Een sluitende aanpak. voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Samenvatting Begrotingsvoorstel Plan van aanpak Gelderland-Zuid (op hoofdlijnen)

Transcriptie

1 ONDERDEEL 1 Een sluitende aanpak voor mensen met een psychische kwetsbaarheid Samenvatting Begrotingsvoorstel Plan van aanpak Gelderland-Zuid (op hoofdlijnen) 15 februari 17

2 1 Gemeenten aan zet voor een sluitende aanpak Alle gemeenten hebben de opdracht van ministerie VWS, ministerie V&J en VNG om per 1 oktober 2018 een goed werkende en sluitende aanpak voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en (een risico op) verward gedrag gereed te hebben. In Gelderland-Zuid is daarvoor medio 2015 gestart met het project 1 Netwerkontwikkeling rond mensen met een psychische kwetsbaarheid. Dit ten dienste van de 16 gemeenten in Gelderland Zuid en gemeente Mook en Middelaar. De formele opdracht komt van de portefeuillehouders Zorg en Welzijn en de burgemeesters van Gelderland-Zuid. We zijn aan de slag gegaan op basis van vier ontwikkellijnen zoals beschreven in de nota Perspectief Gelderland-Zuid/ : 1. Multidisciplinaire crisisbeoordelingskamer (m-cbk) 2. Passend vervoer 3. Verbinden voorveld en versterken regie 4. Verbinden van wonen en zorg De ontwikkellijnen 1 en 3 hebben in 2016 een verdiepingsslag ondergaan waarvan de uitkomst staat beschreven in het adviesverbeterplan (onderdeel 2, versie )). Deze verdiepingsslag zal ook nog plaatsvinden voor (2) passend vervoer en (4) verbinden van wonen en zorg. Passend vervoer is een thema waarbij in de loop van 2017 op landelijk niveau de kaders worden bepaald. Daarnaast is in januari 2017 een werkgroep Passend Vervoer gestart voor regio Gelderland-Zuid en Midden die alternatieven van passend vervoer uitwerkt (zie paragraaf 2.6 voor meer informatie). Wonen en zorg is een thema dat, ook in het kader van de decentralisatie van beschermd wonen, in het vervolgproject nadrukkelijk aandacht krijgt. Om te komen tot een breed en gedragen plan hebben we in het project actief de samenwerking gezocht met de belangrijke partners. Partners op het terrein van zorg, welzijn, wonen en veiligheid, gemeenten en ervaringsdeskundigen. Ook de zorgverzekeraars VGZ en Menzis zijn goed aangesloten en betrokken bij de ontwikkeling van het plan. Een breed en stevig gemobiliseerd netwerk staat klaar voor het vervolg. Het adviesverbeterplan bevat concrete adviezen en achtergrondinformatie (onderdeel 2, blz. 10). 1.1 De vervolgopdracht Een gedragen plan voor een sluitende aanpak ligt er; nu gaat het erom om dit ook daadwerkelijk met elkaar te realiseren. Dat is de vervolgopdracht voor de gemeenten in Gelderland-Zuid in samenwerking met partners van wonen, zorg/welzijn en veiligheid. Een aantal maatschappelijke ontwikkelingen benadrukt deze noodzaak zoals: - Een landelijke toename in aantal daklozen, dwangopnames en stijgend suïcide - De intentie dat kwetsbare mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, en waar mogelijk in de thuissituatie ook behandeling krijgen; - De afbouw van de opnameduur van klinische bedden bij Pro Persona; - De bezuinigingen in de zorg; - De decentralisatie (in 2020) van beschermd wonen van Centrumgemeente Nijmegen naar de gemeenten in Gelderland Zuid; 1 Het projectteam bestaat uit leden afkomstig van Politie, Pro Persona, Iriszorg, Gemeente Geldermalsen, Gemeente Nijmegen, de Acute zorgketen, het Openbaar Ministerie en GGD Gelderland Zuid. Het projectteam werkt i.o.v. een stuurgroep. Hierin zijn gemeenten (burgemeester en wethouder), politie, het Openbaar Ministerie, Pro Persona en de GGD vertegenwoordigd. Het projectleiderschap ligt bij de GGD. 2

3 - De (voorgenomen) striktere rol van de politie bij overlast in de publieke ruimte, wanneer verwardheidsproblematiek zich voordoet. Voor deze vervolgopdracht is in december 2016 een subsidieaanvraag gedaan bij ZonMw met een positieve uitkomst. Hierover volgt verderop in het plan van aanpak (paragraaf 2.4) meer informatie. 1.2 De bedoeling van onze sluitende aanpak Ook in de vervolgaanpak is het de bedoeling dat de mens echt centraal staat. We hebben stevige aandacht voor zijn eigen kracht, zijn herstellend vermogen en een nabij sociaal en/of professioneel netwerk. We spreken ook niet voor niets van een mens met een psychische kwetsbaarheid. We willen ons niet alleen beperken tot de thematiek van de verwarde persoon in een acute situatie. Iemand kan, als gevolg van zijn psychische kwetsbaarheid, een psychotische episode doormaken en verward gedrag vertonen. Dit kan leiden tot incidenten in de openbare ruimte. In die situaties van psychische nood is een sluitende aanpak zeker essentieel. Verward gedrag ís overigens niet synoniem met GGZ. In slechts 20-30% van de acute situaties betreft het GGZ-problematiek. In de andere gevallen is er sprake van verwaarloosde ziektebeelden, dementie, verslaving en/of een stapeling van negatieve gebeurtenissen die leiden tot verward gedrag op straat. De juiste aanpak in een acute situatie is belangrijk, maar essentieel is ook om meer aandacht te ontwikkelen voor vroeg signalering en herstel. Zodat het naaste netwerk rondom de mens, de psychische disbalans eerder herkent en helpt voorkomen. Hiervoor zijn een andere relatie met de mens en zijn naaste omgeving, een betere samenwerking tussen betrokkenen en bruikbare kennis van de thematiek onmisbaar. Ook vraagt dit om goede en toegankelijke ambulante en algemene voorzieningen, voldoende woningen, basisinkomen en schuldhulpverlening in het sociale domein. Voor de realisatie van een sluitende aanpak houden we daarom de volgende drie uitgangspunten aan: 1. De mens en zijn naasten zijn het vertrekpunt voor zorg en ondersteuning op maat Mensen met een (ernstige) psychische kwetsbaarheid willen, zoals iedereen, de regie voeren over hun eigen leven. Ze willen meedoen in de maatschappij en een goed en veilig thuis hebben. Dat kan een plek in een instelling zijn of een begeleid wonen-locatie, maar vaak is het een zelfstandige woonplek. Zij hebben daarbij hulp, zorg en ondersteuning nodig. Van het grootste belang is dat voor deze mensen de toegang en toeleiding naar de juiste ondersteuning laagdrempelig beschikbaar is. Heb ook oog voor de betrokkenheid die naasten kunnen hebben en de betekenis van hen als steunfiguren. 2. Aansluiting tussen partners van zorg en veiligheid is noodzakelijk In geval van escalatie is een goede aansluiting tussen zorg en veiligheid nodig. Als onveiligheid ontstaat of overlast in de openbare ruimte, is het van belang dat zorg-, welzijns- en veiligheidsprofessionals elkaar verstaan. Dit zal ten goede komen aan de samenwerking. Ieder moet vanuit zijn/haar eigen professie bijdragen aan een passende oplossing voor de betrokken mens(s). Heldere afspraken over processen, verantwoordelijkheden, passend vervoer, het borgen van veiligheid en strafrechtelijk optreden, zijn hierbij van belang. 3. Versterking van het voorveld kan escalatie voorkomen Situaties met mensen in een verwarde toestand, die kunnen leiden tot overlast en/of onveiligheid, willen we zoveel mogelijk vermijden. Daarom kijken we niet alleen naar hulp in de geëscaleerde fase, maar ook naar wat ondersteunt om een stabiel leven te (blijven) leiden. Hoe kunnen we het voorveld in de gemeenten van Gelderland-Zuid versterken? Door het voorveld te versterken kunnen we signalen van disbalans bij kwetsbare mensen eerder herkennen en voorkómen dat het ernstig wordt. Het voorveld is het domein waar lokale professionals op het gebied van zorg, welzijn en veiligheid elkaar ontmoeten en samenwerken. 3

