INITIATIEFVOORSTEL Onderwerp : Onderzoek uitbreiding windenergie Voorstelnummer : Raadstafel : 15 maart 2017 Raadsvergadering : 31 mei 2017

Transcriptie

1 INITIATIEFVOORSTEL Onderwerp : Onderzoek uitbreiding windenergie Voorstelnummer : Raadstafel : 15 maart 2017 Raadsvergadering : 31 mei 2017 Voorstel 1. Een actuele verkenning uit te voeren naar de technische en ruimtelijke mogelijkheden om op Deventer grondgebied, meer duurzame energie op te wekken met windturbines en hierbij het ten behoeve van het windpark Kloosterlanden opgestelde locatieonderzoek uit 2011 als uitgangspunt te nemen. 2. In het onderzoek meerdere locatie-alternatieven (met potentiële energie-opbrengsten) te onderscheiden. Hierbij ook een globale en indicatieve vergelijking te maken met andere mogelijke duurzame vormen van energieopwekking in Deventer met vergelijkbare opbrengsten (zon, geothermie etc.) 3. De raad uiterlijk op 31 maart 2018 te informeren over de resultaten van het onderzoek zodat op basis daarvan een besluit kan worden genomen over mogelijke vervolgstappen. Aanleiding Sinds oktober 2015 heeft Deventer langs de A1 twee windturbines (2 keer 2,35 MW=4,7 MW) met een jaaropbrengst van 9,4 miljoen kwh goed voor circa huishoudens. Het windpark Kloosterlanden wordt geëxploiteerd door Raedthuys Pure Energie en is in mede-eigendom van de Deventer Energie coöperatie. De voorbereiding heeft tot veel discussies geleid tussen voor- en tegenstanders. Tijdens de discussies bleek dat mensen zich moeilijk konden voorstellen hoe de aanwezigheid van twee hoge molens in de praktijk zou worden ervaren qua geluidsoverlast, veiligheidsbeleving en impact op landschap/ aantasting stadsgezicht. In april 2016 heeft de gemeenteraad besloten om een belevingsonderzoek te laten uitvoeren. In december 2016 is het belevingsonderzoek naar de windmolens gepresenteerd. Hieruit blijkt de houding ten opzichte van windenergie in het algemeen en de windmolens in Deventer positief is veranderd. Thans staat circa 70% van de Deventenaren positief of zeer positief tegenover de windmolens langs de A1 (voor de plaatsing: 60%) 1. In Deventer zegt 42% trots te zijn op de windmolens. Uit onderzoeken elders blijkt dat de mogelijkheden tot participatie in windprojecten het draagvlak doen toenemen. Deventer heeft de doelstelling om in 2030 energieneutraal te zijn maar anno 2017 hebben we nog ruim 80% van de benodigde CO2-reductie te gaan. Zonder vergroting van het aandeel windenergie is het weinig aannemelijk dat deze doelstelling wordt behaald, er zijn althans geen andere concrete beleidsvoornemens, ontwikkelingen of initiatieven die daarop wijzen. Om die reden stellen we voor om te onderzoeken of, en zoja hoe ruimtelijk en technisch extra windmolencapaciteit in Deventer kan worden gerealiseerd. In de raadstafel van 15 maart 2017 is het oorspronkelijke voorstel besproken. Naar aanleiding van de reacties van partijen is het voorstel aangepast. Kern van het voorstel Het college onderzoekt en verkent de mogelijkheden voor de uitbreiding van het aandeel duurzame energie dat met windenergie op Deventer grondgebied kan worden opgewekt. Om een vergelijking te kunnen maken met andere vormen van duurzame energie-opwekking worden deze als referentie in beeld gebracht. Op uiterlijk 31 maart 2018 wordt een rapportage aan de gemeenteraad aangeboden. 1 In Epse ligt het beeld anders: daar is 34% positief of zeer positief en is 16% niet positief of niet negatief. 50% is negatief of zeer negatief.

