Innovatie, Duurzame leefomgeving en Kennis

Transcriptie

1 Innovatie, Duurzame leefomgeving en Kennis Innovatie Rijkswaterstaat innoveert niet voor niets. Innovatie moet bijdragen aan het in stand houden van de netwerken, zoals het hoofdwegennet, het hoofdvaarwegennet, het hoofdwatersysteem en de leefomgeving. Daarnaast moet het bijdragen aan het behouden en verbeteren van het functioneren van Rijkswaterstaat in een tijd met krimpende budgetten. Onze missie en visie zijn daarbij leidend. Om de prioriteiten te kunnen bepalen, is gekeken naar relevante ontwikkelingen en trends voor het werkveld van Rijkswaterstaat. Ook keken we naar de mogelijkheden die innovaties bieden om bij te dragen aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland. De afgelopen jaren bleek steeds meer dat de partners van Aanbesteder behoefte hebben aan duidelijkheid over de innovatieopgave van Rijkswaterstaat. Met de Innovatieagenda wil Rijkswaterstaat invulling geven aan deze behoefte. Daarnaast is de Innovatieagenda een uitnodiging tot samenwerking aan al onze partners. In het kader van de beoogde samenwerking streeft Aanbesteder ernaar om op het gebied van innovatie te verbreden en te verdiepen, en nieuwe kennis en ontwikkelingen aan te boren. Innovatieopgave Het fundament voor de Innovatieagenda is de Innovatieopgave Deze opgave laat zien op welke punten in het primaire proces van Rijkswaterstaat vernieuwing nodig is. Hierdoor kunnen onze partners beter inspelen op de wensen die Rijkswaterstaat heeft om het eigen werk te verbeteren. Daarnaast geeft de Innovatieopgave sturing aan het beleidskader Innovatiegericht inkopen. In de Innovatieagenda is duidelijk aangegeven welke 10 innovatievragen de komende jaren prioriteit hebben: 1. Waterveiligheid 2. Watermanagement 3. Verkeersmanagement 4. Aanleg en Onderhoud: toevoegen van waarde 5. Vervangingsopgave infrastructuur 6. Assetmanagement 7. Synchromodaliteit 8. Leefomgeving 9. Informatievoorziening 10. Maatschappelijke opgaven In hoofdlijn gaat het om 3 thema s: 1. Meer functionaliteit of flexibiliteit (toekomstbestendigheid) 2. Lagere levenscycluskosten 3. Meer duurzaamheid en / of veiligheid Betrekken partners Om het innovatief vermogen van de contractpartners te stimuleren wil Rijkswaterstaat met zijn opdrachtnemers een stap maken in de ontwikkeling van de innovatieve functie. Om de toepassing van nieuwe technologie te versnellen, is het in veel gevallen nodig dat partijen worden gestimuleerd om nieuwe kennis te ontwikkelen en actief innovatieve ideeën in de markt te zetten. Aanbesteder heeft innovatie tot een van zijn speerpunten gemaakt en zoekt actief naar partners die deze visie onderschrijven en bereid zijn om nieuwe kennis proactief in te zetten en met elkaar te delen om zo innovatie te stimuleren. Bijlage 9 Innovatie- Duurzame leefomgeving kennis v 1.0 Pagina 1 van 6

2 Om die reden is innovatie expliciet opgenomen in de gunningscriteria en zal het ook in Nadere Overeenkomsten een plaats krijgen. Aangeboden innovaties Om innovatieve ideeën van de Gecontracteerden een extra impuls te geven behoudt Aanbesteder zich het recht voor hiervoor een opdracht enkelvoudig onderhands aan één (of een combinatie van) Gecontracteerde(n) te gunnen binnen de Samenwerkingsovereenkomst Ingenieursdiensten 3. Zie verder paragraaf 9.1. Verder behoudt Aanbesteder zich ook het recht voor om met andere partijen dan de Gecontracteerden opdrachten te sluiten met betrekking tot innovatie. Door Opdrachtnemer aangeboden innovaties die in aanmerking kunnen komen voor bovenstaande opdrachtverlening worden door Opdrachtgever minimaal getoetst aan onderstaande criteria: Toepasbaarheid Life Cycle Cost Terugverdientijd Sluitende business case Duurzaamheid Veiligheid Versnellingsmogelijkheden binnen projecten Risico s Meer informatie / Indienen voorstel Voor meer informatie en het indienen van een voorstel wordt verwezen naar of De laatste website verwijst naar het loket Rijkswaterstaat zakelijk waar innovatieve voorstellen kunnen worden ingediend onder verwijzing naar artikel 9.1 van deze overeenkomst. Bijlage 9 Innovatie- Duurzame leefomgeving kennis v 1.0 Pagina 2 van 6