4 1.3 Plan van Aanpak in vogelvlucht Het Plan van Aanpak bestaat uit twee programmalijnen: Aandachtig Aansluiten en Spoedig Dichtbij. Onderdeel van beide lijnen is onder andere het gebruik van een crisiskaart door de zorg- en veiligheidsketen heen. De crisiskaart wordt ingevuld door de persoon met (risico op) verward gedrag en geeft aan hoe het beste met hem kan worden omgegaan in geval van escalatie. Ook worden afspraken gemaakt over het verzamelen van signalen uit de wijk, over wie heeft de regie en over informatiedeling. Op lokaal niveau (Aandachtig Aansluiten) wordt tevens ingezet op het ontwikkelen van wijkgerichte GGZ. Op regionaal niveau (spoedig Dichtbij) wordt ingezet op het ontwikkelen van een multidisciplinaire crisisbeoordelingskamer, een pilot met een Interventieteam 2.0 waarin politie en zorgpartners samen optrekken, en passend vervoer (zie Tabel 1). Voor nadere toelichting zie hoofdstuk 3. Tabel 1 programma onderdelen Programmalijnen en programma-onderdelen Aandachtig Aansluiten Regio s Nijmegen Spoedig Dichtbij Veiligheidsregio Gelderland- Zuid A. Basisvoorzieningen op peil o Signaalpunt in de wijk o Standaardgebruik crisiskaart o Afspraken over regievoering o Gemeenschappelijke toolset voor regie o Deskundigheidsbevordering 0 e en 1 e lijn o Gebruikmaken van ervaringsdeskundigen o Randvoorwaarden Informatie delen B. Gewoon gaan doen Ontwikkelplein Wijkgerichte GGZ C. Kennis maken, delen en verrijken Ontwikkelplein M-CBK Pilot Interventieteam 2.0 Passend Vervoer 4

5 2 Financiering en begroting Voor de uitvoering van het plan van aanpak is een begroting opgesteld, overeenkomend met de, op 6 december 2016, ingediende subsidieaanvraag bij ZonMw, tabel 2. ZonMw heeft intussen de subsidie toegekend. De financiële bijdrage van ZonMw voor dit project bedraagt maximaal ,= voor de duur van maximaal 24 maanden. 2 Dit bedrag is inclusief eventueel verschuldigde BTW. De opbouw van de subsidieaanvraag is conform verplichte bepalingen uit het programma van ZonMw, waarbij het samenwerkingsverband is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Hierin zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden opgenomen. Ook is een SWOT-analyse uitgevoerd en uitgewerkt in een aantal strategieën om de kans op succes te vergroten. Cofinanciering is verplicht. De ZonMw-subsidie is bedoeld om een sluitende aanpak te stimuleren en faciliteren. Het biedt ontwikkelruimte om voor de goed werkende initiatieven structurele financiering te realiseren. Met oog op die langere termijn voeren we in de stuurgroep dan ook het financiële gesprek met de zorgverzekeraars, de GGZ en gemeenten. Onder andere met de berekeningen van de maatschappelijke businesscase regio Nijmegen willen we bepalen welke terugverdieneffecten (na vier jaar) worden voorzien met investeringen in het voorveld. Tabel 2 toont de ingediende begroting op basis van het totale programma (doorlooptijd twee jaar). De cofinanciering beslaat een deel van de coördinatie-uren. Een voorstel voor de verrekening van deze uren staat uitgewerkt in tabel 3 (hoofdlijnen) en 4 (in detail). Samenwerkingspartners investeren in de vorm van menskracht. De samenstelling van de stuurgroep, het programmateam en de voorgenomen deelname aan de pilot en ontwikkelpleinen geeft hier blijk van. Tabel 2 Begroting Project ZON-MW COFinanciering Coördinatie 2 programmalijnen Projectcoördinator (GGD) 24 uur Projectcoördinator (gem. Nijm.) 12 uur Projectcoördinator (gem. in Rl) 12 uur subtotaal coördinatie Overige Ervaringsdeskundigen, vacatie Accountantskosten subtotaal Totaal 2 programmalijnen Pilot Interventieteam 2.0 Verpleegkundig specialist 12 uur Scholing Evaluatie en monitoring Totaal interventieteam TOTAAL PROGRAMMALIJNEN Met deze toekenning is eveneens akkoord gegeven met de door ons opgevoerde uurtarieven. Hierbij moet uitdrukkelijk worden vermeld dat deze goedkeuring van uurtarieven alleen voor deze projecttoekenning geldt en dat hier voor toekomstige toekenningen geen rechten aan ontleend kunnen worden. Van alle uitgaven moeten betaalbewijzen kunnen worden overlegd. Tussentijds of bij de eindafrekening kan ZonMw ons vragen deze te overleggen, bijvoorbeeld in het kader van een bezoek naar aanleiding van het eindverslag/ eindafrekening. Uitgaven zonder geldig betaalbewijs komen niet voor subsidie in aanmerking. Bron: Honoreringsbrief /3 februari

6 Een voorstel voor de verdeling van kosten van cofinanciering staat in tabel 3. Deze is gebaseerd op de coördinatie uren per sub regio. Verantwoording ten behoeve van de subsidie ZonMw vindt plaats op basis van urenregistratie door de coördinatoren. De GGD ontvangt hiervoor ieder kwartaal een uren-overzicht van de coördinatoren. Tabel 3 Cofinanciering sluitende aanpak per regio 2017 en 2018 Cofinanciering voor 2 jaar Cofinanciering per jaar Sub regio Nijmegen 12 uren coördinatie Sub regio 12 uren coördinatie GGD Accountantskosten Totaal Tabel 4 maakt de kosten inzichtelijk - in beide subregio s toegerekend naar de inwonersaantallen per gemeente in dat gebied. Voor de regio hebben we twee varianten doorberekend. In variant 1, tabel 4, biedt inzicht in de kosten op basis van deelname door alle 10 gemeenten in het gebied. Gemeenten Gelderland Zuid Specificatie cofinanciering per subregio Regio Inwoner aantal Cofinanciering 1/1/2017 voor 2 jaar tabel 4 Cofinanciering per jaar Regio Nijmegen 12 uren coördinatie Berg en Dal Nijmegen Beuningen Nijmegen Druten Nijmegen Heumen Nijmegen Nijmegen Nijmegen Wijchen Nijmegen Mook en Middelaar Nijmegen Regio Variant 1 12 uren coördinatie Buren Culemborg Geldermalsen Lingewaal Maasdriel

