De aanvraag en de bijbehorende stukken zijn onderdeel van deze vergunning.

Transcriptie

1 Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax overijssel.nl postbus@overijssel.nl RABO Zwolle Gemeente Steenwijkerland de heer Ekkelenkamp en de heer Kragt Postbus AD STEENWIJK Inlichtingen bij Gerard Wijnsma telefoon g.wijnsma@overijssel.nl Natuurbeschermingswet: aanvraag vergunning Zaaknummer Z-HZ_NB Geachte heer Ekkelenkamp, geachte heer Kragt, U heeft namens de gemeente Steenwijkerland en Staatsbosbeheer een aanvraag om een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 (verder Nbwet) bij ons ingediend. Deze hebben wij op 4 juni ontvangen. Deze aanvraag heeft u tussentijds gewijzigd 2. Deze gewijzigde aanvraag is het uitgangspunt voor deze vergunning. De aanvraag betreft de aanleg van een fietspad aan de Vloddervaart en het realiseren van ruigtezones en rietzomen in/nabij het Natura 2000-gebied Weerribben. In deze brief geven wij onze beslissing weer. Besluit Wij verlenen u een vergunning 3 voor de aanleg van een fietspad aan de Vloddervaart en het realiseren van ruigtezones en rietzomen. De motivering hiervoor is in bijlage 1 weergegeven. De aanvraag en de bijbehorende stukken zijn onderdeel van deze vergunning. De vergunning wordt verleend voor onbepaalde tijd. Ter bescherming van de aanwezige natuurwaarden en natuurschoon verbinden wij aan deze vergunning de volgende voorschriften: Algemeen 1. Betrokken bedrijven en derden die op enigerlei wijze betrokken zijn bij de uitvoering van dit project of enig onderdeel daarvan, dienen te handelen in overeenstemming met het in deze vergunning bepaalde. Genoemde partijen ontvangen hiertoe van vergunninghouder een afschrift van deze vergunning. 1 Ons kenmerknummer 2013/ Ons kenmerknummer 2013/ en 2013/ Op basis van art. 19d

2 Natuurbeschermingswet; aanvraag vergunning; besluit 2. De uitvoerder, dan wel aannemer van de werkzaamheden dient tijdens de werkzaamheden een afschrift van de vergunning op verzoek te kunnen tonen aan de daartoe bevoegde toezichthouder. 3. Minimaal een week voor aanvang van de werkzaamheden dient u de datum van de start te melden bij met meldpunt van provincie Overijssel (telefoonnummer: ), onder vermelding van het betrokken Natura 2000-gebied, de naam van het project en het nummer van de vergunning. 4. Wijzigingen in de werkwijze en/of de periode van uitvoering dient de vergunninghouder direct te melden bij het Meldpunt van provincie Overijssel (telefoonnummer: ), onder vermelding van het betrokken Natura gebied, de naam van het projecten en het nummer van de vergunning. Voor deze wijzigingen moeten opnieuw de effecten op de instandhoudingsdoelen van het Natura 2000-gebied Weerribben beoordeeld worden. 2 Uitvoering 5. De werkzaamheden voor de aanleg van het fietspad en de grondwerkzaamheden ten behoeve van de ruigtezones en rietzomen moeten beginnen na het broedseizoen van de aangewezen moerasvogels (15 september) en moeten op 31 december 2013 afgerond zijn. 6. Het planten van riet en struweel is toegestaan in de periode van 1 maart 2014 tot 1 mei De werkzaamheden dienen op de locatie uitgevoerd te worden zoals aangegeven in de plattegrond in bijlage 1 van de bij de aanvraag gevoegde natuurtoets 4 (kleinere versie is in figuur 2 opgenomen). 8. In de periode dat Meervleermuis actief is, tussen half maart en half november, is het niet toegestaan gebruik te maken van bouwverlichting. Beheer 9. Het fietspad dient niet toegankelijk te worden gesteld voor brommers, scooters en motorvoertuigen. Het is niet toegestaan de omliggende rietkragen en oevers te betreden. Deze verboden dienen door (verkeers)borden bij de toegang van het fietspad te worden aangegeven (toegang bij de aansluiting Wetering Oost en bij de aansluiting fietspad kanaal Steenwijk-Ossenzijl). 10. De ruigtezones en rietzomen dienen beheerd te worden als overjarig riet / ruigte. Het maaien dient gefaseerd plaats te vinden. Daarbij moet in iedere ruigtezone / rietzoom op de helft van de breedte van de zone overjarig riet (en of ruigte) blijven staan om de visuele barrière in stand te houden. Wanneer de houder van de vergunning handelt in strijd met de voorschriften, kan deze vergunning op grond van artikel 43 lid 2 van de Nbwet worden gewijzigd of ingetrokken. 4 Toetsing FF-wet, Verslechteringstoets Nb-wet 1998 en EHS, loc. Vloddervaart. Tauw / Altenburg en Wymenga, RO EDR-prt-V06-NL, 29 mei 2013.

3 Natuurbeschermingswet; aanvraag vergunning; besluit Tot slot Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze beslissing, dan kunt u bellen met Gerard Wijnsma op telefoonnummer Afschriften Afschriften van dit besluit worden verzonden aan Burgemeester en Wethouders van de gemeente Steenwijkerland en het ministerie van Economische Zaken. Met vriendelijke groet, namens Gedeputeerde Staten van Overijssel, Lars Wuijster, teamleider Vergunningverlening 3 Bijlagen: Bijlage 1 Bijlage 2 Overwegingen bij het besluit Instandhoudingsdoelen Natura 2000-gebied Weerribben

4 Natuurbeschermingswet; aanvraag vergunning; besluit Niet mee eens? Als u het niet eens bent met dit besluit kunt u binnen zes weken na de datum van verzending van dit besluit bezwaar maken bij Gedeputeerde Staten van Overijssel. Hoe u dat moet doen kunt u hieronder lezen. Rechtsmiddel Binnen zes weken, ingaand op de dag na de datum van verzending van dit besluit, kan een belanghebbende een bezwaarschrift indienen bij Gedeputeerde Staten van Overijssel, team Juridische Zaken, postbus 10078, 8000 GB Zwolle (telefoon ). Het bezwaarschrift dient te worden ondertekend en bevat in ieder geval: a. de naam en het adres van de indiener; b. de dagtekening; c. een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht; d. de gronden van het bezwaar. 4 U kunt het bezwaarschrift ook per elektronisch formulier verzenden. Dit formulier kunt u vinden op Voor de behandeling van een bezwaarschrift bij de provincie Overijssel is geen griffierecht verschuldigd. Voor inlichtingen over de bezwaarprocedure kunt u zich wenden tot de provinciaal medewerker die bij het besluit is vermeld. Indien spoed dat vereist is het mogelijk een voorlopige voorziening te vragen bij de Voorzitter van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. In dat geval is griffierecht verschuldigd. Voorwaarde is dat u een bezwaarschrift heeft ingediend.

