EEN VEILIG THUIS. DĤT DOEN WE SĤMEN!

Transcriptie

1 Plan van Aanpak wachtlijst Veilig Thuis MlDOENBRftòĥNT EEN VEILIG THUIS. Aan Van Datum Betreft Versie Gemeente Tilburg (college B&W) Directie Veilig Thuis MiddenBrabant 25 juni 2016 Aanpak wachtlijst Inleiding Op 13 mei heeft de directie van Veilig Thuis MiddenBrabant (Veilig Thuis) een gesprek gevoerd met de verantwoordelijke wethouders van centrumgemeente Gemeente Tilburg. Dit vond plaats in het kader van het landelijk toezicht dat de Inspecties bij alle Veilig Thuisorganisaties in 2015 uitvoerden. Veilig Thuis voldeed aan de 20 van de 24 verwachtingen en heeft in het kader van 24uurs bereikbaarheid ook convenanten afgesloten met de Brabantse en ook Limburgse en Zeeuwse Veilig Thuisorganisaties voor respectievelijk het inrichten van een nachtelijke piketdienst voor medewerkers en de bereikbaarheid van een vertrouwensarts in de nachtelijke uren. De verwachting is dat uiterlijk 1 oktober Veilig Thuis formeel alles heeft ingeregeld en daarmee aan alle verwachtingen van het eerste toetsingskader uit 2015 voldoet. Waar Veilig Thuis in 2016 niet (meer) aan de wettelijke normen voldoet is het hebben van een wachtlijst. Op verzoek van de gemeente heeft Veilig Thuis voorafgaande aan het gesprek een analyse van de mogelijke oorzaken gemaakt (bijlage 2). In het gesprek is er zowel stilgestaan bij de oorzaken van de wachtlijsten als de benodigde incidentele en structurele maatregelen om Veilig Thuis in staat te stellen om kwalitatief en binnen de wettelijke kaders haar taken te kunnen uitvoeren. De structurele maatregelen zijn nodig om in de basis de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in de regio MiddenBrabant duurzaam op orde te brengen. 2. Toelichting wachtlijst Veilig Thuis MiddenBrabant heeft in 2015 wachtlijstvrij kunnen werken, maar kent in 2016 een gestaag oplopende wachtlijst van 85 dossiers per 30/04 tot 150 dossiers per 15 juni: meldingen die na verrijking, weging van aard en ernst op risico's (triage) niet direct door een uitvoerend medewerker ter hand kunnen worden genomen. Veilig Thuis is met wachtlijstbeheer nog steeds in staat om alle zaken te wegen op aard en ernst en spoedeisende zaken direct af te handelen. Echter: meldingen waarin niet acuut veiligheid in het geding is kennen een 'wachttijd' van drie tot zes weken alvorens actie kan worden ondernomen. De effecten van het ingezette pakket aan maatregelen, waaronder het instellen van een wachtlijstteam per 10/05, zijn teniet gedaan door continue hogere instroom en significante toename van het aantal huisverboden. Op de reguliere beschikbare capaciteit wordt teveel een beroep gedaan op spoedeisende zaken, waardoor (afsluiten en) doorstroom stagneert en niet spoedeisende zaken moeten wachten. Veilig Thuis is met de huidige instroom en capaciteit niet in staat om de wachtlijsten weg te werken. Ingezette maatregelen Veilig Thuis heeft in de eerste vijf maanden van 2016 maximaal ingezet om de ontstane wachtlijsten te stabiliseren (paragraaf 4.2 bijlage 2) en te reduceren. Per 10/05 heeft Veilig Thuis het wachtlijstbeheer geïntensiveerd door het instellen van een wachtlijstteam. Een 'knip' is gemaakt bij zaak 100 om in 34 maanden tijd de zaken af te handelen. Vooruitlopend op besluitvorming omtrent financiële middelen

2 is werving van extra personeel in gang gezet conform eerder overdragen berekeningen (paragraaf 5.1, bijlage 2). MlDOENBRftòĥNT EEN VEILIG THUIS. Toename instroom In de eerste vijf maanden (t/m mei) kende Veilig Thuis MiddenBrabant een toename van de adviesvragen 25,79) en een toename van de meldingen ^4,79). De toename van de meldingen in 2016 is deels te verklaren door registratie van de zorgmeldingen Jeugd. Deze kwamen in 2015 niet alle binnen bij Veilig Thuis. Tabel 1 Aantal jan. t/m mei Aantal 2016 (prognose) Adviezen Meldingen Routeeroverleg Meldingen Derden Tabel 2 Begroot aantal 2015 Aantal 2016 Adviezen ,796 Meldingen ,79 In de begroting Veilig Thuis 2016 is uitgegaan van gelijke instroom ten opzichte van Op jaarbasis leidt de huidige instroom tot een toename van zowel de adviezen als meldingen. Omgerekend naar extra fte die niet in de begroting zijn opgenomen: 528 adviezen x 1 uur = 528 uur meldingen x 20 uur = uur, totaal uur uur/ uur = 2,87 fte op jaarbasis Toename Huisverboden In de eerste vijf maanden (t/m mei) kende Veilig Thuis MiddenBrabant een enorme toename van het aantal huisverboden 1209). De toename in 2016 is deels te verklaren doordat de Politie samen met Veilig Thuis de dalende trend in de afgelopen jaren heeft willen keren. De politie heeft in 2016 voor de structuur van piketdiensten Huisverbod gekozen en daarmee daadwerkelijk urgentie gegeven aan de aanpak huiselijk geweld. Een coördinatie van het huisverbod kost gemiddeld 40 uur inzet van uitvoerend medewerkers, waarbij met name in de eerste week door 1 of 2 medewerkers acuut moet worden gehandeld en daarbij er geen tijd meer is om in lopende dossiers voortgang te boeken. In de laatste weken van mei waren er (7!) huisverboden, waarop de directie van Veilig Thuis met de Politie afspraken probeert te maken waar mogelijk tot andere interventies te komen. Tabel 1 Huisverboden Aantal jan. t/m mei Aantal 2016 (prognose) Begroot aantal 2015 Aantal De enorme piek in mei heeft de ingezette maatregelen op de wachtlijsten waaronder het instellen van een wachtlijstteam teniet gedaan en heeft ook effect gehad op doorlooptijden van lopende zaken. In de begroting Veilig Thuis 2016 is uitgegaan van 30 huisverboden. Op jaarbasis leidt de huidige instroom tot 58 huisverboden. Omgerekend naar extra fte die niet in de begroting zijn opgenomen: 28 huis verboden x 40 uur = uur/ uur = 0,86 fte op jaarbasis

