Collegevoorstel. Zaaknummer Onderwerp Eenmalige subsidieaanvraag Veilig Thuis 2016

Transcriptie

1 Zaaknummer Onderwerp Eenmalige subsidieaanvraag Veilig Thuis 2016 Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Op 6 juni 2016 stuurde Veilig Thuis Midden Brabant, naar aanleiding van het verbeterplan 1, een subsidieaanvraag voor de 24-uurs bereikbaarheid. Op 27 juni 2016 deed Veilig Thuis vervolgens een subsidieaanvraag om extra capaciteit in te zetten voor de definitieve aanpak van de wachtlijst die per 1 januari 2016 is ontstaan en gedurende het jaar steeds verder oploopt. Deze subsidieaanvragen werden gedeeltelijk toegekend vanuit het zorgbudget jeugd in de regio Hart van Brabant. Voor het resterende deel is op 22 september 2016 een subsidieaanvraag gedaan bij de negen individuele gemeenten. Dit voorstel voorziet in een besluit over deze subsidieaanvraag. Feitelijke informatie De inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg hebben op 5 oktober 2015 een toezichtbezoek uitgevoerd bij Veilig Thuis Midden Brabant. Betreffende de kwaliteitstoets is toen geconstateerd dat Veilig Thuis Midden Brabant voldeed aan twintig van de 24 verwachtingen binnen het daarvoor vastgestelde toetsingskader. Hiermee was Veilig Thuis Midden Brabant een van de betere Veilig Thuisorganisaties 2. Het voldoen aan alle verwachtingen is verplicht. Voor de vier onderdelen, die nog niet voldeden, moest Veilig Thuis Midden Brabant verbetermaatregelen treffen. Twee onderdelen zijn meteen opgelost, te weten de aanschaf van een nieuw registratiesysteem per 1 januari 2016 en het ontwikkelen van richtlijnen voor het opvragen van informatie bij andere vestigingen van Veilig Thuis. De onderdelen die daarna nog moesten worden verbeterd zijn: 24-uurs bereikbaarheid. Veilig Thuis had in de nachtelijke uren de bereikbaarheid doorgeschakeld naar de spoedeisende zorg (SEZ) en verzorgde deze niet zelf. De inspecties stellen verplicht dat een medewerker van Veilig Thuis de telefoon aanneemt. De Veilig Thuisorganisaties in Noord- Brabant zijn gaan samenwerken om dit gezamenlijk en zo efficiënt mogelijk te realiseren. Op 1 oktober jl. is vervolgens de nieuwe provinciale piketdienst Veilig Thuis gestart. De kosten hiervan bedragen voor 2016 voor onze regio 3.000; 24-uurs bereikbaarheid van een vertrouwensarts. De vertrouwensarts van Veilig Thuis Midden Brabant was niet 24 uur per dag beschikbaar, maar alleen tijdens kantooruren. De Veilig Thuisorganisaties in Noord-Brabant, Limburg en Zeeland zetten in 2016 een gezamenlijke doktersdienst (als achterwacht van de Veilig Thuisbereikbaarheidsdiensten) op. Deze is per 1 september 2016 van start gegaan. De kosten hiervan bedragen voor 2016 voor onze regio De 24-uurs bereikbaarheid wordt vorm gegeven met de andere vier Veilig Thuisorganisaties in Noord- Brabant: Eindhoven, Helmond, Den Bosch en Breda. De 24-uurs bereikbaarheid van de vertrouwensarts wordt vormgegeven met de Veilig Thuisorganisaties van Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. Hierdoor kunnen de kosten van de extra inzet worden gedeeld. Voorafgaande aan de maatregelen diende Veilig Thuis op 6 juni jl. een subsidieaanvraag in voor het verwezenlijken daarvan. Op 27 juni jl. deed Veilig Thuis ook een subsidieaanvraag om hun wachtlijst van 150 zaken weg te werken. Het gaat hierbij om zaken die na triage (weging op veiligheidsrisico s) zijn beoordeeld als ernstig of zeer ernstig, door Veilig Thuis moeten worden opgepakt en in eerste instantie niet kunnen worden afgeschaald naar wijkteams. Als deze wachtlijsten niet worden weggewerkt, moeten casussen te lang wachten op 1 Verbeterplan dat is opgesteld naar aanleiding van de rapporten van de inspectie Jeugdzorg en de inspectie voor de Gezondheidszorg. 2 De inspectierapporten van alle Veilig Thuisorganisaties zijn hier terug te vinden. 1

2 Zaaknummer Onderwerp Eenmalige subsidieaanvraag Veilig Thuis 2016 beoordeling van het veiligheidsrisico. In totaal vroeg Veilig Thuis voor het aanstellen van 4,19 fte aan aanvullende capaciteit om de zaken op de wachtlijst weg te werken en de nieuwe verwachte instroom in de resterende maanden van 2016 op te vangen (zonder opnieuw een wachtlijst te laten ontstaan). De subsidieaanvraag over de wachtlijsten volgde na de implementatie van diverse interne maatregelen door Veilig Thuis in het eerste half jaar van 2016, zoals het versneld invoeren van nieuwe werkwijzen, instellen van een team crisisinterventie en het tijdelijk omvormen van het reguliere backofficeteam naar meerdere kleine wachtlijstteams (wachtlijstbeheer). Hierdoor kon op verschillende momenten een aantal zaken snel worden afgewerkt en de wachtlijst daalde even, waarna deze, door pieken in de instroom, toch weer opliep. De interne maatregelen bleken onvoldoende om de wachtlijst weg te werken. In het algemeen is duidelijk dat het ontstaan van de wachtlijst bij Veilig Thuis niet alleen met de hogere instroom te maken heeft, maar veel meer met de samenwerking binnen de keten. Ook bij andere organisaties in de keten zijn wachtlijsten ontstaan, zoals bij de wijkteams, bepaalde producten van de specialistische (jeugd)zorg en de Raad van de Kinderbescherming. Hierdoor kan Veilig Thuis zaken moeilijk kwijt aan ketenpartners en verstopt de doorstroom. Het is niet helder wat de oorzaak van het ontstaan van de wachtlijst in de keten is. Deze kunnen zowel liggen op het terrein van onvoldoende ingekochte capaciteit, onvoldoende beschikbare capaciteit bij instellingen, het niet goed verlopen van de interne processen, onvoldoende doorstroming, het niet goed op elkaar afgestemd zijn van de samenwerkingsprocessen, of een combinatie van factoren. Ook een hoge recidive van casuïstiek speelt een rol. De recidive in de stroom politiemeldingen bedraagt 30%. Dit betekent dat 30% van de casussen vanuit politiemeldingen opnieuw terugkomen als melding bij Veilig Thuis met dezelfde problematiek. De totale recidive in zaken is nu nog niet te meten omdat Veilig Thuis per 1 januari een nieuwe registratiesysteem heeft, maar er wordt aangenomen dat deze hoog is. Vooruitlopend op de besluitvorming over de subsidieaanvraag heeft Veilig Thuis de gevraagde extra formatie al aangesteld, na afstemming met de bestuurscommissie Jeugd van Hart van Brabant. De bestuurscommissie Jeugd van Hart van Brabant besloot op 8 september jl. om de dekking voor deze twee subsidieaanvragen voor de helft te laten plaatsvinden uit het zorgbudget jeugd, deelbegroting jeugdzorg Hart van Brabant. Het gaat om een bedrag van De gemeenten in Hart van Brabant is gevraagd om, naar aanleiding van dit besluit, ieder naar rato voor een totaal bedrag van , een incidentele subsidie te verlenen aan Veilig Thuis Midden Brabant vanuit de lokale middelen. Dit omdat het voorkomen en aanpakken van geweld in afhankelijkheidsrelaties een wettelijke verantwoordelijkheid is van alle gemeenten (Wmo 2015). In april 2016 is voor Veilig Thuis al een incidentele bijdrage verstrekt van ruim Dit was voor de inzet op bovenwettelijke taken, gericht op preventie en een effectieve aanpak van onder andere seksueel geweld. De uitvoering van deze taken kwam in de knel door een toename van het aantal meldingen bij Veilig Thuis, onder andere door de invoering van de wet Meldcode en de publiekscampagnes. Naar aanleiding daarvan is in april een extra bijdrage van 50 cent per inwoner verstrekt. Afweging Onze gemeente heeft samen met de andere gemeenten in Hart van Brabant de wettelijke verantwoordelijkheid voor een juiste uitvoering van de jeugdzorg volgens de gestelde eisen. Gelet hierop is het voorstel om de gevraagde incidentele subsidie aan Veilig Thuis te verstrekken. Inzet van middelen De voorliggende subsidieaanvragen richten zich op verbetermaatregelen. Voor de helft van de becijferde kosten ad is regionaal jeugdbudget beschikbaar gesteld. Voor de ander helft, ad , worden de negen gemeenten verzocht om met een bijdrage uit eigen middelen te komen. Dit aandeel kan 2

