Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD.
|
|
- Saskia Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 COPD en voeding Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Dit is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Deze longaandoeningen zijn blijvend en geven verschillende klachten. De klachten bij COPD zijn afhankelijk van het stadium waarin de aandoening zich bevindt: - Bij beginnende COPD is er voornamelijk sprake van veel hoesten met opgeven van slijm en kortademigheid. De kortademigheid zal zich in eerste instantie alleen voordoen bij zware lichamelijke inspanningen. - Naarmate de COPD in een verder gevorderd stadium is, zal de kortademigheid zich ook bij minder zware inspanningen en uiteindelijk ook in rust voordoen. Doordat deze klachten zich voornamelijk s nachts en in de vroege ochtend voordoen, kan door de COPD chronische vermoeidheid ontstaan. De kortademigheid, het hoesten en de vermoeidheid kunnen allemaal invloed hebben op hoeveel u eet en hoeveel voeding u nodig heeft. COPD en lichaamsgewicht De BMI (Body Mass Index) is een waarde die aangeeft of u een gezond gewicht heeft. De BMI geeft de verhouding weer tussen uw gewicht en uw lengte. Op de website van het Voedingscentrum ( kunt u uw BMI laten berekenen. U kunt uw BMI ook zelf berekenen: noteer uw gewicht in kilo's en uw lengte in meters. Deel uw gewicht door uw lengte, en deel de uitkomst nogmaals door uw lengte. Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van
2 Als u COPD heeft, is het goed als uw BMI tussen de 21 en 30 ligt. In het algemeen wijst een BMI van 18 tot 25 op een gezond gewicht en een BMI van 25 tot 30 op overgewicht. Bij mensen met COPD ligt dat wat anders: - Een BMI tussen de 25 en 30 wordt ook als gunstig gezien. Uit onderzoek blijkt dat deze mensen minder kans hebben op infecties en op ziekenhuisopnames. - Een BMI onder de 21 wijst op een te laag gewicht en een te lage voedselinname. Adviezen - Door u wekelijks of om de week te wegen kunt u in de gaten houden of uw gewicht stabiel blijft. - Het is verstandig om een diëtist te raadplegen als bij u COPD geconstateerd is en: - uw BMI lager is dan 21 of hoger dan 30; - u onbedoeld aankomt of afvalt; - u een trainingstherapie bij de fysiotherapeut gaat volgen. Natuurlijk kunt u ook een diëtist raadplegen als u meer wilt weten over COPD en voeding. De rol van voeding bij COPD Voldoende en juiste voeding is erg belangrijk bij mensen met COPD. Bij COPD kan er sprake zijn van: - ondergewicht of onbedoeld afvallen; - overgewicht of onbedoeld aankomen. Ondergewicht of onbedoeld afvallen Bij COPD is het extra belangrijk om op gewicht te blijven. Gewichtsverlies kan leiden tot ondergewicht en een afname van de spiermassa. Het gaat daarbij om de ademhalingsspieren, maar ook om de spieren in de armen en benen. U kunt gewicht verliezen doordat uw lichaam behoefte heeft aan extra energie. Dit kan komen door: - een versnelde stofwisseling (door ontstekingen of medicatie); - een verhoogd energieverbruik; - een minder efficiënt energieverbruik van 7 - COPD en voeding
3 U kunt ook gewicht verliezen doordat u minder eet. Dit kan het gevolg zijn van: - kortademigheid; - chronische vermoeidheid; - immobiliteit; - angst; - depressie. Advies Verderop in de folder staat een tabel met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voedingsmiddelen. Probeer u aan deze hoeveelheden te houden. Zo krijgt u dagelijks voldoende voedingsstoffen binnen. Overgewicht of onbedoeld aankomen Bij COPD is het belangrijk om op gewicht te blijven: - Overgewicht kan ervoor zorgen dat klachten als kortademigheid en benauwdheid worden versterkt. - Ook kunnen als gevolg van overgewicht rugklachten, gewrichtsklachten en slaapapnoe (perioden van ademstilstand tijdens de slaap) ontstaan. - Overgewicht vergroot verder het risico op hoge bloeddruk, suikerziekte (diabetes) en hart- en vaatziekten. Het doel van de behandeling bij COPD en overgewicht is de hoeveelheid vet in het lichaam te verminderen en de spieren te behouden of te verbeteren. U kunt in gewicht aankomen, omdat uw lichaam door de klachten van de COPD minder behoefte heeft aan energie terwijl u blijft eten wat u altijd gewend was. Kortademigheid en vermoeidheid kunnen