Inhoudsopgave. Inleiding 3 Oorzaken van de huidige situatie. 7 Gevolgen. 15 Moet er harder worden ingegrepen om Syrië te beschermen? 18 Terugblik.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. Inleiding 3 Oorzaken van de huidige situatie. 7 Gevolgen. 15 Moet er harder worden ingegrepen om Syrië te beschermen? 18 Terugblik."

Transcriptie

1 Syrie

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Oorzaken van de huidige situatie. 7 Gevolgen. 15 Moet er harder worden ingegrepen om Syrië te beschermen? 18 Terugblik. 21 2

3 INLEIDING. Voor onze minor Global Development Issues moeten wij een opdracht maken die in het teken staat van Syrië. De minor gaat over onder meer culturele verschillen in de wereld en waar deze verschillen vandaan komen. Naar aanleiding van deze opdracht zijn wij een dag in het Humanity House in Den Haag geweest. Hier hebben wij informatie gekregen over wat het precies inhoudt om een vluchteling te zijn en hebben wij ook de nodige achtergrondinformatie gehad over diverse conflicten in de wereld. Het Humanity House biedt tevens de mogelijkheid om een tour te maken waarbij jij zélf een vluchteling wordt. Deze indrukwekkende beleving helpt men om een beeld te krijgen van wat bijvoorbeeld mensen uit Syrië op dit moment meemaken. Het is een heftige, indrukwekkende ervaring die begrip opwekt. In deze opdracht krijgt de lezer een duidelijk beeld van de huidige situatie in Syrië en wat daaraan vooraf is gegaan. Veel leesplezier, Lotte Zebregs & Anna de Brouwer 3

4 Beschrijving van de situatie in Syrië. WAT IS SYRIE? Syrie is een land in het Midden- Oosten 1. In juli 2013 had het land 22,5 miljoen inwoners. Buurlanden van Syrie zijn: Turkije, Irak, Jordanie en Israël. Syrie heeft een oppervlakte van ongeveer vierkante kilometer. Het land is ongeveer 5 keer zo groot als Nederland. Voor de opstand begon, was Syrie een bijzonder land. Het land trok veel toeristen met de mooie culturele gebouwen zoals de Omayyaden moskee en Romeinse oudheden. Ook voor de opstand was Syrie een land wat gebukt ging onder repressie. DE ARABISCHE LENTE. Op 16 december 2010 stak de 26- jarige Mohamed Bouazizi zichzelf in brand in Tunesië 2. Zijn actie schreef geschiedenis, doordat de situatie in de hele Arabische regio hierdoor veranderde. Zijn actie was een persoonlijke daad van verzet, maar hij had nooit kunnen weten dat het een groot deel van de Arabische landen zou veranderen. Wat volgde was 12 maanden van protesten, geweld en revolutie van Noord- Afrika tot het Midden- Oosten. Het seizoen was geopend; de Arabische lente verspreidde zich. Het zorgde voor verlies van duizenden levens, maar ook voor regeringen die vielen. De actie van Mohamed Bouazizi bleef niet onopgemerkt; zijn neef filmde het verbrande lichaam en de kleine protesten die in Tunesië werden gehouden. De filmpjes werden op internet geplaatst en dit zorgde voor opschudding in het land. Uiteindelijk vluchtte de toenmalige dictator Ben Ali naar Saoedi- Arabië. Tunesië kreeg nieuwe verkiezingen. Nadat dit bereikt was, volgden er meer landen. Onder meer de bevolking van Egypte, Jemen, Libië, Bahrein en ook Syrië begonnen te protesteren tegen de harde regimes van hun dictators. SYRIE. De protesten tegen president Bashar al- Assad in Syrië begonnen op 15 maart Via social media werden burgers opgeroepen om te gaan demonstreren. De betogers wilden voornamelijk politieke hervormingen. Ook waren zij tegen corruptie, wilden ze meer burgerrechten en eisten ze vrijlating van duizenden politieke gevangenen. De opstand heeft vele vormen aangenomen; denk aan marsen 1 Tien vragen over Syrie die je niet durfde te stellen, geraadpleegd op: , via vragen- over- syrie- die- je- niet- durfde- te- stellen 2 Precies een jaar geleden begon de Arabische lente, geraadpleegd op: , via: een- jaar- geleden- begon- de- arabische- lente~a / 3 Syrische Burgeroorlog, geraadpleegd op: , via 4

