoop as. (29 augustus 1914) De Telegraaf De verwoesting van Leuven. ( ) Maar het overwinnende volk bezoedelt zijn naam als cultuurvolk door in blinde woede, zonder eenig spoor van zelfbeheersing, monumenten van beschaving, kunstvoortbrengselen, uit een zeer hoogstaand verleden te vernietigen. ( ( ) De telegraaf, 30 augustus 1914) De Nieuwe Gazet Leuven door de Duitschers verwoest. De Duitschers die op elkander geschoten hebben, beweren dat de Leuvensche bevolking hen aangevallen heeft en vernietigen de stad. (De Nieuwe Gazet, 30 augustus 1914)) Gazet van Antwerpen Duitsche furie te Leuven. Groote daden van een Cultuurvolk. (De Gazet van Antwerpen, 31 augustus 1 september 1914)
10 Mark Derez: Leuven brandt Deze brochure van een tentoonstelling over de brand van Leuven werd in 1989 opgesteld. In datzelfde jaar vond de tentoonstelling plaats. Dit was voor het 75- jarige jubileum van de brand. In deze brochure worden de brand van Leuven, de aanleiding en de gevolgen kort maar vrij volledig besproken.
11
12
13
14
15
16
17 Dirk Van Thuyne VAN THUYNE, D., 1914 De Duitsers komen, de moordende begindagen van de eerste wereldoorlog in België, 216 pagina s. Onder druk van de machtige vijand had het Belgische leger zich teruggetrokken binnen de Versterkte Stelling van Antwerpen. De Duitsers dachten dat de Belgische legerleiding nu wel zijn lesje geleerd had en lieten daarom maar een beperkte troepenmacht achter in België. Maar dat was verkeerd gedacht. Tot tweemaal toe verlieten de Belgen hun verdediging. Ze trokken ten aanval met als doel de Duitse aanvoerlijnen te verstoren. Hierdoor verloor de Duitse aanval in het noorden van Frankrijk veel kracht. Tijdens de eerste aanval kwamen de Belgen tot dicht tegen de stadsrand van Leuven. De daar aanwezige soldaten raakten in paniek en staken de stad in brand. Ook de universiteitsbibliotheek ging in vlammen op. Daarna koelden ze hun woede op de plaatselijke bevolking. Meer dan tweehonderd Leuvenaars bekochten het met hun leven. De bevolking heeft schrik van de Duitsers. Als ze soldaten tegenkomen groeten ze steevast en gaan ook vriendelijk aan de kant, zodat ze zeker niemand voor de voeten lopen. Ondanks alles zijn de Duitse troepen heel achterdochtig. Voor ze naar het Belgische front trokken, hadden ze in hun vaderland de verschrikkelijkste verhalen over de Belgische burgerbevolking gehoord. Zo zouden de Belgen de borsten afsnijden van Duitse Rode Kruiszusters, anderen zouden roestige spijkers in de ogen van gewonde ruiters slaan en kleutertjes zouden met emmers vol uitgestoken Duitse ogen over de slagvelden lopen. Een mens zou voor minder achterdochtig zijn. Op woensdag 25 augustus wordt het plots heel onrustig in de Leuvense binnenstad. Duitse troepen vertrekken in allerijl in de richting van Mechelen. Inmiddels verspreiden de geruchten zich onder de plaatselijke bevolking. Zo wordt verteld dat de Engelsen in aantocht zijn. Dat is echter niet helemaal juist. De Duitsers worden inderdaad teruggedreven, maar het zijn niet de Engelsen maar wel degelijk de Belgische soldaten die voor dit huzarenstukje zorgen. De eerste uitval uit Antwerpen is volop aan de gang. Aan de stadspoorten van Leuven vinden er verschrikkelijke gevechten plaats. Het doel van de aanval is de vernietiging van de voor de Duitsers levensbelangrijke spoorlijn en op meerdere plaatsen slagen de Belgen ook in hun opzet. In het centrum van Leuven wordt er niet gevochten, maar de Duitsers zijn wel woedend. De spanning is te snijden. De volgende nacht gaat het grondig mis. Over de oorzaak van de ramp lopen de meningen uiteen. Volgens de Duitsers werden Duitse soldaten beschoten door de Leuvense bevolking. De brandstichting is dan ook bedoeld als represaille. De Belgen geven de Duitsers de schuld. Zij zouden op elkaar geschoten hebben en de schuld in de schoenen van de Leuvense bevolking gestoken hebben. De gevolgen van de brand zijn nauwelijks te beschrijven. Maar liefst 1081 panden branden helemaal uit. De stationsbuurt is bijna compleet van de kaart verdwenen. Slechts een dertigtal van de honderdzeventig huizen in de Statiestraat blijft overeind. 