Adresgegevens ex:plain Disketteweg 6 Postbus BE Amersfoort

Transcriptie

1 Verkeersregelaar

2 Mannelijk/vrouwelijk Er bestaat in Nederland een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met hij/zij en zijn/haar, maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. Het werkt storend en afleidend op de leesbaarheid. Daarom is er voor de mannelijke variant gekozen. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No parts of this book may be reproduced in any form by print, photo print, microfilm or any other means without written permission from the Publisher. Samenstellers en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden op onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. De uitgever meent alle rechten van afbeeldingen te bezitten of daar afspraken over te hebben gemaakt. Indien rechthebbenden toch een opmerking hebben, kunnen zij zich tot de uitgever wenden. Adresgegevens ex:plain Disketteweg 6 Postbus BE Amersfoort Juni 2017

3 Verkeersregelaar Geschreven door: Dirk van den Heuvel, Rob van der Lans

4 Inhoudsopgave Inhoud Voorwoord 9 Verkeer 9 1 Soorten verkeersregelaars 11 Aanstelling van verkeersregelaars 11 Verkeersregelaar die in het kader van zijn beroep verkeersregelende taken verricht 11 Evenementenverkeersregelaar 12 Transportgeleider 12 Opleiding beroepsverkeersregelaar of transportbegeleider 13 Theorie opleiding 13 Theorie examen 13 Praktijkopleiding 13 Aanvraag praktijkexamen 13 Eisen examenlocatie 14 Praktijkexamen 14 Aanstellingsprocedure 15 Bevoegdheden 15 Opleiding evenementenverkeersregelaar Natuurwetten 19 Inleiding 19 Beweging 19 Reactie 19 Remweg 19 Formules 20 Stopafstanden Wet- en regelgeving Verkeersregelaars 23 Inleiding 23 Wegenverkeerswet 23 Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV) 24 Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer (BABW) 25 Regeling Verkeersregelaars Algemene bepalingen 27 Opleiding 28 Aanstelling transportbegeleiders en verkeersregelaars met in het kader van het beroep verkeersregelende werkzaamheden 29 Aanstelling evenementenverkeersregelaars 33 Uitrusting 35 Intrekking van de aanstelling 37 4

5 4. Verkeerswetgeving 39 Wegenverkeerswet 39 Dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld 41 Verlaten plaats ongeval 41 Rijden onder invloed 42 Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 43 Begripsbepalingen 44 Verkeersregels; plaats op de weg 46 Verkeersregels; file 48 Verkeersregels; oprijden van kruispunten 48 Verkeersregels; verlenen voorrang 49 Verkeersregels; afslaan 49 Verkeersregels; snelheid 50 Verkeersregels; signalen 51 Verkeersregels; verlichting 52 Verkeersregels; voorrangsvoertuigen 54 Verkeersregels; bijzondere manoeuvres 54 Verkeerstekens; algemene bepalingen 54 Verkeerstekens; verkeersborden 55 Verkeerstekens; verkeerslichten 56 Verkeerstekens; op het wegdek 58 Aanwijzingen; verplichting weggebruikers 60 Bijlage 1 RVV Aanwijzingen (bijlage 2 RVV 1990) Waarnemen 83 Inleiding 83 Waarnemingscyclus 83 Reactietijd Veiligheid in het verkeer 85 Inleiding 85 Risicofactoren 85 Vermoeidheid in het verkeer 86 Verkeersveiligheid bij wegwerkzaamheden 87 Rijden onder invloed van alcohol, drugs en medicijnen 89 Eigen veiligheid 90 De plaats van de verkeersregelaar 90 Veiligheid van de weggebruiker 90 5

6 Inhoudsopgave 7. Weersomstandigheden 93 De invloed van het weer op de verkeersveiligheid 93 Regen, sneeuw en hagel 93 Mist 93 Laagstaande zon 94 Wind 94 IJsvorming 94 Hitte Agressie in het verkeer 97 Agressie Aansprakelijkheid 101 Aansprakelijkheid Verkeer regelen in de praktijk 105 Inleiding 105 Flexibiliteit 105 Dynamisch regelen 106 Voorrangsregels 106 Niet opvolgen van de aanwijzingen Situaties 109 Situatie 1: Wegversmalling door ongeval tot 30 meter. 109 Situatie 2: Wegversmalling door ongeval meer dan 30 meter. 110 Situatie 3: Rechtdoor op doorgaande rijbaan bij T-splitsing. 110 Situatie 4: Verkeer dat links afslaat op doorgaande weg. 111 Situatie 5: Verkeer dat rechts afslaat op doorgaande weg. 112 Situatie 6a: Volledig regelen op een T-splitsing. 113 Situatie 6b: Volledig regelen op een T-splitsing. 114 Situatie 7: Recht doorgaand verkeer op een kruising. 115 Situatie 8: Afslaand verkeer op een kruising. 116 Situatie 9: Kruispunt met bus/trambaan. 117 Situatie 10: Kruispunt met bus/trambaan en links afslaand verkeer. 118 Situatie 11: Kruispunt met overstekende tram. 119 Situatie 12: hulpverlenende voertuigen met optische en geluidssignalen Internetsites en bronvermelding 121 Internetsites 121 Bronvermelding 122 6