5 en hongerstakingen. Na de eerste maanden van de opstand werd het langzaamaan steeds gewelddadiger. De Syrische regering zette zich hard in tegen de betogers. Eind 2011 liepen de grote demonstraties en protesten ernstig uit de hand. Er vielen duizenden doden en inwoners vluchtten naar buurlanden als Turkije en Jordanië. In 2012 begonnen steeds meer soennitische en sjiitische rebellen zich in het conflict te mengen. Het Rode Kruis benoemde in dit jaar het conflict in Syrië tot een burgeroorlog. De rebellen en de regering maakten zich schuldig aan schending van de mensenrechten. Legereenheden van Assad trokken de steden in om door middel van hevig geweld de demonstranten hun mond te snoeren. Tevens begon de Verenigde Naties zich te bemoeien met de problematiek in het land. ISIS begint in 2013 deel te nemen aan de strijd tegen president Assad. ISIS is een groep die zich kenmerkt door het gebruik van een strikte interpretatie van de islam. Destijds was ISIS nog een bondgenoot van Al Qaida. Jihadisten vanuit onder meer Europa begonnen in 2013 af te reizen naar Syrië. Assad bombardeerde in augustus de voorsteden van Damascus. Bij deze aanval waren chemische wapens gebruikt, die ervoor zorgden dat er honderden doden en duizenden gewonden waren. De VS voelde zich genoodzaakt om in te grijpen; Obama stelde de voorwaarde dat het Amerikaanse Congres akkoord moest gaan met militair ingrijpen. Het akkoord kwam niet. In 2014 werd het conflict gekenmerkt door steeds heftigere confrontaties tussen de soennitische rebellen onderling. Al Qaida verbrak de banden met IS. Er ontstond onenigheid over de strategie: Al Qaida wilde samenwerken met rebellen om zo terrein te kunnen winnen in Syrië. De IS was het hier niet mee eens, omdat de groep zichzelf als een bestaande staat zag waar anderen zich aan moesten onderwerpen. Assad liet in dit jaar inspecteurs in zijn land toe, omdat de internationale gemeenschap hier veel druk op legde. De VS had daarna een groot deel van de Syrische voorraad van chemische wapens vernietigd. Halverwege het jaar vonden voor het eerst sinds jaren de Syrische presidentsverkiezingen plaats. De uitslag was dat Assad met bijna 90% van de stemmen had gewonnen. De rebellen probeerden de verkiezingen op zoveel mogelijk manieren te storen. Aan het einde van het jaar sloegen leden van de IS hard toe in het oosten van het land. Tevens begon de IS steeds meer video s te publiceren waarin mensen op een verschrikkelijke manier om het leven kwamen. Aan het eind van 2014 liep het dodental op tot meer dan Diverse landen en organisaties zijn actief in Syrië anno Assad lijkt steeds steviger in zijn schoenen te staan sinds het begin van de oorlog. De president heeft zich voornamelijk gefocust op het veroveren van gebieden, wat tot terreinwinst heeft gezorgd. Aan het einde van 2015 spraken onder meer de buurlanden van Syrië. de Verenigde Staten, Rusland en de Europese Unie over Syrië. Er werd een plan opgesteld dat de routekaart naar vrede wordt genoemd. 5

6 Eind januari 2016 is een overleg van start gegaan tussen de Syrische regering en de belangrijke rebellengroepen 4. Het overleg werd geleid door de VN. Dit heeft tot niks geleid, omdat de verschillende partijen elkaar niet vertrouwden. Later kwamen de landen bijeen van de International Syria Support Group. Deze groep landen zijn het meest betrokken bij het conflict. Er werd afgesproken dat er een tijdelijke wapenstilstand in zou gaan in Syrië. Tijdens deze wapenstilstand wordt de strijd tegen IS en andere terreurgroepen voortgezet. DE ISLAMITISCHE STAAT. De Islamitische Staat (IS) is een staat die wordt geleid door soennitische Arabieren uit Irak en Syrië 5. De IS heeft de controle over grondgebied waar meer dan tien miljoen mensen wonen. Het is een radicaal soennitische beweging. De Soennieten werden jarenlang onderdrukt door het regime van de Iraakse premier Nuri Al- Maliki. De Sjiieten maakten de dienst uit. De IS is anti- sjiitisch. De IS wordt voor een groot deel vertegenwoordigd en gevoed door buitenlandse jihadisten die in Irak en Syrië deelnemen aan de strijd. Deze jihadisten zijn de drijvende krachten. WAT GEBEURT ER MET DE BELANGRIJKE STEDEN IN SYRIË? In Syrië spelen diverse steden een rol in het conflict. Wij leggen de rol van acht belangrijke steden uit 6. Aleppo is de grootste stad van Syrië. Deze stad bleef lange tijd rustig, maar in juli 2012 veranderde dit. De stad is een stad geworden waar regeringstroepen en rebellen dagelijks met elkaar in gevecht gaan. Latakia is een stad in Syrië wat het bolwerk is van de Alawieten in het land. Alawieten vormen een geloofgemeenschap die voortgekomen is uit een afsplitsing van de sjiitische Islam. Assad en zijn familie komen oorspronkelijk uit deze buurt. De stad Raqqa is de hoofdstad van het zelf- verklaarde kalifaat van terreurgroep Islamitische Staat. Daarnaast speelt Tartus ook een belangrijke rol in het conflict. Rusland heeft hier op een strategische plek een grote en belangrijke marinebasis. Hier meren nog regelmatig schepen aan. In de stad Hama vond in 1982 een grote slachting plaats. Het Syrische leger slachtte mensen, omdat de soennitische moslimbroederschap in opstand was gekomen 4 Burgeroorlog in Syrie, geraadpleegd op: , via nu.nl/id/vip3ic6okipx/burgeroorlog_in_syrie 5 Islamitische Staat (ISIL, ISIS of IS) Daesh, geraadpleegd op: , via en- samenleving.infonu.nl/religie/ islamitische- staat- isil- isis- of- is- daesh.html 6 Tien vragen over Syrie die je niet durfde te stellen, geraadpleegd op: , via vragen- over- syrie- die- je- niet- durfde- te- stellen 6