ervoor zorgen dat u veel minder beweegt dan voorheen. In deze situatie zult u onbedoeld in gewicht gaan aankomen. Verder kunnen medicijnen zoals Prednison ervoor zorgen dat de vetverdeling in uw lichaam verandert. U kunt daardoor dikker worden bij uw gezicht en uw romp. Ook kunt u door de medicijnen meer eetlust krijgen en vocht vasthouden. Adviezen - Het is belangrijk dat u uw voeding aanpast aan uw behoefte. - Daarnaast is het van belang dat u, ondanks de vermoeidheid of kortademigheid, in beweging blijft. Dit houdt uw conditie en spiermassa op peil en voorkomt dat u onbedoeld aankomt. Voedingsrichtlijnen Het Voedingscentrum heeft richtlijnen opgesteld die ervoor kunnen zorgen van 7 - COPD en voeding
4 dat u dagelijks voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. De hoeveelheden staan in de onderstaande tabel: Eiwitten Met name eiwitten spelen een belangrijke rol bij COPD. Eiwitten zijn de bouwstoffen voor het lichaam. Het eten van voldoende eiwitten zorgt er in combinatie met voldoende beweging voor dat uw spieren in stand worden gehouden. Eiwitrijke voedingsmiddelen zijn onder andere melkproducten, kaas, vlees en vleeswaren, vis, ei en noten. Zie de voedingsrichtlijnen in de tabel hierboven voor het gebruik van de juiste hoeveelheden. Calcium en vitamine D Mensen met COPD hebben een verhoogd risico op botontkalking (= osteoporose). Dit verhoogt de kans op botbreuken. U heeft meer kans op botontkalking als u: - Lichamelijk niet zo actief bent. - Bepaalde medicijnen gebruikt: - corticosteroïden zorgen voor meer calciumuitstoot via de nieren en minder calciumopname in de darmen. Er ontstaat daardoor een calciumtekort. - Bovendien zorgt Prednison voor minder botaanmaak. Verder is van 7 - COPD en voeding
5 eiwitafbraak een eigenschap van Prednison, wat er op zijn beurt weer voor zorgt dat het bot ontkalkt. Een combinatie van deze omstandigheden zorgt voor poreuze botten. Om dit proces tegen te gaan, is het heel belangrijk dat uw voeding voldoende calcium bevat. Adviezen Om voldoende calcium binnen te krijgen, wordt aangeraden: - gevarieerd te eten; - voldoende melkproducten te gebruiken - voldoende vitamine D te gebruiken, voor een goede opname van calcium in de darmen. Dit kunt u bereiken door: - gevarieerd te eten; - voldoende halvarine, margarine en bak- en braadproducten te gebruiken. Het kan zijn dat u hiermee toch niet voldoende vitamine D binnenkrijgt. Voor de volgende groepen wordt aangeraden een vitamine D supplement van 10 microgram per dag te nemen: - mensen tussen de 4 en 50 jaar met een donkere huidskleur; - vrouwen van boven de 50 en mannen van boven de 70 jaar; - vrouwen tot 50 jaar die een sluier dragen. Voor de onderstaande groepen wordt 20 microgram extra aan vitamine D aanbevolen: - mensen bij wie botontkalking is vastgesteld; - mensen die in een verzorgings- of verpleeghuis wonen; - vrouwen ouder dan 50 jaar en mannen ouder dan 70 jaar die weinig buiten komen; - vrouwen ouder dan 50 jaar die een sluier dragen. Praktische tips Bij slijmvorming in de mond Het slijm dat u van melkproducten krijgt, is een ander soort slijm dan het slijm dat u ophoest. Eigenlijk is het helemaal geen slijm, maar speeksel dat slijmerig aanvoelt. Het slijmerige speeksel dat u van melkproducten krijgt, kunt u laten verdwijnen door na afloop een slokje water, vruchtensap of frisdrank te nemen. Zure melkproducten zoals karnemelk, yoghurt en zure room zorgen voor minder slijmerig speeksel dan melk van 7 - COPD en voeding
6 Bij een droge mond - Goed kauwen stimuleert de speekselproductie. - Neem bij elke hap een slokje te drinken. - Houd altijd iets te drinken bij de hand. - Gebruik veel jus, saus of appelmoes om uw warme maaltijd smeuïger te maken. - Beleg uw boterhammen met een smeerbaar, zacht beleg. - Zuig op een zuurtje of een pepermuntje. - Kauwgom kan de speekselproductie stimuleren. Heeft u nog vragen? Mocht u naar aanleiding van bovenstaande informatie nog vragen hebben, dan kunt u telefonisch contact opnemen met afdeling Diëtetiek van het Havenziekenhuis. Het telefoonnummer is Bronvermelding: - Dieetbehandelingsrichtlijn COPD; Elsevier Gezondheidszorg - Deze folder is gemaakt in samenwerking met het landelijk netwerk COPD diëtisten en het regionetwerk COPD diëtisten (regio Rotterdam e.o.) van 7 - COPD en voeding