7 7

8 8 8

9 Voorwoord Verkeer In het huidige verkeer valt het niet mee om alles in goede banen te leiden. Nederland is, voor wat het verkeer betreft, een druk land. Vooral de Randstad en de grote steden worden steeds vaker getroffen door een verkeersinfarct. Bovendien hoeft er maar een klein ongeval te gebeuren op een grote doorgaande route om alles vast te laten lopen. Allerlei campagnes ten spijt, kosten deze vertragingen het bedrijfsleven vele tienduizenden euro s en de particulier veel irritatie en frustratie. Om maar niet te spreken van de risico s voor de verkeersdeelnemers die hun aandacht niet bij het verkeer houden. De politie had tot in 2000 de monopolypositie bij het regelen van het drukke verkeer. Sindsdien is er een verandering gekomen in die positie. Reden hiervan is dat de politie steeds minder tijd had om het verkeer te regelen en de bijzondere transporten te begeleiden. Particuliere bedrijven bleken goed in staat om deze begeleidingstaken van bijzondere transporten te verzorgen. Er bleek steeds meer behoefte te bestaan aan professionele verkeersregelaars, ook bij andere beroepsgroepen die dagelijks met het verkeer te maken hebben. Om de inzet van verkeersregelaars in goede banen te leiden, moesten deze regelaars wel een wettelijke basis hebben. Het zou weinig nut hebben wanneer de aanwijzingen die door de regelaars worden gegeven, niet worden opgevolgd door weggebruikers, omdat er geen wettelijke bepalingen aan ten grondslag liggen. De wetgever voorzag hierin met de Regeling Verkeersregelaars. Aan de hand van deze regeling zijn de aanwijzingen, gegeven door een verkeersregelaar, bindend voor de weggebruiker. Omdat na een periode van bijna 10 jaar gebleken is dat de verkeersregelaar steeds meer wordt ingezet en niet meer weg te denken is, werd de bestaande regeling aangepast. Per 1 maart 2009 is de nieuwe Regeling Verkeersregelaars 2009 van kracht. Met de invoering van deze nieuwe regeling komt de oude regeling uit 2000 geheel te vervallen. De Regeling Verkeersregelaars 2009 geeft informatie over de opleiding en examinering en aanstelling van verkeersregelaars. Het boekwerk dat voor u ligt, is op deze laatste regeling gebaseerd. Mogelijk mist u iets in dit boekwerk of acht u de tekst niet volledig. Graag vernemen wij dit van u, zodat een volgende versie eventueel aangepast kan worden. U kunt op- of aanmerkingen of suggesties mailen naar het volgende mailadres: info@explain.nl. 9