3 Zaaknummer Onderwerp Eenmalige subsidieaanvraag Veilig Thuis 2016 worden verdeeld op basis van een verdeelsleutel uit de herijkte jeugdbegroting Hart van Brabant, zoals weergegeven in onderstaande tabel. Gemeente % Dongen 4,3% Gilze Rijen 4,9% Goirle 5,3% Heusden 8,1% Hilvarenbeek 2,2% Loon op Zand 4,4% Oisterwijk 4,9% Tilburg 56,6% Waalwijk 9,3% Totaal 100% Voor Heusden is het percentage 8,1% en dat komt neer op een bedrag van De incidentele subsidie voor Veilig Thuis komt in 2016 ten laste van het budget Wmo-subsidies. Deze post wordt hierdoor overschreden maar dit wordt gecompenseerd door onderschrijdingen op andere Wmo-budgetten. Risico De heer Jan-Dirk Sprokkereef heeft onlangs in opdracht van de VNG een advies uitgebracht over de aanscherping van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en de werkwijze van Veilig Thuis (zie bijlage). Er is voortdurend aandacht voor het melden van huiselijk geweld en kindermishandeling en de rol van Veilig Thuis. Hierdoor kan er meer toestroom ontstaan naar Veilig Thuis of kunnen er aanvullende eisen komen voor Veilig Thuis waardoor er meer middelen nodig zijn. Het is een wettelijke verplichting (Jeugdwet en Wmo) om een goedwerkende Veilig Thuisorganisatie te hebben die voldoet aan de gestelde eisen. Procedure / vervolgstappen In januari 2017 is de volgende inspectieronde met nieuwe criteria. De inspectie informeert de gemeente Tilburg dan over de resultaten van de inspectieronde. De aanbevelingen van de inspectie en de wachtlijstproblematiek hebben ook invloed op de in te zetten formatie door Veilig Thuis in Dit wordt meegenomen in de besluitvorming over de subsidietoekenning Het programma van eisen wordt momenteel opgesteld en hier zal dan nog besluitvorming over gaan plaatsvinden. Er worden ook diverse acties uitgezet om de doorstroom in de keten in de toekomst te verbeteren: door een versterking van de toegangsteams kan onder andere de instroom bij Veilig Thuis verminderen en de afschaling van casuïstiek vergemakkelijken. Hiervoor wordt een apart traject met besluitvorming ingezet; er wordt vanuit de gemeente Tilburg een opdracht uitgezet om meer zicht te krijgen op recidiverende casussen bij Veilig Thuis en op grond daarvan worden beleidsaanbevelingen gedaan over hoe deze recidive te voorkomen. Dit moet bijdragen aan het verminderen van de instroom bij Veilig Thuis. Voorgenomen besluit Het voorstel is om bijgaand besluit vast te stellen. 3

4 Zaaknummer Onderwerp Eenmalige subsidieaanvraag Veilig Thuis 2016 BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 1 november 2016 besloten: Veilig Thuis Midden Brabant een incidentele subsidie toe te kennen van voor de noodzakelijke verbetermaatregelen; dit bedrag te dekken uit lokale (Wmo-)middelen. namens het college van Heusden, de secretaris, b.a. mr. H.J.M. Timmermans 4

5

6

7 24/uurs bereikbaarheid Veilig Thuis Aan Gemeente Tilburg (college B&W) Van Directie Veilig Thuis Midden-Brabant Datum 27 juni 2016 Betreft Versie 24/7-bereikbaarheid Veilig Thuis 2.0 Inleiding Afgelopen januari is door Veilig Thuis een verbeterplan bij de Inspecties ingediend en twee van de vier benodigde verbetermaatregelen zijn inmiddels gerealiseerd (één ICT-registratiesysteem en richtlijnen voor informatiedeling tussen VT-organisaties onderling). De verbetermaatregelen die resteren hebben betrekking op de 24-7 bereik- en inzetbaarheid van Veilig Thuis. Verlengde frontoffice Onder de huidige voorwaarden en werkwijze is de bereikbaarheid tussen 08:00-23:00 en in de weekenden van 09:00-23:00 uur tot 01 juli 2016 voor Veilig Thuis Midden-Brabant (VT MB) (financieel) gedekt. Conform bestuurlijke afspraken met BJZ/SEZ en gemeente in 2014 zouden mensen/middelen beschikbaar komen ten behoeve van de bereikbaarheidsdienst van VT MB en Veilig Thuis West-Brabant (VT WB). BJZ heeft voor 2016 een toezegging gedaan van 1,65 fte, waar 0,65 in verhouding 60/40 toekomt aan VT MB. Dit is voor Veilig Thuis niet toereikend en derhalve hebben zowel VT MB als VT WB in het najaar 2015 hierover op bestuurlijk niveau contact gezocht met hun gastgemeente. In West-Brabant zijn voor VT in 2016 extra middelen beschikbaar gesteld. In Midden-Brabant heeft de gemeente BJZ(SEZ)/VT MB gevraagd voor 01/05/16 alsnog tot overeenstemming te komen en een plan in te dienen dat voorbij 2016/2017 gaat. Onderscheid wordt gemaakt tussen bereikbaarheid, crisisinterventie en crisisaanbod. Met BJZ/SEZ, Veilig Thuis en de gemeente moet nog een (vervolg)gesprek plaatsvinden naar aanleiding van het ingediende plan. Onder andere de haalbaarheid van het plan vanuit BJZ/SEZ om een bijdrage te leveren in middelen/capaciteit aan de bereikbaarheid van Midden-Brabant voor het tweede half jaar 2016 wordt besproken. Risico: geen overstemming en geen dekking voor middelen/fte per 01/07 om de bereikbaarheid in het huidige construct vorm te geven. Bijlage 1: berekening niet gedekte fte Verbetermaatregel 1: Bereikbaarheid in de nachtelijke uren De gemeente(n) in de regio Hart van Brabant hebben voor VT MB invulling te geven aan 24-7 bereiken inzetbaarheid de klok rond, dus ook tussen 23:00-08:00 uur. In het verbeterplan is aangegeven dat onder regie van gemeente Tilburg wordt onderzocht hoe hier invulling aan kan worden gegeven. Dit gaat een stap verder dan continuering van huidige werkwijze zoals benoemd onder punt 1. De gemeente is in januari hiervoor de gesprekken met betrokken partijen rondom (crisis)bereikbaarheid gestart, maar heeft met de opdracht aan BJZ(SEZ)/VT MB een tussenstap ingebouwd en daarmee de regie tot aan BJZ(SEZ)/VT MB teruggegeven. Tevens is afgesproken dat de vier Brabantse VT-organisaties gaan onderzoeken of deze nachtelijke bereikbaarheid niet ook op deze regioschaal kan worden uitgevoerd. De gesprekken met de vier Brabantse VT-organisaties zijn inmiddels gestart.