3 3. Maatregelen korte termijn wegwerken wachtlijst EEN VEILIG THUIS. (incidenteel) MIDDENBRRSRNT Door de bestuurder en het management van Veilig Thuis MiddenBrabant zijn bij de huidige stand van zaken de volgende maatregelen genomen voor het wegwerken van de wachtlijst: Knip maken bij de ca. nieuwe 100 wachtlijstzaken en direct toewijzen aan nieuwe teams; Omvormen van reguliere backofficeteams naar twee tijdelijke extra wachtlijstteams; Instellen van team doorzetzaken; Instellen van team crisisinterventie; Inzet van extra formatie Nieuwe wachtlijstzaken toewijzen aan nieuwe teams Door de grote hoeveelheid zaken op de wachtlijst blijft, ondanks een weging op aard en ernst en het oppakken van spoedeisende zaken, het risico ontstaan dat de zicht op de veiligheid van cliënten in de wachtende dossiers te beperkt is, met alle mogelijke gevolgen van dien. Direct (ingrijpen) en toewijzen aan nieuwe teams is noodzakelijk. Tijdelijk omvormen van reguliere backofficeteams naar twee tijdelijke extra wachtlijstteams Medio mei is een wachtlijstteam ingesteld bij dossier '100'. Na ruim 1,5 maand staat deze zaak inmiddels op plek 47. Wat maakt dat in relatieve korte tijd ca. 53 zaken zijn afgehandeld, welke als succes te benoemen is. Werkzame bestanddelen in methodiek en werkwijze zoals een 'teamcaseload', een coördinator die het overzicht heeft en zaken/taken toebedeelt worden meegenomen voor snelle(re) doorlooptijden en afhandeling van zaken. Instellen team doorzetzaken Voor de zaken die snel kunnen worden doorgezet (bijv. naar bestaande hulpverlening of een gezinsvoogd) worden twee mensen vrijgemaakt die direct kunnen handelen. Doorzetzaken komen vanuit de wachtlijst en nieuwe instroom. Instellen team crisisinterventie Dit team pakt dagelijks de crisis/ hoog urgente zaken en de huisverboden op. Het crisisinterventieteam heeft geen caseload. Het instellen van een dergelijk team heeft tot gevolg dat medewerkers van de nieuwe teams niet uit hun werkflow van werken gehaald worden en met focus aan hun caseload kunnen werken. Inzet van extra formatie Vooruitlopend op besluitvorming omtrent financiële middelen is werving van extra personeel in gang gezet voor het wegwerken van de nieuwe 50 zaken op de wachtlijst (bijlage 1) én het opvangen van de effecten van de hogere instroom van adviezen, meldingen en huisverboden. Binnen de extra fte van casemanagers worden ook ca. 0,5fte medewerkers cliëntenadministratie aangesteld én ca. 0,5 fte gedragswetenschapper om de beide functiegroepen in de werkdruk evenredig te ontlasten. 4. Resultaat maatregelen korte termijn Met bovengenoemde maatregelen en inzet / aanstellen van extra formatie moeten gefaseerd de wachttijden verkort worden en het aantal zaken op de wachtlijst reduceren naar 0. Het beschikbaar zijn van gekwalificeerd personeel dat direct inzetbaar is een vertragende (risico)factor, evenals de zomervakantieperiode waar per definitie veel contracturen van medewerkers niet direct inzetbaar zijn. Het management stuurt op een periode van 45 maanden (vanaf 1 september het team volop sterkte) waarbij er weer kan worden overgegaan naar reguliere bedrijfsvoering. Monitoring en effectrapportage vindt maandelijks plaats.

4 EEN VEILIG THUIS. 5. Structurele maatregelen Bijgaande notitie beperkt zich tot incidentele maatregelen om per MiũDENBRň&ftNT direct in 2016 Veilig Thuis in staat te stellen de huidige dossiers op de wachtlijst weg te werken. Voor enkele structurele maatregelen waarbij het effect op langere termijn wordt gerealiseerd worden inmiddels separaat afspraken met de centrumgemeente gemaakt waaronder: Structurele financiering Besprekingen met functionarissen van de regiogemeente(n) voor de begroting 2017, waarbij basis wordt gelegd voor een Veilig Thuis dat voldoende capabel is (kwalitatief en kwantitatief) om de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling te realiseren. Er is een causaal verband tussen de instroom producten/diensten kosten en capaciteit. Veilig Thuis MiddenBrabant doet mee aan het vullen/ontwikkelen van een procesmodel dat inmiddels door 11 Veilig Thuisorganisaties is omarmd, waarmee inmiddels 5,5 miljoen inwoners zijn 'gedekt' en voorzichtige benchmarks mogelijk zijn. Met VNG worden gesprekken gevoerd waar het procesmodel een plaats kan krijgen in de landelijke kwaliteitsimpuls, juist om meer grip te krijgen op de benodigde budgetten. Voldoende beschikbare kennis en capaciteit in de lokale wijk en Toegangsteams Integrale visie en aanpak vanuit gemeenten in samenwerking met betrokken instanties om kennis, capaciteit en expertisevergroting bij de wijk en Toegangsteams mogelijk te maken. Onder andere: beschikbaar maken van (specialistische) hulpverleners die op jeugd en gezinsproblematiek toegerust zijn om ook de zwaardere zaken vanuit Veilig Thuis overgedragen te krijgen (waarbij o.a. casemanagement geborgd wordt)..; beleggen casusregie om tussen overdracht en aanmelding bij Raad of specialistische zorg regie te voeren in plaats van Veilig Thuis. De lokale structuur moet passend/aansluitend zijn ingericht op de visie van de gemeenten betreffende de positionering, sturing en bekostiging van Veilig Thuis. Op initiatief van Veilig Thuis hebben de directies/bestuurders van Kompaan en De Bocht / IMW / Bureau Jeugdzorg en Veilig Thuis reeds gesprekken gevoerd en willen binnenkort, separaat (maar niet los) van de aanpak van de wachtlijstproblematiek, een voorstel aan u overleggen om de volgende stap in het transformatieproces te maken. 6. Afsluiting Met de in dit plan aangegeven maatregelen moet de wachtlijst binnen Veilig Thuis uiterlijk 1 december zijn weggewerkt. Ondertussen werkt Veilig Thuis zowel intern (bedrijfsvoering) als extern met alle zorg en ketenpartners door aan de kwalitatieve doorontwikkeling. Veilig Thuis wil daarnaast maximaal bijdragen aan structurele maatregelen die het voor Veilig Thuis mogelijk maken om ook in het jaar 2017 en verder duurzaam, kwalitatief en binnen de wettelijke kaders haar taken verantwoord te kunnen uitvoeren.

5 Bijlage 1 Aanpak wachtlijsten Berekening extra capaciteit MlDOENBRňBĤNľ MIDDEN BRfi&ĤNT EEN VEILIG THUIS. Onderstaande berekeningen gaan uit van het feit dat er reguliere aanstellingen mogelijk zijn en voldoende beschikbaar (en direct inzetbaar) personeel kan worden geworven. 1) Wegwerken wachtlijst 150 dossiers / vier maanden Gemiddeld aantal uur per dossier: 20 uur effectieve uren per ftemw: (jaarbasis) * 150 zaken x 20 uur = uur/1.300 uur = 2,31 fte op jaarbasis en 4,59 fte op 4 maanden 2) Opvang (niet begrote) toename instroom adviezen en meldingen / tweede helft van het jaar Gemiddeld aantal uur per advies: 1 uur Gemiddeld aantal uur per melding: 20 uur effectieve uren per ftemw: (jaarbasis) 528 adviezen x 1 uur = 528 uur meldingen x 20 uur = uur, totaal uur uur/1.300 uur = 2,87 fte op jaarbasis en 1,44 fte voor de tweede helft van het jaar 3) Opvang (niet begrote) toename aantal huisverboden Gemiddeld aantal uur per huisverbod: 40 uur effectieve uren per ftemw: (jaarbasis) 28 huisverboden x 40 uur = uur/1.300 uur = 0,86 fte op jaarbasis en 0,43 fte voor de tweede helft van het jaar Totaal extra benodigde fte voor de tweede helft van het jaar 2,31 fte wachtlijstdossiers 1,44 fte opvang toename instroom adviezen en meldingen 0,43 fte opvang toename aantallen huisverboden 4,19 fte Totaal extra benodigde middelen voor de tweede helft van het jaar Gemiddelde loonkosten uitvoering casemanager fulltime, CAO Jeugdzorg i , ** i , wachtlijstdossiers i , opvang toename instroom adviezen en meldingen i , opvang toename aantallen huisverboden i , *) uitgaande van effectieve uren (ivm ineffectieve inwerkuren nieuwe werknemers en versleutelde vakantieperiode huidige werknemers) **) uitgaande van reguliere aanstelling en niet via detacheringsbureaus