10

11 1 1 Soorten verkeersregelaars Aanstelling van verkeersregelaars In de Regeling Verkeersregelaars 2009 is de procedure voor de aanstelling van een verkeersregelaar opgenomen. Bij de aanstelling van transportbegeleiders en beroepsmatige verkeersregelaars geldt dat een opleiding moet worden doorlopen met praktijkgedeelte. Het praktijkexamen wordt afgenomen onder verantwoordelijkheid van de politie. Een politiefunctionaris van of namens de Politieacademie moet het getuigschrift waarmerken. De aanstelling kan onder bepaalde voorwaarden worden ingetrokken. Verkeersregelaar die in het kader van zijn beroep verkeersregelende taken verricht Beroepsmatige verkeersregelaars worden ofwel aangesteld door de minister van Infrastructuur en Milieu in geval van werkzaamheden die frequent de gemeente- en provinciegrenzen overschrijden ofwel door de burgemeester in alle andere gevallen. Voor aanstelling tot verkeersregelaar met in het kader van het beroep verkeersregelende taken komen slechts in aanmerking personen die (art. 6 Regeling Verkeersregelaars 2009): - de leeftijd van tenminste 18 jaren hebben bereikt; - in het bezit zijn van een getuigschrift dat op de dag van de aanvraag niet ouder is dan 6 maanden, of voorzover het betreft migrerende beroepsbeoefenaars, een certificaat waaruit blijkt dat met goed gevolg een proeve van bekwaamheid is afgelegd of een verklaring waaruit blijkt dat gedurende een periode van negen maanden een aanpassing stage als bedoeld in artikel 1 van de Algemene wet erkenning EGberoepskwalificaties, is doorlopen; - in het bezit zijn van een schriftelijke verklaring van de werkgever waaruit blijkt dat deze betrokkene in het kader van diens beroep wenst in te zetten als verkeersregelaar; - in het bezit zijn van een met het oog op het optreden als transportbegeleider afgegeven verklaring omtrent het gedrag als bedoeld in artikel 28 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens, die op de dag van de aanvraag niet ouder is dan twee maanden, of voorzover het betreft migrerende beroepsbeoefenaars, een hiermee overeenkomend document, afgegeven door het bevoegd gezag van de betrokken staat van oorsprong of herkomst. Als aanvulling c.q. afwijking op het bovenstaande geldt dat verkeersregelaars die door de minister aangesteld willen worden, in het bezit moeten zijn van een verklaring van de werkgever waaruit blijkt dat deze betrokkene in het kader van diens beroep frequent in meerdere niet-aangrenzende gemeenten en niet uitsluitend in één provincie wenst in te zetten als verkeersregelaar. De beroepsmatige verkeersregelaar ontvangt een aanstellingspas en dient deze bij de uitvoering van zijn werkzaamheden bij zich te dragen. 11

12 Soorten verkeersregelaars Evenementenverkeersregelaar De verkeersregelaars die eenvoudige verkeersregelende taken uitvoeren bij evenementen kunnen per evenement of voor een aaneengesloten periode van ten hoogste 12 maanden worden aangesteld door de burgemeester van de gemeente waarin de verkeersregelende taken worden uitgevoerd. Voor de aanstelling tot evenementenverkeersregelaar voor bepaalde tijd komen in aanmerking personen die de leeftijd van tenminste 16 jaren hebben bereikt en die een instructie via e-learning hebben gevolgd. Deze verkeersregelaar ontvangt een aanstellingspas die hij tijdens de werkzaamheden bij zich moeten dragen. Voor de aanstelling tot eenmalige evenementenverkeersregelaar komen in aanmerking personen die de leeftijd van tenminste 16 jaren hebben bereikt en die in het bezit zijn van een instructieverklaring van de politie waaruit blijkt dat zij de standaardinstructie hebben gevolgd. De evenementenverkeersregelaar moet vóór iedere inzet de specifiek daarop toegesneden instructie hebben gevolgd. De verkeersregelende taak wordt onder direct toezicht van de politie uitgevoerd. Verkeersregelaars die jonger zijn dan 18 jaren worden uitsluitend ingezet op wegen waar in het algemeen niet sneller wordt gereden dan 50 km/u en indien ter plaatse bij duisternis of slecht zicht voldoende openbare straatverlichting aanwezig is. Transportgeleider De transportbegeleider wordt door de minister van Infrastructuur en Milieu aangesteld met een landelijke bevoegdheid voor een periode van 5 jaar. Voor aanstelling tot transportbegeleider komen slechts in aanmerking personen die (art. 5 Regeling Verkeersregelaars 2009): - de leeftijd van 24 jaren hebben bereikt; - voldoen aan artikel van het Arbeidstijdenbesluit vervoer dan wel in het bezit zijn van een geldig CCV-B-diploma Beroeps- en Eigen Goederenvervoer; - in het bezit zijn van een geldig rijbewijs voor de categorieën B, C en E; - in het bezit zijn van een getuigschrift dat op de dag van de aanvraag niet ouder is dan 6 maanden, of voorzover het betreft migrerende beroepsbeoefenaars, een certificaat waaruit blijkt dat met goed gevolg een proeve van bekwaamheid is afgelegd of een verklaring waaruit blijkt dat gedurende een periode van negen maanden een aanpassing stage als bedoeld in artikel 1 van de Algemene wet erkenning EGberoepskwalificaties, is doorlopen; - in het bezit zijn van een met het oog op het optreden als transportbegeleider afgegeven verklaring omtrent het gedrag als bedoeld in artikel 28 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens, die op de dag van de aanvraag niet ouder is dan twee maanden, of voorzover het betreft migrerende beroepsbeoefenaars, een hiermee overeenkomend document, afgegeven door het bevoegd gezag van de betrokken staat van oorsprong of herkomst. De transportbegeleider heeft als taak het begeleiden van exceptionele transporten, waarvoor conform de Beleidsregel Ontheffing verlening Exceptionele Transporten RDW begeleiding noodzakelijk is. Krachtens de wettelijke regelgeving moet een transportbegeleider een landelijke aanstelling als verkeersregelaar hebben. Dit is uiteraard nodig omdat een exceptioneel transport niet ophoudt bij gemeente- of provinciegrenzen. De transportbegeleider voert de voor verkeersregelaars verplicht gestelde kleding. 12

