Kerncijfers & begrippen

Transcriptie

1

2 Kerncijfers & begrippen juni 2016 Schoolverlaters: niet-leerplichtige jongeren ingeschreven in Vlaams onderwijs in 2015 maar niet meer in 2016 < 30 jaar wonen in Vlaanderen kunnen werken in regulier arbeidscircuit Werk 11,0% van alle of jongeren zijn na 1 jaar als werkzoekend ingeschreven bij VDAB Schoolverlaters werkzoekend 11,0% Werkzoekend Inactief Onderwijs inactief = niet aan het werk en niet geregistreerd als werkzoekend Dynamisch proces: worden werkzoekend, vinden werk, worden terug werkzoekend, gaan opnieuw studeren,

3 Scholings- en studieniveaus Ongekwalificeerd Max. = SO1 + ASO2 + BSO2 + TSO2 + KSO2 Max. SO1 = maximaal secundair onderwijs 1 e graad ASO2 = algemeen secundair onderwijs 2 e graad BSO2 = beroepssecundair onderwijs 2 e graad Laaggeschoold TSO2 = technisch secundair onderwijs 2 e graad Gekwalificeerd = Leren Leertijd DBSO + & Werken BuSO BuSO = buitengewoon secundair onderwijs DBSO = deeltijds beroepssecundair onderwijs Leertijd = leercontract (Syntra Vlaanderen) Middengeschoold = ASO3 + BSO3 + TSO3 + KSO3 ASO3 = algemeen secundair onderwijs 3 e graad BSO3 = beroepssecundair onderwijs 3 e graad TSO3 = technisch secundair onderwijs 3 e graad KSO3 = kunstsecundair onderwijs 3 e graad Hooggeschoold = HBO5 + PBA + ABA + MAS HBO5 = hoger beroepsonderwijs (in dit rapport enkel de opleiding Verpleegkunde) PBA = professionele bachelor ABA = academische bachelor MAS = master

4 Terminologie Schoolverlater Een jongere (< 30 jaar) die in jaar X is ingeschreven in een erkende Vlaamse onderwijsinstelling en in het jaar X+1 niet langer is ingeschreven, wordt beschouwd als een schoolverlater in het jaar X. In dit rapport betreft het jongeren die de school verlieten in Schoolverlaters uit het hoger beroepsonderwijs (HBO5) en het tweedekansonderwijs zijn niet opgenomen in het rapport omdat volledige (en betrouwbare) gegevens hierover ontbreken. Wel beschikken we over de HBO5-opleiding Verpleegkunde omdat deze vroeger behoorde tot het beroepssecundair onderwijs van de vierde graad. Schoolverlaters die één of meerdere jaren in het buitenland studeerden of die studies volgden in een onderwijsinstelling die niet onder de bevoegdheid valt van het Vlaams departement Onderwijs en Vorming, komen niet voor in de cijfers. Werkzoekenden% Het percentage of aandeel werkzoekende dat 1 jaar na het schoolverlaten als werkzoekend is ingeschreven bij VDAB. Een concreet voorbeeld: als 250 jongeren de school verlaten in jaar X en 25 van deze in jaar X+1 als werkzoekend zijn geregistreerd, dan spreken we van 10% werkzoekende na 1 jaar ((25/250) * 100). Het wz% betreft een momentopname. We gaan na hoeveel jongeren, die in 2015 de school hebben verlaten, op 30 juni 2016 als werkzoekend staan ingeschreven bij VDAB. De jaartallen in de grafieken in deze studie verwijzen naar de opvolgingsjaren, de jaren waarin wordt nagegaan hoeveel als werkzoekend zijn geregistreerd. Het betreft dus niet de jaren waarin de jongeren de school verlaten. Het wz% geeft een indicatie van hoe goed een bepaalde opleiding voorbereidt op een professionele loopbaan en welke profielen gegeerd zijn op de arbeidsmarkt. Het wz% is echter geen exacte voorspeller van het succes van een opleiding op de arbeidsmarkt. Economische conjunctuur en persoonsgebonden kenmerken spelen een niet te onderschatten rol. Daarnaast wil een wz% van bijv. 5% niet per se zeggen dat 95% van de na 1 jaar aan het werk is. Ook werkloze kunnen er om verschillende redenen (reizen, vrijwilligerswerk, ) voor kiezen zich niet in te schrijven als werkzoekend. Het aandeel werkzoekenden vertelt dus niet automatisch hoe groot het aandeel werkenden is.

5 Methodologie Cut-off van 30 In dit rapport wordt een cut-off van 30 gehanteerd. D.w.z. dat enkel studiegebieden en opleidingen met minstens 30 in de studie opgenomen worden. Bij kleinere aantallen is het wz% onvoldoende betrouwbaar en maakt het vaak grote sprongen jaar op jaar. In de grafieken wordt naast het wz% steeds het aantal meegegeven. Voor een juist begrip van het wz% is het belangrijk om altijd rekening te houden met het aantal waartegen het aantal werkzoekende wordt afgezet. Een wz% van 20% is hoog, maar bij een aantal van 30 betreft het slechts 6 werkzoekenden, terwijl dit bij een aantal van werkzoekenden betreft. Om dezelfde reden is voorzichtigheid geboden bij het vergelijken van wz% van grote en kleine opleidingen. En omdat de aantallen tussen en in eenzelfde opleiding soms erg uiteen liggen, is een directe vergelijking tussen de geslachten niet altijd zinvol. Dus: houd altijd rekening met het aantal en wees voorzichtig met vergelijkingen tussen opleidingen en geslachten. Kwartielen Om een onderscheid te maken tussen goed en minder goed presterende opleidingen worden de wz% van alle opleidingen gerangschikt van laag naar hoog, en vervolgens in 4 gelijke delen opgedeeld. Elk deel is een kwart van de dataset. De drie cijfers, die een kwart van de set begrenzen, worden kwartielen genoemd. De best scorende opleidingen hebben een wz% dat niet groter is dan het eerste kwartiel. De slechtst scorende opleidingen hebben een wz% dat minstens even groot is als het derde kwartiel. STEM Staat voor Science - Technology - Engineering - Mathematics en bundelt een waaier aan opleidingen in de technologische en exacte wetenschappen. Om loopbanen in wiskunde, exacte wetenschappen en techniek te stimuleren, stippelde de Vlaamse Regering een actieplan uit tot VDAB werkt mee aan dit actieplan. Om deze reden wordt in dit rapport uitgebreid aandacht besteed aan de resultaten van STEM- en niet-stem-opleidingen in de derde graad van het secundair onderwijs, de professionele bachelor en de master.

6 Alle 11,0% % 51% Laaggeschoold 13,1% 11,7% 13,0% 12,5% 11,7% 11,0% Hooggeschoold 50,2% Middengeschoold 36,8% 7,8 % van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) 11,0% of van de was eind juni 2016 ingeschreven als werkzoekende bij VDAB. Sinds 2013 is het wz% met 2 ppt gedaald. Het effect van de verbeterde conjunctuur zet zich duidelijk door. Het aandeel laaggeschoolde en ongekwalificeerde blijft stabiel op respectievelijk 13,1% en 7,8%. Het aandeel middengeschoolden daalt verder van 38,5% naar 36,8%. Bij de hooggeschoolden doet zich het tegenovergestelde voor. Hun aandeel is verder gestegen en maakt nu de helft van alle uit. 13,0% wz sv 12,8% 9,3% ,7% wz sv 10,9% wz sv 9,7% wz sv 11,7% wz sv Mannelijke hebben het moeilijker om aansluiting te vinden. Positief is dat het wz% t.o.v. vorig jaar is gedaald met 1 ppt. Ook bij de vrouwelijke zien we een lichte daling van 9,8% naar 9,3% Net als vorig jaar hebben de West-Vlaamse de beste kansen op de arbeidsmarkt, gevolgd door hun collega s uit Vlaams-Brabant. Limburg zet de positieve trend van vorig jaar door. Hun werkzoekendenaandeel is verder gedaald tot 11,7%. In Antwerpen verloopt de aansluiting het minst vlot. Het hoge aandeel dat ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt komt (10,3%), is wellicht één van de belangrijkste redenen.

7 Alle 11,0% % 51% PBA MAS ABA Leertijd 774 TSO BSO ASO KSO3 716 ASO2 592 KSO2 128 DBSO TSO BuSO BSO Max. SO Hooggeschoold Middengeschoold Laaggeschoold Ongekwalificeerd ,8% 4,8% 6,5% 9,9% 11,8% 12,8% 12,9% 16,5% 19,3% 22,7% 23,5% 24,0% 35,9% 36,8% 44,5% 4,8% 12,5% 30,6% 34,4% Hoe hoger de scholingsgraad, hoe kleiner de kans om na 1 jaar werkzoekend te zijn. Voor wie hooggeschoold op de arbeidsmarkt komt, loopt de aansluiting bijzonder vlot. Zowel bij de professionele bachelors als de masters is 4,8% werkzoekend een jaar na het schoolverlaten. De Leertijd zet een atypisch resultaat neer binnen de groep van de laaggeschoolden. Dit niveau scoort beter dan het gemiddelde van 11%. Het gaat hier over leerlingen die de volledige leertijd met succes beëindigd hebben en maximaal genoten hebben van het duale leertraject. De positieve effecten hiervan komen duidelijk tot uiting in het wz%. Bij de middengeschoolden biedt het TSO3 de beste aansluiting. Met een ASO3-diploma op de arbeidsmarkt komen, is nog steeds geen goede zaak. 7,8% van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt. Meer dan 1 op 3 is een jaar later als werkzoekend ingeschreven bij VDAB. Een diploma van master of professionele bachelor is hét toegangsticket tot de arbeidsmarkt * HBO5 - Verpleegkunde is niet in de grafiek opgenomen aangezien het hier niet over een volledig studieniveau gaat.

8 Ongekwalificeerd 34,4% % 38% ,7% 30,6% 30,5% 32,5% 34,4% Hooggeschoold 50,2% Ongekwalificeerd 7,8% 5,2% Gekwalificeerd laaggeschoold Middengeschoold 36,8% Max. SO1 44,5% ASO2 19,3% 592 BSO2 36,8% TSO2 24,0% KSO2 22,7% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Meer dan 4 op 10 die max. de 1 ste graad van het secundair onderwijs voleindigden, zijn na een jaar als werkzoekend ingeschreven bij VDAB. Het aantal ongekwalificeerde stijgt opnieuw licht maar hun aandeel blijft stabiel op 7,8%. De laatste 2 jaar is het wz% telkens met 2ppt gestegen. De snel evoluerende en veeleisende arbeidsmarkt speelt hen parten. 34,2% wz sv 34,7% 34,0% ,3% wz 836 sv 37,7% wz sv 29,2% wz 760 sv 33,9% wz 708sv Er zijn nog steeds meer dan die geen kwalificatie behalen. Voor beiden is het even moeilijk om aan de slag te geraken. De provincie Antwerpen heeft het hoogste aantal ongekwalificeerde. Het wz% zit op het Vlaams gemiddelde. In Vlaams-Brabant verloopt de aansluiting met de arbeidsmarkt het minst moeilijk. Oost-Vlaanderen telt het op één na hoogste aantal ongekwalificeerden en heeft het hoogste wz%.

