Wijk bij Duurstede, 21 februari Betreft: Spuitzone Garagebedrijf Van Kerkhof. Memo. Van: Miriam Bensmann. Aan: Jan Veenstra en Robin Wouters

Transcriptie

1 Wijk bij Duurstede, 21 februari 2014 Betreft: Spuitzone Garagebedrijf Van Kerkhof Memo Van: Miriam Bensmann Aan: Jan Veenstra en Robin Wouters behandeld door Miriam Bensmann - Westerhof toestelnummer 643 Aantal pagina s 12 Aanleiding voor dit memo is de verplaatsing van een bestaand garagebedrijf naar een locatie aan de Graaf van Lynden van Sandenburgweg ong. te Wijk bij Duurstede. Deze locatie staat kadastraal bekend als: sectie F, no. 140 en 421, beide voor een gedeelte. Nabij de locatie ligt een agrarisch perceel met fruitbomen. afbeelding 1: kadastrale kaart met planlocatie (rode omlijning) afbeelding 2: foto beoogde locatie garagebedrijf Gemeentehuis: Karel de Grotestraat 30 postadres 83, 3960 BB Wijk bij Duurstede t: f: e: info@wijkbijduurstede.nl w:

2 Om planologisch-juridisch te kunnen meewerken aan het plan is het nodig dat in het ruimtelijke besluit herziening bestemmingsplan of een omgevingsvergunning moet worden aangetoond dat er sprake is van een goede ruimtelijke ordening in de zin van de Wet ruimtelijke ordening. In deze memo wordt ingegaan op de spuitzone die moet worden aangehouden tussen boomgaard en garagebedrijf. Spuitzone algemeen Er is geen wettelijke regeling over minimaal aan te houden afstanden tussen percelen met opengrond teelt en nabij gelegen gevoelige objecten 1, zoals woningen 2. Vanwege mogelijk vrijkomende drift (verwaaiing van spuitvloeistof) bij het bespuiten van fruitbomen wordt in de bestemmingsplanpraktijk meestal een afstand van 50 meter aangehouden tussen een fruitboomgaard en een gevoelige bestemming. Dit is een in de praktijk gegroeide vuistregel. Gevoelige functies zijn plaatsen waar regelmatig mensen verblijven of samenkomen. Een garagebedrijf kan als zodanig worden aangemerkt. Bij de afstand van 50 meter wordt ervan uitgegaan dat enerzijds de bedrijfsvoering van de agrariër (fruitteler) niet wordt belemmerd en anderzijds dat er geen nadelige effecten optreden voor de gezondheid van bewoners of bezoekers van gevoelige functies. De 50 meter afstand is echter een indicatieve afstand. Voor het betrokken bestuursorgaan bestaat zowel bij toepassing als afwijking van deze afstand een onderzoeksplicht 3. In zijn algemeenheid geldt dat bij afwijking van indicatieve afstanden in het kader van milieuzonering zwaardere motiveringseisen worden gesteld naarmate de afwijking groter is. Situatie ter plaatse De beoogde verplaatsing van het garagebedrijf wordt mogelijk gemaakt op de percelen, welke kadastraal zijn aangeduid als: sectie F, nrs. 140 en 421, beide voor een gedeelte. Aangrenzend aan deze percelen bevinden zich in noord-westelijke richting agrarische gronden waarop fruitteelt plaatsvindt. afbeelding 3: bouwvlak binnen het bestemmingsvlak 1 Gevoelige functies zijn plaatsen waar regelmatig mensen verblijven of samenkomen. 2 ABRS 22 juli 2009, zaaknummer /1/R2. 3 Artikel 3:2 juncto artikel 3:4 Awb en artikel Bro en ABRS 31 augustus 2011, no /1/R3, ABRS 18 mei 2011, no /1/R1. 2