13 1 Opleiding beroepsverkeersregelaar of transportbegeleider Theorie opleiding Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: - relevante artikelen Wegenverkeerswet 1994 (WVW1994); - relevante artikelen Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV1990); - relevante artikelen Besluit Algemene Bepalingen inzake het Wegverkeer (BABW); - relevante artikelen Regeling Verkeersregelaars 2009 (RV2009); - inzicht in de veiligheid van zichzelf en van de andere weggebruikers; - inzicht in remweg, stopafstanden, verschillende soorten verkeersdeelnemers; - omstandigheden die van invloed kunnen zijn op het verkeer; - betekenis van aanwijzingen en hoe deze tijdig, duidelijk en veilig te geven; - flexibel verkeerregelen en omgaan met plotselinge gebeurtenissen; - op de juiste wijze omgaan met (agressieve) verkeersdeelnemers. Theorie examen Het theorie examen bestaat uit 20 meerkeuzevragen die beantwoord moeten worden. De cursist is geslaagd wanneer hij 12 of meer vragen goed heeft beantwoord. Hiermee heeft de deelnemer aangetoond dat hij het theoretische gedeelte van de opleiding tot (beroepsmatige) verkeersregelaar met goed gevolg heeft afgerond. Men kan vervolgens deelnemen aan de praktijkopleiding en het praktijkexamen. Als men niet geslaagd is voor het theorie examen kan men niet deelnemen aan de praktijkopleiding en het praktijkexamen. Praktijkopleiding In het praktijkdeel werkt men met kleine groepen van maximaal 12 personen. Dit garandeert dat optimaal wordt getraind in alle vaardigheden die een professionele verkeersregelaar nodig heeft. Zo wordt ook de kans om te slagen voor het praktijkexamen groter. Op een kruising die aan de exameneisen voldoet, bij voorkeur de examenlocatie, wordt in de praktijk geoefend in het regelen van het verkeer. Hierbij is de feedback van de opleider erg belangrijk. Het examen beoordelingsformulier van de Stichting Verkeersregelaars Nederland (SVNL) dient hierbij als richtlijn. Aanvraag praktijkexamen Pas als het theorie examen met goed gevolg is doorlopen, kan worden deelgenomen aan het praktijkexamen. De opleider vraagt via de website een compleet examen aan op een door de opleider gekozen datum, tijdstip en locatie aan bij de SVNL. De SVNL ondersteunt het praktijkexamen verkeersregelaar, als bedoeld in de Regeling Verkeersregelaars 2009, door een politieambtenaar als gecommitteerde te koppelen aan het aangevraagde examen. Een examen kan uiterlijk 3 weken voor de examendatum worden aangevraagd. De opleider meldt tijdig aan de wegbeheerder/ politie dat een praktijkexamen afgenomen zal worden. Dit kan eenvoudig door een melding aan de gemeente of via aan de plaatselijke politie. De locatie-eisen voor het examen moeten worden gezien als een minimum. Dit betekent dat er door het opleidingsinstituut wel mag worden gekozen voor een kruispunt met een hogere moeilijkheidsgraad. Wordt echter niet voldaan aan de minimumeisen dan zal het kruispunt door de aangewezen gecommitteerde moeten worden afgekeurd. Bij de aanvraag worden van alle deelnemers de volledige NAW gegevens, dat wil zeggen naam, voorletters, geboortedatum, geboorteplaats e.d. ingevuld. 13