8 De vier Veilig Thuis-organisaties in de provincie Noord-Brabant hebben de intentie uitgesproken om in de nachtelijke uren de bereikbaarheid vorm te geven met een zogenoemde piket -dienst. De piket - dienst sluit aan op de huidige bereikbaarheidsdiensten van de VT-organisaties in Oost-Brabant en Midden-West Brabant (zoals onder de verlengde frontoffice benoemd). Er is commitment tussen de organisaties: vóór 1 juni 2016 zijn de randvoorwaarden met elkaar uitgewerkt met implementatiedatum uiterlijk 1 oktober Risico: wel overeenstemming, maar vertraging in implementatie door procedure met in te stellen OR. Extra voorwaarde: financiële dekking voor de tweede helft Bijlage 2: berekening bijdrage VT MB in provinciale nachtelijke piketdienst. Uitgaande van start per Q4 -> ,- /4 = 3.000,-. Verbetermaatregel 2: Bereikbaarheid Vertrouwensarts Voor de bereikbaarheid van de Vertrouwensarts buiten kantoortijden is de samenwerking gezocht met de andere Veilig Thuis organisaties in Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. Er wordt verkend of een bovenregionale bereikbaarheid georganiseerd kan worden. De gesprekken met de Brabantse en Limburgse VT-organisaties zijn gestart, met de inzet en intentie van alle partijen dat per bereikbaarheid van een Vertrouwensarts voor de regio Zuid-Nederland ingeregeld is. De zeven Veilig Thuis-organisaties van Limburg, Noord-Brabant en Zeeland hebben overeenstemming bereikt over het inregelen van de bereikbaarheidsdienst van Vertrouwensartsen. De bereikbaarheidsdienst wordt een doktersdienst, een achterwacht voor de verschillende bereikbaarheidsdiensten. Naar inwoneraantal leveren de verschillende VT-organisaties/gemeenten aan de achterwacht. Risico: inzet van formatie Vertrouwensarts betekent per direct minder (te weinig) formatie Vertrouwensarts beschikbaar tijdens kantooruren. Bijlage 3: berekening bijdrage VT MB in Zuid-Nederlandse doktersdienst. Uitgaande van start per 1 sept > ,- * 4/12= ,-.

9 BIJLAGE 1 / Benodigde fte voor gezamenlijke bereikbaarheid in (verlengde) frontoffice met VTWB. Betreft een inzet van: - 1 uitvoerend medewerker in actieve bereikbaarheidsdienst; - 1 uitvoerend medewerker in coördinatiedienst; - 1 achterwacht door een gedragswetenschapper of teammanager. Fte-inzet (boven)regionale 24h bereikbaarheidsdienst Veilig Thuis Midden- en West-Brabant A: Een actieve bereikbaarheids- én coördinatie dienst: 2 x 58 uur (continuïteitsrooster): 116 uur per week, uren in totaal, verdeling (VTMB) en (VTWB) MB: 2.412/ effectieve uren = 1,85 fte (excl. ORT conform cao) B: Achterwacht (piketdienst) gedragsdeskundige/teammanager: uur per week, 676 uren in totaal, verdeling 270 (VTMB) en 406 (VTWB) 270/ effectieve uren = 0,21 fte (excl. ORT conform cao) Regio Benodigde formatie uitv. Mw obv jrsalaris Benodigde formatie gw/tm-er obv jaarsalaris Totaal regio 35 % ORT Totaal incl 35 % ORT Midden 1,85 fte ,21 fte Bijdrage 0,65 fte SEZ Totaal 1,20 fte ,21 fte Benodigde fte voor gezamenlijke bereikbaarheid in (verlengde) frontoffice met VTMB op jaarbasis: - 1,85 fte CM - 0,21 fte GW/TM 2,06 fte (excl. ORT) Bijdrage van BJZ/SEZ 2016 in fte (om niet): 0,65 fte maakt de benodigde fte: - 1,20 fte CM - 0,21 fte GW/TM - 1,41 fte (excl. ORT) In het subsidieverzoek 2016 (begroting) is reeds ,- opgenomen en toegekend. Benodigd (resterend) bedrag voor uitvoering van 24-uurstaken -in verlengd frontoffice-model- ism met VT West-Brabant: ,- -/ ,- = ,-

10 BIJLAGE 2 / Personele kosten nachtelijke bereikbaarheid (piketdienst) Veilig Thuis Noord-Brabant Inzet (capaciteit, verdeling naar rato inwoneraantal) voor zowel medewerkers als achterwacht door gedragswetenschapper of teammanager. Betreft een inzet van: - 1 uitvoerend medewerker per bereikbaarheidsdienst - 1 achterwacht door een gedragswetenschapper of teammanager. Inzet van uur: door de week, compensatie 1 uur per nacht = 5 uur per week. Inzet van uur: in de weekenden, compensatie 2,5 uur per nacht = 5 uur per week. Totaal compensatie per week: 10 uur per benodigde discipline. Regio Inw. Aantal 2014 * % inzet Aantal weken Aantal dagen Comp. + feitelijke inzet **uitv. Medew. VT Uren inzet Achter. GW/TM West ,92 14, ,5 145 Midden ,68 9, ,9 65 Noordoost ,25 12, ,4 126 Zuidoost ,18 15, ,4 157 Totaal *Cijfers van bevolkingsprognose brabant.nl **Berekening verwachte feitelijke inzet tijdens de nachtelijke bereikbaarheid op basis van realisatie West en Midden (gem. 6 per maand) = 14 telefoontjes per maand + gemiddelde inzet 0,5 uur per gesprek = 7 uur Regio Benodigde formatie uitv. Mw* West 163,5 = 0,13 fte Midden 79,9 = 0,07 fte Noordoost 146,4 = 0,11 fte Zuidoost 182,4 = obv jrsalaris ** Benodigde formatie gw/tm-er * obv jaarsalaris ** Totaal regio 35 % ORT Totaal incl 35 % ORT = 0,11 fte = 0, fte = 0, fte = 0, ,14 fte fte Totaal * Berekend op effectieve inzet van 1297 uur **Berekend op gemiddeld bruto jaarsalaris ( 1 fte =36 uur) Bijdrage Veilig Thuis Midden-Brabant (op jaarbasis) ,- personeelskosten 795,- abonnement Tel&Tel (telefoondienst) ,- totaal