9 Laaggeschoold 30,6% % 36% ,2% 29,2% 29,7% 30,9% 30,6% Ongekwalificeerd 7,8% BuSO 1,8% 3,4% Leren & werken (DBSO & Leertijd) Hooggeschoold 50,2% Middengeschoold 36,8% Ongekwalificeerd 34,4% BuSO 35,9% DBSO 23,5% Leertijd 9,9% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) De dalende trend van het aantal laaggeschoolde zet zich dit jaar niet verder. Het aandeel is stabiel gebleven t.o.v. vorig jaar: in 2014 bedroeg het aandeel 13,0%, in ,1%. 3 op 10 van de laaggeschoolden is op zoek naar een job een jaar na het verlaten van de school. 29,8% 32,0% ,4% wz sv Het grootste deel van de laaggeschoolden is ongekwalificeerd. Dit aandeel is sinds 2012 gedaald van 66% naar 60%. Dit betekent ook dat het aandeel van de gekwalificeerde laaggeschoolden waaronder het BuSO, het DBSO en de leertijd positief evolueert. 31,5% wz sv 32,1% wz sv 27,0% wz sv 31,1% wz sv Met 64% hebben de de meerderheid bij de laaggeschoolden. Voor het eerst is het wz% van laaggeschoolde lager dan bij de. Het wz% varieert van 27,0% in Vlaams-Brabant tot 32,1% in Antwerpen. Het risico om na 1 jaar werkzoekend te zijn, verschilt niet sterk tussen de provincies. Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen doen het wel beter dan het Vlaamse gemiddelde.

10 Buitengewoon secundair onderwijs (BuSO) 35,9% % 36% ,2% ,0% 38,5% 41,5% 35,9% Ongekwalificeerd 7,8% BuSO 1,8%2,4% DBSO 1,1% Leertijd Hooggeschoold 50,2% Middengeschoold 36,8% Alternerende beroepsopleiding (ABO) maakt een verschil ,9% ,9% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Het aantal met een BuSO-diploma blijft stabiel. Positief punt is dat de aansluiting met de arbeidsmarkt verbeterd is vergeleken met de voorbije 3 jaar. De goede resultaten van de alternerende beroepsopleiding is de voornaamste reden. BuSO ABO Een extra jaar praktijkervaring onder de vorm van een ABO heeft een duidelijke meerwaarde. T.o.v. vorig jaar daalt het wz% van 38,1% naar 30,9%. 41,1% wz 367 sv 34,2% 38,9% ,9% wz 259 sv 33,7% wz 306 sv 35,8% wz 134 sv 36,0% wz 222 sv Mannen doen het opmerkelijk beter dan. Dit hangt nauw samen met hun studiekeuze voor eerder technische opleidingen. Het werkzoekenden% varieert van 30,9% in West-Vlaanderen tot 41,1% in Antwerpen. Het risico om na 1 jaar werkzoekend te zijn, verschilt sterk tussen de provincies. West- en Oost-Vlaanderen doen het beter dan het Vlaamse gemiddelde. BuSO- vinden hier net iets vlotter aansluiting.

11 Deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) 23,5% % 34% ,8% 26,5% 27,4% 27,7% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) ,5% Ook dit jaar stijgt het aantal met een DBSOkwalificatie. Voor het eerst in jaren daalt het wz%. De stijging van het aandeel met een diploma werkt gunstig. Hooggeschoold 50,2% Ongekwalificeerd 7,8% BuSO 1,8%2,4% DBSO 1,1% Leertijd Middengeschoold 36,8% Invloed algemene kwalificatie ,3% Geen alg. kwalificatie ,1% Getuigschrift 3e graad ,8% Diploma 3e graad 608 behaalden naast een certificaat voor het beroepsgericht gedeelte ook een diploma secundair onderwijs. Zij stromen duidelijk beter door dan de met een getuigschrift van de 3 e graad of zonder enige kwalificatie. 26,8% wz 672 sv 21,4% 27,5% ,4% wz 357 sv 22,6% wz 390 sv 21,5% wz 121 sv 26,7% wz 161 sv Mannen stromen duidelijk beter uit dan. Belangrijkste reden is de verschillende studiekeuze. Mannen kiezen voornamelijk voor technische opleidingen die in dit niveau betere vooruitzichten bieden dan zachte opleidingen zoals personenzorg. Ook in het DBSO merken we een groot verschil tussen de wz% in de provincies. In West-Vlaanderen zit het werkzoekenden% sterk onder het Vlaamse gemiddelde. In Limburg en Antwerpen verloopt de aansluiting duidelijk minder vlot.

12 Leertijd 9,9% % 34% Ongekwalificeerd 7,8% BuSO 1,8%2,4% DBSO 1,1% Leertijd 299 Invloed algemene kwalificatie ,5% 12,3% 13,3% 11,6% 9,9% Hooggeschoold 50,2% Middengeschoold 36,8% 14,0% 157 5,1% 8,5% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) De leertijd heeft het laagste wz% bij de laaggeschoolden. De sterke inzet op duaal leren en het selectie-effect zijn doorslaggevend. Zonder een leeroverkomst, komt een leerling niet in aanmerking voor een leertijd. Enkel de sterkste en meest gemotiveerde leerlingen slagen hierin. Geen alg. kwalificatie Getuigschrift 3e graad Diploma 3e graad Schoolverlaters met een getuigschrift of diploma van de derde graad doen het beter dan leerlingen die enkel geslaagd zijn voor het beroepsgericht gedeelte. 10,6% wz 188 sv 8,0% 13,8% ,6% wz 118 sv 8,3% wz 205 sv 9,6% wz 125 sv 13,8% wz 138 sv Mannen stromen duidelijk beter uit dan. Ook hier ligt het verschil in studiekeuze aan de basis. De keuze van de voor techniek biedt betere vooruitzichten. In West-Vlaanderen verloopt de aansluiting het vlotst. Amper 7,6% is werkzoekend na een jaar. Het contrast met Limburg is vrij groot. In deze provincie ligt het wz% 6 ppt hoger dan in West- Vlaanderen.

13 Middengeschoold 12,5% % 43% ,7% 13,7% 13,2% 13,0% 12,5% Hooggeschoold 50,2% Laaggeschoold 13,1% ASO3 5,9% BSO3 15,4% ASO3 12,9% BSO3 12,8% TSO3 11,8% KSO3 16,5% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Jaar na jaar daalt het aantal met een kwalificatie van de derde graad. De daling is het sterkst in ASO en KSO. 1,0% KSO3 TSO3 14,5% 14,8% wz sv 13,3% 11,5% ,8% wz sv 12,2% wz sv 13,0% wz sv 13,0% wz sv Meer dan de helft van de middengeschoolden zijn. Mannen vinden moeilijker aansluiting met de arbeidsmarkt. Dit is het geval in alle studieniveaus die tot de middengeschoolden behoren. In ASO3 en KSO3 is de kloof tussen en het meest uitgesproken. Middengeschoolden vinden het vlotst de weg naar de arbeidsmarkt in West-Vlaanderen. In Antwerpen zien we net het tegenovergestelde; terwijl er nochtans voldoende vraag naar werkkrachten is.

14 Middengeschoolde STEM niet-stem: 11,3% ,2% % 12% 39% 61% ,1% 12,4% 12,5% 11,9% 11,3% STEM 37,3% niet-stem 62,7% ,2% 11,1% 11,4% 18,2% 88 ASO3 BSO3 TSO3 KSO3 Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel Het aantal middengeschoolde uit een STEMopleiding daalt, na een lichte stijging in 2014, verder. T.o.v (37,0%) blijft het aandeel gelijk. Het aandeel dat na 1 jaar werkzoekend is neemt sinds een drietal jaar geleidelijk af. Het aandeel met een STEM-diploma dat na 1 jaar werkzoekend is, is quasi gelijk voor ASO, TSO en BSO. 12,0% wz sv 11,5% 10,3% ,9% wz sv 11,0% wz sv 13,4% wz sv 13,0% wz sv 88% van de middengeschoolde STEM- is een man. Vrouwelijke STEM ers doen het gemiddeld nochtans niet slechter dan hun mannelijke collega s. Na 1 jaar is 10,3% van de werkzoekend tegenover 11,5%. In West-Vlaanderen vinden middengeschoolde STEM ers de meeste kansen op de arbeidsmarkt. Na 1 jaar is slechts 8% van deze werkzoekend. Redenen voor dit goede cijfer zijn de krappe West-Vlaamse arbeidsmarkt en de oplevende industrie in de sectoren metaal, voeding, textiel en rubber en kunststoffen.

15 Algemeen secundair onderwijs van de 3 de graad (ASO3) 12,9% % 43% ,9% 14,1% 12,6% 12,7% 12,9% Hooggeschoold 50,2% Laaggeschoold 13,1% ASO3 5,9% BSO3 15,4% Hogere studies geprobeerd? ,1% 6,6% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Dit studieniveau bereidt voor op het hoger onderwijs. Het is niet de bedoeling dat je met dit diploma op de arbeidsmarkt komt. Dat hun aantal daalt, is een goede zaak. Zij dreigen in jobs terecht te komen die beneden hun mogelijkheden liggen of niet direct beantwoorden aan hun verwachtingen. Het wz% is onderschat doordat een aantal jongeren verder studeren buiten Vlaanderen. Hierdoor worden deze onterecht als schoolverlater beschouwd én als niet-werkzoekend geteld. 14,5% 10,9% ,0% KSO3 10,3% wz 592 sv TSO3 14,5% 13,6% wz 972 sv 15,5% wz sv 10,7% wz 884 sv Neen 3 op 4 zijn gestart met een opleiding in het hoger onderwijs, maar hebben deze niet afgerond. Eén of meerdere jaartjes hoger onderwijs, zonder het behalen van een diploma, bieden geen meerwaarde. 12,6% wz 557 sv Ja Meer dan komen op de arbeidsmarkt met enkel een ASO-diploma. Zij vinden ook moeilijker hun weg naar de arbeidsmarkt. Deze jongeren waren wellicht beter af met een arbeidsgerichte opleiding in het TSO. In West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant verloopt de aansluiting voor ASO3- het vlotst. 1 op 10 is werkzoekend na een jaar. In Antwerpen loopt het, met een wz% van 15,5%, minder vlot.

16 ASO3 12,9% % 43% Studiegebieden Opleidingen Algemeen secundair onderwijs Sport 127 5,5% 13,2% ,7% 4,8% 15,0% 10,9% ASO3 heeft 2 studiegebieden, waarvan Algemeen secundair onderwijs het grootste aantal telt. Van alle opleidingen met minstens 30, presteren er 8 beter dan het gemiddeld wz% voor ASO3 (12,9%). Buiten Grieks-Latijn zijn dit allemaal STEM-opleidingen. Dit lijkt een goede zaak, maar dat is het niet. Buiten Sportwetenschappen halen de STEM-opleidingen een wz% van minstens 9%. ASO3 beoogt een doorstroom naar hoger onderwijs, waar STEM-opleidingen op PBA-niveau een gemiddeld wz% van 4,7% en op MA-niveau een gemiddeld wz% van 3,7% halen. Daarmee wordt duidelijk dat ASO3- uit een STEM-opleiding zichzelf en de maatschappij geen dienst bewijzen door niet verder te studeren en onmiddellijk naar de arbeidsmarkt te trekken. Deze arbeidsmarkt verwacht momenteel vooral hoger opgeleide STEM-profielen. Ook de niet-stem- zouden een gunstiger arbeidsmarktpositie kunnen innemen, mochten ze een hoger diploma behalen. Sportwetenschappen 105 Moderne talen - Wiskunde 45 Economie - Wetenschappen 43 Latijn - Wiskunde 165 Moderne talen - Wetenschappen 316 Grieks - Latijn 45 Economie - Wiskunde 160 Wetenschappen - Wiskunde 679 Economie - Moderne talen Humane wetenschappen Latijn - Moderne talen 293 Latijn - Wetenschappen 122 Rudolf Steinerpedagogie 74 5,7% 8,9% 9,3% 10,3% 10,4% 11,1% 11,3% 11,8% 12,9% 15,1% 15,4% 16,4% 17,6% STEM-opleiding niet-stem-opleiding

17 STEM in ASO3 niet-stem: 11,2% ,1% % 32% 49% 51% ,6% 13,7% 11,5% 11,2% 11,2% STEM 40,3% niet-stem 59,7% Te veel technische en wetenschappelijke profielen met het potentieel om een hoger diploma te halen gaan verloren! Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel Het aantal ASO3- uit een STEM-opleiding daalt amper over 5 jaar. Het aandeel is zelfs met 2 ppt gestegen t.o.v Dat is een spijtige zaak. ASO3 bereidt voor op hogere studies en niet op de arbeidsmarkt. Daarenboven verwachten werkgevers van theoretisch geschoolde STEM ers ook een hoger studieniveau dan ASO3. 7,6% wz 236 sv 9,7% wz 352 sv 14,7% wz 491 sv 9,4% wz 382 sv 12,9% wz 240 sv 12,8% 8,0% % van de STEM- uit ASO3 is een man. Vrouwelijke STEM ers vinden een pak vlotter hun weg naar de arbeidsmarkt dan hun mannelijke collega s. Jammer genoeg weten we niet in welke jobs deze terecht komen. West-Vlaanderen noteert het laagste aandeel werkzoekende STEM-. De lage werkloosheidsdruk is gunstig voor jongeren op zoek naar een eerste baan. In de provincie Antwerpen is de situatie een pak minder gunstig; daar ligt het aandeel werkzoekende bijna dubbel zo hoog.