7 Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website bij 'patiënten' of uw mening delen via Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer Afspraak afzeggen of wijzigen Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen. Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. Havenziekenhuis DIE/13/10/Folder COPD en voeding POSTADRES Postbus LN Rotterdam Telefoon & fax HOOFDLOCATIE buitenpolikliniek krimpen Haringvliet 2 Patrijzenstraat 59 Rotterdam Krimpen aan den IJssel - 7 van 7 - COPD en voeding
COPD en voeding. Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis
COPD en voeding Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD
Nadere informatieInleiding. Wat is COPD?
COPD en overgewicht Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD en overgewicht. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD wanneer er sprake is van overgewicht.
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE COPD EN VOEDING
PATIËNTENINFORMATIE COPD EN VOEDING 2 COPD EN VOEDING Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke
Nadere informatieDaarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Nadere informatieDiëtetiek Voeding bij COPD
Diëtetiek Voeding bij COPD Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease en is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Deze longaandoeningen zijn
Nadere informatieCOPD en voeding. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146
COPD en voeding Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146 Inleiding In deze folder leest u algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. COPD en voeding
PATIËNTEN INFORMATIE COPD en voeding 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke informatie
Nadere informatieVoedingsrichtlijnen bij COPD
Diëtetiek/Longziekten Patiënteninformatie Voedingsrichtlijnen bij COPD U ontvangt deze informatie, omdat u COPD heeft en wij u willen informeren over de rol van voeding bij deze longziekte. In deze informatie
Nadere informatieDiëtetiek Voeding bij COPD
Diëtetiek Voeding bij COPD Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease en is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Deze longaandoeningen zijn
Nadere informatieCOPD en voeding. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
COPD en voeding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan gerust contact op met
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. COPD en voeding
PATIËNTEN INFORMATIE COPD en voeding Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke informatie wilt over ondervoeding
Nadere informatieCOPD en lichaamsgewicht
Voeding bij COPD Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. De dietist kan u zo nodig specifieke informatie geven over ondervoeding dan wel
Nadere informatieDieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieVoeding en COPD. Diëtetiek. Beter voor elkaar
Voeding en COPD Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Voeding en COPD Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Indien u specifieke
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieVoeding bij COPD Inleiding Wat is COPD? COPD en lichaamsgewicht
Voeding bij COPD Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. De diëtist kan u zonodig specifieke informatie geven over
Nadere informatiePraktijk voor Fysiotherapie. Altijd in beweging
Praktijk voor Fysiotherapie Altijd in beweging In samenwerking met. Viola Gijzen, diëtist Mieke Verschuren/Marijke Sligchers, fysiotherapeuten Inhoud Inleiding Wat is COPD? COPD en dan? COPD en voeding
Nadere informatieLongrevalidatie. Havenziekenhuis
Longrevalidatie U heeft COPD of astma, een chronische longaandoening. Ondanks dat u weet dat deze aandoening niet meer zal verdwijnen, wilt u uit het leven halen wat erin zit. U bent bereid om actief en
Nadere informatieHartfalen dagboek. U moet telefonisch contact opnemen met de hartfalenverpleegkundige: - toename van uw gewicht met... kilo in... dagen
Hartfalen dagboek In dit dagboek kunt u bijhouden wat uw gewicht is. Ook kunt u noteren wanneer u uw medicijnen heeft ingenomen. Neem dit dagboek altijd mee naar uw afspraak met de hartfalenverpleegkundige.