3 Wanneer kan er een kleinere spuitzone kan worden aangehouden? Zoals hiervoor is vermeld is de in de praktijk gegroeide vuistregel van 50 meter indicatief. Uit jurisprudentie en onderzoek komen de volgende aandachtspunten naar voren: 1. wat wordt planologisch mogelijk gemaakt; 2. welke gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt; 3. wat zijn de effecten van de gewasbeschermingsmiddelen voor de mens bij blootstelling en het gebruik van driftreducerende middelen; 4. overheersende windrichting. Aan de hand van bovengenoemde stappen wordt in deze memo onderbouwd waarom in dit dossier een kleinere spuitzone kan worden aangehouden dan 50 meter. Ad 1 Wat wordt planologisch mogelijk gemaakt Het geldende bestemmingsplan voor zowel het te ontwikkelen garagebedrijf als het relevante agrarische bedrijf is van belang. Te ontwikkelen garagebedrijf Op de percelen van het beoogde garagebedrijf aan de Graaf van Lynden van Sandenburgweg (naast Langbroekseweg nr. 1) is het bestemmingsplan Buitengebied 2003, herziening 2009 van toepassing. Deze gronden hebben hierin gedeeltelijk de bestemming Recreatieve voorzieningen en Maatschappelijke en nutsvoorzieningen. De locatie ligt tevens in de kernrandzone. In de kernrandzone geldt dat door agrariërs op deze gronden de bescherming van het leefmilieu in de aangrenzende kern met overwegend woonbebouwing in acht moet worden genomen. Deze kernrandzone dient ter bescherming van de woonomgeving van de kern. Binnen deze strook is het volgens de toelichting van het geldende bestemmingsplan wenselijk de agrarische bedrijvigheid af te remmen en rekening te houden met de belangen van de woonbebouwing. Bij het bepalen van de afstand tussen een gevoelige functie en een fruitboomgaard, dient te worden gekeken naar wat het bestemmingsplan in juridische zin toelaat. Indien het bestemmingsvlak fruitbomen tot aan de perceelsgrens van de boomgaard mogelijk maakt, dan dient te worden gemeten vanaf de perceelsgrens 4. Bestaand agrarisch bedrijf Voor het bedrijf zijn twee percelen van belang. Perceel no. 372 Het perceel met de fruitbomen (no. 372) is in eigendom van de Parochiële Caritasinstelling Paus Johannes XXIII. Het agrarische perceel met de fruitbomen (kadastraal aangeduid als: sectie F, no. 372) heeft de bestemming Agrarisch gebied met landschapswaarden ex artikel 6 van de planvoorschriften. Op deze gronden zijn onder meer grondgebonden agrarische bedrijven toegelaten. Verder ligt het gebied in de kernrandzone ex artikel 6, sub f. In deze gebieden dient rekening te worden gehouden met het leefmilieu in de aangrenzende kern met overwegend woonbebouwing. In de toelichting van het bestemmingsplan staat op p. 81 aangegeven dat er vanwege nabij liggende woonbebouwing van de kern de fruitteler bij de aanplant en herplant van nieuwe fruitbomen een afstand moet aanhouden van 50 meter tussen agrarisch perceel en woonbebouwing. Het geldende bestemmingsplan buitengebied laat voor dit perceel fruitteelt toe tot op de perceelsgrens. De afstand van dit perceel tot de perceelsgrens waar het beoogde garagebedrijf is voorzien, bedraagt ongeveer 20 meter. 4 ABRS 24 juli 2002, no /1. 3

4 afbeelding 4: foto perceelnummer 372 Perceel no. 139 Dit perceel grenst direct aan het agrarische perceel met fruitbomen. Voor deze gronden geldt tevens de agrarische bestemming Agrarisch gebied met landschapswaarden. Het perceel oogt als een niet onderhouden terrein met bomen en andere groene begroeiing. Het terrein is in eigendom van de heer J. van Willigenburg. Het terrein van het beoogde garagebedrijf grenst direct aan dit perceel. afbeelding 5: foto van perceel sectie F, 139 terrein met bomen en andere groene begroeiing De planologische mogelijkheden hebben geen effect op het kunnen terugdringen van de richtafstand. Ad 2 Welke gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt en wanneer Onbekend is welke middelen de fruitteler gebruikt bij het bespuiten van de fruitbomen. Om die reden wordt uitgegaan van de gewasbeschermingsmiddelen die in de fruitteelt het meest worden gebruikt. In de fruitteelt worden zowel onkruidbestrijdingsmiddelen (herbiciden), schimmelbestrijdingsmiddelen (fungiciden) als insectenbestrijdingsmiddelen (insecticiden) gebruikt. Dit zijn de middelen Captan 80WG/Malvin WG, Thiram Granuflow, Insegar, Teppeki, Runner en Pirimor. Het meest risicovolle middel Thiram mag echter per 1 april 2011 niet meer gebruikt worden voor onbedekte fruitteelt, zoals op fruitbomen in de open lucht. Van belang is onder meer wanneer deze middelen gebruikt mogen worden: gedurende het hele jaar of gedurende een seizoen, dus zowel op volblad als op kale bomen. Het middel Captan mag gedurende het gehele jaar worden gebruikt, dus zowel op kale bomen als bomen met blad. Captan is van bovengenoemde gewasbeschermingsmiddelen het meest toxisch. Om die reden wordt in dit advies onder 3 uitgegaan van het middel Captan. Dit is een worst-case scenario. 4