7 Neder-Betuwe Neerijnen Tiel West Maas en Waal Zaltbommel Kosten GGD Accountantskosten n.v.t Totale kosten cofinanciering In tabel 5 geven we opnieuw inzicht in de kosten per gemeente in over 8 gemeenten, variant 2. Dit is in het geval de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel besluiten zich - voor de realisatie van een sluitende aanpak - te richten op de aanpak van centrumgemeente s Hertogenbosch. De gemeenten Zaltbommel en Maasdriel (Bommelerwaard) zijn ten aanzien van maatschappelijke opvang, beschermd wonen en de (openbare) Geestelijke Gezondheidszorg gericht op s Hertogenbosch. Als het gaat om de politie-inzet hebben beide gemeenten te maken met het district Gelderland-Zuid. Regio Inwoner aantal 1/1/2017 Cofinanciering voor 2 jaar tabel 5 Cofinanciering per jaar Regio Variant 2 12 uren coördinatie Buren Culemborg Geldermalsen Lingewaal Maasdriel Neder-Betuwe Neerijnen Tiel West Maas en Waal Zaltbommel

8 Eensluitendeaanpakvoormensenmeteenpsychischekwetsbaarheid 3 Planvan Aanpak In2017en2018gaan weaandeslag metde-inhetadviesverbeterplanbeschreven-inzichten, knelpuntenenaandachtspunten.deinspanningrichtzichopdesamenwerkingenvoorzieningenophet operationele,tactischeenbestuurlijkeniveau,zowellokaalen(sub)regionaalingelderland-zuid. Indithoofdstuk2beschrijvenwedeprogrammalijnen,decoördinatiedieerbijnodigis,deactiesdiewe ondernemenenderesultatendiewewilenbereiken.totsloteindigenwe meteenpresentatievande begroting.enleggenweeenrelatiemetaanpalendeprojecteninonzeregioenuitlegovermonitoringen verantwoording. AfbeeldingProgrammalijnen Burgemeesters Gelderland-Zuid Portefeuilehouders Zorg& Welzijn Gelderland-Zuid VerbindenVoorveld VersterkenRegie Ontwikkelijnen2016 Verbinden wonenenzorg Stuurgroep GelderlandZuid AdviesenVerbeterplan Aanbevelingen&Uitgangspunten Multidisciplinaire beoordelingskamer Ontwikkelijnen2016 PasendVervoer Programmalijn AandachtigAansluiten 2portefeuile houders 1portefeuile houder Programmalijn SpoedigDichtbij Periode Ontwikkelplein Wijkgerichte GGZ A.Voorzieningen oppeil B.Ontwikkelplein &Pilotsdraaien C.Kennismaken Kennisdelen Kennisverijken Coördinatie: subregio subregionijmegen Projectleden: Ervaringsdeskundigen PartnersZorg PartnersSociaal Domein PartnersVeiligheid GGD Gemeenten Zorgverzekeraars Coördinatie regiogelderland-zuid Projectleden: Ervaringsdeskundigen [Acute]zorgpartners Politie/hetOM Veiligheidshuizen GGD Gemeenten Zorgverzekeraars A.Voorzieningen oppeil B.Ontwikkelplein &Pilotsdraaien C.Kennismaken Kennisdelen Kennisverijken Pilot Interventieteam 2.0 Ontwikkelplein Multidisciplinaire Beoordelingskamer 3.1 De opdracht,tweeprogrammalijnen o Programmalijn AandachtigAansluiten IndeProgrammalijn AandachtigAansluiten voegenwedeontwikkelijnen Verbindenvoorvelden versterkenregie en Verbindenwonenenzorg samen. Dezeprogrammalijnheeftalsopdrachtderealisatievaneensluitendeaanpakinhetvoorveld,ophet lokalegemeentelijkeniveau.ditom wonenindewijkvoor mensen meteenpsychischekwetsbaarheid duurzaam mogelijkte maken.hiervoor gebruiken we de aanbevelingen eninzichten uit het adviesverbeterplanbetrekkinghebbendeophoofdstuk5,par5.1t/m5.3en5.5. DewethoudersZorgen WelzijnvangemeenteNijmegenengemeenteNeerijnentredenopalsportefeuilehoudersvandeze programmalijn. ONDERDEEL1 SamenvatingenPlanvanAanpakGelderlandZuid

9 o Programmalijn Spoedig Dichtbij De ontwikkellijnen Passend Vervoer en Multidisciplinaire Beoordelingskamer worden samengevoegd tot de programmalijn Spoedig Dichtbij. Deze lijn heeft als opdracht de realisatie van een sluitende aanpak bij geëscaleerde situaties. Hiervoor gebruiken we de aanbevelingen en inzichten uit het adviesverbeterplan betrekking hebbende op hoofdstuk 5, par 5.3 t/m 5.5. De burgemeester van Geldermalsen treedt op als portefeuillehouder van deze lijn. In de beide programmalijnen richten we ons op drie gemeenschappelijke uitgangspunten: Onderdeel A: Het op peil brengen van de basisvoorzieningen Onderdeel B: Aan de slag gaan en gewoon doen met pilots (voor al uitgewerkte ideeën) en met ontwikkelpleinen (als plannen eerst conceptueel moeten worden voorbereid) Onderdeel C: Kennis maken, kennis verrijken en kennis delen vormt een onderdeel van het borgen van resultaten en inzichten. 3.2 Stevige coördinatie, stuurgroep en het programmateam Gezien het grote aantal actoren - en belangen dat betrokken is bij deze ontwikkeling, is stevige coördinatie/regie een belangrijke randvoorwaarde. Coördinatie en regie vindt plaats in nauwe afstemming met de portefeuillehouders die lid zijn van de stuurgroep maar ook van het Algemeen Bestuur van de GGD of veiligheidsregio in Gelderland-Zuid. Door middel van regie sturen we op de drie gemeenschappelijke uitgangspunten. De coördinatie op programmalijn Aandachtig Aansluiten ligt bij de gemeenten. Hiervoor is zowel voor regio Nijmegen als regio een coördinator beschikbaar (12 u pw.). De coördinatie op programmalijn Spoedig Dichtbij wordt uitgevoerd door de GGD (24 u pw.) op de schaalgrootte van veiligheidsregio Gelderland-Zuid. De GGD zal ook het overzicht en de samenhang van het totale programma bewaken. De functie van de coördinatoren houdt de volgende taken in: Het coördineren van de inhoudelijke programmalijnen Het organiseren van activiteiten t.b.v. projectresultaten in beide programmalijnen. Het bewaken van de voortgang en inhoudelijke samenhang tussen beide programmalijnen. Een activerende rol in doorgaande netwerkontwikkeling tussen samenwerkingspartners. Sturing op en verantwoording over voortgang en invoering van een aantal belangrijke aandachtspunten uit het adviesverbeterplan. Continue spiegeling (met gemeenten) van de aanbevelingen in het adviesverbeterplan aan het niveau van basisvoorzieningen in de praktijk van gemeenten. Het informeren over pilotresultaten en kennis, goede praktijken, naar de samenwerkingspartners en gemeenten in Gelderland-Zuid. Het (sub)regionaal betekenis geven aan kaders die op landelijk niveau worden gesteld. Stuurgroep en programmateam Sturing op de opdracht vindt plaats door de stuurgroep. Deze bestaat vanaf 2017 uit twee wethouders (gemeente Nijmegen en Neerijnen), een burgemeester (gemeente Geldermalsen), de zorgverzekeraars Menzis én VGZ, de districtschef Politie, directeur publieke gezondheid (GGD/GHOR Gelderland-Zuid), het OM, directeur Pro Persona Nijmegen, twee ervaringsdeskundigen, en de drie coördinatoren. [overlegfrequentie 1x per 4 weken] 9