3 Duurzame leefomgeving Rijkswaterstaat is sinds 2013 ook uitvoeringsorganisatie op het gebied van milieu, duurzame mobiliteit, duurzaamheid en ruimte. Naar aanleiding van de nieuwe taken is de missie en visie van Rijkswaterstaat uitgebreid met de kerntaak zorg voor een duurzame leefomgeving. Deze taken dienen in alle processen van Rijkswaterstaat te worden geïmplementeerd en tot uitvoering te worden gebracht. Hiervoor lopen reeds diverse activiteiten en programma s zoals het programma energie, de omgevingswijzer en duurzaam inkopen GWW. Onder de greendeal Duurzaam GWW volgt Rijkswaterstaat de aanpak Duurzaam GWW en maakt gebruik van de instrumenten zoals omgevingswijzer, Ambitieweb, Dubocalc en de CO2-prestatieladder. Rijkswaterstaat zet in op doorontwikkeling van de gevolgde aanpak via verdere implementatie, standaardisering en samenwerking. Voor duurzaamheid bij de SO3 wordt uitgegaan van de volgende focusgebieden: - Duurzame bereikbaarheid, waarbij Rijkswaterstaat bijdraagt aan duurzame mobiliteit, voor een schonere lucht en minder CO2-uitstoot en inzet op innovaties op het gebied van doorstroming. - Duurzaam waterbeheer, waarbij Rijkswaterstaat een bijdrage levert om de vastgestelde waterbeheer doelen voor waterveiligheid en waterkwaliteit op een duurzame manier te bereiken. - Duurzame gebiedsontwikkeling, waarbij Rijkswaterstaat wil bijdragen aan een betere, gezondere en aantrekkelijkere leefomgeving met de ontwikkeling van infrastructuur middels een integrale aanpak en brede benadering van gebiedsopgaves in samenwerking met anderen. - Duurzame Energie en klimaat, waarbij Rijkswaterstaat bijdraagt aan beperking klimaatverandering middels energiebesparing en het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie in Nederland middels beschikbaar stellen areaal voor derden of voor eigen bedrijfsvoering - Circulaire economie, waarbij Rijkswaterstaat bijdraagt aan circulariteit en behoud van hulpbronnen door vermindering van het gebruik van primaire (nieuwe) grondstoffen middels duurzaam inkopen en door op te treden als launching customer van innovaties - Gezondheid, waarbij Rijkswaterstaat bijdraagt aan preventie en bevordering van positieve gezondheidseffecten door in ontwerp, aanleg, onderhoud en gebruik hier rekening mee te houden. Van diverse thema s is meer informatie te vinden op: Uitdagingen: Voordat de kerntaak een duurzame leefomgeving volwaardig meegenomen wordt en integraal onderdeel is van alle processen van Rijkswaterstaat zijn er op vele fronten nog uitdagingen. Als kerntaak in ontwikkeling dient de huidige kennis en kunde uitgebreid en gedeeld te worden en is in de hele keten een verdergaande verandering nodig in houding en gedrag. Dit vergt samenwerking welke aansluit op de Rijkswaterstaat Marktvisie. Organisatorische randvoorwaarden dienen te worden verbeterd, doelgerichte innovaties zijn benodigd, dient een duurzame leefomgeving integraal onderdeel te worden van projecten en opdrachten door alle verschillende projectenfasen heen en is verdergaande standaardisatie en ontwikkeling van de instrumenten nodig. Bijlage 9 Innovatie- Duurzame leefomgeving kennis v 1.0 Pagina 3 van 6