6 EEN VEIL IG THUIS. Bijlage 2 Analyse wachtlijst Veilig Thuis MiddenBrabant MlDOENBRftòĥNT Wachtlijsten Veilig Thuis MiddenBrabant Aan Gemeente Tilburg (college B&W) Van Directie Veilig Thuis Datum 12 mei 2016 Betreft Wachtlijsten Veilig Thuis MiddenBrabant Versie 1.1 SAMENVATTING Per 1 januari 2015 zijn het Advies en Meldpunt Kindermishandeling MiddenBrabant (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld MiddenBrabant (SHG) samengevoegd tot Veilig Thuis MiddenBrabant (Veilig Thuis), het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling voor alle burgers en professionals in de regio MiddenBrabant. Er is gestart in een samenwerkingsverband tussen beide organisaties. Per 1 januari 2016 is de organisatievorm veranderd en voert Veilig Thuis als zelfstandige stichting de wettelijke en bovenwettelijke taken voor de gemeenten in de regio Hart van Brabant uit. Wettelijke kaders Veilig Thuis opereert namens de gemeenten binnen wettelijk kaders en heeft hieraan te voldoen. Veilig Thuis vindt dat haar kernfunctie(s) goed moet worden bewaakt en juist zijn ingebed in de zorg en strafketen. Uitgangspunt daarbij is dat zij altijd in staat is om kwantitatief en kwalitatief haar taken uit te voeren binnen de daarvoor gestelde wettelijke termijnen. Scherpe begroting 2016, ambitieus maar met risico's Conform het Programma van Eisen 2016 voert Veilig Thuis haar werkzaamheden uit. De begroting is 'zeer scherp' overeengekomen, welke mede is vertaald in substantiële krimp en efficiencyslag in de formatie. Met een continue hoge instroom van complexe zaken (minder complexe zaken worden direct doorgezet) houdt dit risico's in. Veilig Thuis is bij het overdragen, afsluiten en doorzetten van dossiers altijd afhankelijk van derde partijen. In 2016 kent Veilig Thuis een toename aan instroom en de doorstroom stagneert door onvoldoende expertise en wachtlijsten in de sociale wijkteams maar ook door wachtlijsten bij de specialistische zorg en de Raad voor de Kinderbescherming. Wachtlijst Veilig Thuis in 2016 Veilig Thuis MiddenBrabant heeft in 2015 wachtlijstvrij kunnen werken, maar kent in 2016 een gestaag oplopende wachtlijst, per 30 april 85 dossiers. Veilig Thuis kan nog steeds spoedeisende zaken afhandelen, maar ondanks een pakket aan (interne) maatregelen in het eerste kwartaal van 2016 is de organisatie niet in staat om de wachtlijsten weg te werken. Aanpak voor een wachtlijstvrij Veilig Thuis MiddenBrabant Het is van groot belang voor alle betrokkenen dat Veilig Thuis direct kan interveniëren om in situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling de veiligheid van de direct betrokkenen te herstellen en herhaling te voorkomen. In bijgaande notitie w o r d t ingegaan op de rol van de gemeenten en Veilig Thuis in de context van de transitie (H2), algemene oorzaken van wachtlijsten bij Veilig Thuisorganisaties (H3), een nadere analyse van de wachtlijst binnen Veilig Thuis MiddenBrabant (H4) met vervolgens onderdelen voor een verbeterplan welke verder gaan dan de organisatiegrenzen van Veilig Thuis (H5). Oplossingen worden aangedragen voor het wegwerken van de wachtlijst op korte termijn, maar ook wordt richting gegeven aan verbeteraspecten voor de regio in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling op langere termijn. Veilig Thuis als spil in de zorg en de strafketen pleit voor een integrale aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling samen met gemeenten, sociale wijkteams en betrokken ketenpartners. H1 INL EIDING Veilig Thuis heeft als doelstelling om mensen snel en laagdrempelig te helpen. De medewerkers taxeren risico's en interveniëren op aard en ernst. (Afbreuk)risico's op veiligheid zijn ongewenst en wachtlijsten passen daar niet bij. Een tijdelijke uitbreiding van de formatie kan vaak tot een oplossing leiden. Dat is een begrijpelijke reactie, zeker voor de korte termijn. Maar een goede analyse kan beter antwoord geven op de vraag welke maatregelen ook voor de lange termijn nodig zijn. In bijgaand document probeert Veilig Thuis een diepere analyse te maken en aanknopingspunten te geven voor een structurele verbetering. Met het ontstaan en de toename van de wachtlijst in de regio MiddenBrabant beoogt Veilig Thuis met deze notitie een gespreksleidraad te hebben waarmee er zicht is op de situatie en er samen met de gemeenten tot oplossing(en) kan worden gekomen.

