De rol van een materialenpaspoort in assetmanagement voor een circulaire economie

Transcriptie

1

2 PROGRAMMA Introductie Rijksbrede CE ambities en ontwikkelingen bij RWS Materialenpaspoort Ontwikkelingen in de breedte en specifiek RWS CE ambities PNH Regionale aanpak CE, ISO en materialenpaspoort Werksessie (1/2 uur) asset management volgens ISO 55000, informatiebehoefte m.b.t. materialen, datavoorziening rond materialen en onze eigen materiaalvoorraad Terugkoppeling werkgroepen

3 INTRODUCTIE sprekers Jeroen Nagel Adviseur Circulaire Economie Rijkswaterstaat Peter Korbee Teamsenior, adviseur Duurzaamheid Provincie Noord-Holland

4 Introductie Nederland circulair 2050 (oktober 2016) 50% minder primaire grondstoffen in 2030 De bouw als prioritaire keten Rijkswaterstaat werkt circulair in 2030 (februari 2016)

5 Rijksbrede Programma Circulaire Economie Prioritaire ketens vastgesteld september 2016 Biomassa & voedsel (EZ) Kunststoffen (IenM) Maakindustrie (EZ) Bouw (BZK) GWW (IenM) Consumptiegoederen (IenM) Harmonisatie duurzaamheidskaders Toekomst bos en hout Maximaal benutten reststromen Brandowners Ontwerprichtlijnen Streefcijfers Recycled content Project Circo Bewustwording risico s levering grondstoffen Urban mining Scheepsrecycling Electrisch vervoer Betonakkoord Bevorderen circulaire projecten Innovatie asbest RVB circulair GWW circulair Gedragskennis Huishoudelijk en buitenshuis Meer en Betere recycling

6 Waarom de bouw? De grootste, 50% van de materiaalstromen in Nederland zijn bouwgerelateerd! Zelden schaars (met kanttekening) Relatief veel milieueffecten, met name klimaat (mondiaal beton en staal % van alle CO2 emissies) Veel recycling, maar nog weinig echt circulair: Gebouwen Recycling GWW >95% 85% <3%?%

7 Duurzaamheidsambities RWS en rol in Circulaire Economie RWS is grootste opdrachtgever in de bouw en grootverbuiker van bouwmaterialen Verantwoordelijke en invloedrijke rol in een aantal belangrijke materiaalketens in de GWW RWS als koploper in de GWW sector en uitvoering van het Rijksbrede programma Circulaire Economie T op 1 0 materiaalgebruik Rijkswaterstaat in hoeveelheid (m 3 ) (Bron: M ovares/schut 2010)

8 Materialenpaspoort De materialen krijgen een nieuwe bestemming: de nieuw te (ver)bouwen kinder- en jeugdkliniek van Emergis in Kloetinge.

9 Waarom materialen structureel herbenutten? Grotere druk op het gebruik van ruimte, de vraag naar grondstoffen, energie en voedsel stijgt; Geopolitiek (kritische materialen), afhankelijk van instabiele regio s; Zeldzame materialen, geologische aanwezigheid; Schaarste, beschikbaarheid tegen aannemelijke prijs; Aanzienlijke reductie milieueffecten

10 Waarom materialen structureel herbenutten? Een sleutel voor een oplossing? Ons areaal als de mijn van de toekomst 2030: - 50% primaire grondstoffen 2050: Nederland circulair

11 Informatie vanuit en voor de hele keten is essentieel

12 Materialenpaspoort Ontwikkelingen in de breedte.

13 De basiselementen van het materialenpaspoort - voorbeeld van: Aanleiding: circulariteit meetbaar maken bij icoonproject (Duiven en Arnhem) Samen met AVK en KIWA een format ontwikkeld, bestaande uit: Kwalitatieve samenstelling; welke onderdelen bevat het product en uit welke grondstoffen zijn deze opgebouwd? Kwantitatieve samenstelling; wat is het (relatieve) gewicht van deze onderdelen en grondstoffen? Het aandeel gerecycled materiaal in deze onderdelen en grondstoffen (als % van het gewicht) Producent/leverancier. Basisproduct of materiaal en bron, indien bekend of van toepassing

14 Materialenpaspoort Ontwikkelingen RWS, casus Beatrixsluis Fase 1. Informatiebehoefte (vraag) Werkdefinitie materialenpaspoort. Functionele informatiebehoefte per actor? Op welk niveau ( level of detail ) moeten materialen worden gedocumenteerd? Fase 2. Informatiebeschikbaarheid (aanbod) Is de decompositie volgens NEN toereikend voor de Grond-Weg-en Waterbouw? Welke informatie is beschikbaar in BIM of andere datasystemen? In welke informatievragen (bijv. geboortecertificaat) van RWS kan de informatiebehoefte het best worden opgenomen? Eindproduct: Programma van informatie-eisen Overzicht van informatie-eisen voor materialenpaspoort, en op welke wijze hierin kan worden voorzien (proces-aanpak).