5 Overwegingen bij het besluit Bijlage 1 Deze vergunning bestaat uit het besluit en de overwegingen. In deze bijlage zijn de overwegingen opgenomen. Het besluit en de overwegingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De overwegingen zijn als volgt opgebouwd: A A1 WEERGAVE VAN DE FEITEN Vergunningaanvraag A1.1 Projectomschrijving A1.2 project A1.3 Periode A1.4 Relevante ecologische onderzoeken A1.5 Aanvullende gegevens A1.6 Aanvraag en Natura 2000 A2 Bevoegdheid 5 A3 Procedure A3.1 Relevante overige besluiten A3.2 Betrokkenheid andere provincie bij Natura 2000-gebied A4 Vergunningplicht B B1 TOETSING Inhoudelijke beoordeling B1.1 Relevante kwalificerende waarden B1.2 Inhoudelijke beoordeling project c.q. handeling B2 Zienswijzen B2.1 Bespreking van ingediende zienswijzen B2.2 Reactie van de provincie op zienswijzen C SLOTCONCLUSIE

6 A WEERGAVE VAN DE FEITEN A1 Vergunningaanvraag A1.1 Projectomschrijving De gemeente Steenwijkerland en Staatsbosbeheer willen een fietspad en ruigtezones / rietzones aanleggen in het Natura 2000-gebied Weerribben. Het beoogde fietspad wordt aangelegd langs de Vloddervaart op een bestaande kade die in eigendom is van het Waterschap Reest en Wieden. Staatsbosbeheer is eigenaar van de omliggende grond. De gemeente Steenwijkerland is de opdrachtgever van het project. Het fietspad met ruigtezones en rietzomen wordt gerealiseerd aan de Vloddervaart. Het fietspad sluit aan westzijde aan op de Wetering Oost. Aan de oostzijde wordt de oversteek over de Woldlakeweg gemaakt en vindt het fietspad aansluiting op het bestaande fietspad langs het kanaal Steenwijk-Ossenzijl. Het tracé van het fietspad grenst deels aan het Natura 2000-gebied en loopt deels door het Natura 2000-gebied (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijngebied). 6 Figuur 1. Ligging plangebied (globaal begrensd). De ruigtezones en rietzomen worden merendeels buiten het Natura 2000-gebied gerealiseerd, één rietzone wordt in Natura 2000-gebied gerealiseerd.

7 7 Figuur 2. Plankaart fietspad met rietzones. De aanleg van het fietspad vindt plaats in de periode vanaf vergunningverlening tot 24 december De exacte startdatum van de werkzaamheden wordt in overleg met de ecologische adviseur bepaald. Bij de aanleg wordt eerst het tracé van het fietspad obstakelvrij gemaakt. Vervolgens wordt het cunet uitgegraven. Hierin wordt een fundering aangelegd. Het ontgraven van het cunet gebeurt met hydraulische graafmachines, funderingsmateriaal wordt aangebracht met vrachtauto's of rupsdumper. Op deze fundering wordt een betonfietspad aangelegd op traditionele wijze (storten van beton). Het fietspad wordt aangelegd met een slibformpaver 5. Beton wordt hierbij aangevoerd met vrachtauto's en of rupsdumper. Na aanleg van het fietspad wordt de berm afgewerkt met hydraulische graafmachine en hark. In de berm wordt de ontgraven grond uit het cunet verwerkt. De aanleg vindt overdag plaats. Indien er verlichting noodzakelijk is tijdens de bouw, gebeurt dit uitsluitend in de periode van half november tot half maart. Buiten deze periode wordt geen bouwverlichting toegepast. 5 Een slipformpaver is een glijbekisting waarmee in een continu proces een betonwand wordt gestort die langzaam horizontaal vooruit beweegt. Het rijdt op rupsbanden over een funderingslaag.

8 Het natuurinclusief ontwerp omvat de aanleg van ruigtezones en rietzomen. Hierdoor wordt bestaande natuur langs de Vloddervaart, nabij de Woldlakeweg en de visplas (tracé Woldlakeweg-fietspad langs kanaal) verbeterd zodat daar voor de Roerdomp een optimale leefgebied ontstaat en wordt de rust van het te realiseren leefgebied bij Wetering Oost verbeterd. Het kweken van riet wordt in samenwerking met een lokale rietkweker uitgevoerd. Op de drogere delen waar het niet goed kan groeien zal een strook struweel van onder meer wilg worden aangeplant. 8 Bij de aanleg wordt het gebied waar het riet wordt gerealiseerd obstakelvrij gemaakt. Vervolgens wordt de graszode afgeplagd tot een plas/dras waterdiepte. Daarna zullen de rietstekken worden geplant. Een deel van het zal vanuit de aanwezige sloten ook richting het nieuw ingerichte gebied kunnen verspreiden. Met het waterschap worden afspraken gemaakt dat de betreffende sloten waaruit het riet moet komen niet meer worden geschouwd, waardoor deze niet continu geschoond hoeven te worden. Het plaggen gebeurt met hydraulische graafmachines. Aanplant van riet zal met de hand gebeuren. De plantperiode zal vanaf maart -april zijn. Het fietspad wordt niet verlicht en er geldt een toegangsverbod voor bromfietsers, scooters en andere motorvoertuigen. Het is niet toegestaan de omliggende rietkragen en oevers te betreden, het betreft een fietspad, er zijn reeds borden in omgeving geplaatst met de aanduiding niet buiten paden te treden. Naar verwachting gaat het fietspad veel gebruikt worden, omdat het een afsnijding is van het fietspad langs het kanaal in de richting van Kalenberg (med. J. Bredenbeek, Staatsbosbeheer). Op basis van het rapport Fietsmetingen 2007 Nationaal Park De Weerribben lijkt een schatting van gemiddeld enkele honderden fietsers per dag in het broedseizoen van de vogels reëel. Om riet overjarig te laten worden is een overjarig rietbeheer benodigd. Dit houdt in dat het riet gemiddeld eens in de drie jaar gedeeltelijk wordt gemaaid. De gemeente is samen met Staatsbosbeheer verantwoordelijk voor het maaiwerk. A1.2 project Fietspad Vloddervaart en realisatie rietlanden Het project heeft als doel: de verbetering van het fietspadennetwerk waardoor recreatieve voorzieningen in de omgeving van Steenwijkerland beter bereikbaar worden; de verbetering van (bestaand en toekomstig) leefgebied voor de Roerdomp. A1.3 Periode De vergunning wordt aangevraagd voor onbepaalde tijd in verband met het gebruik van het fietspad en het beheer van rietzones. De aanleg van het fietspad vindt plaats in de periode augustus/september december 2013, de aanplant van riet vindt plaats in de periode 1 maart mei A1.4 Relevante ecologische onderzoeken Voor de beoordeling van de aanvraag is het volgende ecologisch onderzoek toegezonden: Natuurinclusief ontwerp fietspad Vloddervaart. Versie B. Atensus, 29 mei 2013 Toetsing FF-wet, Verslechteringstoets Nb-wet 1998 en EHS, loc. Vloddervaart. Tauw / Altenburg en Wymenga, RO EDR-prt-V06-NL, 29 mei In de inhoudelijke beoordeling verder naar gerefereerd als natuurtoets.