7 EEN VEIL IG THUIS, DĤT DOEN WE SĤI 1.1 Definitie wachtlijst Er is sprake van een wachtlijst als: Veilig Thuis wegens capaciteitsgebrek niet in staat is binnen vijf dagen Veilig Thuis niet in staat is de meldingen, die ze o m welke reden dan o o k niet kan doorzetten naar het lokale veld of triage toe te passen op alle binnenkomende meldingen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling; andere hulpverleners, direct na de triagefase ter hand te nemen. Per 2016 kent Veilig Thuis MiddenBrabant dagen op veiligheidsrisico een oplopende wachtlijst. Wel zijn de medewerkers in staat alle meldingen binnen vijf te wegen (triage) en bij hoogrisicozaken direct te interveniëren Ontstaan van wachtlijsten bij Veilig Thuis De wachtlijstproblematiek begint vaak als minder urgente meldingen niet direct opgepakt kunnen worden, om de spoedeisende voor te laten gaan. Zolang de meldingen nog binnen de wettelijke 10weken termijn afgehandeld worden is er officieel nog niets aan de hand. Er wordt dan vaak gesproken over een werkvoorraad of wachttijden. In een volgende fase blijkt echter dat de wachttijd niet wordt bepaald door de urgentie van de melding, maar door de beschikbare capaciteit binnen Veilig Thuis. De wachttijd groeit. Na enige tijd kunnen zelfs spoedeisende meldingen niet meer direct in behandeling worden genomen. De wachttijden voor de minder spoedeisende meldingen lopen op en meldingen kunnen niet meer binnen de 10weken termijn worden afgehandeld. Er is dan sprake van een dubbel probleem. Veilig Thuis MiddenBrabant bevindt zich in de tweede fase zoals hierboven beschreven. Door het instellen van heeft Veilig Thuis willen bewerkstelligen dat alle zaken binnen vijf dagen worden getriageerd en de wachttijden 'wachtlijstbeheer' worden gestabiliseerd en gereduceerd. Veilig Thuis MiddenBrabant kan nog steeds spoedeisende zaken afhandelen, echter is niet meer in staat om alle zaken binnen de 10weken termijn af te handelen. H2 GEMEENTEN EN VEILIG THUIS In dit hoofdstuk w o r d t het perspectief van gemeenten en Veilig Thuisorganisaties naar aanleiding van het eerste toezichtbezoek van de Inspecties najaar 2015 geschetst. Per paragraaf wordt vanuit de landelijke context de stap gemaakt naar Veilig Thuis en de regio MiddenBrabant. 2.1 Wettelijke eisen en model Handelingsprotocol Gemeenten hebben niet alleen het Steunpunt Huiselijk Geweld en het Advies en Meldpunt Kindermishandeling moeten samenvoegen, in de W M O zijn ook voor het eerst wettelijke eisen gesteld aan de wijze waarop meldingen van huiselijk geweld moesten worden beoordeeld en afgehandeld. Er kan worden gesteld dat de nieuwe wet meer eisen stelt aan de samengevoegde organisatie, dan de oude wetten aan de beide samenstellende delen afzonderlijk. Vervolgens hebben gemeenten zich uit vrije wil gecommitteerd een aantal extra kwaliteitseisen, die door de VNG, na uitgebreid consult van alle betrokken partijen, waaronder de Inspecties, in het model Handelingsprotocol zijn opgenomen. De belangrijkste zijn triage op alle binnenkomende meldingen, waaronder alle zorgmeldingen j e u g d van de politie, de monitorfunctie op alle aan de hulpverlening overgedragen meldingen en het navragen bij de politie of een bepaalde persoon of een bepaald gezin bij de politie bekend is in een voor Veilig Thuis relevante context. Gemeenten hebben er naar hun oordeel alles aan gedaan om de kwaliteitsmaatstaf voor Veilig Thuis organisaties op een hoog niveau te leggen. In de MiddenBrabant worden de taken van Veilig Thuis uitgevoerd conform het Programma Tilburg. In het Programma dat bij de uitvoering van Eisen zijn de kwaliteitseisen van Eisen van de gastgemeente voor 2016 nader gespecificeerd. In algemene zin kan gesteld worden van haar wettelijke taken het Protocol van Handelen (VN G) met kleine aanpassingen naar de regio leidend is. 2.2 Veilig Thuis binnen de transformatie van het stelsel Met de Jeugdwet en de W M O 2015 zijn gemeenten samen met andere gemeenten in regionaal verband verantwoordelijk voor Veilig Thuis. Niet alleen het budget en de organisatievorm van Veilig Thuis organisaties zijn door gemeenten bepaald, maar ook de samenwerking tussen Veilig Thuis en de diverse lokale jeugdteams en wijk en gebiedsteams staan onder gemeentelijke regie. Op het moment van de Inspectiebezoeken in 2015 was dat hele stelsel nog geen jaar oud. Veel samenwerkingsprocessen moesten en moeten nog worden ingeregeld. Er wordt hard gewerkt aan het opnieuw definiëren van ieders verantwoordelijkheid in de keten, er w o r d t geïnventariseerd welke deskundigheden daarvoor nodig zijn en er w o r d t geïnvesteerd in deskundigheidsbevordering. Gedurende het gehele complexe eerste transformatiejaar is Veilig Thuis in alle regio's overeind gebleven, zijn er geen al te grote ongelukken gebeurd (voor zover de VNG weet in ieder geval niet meer dan in voorgaande jaren) en is het gelukt om de Veilig Thuis zowel bij burgers als bij het daarvoor relevant veld van professionals een grote naamsbekendheid te geven. Zeker, er zijn veel aspecten die kunnen worden verbeterd. Gemeenten zijn zich daar terdege van bewust. Bij een zo grote transitie als die in 2015, kost dat tijd.

8 EEN VEIL IG THUIS. MIDDENBRĤBtìNT In MiddenBrabant heeft Veilig Thuis in 2015 maximaal geïnvesteerd in de samenwerking werkafspraken met het IMW voor de centrumgemeente met het voorliggende Daarnaast hebben de gemeenten besloten, om conform de landelijke lijn, de politiemeldingen van Veilig Thuis af te handelen. De aanwezigheid samenwerkingsafspraken veld en zijn er Tilburg gemaakt, welke door de andere gemeenten worden Jeugd onder de overgenomen. verantwoordelijkheid van Veilig Thuis in het Zorg en Veiligheidshuis en de verregaande met verschillende ketenpartners hebben de Inspecties als 'good practice' beoordeeld. 2.3 Veilig Thuis en de caseload De caseload van Veilig Thuis is hoog. Dat is het gevolg van drie factoren: In een groot aantal Veilig Thuis regio's is het aantal meldingen en adviesvragen toegenomen. De samenwerking met j e u g d wijk en gebiedsteams moet nog verder uitkristalliseren. Zolang die samenwerking nog niet helder is, hebben Veilig Thuis medewerkers de neiging om casussen bij zich te houden, omdat zij zich verantwoordelijk voelen voor de betrokkenen in die casus. Dat leidt tot een toename van het aantal openstaande dossiers. De budgetten voor Veilig Thuis zijn niet geënt geweest op de nieuwe eisen in de wet en op het model Handelingsprotocol, maar op de oude budgetten van SHG en AMK. In veel regio's is op het AMKbudget gekort, omdat ook het Rijk aan gemeenten een korting doorgaf (en nog verder gaat doorgeven). MiddenBrabant kende in 2015 een toename van haar instroom. MiddenBrabant herkent 'de neiging' van de organisatie en haar medewerkers om de casussen op te pakken e/o bij zich te houden waar feitelijk een overdracht naar het voorliggende bestaande hulpverlening veld e/o nodig is. Nadere analyse met betrokken ketenpartners is nodig om effectieve aanpak in de keten(s) te bewerkstelligen en doorstroom bij Veilig Thuis te bevorderen MiddenBrabant heeft in 2015 met gelijke budgetten als in 2014 kunnen werken en ook de groei van instroom en extra taken in de loop van het jaar (gesloten plaatsingen vrijwillig kader namens de gemeenten, raadsverzoeken namens de gemeente) opvangen. In 2016 is een lager budget overeengekomen caseload per medewerker is per 2016 direct kunnen dan in 2015, welke zich deels heeft vertaald in minder formatie. De toegenomen. 2.4 Veilig Thuis en verantwoordelijkheid gemeenten Na de inspectiebezoeken in 2015 heeft het ondersteuningsprogramma VNG bij de inspecties aandacht gevraagd voor het feit dat de gemeenten zowel financieel als inhoudelijk verantwoordelijk zijn voor Veilig Thuis: Veilig Thuis is onderdeel van een veel grotere operatie dan alleen de samenvoeging van SHG en AMK, namelijk de gehele transitie van het jeugdstelsel; Het feit dat Veilig Thuis mede daardoor niet eigenstandig in staat is om de verbetermaatregelen te nemen, maar afhankelijk is van de capaciteit en deskundigheid van o.a. de j e u g d wijk en gebiedsteams, waarvoor afzonderlijke Colleges en gemeenteraden verantwoordelijk zijn, worden in de overwegingen van de Inspecties in de tweede ronde meegenomen; De gemeenten en de Veilig Thuisorganisaties hebben de notie dat Veilig Thuis de problematiek van huiselijk geweld en kindermishandeling integraal dient te benaderen en de context dat Veilig Thuis valt onder de gemeentelijke regie, onderdeel is van de brede transformatie in het sociaal domein en dat het de nodige tijd zal vergen voordat de kaders en de samenwerkingsverbanden in dat domein zullen zijn uitgekristalliseerd. Het meest alarmerende punt in de inspectierapporten betreft het punt van de wachtlijsten, waarmee veel Veilig Thuis organisaties te kampen hebben. Kort samengevat is de conclusie van de Inspecties dat er in de meeste Veilig Thuis organisaties adequaat wordt gehandeld in situaties waarin de veiligheid acuut in het geding is. Maar door het ontstaan van een wachtlijst, groeit er een serie net iets minder urgente casussen, waarin niet direct actie w o r d t ondernomen. Hoewel een aantal Veilig Thuis organisaties wachtlijstbeheer heeft ingesteld kan niet overal worden gegarandeerd dat al deze casussen worden gemonitord op veiligheid. Daaruit ontstaan veiligheidsrisico's. Deze situatie is niet acceptabel. Veilig Thuis MiddenBrabant heeft wachtlijstbeheer ingesteld en screent op veiligheid, aard en ernst. 2.5 Veilig Thuis en aanpak wachtlijsten Gemeenten en Veilig Thuisorganisaties hebben geen enkele behoefte om ook maar iets af te dingen op de conclusies van de Inspecties met betrekking tot de wachtlijsten. De wachtlijsten worden voor verreweg het belangrijkste deel veroorzaakt doordat Veilig Thuis te weinig budget heeft en daardoor te weinig capaciteit in relatie tot de hoeveelheid werk die door Veilig Thuis moet worden verzet. Als het om de oplossing gaat, lijken de volgende overwegingen relevant: Veilig Thuis gaat niet over z'n eigen budget. Het beschikbare budget is onderdeel van een politiek discussie en besluitvorming in de gemeenteraden van alle gemeenten in de regio die voor Veilig Thuis verantwoordelijk zijn;