7 tegen de Ba ath partij van Hafez al Assad. Begin 2011 sprongen de protesten tegen Assad ook over naar de stad Hama. Ook in Homs gingen mensen de straat op om te protesteren. Van een deel van deze stad is tegenwoordig niet veel meer over. Het oude centrum van Homs is namelijk grotendeels kapot geschoten. Damascus is misschien wel de belangrijkste stad van het land. Deze stad is de hoofdstad van het land en de thuisbasis van de president. In augustus 2013 vond hier een aanval met chemische wapens plaats in een deel van de stad. De conflicten in Syrië hebben er toe geleid dat de inwoners van Deraa gevlucht zijn naar buurland Jordanie. In deze stad begonnen in maart 2011 protesten. Daarbij vluchten veel mensen naar het vluchtelingenkamp Zaatari in Jordanie. Oorzaken van de huidige situatie. SYKES- PICOTVERDRAG. De eerste wereldoorlog duurde van 1914 tot Tijdens de oorlog vochten de Fransen, Britten en Russen tegen het Ottomaanse Rijk. In 1916 vond er een geheim overleg plaats tussen de Brit Mark Sykes en de Fransman François Georges- Picot. De Fransen en de Britten voorzien in dit jaar de nederlaag van het Ottomaanse Rijk tijdens de oorlog. In het Sykes- Picotverdrag maakten zij afspraken over de toekomstige verdeling van het gebied van het Ottomaanse Rijk, mits het inderdaad de verliezer zou blijken. De Russen gingen hiermee akkoord. Het gebied werd opgedeeld in Franse en Britse gebieden en in een nieuw te vormen Arabische staat die zonder bestuurstoezicht van deze twee landen zou komen te staan. Frankrijk kreeg de zuidelijke gebieden van Turkije en een kuststrook van Syrië en Libanon. Groot- Brittannië kregen Koeweit en een deel van Irak. Het tussenliggende gebied (voornamelijk het huidige Syrië en het westen van Irak) werd onder mandaat gesteld. Het noordelijke deel was voor Frankrijk en het zuidelijke deel voor Groot- Brittannië. Op 31 oktober 1918 kwam er een einde aan de oorlog tegen de Ottomanen door middel van een wapenstilstand. Het Sykes- Picotverdrag trad op dat moment in werking. De Arabieren zaten niet te wachten op Europees gezag en er volgden opstanden in de gebieden. Deze werden door de Fransen en Britten met grof geweld onderdrukt. Frankrijk wilde per se Syrië hebben, zoals in het Sykes- Picotverdrag was vastgesteld. De Britten hebben uiteindelijk toegegeven. 7 Geheim Sykes Picotverdrag van 1916, geraadpleegd op: , via sykes- picotverdrag- van- 1916/ 7

8 In 1945 werden de landen onafhankelijk. De grenzen waren echter vrij willekeurig getrokken, waardoor verschillende volkeren onderling hevige conflicten bleven houden 8. De bevolking van de landen is verdeeld over meerdere religieuze groeperingen en etniciteiten, die allemaal blijven vechten voor hun eigen positie. HET SYKES- PICOTVERDRAG ALS OORZAAK? Volgens sommigen wordt het Sykes- Picotverdrag als oorzaak aangewezen voor de huidige situatie in Syrië. Ook wordt het wel gezien als een keerpunt in de relaties tussen het Westen en de Arabische bevolking. 8 Sykes- Picotverdrag, geraadpleegd op: , via Picotverdrag 8

9 Artikel op Trouw.nl door Paul van Steen; hij zegt dat het Sykes- Picotverdrag goed is geweest voor een eeuw ellende: Landjepik, goed voor een eeuw ellende Paul van der Steen 16/05/16, 10:16 Trouw. Verdeling volgens het Sykes- Picotverdrag De huidige conflicten in Syrië en Irak, de verbetenheid van IS: veel valt terug te voeren op koloniaal landjepik, vandaag precies honderd jaar geleden bezegeld in het Sykes- Picotverdrag 9. Hongerige grootmachten met het mes in de aanslag boven een taart, klaar om het lekkers in stukken te snijden. Het was in de negentiende en begin twintigste eeuw dé manier voor tekenaars van spotprenten om geopolitiek voor te stellen. 9 Landjepik goed voor een eeuw ellende, geraadpleegd op: via goed- voor- een- eeuw- ellende.dhtml 9