10 In het eerste half jaar werkt de stuurgroep toe naar een gezamenlijke visie op duurzame en betaalbare zorg voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. De visie strekt zich uit over het gemeentelijk domein en de verzekerde zorg. De visie en het voortdurend in gesprek blijven vormt de leidraad tijdens het project en is preventief bij eventuele belangentegenstellingen. Het programmateam bestaat uit: Ervaringsdeskundigen, 3 Coördinatoren programmalijnen (Leonie Braks, vacant Rl, Ilse Kunst) Gemeente Nijmegen, Culemborg, Tiel, gemeente X, Pro Persona, Iriszorg, Politie, AZO. [overlegfrequentie 1x per 4 weken] Ervaringskennis wordt actief benut. Een groep van circa 12 belangstellenden is al gevormd en zal zich inzetten met ervaringsdeskundigheid in diverse projectonderdelen. 3.3 Actieplan In deze paragraaf geven we een verdere toelichting op de programmaonderdelen, zie ook tabel 1. Hierbij wordt enerzijds beschreven wat in projectverband wordt opgepakt. Anderzijds maken we duidelijk wat hierin ook een gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Tabel 1 programma onderdelen Programmalijnen en programma-onderdelen Aandachtig Aansluiten Regio s Nijmegen Spoedig Dichtbij Veiligheidsregio Gelderland- Zuid B. Basisvoorzieningen op peil o Signaalpunt in de wijk o Standaardgebruik crisiskaart o Afspraken over regievoering o Gemeenschappelijke toolset voor regie o Deskundigheidsbevordering 0 e en 1 e lijn o Gebruikmaken van ervaringsdeskundigen o Randvoorwaarden Informatie delen D. Gewoon gaan doen Ontwikkelplein Wijkgerichte GGZ E. Kennis maken, delen en verrijken Ontwikkelplein M-CBK Pilot Interventieteam 2.0 Passend Vervoer Programma-onderdeel A - Basisvoorzieningen op peil Basisvoorzieningen op peil is een lokale en gemeentelijke verantwoordelijkheid. Het gaat over de basisinfrastructuur van het sociale domein in de gemeenten en toegang tot voorzieningen. Het adviesverbeterplan geeft aanbevelingen voor een optimale basisinfrastructuur van wonen, zorg en welzijn voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Sommige gemeenten hebben onderdelen uit het adviesplan al op peil, andere gemeenten nog niet. Sterke gemeentelijke regie is nodig voor een optimale samenhang tussen de domeinen zorg, ondersteuning en veiligheid. Om voorzieningen op peil te brengen en te houden, is de dialoog over de zorginkoop WMO/Jeugdhulp tussen gemeente en zorgorganisaties belangrijk. Evenals de dialoog tussen gemeente en zorgverzekeraars over integrale financieringsconcepten. Daarnaast vraagt de interne gemeentelijke afstemming van de domeinen (integrale) veiligheid en zorg & welzijn om blijvende aandacht. 10

11 Met oog op dit onderdeel A zullen de drie coördinatoren van beide programmalijnen in elk geval de gemeenten activeren ten aanzien van onderstaande aandachtspunten: o Signaalpunt in de wijk Zorg voor laagdrempelige signaalpunten binnen de gemeente. Buurtbewoners en andere betrokkenen kunnen hier hun signaal afgeven wanneer zij bezorgd zijn over het gedrag van een buurtbewoner/mens. Als actie nodig is, kan dit door het wijk/gebiedsteam of het regieteam worden opgepakt. Daar waar bemoeizorg nodig is, kan Bijzondere Zorg (GGD) eropaf gaan. De signaalpunten moeten ook toegankelijk zijn voor de doelgroep zelf: psychisch kwetsbare mensen die in een isolement of crisis dreigen te raken. Volgens cliëntvertegenwoordigers zouden alle gemeenten laagdrempelige signaalpunten moeten hebben die 24/7 bereikbaar zijn. Mogelijk kunnen hiermee ook meldingen die anders naar de politie gaan worden voorkomen. o Standaardgebruik crisiskaart Een crisiskaart is een persoonlijke kaart waarop staat hoe iemand met psychiatrische problematiek, in een crisis opgevangen wil worden. Met de crisiskaart houdt de mens de regie over zijn behandeling, medicatie en maatregelen in zijn persoonlijke omgeving tijdens een (dreigende) crisis. In de regio Gelderland-Zuid is Pro Persona de verantwoordelijke GGZ-instelling die de crisiskaart aanbiedt. Dit is nu gekoppeld aan de behandeling die de mens daar volgt. Ook na afsluiting van de behandeling is de crisiskaart echter een waardevol instrument als een mens deze bij zich draagt. Daarom is het zinvol halfjaarlijks de kaart te updaten. Dit hebben we buiten de behandelsetting nog niet geregeld. Als de cliënt niet in behandeling is, zou deze taak opgepakt kunnen worden door de huisarts, praktijkondersteuner GGZ of een mantelzorger. o Afspraken over regievoering Het regievoeren tijdens een zorgtraject wordt niet door een vaste partij gedaan. De vraag wie de regie voert, is namelijk afhankelijk van de casus (maatwerk). Om te voorkomen dat de regievraag zich pas aandient als een mens in een crisis dreigt te raken, moet vooraf duidelijk zijn wie de casusregisseur is. Samenwerkende organisaties kunnen dit al aan de voorkant van het traject vastleggen. Ook de cliënt en zijn/haar omgeving moeten hiervan op de hoogte zijn. De casusregisseur behoudt het overzicht voor de cliënt. Hij bewaakt de voortgang bij wisselingen tussen zorgniveaus en/of tussen domeinen (medisch psychosociaal veiligheid). Aandachtspunten kunnen door de mens beschreven worden in zijn/haar terugvalpreventieplan of crisiskaart. o Gemeenschappelijke toolset voor regie Voor een adequate regievoering wordt het ontwikkelen van verschillende tools aanbevolen: Een helder gemeenschappelijk triage-instrument. Standaardgebruik van de crisiskaart. Een eenduidige methode voor scenario-denken (t.b.v. samenwerking). Gestandaardiseerde afspraken over het informeren over inzet/inspanning. Kennis van het juridisch perspectief (juridisch zakmes). Een calamiteitenpotje. Een actuele sociale kaart o Deskundigheidsbevordering 0 e en 1 ste lijn Nu meer psychisch kwetsbare mensen zelfstandig en/of met begeleiding gaan wonen in de wijk, is het nodig dat lokale professionals meer leren over (de zorg voor) deze doelgroep. Zij moeten mogelijkheden 11