5 Het zijn overigens niet alleen woonhuizen, ook enkele waardevolle historische openbare gebouwen gaan op in de vlammen: de stadsschouwburg, de universiteitsbibliotheek (met daarin meer dan tweehonderdduizend boeken), de Sint-Pieterskerk en het gerechtshof. Opvallen is dat het stadhuis de vuurdans ontspringt maar commandant van Manteuffel heeft daar dan ook zin intrek genomen. Hij laat alle aanpalende gebouwen platleggen om te verhinderen dat de brand zich verder zou uitbreidden tot aan het stadhuis. Tijdens de brandstichting schieten de Duitsers ook nog eens tientallen burgers neer. In de stationsbuurt drijven ze de gijzelaars bijeen en daarna beginnen ze aan de bloeddorstige moordpartij. Na de oorlog zal men bij het begin van de nabijgelegen Maria-Theresiastraat 32 lijken van burgers uit en massagraf opgraven. In totaal verliezen meer dan tweehonderd Leuvenaars het leven tijdens die eerste weken van de oorlog. 5 Statiestraat: de huidige Bondgenotenlaan.
18 Leuven 1914: X., Leuven 1914, Oorlog in beeld 3, Uitgeverij De Krijger, 2008, Erpe, 80 pagina s. De tragedie van Leuven is een van de meest triestige episodes over wreedheden die door de Duitse troepen in België tijdens de Eerste Wereldoorlog werden begaan. In de namiddag van woensdag 19 augustus maken de Duitse troepen onder begeleiding van hun klaroeners vanuit drie richtingen hun theatrale intrede in de universiteitsstad die ongeschonden in hun handen valt. Slechts enkele kleine schermutselingen met een Belgische achterhoede vinden er plaats waarna de Belgen zich zonder zware verliezen terugtrekken. Nadat overal levensmiddelen in grote massa zijn opgeëist zoeken de troepen onderdak bij de inwoners terwijl de Kommandatur zijn intrek neemt in het gotische stadhuis. Duitse militairen bezetten de kazernes die zich in de stad bevinden. Overwinningsliederen en muziek overheersen het straatbeeld. Dronken soldaten lopen heen en weer op straat; alles wat niet te heet of te zwaar is wordt meegenomen. Samen met het stadsbestuur bereiden de Duitsers alles voor om met een minimum aan manschappen tot een blijvende bezetting te komen want de rest van de troepen moet meehelpen om Frankrijk in te palmen. Op 23 augustus komt von Manteuffel als plaatselijk commandant in Leuven aan en de volgende dag zijn de staten reeds overspoeld van Duitse troepen. Maar aan de euforische toestand komt plots een abrupt einde. Teneinde de tegenstander te beletten om zijn troepen naar de streek van Namen over te brengen is koning Albert van mening dat het aangewezen is om vanuit Antwerpen de Duitsers langs hun meest noordelijke flank aan de praat te houden. Daarom wordt beslist om een uitval te maken tegen de Duitsers. Door het horen van kanongebulder heerst er zowel bij de burgers als onder de Duitse troepen een grote zenuwachtigheid. Tegen die avond weerklinken in diverse straten de eerste geweerschoten die weldra ontaarden in een fusillade over de ganse stad. De paniek slaat overal toe, langs alle kanten wordt in de richting van de huizen gevuurd en weerklinkt het geroep: Sie haben geschossen! De inwoners van Leuven worden op de meest gruwelijke manier geterroriseerd. In volle paniek en overtuigd dat ze door inwoners worden beschoten sleuren de Duitsers de bewoners