5 Ad 3 Wat zijn de effecten van de gewasbeschermingsmiddelen voor de mens bij blootstelling en het gebruik van driftreducerende middelen Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit 5 blijkt dat de gezondheidsrisico s van gewasbeschermingsmiddelen in de fruitteelt voor omwonenden en bezoekers met name liggen bij opname van stoffen door de huid (dermaal risico). Uit het onderzoek blijkt tevens dat voor het middel Captan het dermale blootstellingeindpunt (100%) wordt overschreden bij bespuiting op bomen zonder blad op een afstand tussen 30 en 40 m tot de laatste bomenrij. Door middel van exploreren van de waarden op verschillende afstanden (tabel 10 uit het onderzoek 4 ) is voor de gewenste afstand bepaald voor de verschillende beoordelingshoogten: - van 0 tot 3 meter (blootstelling van personen die zich buiten bevinden): 31 m tot de laatste bomenrij; - van 3 tot 6 meter (blootstelling van de gevel als een persoon in een open raam staat of de hoeveelheid die een gebouw binnen kan komen door een open raam): 33 m tot de laatste bomenrij. Hierbij wordt uitgegaan van bespuiting met een standaard dwarsstroomspuit (zonder driftbeperkende spleetdoppen). Omdat het agrarische perceel niet omringd wordt door een sloot is het gebruik van driftreducerende spuitdoppen niet verplicht voor de fruitteler. In de praktijk worden veelal wel dergelijke spuitdoppen gebruikt. In dit advies wordt er echter niet van uitgegaan (worst-case scenario). In bijlage 3 en 4 van deze memo zijn de geëxplodeerde tabellen opgenomen. De afstand tussen perceel boomgaard 372 en het bestemmingsvlak garagebedrijf bedraagt ca. 19 meter en tussen bouwvlak garagebedrijf 30,5 meter (zie bijlage 5). Windhagen om een terrein kunnen de drift aanzienlijk beperken. Bij een windhaag om de bomen vindt er bij beide hoogten helemaal geen overschrijding van het dermale blootstellingseindpunt plaats. Het dient dan wel te gaan om een in de winter bladhoudende vegetatie. Om de fruitbomen op perceel 372 staat geen geheel gesloten windhaag. Het aangrenzende perceel met no. 139 kan in dit geval uitstekend als bufferzone fungeren. Het perceel staat vol begroeiing en bomen. De buffer bedraagt ongeveer 20 meter en heeft een extra filterende werking. In dit advies wordt er echter niet van uitgegaan van de gedeeltelijk aanwezige windhaag of bufferzone (worst-case scenario). afbeelding 6: huidige niet geheel gesloten windhaag en groene bufferzone (perceel no. 139) Ad 4 Overheersende windrichting In verband met mogelijke verwaaiing van spuitvloeistof is de overheersende windrichting tevens van belang. De meest voorkomende windrichting in Nederland is de zuidwestelijke richting. Het garagebedrijf ligt ten noordwesten van het agrarische perceel met fruitbomen. Het perceel van het garagebedrijf ligt van de overheersende windrichting af, zodat een eventuele emissie doorgaans niet richting de in het plan voorziene garagebedrijf zal waaien. 5 J.C. van de Zande & M. Wenneker, Driftblootstelling bij bespuiting van een fruitboomgaard, juni 2011, rapport 406 5