14 Soorten verkeersregelaars Eisen examenlocatie - kruispunt tussen twee gebiedsontsluitingswegen (wegen met gelijkvloerse kruisingen die bedoeld zijn om landelijk of stedelijk gebied te ontsluiten) binnen de bebouwde kom; - kruispunt met verkeersaanbod uit vier richtingen; het verkeersaanbod op dit kruispunt is gevarieerd in aanbod en categorieën; - verder is op het kruispunt sprake van tenminste 1 van onderstaande verzwarende omstandigheden: - aanwezigheid van (frequent) openbaar vervoer; - vrij liggende fietspaden; - voorsorteervakken op tenminste twee van de vier richtingen. Indien de kruising is voorzien van een verkeersregelinstallatie moet deze tijdens het examen op knipperen gezet of uitgeschakeld kunnen en mogen worden. Voorafgaand aan het examen bekijken de aangewezen gecommitteerde en de examinator van het opleidingsinstituut gezamenlijk het beoogde kruispunt. Gekeken wordt of het kruispunt voldoet aan bovengenoemde eisen. Indien dit niet zo is, kan worden uitgeweken naar een ander kruispunt dat wel aan de eisen voldoet. De locatie van dit tweede, alternatieve kruispunt wordt aangedragen door de examinator van het opleidingsinstituut. Praktijkexamen Een volledig examen wordt binnen een dagdeel afgewikkeld. Een ochtend is tussen en uur; een middag tussen en uur. Het maximum aantal deelnemers aan een examen is 12. Hierbij is uitgegaan van de volgende redenering: 12 kandidaten x 15 minuten examen is inclusief wisseling ruim 3 uur. Er moet rekening mee worden gehouden, dat één of enkele kandidaten binnen de eerste 5 minuten aangeven te willen stoppen, waarna ze na afloop van het laatste examen de gelegenheid krijgen om het examen over te doen. Dit kan totaal tussen de 10 en 30 minuten zijn. Het dagdeel van 4 uur is dus gevuld. Tijdens het examen kan de docent aantonen dat de kandidaten zijn geslaagd voor het theorie examen. De kandidaat toont zich tijdens het praktijkexamen gedurende 15 minuten bedreven in het op adequate en veilige wijze regelen van het verkeer op een kruispunt. Dit wordt aangetoond door het kiezen van de juiste positie(s) bij het geven van aanwijzingen aan de verkeersdeelnemers. Tijdens het regelen van het verkeer op een kruising is het verkeersaanbod, naar het oordeel van de examinator en gecommitteerde, gelijkmatig verdeeld over de kruisende wegen. Tevens is de intensiteit hiervan zodanig dat bedoelde bedrevenheid in redelijkheid is vast te stellen. Het examen start zodra de kandidaat het kruispunt oploopt. Verwacht wordt dat hij direct gaat beginnen met zijn verkeersregelende taak. Mocht dat niet lukken, dan mag de kandidaat tijdens de eerste 5 minuten te kennen geven, dat hij wil stoppen. Wel dient hij het kruispunt veilig te verlaten volgens de normaal geldende afspraken, waarbij de verkeersveiligheid niet in het geding komt. In het uiterste geval kan hij hiervoor de assistentie van de examinator inroepen. Wordt aan deze voorwaarden voldaan dan krijgt de kandidaat de gelegenheid het examen over te doen, nadat de laatste kandidaat examen heeft gedaan. Bij de beoordeling van het examen wordt gebruikt gemaakt van een door de SVNL ontwikkeld beoordelingsformulier. Bij aanvang van het praktijkexamen kan de gecommitteerde inzage vragen in een identiteitsbewijs van de kandidaat. Dit om te controleren of de te examineren kandidaat daadwerkelijk de opgegeven kandidaat is om fraude te voorkomen. Als de gecommitteerde een kandidaat treft die zich niet kan identificeren, kan hij deze kandidaat van het examen uitsluiten. Bij de beoordeling van het examen wordt gebruikt gemaakt van een door de SVNL ontwikkeld beoordelingsformulier. Na het examen maken de examinator (opleider) en gecommitteerde (politieambtenaar) de balans op en wordt het examen met de kandidaten nabesproken en de uitslag meegedeeld. Bij verschil van mening tussen de examinator en de gecommitteerde over de uitslag van het examen is de stem van de gecommitteerde doorslaggevend. Een afgewezen kandidaat kan opnieuw examen doen, nadat hij via de website opnieuw bij de SVNL is aangemeld. Nogmaals examen doen op de dag waarop de kandidaat werd afgewezen is niet mogelijk. 14