11 BIJLAGE 3 / Personele kosten Zuid-Nederlandse bereikbaarheidsdienst Vertrouwensartsen Inzet (capaciteit, verdeling naar rato inwoneraantal) voor Vertrouwensarts (VA) buiten kantoortijd. Betreft een inzet van: - 1 VA Inzet van 17: /09:00 uur: door de week. Inzet in de weekenden. Tabel 1. verdeling bereikbaarheid o.b.v. inwoneraantal VT organisatie inwoneraantal verhouding procentueel VT Zeeland % VT West Brabant % VT Brabant Noord Oost % VT Midden Brabant % VT Brabant Zuid Oost % VT Noord Limburg % VT Zuid Limburg % Totaal % Tabel 2. Berekening bereikbaarheid in weken/uren per VT regio incl. VT Zeeland VT organisatie weken Weken afgerond uren bereikbaarheid 52 VT Zeeland 4, VT West Brabant 9, VT Brabant Noord Oost 8, VT Midden Brabant 5, VT Brabant Zuid Oost 9, VT Noord Limburg 6, VT Zuid Limburg 8, Totaal 52, Bijdrage Veilig Thuis Midden-Brabant (op jaarbasis) Regio Benodigde formatie uitv. Mw* o.b.v. jrsalaris ** 35% ORT Midden- Brabant Totaal incl. 35 % ORT 0, Bijdrage Veilig Thuis Midden-Brabant (start per 1 september) Regio Benodigde formatie o.b.v. jrsalaris 35% ORT uitv. Mw* ** ORT Midden- Brabant Totaal incl. 35 % 0, ,

12 Plan van Aanpak wachtlijst Veilig Thuis Aan Gemeente Tilburg (college B&W) Van Directie Veilig Thuis Midden-Brabant Datum 25 juni 2016 Betreft Versie Aanpak wachtlijst Inleiding Op 13 mei heeft de directie van Veilig Thuis Midden-Brabant (Veilig Thuis) een gesprek gevoerd met de verantwoordelijke wethouders van centrumgemeente Gemeente Tilburg. Dit vond plaats in het kader van het landelijk toezicht dat de Inspecties bij alle Veilig Thuis-organisaties in 2015 uitvoerden. Veilig Thuis voldeed aan de 20 van de 24 verwachtingen en heeft in het kader van 24-uurs bereikbaarheid ook convenanten afgesloten met de Brabantse en ook Limburgse- en Zeeuwse Veilig Thuis-organisaties voor respectievelijk het inrichten van een nachtelijke piketdienst voor medewerkers en de bereikbaarheid van een vertrouwensarts in de nachtelijke uren. De verwachting is dat uiterlijk 1 oktober Veilig Thuis formeel alles heeft ingeregeld en daarmee aan alle verwachtingen van het eerste toetsingskader uit 2015 voldoet. Waar Veilig Thuis in 2016 niet (meer) aan de wettelijke normen voldoet is het hebben van een wachtlijst. Op verzoek van de gemeente heeft Veilig Thuis voorafgaande aan het gesprek een analyse van de mogelijke oorzaken gemaakt (bijlage 2). In het gesprek is er zowel stilgestaan bij de oorzaken van de wachtlijsten als de benodigde incidentele en structurele maatregelen om Veilig Thuis in staat te stellen om kwalitatief en binnen de wettelijke kaders haar taken te kunnen uitvoeren. De structurele maatregelen zijn nodig om in de basis de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in de regio Midden-Brabant duurzaam op orde te brengen. 2. Toelichting wachtlijst Veilig Thuis Midden-Brabant heeft in 2015 wachtlijstvrij kunnen werken, maar kent in 2016 een gestaag oplopende wachtlijst van 85 dossiers per 30/04 tot 150 dossiers per 15 juni: meldingen die na verrijking, weging van aard en ernst op risico s (triage) niet direct door een uitvoerend medewerker ter hand kunnen worden genomen. Veilig Thuis is met wachtlijstbeheer nog steeds in staat om alle zaken te wegen op aard en ernst en spoedeisende zaken direct af te handelen. Echter: meldingen waarin niet acuut veiligheid in het geding is kennen een wachttijd van drie tot zes weken alvorens actie kan worden ondernomen. De effecten van het ingezette pakket aan maatregelen, waaronder het instellen van een wachtlijstteam per 10/05, zijn teniet gedaan door continue hogere instroom en significante toename van het aantal huisverboden. Op de reguliere beschikbare capaciteit wordt teveel een beroep gedaan op spoedeisende zaken, waardoor (afsluiten en) doorstroom stagneert en niet spoedeisende zaken moeten wachten. Veilig Thuis is met de huidige instroom en capaciteit niet in staat om de wachtlijsten weg te werken. Ingezette maatregelen Veilig Thuis heeft in de eerste vijf maanden van 2016 maximaal ingezet om de ontstane wachtlijsten te stabiliseren (paragraaf 4.2 bijlage 2) en te reduceren. Per 10/05 heeft Veilig Thuis het wachtlijstbeheer geïntensiveerd door het instellen van een wachtlijstteam. Een knip is gemaakt bij zaak 100 om in 3-4 maanden tijd de zaken af te handelen. Vooruitlopend op besluitvorming omtrent financiële middelen

13 is werving van extra personeel in gang gezet conform eerder overdragen berekeningen (paragraaf 5.1, bijlage 2). Toename instroom In de eerste vijf maanden (t/m mei) kende Veilig Thuis Midden-Brabant een toename van de adviesvragen (+ 25,7%) en een toename van de meldingen (+4,7%). De toename van de meldingen in 2016 is deels te verklaren door registratie van de zorgmeldingen Jeugd. Deze kwamen in 2015 niet alle binnen bij Veilig Thuis. Tabel 1 Aantal jan. t/m mei Aantal 2016 (prognose) Adviezen Meldingen Routeeroverleg Meldingen Derden Tabel 2 Begroot aantal 2015 Aantal 2016 Adviezen ,7% Meldingen ,7% In de begroting Veilig Thuis 2016 is uitgegaan van gelijke instroom ten opzichte van Op jaarbasis leidt de huidige instroom tot een toename van zowel de adviezen als meldingen. Omgerekend naar extra fte die niet in de begroting zijn opgenomen: 528 adviezen x 1 uur = 528 uur meldingen x 20 uur = uur, totaal uur uur/ uur = 2,87 fte op jaarbasis Toename Huisverboden In de eerste vijf maanden (t/m mei) kende Veilig Thuis Midden-Brabant een enorme toename van het aantal huisverboden (+ 120%). De toename in 2016 is deels te verklaren doordat de Politie samen met Veilig Thuis de dalende trend in de afgelopen jaren heeft willen keren. De politie heeft in 2016 voor de structuur van piketdiensten Huisverbod gekozen en daarmee daadwerkelijk urgentie gegeven aan de aanpak huiselijk geweld. Een coördinatie van het huisverbod kost gemiddeld 40 uur inzet van uitvoerend medewerkers, waarbij met name in de eerste week door 1 of 2 medewerkers acuut moet worden gehandeld en daarbij er geen tijd meer is om in lopende dossiers voortgang te boeken. In de laatste weken van mei waren er (7!) huisverboden, waarop de directie van Veilig Thuis met de Politie afspraken probeert te maken waar mogelijk tot andere interventies te komen. Tabel 1 Huisverboden Aantal jan. t/m mei Aantal 2016 (prognose) Begroot aantal 2015 Aantal % De enorme piek in mei heeft de ingezette maatregelen op de wachtlijsten -waaronder het instellen van een wachtlijstteam- teniet gedaan en heeft ook effect gehad op doorlooptijden van lopende zaken. In de begroting Veilig Thuis 2016 is uitgegaan van 30 huisverboden. Op jaarbasis leidt de huidige instroom tot 58 huisverboden. Omgerekend naar extra fte die niet in de begroting zijn opgenomen: 28 huisverboden x 40 uur = uur/ uur = 0,86 fte op jaarbasis