18 STEM in ASO3 niet-stem: 11,2% ,1% % 32% 49% 51% STEM opleidingen Grootste uitstroom ,8% 552 8,0% Wetenschappen - Wiskunde Wetenschappen - Wiskunde 11,8% ,7% Moderne talen - Wetenschappen Moderne talen - Wetenschappen 11,8% ,0% Economie - Wiskunde Latijn - Wiskunde 13,7% ,4% Latijn - Wiskunde Latijn - Wetenschappen 14,4% ,7% Sportwetenschappen Economie - Wiskunde 5,8% ,7% De meeste uit ASO3 STEM-opleidingen komen uit de Wetenschappen-wiskunde en Moderne talen-wetenschappen. In de talenrichtingen vinden de vlotter werk in het jaar na afstuderen. Opvallend is ook de veel betere uitstroom naar de arbeidsmarkt van uit Economie-Wiskunde en Latijn-Wiskunde in vergelijking met. niet-stem opleidingen ,2% ,1% Economie - Moderne talen 611 Humane wetenschappen 433 Latijn - Moderne talen 124 Rudolf Steinerpedagogie 30 14,1% 18,7% 19,4% 13,3% Humane wetenschappen 579 Economie - Moderne talen 453 Latijn - Moderne talen 169 Rudolf Steinerpedagogie 44 12,4% 11,3% 12,4% 20,5% De meeste uit niet- STEM-opleidingen komen, zowel bij als, uit Economie- Moderne Talen en Humane wetenschappen.

19 STEM in ASO3 niet-stem: 11,2% ,1% % 32% 49% 51% STEM opleidingen Laagste aandeel werkzoekenden ,8% 552 8,0% Sportwetenschappen Latijn - Wiskunde 5,8% ,4% Economie - Wetenschappen Economie - Wiskunde 11,1% ,7% Wetenschappen - Wiskunde Latijn - Wetenschappen 11,8% ,7% Moderne talen - Wetenschappen Moderne talen - Wetenschappen 11,8% ,0% Economie - Wiskunde Wetenschappen - Wiskunde 13,7% ,7% Aan de zijde is Sportwetenschappen dé STEMrichting met een opvallend kleiner aandeel werkzoekende. Aan zijde zijn het de opleidingen Latijn-Wiskunde en Economie-Wiskunde die de betere resultaten geven. De opleidingen, die wetenschappen als hoofdvak hebben, scoren relatief wat minder goed bij de. niet-stem opleidingen ,2% Rudolf Steinerpedagogie 30 13,3% Economie - Moderne talen ,1% Humane wetenschappen ,7% Latijn - Moderne talen ,4% ,1% Economie - Moderne talen ,3% Latijn - Moderne talen ,4% Humane wetenschappen ,4% Rudolf Steinerpedagogie 44 20,5% Mannelijke uit Rudolf Steiner -opleidingen doen het opvallend beter dan hun vrouwelijke collega s. In de opleidingen uit het traditioneel onderwijs zijn daarentegen minder vaak, vergeleken met de.

20 Beroepssecundair onderwijs van de 3 de graad (BSO3) 12,8% % 46% ,9% 14,2% 14,2% 13,5% 12,8% Hooggeschoold 50,2% Laaggeschoold 13,1% ASO3 5,9% BSO3 15,4% Een diploma telt! 17,2% ,8% 6 jaar 7 jaar Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) De dalende trend van het aantal zet zich verder door. Alle opleidingen binnen BSO3 zijn erop gericht om direct aan de slag te gaan. Toch verloopt de aansluiting minder vlot dan gemiddeld. 1,0% KSO3 TSO3 14,5% Meer dan 8 op 10 van de volgde het 7 de leerjaar en behaalde een diploma van het secundair onderwijs. Gediplomeerden halen een beduidend lager wz% dan zij die enkel een getuigschrift behaalden. 15,5% wz sv 13,2% 12,3% ,1% wz sv 11,5% wz sv 13,9% wz sv 13,3% wz sv Iets meer dan de helft van de uit BSO3 zijn. Hun aansluiting verloopt iets minder vlot dan bij de. Schoolverlaters uit BSO3 vinden het vlotst aansluiting met de arbeidsmarkt in West-Vlaanderen. Amper 9% is na een jaar werkzoekend. De mismatch is het grootst in Antwerpen.

21 BSO3 12,8% % 46% Studiegebieden top 10 Koeling en warmte 312 Bouw 573 Personenzorg Mechanica - Elektriciteit Lichaamsverzorging 663 Voeding 747 Hout 824 Land- en tuinbouw 485 Maatschappelijke veiligheid 205 Auto 614 8,7% 9,8% 1 10,1% 10,6% 11,2% 11,8% 12,6% 12,7% 13,8% ,7% 9,9% 8,7% 14,1% 9,6% 1 12,5% 10,5% 11,2% 11,4% 11,7% 16,7% 12,0% 13,5% 12,8% 12,0% 14,0% 8,3% 25,0% Het best scorende studiegebied is Koeling en warmte, waarbinnen alleen de school verlaten. Minder dan 9% van deze mannelijke is na 1 jaar werkzoekend. De volgende goed presterende studiegebieden zijn Bouw, Personenzorg en Mechanica-Elektriciteit. Hier is 1 op 10 na 1 jaar werkzoekend. Personenzorg is het grootste studiegebied met 2.670, waarvan 90%. Met een wz% van 9,6% scoren deze opmerkelijk beter dan hun mannelijke collega s waarvan 14,1% na 1 jaar werkzoekend is. Ook Mechanica-Elektriciteit is een populair studiegebied, voornamelijk bij. Slechts 12 studeerden in 2015 af binnen dit gebied. Van deze 12 waren er na 1 jaar 3 werkzoekend.

22 BSO3 12,8% % 46% Opleidingen met het laagst % werkzoekenden Opleidingen met het hoogst % werkzoekenden Hotelonthaal (7j) 43 Vrachtwagenchauffeur 42 Fotolassen (7j) 258 Veehouderij en landbouwteelten (7j) 48 Industrieel onderhoud (7j) 135 Land- en tuinbouwmechanisatie (7j) 38 Renovatie bouw (7j) 215 Koeltechnische installaties (7j) 34 Diesel- en LPG-motoren (7j) 76 Verwarmingsinstallaties (7j) 198 Thuis- en bejaardenzorg (7j) Computergestuurde werktuigmachines (7j) 147 Bijzondere schrijnwerkconstructies (7j) 154 Dakwerken (7j) 63 Restaurantbedrijf en drankenkennis (7j) 61 Specialiteitenrestaurant (7j) 108 2,3% 2,4% 3,9% 4,2% 5,2% 5,3% 5,6% 5,9% 6,6% 6,6% 6,7% 7,5% 7,8% 7,9% 8,2% 8,3% Tuinbouw en groenvoorziening 33 Verkoop 93 Naamloos leerjaar (7j) 157 Kantooradministratie en gegevensbeheer (7j) Brood- en banketbakkerij en confiserie 46 Publiciteitsgrafiek 30 Logistiek (7j) 107 Verkoop en vertegenwoordiging (7j) 126 Auto 91 Publiciteit en illustratie (7j) 169 Kantoor 165 Decor- en standenbouw (7j) 33 Carrosserie 36 Meerkleurendruk - Drukwerkveredeling (7j) 34 Organisatiehulp 44 Werktuigmachines 45 18,2% 18,3% 19,1% 19,1% 19,6% 2 22,4% 23,0% 23,1% 23,1% 23,6% 24,2% 25,0% 26,5% 27,3% 28,9% Laagst % = wz% dat kleiner of gelijk is aan het 1 e kwartiel; Hoogst % = wz% dat groter of gelijk is aan het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

23 BSO3 12,8% % 46% Opleidingen met een gemiddeld % werkzoekenden Banketbakkerij - Chocoladebewerking (7j) 153 Interieurinrichting (7j) 222 Kinderzorg (7j) 796 Gemeenschapsrestauratie (7j) 68 Ruwbouw 68 Auto-elektriciteit (7j) 163 Haarstilist (7j) 533 Haarzorg 130 Industriële elektriciteit (7j) 405 Winkelbeheer en etalage (7j) 280 Pijpfitten - Lassen - Monteren (7j) 117 Industriële houtbewerking (7j) 230 Banketaannemer - Traiteur (7j) 64 Veiligheidsberoepen (7j) 205 Moderealisatie en -verkoop 46 Tuinaanleg en -onderhoud (7j) 122 9,2% 9,5% 10,3% 10,3% 10,3% 10,4% 10,5% 10,8% 11,1% 11,1% 12,0% 12,2% 12,5% 12,7% 13,0% 13,1% Lassen - Constructie 113 Slagerij - Fijnkosttraiteur (7j) 55 Schilderwerk en decoratie 40 Gespecialiseerde dierenverzorging (7j) 136 Elektrische installaties 104 Dierenzorg 32 Mode - Verkoop (7j) 77 Bedrijfsvoertuigen (7j) 38 Decoratie en restauratie schilderwerk (7j) 107 Verzorging 369 Organisatie - Assistentie (7j) 176 Centrale verwarming en sanitaire installaties 72 Carrosserie- en spuitwerk (7j) 125 Restaurant en keuken 79 Houtbewerking ,2% 14,5% 15,0% 15,4% 15,4% 15,6% 15,6% 15,8% 15,9% 16,0% 16,5% 16,7% 16,8% 17,7% 18,1% Gemiddeld % = wz% dat ligt tussen het 1 e en het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