9 EEN VEIL IG THUIS. MlDOENBRňBĤNľ MIDDEN BRfi&ĤNT De hoeveelheid werk die door Veilig Thuis moet worden verzet is niet een vast gegeven. Het is het gevolg van keuzes (bijvoorbeeld op het gebied van het Handelingsprotocol) maar ook van de verdeling van werkzaamheden tussen Veilig Thuis en de lokale j e u g d wijk en gebiedsteams in de diverse gemeenten. Ook bij die verdeling worden uiteindelijk de keuzes gemaakt door gemeenten. Niet door Veilig Thuis. In de aanpak van de wachtlijstproblematiek o.a. met benchmarking is Veilig Thuis van mening dat er zeker moet worden gekeken naar capaciteit, waarbij op de instroom, aantal inwoner, beschikbaar budget, maar ook verder moet worden ingezoomd op kennis, expertise bij gebiedsteam en hulpverleningsaanbod Uiteraard neemt Veilig Thuis alle maatregelen in de regio voor een goede die nodig zijn voor een efficiënte uitstroom. bedrijfsvoering. H3 WACHTL IJSTEN EN VEILIG THUIS In dit hoofdstuk w o r d t nader ingegaan op het belang van wachtlijstvrij werken door Veilig Thuis en de algemene oorzaken van het ontstaan van wachtlijsten. In de laatste paragraaf w o r d t ingegaan op de oorzaken van wachtlijsten bij Veilig Thuis Midden Brabant. 3.1 Belang van wachtlijstvrij werken door Veilig Thuis Veilig Thuis heeft als eerste en belangrijkste taak om in situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling de veiligheid van direct betrokkenen te herstellen en herhaling te voorkomen. In overzichtelijke situaties kan die taak worden overgedragen aan lokale teams. Maar bij ernstige en complexe vormen van geweld is Veilig Thuis de aangewezen instantie om die taken uit te voeren. In veel gevallen vereist dat snelle actie en daarna een serie adequate vervolgacties. Als de capaciteit daarvoor ontbreekt, heeft dat het grote risico dat het geweld ondertussen verergert. Het is dus van het grootste belang dat Veilig Thuis direct kan interveniëren als dat moet en in alle gevallen waarin dat moet. Dat is in het belang: van Veilig Thuis, dat op die manier z'n wettelijke taken naar behoren kan uitvoeren; van de direct betrokkenen, ten behoeve van wie deescalerend door Veilig Thuis kan worden ingegrepen; en niet in de laatste plaats van de gemeenten, omdat zo w o r d t voorkomen dat geweld escaleert; daardoor worden grote veiligheidsrisico's vermeden, de hulpverlening kan snel op gang komen en niet onbelangrijk de kosten blijven zo beperkt. 3.2 Oorzaken wachtlijsten 20 van de 26 Veilig Thuisorganisaties in Nederland kampen met wachtlijsten. Verschillende oorzaken liggen hieraan te grondslag, maar niet elke oorzaak is bij iedere Veilig Thuisorganisatie aan de orde. Veilig Thuis MiddenBrabant geeft in paragraaf 3.3 zo nauwkeurig mogelijk aan welke oorzaken wel of geen rol spelen in de regio MiddenBrabant. 1. Toename van het aantal meldingen Op een enkele regio na, is overal in Nederland sprake van een toename van het aantal adviesvragen en meldingen. De oorzaak daarvan ligt waarschijnlijk in het enorme succes van de spotjes (Het houdt niet op, niet vanzelf) op radio en TV en het daarin genoemde nieuwe en gratis landelijk telefoonnummer Daarnaast is Veilig Thuis 24/7 bereikbaar en komen in de naam Veilig Thuis de termen kindermishandeling en huiselijk geweld niet meer voor: de drempel om contact te zoeken ligt lager. 2. Samenwerking met lokale teams staat nog in de kinderschoenen De vorming van Veilig Thuis valt samen met de transitie van een scala aan voorzieningen naar het lokale sociale domein. In veel regio's geven wijkteams bij Veilig Thuis aan dat ze zich nog niet voldoende toegerust voelen om zelfstandig met serieuze casuïstiek van huiselijk geweld of kindermishandeling om te gaan. Ook komt het voor dat Veilig Thuis uit voorzorg het zekere voor het onzekere neemt en ook de lichtere casuïstiek nog maar even bij zich houdt. Daarnaast zijn er regio's waar een grote instroom bij de wijkteams leidt tot wachtlijsten bij deze teams. Het gevolg is dat Veilig Thuis dichtslibt: de voordeur staat wagenwijd open, de achterdeur de wijkteams aan wie een groot deel van de casuïstiek vroeg of laat moet worden overgedragen, staat op een kier. 3. Berekening van budget In 2015 en 2016 zijn de budgetten van de nieuwe Veilig Thuisorganisaties gebaseerd op aannames, niet gestaafd door feiten. Regio's hebben verschillende aannames gemaakt bij het vaststellen van de formatie met daarbij een inschatting van het deel van de casuïstiek dat door wijkteam zou kunnen worden opgepakt. Enkele aannames zijn onjuist geweest waaronder: Er is geen rekening gehouden met de het feit dat alle zorgmeldingen Jeugd van de politie bij Veilig Thuis binnenkomen, waar vroeger in veel regio's maar een deel bij de AMK's binnenkwam;