14 3. Maatregelen korte termijn wegwerken wachtlijst (incidenteel) Door de bestuurder en het management van Veilig Thuis Midden-Brabant zijn bij de huidige stand van zaken de volgende maatregelen genomen voor het wegwerken van de wachtlijst: Knip maken bij de ca. nieuwe 100 wachtlijstzaken en direct toewijzen aan nieuwe teams; Omvormen van reguliere backofficeteams naar twee tijdelijke extra wachtlijstteams; Instellen van team doorzetzaken; Instellen van team crisisinterventie; Inzet van extra formatie Nieuwe wachtlijstzaken toewijzen aan nieuwe teams Door de grote hoeveelheid zaken op de wachtlijst blijft, ondanks een weging op aard en ernst en het oppakken van spoedeisende zaken, het risico ontstaan dat de zicht op de veiligheid van cliënten in de wachtende dossiers te beperkt is, met alle mogelijke gevolgen van dien. Direct (ingrijpen) en toewijzen aan nieuwe teams is noodzakelijk. Tijdelijk omvormen van reguliere backofficeteams naar twee tijdelijke extra wachtlijstteams Medio mei is een wachtlijstteam ingesteld bij dossier 100. Na ruim 1,5 maand staat deze zaak inmiddels op plek 47. Wat maakt dat in relatieve korte tijd ca. 53 zaken zijn afgehandeld, welke als succes te benoemen is. Werkzame bestanddelen in methodiek en werkwijze zoals een teamcaseload, een coördinator die het overzicht heeft en zaken/taken toebedeelt worden meegenomen voor snelle(re) doorlooptijden en afhandeling van zaken. Instellen team doorzetzaken Voor de zaken die snel kunnen worden doorgezet (bijv. naar bestaande hulpverlening of een gezinsvoogd) worden twee mensen vrijgemaakt die direct kunnen handelen. Doorzetzaken komen vanuit de wachtlijst en nieuwe instroom. Instellen team crisisinterventie Dit team pakt dagelijks de crisis/ hoog urgente zaken en de huisverboden op. Het crisisinterventieteam heeft geen caseload. Het instellen van een dergelijk team heeft tot gevolg dat medewerkers van de nieuwe teams niet uit hun werkflow van werken gehaald worden en met focus aan hun caseload kunnen werken. Inzet van extra formatie Vooruitlopend op besluitvorming omtrent financiële middelen is werving van extra personeel in gang gezet voor het wegwerken van de nieuwe 50 zaken op de wachtlijst (bijlage 1) én het opvangen van de effecten van de hogere instroom van adviezen, meldingen en huisverboden. Binnen de extra fte van casemanagers worden ook ca. 0,5fte medewerkers cliëntenadministratie aangesteld én ca. 0,5 fte gedragswetenschapper om de beide functiegroepen in de werkdruk evenredig te ontlasten. 4. Resultaat maatregelen korte termijn Met bovengenoemde maatregelen en inzet / aanstellen van extra formatie moeten gefaseerd de wachttijden verkort worden en het aantal zaken op de wachtlijst reduceren naar 0. Het beschikbaar zijn van gekwalificeerd personeel dat direct inzetbaar is een vertragende (risico)factor, evenals de zomervakantieperiode waar per definitie veel contracturen van medewerkers niet direct inzetbaar zijn. Het management stuurt op een periode van 4-5 maanden (vanaf 1 september het team volop sterkte) waarbij er weer kan worden overgegaan naar reguliere bedrijfsvoering. Monitoring en effectrapportage vindt maandelijks plaats.

15 5. Structurele maatregelen Bijgaande notitie beperkt zich tot incidentele maatregelen om per direct in 2016 Veilig Thuis in staat te stellen de huidige dossiers op de wachtlijst weg te werken. Voor enkele structurele maatregelen waarbij het effect op langere termijn wordt gerealiseerd worden inmiddels separaat afspraken met de centrumgemeente gemaakt waaronder: Structurele financiering Besprekingen met functionarissen van de regiogemeente(n) voor de begroting 2017, waarbij basis wordt gelegd voor een Veilig Thuis dat voldoende capabel is (kwalitatief en kwantitatief) om de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling te realiseren. Er is een causaal verband tussen de instroom producten/diensten kosten en capaciteit. Veilig Thuis Midden-Brabant doet mee aan het vullen/ontwikkelen van een procesmodel dat inmiddels door 11 Veilig Thuis-organisaties is omarmd, waarmee inmiddels 5,5 miljoen inwoners zijn gedekt en voorzichtige benchmarks mogelijk zijn. Met VNG worden gesprekken gevoerd waar het procesmodel een plaats kan krijgen in de landelijke kwaliteitsimpuls, juist om meer grip te krijgen op de benodigde budgetten. Voldoende beschikbare kennis- en capaciteit in de lokale wijk- en Toegangsteams Integrale visie en aanpak vanuit gemeenten in samenwerking met betrokken instanties om kennis, capaciteit en expertisevergroting bij de wijk- en Toegangsteams mogelijk te maken. Onder andere: beschikbaar maken van (specialistische) hulpverleners die op jeugd- en gezinsproblematiek toegerust zijn om ook de zwaardere zaken vanuit Veilig Thuis overgedragen te krijgen (waarbij o.a. casemanagement geborgd wordt)..; beleggen casusregie om tussen overdracht en aanmelding bij Raad of specialistische zorg regie te voeren in plaats van Veilig Thuis. De lokale structuur moet passend/aansluitend zijn ingericht op de visie van de gemeenten betreffende de positionering, sturing en bekostiging van Veilig Thuis. Op initiatief van Veilig Thuis hebben de directies/bestuurders van Kompaan en De Bocht / IMW / Bureau Jeugdzorg en Veilig Thuis reeds gesprekken gevoerd en willen binnenkort, separaat (maar niet los) van de aanpak van de wachtlijstproblematiek, een voorstel aan u overleggen om de volgende stap in het transformatieproces te maken. 6. Afsluiting Met de in dit plan aangegeven maatregelen moet de wachtlijst binnen Veilig Thuis uiterlijk 1 december zijn weggewerkt. Ondertussen werkt Veilig Thuis zowel intern (bedrijfsvoering) als extern met alle zorgen ketenpartners door aan de kwalitatieve doorontwikkeling. Veilig Thuis wil daarnaast maximaal bijdragen aan structurele maatregelen die het voor Veilig Thuis mogelijk maken om ook in het jaar 2017 en verder duurzaam, kwalitatief en binnen de wettelijke kaders haar taken verantwoord te kunnen uitvoeren.