9 Beantwoording vragen Provincie; aanvraag NB wet vergunning, _1761, ATENSUS, Gemeente Steenwijkerland, Tauw en Altenburg & Wymenga, 5 juli 2013 Verder is het volgende onderzoek bij de beoordeling betrokken: Aanvullend onderzoek Roekebosch. Altenburg en Wymenga, A&W Rapport 1853 Natuurkalender voor vogels. Ministerie van LNV (thans EZ). Profieldocument Purperreiger. Ministerie van LNV (thans EZ). Werkdocument Natura 2000 De Wieden & De Weerribben Van der Hut & Beemster 2010, Broedvogels en beheer in De Weerribben A&W-rapport 1229 Van der Winden & Van Horssen Voedselgebieden van de Purperreiger in Nederland. Bureau Waardenburg. 9 A1.5 Aanvullende gegevens Op 28 juni 2013 zijn aanvullende gegevens gevraagd. Deze gegevens zijn op 9 juli 2013 ontvangen en ingeboekt onder nummer 2013/ Op 5 september 2013 is een aanvullende toelichting per ontvangen van uw adviseur met betrekking tot effecten op purperreiger (ingeboekt onder nummer 2013/ ). A1.6 De aanvraag en het Natura 2000-gebied Uw project of handeling vindt plaats in of vlakbij het Natura 2000-gebied Weerribben. Op uw aanvraag is daarmee het in bijlage 2 (Gebiedsbeschrijving) vermelde (ontwerp)aanwijzingsbesluit van toepassing. A2 Bevoegdheid Het Natura 2000-gebied Weerribben ligt volledig op het grondgebied van provincie Overijssel, zodat wij bevoegd zijn om te beslissen op de vergunningaanvraag 7. A3 Procedure De vergunningprocedure is uitgevoerd in overeenstemming met het bepaalde in hoofdstuk VIII van de Nbwet en de hiervoor relevante artikelen van de Algemene wet bestuursrecht. A3.1 Relevante overige besluiten Wij wijzen u erop, dat voor de door u te verrichten activiteit, voor zover ons bekend, ook de navolgende op aanvraag te nemen besluiten nodig zijn (artikel 19ka, lid 1, Nbwet): Naam wet en van toepassing zijnde artikel Flora- en faunawet, artikel 75 Bevoegd bestuursorgaan en adres Dienst Regelingen, Team vergunningen en ontheffingen uitvoering, Postbus 19530, 2500 CM Den Haag Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, artikel 2.1 Gemeente Steenwijkerland, Postbus 162, 8330AD Steenwijk 7 Art. 2 Nbwet

10 A3.2 Betrokkenheid andere provincie Het Natura 2000-gebied Weerribben ligt volledig binnen de begrenzing van provincie Overijssel. Er is geen sprake van een provinciegrens overschrijdend effect. Overeenstemming met een andere provincie is in dit geval niet aan de orde. A4 Vergunningplicht 10 Op basis van de aanvraag en de daarbij behorende rapporten en tekeningen hebben wij beoordeeld of het door u aangevraagde project en/of handeling schadelijke gevolgen kan hebben voor de natuurlijke kenmerken van het gebied, zoals beschreven in de instandhoudingsdoelstellingen van dit Natura 2000-gebied. Wij hebben geconstateerd dat er geen sprake is van een project of handeling conform een vastgesteld beheerplan. Verder is er geen sprake van bestaand gebruik, in overeenstemming met de wet. Het project kan wel gevolgen hebben voor de instandhoudingsdoelstellingen, maar er is geen sprake van significante effecten. De activiteit is vergunningplichtig in het kader van art. 19d Natuurbeschermingswet. Uit de nadere afweging moet voor het voorliggende project blijken of de vergunning kan worden afgegeven. Natuurinclusief ontwerp Het aanleggen en gebruiken van een fietspad waardoor foerageergebied voor een Roerdomp verstoord wordt, en het aanleggen van de ruigtezones en rietzomen, wordt door ons beschouwd als natuurinclusief ontwerpen. In de huidige situatie treedt verstoring op door het wandelpad. Door het natuurinclusief ontwerp wordt deze verstoring verminderd. Voor het natuurinclusief ontwerpen van het fietspad hoeft geen passende beoordeling (PB) opgesteld te worden. Een PB moet opgesteld worden, indien er sprake is van maatregelen om negatieve effecten van een project te voorkomen/verzachten. Dit project bestaat echter uit het realiseren van ruigtezones en rietzomen én een fietspad, waarbij de rietzomen niet als verzachtende maatregel beschouwd wordt, maar als integraal onderdeel van het project. Daarom is geen PB nodig.