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inleiding... 3 Voeding bij chronische longziekten...
Nadere informatieVoedingsadvies voor de 70-plusser
Voedingsadvies voor de 70-plusser Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar vooral belangrijk! Voeding levert de energie en voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren. Ouder
Nadere informatieWat gebeurt er met iemand die aan een beademingsmachine ligt
Beademing Wat gebeurt er met iemand die aan een beademingsmachine ligt Uw familielid of naaste wordt beademd door een zogenaamde beademingsmachine. Dit is een ingrijpende gebeurtenis voor de patiënt zelf
Nadere informatieDoel van het onderzoek Een MIBI-scan is bedoeld om de doorbloeding van uw hartspier te beoordelen.
MIBI-scan U hebt van uw cardioloog een verwijzing gekregen voor een MIBI-scan van het hart in het Erasmus MC. In deze folder staat de informatie over dit onderzoek. Inschrijving Wij verzoeken u om u tenminste
Nadere informatieVoeding en osteoporose
Voeding en osteoporose 2 Voeding bij osteoporose Bij osteoporose (botontkalking) is de afbraak van de botten vergroot, waardoor de botten erg verzwakt zijn. De kans op botbreuken is verhoogd. Belangrijke
Nadere informatieOorzaak, hoe komt het en hoe is het te voorkomen?
Een niersteen Oorzaak, hoe komt het en hoe is het te voorkomen? Bij u is onlangs een niersteen vastgesteld. Nadat een steen is uitgeplast of door uw uroloog is verwijderd komen altijd de vragen: Hoe komt
Nadere informatieGezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Gezond gewicht Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Overgewicht 3 Oorzaken 4 Gezond gewicht 4 Tailleomvang 5 Voorkomen van overgewicht 6 Wat kun je
Nadere informatieVoeding en osteoporose
Voeding en osteoporose Voeding bij osteoporose Bij osteoporose (botontkalking) is de afbraak van de botten vergroot, waardoor de botten erg verzwakt zijn. De kans op botbreuken is verhoogd. Belangrijke
Nadere informatieHormonale therapie bij borstkanker
Hormonale therapie bij borstkanker Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC-Havenziekenhuis Uw arts heeft met u besproken de borstkanker te behandelen met een hormonale therapie. Bij de normale ontwikkeling
Nadere informatieVoorstellen. Wanneer naar de diëtist?
Voorstellen COPD Nut van goede voeding Aafke Hermsen, diëtist Karin Janssen-van Hemmen, kaderhuisarts astma/copd i.o. Agenda owanneer naar de diëtist? olichaamssamenstelling ogewichtsverandering onut van
Nadere informatieZiekte van Parkinson
Ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een chronische aandoening van de hersenen die progressief is. In deze folder leest u meer over deze ziekte en over de polikliniek Neurologie van het Havenziekenhuis.
Nadere informatieVoedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012
Voedselprovocatie april 2012 Een allergie is een reactie van het afweersysteem van het lichaam gericht tegen niet schadelijke stoffen als stuifmeel, huidschilfers of voedingsmiddelen met allergische klachten
Nadere informatieBrok in de keel. Havenziekenhuis
Brok in de keel In deze folder staat beschreven wat een brok in de keel inhoudt en wat hiervan de oorzaak kan zijn. Uw KNO-arts kan de brok in de keel op verschillende manieren onderzoeken. Welke manieren
Nadere informatieGezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.
Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?