24 Opleidingen 7 jaar 6 jaar BSO3 12,8% % 46% Best scorende Minst goed scorende Vrachtwagenchauffeur 42 Ruwbouw 59 Haarzorg 130 Moderealisatie en -verkoop 46 Lassen - Constructie 113 Schilderwerk en decoratie 40 2,4% 8,5% 10,8% 13,0% 14,2% 15,0% Auto 91 Kantoor 165 Carrosserie 36 Organisatiehulp 44 Werktuigmachines 45 23,1% 23,6% 25,0% 27,3% 28,9% Vrachtwagenchauffeur, Ruwbouw en Haarzorg zijn de enige 6-jarige opleidingen die onder het gemiddelde van 12,8% presteren. Vrachtwagenchauffeur scoort met een wz% van 2,4% uitstekend. Hotelonthaal (7j) 43 Fotolassen (7j) 258 Veehouderij en landbouwteelten (7j) 48 Industrieel onderhoud (7j) 135 Land- en tuinbouwmechanisatie (7j) 38 Renovatie bouw (7j) 215 Koeltechnische installaties (7j) 34 Diesel- en LPG-motoren (7j) 76 Verwarmingsinstallaties (7j) 198 Thuis- en bejaardenzorg (7j) Computergestuurde werktuigmachines (7j) 147 2,3% 3,9% 4,2% 5,2% 5,3% 5,6% 5,9% 6,6% 6,6% 6,7% 7,5% Bedrijfsvoertuigen (7j) 38 Decoratie en restauratie schilderwerk (7j) 107 Organisatie - Assistentie (7j) 176 Carrosserie- en spuitwerk (7j) 125 Naamloos leerjaar (7j) 157 Kantooradministratie en gegevensbeheer (7j) Logistiek (7j) 107 Verkoop en vertegenwoordiging (7j) 126 Publiciteit en illustratie (7j) 169 Decor- en standenbouw (7j) 33 Meerkleurendruk - Drukwerkveredeling (7j) 34 15,8% 15,9% 16,5% 16,8% 19,1% 19,1% 22,4% 23,0% 23,1% 24,2% 26,5% Bij de best scorende 7-jarige opleidingen komen veel uit STEMopleidingen uit de studiegebieden Mechanica-Elektriciteit, Koeling en warmte, en Land- en tuinbouw. Al deze opleidingen zitten ver onder het gemiddelde wz% voor BSO3. Thuis- en bejaardenzorg levert de meeste af en biedt een vlotte opstart naar de arbeidsmarkt. Kantooradministratie en gegevensbeheer is de tweede grootste BSO3-opleiding. Maar deze presteert met een wz% van 19% allesbehalve goed. De best scorende opleidingen hebben een wz% dat kleiner of gelijk is aan het 1 e kwartiel; de minst goed scorende hebben een wz% dat groter of gelijk is aan het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

25 STEM in BSO3 niet-stem: 11,1% ,7% % 4% 30% 70% ,3% 12,2% 12,9% 12,0% 11,1% STEM 36,7% niet-stem 63,3% wz% 17,4% 17,0% 13,1% 9,4% 6 jaar 7 jaar Haal dat diploma! STEM niet-stem Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel Het aantal neemt sinds een tweetal jaar opnieuw toe, maar t.o.v ligt het nog steeds 7% lager. Het aandeel STEM- is t.o.v licht gestegen met 1,3 ppt. Het aandeel dat na een jaar werkzoekend is, daalt verder tot 11%. T.o.v ligt het wel nog 0,8ppt hoger. 11,1% 11,2% ,1% wz 843 sv 10,6% wz 961 sv Het behalen van een diploma (na een 7 de jaar BSO) verhoogt sterk de kansen op de arbeidsmarkt, zeker bij STEM-opleidingen. 11,6% wz sv 15,5% wz 504 sv 11,5% wz 615 sv Maar liefst 96% van alle STEM- in BSO3 is een man. Nochtans vinden de weinige even vlot hun weg naar de arbeidsmarkt. In West-Vlaanderen maken STEM ers uit BSO3 de grootste kans om het jaar na het schoolverlaten niet werkzoekend te zijn. In deze provincie is er immers veel industrie die laag- en middengeschoolden aanwerft. In Vlaams-Brabant is het tegenovergestelde waar. Daar is het aandeel werkzoekenden opgelopen tot bijna 16%.

26 STEM in BSO3 niet-stem: 11,1% ,7% % 4% 30% 70% STEM opleidingen Grootste uitstroom ,1% ,2% Industriële elektriciteit (7j) Decoratie en restauratie schilderwerk (7j) ,9% 31 9,7% Fotolassen (7j) 256 3,9% Industriële houtbewerking (7j) ,4% Interieurinrichting (7j) 218 9,6% Renovatie bouw (7j) 215 5,6% De opleiding Industriële elektriciteit telt het grootste aantal, maar het zijn Fotolassen en Renovatie bouw die met een werkzoekendenaandeel van 3,9% en 5,6% een opvallend goed resultaat laten zien. Bij de vinden we slechts 1 opleiding die minstens 30 telt. STEM in BSO3 is duidelijk geen vrouwelijke aangelegenheid. niet-stem opleidingen Kantooradministratie en gegevensbeheer (7j) 494 Veiligheidsberoepen (7j) 180 Thuis- en bejaardenzorg (7j) 127 Banketbakkerij - Chocoladebewerking (7j) 106 Naamloos leerjaar (7j) ,1% 7,9% 12,8% 10,4% 20,2% 21,6% ,3% Thuis- en bejaardenzorg (7j) 6,6% Kinderzorg (7j) 10,1% 759 Kantooradministratie en gegevensbeheer (7j) 18,3% 679 Haarstilist (7j) 10,8% 511 Verzorging 14,8% 325 Bij de niet-stem-opleidingen komt de grootste groep mannelijke uit Kantooradministratie en gegevensbeheer, een opleiding die geen vlotte doorstroom naar de arbeidsmarkt voorspelt. De vrouwelijke collega s doen het met een wz% van 18,3% ook niet bepaald goed. Bij de behalen de meeste een diploma Thuisen bejaardenzorg. Met een aandeel werkzoekenden van 6,6%, doet deze opleiding het zeer goed.

27 STEM in BSO3 niet-stem: 11,1% ,7% % 4% 30% 70% STEM opleidingen Laagste aandeel werkzoekenden ,1% ,2% Vrachtwagenchauffeur 2,8% Decoratie en restauratie schilderwerk (7j) ,7% Fotolassen (7j) 256 3,9% Industrieel onderhoud (7j) 135 5,2% Renovatie bouw (7j) 215 5,6% Veehouderij en landbouwteelten (7j) 35 5,7% Bij de scoort de 6-jarige opleiding Vrachtwagenchauffeur het best. De vier andere opleidingen uit de top 5 zijn 7-jarige opleidingen die leiden tot een diploma. Bij de stromen de uit Decoratie en restauratie schilderwerk minder vlot door naar de arbeidsmarkt. Na 1 jaar is bijna 10% werkzoekend. Vrouwelijke uit de top 5 niet-stem-opleidingen scoren (met uitzondering van Kinderzorg ) gemiddeld beter. niet-stem opleidingen Restaurantbedrijf en drankenkennis (7j) 39 Thuis- en bejaardenzorg (7j) 127 Specialiteitenrestaurant (7j) 67 Banketaannemer - Traiteur (7j) 51 Banketbakkerij - Chocoladebewerking (7j) ,1% 7,7% 7,9% 9,0% 9,8% 10,4% ,3% Banketbakkerij - Chocoladebewerking (7j) 47 6,4% Thuis- en bejaardenzorg (7j) ,6% Specialiteitenrestaurant (7j) 41 7,3% Haarzorg 120 9,2% Kinderzorg (7j) ,1% De best scorende niet-stemopleiding bij de is Restaurantbedrijf en drankenkennis. Maar het wz% van 7,7% ligt nog steeds een stuk hoger dan het gemiddelde wz% van de top 5 STEM-opleidingen. Bij de scoren Banketbakkerij - Chocoladebewerking en Thuis- en bejaardenzorg het best met een wz% rond 6,5%.

28 Technisch secundair onderwijs van de 3 de graad (TSO3) 11,8% % 39% ,1% 12,8% 12,0% 12,2% 11,8% Hooggeschoold 50,2% Laaggeschoold 13,1% ASO3 5,9% BSO3 15,4% Se-n-Se biedt duidelijke meerwaarde ,2% ,8% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Het aantal met een TSO3-diploma daalt. In dit studieniveau vind je een mix van arbeidsmarktgerichte en doorstroomopleidingen. 11,8% is een jaar na het schoolverlaten op zoek naar werk. 1,0% KSO3 TSO3 14,5% 6 jaar Se-n-Se 8 op 10 van de maakt de overstap naar de arbeidsmarkt na 6 jaar. Nochtans zorgt een 7 e jaar of Se-n-Se voor een halvering van het wz%. 13,5% wz sv 12,3% 11,0% ,5% wz sv 12,4% wz sv 13,2% wz sv 12,5% wz sv 6 op 10 van de uit het TSO3 zijn. Hun aansluiting verloopt iets minder vlot dan bij de. Bij TSO3 is er een grote variatie in wz% tussen de provincies. In West-Vlaanderen is er een betere match tussen vraag en aanbod bij uit TSO3. De andere provincies scoren boven het Vlaams gemiddelde.

29 TSO3 11,8% % 39% Studiegebieden top 10 Bouw 116 Maatschappelijke veiligheid 527 Hout 268 Mechanica - Elektriciteit Koeling en warmte 56 Lichaamsverzorging 476 Voeding 240 Auto 195 Land- en tuinbouw 312 Personenzorg ,2% 5,3% 5,6% 8,7% 8,9% 9,2% 1 10,3% 10,3% 11,4% ,3% 6,2% 1,1% 5,7% 8,7% 12,5% 8,9% 9,1% 10,2% 9,7% 9,3% 12,2% 10,3% 12,3% 11,1% 25,0% De best scorende studiegebieden zijn Bouw, Maatschappelijke veiligheid en Hout. Hier zijn gemiddeld minder dan 6% van de na 1 jaar werkzoekend. Maatschappelijke veiligheid met als enige Se-n-Se-opleiding Integrale veiligheid telt elk jaar meer vrouwelijke en deze stromen ook steeds beter door naar de arbeidsmarkt. Personenzorg is het grootste studiegebied. De meerderheid van de (1.414 sv) komt uit de opleiding Sociale en technische wetenschappen. Deze opleiding heeft een onduidelijke finaliteit, wat de doorstroom naar de arbeidsmarkt bemoeilijkt. De tweede grootste opleiding binnen Personenzorg is de doorstroomrichting Gezondheids- en welzijnswetenschappen die voorbereidt op een opleiding in het hoger onderwijs. Beide opleidingen halen een wz% van meer dan 12%, wat het gemiddeld wz% voor Personenzorg omhoog duwt. De Se-n-Se-opleidingen Leefgroepenwerking en Tandartsassistentie scoren met een wz% van resp. 6,6% en 7,7% wel zeer goed.

30 TSO3 11,8% % 39% Opleidingen met het laagst % werkzoekenden Opleidingen met het hoogst % werkzoekenden Agro- en groenmechanisatie (Se-n-Se) 42 Industriële onderhoudstechnieken (Se-n-Se) 116 Chemische procestechnieken (Se-n-Se) 117 Stuur- en beveiligingstechnieken (Se-n-Se) 110 Bouwtechnieken 85 Computergestuurde mechanische productietechn. (Se-n-Se) 39 Apotheekassistent (Se-n-Se) 77 Integrale veiligheid (Se-n-Se) 527 Houttechnieken 215 Hout constructie- en planningstechnieken (Se-n-Se) 53 Industriële koeltechnieken (Se-n-Se) 31 Leefgroepenwerking (Se-n-Se) 244 2,6% 2,6% 3,6% 4,7% 5,1% 5,2% 5,3% 5,6% 5,7% 6,5% 6,6% Secretariaat - Talen 441 Internationaal transport en goederenverzending (Se-n-Se) 38 Fotografie 36 Boekhouden - Informatica 397 Toerisme 202 Onthaal en public relations 191 Informaticabeheer 291 Chemie 83 Topsport 31 Techniek - Wetenschappen 186 Industriële ICT 54 Multimedia ,6% 15,8% 16,7% 16,9% 17,8% 17,8% 19,2% 19,3% 19,4% 19,4% 20,4% 23,6% Laagst % = wz% dat kleiner of gelijk is aan het 1 e kwartiel; Hoogst % = wz% dat groter of gelijk is aan het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