11 B TOETSING B1 Inhoudelijke beoordeling B1.1 Relevante kwalificerende waarden Het project zoals aangevraagd is getoetst aan de effecten op de instandhoudingsdoelen van de kwalificerende vogelsoorten, habitatsoorten en habitattypen van Weerribben. Tabel 1: Voorlopige aanwijzing van kwalificerende vogelsoorten, habitatsoorten en habitattypen van Weerribben Broedvogels Nietbroedvogels Habitattypen Habitatsoorten 11 Roerdomp Kranswierwateren Gevlekte witsnuitlibel Purperreiger Meren met krabbenscheer en Grote vuurvlinder fonteinkruiden Porseleinhoen Vochtige heiden (laagveengebied) Gestreepte waterroofkever Watersnip Blauwgraslanden Bittervoorn Zwarte stern Ruigten en zomen (moerasspirea) Grote modderkruiper Snor Overgangs en trilvenen (trilvenen) Kleine modderkruiper Rietzanger Overgangs en trilvenen Meervleermuis (veenmosrietlanden) Grote karekiet Galigaanmoerassen Groenknolorchis Hoogveenbossen Platte schijfhoren Het project zoals aangevraagd is getoetst aan de effecten op de instandhoudingsdoelen van de kwalificerende vogelsoorten, habitatsoorten en habitattypen van Weerribben. De habitattypen ondervinden volgens de bij de aanvraag gevoegde natuurtoets geen beïnvloeding van het project omdat deze in het plangebied (fietspadtracé en locaties rietzomen) niet aanwezig zijn. Wij onderschrijven deze conclusies uit de aanvraag.de dichtstbijzijnde habitattypen bevinden zich ten noorden van de Vloddervaart en ondervinden geen effecten van het project (er vinden geen wijzigingen in (grond)waterpeil plaats die effect op deze habitattypen zouden kunnen hebben). De habitatsoorten Gevlekte witsnuitlibel, Grote vuurvlinder, Gestreepte waterroofkever, Bittervoorn, Grote modderkruiper, Kleine modderkruiper en Platte schijfhoren ondervinden geen beïnvloeding van het project omdat de Vloddervaart en de oevervegetatie van de Vloddervaart bij het project ongemoeid blijft. Groenknolorchis ondervindt geen beïnvloeding aangezien deze soort niet is aangetroffen en daarvoor geschikt habitat ontbreekt. Wij onderschrijven deze conclusies uit de aanvraag. Conclusie Op grond van bovenstaande kunnen negatieve effecten op de habitatsoorten Gevlekte witsnuitlibel, Grote vuurvlinder, Gestreepte waterroofkever, Bittervoorn, Grote modderkruiper, Kleine modderkruiper en Platte schijfhoren, Groenknolochis en alle habitattypen op voorhand worden uitgesloten. Voor Meervleermuis en de broedvogelsoorten zijn negatieve effecten niet uit te sluiten.

12 Onder B1.2 wordt uw aanvraag getoetst aan de beoordelingskaders vanuit de Natuurbeschermingswet en de (ontwerp)aanwijzingsbesluiten van het Natura gebied Weerribben. Daarbij worden de effecten besproken die de aanvraagde activiteit kunnen veroorzaken op die soorten en/of habitattypen die negatieve effecten kunnen ondervinden. B1.2 Beoordeling aangevraagd project c.q. handeling In de beoordeling worden per instandhoudingsdoel de effecten besproken die de aanvraagde activiteit kunnen veroorzaken op die soorten en/of habitattypen die negatieve effecten kunnen ondervinden. 12 Meervleermuis Meervleermuis kan de Vloddervaart of andere wateren gebruiken als foerageergebied of route. In de aanvraag is aangegeven dat in de periode van half maart tot half november geen bouwverlichting zal worden gebruikt. Buiten deze periode overwinteren vleermuizen en zal geen negatief effect optreden. Door op deze wijze te werken zullen geen (significant) negatieve effecten optreden. Het fietspad is niet toegankelijk voor brommers, scooters en motorvoertuigen. Aangezien het fietspad niet verlicht wordt en eventueel in het donker passerende fietsers slechts gering en kortdurend verlichting zullen veroorzaken, is er geen sprake van verstoring als gevolg van verlichting. (Significante) verstoring van Meervleermuis zal niet optreden, mits volgens de omschrijving in de aanvraag wordt gewerkt en geen bouwverlichting wordt gebruikt in de periode dat Meervleermuis aanwezig is. Wij onderschrijven deze conclusie uit de aanvraag. Wij zullen deze maatregelen formaliseren in een voorschrift bij de vergunning. Broedvogelsoorten (Significante) verstoring van kwalificerende broedvogelsoorten en algemene broedvogelsoorten door de aanleg van het fietspad wordt voorkomen doordat het fietspad wordt aangelegd buiten het broedseizoen van de kwalificerende soorten. Wij onderschrijven deze conclusie. Aangezien het noodzakelijk is dat ook daadwerkelijk buiten de broedperiode wordt gewerkt zullen wij de maatregel formaliseren in een voorschrift bij de vergunning. Het broedseizoen van de in het aanwijzingsbesluit genoemde soorten dat het langst doorloopt is dat van Watersnip, tot half september 8. Het fietspad wordt niet verlicht en er geldt een toegangsverbod voor bromfietsers, scooters en andere motorvoertuigen. Het is niet toegestaan de omliggende rietkragen en oevers te betreden, het betreft een fietspad, er zijn reeds borden in omgeving geplaatst met de aanduiding niet buiten paden te treden. Aangezien dit verbod mede tot doel heeft om verstoring te voorkomen, zal dit in een voorschrift worden vastgesteld. 8 Natuurkalender voor vogels. Ministerie van LNV (thans EZ)