12 krijgen om hun kennis van psychiatrische problematiek, verslavingsproblematiek, licht verstandelijke beperkingen en geriatrie te vergroten. Zodat zij signalen kunnen duiden en zo nodig het zorgkader kunnen activeren om aan te sluiten. Het gaat er niet om dat zij op de stoel van de specialist gaan zitten, maar om signalen eerder te begrijpen en te kunnen adresseren aan de juiste betrokkenen. De doelgroep voor deze deskundigheidsbevordering zijn de professionals in de 0 e en 1 e lijn. Denk bijvoorbeeld aan woningcorporatiemedewerkers, wijkagenten en vrijwilligers bij o.a. dagbestedingsvoorzieningen, STIPS, inloop- en ontmoetingsplekken, wijk- en hobbycentra. o Gebruikmaken van ervaringsdeskundigen Actieve betrokkenheid en inbreng van mensen met ervaringskennis of -deskundigheid kan onze blik op een sluitende en mensgerichte aanpak verruimen. Hoe kunnen we zorg en veiligheid beter sluitend en meer herstelgericht organiseren? Het levert een belangrijke bijdrage in de ontwikkeling van herstelgerichte concepten. o Randvoorwaarden Informatie delen Kennis en een goed gebruik van de Handreiking Gegevensuitwisseling in de bemoeizorg op de werkvloer zijn beiden nodig om de samenwerking tussen professionals te faciliteren. Ook zijn goede afspraken nodig om de beschikbaarheid van informatie 24/7 mogelijk te maken. Het verzoek aan gemeenten - i.s.m. met de zorgverzekeraars - is om dit sub-regionaal uit te werken. Programma-onderdeel B - Gewoon gaan doen Het adviesverbeterplan heeft een aantal hiaten in de samenwerking inzichtelijk gemaakt. Sommige vraagstukken gaan we oplossen door al doende te zien hoe het beter of anders kan. Door pilots te draaien, leren en experimenteren we met andere samenwerkingsvormen van zorg, veiligheid, wonen, welzijn en ervaringskennis. Zo werken we in de praktijk aan de opgestelde drie uitgangspunten. We traceren de organisatorische en financiële obstakels en agenderen dit bij/met de relevante stakeholders om tot een werkbare oplossing te komen. We leren hoe we dit kunnen omzetten naar passende beleidsregels en afspraken. Met andere woorden: de pilots dragen bij aan duurzaam leren en langdurige borging. Op onze ontwikkelpleinen werken we nieuwe ontwerpen uit waarin ervaringskennis, zorg, veiligheid, wonen en welzijn verbonden worden. Deze concepten kunnen aanleiding vormen tot pilots. Zowel in de pilot en ontwikkelpleinen besteden we ook aandacht aan het gebruik van de crisiskaart. De coördinatoren van beide programmalijnen organiseren de activiteiten om de pilots te starten en leiden de ontwikkelpleinen. Hieronder volgt de toelichting op twee ontwikkelpleinen en één pilot die we in 2017 zullen starten. De aanleiding, de doelstellingen en resultaten worden omschreven, evenals de partners die betrokken al betrokken zijn of gaan worden. Ontwikkelplein Wijkgerichte GGZ (Aandachtig Aansluiten) Aanleiding tot dit ontwikkelplein 1. Bij toenemende stress of het ontwikkelen van een psychose, kan het stellen van een hulpvraag door mensen met een psychische kwetsbaarheid lastig zijn. Het risico op persoonlijk isolement en verergering van psychische klachten is dan reëel. Het gebruikelijke circuit van ondersteuning, begeleiding (Wmo) en behandeling (ZvW en Wlz) is in Gelderland-Zuid sterk hulpvraaggericht georganiseerd. Zonder het stellen van een hulpvraag is er geen (toeleiding naar) zorg. Het lukt hierdoor onvoldoende om voortijdig present te zijn bij de mens die uit balans raakt en dit zelf onvoldoende weet aan te geven. Ook van familie of naasten van deze persoon is dit het terugkerende signaal. Het probleem is echter dat bij zorgmijders sprake is van een motivatieparadox. Zij die de hulp het meest nodig hebben, stellen de hulpvraag juist niet. 12

13 2. Professionals geven aan in de huidige werkpraktijk van wijk/gebiedsteams, in FACT teams, huisartsen, POH-GGZ een (kennis)kloof te ervaren. Ook komt informatie-uitwisseling rond de kwetsbare persoon moeizaam op gang. De kwaliteiten van ieders functie worden onvoldoende gecombineerd. En vaak is men daardoor te laat present en nabij. 3. Ondertussen komen ambulante professionals steeds regelmatiger thuis bij mensen een psychische kwetsbaarheid. Specialistische zorgverleners zoals verslavingszorg en GGZ zien dat hun specialistische kennis dichterbij moet zijn voor professionals in wijk/gebiedsteams. Vroegsignalering en preventie van psychische ontregeling komt anders niet goed van de grond. Men zou elkaar vaker feedback willen geven en kennis willen uitwisselen om te leren van elkaar. Er is alleen onvoldoende faciliteit om dit van de grond te krijgen. 4. In de huidige context lijken facetten zoals de financiering van zorg, afspraken over verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid, schaalgrootte van teams en de veranderingen in het Sociaal domein nieuwe werkwijzen in de weg staan. Het benutten van ervaringskennis is nieuw, het empoweren van mensen en hun familie is in de professionele samenwerking onwennig en zeker niet vanzelfsprekend. Onze vraagstelling: In dit ontwikkelplein gaan we aan de slag met een nieuw concept van de wijkgerichte GGZ. In de lokale praktijk van twee wijken (in beide subregio s) onderzoeken we welke schotten in de weg staan voor een betere samenwerking met en rondom de mens en zijn naaste omgeving. Hoe kunnen we de mens en zijn omgeving eigenaarschap geven in de wijze waarop we de zorg organiseren? Welke voorzieningen zijn nodig ten behoeve van preventie en levensstructuur? Welke belemmeringen moeten we wegnemen om gezamenlijke verantwoordelijkheid te dragen? Hoe zorgen we ervoor dat we dichtbij de mensen in nood zijn, ook al stellen zij de hulpvraag zelf (moeilijk)? Resultaten: Op basis van nieuwe en bestaande samenwerking in de wijk verkennen deelnemers kennis en werkwijzen t.b.v. herstelniveaus in de hulpverlening: persoonlijk herstel participatie herstel klinisch herstel. We werken andere vormen van samenwerking uit. Vormen die aansluiten op de zorgbehoefte en het herstellend vermogen van de mens met een psychische kwetsbaarheid. Mensen met ervaringskennis worden actief lid van het ontwikkelplein. Op wijkniveau vindt actieve uitwisseling van GGZ kennis plaats waarbij we ons laten inspireren door de kennis van De Goede GGZ in de persoon van Ph. Delespaul. We verkennen de wenselijkheid van het signaalpunt (of en hoe/welk schaalniveau) in aansluiting op bestaande voorzieningen. In eerste instantie ligt de focus op de GGZ-doelgroep om tot een sluitend GGZ-netwerk en een wijkagenda GGZ te komen (als onderdeel van de totale sociale wijkagenda). Vanwege de verschillende financieringsstromen zullen gemeenten en zorgverzekeraars deze concepten vanaf de start samen verkennen. Het concept van wijkgerichte GGZ is een duidelijke wens bij gemeenten maar staat nog in de kinderschoenen. Het merendeel van de psychisch kwetsbare mensen heeft echter geen GGZ-problematiek, maar heeft behoefte aan andersoortige ondersteuning (zoals armoedebestrijding, beschermde woonvormen, thuiszorg, voorkomen van verwaarloosde ziektebeelden, etc.). De pilot Interventieteam 2.0 (zie verderop) komt hieraan tegemoet. Doelstelling op de langere termijn Psychisch kwetsbaren met een (ernstige) beperking kunnen rekenen op een netwerk van zorg en welzijn (individueel en collectief) dat hen in staat stelt om zelfstandig te wonen en te participeren in hun woonomgeving. 13