15 Materialenpaspoort Ontwikkelingen RWS Informatiebehoefte in beeld brengen Informatiebeschikbaarheid matchen Samen zoeken naar de juiste vorm van informatie vastlegging, opslag, delen en toegang. Twee te verwachten ontwikkelingen: Commissie Circulaire Economie in de GWW met werkgroep materialenpaspoort Leeromgeving Madaster Infra Foundation (i.s.m. Prorail en initiator Alliander, partners in )

16 CE ambities PNH Regionale aanpak CE, asset management en materialenpaspoort Ontwikkelperspectief en actieagenda CE doorstroming leefbaarheid veiligheid imago kosten

17 Kansenkaart met 7 clusters Cluster weg- en waterbouw

18 6 creatiesporen met een actieagenda Creatiespoor Eigen Organisatie: 6.1. Onderzoeken circulair inkopen (kennis en ontwikkelingsstappen) 6.2. Launching customer Drie pilotprojecten circulair inkopen in 2017 (CIA). - Actieplan MVI actieplan Duurzaam GWW Circulair bouwen en onderhoud plegen - Grondstoffenpaspoort en grondstoffenrotonde onderzoeken - Gestandaardiseerd modulair bouwen van kunstwerken (IDF) - Rol van de gebiedscontracten in het bevorderen van circulariteit 6.5. Toets of circulariteit wordt meegenomen in nieuw provinciaal beleid. Samenwerking tussen Beleid, beheer en uitvoering en inkoop.

19 9 maart 2017 regio Noord-Holland Duurzaamheidsdeal Circulaire Economie: Vermindering van gebruik van primaire grondstoffen en een gezamenlijke marktplaats voor grondstofstromen in Noord- Holland Partners 1. Rijkswaterstaat West-Nederland Noord; 2. Provincie Noord-Holland; 3. Waterschap Amstel, Gooi en Vecht/Waternet; 4. RVE Ruimte en Duurzaamheid, Gemeente Amsterdam; 5. Schiphol Nederland B.V.; 6. Havenbedrijf Amsterdam; 7. AEB Amsterdam; 8. Amsterdam Economic Board; 9. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier; 10. Gemeente Haarlemmermeer; 11. LTO Noord; 12. ECN;

20 Opstellen CO2 footprint Per gebied Onderzoek binnen PNH Samen met partners?? Wat? Witteveen en Bos onderzoekt casus fietstunnel Pro-BIM BUDATA?

21 Werksessie (1/2 uur) Kies een van de 4 onderwerpen die aanspreekt. Discussie in de groep met vragen als o Welke ervaring heb jij met dit onderwerp? Binnen en buiten je organisatie o Welke belemmeringen kom je tegen? o Welke oplossingen of toepassingen zie je? Materialenpaspoort en.. 1. asset management (volgens ISO 55000) 2. informatiebehoefte m.b.t. materialen 3. datavoorziening rond materialen 4. onze eigen materiaalvoorraad

22 o Welke ervaring heb jij met dit onderwerp? o Welke belemmeringen kom je tegen? informatiebehoefte m.b.t. materialen Discussie over welke informatie überhaupt nodig is. Hulpmiddel: neem een concrete casus (renovatie viaduct bijvoorbeeld) en ga na welke informatie je nodig hebt of ontbreekt mof de materialen weer opnieuw te kunnen toepassen. Denk vanuit het perspectief van de informatiebehoefte per actor in de keten. Binnen en buiten je organisatie Welke oplossingen of toepassingen zie je? asset management (volgens ISO 55000, waarde uit kapitaalgoederen ) De ISO serie voor assetmanagement geeft eigenaren van kapitaalgoederen een instrument in handen om hun assets op een doelmatige, duurzame en kosteneffectieve wijze te beheren, afgestemd op de strategische doelen van de organisatie en de behoeften van de stakeholders. Hoe is circulariteit hierin te verankeren? datavoorziening rond materialen Waar bevindt zich informatie over materialen, actoren, systemen etc. Met andere woorden: hoe kom je aan de benodigde informatie om circulair te kunnen gaan werken.... onze eigen materiaalvoorraad Ons eigen areaal als grondstoffenmijn van de toekomst. Is er in te schatten welke materialen in welke hoeveelheden we bezitten. In te schatten voor de eigen organisatie en vervolgens gezamenlijk? Of welke wijze is dit wellicht (ook) mogelijk via ander type analyse (marktomvang sectoren, satelliet analyse, etc.?)

23 Terugkoppeling werkgroepen 1. asset management volgens ISO informatiebehoefte m.b.t. materialen 3. datavoorziening rond materialen 4. onze eigen materiaalvoorraad