Nadere informatieBehandeling met galantamine
Behandeling met galantamine Behandeling bij dementie De geriater heeft bij u een vorm van dementie vastgesteld. Voor deze hersenziekte kan de arts u medicatie voorschrijven. In uw geval is dit galantamine
Nadere informatieInformatie over de behandeling bij diabetes (suikerziekte)
Diabeteszorg Informatie over de behandeling bij diabetes (suikerziekte) Vanwege suikerziekte (diabetes mellitus) wordt u doorgestuurd naar de diabetespolikliniek van het Havenziekenhuis. Diabetes mellitus
Nadere informatieBehandeling van kaakgewrichtsklachten
Behandeling van kaakgewrichtsklachten U bent bij de polikliniek mondziekten en kaakchirurgie in behandeling voor kaakgewrichtsklachten. Deze brochure beschrijft een aantal oefeningen en adviezen voor patiënten
Nadere informatieBehandeling met rivastagmine capsules
Behandeling met rivastagmine capsules Behandeling bij dementie De geriater heeft bij u een vorm van dementie vastgesteld. Voor deze hersenziekte kan de dokter u medicijnen voorschrijven. In uw geval is
Nadere informatieVoeding en Osteoporose
Voeding en Osteoporose Uit onderzoek blijkt dat u botontkalking heeft. Het is ook mogelijk dat u bepaalde medicijnen gebruikt of een ziekte heeft die botontkalking zouden kunnen veroorzaken. Op den duur
Nadere informatieTherapeutische infiltraties
Therapeutische infiltraties Bij therapeutische infiltraties wordt de plaats van de pijn geïnfiltreerd met een prednison depot-preparaat. In deze folder wordt uitgelegd wat deze behandeling inhoudt. Medicijnen
Nadere informatieIngrepen longziekten
Ingrepen longziekten Op welke manieren kunnen uw longen onderzocht worden Om uw longen te onderzoeken kan een longarts verschillende onderzoeken doen. In deze folder leest u welke onderzoeken er zijn en
Nadere informatieVoedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog
Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus Bij gebruik van GLP-1-analoog Aangezien u lijdt aan Diabetes mellitus, type 2 (oftewel ouderdomsdiabetes) én overgewicht hebt, heeft de arts u een behandeling met zogenaamd
Nadere informatieReumapoli. Havenziekenhuis. Diagnose en behandeling
Reumapoli Diagnose en behandeling Vroeg opsporen en behandelen van reuma is belangrijk. Mensen met klachten die de huisarts of specialist verdacht vindt voor gewrichtsontsteking/reuma, zien we daarom graag
Nadere informatieMultiple Sclerose is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Deze ziekte wordt ook wel MS genoemd. In deze folder leest hier meer over.
Multiple Sclerose Multiple Sclerose is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Deze ziekte wordt ook wel MS genoemd. In deze folder leest hier meer over. Wat is multipele Sclerose (MS) MS is een
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieFollow-up bij borstkanker
Follow-up bij borstkanker Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC- Havenziekenhuis U heeft in de afgelopen periode verschillende behandelingen i.v.m. borstkanker ondergaan. Hiervoor kunnen verschillende
Nadere informatieWat mag u wel en niet doen als uw arm of been in het gips zit
Gipsverband Wat mag u wel en niet doen als uw arm of been in het gips zit Uw arm of been zit in een gipsverband. Dit is een verband van kunststof of van gips dat ervoor zorgt dat het bot in een goede stand
Nadere informatieU bent opgenomen in het Havenziekenhuis, omdat u een klaplong heeft. In deze folder vindt u informatie over de behandeling van deze aandoening.