14 Psychisch kwetsbaren kunnen rekenen op een omgeving waarin aandacht is voor herstel, vroegsignalering, de-stigmatisering en inclusie. Potentiële partners voor deelname aan het ontwikkelplein Wijkgerichte GGZ : Coördinatie vindt plaats vanuit de programmalijn Aandachtig Aansluiten. Aanpalende projecten waarmee de coördinatoren in dit ontwikkelplein nauwe afstemming hebben zijn: MBC ambulantisering GGZ 18+ (Gelderland-Zuid niveau) i. r.t. tot visie/plan van aanpak ambulantisering Transformatie Beschermd wonen GGZ. Onverzekerdenzorg (briefadres) Leertuin privacy (i.r.t. handreiking Gegevensuitwisseling bemoeizorg) Ontwikkelplein Multidisciplinaire Crisisbeoordelingskamer (Spoedig Dichtbij) Aanleiding tot dit ontwikkelplein Verschillende signalen uit het werkveld vormen aanleiding tot het ontwikkelplein M-CBK. 1. Zo komt de politie in Gelderland-Zuid steeds vaker in contact met mensen die psychisch zijn ontregeld en overlast veroorzaken in de openbare ruimte. De E33 meldingen (de code waaronder de politie deze incidenten registreert) hebben in voor 80 tot 90% betrekking op middelengebruik. In regio Nijmegen gaat dit vaker over psychiatrische problematiek (al dan niet in combinatie met middelengebruik en/of een verstandelijke beperking). Een persoon in verwarde toestand heeft veilige opvang, zorg en aandacht nodig en hoort niet thuis in de politiecel. 2. In regio Nijmegen is per 1 juli 2016 bij Pro-Persona een crisisbeoordelingskamer (CBK) geopend. Deze kamer is bedoeld voor de beoordeling van mensen met acute psychiatrische nood. In de CBK in Nijmegen kunnen echter mensen met verward gedrag in combinatie met dronkenschap of middelengebruik niet terecht. Dit geldt ook voor mensen met een licht verstandelijke beperking. In is de voorziening van een CBK er nog niet, maar is deze ook nodig. 3. De crisisdienst (crisis-dbc) wordt door de zorgverzekeraar ingekocht bij Pro Persona. Gebleken is dat de verslavingszorg en LVB-zorg geen onderdeel uitmaken van de crisisdienst/iht. Dit wordt door de samenwerkingspartners gezien als een gemis waarvoor een oplossing gevonden moet worden. 4. Een ander signaal is dat het ambulance vervoer in Gelderland-Zuid in een weekend rond de 60 meldingen krijgt van mensen met verward gedrag. Het ambulancepersoneel schakelt de huisarts in of vervoert deze persoon naar de Spoedeisende hulp. Deze maken vervolgens een inschatting of de patiënt gezien moet worden door de crisisdienst. De ambulancedienst maakt in de huidige werkwijze zelf geen gebruik van de crisisdienst. Op het moment dat zij verwarde personen tegen 14

15 komen missen zij de aansluiting hiermee omdat in Gelderland-Zuid hiervoor nog geen afspraken zijn gemaakt. 5. Als laatste blijkt dat de continuïteit van zorg, na het wegnemen van de crisis, in Gelderland-Zuid niet goed geregeld is voor die personen die geen zorgkader hebben. Hierdoor gaan mensen die psychisch ernstig zijn ontregeld weer op straat na de (bijv. somatische) beoordeling ook als de expert vindt dat dit onverantwoord is. Dit probleem is nog nijpender in de Avond-Nacht- Weekend-uren. De 5 genoemde signalen vormen aanleiding tot het ontwikkelplein. Ons doel is: Het ontwikkelen van een nieuwe vorm van samenwerking voor mensen met verward gedrag en een acute zorgvraag. Het concept bevat een uitwerking van humane, veilige opvang en een multidisciplinaire beoordeling en een borging van de follow-up. Het samenwerken van de genoemde disciplines in onderstaande afbeelding is in de acute context nieuw en nog niet georganiseerd. Het ontwikkelplein is al enige tijd aan de slag. De contouren van een M-CBK beginnen zich te vormen. We denken daarbij aan het volgende: De multidisciplinaire beoordelingskamer (M-CBK) is een fysieke veilige plaats waar een persoon met verward gedrag met een acute zorgvraag naartoe wordt gebracht. Voorwaarde is dat is vastgesteld dat deze persoon niet in de thuissituatie beoordeeld kan worden. In de M-CBK wordt hij beoordeeld door een deskundig multidisciplinair team. Dit team wordt gevormd met expertise van de sociaal psychiatrisch verpleegkundige, de verpleegkundig specialist, een verslavingsarts, een psychiater, een SEH arts en een beveiliger. De taken bestaan uit: beoordeling acute problematiek; wegnemen crisis; evt. bieden somatisch acute zorg, taxeren welke zorg passend is en adequaat overdragen, evt. regelen van een tijdelijke time-out plek. Het team komt in actie op basis van meldingen bij meldkamer Politie en meldkamer RAV bij acute problematiek voor de psychisch kwetsbare mensen met én zonder een passend zorgkader. Follow-up is toegankelijk en ook voldoende beschikbaar in de Avond-Nacht-Weekend-uren. Ondersteuning door professionals van veiligheid, strafrecht en zorg wordt passend en waar mogelijk of nodig gecombineerd aangeboden. Resultaten Het gewenste resultaat van het ontwikkelplein is: Een gedragen plan van aanpak op basis waarvan in beide sub regio s in oktober 2017 de pilot M-CBK kan worden gestart. In dit plan staan o.a. de doelgroep, de organisatie van werkzaamheden, (behandel-) verantwoordelijkheden, samenwerking en aansprakelijkheid helder omschreven. Een geschikte locatie in beide sub regio s voor de pilotfase. Een impactanalyse van de financieringsstromen De partners die deel nemen aan het ontwikkelplein M-CBK: Coördinatie vindt plaats vanuit de programmalijn Spoedig Dichtbij. Aanpalende projecten waarmee de coördinator van dit ontwikkelplein nauwe afstemming heeft zijn: Passend vervoer: Hiervoor wordt aangesloten op de resultaten van het landelijk project. Ook nemen we deel aan de werkgroep die speciaal is geformeerd op het niveau van Gelderland-Zuid en Gelderland-Midden onder regie van het AZO. 15