10 Ver bezijden de waarheid was het niet. Na de nederlaag van Napoleon hadden diplomaten op het Congres van Wenen de kaart van Europa op deze manier hertekend. Tussen pakweg 1880 en 1914 hadden de landen met imperialistische ambities de koek in Afrika verdeeld. Niet heel lang daarna, in december 1915, riep de Britse premier Herbert Asquith Midden- Oostenexpert sir Mark Sykes bij zich op 10 Downing Street. Spoedig zouden Londen en Parijs om de tafel zitten over de toekomst van het Midden- Oosten. Wat was in dat geval wijsheid? "Ik zou graag een lijn trekken van de o van Akko naar de laatste k van Kirkuk", antwoordde Sykes. Het was een advies dat naadloos aansloot bij de traditie van taart verdelen. Zonder acht te slaan op de complexe realiteit van de regio trok Sykes een diagonaal op de kaart, van de kust in het noorden van Palestina tot in het hart van Koerdistan. Het gebied erboven was voor de Fransen, dat eronder voor de Britten. De onderhandelingen tussen Sykes en Picot, vertegenwoordiger van Parijs, zouden pas in 1916 plaatsvinden. Maar bij het geheime verdrag dat ze uitonderhandelden en in mei van dat jaar ondertekenden bleef de lijn van Akko naar Kirkuk overeind. Frankrijk kreeg zeggenschap in Libanon en Syrië, gebieden waarmee het van oudsher, al sinds de kruistochten, een band had. Groot- Brittannië mocht zich ontfermen over Transjordanië en Irak. Dat diende de strategische belangen rond het Suezkanaal en richting Brits- Indië en verzekerde Londen van toegang tot de olie in het oude Mesopotamië. Palestina zou onder internationaal bestuur komen. In het Midden- Oosten worden de dealmakers van toen tot op de dag van vandaag door velen vervloekt. Hun namen zijn synoniem geworden voor de manier waarop de belangen van de bewoners van in de regio in de afgelopen eeuw keer op keer zouden zijn verkwanseld door het Westen. In juni 2014 riep Islamitische Staat een kalifaat uit in Irak en Syrië. Symbolisch was de vernietiging van de grenspost tussen de twee landen door de jihadisten. Een IS- strijder legde het als volgt uit: "Dit is het einde van Sykes- Picot". De Koerdische leider Massoud Barzani verklaarde dat het Sykes- Picot- tijdperk over is. Westerse diplomaten moeten misschien nog aan het idee wennen. "Maar het is de werkelijkheid op de grond." Tijd voor onderhandelingen over een nieuw akkoord, vindt Barzani, waarbij de kaart van het Midden- Oosten wordt hertekend. Eerste Wereldoorlog Het in de regio zo verafschuwde verdrag is een erfenis van de Eerste Wereldoorlog en vooral van het onverwacht lang voortslepen daarvan. In de zomer van 1914 ging vrijwel iedereen nog uit van een korte strijd. Een paar maanden hooguit. Dan zou de oorlog zijn beslist. In de loop van 1915 drong stilaan tot iedereen door dat de ellende niet zomaar over zou gaan. De Britten zochten naar mogelijkheden om de strijd in hun voordeel te beslissen. In het westen van Europa leken de opties beperkt. Het front zat muurvast. Maar de keizerrijken Duitsland en Oostenrijk- Hongarije waren niet de enige vijand. Zij hadden nog een bondgenoot, het Ottomaanse Rijk. Was het geen verstandige strategie om eens lekker te gaan prikken in de zachte onderbuik van de Centralen, het Midden- Oosten, om zo de vijand te verzwakken? Ondertussen was het zaak dat de Britten met de Fransen om tafel gingen, vond Sykes. "Het was duidelijk dat een Arabische opstand (tegen het Ottomaanse rijk, red.) vroeg of laat zou uitbreken, en dat de Fransen en wijzelf dan maar beter een goede verstandhouding konden hebben, opdat die opstand geen vloek zou worden in plaats van een zegen." De Arabieren konden het de Turken lekker lastig maken, maar Londen en Parijs wilden hen wel onder controle houden. Begin 1916 begonnen Sykes en Picot als vertegenwoordigers van hun regeringen gesprekken in Londen. Ze verschilden behoorlijk qua karakter. Sykes was het soort bonte vogel waar het Foreign Office er nogal wat van had rondlopen. Na gesjeesd te zijn als student begon de edelman aan een avontuurlijk leven, waarbij hij onder meer veel reisde door het Midden- Oosten. Sykes schreef ook een aantal boeken over de regio. Hij diende in het leger, zat in het parlement en werkte als diplomaat. Bij al die serieuze klussen hield hij oog voor lichtheid: Sykes was een gewilde gast op feestjes en kon 10