Klaplong Pneumothorax U bent opgenomen in het Havenziekenhuis, omdat u een klaplong heeft. In deze folder vindt u informatie over de behandeling van deze aandoening. Wat is een klaplong? De longen liggen
Nadere informatieCT-onderzoek van de darmen
CT-onderzoek van de darmen CT colonografie Binnenkort wordt u verwacht op de afdeling Radiologie voor een CT onderzoek van de darmen. Dit is een onderzoek van de dikke darm (het colon) dat uitgevoerd wordt
Nadere informatieNaar huis met een drain
Naar huis met een drain De verzorging van een wond met een drain thuis U heeft een operatie gehad waarbij uw okselklieren zijn weggehaald. Voor de afvoer van bloed en weefselvocht is er een dun plastic
Nadere informatieVoeding bij COPD en astma
Voeding bij COPD en astma Inleiding COPD- en astmapatiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in een goede conditie te blijven. Veel COPD-
Nadere informatieAlgemene informatie polikliniek Cardiologie
Algemene informatie polikliniek Cardiologie U heeft binnenkort een afspraak op de polikliniek Cardiologie van het Havenziekenhuis. In deze folder leest u wat er op deze poli gebeurt en welke onderzoeken
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieGastro-duodenoscopie
Gastro-duodenoscopie Een onderzoek naar de binnenkant van de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm Binnenkort wordt er bij u een gastro-duodenoscopie gedaan. Dit is een onderzoek waarbij afwijkingen aan
Nadere informatieAmandelen verwijderen bij kinderen
Amandelen verwijderen bij kinderen Wanneer en hoe worden de neus- en keelamandelen verwijderd Binnenkort worden bij uw kind de amandelen verwijderd. In deze folder kunt u meer lezen over deze behandeling.
Nadere informatieVerrichtingen longziekten
Verrichtingen longziekten Wat voor onderzoeken kunnen er gedaan worden als u last heeft van uw longen De longarts kan verschillende onderzoeken bij u laten doen. In deze folder leest u welke onderzoeken
Nadere informatieH.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker)
H.366781.0614 Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) 2 Inleiding U wordt behandeld voor borstkanker, dit heeft invloed op uw botverlies. U krijgt praktische tips om uw botten gezond te houden.
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij COPD. Inleiding. Goede Voeding
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij COPD Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u COPD heeft. Voeding kan een belangrijke bijdrage leveren om uw conditie te verbeteren. U heeft al informatie
Nadere informatieCT-onderzoek van de darmen
CT-onderzoek van de darmen CT colonografie Binnenkort wordt u verwacht op de afdeling Radiologie voor een CT onderzoek van de darmen. Dit is een onderzoek van de dikke darm (het colon) dat uitgevoerd wordt
Nadere informatieBotontkalking en voeding
Diëtetiek Botontkalking en voeding www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is calcium?... 3 Aanbevolen hoeveelheid calcium... 4 Hoe krijgt u voldoende calcium per dag binnen?... 4 Waarom vitamine D?... 7
Nadere informatieAdviezen bij ondervoeding
Adviezen bij ondervoeding Bij ziekte en herstel heeft het lichaam extra energie en eiwitten nodig. Als u onbedoeld veel afvalt door ziekte is er sprake van ondervoeding. U krijgt dan onvoldoende energie
Nadere informatieAfdeling Cardiologie
Afdeling Cardiologie Wat gebeurt er bij een opname? U bent opgenomen op de verpleegafdeling Cardiologie. In deze folder leest u wat er op deze afdeling gebeurt. Zowel de artsen als de verpleging proberen
Nadere informatieDementie. Havenziekenhuis
Dementie Uw arts heeft met u en uw naasten besproken dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Mogelijk bent u hiervan geschrokken. Het kan ook zijn dat u of uw omgeving hier al op voorbereid was.
Nadere informatieVoedingsadviezen bij COPD
Voedingsadviezen bij COPD Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. En daarnaast ook meer specifieke
Nadere informatieZin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best
Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best BOT Voor sterke botten is nodig: Calcium + Vitamine D + Bewegen >>> alle 3 samen! Sterke botten worden al in de jeugd gevormd
Nadere informatieVoeding bij mitochondriële ziekten
Voeding bij mitochondriële ziekten Inleiding Mitochondriën zijn de energiecentrales van ons lichaam. Mitochondriën zitten in alle lichaamscellen en zorgen voor de aanmaak van energie door de verbranding
Nadere informatieSlijtage van het netvlies
Slijtage van het netvlies Maculadegeneratie (MD) Deze folder geeft u informatie over de diagnose maculadegeneratie (MD). Dit wordt in de volksmond ook wel slijtage van het netvlies genoemd. De diagnose
Nadere informatieInformatie. Voeding en COPD WWW.ELKERLIEK.NL. Overzicht gegevens. Naam. Geboortedatum. Datum. Diëtist. Telefonisch spreekuur
Informatie Voeding en COPD Overzicht gegevens Naam Geboortedatum Datum Diëtist Telefonisch spreekuur Deze brochure is een gezamenlijke uitgave met de Zorgboog en Diëtistenpraktijk Roos Knijnenburg WWW.ELKERLIEK.NL
Nadere informatieLaparoscopische pyelumplastiek
Laparoscopische pyelumplastiek Nierbekkenplastiek Zoals u reeds van uw uroloog heeft vernomen is vastgesteld dat er bij u een vernauwing in de urineleider aanwezig is die de afvloed van urine uit uw nier
Nadere informatieAfdeling Longziekten en Tuberculose
Afdeling Longziekten en Wat er gebeurt bij een opname? U bent opgenomen op de verpleegafdeling Longziekten en. In deze folder leest u wat er op deze afdeling gebeurt. Zowel de artsen als de verpleging
Nadere informatieDe transferverpleegkundige kan u helaas niet helpen bij het aanvragen van huishoudelijke hulp en bij huisvestingsproblemen.