31 TSO3 11,8% % 39% Opleidingen met een gemiddeld % werkzoekenden Mechanische vormgevingstechnieken 262 Esthetische lichaamsverzorging (Se-n-Se) 102 Medico-sociale administratie (Se-n-Se) 56 Elektromechanica 247 Planttechnische wetenschappen 45 Toegepaste autotechnieken (Se-n-Se) 45 Elektriciteit - Elektronica 77 Biotechnische wetenschappen 65 Brood en banket 32 Schoonheidsverzorging 348 Elektrische installatietechnieken 377 Jeugd- en gehandicaptenzorg 314 6,9% 6,9% 8,9% 8,9% 8,9% 8,9% 9,1% 9,2% 9,4% 10,3% 10,3% 10,5% Printmedia 47 Autotechnieken 150 Farmaceutisch-technisch assistent 69 Creatie en mode 51 Sportclub- en fitnessbegeleider (Se-n-Se) 42 Sociale en technische wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen 342 Hotel 164 Lichamelijke opvoeding en sport 549 Handel Industriële wetenschappen 112 Dier- en landbouwtechnische wetenschappen ,6% 10,7% 11,6% 11,8% 11,9% 12,4% 12,6% 12,8% 13,3% 14,1% 14,3% 14,8% Gemiddeld % = wz% dat ligt tussen het 1 e en het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

32 Opleidingen 7 jaar 6 jaar TSO3 11,8% % 39% Best scorende Minst goed scorende Bouwtechnieken 85 Houttechnieken 215 Mechanische vormgevingstechnieken 262 Elektromechanica 247 Planttechnische wetenschappen 45 Elektriciteit - Elektronica 77 Biotechnische wetenschappen 65 Brood en banket 32 Elektrische installatietechnieken 377 4,7% 5,6% 6,9% 8,9% 8,9% 9,1% 9,2% 9,4% 10,3% Toerisme 202 Onthaal en public relations 191 Informaticabeheer 291 Chemie 83 Topsport 31 Techniek - Wetenschappen 186 Industriële ICT 54 Multimedia ,8% 17,8% 19,2% 19,3% 19,4% 19,4% 20,4% 23,6% Met uitzondering van Brood en banket hebben de 25% best presterende opleidingen een STEMlabel. Bouw- en Houttechnieken scoren het best. Techniek-Wetenschappen is ook een STEM-opleiding, maar wel gericht op verder studeren. Ze biedt weinig onmiddellijke tewerkstellingskansen. ICT-gerelateerde opleidingen op dit niveau (6 jaar TSO) voldoen niet aan de hoge eisen van de arbeidsmarkt binnen dit domein. Agro- en groenmechanisatie (Se-n-Se) 42 Industriële onderhoudstechnieken (Se-n-Se) 116 Chemische procestechnieken (Se-n-Se) 117 Stuur- en beveiligingstechnieken (Se-n-Se) 110 2,6% 2,6% 3,6% Medico-sociale administratie (Se-n-Se) 56 Toegepaste autotechnieken (Se-n-Se) 45 Sportclub- en fitnessbegeleider (Se-n-Se) 42 Internat. transport en goederenverzending (Se-n-Se) 38 8,9% 8,9% 11,9% 15,8% Een Se-n-se-STEM-opleiding binnen Mechanica-Elektriciteit, Land- en tuinbouw en Chemie verhoogt sterk de kansen op de arbeidsmarkt. Toegepaste Autotechnieken scoort als STEM-opleiding minder goed, maar presteert nog altijd een stuk beter dan gemiddeld voor TSO3. De best scorende opleidingen hebben een wz% dat kleiner of gelijk is aan het 1 e kwartiel; de minst goed scorende hebben een wz% dat groter of gelijk is aan het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

33 STEM in TSO3 niet-stem: 11,4% ,0% % 12% 44% 56% Se-n-se maakt groot verschil! ,6% 12,0% 12,4% 12,2% 11,4% STEM 38,5% niet-stem 61,5% wz% 13,2% 13,2% 7,0% 3,9% 6 jaar 7 jaar STEM niet-stem Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel Het wz% is in 2016 gezakt naar 11,4%. Dit blijft echter nog steeds bijna 2ppt hoger dan in Jammer genoeg is ook het aantal en het aandeel afgestudeerden uit TSO3-STEM-richtingen t.o.v gedaald, wat geen goede zaak is voor de invulling van een aantal knelpuntberoepen. 11,3% 12,5% ,6% wz 811 sv 11,6% wz 969 sv Er is een opmerkelijk verschil tussen het wz% van die 6 jaar TSO deden (13,2%) en zij die een Se-n-Se volgden (3,9%). Dat extra jaar verhoogt duidelijk de kans op tewerkstelling! 11,3% wz sv 13,6% wz 638 sv 14,5% wz 581 sv Net geen 1 op 8 uit STEM-opleidingen in TSO3 is een vrouw. De kans om na 1 jaar werkzoekend te zijn ligt bij een vrouwelijke STEM er iets hoger dan bij de mannelijke collega s. In West-Vlaanderen is de kans (7,6%) om nog werkzoekend te zijn opvallend lager dan in de andere provincies. In Limburg is die kans het grootst (14,5%).

34 STEM in TSO3 niet-stem: STEM opleidingen 11,4% Elektrische installatietechnieken 373 Boekhouden - Informatica 293 Informaticabeheer 285 Mechanische vormgevingstechnieken 259 Elektromechanica ,3% ,5% 6,9% 10,5% 8,9% 18,4% 18,6% ,0% Grootste uitstroom Boekhouden - Informatica 104 Dier- en landbouwtechnische wetenschappen 68 Apotheekassistent (Se-n-Se) 55 Farmaceutisch-technisch assistent 48 Techniek - Wetenschappen 37 5,5% 12,5% 10,4% 14,7% 16,2% 88% 12% 44% 56% Bij de telt de opleiding Elektrische installatietechnieken het grootste aantal. Boekhouden-Informatica en Informaticabeheer tellen ook veel mannelijke, maar onder hen is meer dan 18% nog werkzoekend na een jaar. Bij de is Boekhouden- Informatica de belangrijkste STEMafstudeerrichting, zij scoren beter (12,5% wz) dan hun mannelijke collega s. Opvallend is het zeer goede resultaat van de Se-n-se Apotheekassistent. niet-stem opleidingen Handel 656 Sociale en technische wetenschappen 475 Lichamelijke opvoeding en sport 463 Integrale veiligheid (Se-n-Se) 439 Secretariaat - Talen ,6% 6,2% 17,2% 14,3% 14,5% 19,2% ,8% Sociale en technische wetenschappen ,5% Handel 397 8,8% Schoonheidsverzorging ,1% Gezondheids- en welzijnswetenschappen ,2% Secretariaat - Talen ,4% Handel en Sociale en technische wetenschappen zijn de populairste niet-stem-opleidingen bij de. Het wz% ligt echter hoger dan het gemiddelde van 13,6% Ook bij de kennen deze twee opleidingen de grootste uitstroom. Het aandeel werkzoekenden ligt bij hen wel een stuk lager. Ook Secretariaat - Talen is een populaire richting, zowel bij als. Maar deze opleiding garandeert een allesbehalve vlotte doorstroom naar de arbeidsmarkt.

35 STEM in TSO3 niet-stem: STEM opleidingen 11,4% ,3% Agro- en groenmechanisatie (Se-n-Se) 42 Chemische procestechnieken (Se-n-Se) 1,9% 108 Industriële onderhoudstechnieken (Se-n- 2,6% 115 Stuur- en beveiligingstechnieken (Se-n-Se) 3,6% 110 Bouwtechnieken 4,8% ,0% Laagste aandeel werkzoekenden Apotheekassistent (Se-n-Se) 55 Farmaceutisch-technisch assistent 48 Boekhouden - Informatica 104 Dier- en landbouwtechnische wetenschappen 68 Techniek - Wetenschappen ,5% 5,5% 10,4% 12,5% 14,7% 16,2% 88% 12% 44% 56% Aan zijde bleef niemand werkzoekend met een diploma Agro- en groenmechanisatie. Ook de andere Se-n-Se-opleidingen Chemische procestechnieken, Industriële onderhoudstechnieken en Stuur-en beveiligingstechnieken scoren zeer goed op de arbeidsmarkt! Ook de 6-jarige Bouwtechnieken biedt goede perspectieven. Bij de springt het lage wz% van Apotheekassistent in het oog. niet-stem opleidingen ,6% ,8% Jeugd- en gehandicaptenzorg 80 Integrale veiligheid (Se-n-Se) 439 Leefgroepenwerking (Se-n-Se) 51 Gezondheids- en welzijnswetenschappen 70 Sportclub- en fitnessbegeleider (Se-n-Se) 33 5,0% 6,2% 7,8% 1 12,1% Integrale veiligheid (Se-n-Se) 88 Leefgroepenwerking (Se-n-Se) 193 Esthetische lichaamsverzorging (Se-n-Se) 102 Lichamelijke opvoeding en sport 86 Handel 397 1,1% 6,2% 6,9% 7,0% 8,8% De niet-stem-opleidingen die de meest vlotte overgang naar de arbeidsmarkt garanderen situeren zich in de maatschappelijke zorg en veiligheid, zowel bij als.

36 Kunstsecundair onderwijs van de 3 de graad (KSO3) 16,5% % 60% ,0% 19,8% 17,8% 18,8% 16,5% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Binnen de middengeschoolden is het KSO de kleinste groep. Het wz% is het hoogst van alle middengeschoolde studieniveaus. Ook in de andere studieniveaus hebben jongeren uit een artistieke opleiding het moeilijker om een plek te vinden op de arbeidsmarkt. Hooggeschoold 50,2% Laaggeschoold 13,1% ASO3 5,9% BSO3 15,4% TSO3 14,5% 1,0% KSO ,6% 13,3% 16,4% jaar Se-n-se vjho Het overgrote deel van de uit het KSO stopt na 6 jaar. Se-n-Se biedt een meerwaarde. Het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs (vjho) is weinig zinvol als je niet verder studeert. 16,5% wz 200 sv 25,2% 10,7% ,3% wz 108 sv 13,4% wz 187 sv 18,0% wz 111 sv 15,5% wz 110 sv 6 op 10 van de uit KSO3 is vrouw. Vrouwen stromen veel beter uit dan. Hier ligt het niet aan de studiekeuze want bij eenzelfde studiekeuze ligt het wz% bij de hoger dan bij de. KSO3 is het enige studieniveau bij de middengeschoolden waarbij de aansluiting in West-Vlaanderen niet goed gaat. Enkel Oost-Vlaanderen en Limburg doen het beter dan gemiddeld.

37 KSO3 16,5% % 60% Studiegebieden Podiumkunsten 176 Beeldende kunsten ,6% 17,6% KSO3 telt 2 studiegebieden met minstens 30 : Podiumkunsten en Beeldende kunsten. In beide studiegebieden is 6 op 10 een vrouw. De grootste groep heeft een opleiding gevolgd binnen Beeldende kunsten. Vrouwen stromen gemiddeld een pak vlotter door naar de arbeidsmarkt. Slechts 3 opleidingen geven binnen KSO3 een betere aansluiting met de arbeidsmarkt dan gemiddeld. Schoolverlaters met een diploma uit het kunstonderwijs blijven het moeilijk hebben. Zeker als de opleiding zich situeert op secundair niveau. De concurrentie uit hogere niveaus, die noodgedwongen dezelfde jobs ambieert, is immers groot ,3% 11,4% 20,6% 26,9% Opleidingen Muziek 42 9,5% Audiovisuele vorming 62 11,3% Toegepaste beeldende kunst ,2% Architecturale en binnenhuiskunst 63 17,5% Woordkunst - Drama 83 18,1% Bijzondere beeldende vorming (7j) 33 18,2% Artistieke opleiding 75 2 Vrije beeldende kunst ,5% Beeldende vorming 33 24,2% STEM-opleiding niet-stem-opleiding

38 STEM in KSO3 niet-stem: 18,2% 88 16,2% % 42% 37% 63% ,2% ,9% 13,6% 14,0% 18,2% STEM 12,3% De aantallen STEM- in KSO3 zijn te klein om een zinvolle vergelijking tussen 6- en 7-jarige opleidingen te maken. Daarom is hiervan geen grafiek opgenomen Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel niet-stem 87,7% Het aantal STEM- uit KSO3 is verder gedaald maar het STEM-aandeel is wel stabiel gebleven op 12,3%. Het aandeel werkzoekende is gestegen tot 18%. 21,6% 13,5% ,5% wz 16 sv 22,2% wz 18 sv 8,3% wz 24 sv 41,7% wz 12 sv 16,7% wz 18 sv Meer mannelijke dan vrouwelijke jongeren verlaten de school na een STEM-opleiding op KSO3-niveau. Vrouwen stromen relatief veel makkelijker door naar de arbeidsmarkt. De percentages werkzoekenden zijn weinig zinvol omdat het zeer kleine aantallen betreft. Zo heeft Vlaams-Brabant een werkzoekendenaandeel van 41,7%, maar dit betreft slechts 5.