11 prachtig karikaturen tekenen. De jurist Picot stamde uit een geslacht van trouwe dienaren van de Franse staat. Hij was een wat stijve, steile man. Na jaren op onder meer de ambassades in Kopenhagen en Peking werd hij kort voor de Eerste Wereldoorlog de Franse consul- generaal in Beiroet. Sykes kende de regio een stuk beter dan zijn Franse tegenspeler. Maar ook hij had moeite om zijn oriëntalistische bril af te zetten: vooroordelen over de plaatselijke bevolking zaten diep, evenals het geloof dat de westerse mogendheden bijna vrij konden beschikken over deze achtertuin van hun continent. Opportunisme regeerde. De Britse en Franse belangen stonden voorop. Een degelijke toekomstvisie ontbrak. Iedereen die mee kon helpen om onrust te stoken in de regio werd gepaaid met mooie beloften. De Russen, altijd al dromend van een warmwaterhaven aan of dichtbij de Middellandse Zee, kregen Constantinopel als buit voorgespiegeld. Italië, dat eerst neutraal was gebleven in de Eerste Wereldoorlog, werd lekker gemaakt met het vooruitzicht dat de groen- wit- rode driekleur kon gaan wapperen in delen van Anatolië. De Britten paaiden bovendien Arabische nationalisten, zetten hen aan tot een revolte tegen de Turken. De jonge officier T.E. Lawrence (bekend geworden als 'Lawrence of Arabia') wist de Hasjemitische heerser over de heilige plaatsen Mekka en Medina, sjarif Hoessein, enthousiast te krijgen voor een opstand. Bij succes zou hij kunnen heersen over een groot islamitisch en Arabisch rijk dat zich uitstrekte van Aleppo tot Aden, was de worst die hem met valse bedoelingen werd voorgehouden. Lawrence had geen hoge pet op van Sykes ("Een en al vooroordelen, intuïties en halve waarheden") en vond het handjeklap met de Fransen verraad aan de Arabieren: "We roepen hen op voor ons te vechten op basis van een leugen en ik kan het niet uitstaan." Lawrence werkte veel samen met Hoesseins zonen, Abdullah en Feisal. Laatstgenoemde informeerde hij over het geheime verdrag, waarin de Arabieren er bekaaid af kwamen. Als ze samen in de strijd tegen de Turken voor wapenfeiten op de grond zouden zorgen, zouden Londen en Parijs wellicht hun oorspronkelijke beloftes aan de Arabieren nakomen. Joods kapitaal De bazen van Lawrence gingen ondertussen vrolijk door met het doen van moeizaam te rijmen beloftes. De voorheen neutrale Amerikanen waren nu partij in de oorlog, maar nog terughoudend met de inzet van troepen. Londen ging er vanuit dat de druk van machtig Joods kapitaal in de VS ervoor kon zorgen dat die er alsnog zou komen, als Londen enige steun aan de zionistische zaak zou betuigen. Tegelijk maakten de Britse geheime diensten melding van veel Joden op invloedrijke posities bij de bolsjewieken, een steeds machtiger wordende partij in het door een revolutie getroffen Rusland. In rapporten werd geopperd dat types als Trotski wellicht beter hun best zouden doen voor de geallieerde zaak en het voortzetten van de oorlog, als Londen een Joods tehuis in Palestina niet in de weg stond. Op 9 november 1917 werd de Balfour- verklaring gepubliceerd, resultaat van onderhandelingen tussen de Britse minister Balfour (geassisteerd door onder anderen Sykes) en de zionistenleider Chaim Weizmann. 'De Britse Regering ziet de vestiging in Palestina van een nationaal tehuis voor het Joodse volk met welgevallen tegemoet', stond erin. 'Waarbij het duidelijk is dat er niets zal worden gedaan dat de burgerlijke en godsdienstige rechten van bestaande niet- Joodse gemeenschappen kan schaden.' Dat leek iets van een garantie. Tegelijkertijd werd hier ruim negentig procent van de bevolking van Palestina op dat moment weggezet met de wat vreemde noemer 'niet- Joods'. De bolsjewieken in Rusland waren, anders dan de Britten vooraf dachten, helemaal niet bezig met het zionisme. De inkt van de Balfour- verklaring was nog niet droog of ze grepen definitief de macht in Rusland. Onder leiding van Lenin stuurden ze niet alleen aan op een snelle einde van de oorlog. Om 11