2 Beoogd resultaat en vervolgtraject In april 2018 beschikt de gemeenteraad over de resultaten van een onderzoek naar de ruimtelijke, fysieke en milieuhygiënische mogelijkheden voor de uitbreiding van het aandeel windenergie in Deventer. In het voorjaar van 2018 kan de nieuwe gemeenteraad op basis van dit verkennende onderzoek een besluit nemen over het vervolgtraject. Grofweg zijn er de volgende mogelijkheden: 1 er zijn op Deventer grondgebied (in technisch/ruimtelijk opzicht) redelijkerwijs geen mogelijkheden om meer windenergie op te wekken. Om de doelstelling Deventer energieneutraal 2030 te behalen zal de focus moeten liggen op andere vormen van duurzame energie (in het rapport zijn de mogelijkheden in kaart gebracht, zie beslispunt 2) [no-go]; 2 er zijn op Deventer grondgebied wel mogelijkheden voor meer windenergie maar er bestaat geen raadsmeerderheid om tot uitbreiding over te gaan. Zie verder tweede volzin onder 1. [no-go]; 3 er zijn op Deventer grondgebied mogelijkheden om meer duurzame energie met windturbines op te wekken en een meerderheid in de nieuwe gemeenteraad wil dit ook: er wordt aan het nieuwe college opgedragen om een zorgvuldig vervolgtraject op te starten waarbij alle relevante maatschappelijke partners, omwonenden, bedrijven en grensgemeenten maximaal betrokken worden en waarbij maximale participatie-mogelijkheden centraal staan 2. [go] Korte toelichting op het voorstel In 2010 en 2011 zijn er locatie-onderzoeken uitgevoerd naar mogelijke opstellingen van windturbines in het A1-gebied. In deze onderzoeken is de haalbaarheid onderzocht op het gebied van geluid, slagschaduw, externe veiligheid en landschap. Op 20 juli 2011 heeft de raad besloten om twee windturbines te plaatsen en af te zien van een derde windturbine nabij de wijk 't Bramelt. Tevens is per motie gevraagd om nader onderzoek te doen naar de plaatsingsmogelijkheden van één of meer windturbines (in verband met het vervallen van de derde turbine) 3. Deze motie is nog niet uitgevoerd. Voorstel is om dit locatie-onderzoek uit te breiden en te actualiseren met actuele milieugegevens en inzichten zodat een voorstel kan worden gedaan voor uitbreiding van het aandeel windenergie in Deventer. Hoewel het voor de hand ligt om in eerste instantie de focus te richten op meer windenergie langs de A1, omvat het onderzoek in geografisch opzicht het gehele grondgebied van Deventer. Hiermee wordt tegelijkertijd de motie uit 2011 uitgevoerd. In het onderzoeksrapport worden meerdere alternatieven beschreven. Tijdens de raadstafel van 15 maart 2017 werd geopperd om ook andere duurzame energievormen te onderzoeken. In het onderzoek ligt de focus op windenergie maar het is wel nuttig om ter referentie inzicht te geven in alternatieven. Zo kan bijvoorbeeld in globale termen worden beschreven hoeveel zonnepanelen of geothermiecentrales nodig zijn ter vervanging van een windturbine met een bepaald vermogen. Kader 1. Internationaal beleid Tijdens de klimaattop in december 2015 is een internationaal klimaatverdrag gesloten waarin de uitstoot van broeikasgassen moet worden teruggedrongen en de opwarming van de aarde wordt beperkt tot maximaal 2 graden in 2100 (streefwaarde 1,5%). Hoewel klimaatverandering een mondiale uitdaging is, worden oplossingen in hoofdzaak decentraal vormgegeven. 2 2 Er zijn onder andere door de Nederlandse Vereniging Omwonenden Windturbines en Verening Eigen Huis gedragscodes en richtlijnen vastgesteld om de participatie te waarborgen. De ervaring is dat de realisering van windprojecten in goede banen kan worden geleid wanneer de participatie op een goede manier is geregeld. (NWEA 2016 Handleiding Participatieplan Windenergie op Land 3