13 Roerdomp Roerdomp broedt in moerassen met stevig oud riet. Het riet langs de oevers van de Vloddervaart is te smal. Territoria van Roerdomp worden vastgesteld door waarnemingen van roepende mannetjes. Een mannetje kan meerdere vrouwtjes hebben. Hoeveel dit zijn en op welke plaatsen ze broeden is niet bekend. Het nest ligt meestal in een relatief grootschalig, aaneengesloten rietveld, op enige afstand van geschikte foerageersloten of poelen. Ten noorden van de Vloddervaart worden regelmatig roepende mannetjes vastgesteld op ca 100 m en 500 m afstand. Verstoring van roerdompen op de broedplaats is, gezien de afstand tot de Vloddervaart en de dekking door struikgewas en riet, niet aan de orde. Roerdompen kunnen op relatief korte afstand broeden van wandel- en fietspaden (vanaf ca. 25 m volgens gegevens R. van der Hut in Van der Hut, 2012). 13 Roerdompen zijn vooral tijdens het foerageren verstoringsgevoelig. Foerageren vindt overdag plaats. In open gebied kan tot een afstand van m verstoring optreden. Dit wordt bevestigd door veldwaarnemingen van Roerdompen die stopten met foerageren bij het naderen van een wandelaar of het stoppen van een fietser. Dit betrof langs rietkragen foeragerende Roerdompen en paden met een open ligging op resp. ca. 150 m en 300 m. De verstoring langs vaarwegen, wandel- of fietspaden hangt sterk af van de landschappelijke inpassing. De visuele component van verstoring is daarbij het meest van belang, verstoring door geluid is ondergeschikt. Er is waargenomen dat een Roerdomp op ongeveer 50 m afstand door een rietkraag heen een eilandje overstak en aan de andere zijde van het eiland, door riet aan het oog van de waarnemer onttrokken, verbleef en daar mogelijk verder ging met foerageren op ca. 60 m afstand (waarnemingen R. van der Hut, Zaanstreek en Noordoost- Friesland). Vanaf een wandel, fiets- of vaarroute, die langs opgaand moeras voert met afgeschermde sloten en petgaten is de verstoringsafstand dan ook aanzienlijk korter. In deze situatie is enkele tientallen meters tot circa 50 m reëel. (Van der Hut 2012). De oevers van de Vloddervaart zelf zijn door het vrij steile talud niet of nauwelijks geschikt als foerageergebied voor Roerdomp. In de omgeving van het plangebied bevindt zich momenteel op twee locaties geschikt foerageergebied voor Roerdompen (zie figuur 3, groen gearceerd, A en B). Daarnaast wordt (buiten Natura 2000) het gebied Wetering-Oost (geel gemarkeerd op figuur 3) ontwikkeld als moerasgebied. Het meest geschikte foerageergebied ligt binnen de begrenzing van het Natura gebied en bestaat uit (deels recent gegraven) petgaten in de hoek van de Vloddervaart en de Woldlakeweg (gemarkeerd A). Het heeft een open ligging naar de Vloddervaart en ligt binnen 100 meter afstand. In de huidige situatie is verstoring mogelijk vanaf de Woldlakeweg en vanaf het wandelpad langs de Vloddervaart. De Woldlakeweg is echter een zeer extensieve gebruikte weg welke voornamelijk door autoverkeer wordt gebruikt. Oostelijk van de Woldlakeweg (buiten Natura 2000) ligt de Woldlakerplas, die drie jaar geleden is aangelegd (gemarkeerd B). In de plas liggen de restanten van voormalige sloten, die begroeid zijn met smalle rietzones. In de huidige situatie vindt verstoring van de Woldlakerplas vooral plaats vanaf de Woldlakeweg aan de zuidzijde, het fietspad langs het Kanaal Steenwijk-Ossenzijl aan de noordzijde en de wandelroute langs de Vloddervaart. Door de huidige openheid van het gebied zijn foeragerende roerdompen vanaf de weg en het fietspad kwetsbaar voor verstoring. De rietbegroeiing langs de

14 Woldlakerplas zal zich de komende jaren geleidelijk uitbreiden, waardoor foeragerende roerdompen minder verstoord gaan worden. Het wandelpad op de locatie van de geplande fietsroute aan de westzijde verstoort relatief weinig, doordat langs het wandelpad een smalle sloot met riet begroeid is, terwijl ernaast een drogere zone van circa 50 meter breed ligt met een halfhoge vegetatie met plaatselijk opslag van Zwarte els. 14 Figuur 3. Waargenomen roepende roerdomp en foerageergebieden. De verstoringszone van 300 m verwijst naar een verstoring in open gebied.

15 Verstoring van foeragerende roerdompen door het te realiseren fietspad zal op kunnen treden in deelgebied A (de petgaten in de hoek van de Vloddervaart en de Woldlakeweg), en in de Woldlakerplas (deelgebied B). In beide gebieden kunnen foeragerende roerdompen door fietsers worden verstoord. Als onderdeel van het natuurinclusief ontwerp worden brede rietzones aangelegd die het huidige en het te ontwikkelen foerageergebieden afschermen (zie figuur 2). Door de afscherming wordt visuele verstoring voorkomen. De mogelijkheid van verstoring zal hierdoor dusdanig geminimaliseerd worden dat negatieve effecten van het fietspad door de aanvrager verwaarloosbaar worden geacht. 15 Wij onderschrijven deze benadering en de conclusies uit de aanvraag. Verstoring van Roerdomp in besloten terrein wijkt sterk af van verstoring van Roerdomp in open terrein. Door de aanleg van het fietspad te combineren met de aanleg en het beheer van brede rietzones kan een negatief effect door verstoring worden voorkomen. Het is daarbij wel van belang dat het beheer gericht is op overjarig riet en zodanig uitgevoerd wordt dat ten allen tijde dekking aanwezig is. Dit kan door het beheer gefaseerd uit te voeren (parallelle stroken maaien). Om dit zeker te stellen wordt een voorschrift aan de vergunning verbonden. Purperreiger Sinds 2007 broedt de in kolonies broedende soort niet meer in het Natura 2000-gebied Weerribben, waarschijnlijk omdat geschikt broedgebied ontbreekt. De broedbiotoop bestaat uit water- en moerasrijke landschappen. De nestplaats ligt in uitgestrekte rietvelden, waar doorgaans bodemnesten worden gemaakt op een kniklaag van oud, niet te dicht, sterk riet in ondiep water 9. Ook maken de purperreigers nesten in wilgenstruiken en soms in moerasbos, tussen blauwe reigers. Rondom het tracé van het fietspad bevindt zich geen potentieel geschikt broedgebied. Het Natura 2000-gebied is volgens de aanvraag nog wel van belang als foerageergebied, waaronder de omgeving van het plangebied. Deze Purperreigers broeden in andere Natura 2000-gebieden. Het instandhoudingsdoel voor Purperreiger is uitbreiding omvang en kwaliteit leefgebied voor 10 paren. Vanuit de instandhoudingdoelstellingen is het van belang dat de geschiktheid van het Natura 2000-gebied Weerribben als foerageergebied en broedgebied behouden blijft of verbeterd wordt, zodat Purperreiger in de toekomst weer de instandhoudingsdoelstellingen kan behalen. Purperreigers foerageren overdag en zijn daarbij verstoringsgevoelig (verstoringsafstand ca 200 m). Geschikte foerageergebieden langs het tracé bevinden zich in het noordelijk deel van Wetering oost, de petgaten in de hoek van de Vloddervaart en de Woldlakeweg, en in de Woldlakerplas. In de huidige situatie met het gebruik als wandelpad kan er volgens de aanvraag daarom al sprake zijn van verstoring. Intensivering van het gebruik door de aanleg van een fietspad kan tot een toename van de mate van verstoring leiden. Volgens de bij de aanvraag gevoegde natuurtoets en de aanvulling van de aanvraag, is in de huidige situatie onvoldoende draagkracht aanwezig in De Weerribben voor 10 broedparen van de Purperreiger. De beperkende factor is niet gelegen in het areaal beschikbaar 9 Profieldocument Purperreiger, Ministerie van EZ