12 de imperialisten in het westen in hun hemd te zetten, maakten ze ook het in de archieven van de tsaar gevonden Sykes- Picot- verdrag openbaar. Nu konden alle Arabieren kennis nemen van het bedrog. Het akkoord bleek bovendien geen dode letter. In de vredesonderhandelingen na de oorlog kregen de Fransen en de Britten wat ze hadden afgesproken. De diverse delen van het Midden- Oosten werden mandaatgebieden van Frankrijk en Groot- Brittannië. Die zouden hen namens de nieuwe Volkenbond als voogden naar zelfbeschikking begeleiden. Feisal, die Syrië mee had veroverd en bestuurd en er zelfs was uitgeroepen tot koning, werd weggebonjourd door de Fransen. Als troostprijs mocht hij van de Britten koning worden van Irak. Zijn broer Abdullah kreeg de troon van Transjordanië. Hun vader, de sjarif, behield nog de zeggenschap over grote delen van het Arabisch schiereiland en riep zich in 1924 uit tot kalief, religieus leider. Dat wekte de woede van de Wahabieten, een bedoeïenenstam onder leiding van de al- Sauds, tot op de dag het koningshuis van Saudi- Arabië. In de strijd die ontstond, deed Hoessein nog troonsafstand ten gunste van zijn zoon Ali. Maar de nederlaag tekende zich af. De al- Sauds vestigden hun tot op de dag van vandaag bestaande koninkrijk. De nationalistische droom van één groot Arabisch rijk viel in duigen. In een toch al complexe regio was in een jaar of acht de kiem gelegd voor langdurige vetes. Na honderd jaar zijn ze onder meer in Irak en Syrië tot volle wasdom gekomen. Artikel van Telegraph door David Blair; hij zegt dat het Sykes- Picotverdrag niet verantwoordelijk is voor de problemen in het Midden- Oosten. A century on, don't blame Sykes- Picot for the Middle East's troubles DAVID BLAIR CHIEF FOREIGN CORRESPONDENT 14 MAY :00PM Exactly a century ago, an Englishman and a Frenchman unrolled a map of the Middle East and drew an improbably straight line across the desert 10. With one pen- stroke, Sir Mark Sykes and François Georges- Picot created the modern states of the region and carelessly lit the fuse of a thousand conflicts that blaze even today. By drawing a line from contemporary Iraq to the Mediterranean, they ignored explosive ethnic and religious divides. In this way, Britain and France carved up the Middle East after the First World War, jointly committing the original sin that lurks behind today s tragedies. So runs the folklore version of the Sykes- Picot agreement, whose centenary falls on Monday. This critique has gained such power that it has entered popular culture, largely because of David Lean s epic Lawrence of Arabia. But even the most impassioned condemnation can be mistaken. In truth, the popular version of Sykes- Picot misunderstands almost every aspect of the agreement. After the passage of 100 years, 10 A century on dont blame sykes picot for the middle east trouble, , via century- on- dont- blame- sykes- picot- for- the- middle- easts- trouble/ 12

13 the Middle East s bloodshed can no longer be blamed on a map drawn by the Conservative MP for Hull Central (Sykes) and a relatively junior French diplomat (Picot). True enough, their line sliced through ethnic and religious communities. But how could it have done otherwise? No borders, however ingenious, were going to create homogeneous countries out of a singularly diverse region of the Middle East. The crescent stretching from the Tigris to the Mediterranean - then and now - is intermingled with Arabs and Kurds, Sunnis and Shias, Christians, Druze and Alawites. The new countries that would emerge from the Ottoman Empire after the First World War were always going to be multi- ethnic and multi- confessional. That much was preordained. The critique of Sykes- Picot implicitly assumes that there was an answer to the problem of how to govern a post- Ottoman Middle East. The truth may be worse: perhaps there was no solution and conflict was inevitable. As it happens, today s map of the region differs substantially from what Sykes and Picot envisaged. Large sections of their agreement were quickly abandoned. Under their formula, Mosul today the second city of Iraq would never have been in Iraq at all. They were going to place Mosul in Syria, thereby excluding a large number of Sunni Arabs and Kurds from Iraq and, as it happens, making the country more homogeneous - and the task of a Baghdad government slightly less onerous - than it is today. When the Islamic State of Iraq and the Levant (Isil) destroyed a border post near Mosul in 2014, they claimed credit for obliterating the Sykes- Picot boundary. In fact, Sykes had died of Spanish flu by the time that section of the frontier between Iraq and Syria was fixed at the Paris Peace Conference in At root, however, the critique of Sykes- Picot does not rest on the idea that the border was in the wrong place or that it failed to take account of ethnic complexities. Instead, the central criticism is that Britain and France had no business imposing frontiers on the Middle East at all. This condemnation gathers force from the fact that Sykes- Picot was a secret arrangement; moreover, its terms supposedly betrayed earlier promises made by Britain to the Arabs. But even this aspect of the indictment is less powerful than you might think. Was Sykes- Picot kept secret? Yes, but only for a year. Historians often write that Russia disclosed the agreement after the Bolshevik revolution in October In fact, Sykes and Picot travelled to Jeddah five months earlier, in May 1917, to meet Hussein, the Sharif of Mecca and leader of the Arab revolt, and brief him on their accord. Perhaps surprisingly, Hussein raised no particular objections. His secretary, Fuad al- Khatib, later recalled that Hussein had on that occasion been quite content with the terms of the agreement". As for the idea that Sykes- Picot broke Britain s earlier promises to the Arabs, these pledges were contained in the correspondence between Sharif Hussein and Sir Henry McMahon, the British High Commissioner in Egypt. One of the few historians to read all those exchanges, dating from , was Elie Kedourie, the late professor of politics at London University. His painstaking book, aptly entitled In the Anglo- Arab Labyrinth, comes to an emphatic conclusion: The Sykes- Picot agreement was worded precisely so as not to conflict rather so as exactly to fit in with [Britain s] pledges to the Arabs. The notion of Sykes- Picot as original sin is more legend than reality. A century on, the Arab world should look elsewhere to explain its troubles. ARGUMENTEN VOOR. 1. De grenzen zijn willekeurig gesneden. Er is geen rekening gehouden met etnische en religieuze groepen die daarbij samen moesten leven. 2. Het Midden- Oosten vervloekt het Westen, omdat de belangen van de bewoners van in de region in de afgelopen eeuw keer op keer zijn verkwanseld door het Westen. 3. De Britse en Franse belangen hebben altijd voorop gestaan. 4. Een degelijke toekomstvisie ontbrak. 13