10 EEN VEIL IG THUIS. MMBMHMHT Alle binnenkomende meldingen worden getriageerd. Het model handelingsprotocol is als basis genomen, waarbij bij elke melding w o r d t beargumenteerd wie verantwoordelijk is voor de vervolgstappen. Met de grote aantallen is niet altijd rekening gehouden; In enkele regio's is helemaal niet vanuit de inhoud beredeneerd, maar vanuit geld. Er was een budget voor het A M K en een budget voor het SHG. Die budgetten zijn nu toegekend aan Veilig Thuis, in sommige regio's met een korting. Het was vervolgens aan Veilig Thuis om een werkwijze te ontwikkelen die binnen het budget uitvoerbaar was. Daar is het vaak bij gebleven. 4. Werkprocessen Veilig Thuis nog niet gestroomlijnd In 2015 zijn 26 Veilig Thuisorganisaties gestart, maar organisatorisch was Veilig Thuis in de meeste regio's nog allerminst een eenheid met één gestroomlijnd werkproces. Daarvoor zijn in grote lijnen twee oorzaken: In veel regio's bestaat/bestond Veilig Thuis uit een samenwerkingsverband van de moederorganisaties van de Steunpunten Huiselijk Geweld (de SHG's) en het oude Bureau Jeugdzorg, als moederorganisatie van het oude AMK. Medewerkers waren nog bij hun oude werkgever in dienst, soms zijn er twee leidinggevenden voor Veilig Thuis (van iedere bloedgroep één). De verschillende organisatie onderdelen hadden mede daardoor soms ieder nog hun oude werkproces; Historisch gezien bestaan er grote verschillen in de aanpak van huiselijk geweld en die van kindermishandeling. De wettelijke grondslag was anders, de mate van protocollering was zeer verschillend, maar nog veel belangrijker: de visie op zorg en hulpverlening liep ver uiteen. Hoewel bij de voorbereiding van Veilig Thuis veel aandacht is besteed aan het overbruggen van de verschillende culturen, zien veel Veilig Thuis organisaties het effect daarvan wegvloeien o.a. door de grote werkdruk en het continue afstemmen met de nieuwe wijkteams. Samenvattend kan gezegd worden dat de samenvoeging van A M K en SHG tot Veilig Thuis een tijdsinvestering bovengemiddelde heeft gevraagd én vraagt. Er moet geïnvesteerd worden in training en deskundigheidsbevordering, in de ontwikkeling, beschrijving en implementatie van nieuwe werkprocessen. Die investeringen betekenen een verlies aan efficiëntie die ook in 2016 (nog) aanhouden. 5. Stapeling van oorzaken De belangrijkste oorzaak van de wachtlijst is ongetwijfeld de stapeling van een of meer van de hierboven genoemde oorzaken. De combinatie van de grote toevloed van meldingen, de nog niet geoliede samenwerking met lokale teams, met daarbij mogelijk verkeerde aannames in het verleden en een werkwijze die niet is geënt op het beschikbare budget, maakt dat Veilig Thuis verdrinkt in het werk en eigenlijk geen tijd heeft om tot verbetering te komen. 3.3 Oorzaken wachtlijsten MiddenBrabant 1. Instroom: Toename van aantal adviesvragen en meldingen In 2015 kende Veilig Thuis MiddenBrabant een toename van de adviesvragen (+10,2%) en een toename van de meldingen (+14,2%). In deze regio is de toename deels te verklaren door het aansluiten van de gemeente Heusden bij de regio Hart van Brabant. Heusden was in 2014 hiervan geen onderdeel. Veilig Thuis heeft met het beschikbare budget van 2015 (en formatie), de adviesvragen en meldingen binnen de wettelijke kaders kunnen afhandelen. Tabel AMK meldingen advies & consultatie Totaal SHG VTtotaal VTtotaal % % % Per 2016 handelt Veilig Thuis naast de politiemeldingen huiselijk en seksueel geweld (zeden) ook de zorgmeldingen Jeugd af. Dit is in lijn met het landelijke convenant OMPolitieVT, waarbij is afgesproken dat alle politiemeldingen op één centraal punt binnenkomen en worden afgehandeld: Veilig Thuis. In voorgaande jaren werden deze meldingen (968 in 2015) onder regie van het Zorg en Veiligheidshuis (ZvH ) door de gemeenten afgehandeld. Per 1 januari worden onder verantwoordelijkheid van Veilig Thuis alle binnenkomende meldingen op het informatieknooppunt van het Zorg en Veiligheidshuis verrijkt en in overleg met kernpartners aan de hand van vastgestelde criteria gerouteerd.

11 EEN VEIL IG THUIS. MlDOENBRňBĤNľ MIDDEN BRfi&ĤNT In het eerste kwartaal kende Veilig Thuis MiddenBrabant een toename van de adviesvragen (t3896) en een toename van de meldingen (t796). De toename van de meldingen in 2016 is deels te verklaren door registratie van de zorgmeldingen Jeugd. Deze kwamen in 2015 niet alle binnen bij Veilig Thuis. De toename van het aantal adviesaanvragen is opmerkelijk te noemen. Globale vertaling naar extra benodigde uren in 2016 op jaarbasis (adviezen: 792 x 1 uur = 792 uur, meldingen: 243 x 20 uur = uur, totaal uur = 4,34 fte). Geconstateerd w o r d t dat er sneller wordt 'opgeschaald' en gemeld aan Veilig Thuis vanwege het gebrek aan expertise en onmacht van hulpverleners. Daarnaast staat Veilig Thuis in de regio MiddenBrabant goed op de kaart en weten burgers en professionals Veilig Thuis goed te vinden. Bovendien beoogt Veilig Thuis laagdrempelig te zijn en heeft iedereen 'recht' om een melding bij Veilig Thuis te doen. Tabel 2 Aantal j a n. t / m mrt Aantal 2016 (prognose) Adviezen Meldingen Routeeroverleg Meldingen Derden Tabel 3 Aantal 2015 (*) Aantal 2016 Adviezen Meldingen (*) op de instroomcijfers van 2015 heeft een correctie plaatsgevonden om per 1 januari 2016 een vergelijk te kunnen maken met het voorgaande jaar. Hoge instroom en toename van meldingen in MiddenBrabant is deels te verklaren door het implementatieprogramma Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling MiddenBrabant, welke in 2014 en 2015 heeft gelopen (met een uitloop in 2016). Veel organisaties zijn beleidsmatig bevraagd en begeleid, daarnaast zijn veel professionals getraind. De Meldcode kent vijf opeenvolgende stappen, waar in twee stappen Veilig Thuismedewerkers worden geconsulteerd voor advies, alvorens (en indien nodig) tot een melding w o r d t overgegaan. Hoge instroom telefoonnummer Vergelijk met andere Veilig Thuis regio's laat zien dat Veilig Thuis het hoogste aantal binnenkomende telefoongesprekken per inwoner kent (bijlage 1). Dit signaal is tekenend, maar een goede duiding vergt nadere analyse. 2. Uitstroom: vertraging door onvoldoende expertise en wachtlijsten in de sociale wijkteams In 2015 heeft Veilig Thuis maximaal geïnvesteerd in de samenwerking met het voorliggende veld en zijn er werkafspraken met het IMW voor de centrumgemeente Tilburg gemaakt, welke door de andere gemeenten worden overgenomen. Er wordt overal hard gewerkt aan het opnieuw definiëren van ieders verantwoordelijkheid in de keten, er w o r d t geïnventariseerd welke deskundigheden daarvoor nodig zijn en er wordt geïnvesteerd in deskundigheidsbevordering. Realiteit is wel dat afstemming, de verwachtingen over en weer helder krijgen en vastleggen van afspraken tijd kost. Grootste punt van zorg welke direct van invloed is op de instroom, doorstroom en uitstroom van Veilig Thuis is het feit dat de sociale wijkteams nog onvoldoende expertise in huis hebben (zaken kunnen niet adequaat worden opgepakt) en de wijkteams wachtlijsten (36 maanden) kennen. Onvoldoende expertise heeft tot gevolg dat er vaker dan noodzakelijk meldingen door Veilig Thuis worden opgenomen dan nodig. Deze meldingen resulteren in een onderzoek of een traject 'vervolginzet' en er vaker recidive van de (politie)meldingen plaatsvindt dan gewenst. Ondanks het feit dat er afspraken zijn gemaakt dat overdrachten vanuit Veilig Thuis voorrang moeten krijgen in de caseload van de wijkteams is de praktijk weerbarstiger en leiden de wachttijden in de teams tot het feit dat zaken vaak niet snel genoeg of adequaat kunnen worden opgepakt met recidive van (politie)meldingen tot gevolg. Veilig Thuis is vaker actief dan in de situatie waar hulpverlening eerder en sneller in het voorliggend veld opgepakt zou worden. 3. Uitstroom: meer activiteit na afsluiten dossiers door wachtlijsten ketenpartners Wachtlijsten in het aanbod van de specialistische zorg (46 maanden) zorgen er voor dat Veilig Thuis, vaker dan noodzakelijk 'actief' blijft in de monitoringsfase. Waar vroeger zaken overgedragen konden worden aan