39 Hooggeschoold 4,8% % 60% ,7% 7,0% 6,9% 5,5% 4,8% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Ook dit jaar zien we een stijging bij de hooggeschoolden. Bijna de helft van alle zijn PBA s of masters. Een goede aansluiting is gegarandeerd. Laaggeschoold MAS 13,1% 22,3% ABA 1,5% Middengeschoold 36,8% PBA 24,8% 1,5% HBO5 Verpleegkunde HBO5 Verpleegkunde 1,2% PBA 4,8% ABA 6,5% MAS 4,8% ,3% 4,4% op 10 van de hooggeschoolden is vrouw. Dit is al jaren het geval. Vrouwen doen het net iets beter dan qua doorstroom naar de arbeidsmarkt 4,0% wz sv 5,0% wz sv 4,9% wz sv 5,6% wz sv 5,5% wz sv De hooggeschoolden in West-Vlaanderen hebben de beste perspectieven op een job. Oost-Vlaanderen en Antwerpen sluiten aan bij het Vlaams gemiddelde. In Limburg en Vlaams-Brabant gaat het iets moeizamer.

40 Hooggeschoolde STEM niet-stem: 4,2% ,1% % 29% 30% 70% STEM 25,3% ,1% 5,9% 5,7% 5,1% 4,2% 4,7% 3,7% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel Het aantal STEM- neemt verder toe. Het aandeel blijft evenwel gelijk (rond 25%). Het aandeel werkzoekende is gedaald tot het niveau van Dit kan gezien worden als een afspiegeling van de verbeterde conjunctuur in de voorbije jaren. 3,8% 5,1% ,1% wz sv niet-stem 74,7% 4,3% wz sv Er studeerden in 2015 meer masters af in STEMopleidingen dan professionele bachelors. Masters zijn een jaar later minder vaak werkzoekend. 4,5% wz sv 4,5% wz sv PBA MA 4,2% wz sv Er zijn meer dan dubbel zoveel mannelijke dan vrouwelijke hooggeschoolde STEM-. De kans om een jaar na het schoolverlaten werkzoekend te zijn ligt lager voor dan voor. In de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen verblijven het grootste aantal hooggeschoolde STEM-. West-Vlaanderen biedt, naar oude gewoonte, de beste arbeidsmarktkansen.

41 Hoger beroepsonderwijs (HBO5) - Verpleegkunde 1,2% % 85% MAS 22,3% ABA 1,5% Laaggeschoold 13,1% 0,3% 0,5% 0,7% 1,1% 1,2% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) PBA 24,8% 1,5% HBO5 Verpleegkunde Middengeschoold 36,8% Door ontbrekende gegevens in de LED beschikken we enkel over gegevens van de opleiding Verpleegkunde. Het aantal stabiliseert de laatste drie jaar. Deze opleiding biedt nog steeds heel goede arbeidsmarktkansen. 0,6% wz 158 sv 0,6% 1,3% ,9% wz 321 sv 1,3% wz 314 sv 1,1% wz 95 sv 2,0% wz 205 sv Verpleegkunde is een uitgesproken vrouwelijke opleiding. Zowel bij de als de is het wz% zeer laag. De opleiding Verpleegkunde is één van de best scorende opleidingen in dit rapport. In Limburg ligt het werkzoekenden% iets hoger dan het Vlaams gemiddelde.

42 Professionele bachelor (PBA) 4,8% % 63% Laaggeschoold MAS 13,1% 22,3% 5,3% 7,0% 7,2% 5,5% 4,8% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Het aantal jongeren dat de schoolbanken verliet met een PBAdiploma is de voorbije jaren sterk toegenomen. Dit jaar waren ze met bijna Dit is een goede zaak want samen met de masters biedt dit niveau uitstekende arbeidsmarktkansen. ABA 1,5% PBA 24,8% 1,5% HBO5 Verpleegkunde Middengeschoold 36,8% 5,7% 4,4% Meer dan 6 op 10 van de is vrouw. De doen het net iets beter dan qua aansluiting. Dit geldt voor alle grote studiegebieden behalve het studiegebied Industriële wetenschappen en technologie. 4,4% wz sv 4,9% wz sv 4,9% wz sv 5,8% wz sv 5,4% wz sv De doorstroming naar de arbeidsmarkt verloopt in alle provincies vrij vlot. In West-Vlaanderen zijn professionele bachelors het beste af.

43 PBA 4,8% % 63% Studiegebieden Gezondheidszorg ,8% ,7% 1,7% Architectuur 277 4,3% ,2% 5,7% Industriële wetenschappen en technologie ,8% ,4% 7,0% Sociaal-agogisch werk ,9% ,2% 4,8% Handelswetenschappen en bedrijfskunde ,6% ,2% 5,0% Onderwijs 5,7% ,6% 5,1% Biotechniek 465 7,1% ,7% 8,7% Audiovisuele en beeldende kunst ,7% ,6% 18,8% Muziek en podiumkunsten 43 25,6% ,7% 33,3% PBA telt negen studiegebieden met minstens 30. De meeste studiegebieden presteren zeer goed. Vooral Gezondheidszorg, met meer dan en een wz% van nog geen 2%, doet het uitstekend. Audiovisuele en beeldende kunst en Muziek en podiumkunsten doen het een pak minder goed. Vooral de mannelijke vinden moeilijk aansluiting met de arbeidsmarkt.

44 PBA 4,8% % 63% Opleidingen met het laagst % werkzoekenden Opleidingen met het hoogst % werkzoekenden Verpleegkunde Energietechnologie 104 Logopedie en audiologie 301 Vroedkunde 240 Bouw 185 Informatiemanagement en multimedia 57 Ergotherapie 414 Elektromechanica 479 Onderwijs: lager onderwijs Biomedische laboratoriumtechnologie 329 Autotechnologie 132 Toegepaste architectuur 60 Landschaps- en tuinarchitectuur 60 0,8% 1,0% 1,3% 1,3% 1,6% 1,8% 2,2% 2,5% 2,7% 3,0% 3,0% 3,3% 3,3% Industrieel productontwerpen 40 Onderwijs: secundair onderwijs Medische beeldvorming 37 Communicatiemanagement 490 Beeldende vormgeving 47 Grafische en digitale media 159 Audiovisuele technieken: fotografie 41 Digital arts en entertainment 31 Journalistiek 249 Audiovisuele kunsten 69 Sport en bewegen 34 Pop- en rockmuziek 30 7,5% 7,8% 8,1% 8,4% 10,6% 10,7% 12,2% 12,9% 14,9% 17,4% 17,6% 3 Laagst % = wz% dat kleiner of gelijk is aan het 1 e kwartiel; Hoogst % = wz% dat groter of gelijk is aan het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

45 PBA 4,8% % 63% Opleidingen met een gemiddeld % werkzoekenden Gezinswetenschappen 55 Toegepaste informatica 547 Podologie 53 Elektronica-ICT 201 Orthopedagogie 832 Houttechnologie 70 Sociale Readaptatiewetenschappen 44 Hotelmanagement 131 Office management 665 Sociaal werk Bedrijfsmanagement ,6% 3,7% 3,8% 4,0% 4,2% 4,3% 4,5% 4,6% 4,8% 4,9% 5,0% Toerisme en recreatiemanagement 179 Voedings- en dieetkunde 199 Interieurvormgeving 157 Mechanische ontwerp- en productietechnologie 58 Vastgoed 235 Luchtvaart 36 Multimedia en communicatietechnologie 174 Onderwijs: kleuteronderwijs 877 Toegepaste psychologie 265 Agro- en biotechnologie 465 Chemie 206 Pedagogie van het jonge kind 110 5,0% 5,0% 5,1% 5,2% 5,5% 5,6% 5,7% 6,0% 6,0% 7,1% 7,3% 7,3% Gemiddeld % = wz% dat ligt tussen het 1 e en het 3 e kwartiel STEM-opleiding niet-stem-opleiding

46 STEM in PBA niet-stem: 4,7% ,9% % 24% 26% 74% STEM 22,1% 4,5% 7,1% 6,2% 5,4% 4,7% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel niet-stem 77,9% Het aantal PBA- uit een STEM-opleiding neemt geleidelijk toe. Het aandeel blijft echter stabiel t.o.v. vorig jaar (22,0%) Het wz% daalt voor het vierde jaar op rij en bereikt daarmee een niveau vergelijkbaar met dat van ,3% 6,3% ,0% wz 872 sv 5,3% wz 984 sv 4,4% wz sv 6,3% wz 576 sv 3,8% wz 473 sv Opvallend is dat er driemaal zoveel mannelijke dan vrouwelijke PBA ers afstuderen in een STEM-opleiding. Van deze jonge blijven er na 1 jaar slechts 4,3% werkzoekend, terwijl dit bij de kleinere groep toch oploopt tot 6,3%. De provincie Vlaams-Brabant scoort met wz% van 6,3% boven het Vlaams gemiddelde van 4,7%. In Limburg behalen de PBA ers uit STEM de beste resultaten, maar wel met de minste afgestudeerden.

47 STEM in PBA niet-stem: 4,7% ,9% % 24% 26% 74% STEM opleidingen Grootste uitstroom ,3% 958 6,3% Toegepaste informatica 3,5% Biomedische laboratoriumtechnologie ,2% Elektromechanica 2,5% Agro- en biotechnologie ,7% Agro- en biotechnologie 5,7% Interieurvormgeving ,8% Elektronica-ICT 4,0% Vastgoed ,7% Bouw 1,7% Grafische en digitale media ,0% Bij de tellen de STEMopleidingen Toegepaste informatica en Elektromechanica het grootste aantal en toch een zeer laag wz%. Ook bij de scoort de grootste STEM-opleiding Biomedische laboratoriumtechnologie zeer goed wat betreft wz%. De 4 andere populaire STEMopleidingen onder hebben een wz% dat hoger ligt dan het Vlaams gemiddelde van 4,7%. niet-stem opleidingen ,8% Bedrijfsmanagement Onderwijs: secundair onderwijs 773 Verpleegkunde 276 Sociaal werk 263 Onderwijs: lager onderwijs 172 0,7% 1,7% 5,9% 8,8% 5,7% ,2% Verpleegkunde ,8% Bedrijfsmanagement ,0% Onderwijs: lager onderwijs ,8% Onderwijs: secundair onderwijs ,1% Sociaal werk 964 4,7% Bij de is Bedrijfsmanagement een zeer populaire niet-stem-opleiding. De doorstroom naar de arbeidsmarkt verloopt echter minder vlot dan na het afstuderen uit een STEMopleiding. Vrouwen halen binnen deze opleiding wel een lager wz%. Bij de is Verpleegkunde de grootste en best presterende niet- STEM-opleiding. Bij is Verpleegkunde ook zeer populair. En maar goed ook; met een wz% van 0,7% is deze opleiding een optimale opstap naar de arbeidsmarkt.