16 foerageergebied, maar in het aanbod aan geschikte broedlocaties. Purperreigers broeden in relatief grootschalige overjarige rietvelden met water op het maaiveld, of in verdronken moerasbos (zoals bijvoorbeeld in de hoogwaterzone in De Wieden). In deze terreintypen kunnen ze relatief veilig broeden, omdat grondpredatoren (in het bijzonder de vos) er moeilijk kunnen komen. Dit terreintype ontbreekt in De Weerribben. Het aanbod aan natte broedlocaties is verdwenen, doordat dat de oppervlakte van jonge verlandingsstadia als gevolg van vegetatiesuccessie, rietcultuur en verbossing sterk is afgenomen. De verbeterdoelstelling voor de Purperreiger in De Wieden zal daarom gericht moeten zijn op het realiseren van geschikt broedhabitat. Deze analyse is uitgewerkt in het rapport Broedvogels en beheer in De Weerribben Ook in het Werkdocument Natura 2000 De Wieden & De Weerribben is opgenomen dat het hersteldoel betrekking heeft op het creëren van geschikt broedgebied. 16 Purperreigers foerageren langs oevers van sloten en petgaten met goede kwaliteit. Tien paar Purperreigers hebben in graslandgebied globaal 200 km slootlengte nodig, of ha met meer dan 20 km slootlengte per 100 ha, of ha met km sloten; in petgaten is de situatie beter (Van der Winden & Van Horssen 2001 en het Werkdocument Natura 2000). Op basis van een GIS-kaart van geschikt foerageergebied, opgesteld door A&W en opgenomen in het genoemde rapport over broedvogels en beheer in De Weerribben (van der Hut & Beemster 2010), blijkt dat binnen de begrenzing van het Natura 2000-gebied De Weerribben 209 ha met km slootlengte per 100 ha en 897 ha met meer dan 20 km slootlengte per 100 ha beschikbaar is. Dit wijst erop dat binnen Natura 2000-gebied foerageergebied aanwezig is voor broedparen. Dit is een globale benadering, omdat de kwaliteit van de oevers en de sloten niet is bepaald. Waarnemingen laten zien dat verspreid over de Weerribben inderdaad gedurende de broedtijd Purperreigers (die in De Wieden broeden) foerageren. Deze gegevens onderbouwen dat binnen De Weerribben ruimschoots voldoende foerageergebied aanwezig is. Door deze overcapaciteit aan foerageergebied, zal een verstoring van het beoogde fietspad langs de Vloddervaart geen belemmering zijn voor het realiseren van de verbeterdoelstelling van de Purperreiger in De Weerribben. De verstoringseffecten van het gebruik van het fietspad worden beperkt door de aanleg van brede rietzones die het directe zicht blokkeren. Ook de spontane ontwikkeling van riet- en moerasvegetatie ten noorden van de Woldlakeplas zal de verstoring door zicht beperken. Wij onderschrijven de conclusie uit de natuurtoets en de aanvullende gegevens. Significant negatieve effecten op Purperreiger kunnen worden uitgesloten. Binnen het Natura gebied De Weerribben is er sprake van een overcapaciteit aan foerageergebied. Het gebied dat verstoord kan worden door het gebruik van het fietspad is beperkt in omvang en belang voor Purperreiger. Momenteel vindt verstoring plaats door het wandelpad. Deze afscherming zal voor een vermindering van de verstoring zorgen doordat direct zicht op de verstoringbron (fietsers / wandelaars) wordt voorkomen. Gelet op het beperkte belang van de foerageergebieden in de omgeving van het tracé, de huidige verstoring en de afscherming van deze gebieden waardoor verstoring wordt verminderd, kunnen naar onze mening significant negatieve effecten worden uitgesloten. Door 10 Van der Hut & Beemster 2010, A&W-rapport 1229