Transfer Zorg na uw ziekenhuisopname Het is mogelijk dat u na uw ziekenhuisopname nog zorg nodig heeft. Deze zorg wordt in het Havenziekenhuis geregeld via de afdeling Transfer. In deze folder leest u
Nadere informatieOngewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl
Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink
Nadere informatiePrednison bij longziekten
Longgeneeskunde Prednison bij longziekten Uw longarts heeft u prednison voorgeschreven voor de behandeling van uw longziekte. Het is belangrijk dat u een aantal dingen over prednison weet. Daardoor kunt
Nadere informatieGeestelijke verzorging
Geestelijke verzorging Zorg met aandacht - Aandacht voor wat u gelooft Onlangs bent u opgenomen in het Havenziekenhuis. Opname in een ziekenhuis kan vragen en emoties oproepen. Het kan prettig zijn om
Nadere informatieHygiëne/infectiepreventie
Hygiëne/infectiepreventie Hoe we ervoor zorgen dat u bij een verblijf in het ziekenhuis geen infectie oploopt. Van elke honderd patiënten, die in de Nederlandse ziekenhuizen worden opgenomen, lopen ongeveer
Nadere informatieDagdiagnostisch Centrum Geriatrie
Dagdiagnostisch Centrum Geriatrie Informatie over het onderzoeksprogramma dat u krijgt U bent door de huisarts doorverwezen naar een klinisch geriater. U bent door het ziekenhuis uitgenodigd voor een onderzoeksprogramma
Nadere informatieU bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd.
COPD zorgpad U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. In deze folder vindt u informatie over het COPD-zorgpad.
Nadere informatieInformatie over een goed en snel herstel na een behandeling aan de kaak
Kaakchirurgie Informatie over een goed en snel herstel na een behandeling aan de kaak U bent behandeld op de polikliniek Kaakchirurgie. Om snel en goed te herstellen, raden wij u aan deze folder goed te
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieOndervoeding door ziekte bij kinderen
Kindergeneeskunde i Ondervoeding door ziekte bij kinderen Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Door ziekte eet uw kind (tijdelijk) minder of niet. Hierdoor krijgt uw kind mogelijk te weinig
Nadere informatieInterne Geneeskunde/ Neurologie
Interne Geneeskunde/ Neurologie Wat gebeurt er op de afdeling? U bent opgenomen op de verpleegafdeling Interne Geneeskunde/Neurologie. In deze folder leest u wat er op deze afdeling gebeurt. Zowel de artsen
Nadere informatieLongziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende
Nadere informatieUw ogen bij suikerziekte
Uw ogen bij suikerziekte diabetes mellitus U heeft een afspraak bij een oogarts in het Havenziekenhuis in verband met uw diabetes (suikerziekte). Jaarlijkse oogcontrole bij suikerziekte (diabetes mellitus)
Nadere informatieBorstsparende operatie
Borstsparende operatie Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC- Havenziekenhuis U wordt behandeld in het Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC- Havenziekenhuis. In deze folder leest u in het kort wat
Nadere informatieChirurgie/Orthopedie
Chirurgie/Orthopedie Wat gebeurt er op de afdeling Chirurgie/Orthopedie U bent opgenomen op de verpleegafdeling Chirurgie/Orthopedie. Soms kan het voorkomen dat u op deze afdeling wordt opgenomen, terwijl
Nadere informatieMRI van de dunne darm
MRI van de dunne darm Uw behandelend arts heeft voor u een MRI-onderzoek aangevraagd. In deze folder leest u wat u moet doen om het onderzoek te laten slagen. Verder vindt u hier informatie over hoe het
Nadere informatieOperaties aan de schildklier
Operaties aan de schildklier Strumectomie Het kan om verschillende redenen nodig zijn dat u aan uw schildklier wordt geopereerd. Kort samengevat volgen ze hier: De schildklier werkt te hard. Als dat niet
Nadere informatieIn deze folder leest u wat u moet doen om het onderzoek te laten slagen. Verder vindt u hier informatie over hoe het onderzoek gaat. Dag... Tijd...