16 Bijlage 1 Aanpak wachtlijsten Berekening extra capaciteit Onderstaande berekeningen gaan uit van het feit dat er reguliere aanstellingen mogelijk zijn en voldoende beschikbaar (en direct inzetbaar) personeel kan worden geworven. 1) Wegwerken wachtlijst 150 dossiers / vier maanden Gemiddeld aantal uur per dossier: 20 uur effectieve uren per fte-mw: (jaarbasis) * 150 zaken x 20 uur = uur/1.300 uur = 2,31 fte op jaarbasis en 4,59 fte op 4 maanden 2) Opvang (niet begrote) toename instroom adviezen en meldingen / tweede helft van het jaar Gemiddeld aantal uur per advies: 1 uur Gemiddeld aantal uur per melding: 20 uur effectieve uren per fte-mw: (jaarbasis) 528 adviezen x 1 uur = 528 uur meldingen x 20 uur = uur, totaal uur uur/1.300 uur = 2,87 fte op jaarbasis en 1,44 fte voor de tweede helft van het jaar 3) Opvang (niet begrote) toename aantal huisverboden Gemiddeld aantal uur per huisverbod: 40 uur effectieve uren per fte-mw: (jaarbasis) 28 huisverboden x 40 uur = uur/1.300 uur = 0,86 fte op jaarbasis en 0,43 fte voor de tweede helft van het jaar Totaal extra benodigde fte voor de tweede helft van het jaar 2,31 fte wachtlijstdossiers 1,44 fte opvang toename instroom adviezen en meldingen 0,43 fte opvang toename aantallen huisverboden 4,19 fte Totaal extra benodigde middelen voor de tweede helft van het jaar Gemiddelde loonkosten uitvoering casemanager fulltime, CAO Jeugdzorg ,- ** ,- wachtlijstdossiers ,- opvang toename instroom adviezen en meldingen ,- opvang toename aantallen huisverboden ,- *) uitgaande van effectieve uren (ivm ineffectieve inwerkuren nieuwe werknemers en versleutelde vakantieperiode huidige werknemers) **) uitgaande van reguliere aanstelling en niet via detacheringsbureaus

17 Bijlage 2 Analyse wachtlijst Veilig Thuis Midden-Brabant Wachtlijsten Veilig Thuis Midden-Brabant Aan Gemeente Tilburg (college B&W) Van Directie Veilig Thuis Datum 12 mei 2016 Betreft Versie Wachtlijsten Veilig Thuis Midden-Brabant 1.1 SAMENVATTING Per 1 januari 2015 zijn het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Midden-Brabant (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld Midden-Brabant (SHG) samengevoegd tot Veilig Thuis Midden-Brabant (Veilig Thuis), het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling voor alle burgers en professionals in de regio Midden-Brabant. Er is gestart in een samenwerkingsverband tussen beide organisaties. Per 1 januari 2016 is de organisatievorm veranderd en voert Veilig Thuis als zelfstandige stichting de wettelijke en bovenwettelijke taken voor de gemeenten in de regio Hart van Brabant uit. Wettelijke kaders Veilig Thuis opereert namens de gemeenten binnen wettelijk kaders en heeft hieraan te voldoen. Veilig Thuis vindt dat haar kernfunctie(s) goed moet worden bewaakt en juist zijn ingebed in de zorg- en strafketen. Uitgangspunt daarbij is dat zij altijd in staat is om kwantitatief en kwalitatief haar taken uit te voeren binnen de daarvoor gestelde wettelijke termijnen. Scherpe begroting 2016, ambitieus maar met risico s Conform het Programma van Eisen 2016 voert Veilig Thuis haar werkzaamheden uit. De begroting is zeer scherp overeengekomen, welke mede is vertaald in substantiële krimp en efficiencyslag in de formatie. Met een continue hoge instroom van complexe zaken (minder complexe zaken worden direct doorgezet) houdt dit risico s in. Veilig Thuis is bij het overdragen, afsluiten en doorzetten van dossiers altijd afhankelijk van derde partijen. In 2016 kent Veilig Thuis een toename aan instroom en de doorstroom stagneert door onvoldoende expertise en wachtlijsten in de sociale wijkteams maar ook door wachtlijsten bij de specialistische zorg en de Raad voor de Kinderbescherming. Wachtlijst Veilig Thuis in 2016 Veilig Thuis Midden-Brabant heeft in 2015 wachtlijstvrij kunnen werken, maar kent in 2016 een gestaag oplopende wachtlijst, per 30 april 85 dossiers. Veilig Thuis kan nog steeds spoedeisende zaken afhandelen, maar ondanks een pakket aan (interne) maatregelen in het eerste kwartaal van 2016 is de organisatie niet in staat om de wachtlijsten weg te werken. Aanpak voor een wachtlijstvrij Veilig Thuis Midden-Brabant Het is van groot belang voor alle betrokkenen dat Veilig Thuis direct kan interveniëren om in situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling de veiligheid van de direct betrokkenen te herstellen en herhaling te voorkomen. In bijgaande notitie wordt ingegaan op de rol van de gemeenten en Veilig Thuis in de context van de transitie (H2), algemene oorzaken van wachtlijsten bij Veilig Thuis-organisaties (H3), een nadere analyse van de wachtlijst binnen Veilig Thuis Midden-Brabant (H4) met vervolgens onderdelen voor een verbeterplan welke verder gaan dan de organisatiegrenzen van Veilig Thuis (H5). Oplossingen worden aangedragen voor het wegwerken van de wachtlijst op korte termijn, maar ook wordt richting gegeven aan verbeteraspecten voor de regio in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling op langere termijn. Veilig Thuis -als spil in de zorg- en de strafketen- pleit voor een integrale aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling samen met gemeenten, sociale wijkteams en betrokken ketenpartners. H1 INLEIDING Veilig Thuis heeft als doelstelling om mensen snel en laagdrempelig te helpen. De medewerkers taxeren risico s en interveniëren op aard en ernst. (Afbreuk)risico s op veiligheid zijn ongewenst en wachtlijsten passen daar niet bij. Een tijdelijke uitbreiding van de formatie kan vaak tot een oplossing leiden. Dat is een begrijpelijke reactie, zeker voor de korte termijn. Maar een goede analyse kan beter antwoord geven op de vraag welke maatregelen ook voor de lange termijn nodig zijn. In bijgaand document probeert Veilig Thuis een diepere analyse te maken en aanknopingspunten te geven voor een structurele verbetering. Met het ontstaan en de toename van de wachtlijst in de regio Midden-Brabant beoogt Veilig Thuis met deze notitie een gespreksleidraad te hebben waarmee er zicht is op de situatie en er samen met de gemeenten tot oplossing(en) kan worden gekomen.