willekeurig uit hun huizen, mishandelen ze en zonder enige vorm van proces worden ze neergeschoten. Vooral in het gebied tussen de Naamsestraat en de Bondgenotenlaan heeft zwaar te lijden zodat hier dan ook de meeste slachtoffers vallen. Vanaf 26 augustus begint en met het bij elkaar drijven van de inwoners, voornamelijk deze van de Bondgenotenlaan en nabije omgeving. Ze worden naar et station gebracht waarna ze in veewagens moeten plaatsnemen om naar Duitsland te worden gedeporteerd. Niet alleen verdachte mannen maar ook vrouwen en kinderen ondergaan hetzelfde lot. De daaropvolgende dagen en nachten gaan het moorden en plunderen verder. Dronken soldaten steken huizen in brand en waardevolle zaken worden meegenomen. Sommige soldaten banen zich een weg naar de bovenste verdieping en vanuit het geopend venster beginnen zij te vuren op de straat of op de huizen aan de overkant. Andere soldaten vuren op hun beurt terug onder het mom dat zij door francs-tireurs onder vuur zijn genomen. De schuilende burgers worden uit hun kelder gesleurd of worden soms ter plaatse neergeschoten.
19 Op 27 augustus wordt het bericht verspreid dat iedereen verplicht wordt om tegen de middag de stad te verlaten daar deze zou gebombardeerd worden, iets wat later onjuist zou blijken te zijn. Gewonde, achtergebleven Belgische soldaten worden als krijgsgevangene afgevoerd. De volgende dag breekt opnieuw de hel los. Nabij het station ontstaat een wilde schietpartij terwijl een menigte burgerlijke gevangenen onder militaire begeleiding worden weggebracht. Er wordt in alle richtingen gevuurd en zelfs op de groep gevangenen die als aanslagplegers worden aanschouwd. In totaal vallen er meer dan tweehonderd burgerlijke slachtoffers als gevolg van de Duitse willekeurige terreurdaden; waaronder eenentwintig vrouwen en elf kinderen. Alhoewel er op sommige plaatsen in België nog meer slachtoffers zijn gevallen onder de Duitse terreur haalt Leuven toch het meest de publieke opinie. Als eeuwenoude universiteitsstad heeft het zich een wereldwijde reputatie opgebouwd. In enkele dagen tijd worden hier waardevolle historische gebouwen en een schat aan wetenschappelijke kennis in de as gelegd. Men had dit voorheen nog nooit meegemaakt zodat de verwoesting van Leuven dan ook de internationale verontwaardiging uitlokte.
20 CEUNEN, M., VEDMAN, P. (red.), Aan onze helden en martelaren, Beelden van de brand van Leuven (augustus 1914), Peeters, Leuven, 2004, 355 pagina s. Tijdens de uittocht van het Belgische leger, hielden enkele manschappen de wacht aan de Tiensepoort in Leuven. Hun doel was niet te vechten tegen de Duitse troepen, maar het vergaren van informatie over het Duitse leger. De snelheid van de Duitse opmars verraste de Belgische troepen echter en er ontstond een vuurgevecht. De Duitse overmacht was te groot en het enige dat de Belgische soldaten nog konden doen was vluchten. Korporaal Léon Schreurs offerde zich op en gaf zijn kameraden zo de kans te ontkomen. Hij verborg zich achter een postbus en slaagde er zo in vijf Duitsers om het leven te brengen, alvorens zelf te sneuvelen. Leon Schreurs kreeg de bijnaam: Laatste verdediger van Leuven. Op uitzondering van dit incident verliep de Duitse inval vlot. fffff
21 Foto s 6 Hieronder hebben we een selectie van foto s geplaatst. Deze foto s zijn allemaal na de brand van Leuven getrokken en zijn primaire bronnen. De leerlingen moeten deze bronnen niet evalueren via hun werkbladen. De foto s dienen als illustratie. Ze kunnen de foto s gebruiken bij hun presentatie. De foto s bespreken enkele belangrijke plaatsen in Leuven. Figuur 5: Theater, Stadsschouwburg 6 Foto s: afkomstig uit het Universiteitsarchief.