17 De geschikte foerageergebieden langs het tracé bevinden zich deels binnen en deels buiten de begrenzing van het Natura 2000-gebied. In het natuurinclusief ontwerp worden rietzomen gerealiseerd langs deze foerageergebieden (Wetering Oost, de petgaten in de hoek van de Vloddervaart en de Woldlakeweg, en langs de Woldlakerplas). Purperreigers maken volgens de aanvraag vooral gebruik van andere foerageergebieden dan de geschikte foerageergebieden nabij het tracé. 17 Porseleinhoen Porseleinhoen komt voor in ontoegankelijke moerassen. Belangrijk hierbij is de aanwezigheid van ondiep water. Vanwege de verborgen leefwijze treedt volgens de natuurtoets alleen verstoring op als het broedgebied wordt betreden. Porseleinhoen is onregelmatig waargenomen in het Natura 2000-gebied. Gezien de uitvoering van het fietspad op de kade en het in het gebied aangegeven verbod zich buiten de paden te begeven wordt dit ook niet verwacht. Er is daarom geen (significant) negatief effect voor de soort te verwachten. Wij onderschrijven deze conclusie uit de natuurtoets. Watersnip Het gebied aan de noordzijde van de Vloddervaart is geschikt als broedgebied voor Watersnip. Volgens de in de natuurtoets gebruikte gegevens komen binnen een afstand van 100 m jaarlijks 4 paren voor. Langs de zuidzijde van het tracé broeden mogelijk enkele paren, in dit gebied wordt echter niet regelmatig geteld. De verstoringsgevoeligheid van de Watersnip is gering. De opvliegafstand is maximaal enkele tientallen meters. Wanneer voorkomen wordt dat broedgebied word betreden, is het verstoringsrisico zeer beperkt. Het leefgebied van Watersnip wordt van het fietspad afgesneden door de Vloddervaart. Het Natura 2000-gebied is niet toegankelijk buiten wegen en paden. Gezien deze in de natuurtoets genoemde afwegingen, is geen (significant) negatief effect voor de soort te verwachten. Wij onderschrijven deze conclusie uit de natuurtoets. Zwarte Stern Geschikt broedbiotoop voor Zwarte Stern is volgens de aanvraag in de omgeving van het plangebied niet aanwezig. (Significant) negatieve effecten kunnen worden uitgesloten. Wij onderschrijven deze conclusie uit de natuurtoets. Snor Het riet langs de oever van de Vloddervaart ten noorden van het plangebied kan geschikt zijn als broedgebied voor Snor. Volgens de in de natuurtoets gebruikte gegevens is de soort een onregelmatige broedvogel langs de noordzijde van het tracé op ca 50 m afstand. Langs de zuidzijde van het tracé is broedhabitat afwezig. De verstoringsgevoeligheid van Snor is volgens de natuurtoets gering. In de natuurtoets gebruikte literatuurgegevens (Flade, 1994) wijzen op een verstoringsafstand van 20 m. Het is meer van belang dat het broedgebied niet wordt betreden. Gezien de uitvoering van het fietspad op de kade en het in het gebied aangegeven verbod zich buiten de paden te begeven wordt dit ook niet verwacht. Gezien de geringe verstoringsgevoeligheid en de mogelijke uitbreiding van broedgebied is er geen (significant) negatief effect voor de soort te verwachten. Wij onderschrijven deze conclusie uit de natuurtoets. Rietzanger Het riet langs de oever van de Vloddervaart ten noorden van het plangebied is geschikt als broedgebied voor Rietzanger. Volgens de in de natuurtoets gebruikte gegevens komen er jaarlijks enkele broedparen voor. De verstoringsgevoeligheid van Rietzanger is volgens de

18 natuurtoets gering. In de natuurtoets gebruikte literatuurgegevens (Flade, 1994) wijzen op een verstoringsafstand van m. Dit komt overeen met ervaringen in een moerasgebied dat is doorsneden door fiets- en wandelpaden (Twiskepolder Noord-Holland, gegevens R. van der Hut, A&W). Hier is geen dichtheidsverandering zichtbaar langs paden. Het natuurinclusief ontwerp zorgt voor een uitbreiding van broedgebied voor Rietzanger. Gezien de geringe verstoringsgevoeligheid en de uitbreiding van broedgebied is er geen (significant) negatief effect voor de soort te verwachten. Wij onderschrijven deze conclusie uit de natuurtoets. 18 Grote Karekiet Grote Karekiet broedt in gebieden met een flink oppervlak met stevig, overjarig riet aan de rand van open water. De instandhoudingsdoelstelling wordt reeds enige jaren niet meer behaald. Volgens de natuurtoets wordt niet verwacht dat de soort in de intensief beheerde rietkraag van de Vloddervaart of de visvijver in het noorden van het plangebied zal worden aangetroffen aangezien voor de soort geschikt habitat ontbreekt. (Significant) negatieve effecten kunnen worden uitgesloten. Wij onderschrijven deze conclusie uit de natuurtoets. B1.3 Cumulatieve effecten In de directe omgeving van het fietspad Vloddervaart vinden werkzaamheden plaats ten behoeve van de inrichting van de EHS (aanleg Wetering Oost). Cumulatie zou kunnen optreden bij de aanleg door verstoring van broedvogels. Evenals aan deze beschikking, is aan de Nb-vergunning 11 voor Wetering-Oost en West de voorwaarde verbonden dat werkzaamheden buiten het broedseizoen worden uitgevoerd. Hierdoor treden geen cumulatieve effecten op. B2 Zienswijzen B2.1 Bespreking van ingediende zienswijze Op basis van artikel 44, lid 3, Nbwet zijn burgemeester en wethouders van gemeente Steenwijkerland gedurende een termijn van acht weken in de gelegenheid gesteld over deze aanvraag hun zienswijze kenbaar te maken. Burgemeester en wethouders van de gemeente Steenwijkerland hebben binnen de gestelde termijn geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een zienswijze uit te brengen. C Slotconclusie Uit de beoordeling van het project aanleg van een fietspad aan de Vloddervaart en het realiseren van ruigtezones en rietzomen blijkt dat de wijze waarop de activiteiten worden uitgevoerd, niet leidt tot significante effecten. Het project brengt de instandhoudingsdoelen voor het Natura 2000-gebied 'Weerribben' niet in gevaar. Vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet kan, onder voorwaarden, worden verleend. 11 Edo-kenmerk 2012/