48 STEM in PBA niet-stem: STEM opleidingen 4,7% Informatiemanagement en multimedia 48 Energietechnologie 103 Interieurvormgeving 67 Bouw 180 Elektromechanica ,3% 958 6,3% 1,0% 1,5% 1,7% 2,5% ,9% Laagste aandeel werkzoekenden Chemie 51 Biomedische laboratoriumtechnologie 223 Toegepaste informatica 38 Vastgoed 87 Interieurvormgeving 90 2,2% 5,3% 5,7% 7,8% 76% 24% 26% 74% Bij met een diploma Informatiemanagement en multimedia is niemand. Ook grotere STEM-richtingen zoals Bouw en Elektromechanica bieden zeer goede kansen op de arbeidsmarkt. Aan zijde maken met een diploma Chemie de beste kansen. Ook de grotere scheikundige richting Biomedische laboratoriumtechnologie biedt zeer goede tewerkstellingskansen. niet-stem opleidingen ,8% Verpleegkunde 0,7% 276 Orthopedagogie 1,1% 93 Onderwijs: lager onderwijs 1,7% 172 Ergotherapie 2,1% 47 Sociaal werk 5,7% ,2% Verpleegkunde ,8% Vroedkunde 239 1,3% Logopedie en audiologie 293 1,4% Ergotherapie 367 2,2% Sociale Readaptatiewetenschappen 38 2,6% Zowel bij de als de scoort Verpleegkunde de beste punten. Minder dan 1% van de is een jaar na schoolverlaten werkzoekend. Bij de doen de pedagogische opleidingen Orthopedagogie en Lager Onderwijs het ook zeer goed. Naast Verpleegkunde zien we dat bij de ook andere zorgopleidingen als Vroedkunde, Logopedie en audiologie en Ergotherapie een vlotte doorstroom naar de arbeidsmarkt garanderen.

49 Academische bachelor (ABA) 6,5% % 46% Laaggeschoold MAS 13,1% 22,3% 10,5% 10,1% 12,1% 11,2% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) 6,5% ABA 1,5% PBA 24,8% 1,5% HBO5 Verpleegkunde Middengeschoold 36,8% Als academische bachelor heb je wel een diploma op zak maar je opleiding is niet afgerond. De vervolmaking die je bij de masteropleiding krijgt, is van groot belang! jongeren komen op de arbeidsmarkt met een academische bachelor. Vermoedelijk is het wz% onderschat doordat een aantal jongeren hun master buiten Vlaanderen behalen en hierdoor onterecht als schoolverlater worden beschouwd en als niet-werkzoekend geteld. 8,2% wz 317 sv 5,7% 7,4% ,2% wz 113 sv 5,2% wz 211 sv 6,1% wz 293 sv 5,8% wz 172 sv Mannen behouden een licht overwicht binnen dit niveau. Net als in ASO3 haken veel vaker iets vroeger af. Voor het eerst in jaren hebben een lager wz%. In Antwerpen hebben academische bachelors het meeste moeite om een job te vinden. In alle andere provincies ligt het wz% onder het Vlaams gemiddelde.

50 ABA 6,5% % 46% Studiegebieden top 10 Wijsbegeerte en moraalwetenschappen Economische en toegepaste economische wetenschappen 94 1,1% ,7% Industriële wetenschappen en technologie 58 Psychologie en pedagogische wetenschappen 56 Handelswetenschappen en bedrijfskunde 40 Godgeleerdheid, godsdienstwetenschappen en kerkelijk recht 37 Rechten, notariaat en criminologische wetenschappen 106 Wetenschappen 70 Politieke en sociale wetenschappen 51 Muziek en podiumkunsten 36 1,7% 1,8% 2,5% 2,7% 3,8% 4,3% 5,9% 8,3% ,9% 6,7% 3,8% 2,0% 5,4% 1,8% 14,3% 8,7% 3,6% 5,0% 12,5% 10 De twee grootste studiegebieden zijn Audiovisuele en beeldende kunsten (177 sv) en Rechten, notariaat en criminologische wetenschappen (106 sv). Audiovisuele en beeldende kunsten heeft een wz% van 11,9%, bijna dubbel zo hoog als het gemiddeld wz% voor ABA. Met dit hoge wz% valt dit studiegebied buiten de top 10. Rechten, notariaat en criminologische wetenschappen doet het met een wz% van 3,8% een heel stuk beter. Wijsbegeerte en moraalwetenschappen presteert het best. Van alle in 2015 was een jaar later niemand werkzoekend. Het betreft hier wel een klein aantal. Het wz% van 100% bij Godgeleerdheid, godsdienstwetenschappen en kerkelijk recht geeft een verkeerd beeld. Het betreft hier slechts 1 vrouwelijke schoolverlater die een jaar later als werkzoekend is ingeschreven.

51 Master (MAS) 4,8% % 56% Laaggeschoold MAS 13,1% 22,3% 6,1% 7,3% 6,7% 5,4% 4,8% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Bijna jongeren verlieten de schoolbanken met een masterdiploma. Net als bij de professionele bachelors zien we een flinke stijging over de jaren heen. Amper 4,8% is. ABA 1,5% PBA 24,8% 1,5% HBO5 Verpleegkunde Middengeschoold 36,8% 4,9% wz sv 5,0% 4,7% ,6% wz sv 5,3% wz sv 4,3% wz sv 5,9% wz sv Er studeren meer vrouwelijke masters af dan mannelijke. Mannen en doen het quasi even goed. De aansluiting met de arbeidsmarkt verloopt het vlotst in West-Vlaanderen, gevolgd door Vlaams-Brabant. Vooral in Limburg verloopt de zoektocht naar een eerste job stroever.

52 MAS 4,8% % 56% Studiegebieden top 10 Geneeskunde 515 Farmaceutische wetenschappen 338 Tandheelkunde 86 Toegepaste wetenschappen 909 Bewegings- en revalidatiewetenschappen 781 Productontwikkeling 51 Handelswetenschappen en bedrijfskunde 983 Godgeleerdheid, godsdienstwetenschappen en kerkelijk recht 42 Industriële wetenschappen en technologie Toegepaste biologische wetenschappen 453 1,7% 1,7% 2,0% 2,3% 2,4% 2,4% 2,4% ,7% 1,5% 2,8% 1,0% 4,0% 2,7% 2,0% 3,2% 2,2% 3,9% 2,6% 2,2% MAS heeft 28 studiegebieden met minstens 30. Het grootste studiegebied is Economische en toegepaste economische wetenschappen (1.976 sv), gevolgd door Industriële wetenschappen en technologie (1.527 sv). Met een wz% van resp. 3,8% en 2,4% presteren deze zeer goed. Schoolverlaters uit opleidingen binnen de studiegebieden Geneeskunde, Farmaceutische wetenschappen en Tandheelkunde stromen het vlotst door naar de arbeidsmarkt. In 2016 was geen enkele schoolverlater van 2015 als werkzoekende ingeschreven bij VDAB. Maar ook de andere studiegebieden scoren goed. Er zijn slechts drie studiegebieden met een wz% van meer dan 10%, m.n. Geschiedenis (12,3%), Archeologie en kunstwetenschappen (19,1 %) en Audiovisuele en beeldende kunst (21,3%).

53 MAS 4,8% % 56% Opleidingen met het laagst % werkzoekenden Geneeskunde 358 Farmaceutische zorg 230 Verpleegkunde en vroedkunde 157 Geneesmiddelenontwikkeling 108 Tandheelkunde 86 Ingenieurswetenschappen: werktuigkunde 83 Gezondheidsvoorlichting en -bevordering 64 Industriële wetenschappen: elektrotechniek 59 Business administration 49 Bio-ingenieurswetenschappen: levensmiddelentechnologie 47 Ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechniek 43 Informatica 39 Fysica 36 Ingenieurswetenschappen: energie 36 Agogische wetenschappen 33 Bio-ingenieurswetensch.: levensmiddelenwetenschappen en voeding 32 Accountancy en revisoraat 32 Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 671 0,6% Ingenieurswetenschappen: architectuur 142 0,7% Ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen 116 0,9% Industriele wetenschappen: energie 93 1,1% Ingenieurswetenschappen: werktuigkunde-elektrotechniek 78 1,3% Bio-ingenieurswetensch.: cel- en genbiotechnologie 79 1,3% Ingenieurswetenschappen: elektrotechniek 80 1,3% Logopedische en audiologische wetenschappen 138 1,4% Organisatie en management 74 1,4% STEM-opleiding Opleidingen met het hoogst % werkzoekenden Bedrijfskunde 70 7,1% Meertalige communicatie 140 7,1% Taal- en letterkunde 369 7,6% Communicatiewetenschappen 435 7,6% Vergelijkende moderne letterkunde 38 7,9% Criminologische wetenschappen 245 8,2% Vertalen 145 8,3% Biowetenschappen: land- en tuinbouwkunde 59 8,5% Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 92 8,7% Cultuurmanagement 45 8,9% Sociologie 99 9,1% Nautische wetenschappen 42 9,5% Wijsbegeerte 63 9,5% Politieke wetenschappen 143 9,8% Biochemie en biotechnologie Journalistiek ,6% Geologie 37 10,8% Geografie 69 11,6% Geschiedenis ,7% Vergelijkende en internationale politiek 69 13,0% Biologie ,1% Culturele studies 63 17,5% Kunstwetenschappen 93 18,3% Beeldende kunsten ,0% EU-studies 47 21,3% niet-stem-opleiding Audiovisuele kunsten 89 32,6%

54 MAS 4,8% % 56% Sociaal werk 65 Industriële wetenschappen: elektronica-ict 205 Tolken 61 Nanowetenschappen en nanotechnologie 56 Industriële wetenschappen: elektromechanica 476 Ingenieurswetenschappen: bouwkunde 106 Architectuur 302 Productontwikkeling 51 Handelswetenschappen 808 Economische wetenschappen 45 Bio-ingenieurswetenschappen: landbouwkunde 92 Sociale en culturele antropologie 43 T.E.W.: handelsingenieur in de beleidsinformatica 44 Industriële wetenschappen: biochemie 124 Ingenieurswetenschappen: materiaalkunde 40 Rechten Statistiek 37 Educatieve studies 36 Overheidsmanagement en -beleid 34 Algemene economie 34 Godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen 33 Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen 32 Internationale bedrijfseconomie en bedrijfsbeleid 32 T.E.W.: handelsingenieur 455 Bedrijfseconomie 262 Diergeneeskunde 182 Opleidingen met een gemiddeld % werkzoekenden 1,5% Industriële wetenschappen: chemie 151 1,5% Industriële wetenschappen: bouwkunde 263 1,6% Management 183 1,8% Management en beleid van de gezondheidszorg 106 1,9% Wiskunde 51 1,9% Bio-ingenieurswetenschappen: milieutechnologie 73 2,0% Toegepaste economische wetenschappen 427 2,0% Bio-ingenieurswetenschappen: chemie en bioprocestechnologie 48 2,1% Meertalige professionele communicatie 69 2,2% Biowetenschappen: voedingsindustrie 45 2,2% Pedagogische wetenschappen 364 2,3% Bedrijfscommunicatie 144 2,3% T.E.W.: bedrijfskunde 187 2,4% Westerse literatuur 38 2,5% Bestuurskunde en publiek management 72 2,7% Muziek 151 2,7% Stedenbouw en ruimtelijke planning 49 2,8% Ingenieurswetenschappen: chemische technologie 82 2,9% Europese studies: transnationale en mondiale perspectieven 78 2,9% Psychologie 724 3,0% Biomedische wetenschappen 253 3,1% Sociaal-economische wetenschappen 30 3,1% Mariene en lacustriene wetenschappen 44 3,1% Seksuologie 44 3,1% Interieurarchitectuur 132 3,3% Chemie STEM-opleiding niet-stem-opleiding 74 3,3% 3,4% 3,8% 3,8% 3,9% 4,1% 4,2% 4,2% 4,3% 4,4% 4,4% 4,9% 5,3% 5,3% 5,6% 6,0% 6,1% 6,1% 6,4% 6,5% 6,7% 6,7% 6,8% 6,8% 6,8% 6,8%

55 STEM in MAS niet-stem: 3,7% ,3% % 34% 35% 65% STEM 28,9% 3,7% 4,7% 5,3% 4,9% 3,7% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal of aandeel niet-stem 71,1% Het aantal met een masterdiploma in een STEM-opleiding is gestegen. Ook het aandeel is iets gestegen t.o.v. vorig jaar (28,3%). Het wz% ligt bij MAS 1ppt lager, vergeleken met PBA. 3,3% 4,4% ,9% wz 722 sv 3,5% wz sv 4,6% wz 1.182sv 3,5% wz 946 sv 4,6% wz 527 sv Twee op drie afgestudeerde masters in een STEM-opleiding zijn. De kans om een jaar na het schoolverlaten werkzoekend te zijn, ligt bij 1 ppt lager dan bij. Maar ook een werkzoekendenaandeel van 4,4% is een zeer goede score. West-Vlaanderen is de enige provincie waar er in 2015 minder masters dan professionele bachelors afstudeerden in STEM-richtingen. Het werkzoekendenaandeel ligt in West-Vlaanderen bijzonder laag. In de provincies Antwerpen en Limburg blijven iets meer masters dan gemiddeld in Vlaanderen.