22 Figuur 6: Theater, Stadsschouwburg Figuur 7: Stadhuis
23 Figuur 8: Stadhuis Figuur 9: Diestestraat
24 Figuur 10: Diestestraat Figuur 11: zicht op Kortestraat en Oude Markt
25 Figuur 12: Oude Markt Figuur 13: Universiteitshal
26 Figuur 14: Universiteitshal Figuur 15: Universiteitshal
27 Figuur 16: Sint-Pieterskerk Figuur 17: Sint-Pieterskerk
28 Figuur 18: Station Figuur 19: Station
Daarna volgen er krantenartikelen van zowel Belgische als internationale kranten over de brand van Leuven. Deze zijn wel allemaal anti-duits getint.
Bronnen: Dit zijn de bronnen voor het groepswerk rond historische kritiek met betrekking tot de brand van Leuven. Eerst hebben we de primaire bronnen opgesomd. Deze lopen tot de krantenartikelen. Het zijn
Nadere informatieHandleiding wandeling door Leuven
Handleiding wandeling door Leuven Stadhuis Opdracht: Voor het stadhuis maken we gebruik van een foto-opdracht, en een inhoudelijke opdracht. De foto opdracht bestaat uit twee delen. Eerst moeten de leerlingen
Nadere informatieLeuven Tijdens de Eerste Wereldoorlog
Leuven Tijdens de Eerste Wereldoorlog Het tweede deel van onze paper bestaat, zoals het eerste deel ook uit drie secties. Dit deel handelt over de oorlog in Leuven. De eerste sectie bestaat uit een basistekst
Nadere informatieCEUNEN, M., VEDMAN, P. (red.), Aan onze helden en martelaren, Beelden van de brand van Leuven (augustus 1914), Peeters, Leuven, 2004, 355 pagina s.
Boeken: CEUNEN, M., Beelden van een Verwoeste Stad, openluchttentoonstelling in de Leuvense binnenstad naar aanleiding van de herdenking van de negentigste verjaardag van het einde van de Eerste Wereldoorlog,
Nadere informatieRUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog RUM_02 Koetsen en karren over de kasseien van de vooroorlogse Rumbeeksesteenweg. De straat loopt recht op de mooie, fiere kerktoren. 31 juli 1914:
Nadere informatieWie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren?
Jonathan verslaat met de hulp van God de Filistijnen. Wie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren? 1 Samuel 14:1, eerste deel 1 Op een dag gebeurde het dat Jonathan, de zoon van
Nadere informatieWat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog? De moord op Frans-Ferdinand van Oostenrijk.
Werkblad 7 Ω Oorlog en crisis Ω Les : De Eerste Wereldoorlog Het begin van de Eerste Wereldoorlog Rond 900 zijn er twee kampen in Europa. Rusland, Frankrijk en Groot- Brittannië aan de ene kant. Oostenrijk-
Nadere informatieOOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog OOS_02 Oostnieuwkerke, zo n 100 jaar geleden. De mensen komen uit hun huizen om te kijken naar de fotograaf. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31
Nadere informatieOEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog de kerk van Oekene voor de Eerste Wereldoorlog 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieDoor welke oorzaak voelde Saul zich alleen en onbeschermd? En wat had hij vernomen?