18 1.1 Definitie wachtlijst Er is sprake van een wachtlijst als: - Veilig Thuis wegens capaciteitsgebrek niet in staat is binnen vijf dagen triage toe te passen op alle binnenkomende meldingen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling; - Veilig Thuis niet in staat is de meldingen, die ze om welke reden dan ook niet kan doorzetten naar het lokale veld of andere hulpverleners, direct na de triagefase ter hand te nemen. Per 2016 kent Veilig Thuis Midden-Brabant een oplopende wachtlijst. Wel zijn de medewerkers in staat alle meldingen binnen vijf dagen op veiligheidsrisico te wegen (triage) en bij hoog-risicozaken direct te interveniëren Ontstaan van wachtlijsten bij Veilig Thuis De wachtlijstproblematiek begint vaak als minder urgente meldingen niet direct opgepakt kunnen worden, om de spoedeisende voor te laten gaan. Zolang de meldingen nog binnen de wettelijke 10-weken termijn afgehandeld worden is er officieel nog niets aan de hand. Er wordt dan vaak gesproken over een werkvoorraad of wachttijden. In een volgende fase blijkt echter dat de wachttijd niet wordt bepaald door de urgentie van de melding, maar door de beschikbare capaciteit binnen Veilig Thuis. De wachttijd groeit. Na enige tijd kunnen zelfs spoedeisende meldingen niet meer direct in behandeling worden genomen. De wachttijden voor de minder spoedeisende meldingen lopen op en meldingen kunnen niet meer binnen de 10-weken termijn worden afgehandeld. Er is dan sprake van een dubbel probleem. Veilig Thuis Midden-Brabant bevindt zich in de tweede fase zoals hierboven beschreven. Door het instellen van wachtlijstbeheer heeft Veilig Thuis willen bewerkstelligen dat alle zaken binnen vijf dagen worden getriageerd en de wachttijden worden gestabiliseerd en gereduceerd. Veilig Thuis Midden-Brabant kan nog steeds spoedeisende zaken afhandelen, echter is niet meer in staat om alle zaken binnen de 10-weken termijn af te handelen. H2 GEMEENTEN EN VEILIG THUIS In dit hoofdstuk wordt het perspectief van gemeenten en Veilig Thuis-organisaties naar aanleiding van het eerste toezichtbezoek van de Inspecties najaar geschetst. Per paragraaf wordt vanuit de landelijke context de stap gemaakt naar Veilig Thuis en de regio Midden-Brabant. 2.1 Wettelijke eisen en model Handelingsprotocol Gemeenten hebben niet alleen het Steunpunt Huiselijk Geweld en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling moeten samenvoegen, in de WMO zijn ook voor het eerst wettelijke eisen gesteld aan de wijze waarop meldingen van huiselijk geweld moesten worden beoordeeld en afgehandeld. Er kan worden gesteld dat de nieuwe wet meer eisen stelt aan de samengevoegde organisatie, dan de oude wetten aan de beide samenstellende delen afzonderlijk. Vervolgens hebben gemeenten zich uit vrije wil gecommitteerd een aantal extra kwaliteitseisen, die door de VNG, na uitgebreid consult van alle betrokken partijen, waaronder de Inspecties, in het model Handelingsprotocol zijn opgenomen. De belangrijkste zijn triage op alle binnenkomende meldingen, waaronder alle zorgmeldingen jeugd van de politie, de monitorfunctie op alle aan de hulpverlening overgedragen meldingen en het navragen bij de politie of een bepaalde persoon of een bepaald gezin bij de politie bekend is in een voor Veilig Thuis relevante context. Gemeenten hebben er naar hun oordeel alles aan gedaan om de kwaliteitsmaatstaf voor Veilig Thuis organisaties op een hoog niveau te leggen. In de Midden-Brabant worden de taken van Veilig Thuis uitgevoerd conform het Programma van Eisen van de gastgemeente Tilburg. In het Programma van Eisen zijn de kwaliteitseisen voor 2016 nader gespecificeerd. In algemene zin kan gesteld worden dat bij de uitvoering van haar wettelijke taken het Protocol van Handelen (VNG) met kleine aanpassingen naar de regio leidend is. 2.2 Veilig Thuis binnen de transformatie van het stelsel Met de Jeugdwet en de WMO 2015 zijn gemeenten - samen met andere gemeenten in regionaal verband - verantwoordelijk voor Veilig Thuis. Niet alleen het budget en de organisatievorm van Veilig Thuis organisaties zijn door gemeenten bepaald, maar ook de samenwerking tussen Veilig Thuis en de diverse lokale jeugdteams en wijk- en gebiedsteams staan onder gemeentelijke regie. Op het moment van de Inspectiebezoeken in 2015 was dat hele stelsel nog geen jaar oud. Veel samenwerkingsprocessen moesten - en moeten nog worden ingeregeld. Er wordt hard gewerkt aan het opnieuw definiëren van ieders verantwoordelijkheid in de keten, er wordt geïnventariseerd welke deskundigheden daarvoor nodig zijn en er wordt geïnvesteerd in deskundigheidsbevordering. Gedurende het gehele complexe eerste transformatiejaar is Veilig Thuis in alle regio s overeind gebleven, zijn er geen al te grote ongelukken gebeurd (voor zover de VNG weet in ieder geval niet meer dan in voorgaande jaren) en is het gelukt om de Veilig Thuis zowel bij burgers als bij het daarvoor relevant veld van professionals een grote naamsbekendheid te geven. Zeker, er zijn veel aspecten die kunnen worden verbeterd. Gemeenten zijn zich daar terdege van bewust. Bij een zo grote transitie als die in 2015, kost dat tijd.

19 In Midden-Brabant heeft Veilig Thuis in 2015 maximaal geïnvesteerd in de samenwerking met het voorliggende veld en zijn er werkafspraken met het IMW voor de centrumgemeente Tilburg gemaakt, welke door de andere gemeenten worden overgenomen. Daarnaast hebben de gemeenten besloten, om conform de landelijke lijn, de politiemeldingen Jeugd onder de verantwoordelijkheid van Veilig Thuis af te handelen. De aanwezigheid van Veilig Thuis in het Zorg- en Veiligheidshuis en de verregaande samenwerkingsafspraken met verschillende ketenpartners hebben de Inspecties als good practice beoordeeld. 2.3 Veilig Thuis en de caseload De caseload van Veilig Thuis is hoog. Dat is het gevolg van drie factoren: - In een groot aantal Veilig Thuis regio s is het aantal meldingen en adviesvragen toegenomen. - De samenwerking met jeugd- wijk- en gebiedsteams moet nog verder uitkristalliseren. Zolang die samenwerking nog niet helder is, hebben Veilig Thuis medewerkers de neiging om casussen bij zich te houden, omdat zij zich verantwoordelijk voelen voor de betrokkenen in die casus. Dat leidt tot een toename van het aantal openstaande dossiers. - De budgetten voor Veilig Thuis zijn niet geënt geweest op de nieuwe eisen in de wet en op het model Handelingsprotocol, maar op de oude budgetten van SHG en AMK. In veel regio s is op het AMK-budget gekort, omdat ook het Rijk aan gemeenten een korting doorgaf (en nog verder gaat doorgeven). Midden-Brabant kende in 2015 een toename van haar instroom. Midden-Brabant herkent de neiging van de organisatie en haar medewerkers om de casussen op te pakken e/o bij zich te houden waar feitelijk een overdracht naar het voorliggende veld e/o bestaande hulpverlening nodig is. Nadere analyse met betrokken ketenpartners is nodig om effectieve aanpak in de keten(s) te bewerkstelligen en doorstroom bij Veilig Thuis te bevorderen Midden-Brabant heeft in 2015 met gelijke budgetten als in 2014 kunnen werken en ook de groei van instroom en extra taken in de loop van het jaar (gesloten plaatsingen vrijwillig kader namens de gemeenten, raadsverzoeken namens de gemeente) kunnen opvangen. In 2016 is een lager budget overeengekomen dan in 2015, welke zich deels heeft vertaald in minder formatie. De caseload per medewerker is per 2016 direct toegenomen. 2.4 Veilig Thuis en verantwoordelijkheid gemeenten Na de inspectiebezoeken in 2015 heeft het ondersteuningsprogramma VNG bij de inspecties aandacht gevraagd voor het feit dat de gemeenten zowel financieel als inhoudelijk verantwoordelijk zijn voor Veilig Thuis: - Veilig Thuis is onderdeel van een veel grotere operatie dan alleen de samenvoeging van SHG en AMK, namelijk de gehele transitie van het jeugdstelsel; - Het feit dat Veilig Thuis mede daardoor niet eigenstandig in staat is om de verbetermaatregelen te nemen, maar afhankelijk is van de capaciteit en deskundigheid van o.a. de jeugd- wijk- en gebiedsteams, waarvoor afzonderlijke Colleges en gemeenteraden verantwoordelijk zijn, worden in de overwegingen van de Inspecties in de tweede ronde meegenomen; - De gemeenten en de Veilig Thuis-organisaties hebben de notie dat Veilig Thuis de problematiek van huiselijk geweld en kindermishandeling integraal dient te benaderen en de context dat Veilig Thuis valt onder de gemeentelijke regie, onderdeel is van de brede transformatie in het sociaal domein en dat het de nodige tijd zal vergen voordat de kaders en de samenwerkingsverbanden in dat domein zullen zijn uitgekristalliseerd. Het meest alarmerende punt in de inspectierapporten betreft het punt van de wachtlijsten, waarmee veel Veilig Thuis organisaties te kampen hebben. Kort samengevat is de conclusie van de Inspecties dat er in de meeste Veilig Thuis organisaties adequaat wordt gehandeld in situaties waarin de veiligheid acuut in het geding is. Maar door het ontstaan van een wachtlijst, groeit er een serie net iets minder urgente casussen, waarin niet direct actie wordt ondernomen. Hoewel een aantal Veilig Thuis organisaties wachtlijstbeheer heeft ingesteld kan niet overal worden gegarandeerd dat al deze casussen worden gemonitord op veiligheid. Daaruit ontstaan veiligheidsrisico s. Deze situatie is niet acceptabel. Veilig Thuis Midden-Brabant heeft wachtlijstbeheer ingesteld en screent op veiligheid, aard en ernst. 2.5 Veilig Thuis en aanpak wachtlijsten Gemeenten en Veilig Thuis-organisaties hebben geen enkele behoefte om ook maar iets af te dingen op de conclusies van de Inspecties met betrekking tot de wachtlijsten. De wachtlijsten worden voor verreweg het belangrijkste deel veroorzaakt doordat Veilig Thuis te weinig budget heeft en daardoor te weinig capaciteit in relatie tot de hoeveelheid werk die door Veilig Thuis moet worden verzet. Als het om de oplossing gaat, lijken de volgende overwegingen relevant: - Veilig Thuis gaat niet over z n eigen budget. Het beschikbare budget is onderdeel van een politiek discussie en besluitvorming in de gemeenteraden van alle gemeenten in de regio die voor Veilig Thuis verantwoordelijk zijn;

