Publicatie datum: Factsheet Miljoenennota 2018

Transcriptie

1 Publicatie datum: Factsheet Miljoenennota 2018 Macrobudget BUIG IOAW en Bbz Volumeontwikkeling Colofon

2 Gevolgen voor macrobudget Participatiewet Factsheet Miljoenennota 2018 Op Prinsjesdag, 19 september 2017, maakte het (demissionair) kabinet de plannen voor de komende jaren bekend. In deze factsheet zet Divosa de belangrijkste feiten over het macrobudget Participatiewet op een rij. Concrete vragen, suggesties, toevoegingen en op- of aanmerkingen kun je richten aan Evert Jan Slootweg, bereikbaar via en

3 Macrobudget BUIG Het Macrobudget P-wet bestaat uit de algemene bijstand en loonkostensubsidies, de IOAW, de IOAZ en de Bbz (alleen het onderdeel tijdelijke uitkeringen levensonderhoud voor startende ondernemers). Hierdoor ontvangen gemeenten één budget voor de bekostiging van uitkeringen op grond van de genoemde wetten. In tabel 1 staan de cijfers die het kabinet berekent voor het Macrobudget Participatiewetuitkering. Helaas staat in deze Rijksbegroting geen expliciet bedrag voor de Bbz-levensonderhoud opgenomen. Vanaf deze begroting is de Bbz-levensonderhoud impliciet onderdeel van de post Algemene bijstand en loonkosten. Verderop in de begroting staat dat het om 30,6 miljoen euro gaat. In 2017 was dit bedrag 30,9 miljoen euro. Voor 2018 wordt het Macrobudget P-wet geraamd op miljoen. Hiervan wordt een bedrag van 138 miljoen gereserveerd voor de betaling in 2018 van de vangnetuitkeringen over In 2017 werd er 71 miljoen gereserveerd voor de vangnetuitkeringen. Dat betekent feitelijk dat erin in 2018 minder budget voor de uitkeringen beschikbaar is dan in Tabel 1: Extracomptabel overzicht Macrobudget P-wet (x 1 mln.) Algemene bijstand en loonkostensubsidie* IOAW IOAZ Macrobudget Participatiewet Intertemporele tegemoetkoming Totaal Het definitieve Macrobudget P-wet is 81,8 miljoen hoger dan vorig jaar in de begroting was opgenomen. En 55,7 miljoen hoger dan in april bij de bepaling van het nader voorlopig budget. Zie voor de ontwikkeling van het Macrobudget P-wet in 2017 tabel 2. De stijging van het Macrobudget P- wet in 2017 komt deels door 66 miljoen door de stijging van de Participatiewetuitkeringen en voor 17 miljoen door de stijging van de IOAW. Tabel 2: Ontwikkeling van het Macrobudget P-wet 2017 (x 1 mln.) bedrag percentage Voorlopig Macrobudget P-wet (sept. 2016) 5.807,8 100,0% Nader voorlopig Macrobudget P-wet (april 2017) 5.833,9 100,4% Definitief Macrobudget P-wet (sept. 2017) 5.889,6 101,4% De meerjarige oploop van de uitgaven aan Algemene bijstand en loonkostensubsidies hangt samen met de invoering van een aantal wetswijzigingen vanaf 2015, waaronder de invoering van de Participatiewet, de Wet vrijlating lijfrenteopbouw en inkomsten uit arbeid en bevordering vrijwillige voortzetting pensioenopbouw. Verder worden de toenemende uitgaven ook verklaard door de verhoogde asielinstroom. Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom In het Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom is een inter-temporele tegemoetkoming in 2016 en 2017 afgesproken. Dit is bedoeld om de