Dood van Saul en zijn zonen. Door welke oorzaak voelde Saul zich alleen en onbeschermd? En wat had hij vernomen? Zie 1 Samuel 30 en 31 Saul echter voelde zich alleen en onbeschermd, omdat God hem verlaten
Nadere informatieLesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog
Lesbrieven WOI 100 jaar Groote Oorlog De Ginter gemeenten 1 Gistel 2 Oudenburg 3 Ichtegem 4 Torhout 5 Zedelgem 6 Koekelare 7 Kortemark 2 Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog Kortemark vóór de oorlog
Nadere informatieDADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook
Nadere informatieNaam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem
Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden
Nadere informatieSTADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders
Nadere informatieGITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor
Nadere informatieHOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen
Nadere informatieKACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatie2 de graad lager onderwijs
2 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat
Nadere informatieTOESPRAAK DOOR ANDY VANDEVELDE EERSTE SCHEPEN. Boekvoorstelling Weerklank van Bruno Buteneers. 7 maart 2014
Andy Vandevelde Schepen van Openbare Werken, Begroting, Financiën, Ruimtelijke Ordening KABINET VAN DE SCHEPEN Gemeentehuis Linter Helen-Bosstraat 43 3350 Linter GSM: 0478 21 72 28 andy.vandevelde@skynet.be
Nadere informatieNaam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking
Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking Jodenvervolging in Duitsland De reden dat de joden vervolgd en vermoord werden tijdens de Tweede Wereldoorlog was, dat de joden rijk en succesvol
Nadere informatie1914 Duitse mariniers in Londerzeel
1914 Duitse mariniers in Londerzeel door Louis De Bondt, Francis Hallemans en Louis De Boeck Op 20 augustus 1914 werd het niet verdedigde Brussel door de Duitsers bezet en nog dezelfde dag werden er door
Nadere informatie3 de graad lager onderwijs
3 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat
Nadere informatieBij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon?
David door koning Achis weggestuurd en God geeft David een tik op de vingers. Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? 1 Samuel 29:2 2 De stadsvorsten van
Nadere informatieDIE VIJF DAGEN IN MEI
DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog
Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE
OPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE INLEIDING Op 17 augustus opende de tentoonstelling Tegen-Strijd, de beleving van de Groote Oorlog in het land
Nadere informatieSLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto
Nadere informatieMOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto s...
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:
Nadere informatieHOE MAJOOR W. P. LANDZAAT, COM- MANDANT VAN 1-8 R.I., OP 13 MEI 1940 OP DEN GREBBEBERG SNEUVELDE
186 UIT DE MILITAIRE SPECTATOR VAN SEPT. EN OCT. 1940 HOE MAJOOR W. P. LANDZAAT, COM- MANDANT VAN 1-8 R.I., OP 13 MEI 1940 OP DEN GREBBEBERG SNEUVELDE DOOR V. E. NIERSTRASZ Luitenant-Kolonel van den Generalen
Nadere informatie100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.
100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een
Nadere informatieLICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi
Nadere informatieINGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de gemeente in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen
Nadere informatieIZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende
Nadere informatieEMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Iedereen komt op straat en praat erover. De jonge mannen worden opgeroepen
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieNapoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis
Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over
Nadere informatieMariekerke tijdens de eerste wereldoorlog
Mariekerke tijdens de eerste wereldoorlog Voor de oorlog Mariekerke is vooral een vissersdorp waar de inwoners hun brood verdienen door op de Schelde te gaan vissen. 4 augustus 1914 : ten oorlog! Mariekerke
Nadere informatieMet welk verschijnsel uit de natuur werd het zeer grote vijandelijk leger vergeleken?
Hoe God Gideon leidt. Met welk verschijnsel uit de natuur werd het zeer grote vijandelijk leger vergeleken? Richteren 6:3-5 3 Want het gebeurde, telkens als Israël gezaaid had, dat Midian optrok. Ook Amalek
Nadere informatieSCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden
Nadere informatie> Lees In de loopgraven. > Lees Nieuwe wapens.
LB -. Nederland doet niet mee > Lees Ruzie in Europa. Leg uit waarom Nederland toch met de oorlog te maken krijgt. Gebruik de volgende woorden: vluchten kamp voedsel België. In 9 krijgen twee landen ruzie
Nadere informatie2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg
2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen
Nadere informatieKUNST IN DE aanklacht tegen de oorlog
KUNST IN DE OORLOG Een aanklacht tegen de oorlog BEELD: TREUREND OUDERPAAR v Käthe Kollwitz v Eigen zoon: Peter v Begraafplaats: Vladslo (Duits kerkhof) v Oorlogsverdriet treft iedereen (vriend en vijand)
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b
Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift
Nadere informatieWelk volk bond de strijd aan met Israël en wat was het resultaat na de strijd?