19 Bijlage 2 - Gebiedsbeschrijving Gebiedsbeschrijving en instandhoudingsdoelen BIJLAGE 2 Natura 2000-gebied Weerribben Gebiedsbeschrijving Het gebied Weerribben is een ten dele vergraven veengebied in de kop van Overijssel. Het bestaat uit uitgeveende trekgaten, onvergraven legakkers van wisselende breedte, grotere percelen niet-vergraven veen, verlandend water, trilveen, rietlanden, graslanden, ruigteterreinen en moerasbossen. Alle successiestadia van open water tot en met moerasheide en veenbos zijn aanwezig. Mede door de betrekkelijk late vervening weerspiegelen ze nog veel van de oorspronkelijke gebiedsopbouw. Het huidige landschap met een karakteristiek patroon van petgaten en legakkers is ontstaan door het afgraven van veen voor de turfwinning. Toen rond 1920 de turfwinning niet meer rendabel was, schakelde de lokale bevolking geleidelijk over op rietteelt. In 1919 werd het Stroink gemaal bij Blokzijl gebouwd om het waterpeil in Noordwest Overijssel onder controle te krijgen. Hierdoor werden de rietlanden minder nat, waardoor het verlandingsproces versnelde en het riet doorgroeid raakte met ruigtekruiden. Aanwijzingen Richtlijn 79/4099 (Vogelrichtlijn) Het gebied Weerribben' is aangewezen als speciale beschermingszone in de zin van artikel 4, eerste lid, van de richtlijn van de Raad van Europese Gemeenschappen van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand, 79/409/EEG. De toenmalige secretaris-generaal van het ministerie van Landbouw en Visserij (thans ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft het aanwijzingsbesluit voor het gebied 'Weerribben' op 29 oktober 1986 (J4755, Stcrt. 1986, nr. 214) vastgesteld. Bij de beoordeling van de vergunningplicht ziin op dit moment de doelen richtinggevend uit het aanwijzingsbesluit van 29 oktober 1986 (J4755, Stcrt. 1986, nr. 214). Bovenstaand aanwijzingsbesluit geeft aan, dat het gebied Weerribben' is gekwalificeerd als speciale beschermingszone onder de Vogelrichtlijn vanwege de grote soortenrijkdom op botanisch en ornithologisch gebied. In de Weerribben komen circa 90 broedvogelsoorten voor, waaronder Purperreiger, Krakeend, Zwarte stern, Grauwe gans, Klein en Kleinst waterhoen, Wulp, Velduil, Bruine kiekendief, Blauwe kiekendief, Boomvalk, Buizerd en Havik. Regelmatige gasten zijn Visarend, Ooievaar, Wespendief, IJsvogel en Aalscholver. Van deze uitgebreide groep vogelsoorten zijn, op basis van de selectiecriteria en de methode van begrenzing voor de Vogelrichtlijngebieden in 2000, slechts acht soorten opgenomen in het ontwerpbesluit als Natura 2000-gebied. Richtlijn 92/43/EEG (Habitatrichtlijn) Het gebied 'Weerribben' is tevens als speciale beschermingszone krachtens de Habitatrichtlijn (92/43/EEG) aangemeld. Op 20 mei 2003 vond de aanmelding plaats onder de naam Weerribben' en op 8 december 2004 heeft de Europese Commissie de door Nederland aangemelde Habitatrichtlijngebieden op de communautaire lijst geplaatst. Omdat de Habitatrichtlijngebieden nog niet definitief zijn vastgesteld, zijn deze gebieden nog niet op grond van artikel 10a van de Natuurbeschermingswet 1998 aangewezen.

20 Bijlage 2 - Gebiedsbeschrijving Ontwerp instandhoudingdoelen Natura 2000-gebied Weerribben Op grond van artikel 10a Nb-wet '98 bestaat de verplichting om in een aanwijzing doelstellingen ten aanzien van de instandhouding van leefgebieden van vogelsoorten dan wel doelstellingen ten aanzien van de instandhouding van natuurlijke habitats of populaties van de in het wild levende dier- en plantensoorten op te nemen. Om die reden zijn voor elk Natura2000-gebied instandhoudingdoelstellingen ontwikkeld, waarbij per habitattype en per (vogel)soort is uitgegaan van landelijke doelen en de bijdrage die een gebied redelijkerwijs kan leveren aan het bereiken van een gunstige staat van instandhouding op landelijk niveau. In het ontwerp besluit van het Natura 2000-gebied Weerribben zijn de kwalificerende waarden verdeeld in kwalitatieve instandhoudingdoelstellingen voor vogelsoorten, habitatsoorten, en habitats. De doelen van het Natura 2000-gebied zijn in de navolgende tekst weergegeven. Daarin zijn de doelen uit het aanwijzingsbesluit als speciale beschermingszone Vogelrichtlijn met enkele wijzigingen opgenomen. Algemene doelen Behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van instandhouding van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie. Behoud van de bijdrage van het Natura2000-gebied aan de ecologische samenhang van het Natura2000-netwerk zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie. Behoud en waar nodig herstel van de ruimtelijke samenhang met de omgeving ten behoeve van de duurzame instandhouding van de in Nederland voorkomende natuurlijke habitattypen en soorten. Behoud en waar nodig herstel van de natuurlijke kenmerken en van de samenhang van de ecologische structuur en functies van het gehele gebied voor alle habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd. Behoud of herstel van gebiedsspecifieke ecologische vereisten voor de duurzame instandhouding van de habitattypen en soorten waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd. Habitatrichtlijn - habitattypen H3140 Kalkhoudende oligo-mesotrofe wateren met benthische Chara spp. vegetaties Uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. H3150 Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamion of Hydrocharition Uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. H4010 Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix Uitbreiding oppervlakte en behoud kwaliteit vochtige heiden, laagveengebied (subtype B). H6410 Grasland met Molinia op kalkhoudende, venige, of lemige kleibodem (Molinion caeruleae) Behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit. H6430 Voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland, en van de montane en alpiene zones Behoud oppervlakte en kwaliteit ruigten en zomen, moerasspirea (subtype A).

21 Bijlage 2 - Gebiedsbeschrijving H7140 Overgangs- en trilveen Uitbreiding oppervlakte en behoud kwaliteit overgangs- en trilvenen, trilvenen (subtype A) en behoud oppervlakte en kwaliteit overgangs- en trilvenen, veenmosrietlanden (subtype B). H7210 *Kalkhoudende moerassen met Cladium mariscus en soorten van het Caricion davallianae Uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. H91D0 *Veenbossen Behoud oppervlakte en verbetering kwaliteit. Habitatrichtlijn habitatsoorten H101X Platte schijfhoren Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1042 Gevlekte witsnuitlibel Uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie tot een duurzame populatie van ten minste volwassen individuen. H1060 Grote vuurvlinder Uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie tot een duurzame populatie van ten minste volwassen individuen. H1082 Gestreepte waterroofkever Uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding populatie. H1134 Bittervoorn Behoud verspreiding en behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1145 Grote modderkruiper Behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1149 Kleine modderkruiper Behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1318 Meervleermuis Behoud omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud populatie. H1903 Groenknolorchis Behoud omvang en kwaliteit biotoop voor behoud populatie. Vogelrichtlijn broedvogels A021 Roerdomp Uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 10 paren.

22 Bijlage 2 - Gebiedsbeschrijving A029 Purperreiger Uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 10 paren. A119 Porseleinhoen Uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 30 paren. A153 Watersnip Behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 150 paren. A197 Zwarte stern Uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 40 paren. A292 Snor Uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 100 paren. A295 Rietzanger Behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 900 paren. A298 Grote karekiet Uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van ten minste 20 paren.