4 feitelijke kosten voor gemeenten door de verhoogde asielinstroom te dekken. De verrekening van de inter-temporele tegemoetkoming met de gemeentelijke budgetten Participatiewetuitkeringen vindt plaats vanaf Dat betekent dat vanaf 2018 het feitelijke budget lager uitvalt door het beroep wat gemeenten hebben gedaan op de voorschotregeling. Overigens in 2016 werd rekening gehouden met een beroep van 85 miljoen, feitelijk is er maar voor een kleine 20 miljoen gebruik gemaakt van de voorschotregeling. Dat betekent ook dat de terugbetaling in de komende jaren lager gaat uitvallen. Tabel 3: Verschil Macrobudget P-wet in begroting 2017 en 2018 (x 1 mln.) Macrobudget P-wet (o. b. v. 2018) Macrobudget P-wet (o. b. v. 2017) Verschil Zie voor de verschillen in het Macrobudget P-wet tussen de begrotingen van 2017 en 2018 tabel 3 en 4. Tabel 4: Extracomptabel overzicht Macrobudget P-wet volgens begroting 2017 (x 1 mln.) Algemene bijstand en loonkostensubsidies IOAW IOAZ Macrobudget P-wet

5 IOAW en Bbz Naast de Algemene bijstand en loonkostensubsidies bestaat het Macrobudget P-wet uit een aantal kleinere regelingen. IOAW De IOAW-uitgaven nemen de komende jaren toe. Dit komt vooral omdat de IOAW-instroom, die met vertraging de conjunctuur volgt, toeneemt. De vertraging treedt op, omdat het grootste deel van de IOAW-instroom eerst 3 jaar WW-gerechtigd is geweest. Daarnaast zijn van invloed de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd, waardoor langer gebruik wordt gemaakt van de IOAW. De beperkende voorwaarde dat het IOAW-recht alleen geldt voor personen geboren voor 1965 zorgt ervoor dat er korter gebruik wordt gemaakt van de IOAW. Dit is de reden waarom we vanaf 2021 een daling zien van het IOAW-budget. Bbz Voor de verstrekking van bedrijfskredieten en uitkeringen voor levensonderhoud van gevestigde zelfstandigen ontvangen gemeenten een afzonderlijke specifieke uitkering Bbz. Deze uitgaven maken geen onderdeel uit van het Macrobudget P-wet. De uitgaven worden voor 2018 geraamd op 31,7 miljoen. De normuitgaven per 1 januari 2018 zijn voor een startende zelfstandige maximaal en voor een gevestigde zelfstandige maximaal Het budget voor bijstand voor levensonderhoud van startende ondernemers bedraagt in ,6 miljoen en maakt onderdeel uit van het Macrobudget P-wet. Tabel 5: Begroting regeling Bbz-gevestigde zelfstandigen (x ) Bijstand zelfstandigen

6 Volumeontwikkeling Naast de budgetten is het natuurlijk van belang hoeveel mensen een beroep gaan doen op de bijstandsregelingen. Volgens het CPB in de MEV 2018 daalt het aantal bijstandsuitkeringen van in 2017 naar in Het aantal bijstandsuitkeringen blijft vrijwel constant in 2017 en daalt licht in Overigens harder dan het CPB in het voorjaar nog voorspelde. De afname van het aantal uitkeringen in 2018 wordt voornamelijk veroorzaakt door de daling van de werkloosheid. Dat de daling niet zo fors is als je zou kunnen vermoeden op grond van de krapte van de arbeidsmarkt heeft te maken met de instroom vanuit de voormalige Wajong-doelgroep en het beroep dat asielzoekers zullen doen op de bijstand. Tabel 6: Uitkeringsvolumes uitkeringsgerechtigden (x ) realisatie 2016 raming 2017 raming 2018 P-wet/IOAW/IOAZ Werkloosheidsuitkering Wajong Tabel 7: CPB voorspellingen over het aantal mensen in de P-wet/IOAW/IOAZ (x ) MEV * 410* CEP * 415* MEV * 420* CEP * 420* Het ministerie van SZW heeft in de begroting ook een raming gemaakt over het aantal huishoudens dat een beroep doet op de kleinere regelingen. Tabel 8: Beleidsrelevante kerncijfers (x huishoudens, jaargemiddelden)

7 realisatie 2016 raming 2017 raming 2018 Volume IOAW 22,0 25,0 26,0 Volume IOAZ 1,8 1,9 2,0 Volume Bbz 3,8 3,8 3,8 Colofon Divosa Koningin Wilhelminalaan LA Utrecht Postbus GT Utrecht T E info@divosa.nl Redactie Evert Jan Slootweg Versie 20 september 2017 INHOUD: Factsheet Miljoenennota 2018 Macrobudget BUIG IOAW en Bbz Volumeontwikkeling Colofon