De koperen slang. Welk volk bond de strijd aan met Israël en wat was het resultaat na de strijd? Numeri 21:1 1 Toen de Kanaäniet, de koning van Harad, die in het Zuiderland woonde, hoorde dat Israël langs
Nadere informatieRotemstraat 14, 3545 Halen
Rotemstraat 14, 3545 Halen Slag der Zilveren Helmen, 12 augustus 1914 Stel je een groot, sterk leger voor van duizenden Duitsers die optrokken vanuit Sint- Truiden, Borgloon en Hasselt richting Diest en
Nadere informatieProjectthema: De verhalenkoffer Les 1 Groeten van Leo Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Filmpjes Lesdoelen op het digibord
Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Knip de Mix en matchkaartjes uit (zie de laatste pagina van deze lesvoorbereiding). Zorg ervoor dat complete setjes worden uitgedeeld, anders is er
Nadere informatieSO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht
SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste
Nadere informatieWEBQUEST L6-02 oorlog & vrede
WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus
Nadere informatieLancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe?
Lancaster ED470 Wie, wat, waar en hoe? Hier is het toestel neer gekomen en ontploft. Een groot gat kwam in de grond. Wat gaan we doen? Het verhaal Vliegtuigcrash. 23 september 1944 De vliegbasis Skellingthorpe
Nadere informatieDe toeristische plaats "Molen Nooit Gedacht" is gelegen in Middelburg.
Middelburg-Bonn 300.43 1 2 0 468 m 0 Lientje Het museum "Lientje" is gelegen in Middelburg. Copyright: Tele Atlas 947 m 1 VOC gebouw De toeristische plaats "VOC gebouw" is gelegen in Middelburg. Copyright:
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b
Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieHoe groot was het leger van Saul in de tijd van vrede en hoe was de organisatie?
Inval van de Filistijnen en Saul brengt een offer. Hoe groot was het leger van Saul in de tijd van vrede en hoe was de organisatie? 1 Samuel 13:2 2 Toen koos Saul drieduizend man uit Israël voor zich uit.
Nadere informatie14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.
Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het
Nadere informatieOriginele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'
Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b
Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een mening over het bijzonder onderwijs (rond 1900): Kinderen leren al op jonge
Nadere informatieHoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen?
Saul probeert David te doden. Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? 1 Samuel 18:6 6 Toen David en zijn mannen terugkwamen na het verslaan van de Filistijnen, gebeurde het
Nadere informatieWaar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad
Docentenblad Waar gebeurde het? Korte omschrijving In de strip worden vaak plaatsen genoemd. Er zijn drie kaartjes (Nederland, Europa en de wereld) en een aantal stripplaatjes waarin plaatsen genoemd worden.