12 EEN VEILIG THUIS. MlDOENBRftòĥNT MlũDENBRĤBflNT casemanagement/toegang van de Bureau J eugdzorg, blijven medewerkers van Veilig Thuis nu vaker actief, omdat de sociale wijkteams niet of nauwelijks deze rol tussen interventie en inzet van hulpverleningsaanbod willen/kunnen vervullen. Daarnaast is nadere analyse gewenst op de rol van de sociale wijkteams waar de beschikkingen worden afgegeven en welke rol zij vervullen. In de huidige infrastructuur neemt Veilig Thuis een (te) grote en actieve rol tussen haar eigen interventie en start van de hulpverlening Zorgelijk(er) zijn de wachtlijsten bij de Raad voor de Kinderbescherming (6 weken 3 maanden) te noemen. De Raad heeft maatregelen getroffen om bij binnenkomende meldingen te wegen op aard, ernst en urgentie en dat betekent dat ook hier, waar voorheen zaken na een Raadsmeldingen konden worden overgedragen, Veilig Thuis tussen de afronding van haar interventie en het moment dat een onderzoek bij de Raad w o r d t gestart er veiligheidsafspraken gemaakt moeten worden. Ondanks de besprekingen van de gemeente met de Toegangsteams en de GI laat de praktijk zien dat medewerkers van Veilig Thuis vaker actief moeten zijn dan in 'normale' tijden. De bestede uren 'na overdracht', zowel in de wachttijd bij de specialistische zorgaanbieders en de Raad voor de Kinderbescherming, zijn niet in te zetten op nieuwe casuïstiek. Waar normaliter max. 2 uur per zaak in nazorg/monitoring is begroot, zijn medewerkers vaker dan gewenst (veel) meer uren kwijt, door afstemming en stroomlijning met betrokkenen. Feitelijk zijn dit de begeleidings, hulpverleningsuren die voorheen waren belegd bij de het casemanagement/'volg en Toets' van Bureau J eugdzorg 4. Toeleiding naar de Raad: Veilig Thuis meer 'actief' dan enkel doorgeleiden Veilig Thuis verzorgt voor de gemeentelijke partijen de Verzoeken tot Onderzoek (VTO's) naar de Raad. In de praktijk worden de verzoeken vanuit de specialistische zorgaanbieders (collegaprofessionals) opgenomen als meldingen en via Jeugdbeschermingsoverleg/ J eugdbeschermingstafel naar de Raad voor de Kinderbescherming doorgezet. Voorheen werd dit aangemerkt als een 'doorgeleiding' en had (de) Veilig Thuis(medewerker) een beperkte rol. Juist door het hiaat in een snelle opvolging (zie punt 3.) krijgt Veilig Thuis nu een actieve rol waar in feite de formatie binnen Veilig Thuis niet op is berekend. Zowel de specialistische zorgaanbieder als de Raad verwachten namelijk interventies van Veilig Thuis bij het in tussentijd ontstaan van incidenten of anders. Nadere analyse met betrokken organisaties en gemeenten is nodig met de kernvraag of Veilig Thuis zo'n grote en actieve rol moet nemen in deze toeleiding moet nemen. De Verzoeken tot Onderzoek (VTO's) vanuit de wijkteams worden conform afspraak in eerste instantie getoetst en in samenspraak met de professionals in de wijkteams verzorgd, ingebracht bij het J BT en door VT via de gemeentelijke CORVaansluiting op het ZVH naar de Raad verzonden. Het gaat om ca. 30 'gemeentelijke' VTO's. Ook hier heeft Veilig Thuis last van een snelle opvolging door de Raad, met alle risico's van dien, maar de (toets en begeleidingsuren) door medewerkers zijn begroot en daarmee minder van invloed op de wachtlijst. 5. Berekening van budget In 2015 heeft Veilig Thuis kunnen werken met hetzelfde basisbudget als in Binnen dit budget zijn de wettelijke taken uitgevoerd, maar ook de volgende bovenwettelijke taken: Huisverboden, Gemeentelijke Verzoeken tot Onderzoek en Machtigingen Gesloten J eugdhulp. Voor 2016 is voor het uitvoeren van bovengenoemde taken november een lager budget overeengekomen (tabel 4). Tabel 4 Budget Budget 2015 Budget 2016 ê , ê , 0 / 6,83 7o Bij het subsidieverzoek 2016 heeft Veilig Thuis inzicht gegeven in berekeningen ten behoeve van benodigde formatie. Uiteindelijk is op basis van beschikbare rijksgelden voor aanpak kindermishandeling 2.100k, aanpak huiselijk geweld 1.000k en een compensatie voor Heusden 260k, een totaalbedrag van 3.360k overeengekomen. In 2015 werkte Veilig Thuis met een totaalformatie van ca. 47 fte. De scherpe en taakstellende begroting van 2016 kent in de doorvertaling een formatie van ca. 40 fte. Tabel 5 FTE Formatie 2015 Formatie / 14,89 7o