6 CONCLUSIE De afstand tussen het bestemmingsvlak garagebedrijf en het perceel no 139 is 0 meter. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen op dit agrarisch perceel moet worden voorkomen. Gezien de huidige situatie en de ligging van het perceel in de het bestemmingsplan gedefinieerde kernrandzone zullen op dit perceel geen chemische bestrijdingsmiddelen worden toegepast en zal dit planologisch gezien ook niet toegestaan zijn. Dit zal expliciet in het nieuwe bestemmingsplan moeten worden opgenomen in de planregels. Een deel van dit perceel tot 30 meter afstand van het bestemmingsvlak garagebedrijf wordt meegenomen in dit bestemmingsplan. De afstand tussen de bestaande boomgaard met perceel no 372 is circa 20 meter. Het perceel ligt van de overheersende windrichting af, zodat een eventuele emissie doorgaans niet richting het garagebedrijf zal waaien. Het bouwvlak van het garagebedrijf ligt op ca 31 meter afstand van de perceelsgrens van de boomgaard. Het dermale blootstellingeindpunt,dat voor de beoordelingshoogte 0 tot 3 meter op 31 meter afstand ligt, wordt niet overschreden. Echter het dermale blootstellingeindpunt voor de beoordelingshoogte vanaf 3 meter bedraagt 33 meter afstand, en wordt wel overschreden op de grens van het bouwvlak. Samen met de overheersende windrichting, de aanwezigheid van een niet geheel gesloten windhaag en de aanwezigheid van een lage haag (minimaal 1 meter) op der erfgrens van het garagebedrijf zal een eventuele blootstelling aan spuitnevel ter plaatse van de toekomstige bebouwing van het terrein acceptabel zijn. Het resultaat van de berekeningen is door het gebruiken van het meest schadelijke middel, de niet driftreducerende spuitdoppen tenslotte een worst-case scenario. Het buitenterrein word gebruikt voor de verkoop van occasions en parkeerruimte voor werknemers en bezoekers. Het dermale blootstellingeindpunt wordt hier overschreden tot een afstand van 31 meter van de boomgaard. Het parkeerterrein bevindt zich binnen deze afstand. De verblijfsduur van personen op het parkeerterrein zal echter van korte duur zijn. Eventuele blootstelling, samen met de overheersende windrichting en andere effectbeperkende omstandigheden, acceptabel zal zijn. Dit gebruik van het buitenterrein moet wel planologisch gewaarborgd worden. Het terrein waar occasions staan opgesteld bevindt zich op ca. 31 meter. Het dermale blootstellingeindpunt wordt hier niet overschreden. Samen met de overheersende windrichting en en andere effectbeperkende omstandigheden zal een eventuele blootstelling aan spuitnevel op dit van het terrein acceptabel zijn. ADVIES 1 Op perceel 139 een milieuzone leggen De afstand tot het perceel met nummer 139 bedraagt 0 meter. Hoewel dit laatstgenoemde perceel ook een agrarische bestemming heeft, staan er in werkelijkheid allerlei soorten bomen, waaronder een aantal fruitbomen. Gezien de staat van het terrein worden deze al vele jaren niet voor de fruitteelt gebruikt. Vanwege de ligging in de kernrandzone mag de eigenaar bovendien volgens het bestemmingsplan geen nieuwe fruitbomen planten binnen een afstand van 50 meter tot de bebouwing van de kern. Dit betekent dat ondanks de agrarische bestemming het terrein niet aangeplant mag worden ten behoeve van fruitbomenteelt. Nu dit perceel niet actief in gebruik is als boomgaard en er evenmin de realistische verwachting is dat de gronden nog gebruikt gaan worden als boomgaard gezien de ligging in de kernrandzone, kan een zone aangrenzend aan het bestemmingsvlak Bedrijf (= garagebedrijf) worden gelegd waarbinnen het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen niet is toegestaan. Het voordeel hiervan is dat het nog wel conform de geldende bestemming kan worden gebruikt. Slechts het gebruik van (chemische) gewasbeschermingsmiddelen die schadelijk zijn voor de gezondheid zijn niet toegestaan. De kans op planschade wordt door deze beperkte wijziging van het gebruik sterk verminderd. De beperking dient te worden vastgelegd in de planregels van het bestemmingsplan. Op de verbeelding (plankaart) van het bestemmingsplan zal op het perceel 139 een milieuzone (spuitvrije zone) van 31 meter vanuit de uiterste grens van het bestemmingsplanvlak van het garagebedrijf worden opgenomen. 6

7 2. Op het bedrijfsperceel een gebruiksbeperking leggen De afstand tussen het bouwperceel van het garagebedrijf en het agrarische perceel met fruitbomen bedraagt ca. 20 meter. Op de verbeelding (plankaart) van het bestemmingsplan zal op het bedrijfsperceel een zone van 11,50, gemeten vanuit de noordelijke grens van het bestemmingsplanvlak van het garagebedrijf, worden opgenomen met een bijbehorende planregel dat regelt dat op dit van het terrein uitsluitend mag worden gebruikt voor parkeerterrein / korte verblijfsduur. 7

8 Bijlage 1 Inrichtingsschets 8

9 Bijlage 2 Foto huidig gebruik afbeelding: beoogde locatie garagebedrijf 9

10 Bijlage 3 Grafiek dermaal blootstellingrisico s Captan Beoordelingshoogte 0-3 meter (bron: J.C. van de Zande & M. Wenneker, Driftblootstelling bij bespuiting van een fruitboomgaard, juni 2011, rapport 406) 10

11 Bijlage 4 Grafiek dermaal blootstellingrisico s Captan Beoordelingshoogte 3-6 meter (bron: J.C. van de Zande & M. Wenneker, Driftblootstelling bij bespuiting van een fruitboomgaard, juni 2011, rapport 406) 11

12 Bijlage 5 Afstanden tussen boomgaard en garagebedrijf 12