20 - De hoeveelheid werk die door Veilig Thuis moet worden verzet is niet een vast gegeven. Het is het gevolg van keuzes (bijvoorbeeld op het gebied van het Handelingsprotocol) maar ook van de verdeling van werkzaamheden tussen Veilig Thuis en de lokale jeugd- wijk- en gebiedsteams in de diverse gemeenten. Ook bij die verdeling worden uiteindelijk de keuzes gemaakt door gemeenten. Niet door Veilig Thuis. In de aanpak van de wachtlijstproblematiek is Veilig Thuis van mening dat er zeker moet worden gekeken naar capaciteit, waarbij o.a. met benchmarking op de instroom, aantal inwoner, beschikbaar budget, maar ook verder moet worden ingezoomd op kennis, expertise bij gebiedsteam en hulpverleningsaanbod in de regio voor een goede uitstroom. Uiteraard neemt Veilig Thuis alle maatregelen die nodig zijn voor een efficiënte bedrijfsvoering. H3 WACHTLIJSTEN EN VEILIG THUIS In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op het belang van wachtlijstvrij werken door Veilig Thuis en de algemene oorzaken van het ontstaan van wachtlijsten. In de laatste paragraaf wordt ingegaan op de oorzaken van wachtlijsten bij Veilig Thuis Midden- Brabant. 3.1 Belang van wachtlijstvrij werken door Veilig Thuis Veilig Thuis heeft als eerste en belangrijkste taak om in situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling de veiligheid van direct betrokkenen te herstellen en herhaling te voorkomen. In overzichtelijke situaties kan die taak worden overgedragen aan lokale teams. Maar bij ernstige en complexe vormen van geweld is Veilig Thuis de aangewezen instantie om die taken uit te voeren. In veel gevallen vereist dat snelle actie en daarna een serie adequate vervolgacties. Als de capaciteit daarvoor ontbreekt, heeft dat het grote risico dat het geweld ondertussen verergert. Het is dus van het grootste belang dat Veilig Thuis direct kan interveniëren als dat moet en in alle gevallen waarin dat moet. Dat is in het belang: - van Veilig Thuis, dat op die manier z n wettelijke taken naar behoren kan uitvoeren; - van de direct betrokkenen, ten behoeve van wie de-escalerend door Veilig Thuis kan worden ingegrepen; - en niet in de laatste plaats van de gemeenten, omdat zo wordt voorkomen dat geweld escaleert; daardoor worden grote veiligheidsrisico s vermeden, de hulpverlening kan snel op gang komen en - niet onbelangrijk - de kosten blijven zo beperkt. 3.2 Oorzaken wachtlijsten 20 van de 26 Veilig Thuis-organisaties in Nederland kampen met wachtlijsten. Verschillende oorzaken liggen hieraan te grondslag, maar niet elke oorzaak is bij iedere Veilig Thuis-organisatie aan de orde. Veilig Thuis Midden-Brabant geeft in paragraaf 3.3 zo nauwkeurig mogelijk aan welke oorzaken wel of geen rol spelen in de regio Midden-Brabant. 1. Toename van het aantal meldingen Op een enkele regio na, is overal in Nederland sprake van een toename van het aantal adviesvragen en meldingen. De oorzaak daarvan ligt waarschijnlijk in het enorme succes van de spotjes (Het houdt niet op, niet vanzelf) op radio en TV en het daarin genoemde nieuwe en gratis landelijk telefoonnummer Daarnaast is Veilig Thuis 24/7 bereikbaar en komen in de naam Veilig Thuis de termen kindermishandeling en huiselijk geweld niet meer voor: de drempel om contact te zoeken ligt lager. 2. Samenwerking met lokale teams staat nog in de kinderschoenen De vorming van Veilig Thuis valt samen met de transitie van een scala aan voorzieningen naar het lokale sociale domein. In veel regio s geven wijkteams bij Veilig Thuis aan dat ze zich nog niet voldoende toegerust voelen om zelfstandig met serieuze casuïstiek van huiselijk geweld of kindermishandeling om te gaan. Ook komt het voor dat Veilig Thuis uit voorzorg het zekere voor het onzekere neemt en ook de lichtere casuïstiek nog maar even bij zich houdt. Daarnaast zijn er regio s waar een grote instroom bij de wijkteams leidt tot wachtlijsten bij deze teams. Het gevolg is dat Veilig Thuis dichtslibt: de voordeur staat wagenwijd open, de achterdeur de wijkteams aan wie een groot deel van de casuïstiek vroeg of laat moet worden overgedragen, staat op een kier. 3. Berekening van budget In 2015 en 2016 zijn de budgetten van de nieuwe Veilig Thuis-organisaties gebaseerd op aannames, niet gestaafd door feiten. Regio s hebben verschillende aannames gemaakt bij het vaststellen van de formatie met daarbij een inschatting van het deel van de casuïstiek dat door wijkteam zou kunnen worden opgepakt. Enkele aannames zijn onjuist geweest waaronder: - Er is geen rekening gehouden met de het feit dat alle zorgmeldingen Jeugd van de politie bij Veilig Thuis binnenkomen, waar vroeger in veel regio s maar een deel bij de AMK s binnenkwam;