3 3 2. Rijksbeleid De Rijksoverheid wil in 2050 geen uitstoot van broeikasgassen, zoals CO 2. In het Energieakkoord staat hoe de overheid zorgt dat de hoeveelheid duurzame (hernieuwbare) energie in Nederland 14% in 2020 en 16% in 2023 bedraagt. Hierover heeft het kabinet afspraken gemaakt met 40 partijen, waaronder werkgevers, vakbonden en milieuorganisaties. In de Energieagenda staan de afspraken tot 2050 (energieakkoord). Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceerde in maart 2016 de tussenbalans: eind 2014 kwam 5,5 % van alle verbruikte energie in Nederland uit hernieuwbare bronnen. 4 5 De Regering heeft ook een doelstelling ten aanzien van het opgestelde vermogen windenergie op land (6.000 MW in 2020). Eind 2015 was nog maar circa de helft van deze doelstelling behaald (2.950 MW). 3. Provinciaal beleid De provincie Overijssel heeft met het Rijk en andere overheden afgesproken zich in te zetten voor het plaatsen van windmolens met een gezamenlijk vermogen van tenminste 85,5 MW in Op dit moment is er in Overijssel circa 40 MW opgesteld. De provincie onderscheidt uitgesloten gebieden, kansrijke zoekgebieden en overige gebieden op bedrijventerreinen en langs infrastructuur. Het windpark Kloosterlanden valt in de laatste categorie. Uitgangspunt is een goed landschappelijk ontwerp conform de gebiedskenmerken. 4. Gemeentelijk beleid In 2004 heeft de gemeenteraad het Beleidsplan Windenergie vastgesteld en het college de opdracht gegeven om in 2020 tussen de 6 en 12 megawatt aan windenergie op te stellen. In 2009 heeft de gemeenteraad de visie Duurzaam Deventer vastgesteld met daarin de doelstelling om in 2030 energieneutraal te zijn. In 2016 heeft de raad duidelijk gemaakt dat de doelstelling Deventer energieneutraal in 2030 onverkort gehandhaafd blijft. Dit betekent dat heel Deventer is overgeschakeld op duurzame energiebronnen per saldo geen CO 2 toevoegt aan de atmosfeer. Windenergie is binnen de Visie Duurzaam Deventer, naast onder meer verduurzaming bestaande woningbouw zonne-energie, biomassa, verduurzaming bedrijven en duurzame mobiliteit, aangemerkt als bestaande beleidsprioriteit. Windenergie is weliswaar niet aangemerkt als speerpunt voor 2017 maar dat neemt niet weg dat de beleidsprioriteit nog steeds aanwezig is. Uit de monitor Duurzame Energie 2015 blijkt dat we tot nu toe een CO 2 -reductie van 16% hebben gehaald en tot 2030 nog circa 85% CO 2 ( ton) moeten reduceren. Ook Cleantech-regio Stedendriehoek heeft de duurzaamheidsambitie om in 2030 energieneutraal te zijn en wil duurzame energiebronnen te bevorderen. Ketenpartners en betrokkenheid Deventer Energiecoöperatie heeft tijdens de duurzaamheidsarena in 2015 een voorstel voor een "GreenDeal" gedaan en staat positief tegenover uitbreiding van het aandeel windenergie. De Adviesraad Natuur en Milieu heeft in de raadstafel in april 2016 over de bestuursopdracht duurzame energie voorgesteld om het college een uitbreiding van het aantal windmolens te laten faciliteren. Raedthuys Pure energie heeft de technische, ruimtelijke en milieukennis om te adviseren inzake potentiële locaties. 4 In de EU scoren alleen Malta (4,7) en Luxemburg (4,5) slechter. 5 Door PvdA en GL is een wetsvoorstel gedaan voor een Klimaatwet die als doel stelt om broeikasgassen als CO2 voor 2030 met minimaal 55% te reduceren ten opzichte van Hiermee doen initiatiefnemers PvdA en GroenLinks precies dat wat volgens klimaatwetenschappers nodig is om nog een redelijke kans te maken om de opwarming van de aarde onder de kritieke grens van 2 graden te houden. De klimaatwet heeft eveneens 100% duurzame energie in 2050 als doel. Een belangrijk punt, waarmee nietduurzame energiebronnen als kernenergie en kolencentrales met CO2-afvang worden uitgesloten. Recent hebben CU, D66 en SP steun betuigt aan de voorgestelde Klimaatwet.

4 Argumenten voor 1. Draagt bij aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstelling energieneutraal Is een verbijzondering en actualisatie van de motie uit 2011 die door het college nog moet worden uitgevoerd 3. Past in internationaal, rijksbeleid, regionaal en provinciaal beleid 4. Sluit aan bij het belevingsonderzoek waarbij een meerderheid van de Deventenaren (ca.70%) positief staat ten opzichte van de windmolens en ca. 40% er trots op is. 5. In het onderzoek wordt ook ingegaan op de mogelijkheden van alternatieve duurzame energieopwekmogelijkheden. Argumenten tegen 1. Gefaseerde besluitvorming (eerst verkennen, pas in 2018 besluiten) waardoor er niet al op korte termijn een daadwerkelijke bijdrage aan de duurzaamheidsdoelstelling wordt geleverd. 2. Er is en blijft een deel van de inwoners van Deventer en Epse dat niet positief staat tegenover windenergie. Financiële consequenties De eenmalige ambtelijke- en onderzoekskosten worden in beginsel opgevangen binnen het programma Milieu en het duurzaamheidsbudget. 4 Ingediend door: Tjeerd van der Meulen, GroenLinks

5 RAADSBESLUIT Onderwerp Onderzoek uitbreiding windenergie Voorstelnummer Raadstafel d.d. 15 maart 2017 Raadsvergadering 31 mei 2017 De raad van de gemeente Deventer, Gelezen het initiatiefvoorstel van raadslid Tjeerd van der Meulen BESLUIT 1. Een actuele verkenning uit te voeren naar de technische en ruimtelijke mogelijkheden om op Deventer grondgebied, meer duurzame energie op te wekken met windturbines en hierbij het ten behoeve van het windpark Kloosterlanden opgestelde locatieonderzoek uit 2011 als uitgangspunt te nemen. 2. In het onderzoek meerdere locatie-alternatieven (met potentiële energie-opbrengsten) te onderscheiden. Hierbij ook een globale en indicatieve vergelijking te maken met andere mogelijke duurzame vormen van energieopwekking in Deventer met vergelijkbare opbrengsten (zon, geothermie etc.) 3. De raad uiterlijk op 31 maart 2018 te informeren over de resultaten van het onderzoek zodat op basis daarvan een besluit kan worden genomen over mogelijke vervolgstappen. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 31 mei De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, drs. S.J. Peet. ir. A.P. Heidema.