4 Kennis Voor RWS als uitvoeringsorganisatie is kennis een productiefactor. Het vergaren, onderhouden en toepassen van kennis is essentieel om onze taken naar behoren te vervullen. Maar kennis kost geld en tijd en uitvoeringsorganisaties moeten zo efficiënt mogelijk werken. Dat betekent druk op de aanwezige kennis. Hebben we wel al die kennis zelf nodig? Kan niet een deel van de kennis van de markt worden betrokken, gestandaardiseerd worden, vastgelegd worden in computerprogramma s of protocollen. Hoe maak je optimaal gebruik van je kennis, zonder heel veel tijd te besteden aan kennis vastleggen en delen. Allemaal vragen die tot de kern van het kennismanagement behoren. Dat geldt ook voor Rijkswaterstaat, een van oorsprong kennisintensieve dienst. Ook Rijkswaterstaat is nadrukkelijk bezig met de vraag hoe de kennis voor de productie optimaal beschikbaar kan zijn en worden benut. Het gaat daarbij niet alleen om de kennis voor nu, maar ook om kennis voor de toekomst, gekoppeld aan de ambities van Rijkswaterstaat. Ingenieursbureaus en de Diensten die zij voor Rijkswaterstaat verlenen, kunnen bijdragen aan de kennisontwikkeling. Samenwerking en Kennisoverdracht Bij de uitvoering van de Nadere Overeenkomsten wordt door Opdrachtnemer kennis ingezet en mogelijk ontwikkeld om tot de producten en resultaten te komen. Deze kennis is voor Opdrachtgever van belang om invulling te geven aan het eigen kennismanagement. Het overdraagbaar maken van de kennis is meer dan het realiseren van de overeengekomen Dienst(en) en het opleveren hiervan aan Opdrachtgever. De uitdaging van de Overeenkomst en de Nadere Overeenkomsten is hoe Partijen vanuit samenwerking optimaal gebruik maken van kennis en de overdracht hiervan, zonder heel veel tijd te besteden aan kennis vastleggen en -delen. Wat is kennis? Kennis is het product van Informatie (I), Ervaring (E), Vaardigheid (V) en Attitude (A) waarover iemand beschikt. Oftewel: Kennis=I*EVA. Dit product (kennis) en de 4 elementen die eronder vallen kun je vervolgens ontwikkelen, delen, borgen en toepassen (de kenniscyclus). Kennismanagement is het managen van de productiefactor kennis, zodanig dat het rendement van kennis wordt verhoogd. Te allen tijde moet kennis ten diensten staan van de productieopgave van RWS en de continuïteit daarvan. De centrale vraag voor RWS is daarbij: Wanneer, met welke kwaliteit van en kwantiteit aan kennis, is RWS voldoende deskundig voor de uitvoering van zijn taken en hoe blijft RWS dat? Kennismanagement wordt belicht vanuit drie invalshoeken: 1. Vanuit de primaire processen: van productieopgave naar kennisopgave; 2. Vanuit de kennisinfrastructuur: de interne en externe samenwerkingsverbanden; 3. Vanuit de medeweker: de koppeling van kennis en HRM. Externe kennisinfrastructuur Een gedeelte van de RWS-kennisbehoefte kan en/of wordt niet intern RWS ingevuld maar wordt ingevuld door kennispartners buiten RWS, ook wel de externe kennispartners genoemd. Al deze externe kennispartners samen vormen voor RWS de externe kennisinfrastructuur. Te onderscheiden typen kennispartners zijn onder andere: kennisinstituten, expertisecentra, kennisplatforms, brancheverenigingen, onderwijsinstellingen en marktpartijen (ingenieurs- en adviesbureaus, aannemers). Benodigde kennis voor RWS kan volledig worden ingekocht (buy) of de benodigde kennis kan door middel van verschillende samenwerkingsvormen met externe kennispartners verkregen worden (share/ally). Onder de Samenwerkingsovereenkomst Ingenieursdiensten 3 is het mogelijk dat beide vormen ingezet worden en in Nadere Overeenkomsten worden uitgevraagd. Bijlage 9 Innovatie- Duurzame leefomgeving kennis v 1.0 Pagina 4 van 6

5 De kennisboom De kennisboom bevat in beginsel alle kennis die RWS nodig heeft voor de uitvoering van de primaire processen en de daarbij aansluitende landelijke taken. De kennisboom kent: 7 stammen: de primaire processen van RWS 17 hoofdtakken: de hoofdkennisvelden (vb bouwtechnologie) 125 takken: de kennisvelden die we als kleinste eenheid corporate bezien (vb. verkeersmodellering). De boom bevat niet alleen de kennis die RWS zelf in huis heeft of moet hebben, maar juist ook de noodzakelijke kennis die van buiten RWS komt of moet komen. De huidige bijgevoegde kennisboom is een momentopname. De kennisboom zal veranderen in de tijd. Het beheer van de kennisboom wordt daarmee van belang. De kennisboom moet nadrukkelijk niet gezien worden als het definitieve antwoord voor de kennisordening van RWS maar als een praktisch instrument om voor het eerst goed in beeld te krijgen welke kennis RWS behoeft, en zo een corporate dialoog over kennis (managen, koppelen met SPA en HRM, inkopen, alliantievorming) mogelijk te maken. Bijlage 9 Innovatie- Duurzame leefomgeving kennis v 1.0 Pagina 5 van 6

6 Bijlage 9 Innovatie- Duurzame leefomgeving kennis v 1.0 Pagina 6 van 6