Nadere informatieBronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden
Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-19-1-b
Bijlage VMBO-KB 2019 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-19-1-b bron 1 Een prentbriefkaart van de stad Enschede (omstreeks 1900): bron 2 Een telegram naar aanleiding
Nadere informatieToespraak 14 mei 2016 Stichting Artilleriemonument Dubbeldam Uitgesproken door de heer drs. A.A.M. Brok, burgemeester van Dordrecht
Toespraak 14 mei 2016 Stichting Artilleriemonument Dubbeldam Uitgesproken door de heer drs. A.A.M. Brok, burgemeester van Dordrecht De burgemeester kan in zijn toespraak afwijken van deze tekst. Geachte
Nadere informatieDIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN
DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN ECHTE HELDEN! JE KENT ZE MISSCHIEN WEL VAN TV. ZE KUNNEN VLIEGEN, ZE KUNNEN MENSEN REDDEN UIT BRANDENDE GEBOUWEN EN ZE VECHTEN TEGEN SLECHTERIKEN. IEDEREEN HEEFT ZO
Nadere informatieHet ultimatum. Lesblad A. 14 mei 1940 tijd: 10:30
lesbladen Lesblad A 14 mei 1940 tijd: 10:30 Het ultimatum Pieter Scharroo is in de Tweede Wereldoorlog kolonel bij het Nederlandse leger. Hij is de baas over de Nederlandse legertroepen in Rotterdam. Op
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieKastelen in Nederland
Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,
Nadere informatieAnalyseschema Tacitus Het leven van Agricola
Analyseschema Tacitus Het leven van Agricola Bron: Tacitus, P.C., Het leven van Agricola en de Germanen, vert. Vincent Hunink (Amsterdam 2000) (Voor online versie, zie: http://www.let.ru.nl/v.hunink/documents/tac_agr_germ_nl.pdf
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo 2008-II
De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië In 1596 bereikte een Nederlandse expeditie onder Cornelis de Houtman Bantam. 2p 1 Leg uit welk verband er bestaat tussen deze expeditie en
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1764 woorden 15 november 2002 6,2 311 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: De aanleiding voor de 1e W.O. Het gekke is dat
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog
Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 1 februari 2003 4,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht 1: Wat zijn volgens jouw de oorzaken van
Nadere informatieROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
ROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Kort voor de oorlog RO_03 Zo zag de Grote Markt er uit, kort voor de oorlog. - Wat zie je links vooraan in beeld? *Tip: als je de foto van de website haalt, dan
Nadere informatieOpstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie
Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,
Nadere informatie3e Statie: Jezus valt voor de 1e maal onder het kruis.
1e Statie: Jezus wordt ter dood veroordeeld. De eerste plaats waar Jezus stil stond op de kruisweg, was het paleis van de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus. De joodse leiders wilden Jezus uit de weg ruimen.
Nadere informatieDaags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,
23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof
Nadere informatieOpdracht Levensbeschouwing Doodstraf
Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf
Nadere informatieHet dagelijkse leven bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Ruben Donvil 3 mei 2012 Provinciehuis, Leuven
Het dagelijkse leven bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Ruben Donvil 3 mei 2012 Provinciehuis, Leuven De Grote Oorlog op kleine schaal De gevechten aan de Getelinie in Oost-Brabant 1914 Ruben
Nadere informatieWERELDOORLOG I IN LONDERZEEL EN OMGEVING
WERELDOORLOG I IN LONDERZEEL EN OMGEVING Wandeltocht van 10 km langs 7 markante plaatsen in Londerzeel Wie het heeft over Wereldoorlog I (WO I), denkt automatisch aan de loopgraven in de Westhoek. Daar
Nadere informatieDe ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal
De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse
Nadere informatie14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting. Presentatie van de tentoonstelling
14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting Presentatie van de tentoonstelling 21.08.2014 03.05.2015 Museum van de Stad Brussel www.museumvandestadbrussel.be De reservisten op 29 juli BRUSSEL TIJDENS DE
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieDit boekje is van. Doodgewone Helden
Dit boekje is van Doodgewone Helden Echte helden! Je kent ze misschien wel van tv. Ze kunnen vliegen, ze kunnen mensen redden uit brandende gebouwen en ze vechten tegen slechteriken. Iedereen heeft zo
Nadere informatieDORST IN DE OORLOGSJAREN.
DORST IN DE OORLOGSJAREN. De aanwezigheid van vliegveld Gilze-Rijen heeft voor de bewoners van Dorst de hele oorlog door steeds grote ongemakken en vele gevaren opgeleverd. Praktisch de hele oorlog waren
Nadere informatie6 Stefanus gevangengenomen
6 Stefanus gevangengenomen 8. En Stefanus, vol geloof en kracht, deed wonderen en grote tekenen onder het volk. 9. En enigen van hen die behoorden tot de zogenoemde synagoge van de Libertijnen, van de
Nadere informatieMysterie De vluchtende keizer
Mysterie De vluchtende keizer De les in een oogopslag Onderwerp: Activiteit: Tijdsduur: Doelen: Beginsituatie: Voorbereiding: Vlucht Keizer Wilhelm naar Nederland Deze mysterie- activiteit is een goede
Nadere informatieGeloofd zij de HEERE, mijn rots. Die mijn handen oefent voor de strijd. Die mijn vingers schoolt voor het gevecht.