MRI-onderzoek Uw behandelend arts heeft voor u een MRI-onderzoek aangevraagd. MRI is de afkorting voor Magnetic Resonance Imaging. MRI is een techniek om afbeeldingen van het lichaam te maken met behulp
Nadere informatieDieetadviezen bij wondgenezing
Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)
Nadere informatieOvergewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht
Overgewicht Brochure over oorzaken, gevolgen en behandeling van overgewicht. Met eet- en beweegdagboekje. Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Gevolgen van overgewicht Meten en wegen BMI (Body Mass
Nadere informatieAmandelen verwijderen bij kinderen
Amandelen verwijderen bij kinderen Wanneer en hoe worden de neus- en keelamandelen verwijderd Binnenkort worden bij uw kind de amandelen verwijderd. In deze folder kunt u meer lezen over deze behandeling.
Nadere informatieJJ-katheter. Havenziekenhuis. JJ-katheter
JJ-katheter In overleg met uw uroloog is besloten om een JJ-katheter (buisje) in uw urineleider in te brengen. Uw uroloog heeft u al verteld wat u kunt verwachten. De belangrijkste punten zijn in deze
Nadere informatieSuprapubische katheter
Suprapubische katheter Een katheter die ervoor zorgt dat de urine goed uit de blaas stroomt Een suprapubische katheter is een buis die door de uroloog door de buikwand boven het schaambeen in de blaas
Nadere informatieZenuwwortelblokkade. Op de volgende pagina leest u wat u met uw arts besproken heeft over uw medicatie.
Zenuwwortelblokkade Elektrisch Doel van de behandeling Bij deze behandeling wordt de wortel van de zenuw die de pijn veroorzaakt met gepulseerde stroom behandeld. Deze behandeling is meestal vooraf gegaan
Nadere informatie(Risico op) ondervoeding
(Risico op) ondervoeding Op oudere leeftijd is het soms lastig om regelmatig, gezond en voldoende te eten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een verminderde voedingstoestand en zelfs ondervoeding. Dit komt
Nadere informatieEnergie- en eiwitverrijkte voeding
Energie- en eiwitverrijkte voeding Wanneer is een energie- en eiwitverrijkte voeding nodig? Een energie-en eiwitverrijkte voeding is een voeding met extra veel calorieën en eiwitten en bedoeld voor mensen
Nadere informatieGewichtstoename bij behandeling van kanker
Gewichtstoename bij behandeling van kanker Albert Schweitzer ziekenhuis Januari 2012 Pavo 0915 Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze folder leggen
Nadere informatieZiek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet
Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Deze folder is bedoeld voor patiënten met een natrium en/of vochtbeperkt dieet waarbij ondervoeding
Nadere informatieP A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E
Voeding bij COPD en Astma P A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E 2 Inleiding Astma- en COPD-patiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in
Nadere informatieEnergierijk voedingsadvies voor de operatie
Energierijk voedingsadvies voor de operatie Binnenkort wordt u opgenomen in het Havenziekenhuis voor een operatie. Tijdens het intakegesprek op de polikliniek bent u gescreend op ondervoeding en hieruit
Nadere informatieOvergewicht en kinderwens
Overgewicht en kinderwens Overgewicht is een toenemend probleem in onze samenleving. Het altijd en overal beschikbaar zijn van voedsel maakt dat we meer eten dan we nodig hebben. Ook bewegen we minder,
Nadere informatie