14 ARGUMENTEN TEGEN. 1. Na 100 jaar kan het Sykes- Picotverdrag niet meer verantwoordelijk zijn voor de conflicten in het Midden- Oosten. Het verdrag is meer een legende dan realiteit. De Arabische wereld moet 100 jaar na dato nagaan wat nou de echte problematiek is. 2. Het is niet mogelijk om grenzen te maken (destijds ook al niet) waarbij er rekening wordt gehouden met onderlinge verschillen tussen religie en etniciteit. 3. De conflicten waren en zijn onvermijdelijk, ook zonder het Sykes- Picotverdrag. 4. De afspraken over grenzen die gemaakt zijn, zijn niet precies zo doorgevoerd en in de loop der jaren al veranderd. 5. Het verdrag was dan weliswaar geheim, maar dat duurde maar een jaar. Sykes en Picot zijn afgereisd naar het Midden- Oosten om de baas van Mekka te spreken: Hussein. Ze hebben het idee voorgelegd aan Hussein en hij had geen duidelijke bezwaren en hij vond het eigenlijk wel prima. BELANGRIJKSTE VERSCHILLEN TUSSEN DE ARGUMENTEN. De één zegt dat het juist een oorzaak is geweest van de problemen, doordat er tijdens het trekken van de grenzen geen rekening is gehouden met onderlinge religieuze en etnische verschillen. De ander zegt dat dit onvermijdelijk was, omdat het simpelweg niet mogelijk was om daar rekening mee te houden gezien de diverse bevolkingsgroepen die er woonden. Er wordt gezegd dat er geen rekening gehouden werd met de toekomst. Anderzijds is het ook zo dat er destijds niet over nagedacht werd. Blair zegt dat de Arabische wereld een andere oorzaak moet zoeken voor de hedendaagse problemen. Het is namelijk zo dat er zelf ook weinig geïnvesteerd is in een rooskleurige toekomst. WALLERSTEIN VS. HET SYKES- PICOTVERDRAG. Immanuel Wallerstein is de grondlegger van de wereldsysteemtheorie. Wallerstein zegt in feite dat men niet naar landen op zich moeten kijken, maar naar de wereld als een groot systeem 11. Het wereldsysteem is volgens hem dan ook de oorzaak van verschillen tussen arm en rijk. Volgens Wallerstein is er na de koloniale tijd een drieverdeling ontstaan in de wereld, namelijk: centrum, semi- periferie en periferie. Deze drieverdeling is de basis geweest van de verschillen tussen landen. Centrum à Westerse landen die veel produceren en veel verkopen aan bv. ontwikkelingslanden. Periferie à Ontwikkelingslanden, dus arme landen die al dan niet in ontwikkeling zijn. Deze landen zijn afhankelijk van het centrum. Semi- periferie à De landen die tussen het centrum en de periferie in zitten. 11 Geografie wereldsysteem Wallerstein en regionale geografie, geraadpleegd op: , via geografie- wereldsysteem- wallerstein- en- regionale- geografie.html 14