13 EEN VEILIG THUIS. MlDOENBRftòĥNT MlũDENBRĤBflNT 6. Werkprocessen Veilig Thuis Veilig Thuis MiddenBrabant heeft in 2015 hard gewerkt om de werkprocessen van de voormalige SHG en AMKteams te integreren en voorbereidingen te treffen om per 1 januari 2016 als een gezonde en geheel zelfstandige Stichting te kunnen starten. De Inspecties hebben de integratie in het najaar als positief beoordeeld en enkele onderdelen als 'good practice' bestempeld voor ander Veilig Thuisorganisaties in het land. Dit neemt niet w e g dat Veilig Thuis doorontwikkelt, de nieuwe manier van werken 'ingesleten moet worden' (om 1+1 = 3 te bereiken moeten oude jassen worden uitgedaan) en in het eerste kwartaal efficiëntieverlies heeft gekend door onder andere: Implementat ie van ni euw regi strati esysteem. Veilig Thuis heeft met succes de nieuwe ICTapplicatie in gebruik genomen, maar medewerkers moe(s)ten het nieuwe systeem zich eigen maken en 'kinderziektes' moe(s)ten worden verholpen; Deskund ii ghe dsbevorder i ng van medewerkers. Veilig Thuis heeft in januari en februari voor het hele team de verplichte basistraining Veilig Thuis verzorgd. De basistraining kende vier hele dagen. Hoog zi ekteverzui m. De continue hoge werkdruk en veranderopgave voor de medewerkers heeft er mede toe bijgedragen dat Veilig Thuis een piek in ziekteverzuim heeft gekend in het eerste kwartaal. Met gericht verzuimbeleid is het verzuim weer in 'normale proporties' terug van 10,5^) in januari tot 5,5^) in april. 7. Stapeling van oorzaken Gesteld kan worden dat de belangrijkste oorzaak van de wachtlijst in MiddenBrabant een stapeling van een of meer van de hierboven genoemde oorzaken is. De combinatie van: de grote toevloed van meldingen hogere instroom (t796); teruggang in formatie ( 15^0; intensieve deskundigheidsbevordering en hoger ziekteverzuim in het eerste kwartaal; ontbreken van juiste expertise bij en wachtlijsten bij lokale teams stagnatie uitstroom en ook extra instroom wachtlijsten bij ketenpartners stagnatie uitstroom, waaronder Raad voor de Kinderbescherming (ook toeleidingen VTO's) en specialistische zorg en daardoor meer activiteiten voor Veilig Thuis na interventie en overdracht dan nodig; maakt dat Veilig Thuis MiddenBrabant de dossiers in 2016, ondanks alle inspanningen, niet binnen de wettelijk kaders kan afhandelen. H4 ANALYSE WACHTLIJST VEILIG THUIS MIDDENBRABANT In dit hoofdstuk w o r d t nader ingegaan op de wachtlijst bij Veilig Thuis, de aard van de dossiers en het pakket aan maatregelen dat er door de organisatie reeds genomen is. In de laatste paragraaf worden concrete maatregelen voor de korte en lange termijn benoemd met als doelstelling een wachtlijstvrij Veilig Thuis. 4.1 Aantal dossiers op de wachtlijst In de eerste twee maanden van 2016 kende Veilig Thuis een schommeling van zaken tussen de 2040 dossiers met 'wachttijden' van 11,5 weken. In de maand april schommelde het aantal zaken tussen de 6085 dossiers met wachttijden van 1,53 weken. Van huidige 85 dossiers op de wachtlijst per 30 april zijn er: 20 zaken die kunnen worden gekenmerkt als 'overdrachtszaken': Overdrachtszaken kunnen worden gekenmerkt als 'einde bemoeienis' welke doorgezet cq. afgeschaald of afgesloten kunnen worden. Overdracht betreft vervolgens contact met betrokken, afspraken en administratieve afhandeling; 40 zaken waar extra en gelaagd onderzoek door Veilig Thuis noodzakelijk is; Zaken die een 'onderzoek' behoeven hebben tot doel om uit te zoeken of er sprake is/was van kindermishandeling. Bij huiselijk geweldzaken is onderzoek nodig om onder andere meer contextinformatie te verkrijgen; 25 zaken die vervolginzet van Veilig Thuis vragen. De functie van vervolginzet is om vanaf het begin het gesprek aan te gaan met het gezin en aan te sturen op het accepteren van hulp. Als hulp wordt geaccepteerd kan de bemoeienis van Veilig Thuis beperkt blijven tot het doorgeleiden naar passende hulp en de casus daarna over te dragen. De sleuteltijden per opgenomen melding bij Veilig Thuis is 20 uur. Globale vertali ng naar tekort aan uren i n 2016 per week i s 85 dossiers/17 weken = 5 dossi er/week = 5 x 20= 100 uur/week. Zonder extra i nterventi es i s het tekort aan effecti eve uren 52 x 20 uur = uur op jaarbasis = 4 fte. In navolging op 3.3 is nadere analyse nodig om te bepalen hoeveel van de 'vervolginzet'zaken door de Toegangsteams zelf opgepakt zouden kunnen worden, wanneer zij met voldoende deskundigheid en expertise uitgerust zouden zijn.

14 EEN VEIL IG THUIS. MlDOENBRňBĤNľ MIDDEN BRfi&ĤNT 4.2 Ingezette maatregelen Veilig Thuis heeft in het eerste kwartaal van 2016 maximaal ingezet om de ontstane wachtlijsten te stabiliseren en waar mogelijk te reduceren met onder andere de volgende interne maatregelen: korte termijn: Per 01/02 twee fte medewerkers vrijgemaakt op 'wachtlijstbeheer': dagelijkse screening van dossiers op veiligheid, aarde en ernst en waar nodig het plegen van interventies e/o het met prioriteit laten opnemen van dossiers in de caseload Per 01/01 effectueren en efficiënt maken van het routeeroverleg huiselijk geweld, zeden en kindermishandeling: één voorzitter voor beide overleggen; heldere criteria voor het routeren; eenduidige formats en vast deelnemers; sluitende afspraken met informatieknooppunt ZVH en wijkteams over verzenden, ontvangen, oppakken en terugrapportage middels GCOS; Per 01/01 nieuwe 'manier van werken' eigen maken door medewerkers: niet per definitie onderzoek na en een melding, maar 'doen wat nodig is', faciliteren door management; herinrichting van casuïstiekbesprekingen, sneller kernbesluiten kunnen nemen in dossiers, mede door instellen van 'spreekuur' gedragswetenschappers. lange termijn (thans ingezet): Per 01/04 implementatie van 'zorgvuldig beslissen': stroomlijning van huidige werkprocessen door maximaal benutten van mogelijkheden handelingsprotocol, waarbij niet bij elk kernbesluit een gedragswetenschapper e/o vertrouwensarts noodzakelijk is; vastleggen samenwerkingsafspraken met wijkteams: werkafspraken met IMW/toegangsteams Tilburg; convenant met gemeentelijke wijkteams. deskundigheidsbevordering voorliggend veld: training Meldcode (algemeen voortvloeiend uit Programma 2014/2015); activering Meldcode (onderwijs, huisartsen/medici). actieve voorlichting aan kernpartners met dito klachtenbeleid interne verhuizing binnen Zorg en Veiligheidshuis (realisatie Q2) medewerkers ipv op drie verdiepingen bij elkaar op één verdieping herinrichting frontoffice en backofficeteams (realisatie Q2): grotere frontoffice met meer mogelijkheden voor advies en ondersteuning twee backofficeteams met vaste contactpersonen voor gebieds en wijkteams snelle en actieve doorontwikkeling van nieuw geïmplementeerde ICTapplicatie: ondersteunend op 'nieuwe manier van werken', Zorgvuldig Beslissen en daarmee de kernfunctie van Veilig Thuis: juiste vervolginzet en acties na triage. 4.3 Werkwijze Veilig Thuis Het model Handelingsprotocol voor Veilig Thuis heeft een aantal vernieuwingen gebracht. Een belangrijke daarvan is het feit dat Veilig Thuis niet automatisch 'onderzoek' moet gaan doen als ze na de triage een casus zelf onder haar hoede houdt. Onderzoek is een tijdrovend product, dat van oudsher vooral de functie had om uit te zoeken of er sprake was van kindermishandeling (bij huiselijk geweld is er vaak een politiemelding waarin huiselijk geweld w o r d t vastgesteld, dus daar is de ofvraag minder van belang en gaat het veel meer om de context). Het model Handelingsprotocol biedt de mogelijkheden om niet per definitie een onderzoek te starten, maar al vanaf het begin het gesprek aan te gaan met het gezin en aan te sturen op het accepteren van hulp. Als hulp w o r d t geaccepteerd kan de bemoeienis van Veilig Thuis daarna beperkt blijven tot het doorgeleiden naar passende hulp en de casus daaraan over te dragen. Door vaker deze route te kiezen kan worden voorkomen dat Veilig Thuis een groot aantal (vaak tijdrovende) onderzoeken moet uitvoeren. Veilig Thuis MiddenBrabant heeft reeds ingezet op de nieuwe manier van werken door intern te sturen op 'doen wat nodig is'. Bij meldingen van derden wordt er samen gekeken hoe de veiligheid in kaart w o r d t gebracht, het veiligheidsplan en veiligheidsafspraken kunnen worden gemaakt. De melders ervaren dit als prettig en niet altijd is er een gelaagd onderzoek meer nodig. Veilig Thuis handelt hiermee slagvaardiger. Beleidsmatig heeft Veilig Thuis de werkprocessen opnieuw ingericht onder de noemer Zorgvuldig Beslissen. Medewerkers worden in de gelegenheid gesteld om verschillende kernbesluiten zonder advies van een gedragswetenschapper of Vertrouwensarts te nemen. Implementatie is per 01/04 ingevoerd, de eerste ervaringen zijn positief met een versnellend effect op de doorlooptijden.