16 Relevante lessen over werkprocessen, triage en kennis meldkamer RAV, leren we via de aanpalende pilot die in Gelderland-Midden wordt opgestart. De Pilot IV-team 2.0 Pilot Interventieteam 2.0 (Spoedig Dichtbij) Aanleiding tot deze pilot 1. Mensen die psychisch ontregelen en overlast veroorzaken in de openbare ruimte worden steeds vaker gezien door de politie. Zoals eerder benoemt nemen de E33 meldingen toe in de regio Gelderland-Zuid. Een deel van deze groep die via de politie in beeld komt, heeft spoedig zorg en aandacht nodig maar dit is niet per definitie acute GGZ. In de subregio stelt de politie vast dat rond 80 tot 90% van haar E33-meldingen middelengebruik de aanleiding is tot een overlast-incident. Bij ongeveer 70% van deze groep stelt de crisisdienst GGZ de day after geen acuut psychiatrisch beeld vast. Wel is vaak sprake van een psychosociaal probleem. Het ontbreekt aan een aanbod voor dit type meldingen in toeleiding naar zorg. Een Multidisciplinaire CBK is voor dit type hulpvraag niet passend en zou een te dure vorm van zorg zijn. Maar een alternatief ontbreekt terwijl een toeleiding naar passende zorg wel wenselijk is. 2. In het huidige zorglandschap is alleen de crisisdienst/iht (intensive home treatment) van Pro Persona als voorziening 24/7 voor politie beschikbaar. Als na beoordeling de problematiek niet acuut blijkt of niet voldoet aan criteria voor een BOPZ, dragen zij eventueel over naar huisarts en/of het reguliere zorgcircuit. Dit is geen garantie dat zorg start. Veelal ziet de politie daardoor de mens weer op een ander moment terug op straat zonder dat het zorgkader is geregeld. 3. Een dwangmaatregel (IBS of RM) is vaak niet van toepassing. GGZ-professionals geven aan dat meer inzetten op dwang/drang voor deze groep mensen niet de oplossing zal zijn. Als dwang/drang wel geëigend is, dan is de invloed ervan beperkt. De noodzaak is er om naast drang en dwang meer alternatieve werkwijzen in te zetten en uit te proberen. 4. De werkzaamheden van de Huisartsenpost (HAP) voor deze doelgroep zijn te weinig in afstemming met de reguliere aanpak (tijdens kantoortijden). Signalen bij de HAP komen laat of onvoldoende terecht bij het reeds betrokken zorgcircuit (FACT / huisarts). Het risico daarvan is het ontstaan van parallelle zorgtrajecten (binnen/buiten kantooruren). De zorg raakt hierdoor erg versnipperd of wordt te laat geïntensiveerd. Daarbij moet een patiënt of de familie hetzelfde verhaal vertellen bij verschillende zorgverleners. Deze zijn niet of onvoldoende van elkaars inspanningen op de hoogte. Bovengenoemde factoren in Gelderland-Zuid zijn aanleiding om een pilot te starten. De pilot experimenteert met een andere samenwerking tussen de domeinen zorg en veiligheid en een persoonsgerichte aanpak. Wat gaan we doen in de pilot? In beide sub regio s is al een interventieteam werkzaam. Dit team biedt in de huidige opzet bemoeizorg aan zorgwekkende zorgmijders en dak- en thuislozen. De huidige doelstelling van de bemoeizorg is vervolgens toe te leiden naar reguliere zorg. Dit bestaande interventieteam wordt omgevormd tot het interventieteam 2.0 (IV-team 2.0). Daarin werken professionals zorg én veiligheid samen. Het team wordt uitgebreid met een wijkagent, een 16

17 verpleegkundig specialist en een ervaringsdeskundige. Het team onderhoudt een stevige binding met het Veiligheidshuis en de lokale zorgstructuur. Het IV-team 2.0 handelt op basis van E33-meldingen bij politie, meldingen bij de Huisartsenpost (HAP). Ook handelt het op basis van signalen uit de wijk (bijvoorbeeld uit het a.s. Signaalpunt) of het meldpunt van Bijzondere Zorg, de Buitenzorg (straatdokter) en de crisis/iht-dienst. Het Interventieteam 2.0 zal zich richten op mensen met een psychische kwetsbaarheid. Het team gaat erop af. Het schat in wat noodzakelijk is op straat of thuis. Het doet dát of regelt wát nodig is. Het inventariseert/informeert betrokken zorgverleners. Of activeert het eigen netwerk en waar mogelijk het bestaande zorgkader. Het team bepaalt wie regie heeft en indien nodig zorgt voor een warme overdracht naar de casushouder netwerk. Het IV-team 2.0 combineert diverse expertise en informatie. Het biedt nieuwe mogelijkheden voor vroegsignaleren o. b.v. een evidence based methode CTI (critical time intervention). IV-team 2.0 komt in actie bij niet-acute problematiek voor de psychisch kwetsbare mensen zonder passend zorgkader. Het IV-team 2.0 sluit aan op de bestaande infrastructuur en verbindt de domeinen zorg en veiligheid in de regio Gelderland-Zuid. Het springt in op witte vlekken in de huidige zorgstructuur, het verbindt bij het ontbreken van schakels in de toeleiding naar passende zorg voor mensen met (een risico op) verward gedrag. Alle psychisch kwetsbare mensen die via het IV-team 2.0 in beeld komen, wordt de mogelijkheid geboden van een CTI-traject. Hier maakt ook de crisiskaart onderdeel van uit. Critical Time Interventie (CTI) is een evidence based interventie voor kwetsbare mensen die in hun leven een kritische transitie doormaken als gevolg van een escalerende crisissituatie of ingrijpende levensgebeurtenis. Cliënten zijn in zo n transitieperiode vaak de greep op hun bestaan kwijt: er is veel spanning en onzekerheid, maar tegelijkertijd is er vaak een grotere bereidheid om te veranderen. CTI speelt hierop in door cliënten in deze periode emotionele en praktische steun te bieden. CTI inzetten als vroeginterventie is nieuw maar biedt kansen vanwege de sterk op herstelgerichte werkmethode. Onze doelen met deze pilot zijn: Op basis van signalen bij politie of HAP - niet acuut van aard maar wel met spoedig karakter - wordt sneller opgetreden. Een vermindering van de overbelasting bij de politie ten aanzien van mensen met verward gedrag Dat op den duur minder meldingen bij politie binnenkomen Het directer verbinden van signalen in de wijk met het Interventie-team 2.0 ten behoeve van vroegsignalering Een directe schakel tussen de huisartsenpost en reguliere zorg ten behoeve van continuïteit van zorg Een adequate beoordeling en snellere toeleiding naar zorg voor mensen met verward gedrag die geen passend zorgkader hebben Het empoweren van mensen met een psychische kwetsbaarheid, door het standaard aanbieden van een crisiskaart(traject). Afspraken tussen gemeenten en zorgverzekeraar over nieuwe financieringsvormen na de pilotfase. Het bepalen van de werkzaamheid van CTI vroeginterventie bij mensen met ernstige psychische problemen die de controle over hun bestaan (tijdelijk) kwijt zijn. Het evalueren van CTI vroeginterventie aan de specifieke kenmerken en zorgbehoeften van psychisch kwetsbare mensen in crisissituaties, inclusief de risicotaxatie en crisiskaart. Coördinatie vindt plaats vanuit de programmalijn Spoedig Dichtbij. Aanpalende projecten waarmee de coördinator van deze pilot nauwe afstemming heeft zijn: 17