56 STEM in MAS niet-stem: STEM opleidingen 3,7% Industriële wetenschappen: elektromechanica 453 Industriële wetenschappen: bouwkunde 226 Industriële wetenschappen: elektronica-ict 198 Architectuur 134 Industriële wetenschappen: chemie ,3% ,4% 1,8% 3,1% 1,5% 1,5% 3,6% ,3% Grootste uitstroom Biomedische wetenschappen 187 Architectuur 168 Interieurarchitectuur 111 Biologie 73 Ingenieurswetenschappen: architectuur 67 2,4% 6,4% 5,4% 9,6% 66% 34% 35% 65% De opleidingen Elektromechanica, Bouwkunde of Elektronica-ICT binnen de Industriële wetenschappen leveren heel wat mannelijke afgestudeerden op. Het aandeel werkzoekenden na 1 jaar ligt hier bovendien behoorlijk laag. Aan zijde is Biomedische wetenschappen de grootste STEMopleiding, maar het werkzoekendenaandeel na 1 jaar ligt boven het gemiddelde. Architectuuropleidingen zijn ook populair bij en vormen een zeer goede opstap naar de arbeidsmarkt niet-stem opleidingen Rechten 477 Handelswetenschappen 441 T.E.W.:Handelsingenieur 273 Toegepaste economische wetenschappen 235 Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie ,3% 3,4% 2,3% 2,6% 0,5% 5,1% ,7% Rechten 739 2,3% Psychologie 635 6,3% Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 449 0,7% Handelswetenschappen 367 1,9% Pedagogische wetenschappen 351 4,6% Bij de niet-stem opleidingen is Rechten, zowel bij als, de populairste opleiding. Het wz% ligt lager dan gemiddeld. Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie is ook populair bij beide geslachten. Na een jaar is zo goed als geen schoolverlater werkzoekend. Bij de vrouwelijke afgestudeerde masters zijn er ook veel met een diploma Psychologie. Het wz% ligt met 6,3% evenwel hoger dan gemiddeld.

57 STEM in MAS niet-stem: STEM opleidingen 3,7% Ingenieurswetenschappen: werktuigkunde 75 Ingenieurswetenschappen: elektrotechniek 66 Industriële wetenschappen: elektrotechniek 52 Bio-ingenieurswetenschappen: landbouwkunde 47 Nanowetenschappen en nanotechnologie 39 Laagste aandeel werkzoekenden ,3% ,4% ,3% Ingenieurswetenschappen: architectuur 67 Bio-ingenieurswet.: cel- en genbiotechnologie 42 Architectuur 168 Industriële wetenschappen: chemie 41 Industriële wetenschappen: biochemie 62 2,4% 2,4% 3,2% 66% 34% 35% 65% Bij de STEM-opleidingen met een zeer vlotte aansluiting op de arbeidsmarkt zien we, zowel bij de als de, opleidingen binnen Ingenieurswetenschappen en Industriële wetenschappen. Dit zijn diploma s die zeer gewenst zijn om knelpuntberoepen in te vullen. niet-stem opleidingen ,3% Geneeskunde 107 Geneesmiddelenontwikkeling 32 Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 222 Handelswetenschappen 441 Diergeneeskunde 42 0,5% 2,3% 2,4% ,7% Geneeskunde 251 Farmaceutische zorg 201 Verpleegkunde en vroedkunde 134 Geneesmiddelenontwikkeling 76 Tandheelkunde 65 Bij de niet-stem opleidingen zijn het vooral zorgopleidingen die een vlotte aansluiting met de arbeidsmarkt garanderen. Bij de mannelijke afgestudeerden geldt dit vooral voor de opleidingen Geneeskunde, Geneesmiddelenontwikkeling en Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie. Bij de vrouwelijke afgestudeerden is iedereen uitgestroomd na een zorgof farmaceutische opleiding.

58 Alle Provincie Antwerpen 13,0% % 51% Laaggeschoold 16,3% 13,9% 14,7% 14,1% 13,8% 13,0% Hooggeschoold 47,0% Middengeschoold 36,7% 10,3 % van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) 28% van alle komt uit de provincie Antwerpen. Met 13% verloopt de aansluiting het minst vlot. Dit hangt nauw samen met het hoge aandeel laaggeschoolden. 1 op 10 komt zelfs zonder enige kwalificatie op de arbeidsmarkt. 14,6% 11,4% Antwerpen 19,1% wz sv Turnhout 13,6% wz 434 sv Ongekwalificeerde uitstroom centrumsteden Antwerpen 37,3% 16,0% Mechelen 29,9% 14,3% Turnhout 33,3% 11,8% Vrouwen vinden gemakkelijker aansluiting dan maar beiden doen het slechter dan het Vlaams gemiddelde. Mechelen 12,7% wz sv 19,1% van de uit de stad Antwerpen is. Het hoge aandeel ongekwalificeerden ligt aan de basis. 37,3% is.

59 Alle Provincie Vlaams-Brabant 9,7% % 50% Laaggeschoold 9,9% 9,0% 10,8% 10,5% 10,3% 9,7% Hooggeschoold 55,7% Middengeschoold 34,4% 6,6 % van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) In Vlaams-Brabant stijgt het aantal licht. Na West-Vlaanderen verloopt de aansluiting met de arbeidsmarkt in deze provincie het vlotst. Vlaams-Brabant telt met voorsprong het hoogste aandeel hooggeschoolden. In Vlaams-Brabant verloopt de aansluiting het vlotst met een werkzoekenden% van 29,2%. In de andere provincies is meer dan 1 op 3. Ongekwalificeerde uitstroom centrumsteden 12,0% 7,4% Vilvoorde 18,4% wz 370 sv Leuven 6,3% wz sv Leuven 27,7% 5,0% Vilvoorde 5 15,1% De aansluiting verloopt bij de opvallend beter. Dit is vooral te danken aan de betere resultaten van de middengeschoolde. De situatie is in de twee centrumsteden duidelijk verschillend. Waar Leuven beter scoort dan het Vlaams gemiddelde, verloopt de aansluiting in Vilvoorde niet goed. Het hoge aandeel ongekwalificeerden en hun zwakke uitstroom naar de arbeidsmarkt spelen hierbij een belangrijke rol. Werkzoekende in Vlaanderen 2016

60 Alle Provincie West-Vlaanderen 8,7% % 51% Laaggeschoold 11,8% 9,3% 10,4% 10,3% 9,2% 8,7% Hooggeschoold 50,3% Middengeschoold 37,9% 6,3 % van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) West-Vlaanderen heeft het laagste aandeel ongekwalificeerde. 35,3% is. In West-Vlaanderen daalt het aantal licht. De aansluiting verloopt in deze provincie het vlotst. 10,2% 7,3% West-Vlaanderen biedt zowel voor mannelijke als vrouwelijke de beste uitstroomkansen. Bij de verloopt de aansluiting wel vlotter dan bij de. Oostende 13,9% 712 Roeselare 7,8% 706 Brugge 10,6% Kortrijk 10,1% 903 Ongekwalificeerde uitstroom centrumsteden Brugge 43,5% 7,1% Kortrijk 34,9% 7,0% Oostende 33,7% 11,7% Roeselare 36,4% 7,8% In Roeselare verloopt de aansluiting het beste. In Brugge en Kortrijk is 1 op 10 werkzoekend na 1 jaar. Enkel Oostende scoort boven het Vlaams gemiddelde. Oostende heeft ook het hoogste aandeel ongekwalificeerden. In vergelijking met de andere centrumsteden verloopt hun aansluiting wel iets vlotter.

61 Alle Provincie Oost-Vlaanderen 10,9% % 51% Laaggeschoold 12,5% 11,6% 12,8% 12,5% 11,6% 10,9% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Het aantal is gestegen. Net als in de vorige editie sluit het werkzoekenden% nauw aan bij het Vlaams gemiddelde. Hooggeschoold 51,6% Middengeschoold 35,9% 7,2 % van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt Het aandeel ongekwalificeerden ligt net onder het Vlaams gemiddelde. Met een werkzoekenden% van 37,7% verloopt de aansluiting in Oost- Vlaanderen het moeilijkst in vergelijking met de andere provincies. 12,6% 9,2% In Oost-Vlaanderen liggen de wz% van de en de dicht bij het Vlaams gemiddelde. Ook hier vinden de vlotter hun weg naar een eerste job dan hun mannelijke collega s. Gent 13,3% Aalst 13,6% 859 Sint-Niklaas 9,7% 835 Ongekwalificeerde uitstroom centrumsteden Aalst 41,8% 9,2% Gent 42,8% 8,9% Sint-Niklaas 38,3% 9,7% Gent levert het grootste aantal. In Sint-Niklaas verloopt de aansluiting beduidend beter dan in Gent en Aalst. Alle centrumsteden in Oost-Vlaanderen hebben een hoger aandeel ongekwalificeerden dan het Vlaams gemiddelde. Ook hun aansluiting verloopt niet vlot.

62 Alle Provincie Limburg 11,7% % 50% Laaggeschoold 12,8% 13,7% 15,9% 14,5% 12,6% 11,7% Aandeel werkzoekende na 1 jaar Aantal (of aandeel) Hooggeschoold 47,3% Middengeschoold 39,9% 7,3 % van alle komt ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt Het aandeel ongekwalificeerden ligt net onder het Vlaams gemiddelde. 1 op 3 is. Limburg levert het kleinste aantal. De voorbije jaren is het aantal verder gedaald. Samen met Antwerpen zit het werkzoekenden% boven het Vlaams gemiddelde maar Limburg maakt de voorbije twee jaar een duidelijke inhaalbeweging. Ongekwalificeerde uitstroom centrumsteden 13,8% 9,7% In vergelijking met vorig jaar doen zowel de als de het beter. Het wz% is met respectievelijk 0,7ppt en 0,9ppt gedaald. Ook hier is de situatie voor de vrouwelijke gunstiger dan voor de mannelijke. Hasselt 12,8% 889 Genk 15,6% 777 Genk 35,5% 9,8% Hasselt 45,6% 8,9% In de provincie Limburg hebben Hasselt en Genk het hoogste aantal. In Genk verloopt de aansluiting moeizamer dan in Hasselt. Na Vilvoorde verloopt de aansluiting voor de zonder enige kwalificatie het moeilijkst in Hasselt.