Meditatie Groot Nieuws 1 mei 2016, door ds. Laurens Jan Vogelaar van de PKN Bethlehemkerk in Den Haag Geloofd zij de HEERE, mijn rots. Die mijn handen oefent voor de strijd. Die mijn vingers schoolt voor
Nadere informatieJUNIOR COLLEGE GESCHIEDENIS: BRUG NAAR HOGER ONDERWIJS. De Eerste Wereldoorlog anders bekeken. Aspecten van de Groote Oorlog nader onderzocht.
JUNIOR COLLEGE GESCHIEDENIS: BRUG NAAR HOGER ONDERWIJS De Eerste Wereldoorlog anders bekeken. Aspecten van de Groote Oorlog nader onderzocht. Inhoud Het project Junior College Geschiedenis Het project
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatie1 D o c u m e n t k a r i k a t u u r M a n n e k e n - l e e r l i n g
1 D o c u m e n t k a r i k a t u u r M a n n e k e n - l e e r l i n g Analyse van de karikatuur I. Identiteitskaart van het document Observeer de karikatuur en vervolledig onderstaand kader. Auteur:..
Nadere informatieb) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front
1. Inleiding a) De oude stedelijke begraafplaats van Roeselare is meer dan tweehonderd jaar oud (van 1806). Tijdens de oorlog werden hier vooral Duitse soldaten begraven. b) Waarom? Roeselare wordt in
Nadere informatieMet bus 5 vaalbeek. We vertrekken naar leuven we zijn allemaal benieuwd!!!!!!
Met bus 5 vaalbeek We vertrekken naar leuven we zijn allemaal benieuwd!!!!!! dit is ons groepjeeee!!! STADHUIS Het stadhuis werd gebouwd in 1439 omdat ze in Mechelen een mooi stadhuis hadden. Maar de Leuvenaren
Nadere informatieWerkstuk Maatschappijleer Beslan
Werkstuk Maatschappijleer Beslan Werkstuk door een scholier 1864 woorden 11 oktober 2004 7,7 24 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave Inleiding Eigen werk Nawoord Bronvermelding INLEIDING
Nadere informatieBoekverslag door een scholier 1714 woorden 6 november keer beoordeeld. Willem Frederik Hermans Oorlogsroman, Psychologische
Boekverslag door een scholier 1714 woorden 6 november 2001 5 10 keer beoordeeld Auteur Genre Willem Frederik Hermans Oorlogsroman, Psychologische Eerste uitgave 1952 roman, Geschiedenis, Novelle Vak Nederlands
Nadere informatieSoms denk je wel eens dat gerechtigheid in deze wereld misschien helemaal niet meer bestaat.
Soms denk je wel eens dat gerechtigheid in deze wereld misschien helemaal niet meer bestaat. De wereld op z'n kop en het bizarre is dat iedereen het ook nog heel gewoon schijnt te vinden. Voor de zoveelste
Nadere informatieOpdracht Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog
Opdracht Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Opdracht door een scholier 2778 woorden 10 oktober 2005 4,7 54 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Eerste wereldoorlog (loopgravenoorlog) Van 1914 tot 1918
Nadere informatieVoor jongeren in het praktijkonderwijs. Aanslag winkelcentrum Kenia
PrO -weekkrant Week 39 september 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 23-29 september 2013 Aanslag winkelcentrum Kenia Foto: ANP Foto: Shutterstock In Kenia zijn dit weekend 68 mensen doodgegaan
Nadere informatieWereldoorlog 2: de opmars van Duitsland (les 03 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich
Wereldoorlog 2: de opmars van Duitsland (les 03 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Inleiding Wereldoorlog 2 => Ongeveer 20 jaar na de Grote Oorlog (WO
Nadere informatie