18 Relevante lessen over werkprocessen, triage en kennis meldkamer RAV, leren we via de aanpalende pilot die Gelderland-Midden wordt opgestart. Pilot Doorzorgfunctionaris PI Arnhem Onverzekerdenzorg (briefadres) Het Ontwikkelplein M-CBK De partners die deelnemen aan of betrokken worden bij deze pilot: Programma-onderdeel C - Kennis maken, verrijken en delen Zoals eerder benoemd doen zich verschillende maatschappelijke ontwikkelingen voor m.b.t. de thematiek van psychische kwetsbaarheid. Op diverse plekken, waar professionals en vrijwilligers mensen met een (ernstige) psychische kwetsbaarheid ontmoeten, is een bredere kennis nodig. Niet zozeer om zelf specialist te worden, maar vooral om signalen eerder te begrijpen en te kunnen adresseren aan de juiste betrokkenen. Het stimuleren van ontmoetingen om kennis te delen, te verrijken en te borgen, is een verantwoordelijkheid van al de betrokken netwerkpartners. Eveneens geldt dit voor het vormgeven van samenwerkingsafspraken. De coördinatoren van beide programmalijnen stimuleren dat kennis en best practices van de pilots en ontwikkelpleinen ten goede komen aan het werkveld en de gemeenten. Er komt een twee-maandelijkse digitale nieuwsbrief. Informatie over programma-activiteiten en de relatie tussen landelijke en regionale ontwikkelingen worden hierin gedeeld. En ook de verhalen van mensen met ervaring met de GGZ of verslavingszorg. 3.4 Voortgang en monitoring resultaten De voortgang van ons project wordt periodiek gemonitord. We gaan na in welke mate we in staat zijn onze doelen te realiseren en daarvoor onze leerpunten systematisch vastleggen. Naast de genoemde doelen van ontwikkelpleinen en de pilot zijn we tevreden als we over twee jaar kunnen vaststellen dat: 1. De politie minder in actie hoeft te komen bij verward gedrag in de openbare ruimte omdat het zorgkader sneller handelt/paraat is; 2. In beide sub regio's een multidisciplinaire beoordelingskamer operationeel is waar een veilige alternatieve opvang is voor mensen met een acute zorgvraag en verward gedrag; 3. Richtlijnen over Informatievoorziening 24/7 zijn opgesteld en werkbaar zijn in de praktijk van acute - en spoedzorg; 4. De crisiskaart een bekend instrument is in de werkpraktijk van partners van (acute) zorg en veiligheid; 5. Alle mensen met een psychische kwetsbaarheid die in beeld zijn gekomen via het IV-team 2.0, of de M-CBK, de mogelijkheid van een crisiskaart traject is geboden. 6. Methodiek CTI geschikt is als vroegsignaleringinstrument bij mensen met een psychische kwetsbaarheid. 7. Gemeenten 70% van de aanbevelingen in het advies-verbeterplan in hun lokale basisstructuur 18

19 hebben gerealiseerd; 8. Ervaringskennis/deskundigheid bij alle deelnemende gemeenten onderdeel is bij gemeentelijke beleidsontwikkeling rondom het dossier wonen en zorg (Programmalijn Aandachtig Aansluiten); 9. Zorgverzekeraars en gemeenten gezamenlijk tot een concept voor de organisatie en financiering van Wijkgerichte ggz zijn gekomen; 10. In een aantal wijken in gemeenten Gelderland-Zuid geëxperimenteerd wordt met Wijkgerichte ggz. Bij de monitoring van dit project leveren we ook data aan voor externe monitoring en evaluatie in het AVG programma van ZonMw (verplicht). Alle projecten binnen AVG worden gemonitord en geëvalueerd. Hiervoor worden aparte projecten opgezet. Met dit project dragen we in de praktijk direct bij aan een sluitende aanpak voor personen met een psychische kwetsbaarheid en (een risico op) verward gedrag. ZonMw vraagt van ons om de kennis, ervaringen, publicaties, resultaten en data te delen met ZonMw, het Schakelteam en andere relevante partijen. Op die manier draagt onze regio bij aan de landelijke kennisopbouw voor het ontwikkelen van een sluitende aanpak. 3.5 Aanpalende projecten De lokale of regionale beleidsontwikkelingen en de inhoud van de programmalijnen willen we goed voor ogen houden. Binnen de twee programmalijnen wordt daarom de verbinding met aanpalende projecten bewaakt. In tabel 6 geven we het overzicht van aanpalende projecten. De coördinatoren van de beide Programmalijnen zijn verantwoordelijk voor een goede informatieoverdracht naar de stuurgroep en het programmateam. Zij informeren indien relevant over de voortgang en/of van invloed zijnde ontwikkelingen in aanpalende projecten. Tabel 6 Aanpalende projecten Regio Gelderland-Zuid regio Nijmegen of Aandachtig Aansluiten Spoedig Dichtbij Transformatie Beschermd Wonen MBC Ggz 18+ Meldkamer triage (pilot Gelderland Midden) Passend Vervoer i.s.m. Gelderland- Midden (regie Acute Zorg Oost- Nederland) Pilot Doorzorgfunctionaris PI Arnhem OGGZ monitor Onverzekerden zorg (briefadres) Uitvoeringsplan wonen en zorg (Rl) Woonladder (Rl) Jaarplan WMO/Jeugd (Rl) Leertuin privacy (i.r.t. handreiking Gegevensuitwisseling bemoeizorg) Pilotvoorstel SCW- Blomberg Society (Tiel) Onverzekerden zorg (briefadres) Leertuin privacy (i.r.t. handreiking Gegevensuitwisseling bemoeizorg) Extra uitgelicht - Passend vervoer Één van de bouwstenen waarvoor een landelijke voorbereiding wordt gedaan, is de bouwsteen passend vervoer. Aan SiRM3 gevraagd om te komen tot een landelijk model van vervoer waarin drie vervoersmomenten centraal staan: Vervoer naar locatie van beoordeling Passend Vervoer Wet Verplichte GGZ Landelijke projecten 3 SiRM geeft strategisch advies aan spelers in markten waar de overheid (nog) een sturende rol heeft. 19