15 Wallerstein werd deels beïnvloed door de dependenciatheorie. Onderontwikkeling wordt in deze theorie opgevat als een gevolg van de ongelijkwaardige, asymmetrische, politieke en economische relaties tussen ontwikkelingslanden (de periferie) en de westerse landen (het centrum). Zoals eerder werd toegelicht, zijn de meningen verdeeld over het feit of het Sykes- Picotverdrag de oorzaak is van de huidige situatie in Syrië. Als men kijkt naar de theorie van Wallerstein, zou het aannemelijk zijn. Volgens Wallerstein moet men naar de wereld kijken als een groot systeem, waarbij alles met elkaar samenhangt. Het is niet van belang om per land te kijken, maar naar de wereld als een geheel. In dat geval is het vrij logisch dat het Sykes- Picotverdrag het begin is geweest van alle ellende die zich nu in Syrië afspeelt. Tijdens het verdrag zijn er willekeurige grenzen getrokken en verschillende landen verdeeld door rijke, westerse landen. Er is geen rekening gehouden met de verschillende volkeren en religies, waardoor de bevolking van het voormalige Ottomaanse Rijk gedwongen werden om samen te wonen. Dit is uiteindelijk niet goed uitgepakt. Nadat de landen onafhankelijk werden in 1945, is het alleen maar meer gaan rommelen. Het is te zien als oorzaak en gevolg, waarbij de wereld als geheel invloed heeft gehad op de situatie. Gevolgen. HUMANITAIRE GEVOLGEN. De crisis in Syrië zorgt voor steeds meer ontheemden in het land 12. De economie staat op instorten. Het jarenlange conflict zorgt ervoor dat veel mensen niet meer in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. De Syrische bevolking is kwetsbaar geworden door de omstandigheden die zich al jarenlang voordoen. Volgens de United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) is het aantal vluchtelingen dat Syrië is ontvlucht meer dan 4 miljoen. Het conflict is uitgedraaid tot een van s werelds grootste vluchtelingencrises in 25 jaar. Recente informatie van de Turkse autoriteiten laat zien dat het totale aantal vluchtelingen in de buurlanden van Syrië is opgelopen tot mensen 13. Daarbij komt nog dat er in Syrië zelf 7,6 miljoen mensen ontheemd zijn geraakt. Deze mensen leven in erbarmelijke omstandigheden en in plaatsen die moeilijk te bereiken zijn. Doordat de crisis al jarenlang aan de gang is, verliezen de inwoners van Syrië de hoop om ooit nog naar huis terug te keren. Het is dus duidelijk dat de bevolking van Syrië in bijzonder slechte omstandigheden moet leven. Tel daarbij op dat de mensen waarschijnlijk enorm angstig zijn en vaak 12 Vier jaar burgeroorlog in Syrie, geraadpleegd op: , via jaar- burgeroorlog- syrië 13 UNHCR aantal Syrische vluchtelingen, geraadpleegd op: , via aantal- syrische- vluchtelingen.html 15

16 geen vaste woonplaats hebben. De situatie is dusdanig erg dat er een enorm aantal mensen gevlucht is uit het land, met de hoop elders een beter bestaan te kunnen hebben. Vluchtelingen worden steeds armer. Het gevolg hiervan is dat er hartverscheurende situaties ontstaan: kinderarbeid, bedelen en kindhuwelijken komen steeds vaker voor. Er is veel concurrentie om aan werk te komen. Belangrijke basisdingen zoals drinkwater, energie en huizen liggen niet meer voor het oprapen. De Dikke van Dale omschrijft het woord humanitair als volgt 14 : hu ma ni tair (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) in het belang van de mensheid; menslievend: humanitaire hulp Het mag duidelijk zijn dat er niks humanitairs is aan de situatie in Syrië. ECONOMISCHE GEVOLGEN. De oorlog in Syrië heeft een negatief effect op de economie van het land. De inkomsten van het land bestonden vooral uit toerisme en olie. Door de oorlog komen toeristen niet langer naar Syrië, waardoor het land een van de belangrijkste inkomstenbronnen misloopt. Daarnaast werd er voor het conflict veel olie verkocht aan Europa. Door de oorlog heeft Europa besloten om niet langer olie te kopen van het land. Ook zijn de internationale sancties tegen Syrië nadelig voor de economie van het land 15. De oorlog kost daarbij miljoenen per maand. Bijna al dit geld gaat naar wapen en militairen. Er wordt geen geld meer uitgegeven aan het land zelf, zoals aan wegen, landbouw, gezondheidszorg en onderwijs. Er is dus weinig voedsel voor de burgers van het land. Daarnaast gaan kinderen niet langer naar school, waardoor zij op straat komen te zwerven. Dit brengt ook gevolgen met zich mee. Zo kunnen de kinderen makkelijk gewerft worden door opstandelingen of door het leger. Als de burgeroorlog beëindigd wordt, zal het dan ook miljarden euro s kosten om het land weer op te bouwen. Daarnaast zijn veel burgers dusdanig gewond geraakt, dat zij na de oorlog niet meer kunnen werken. Sancties tegen Syrië De grootste handelspartner van Syrië was de Europese Unie 16. Door de oorlog besloot de EU om sancties op te leggen tegen het land. De EU bevroor de tegoeden van 40 bedrijven en 120 individuen. Een van deze individuen is president Assad. 14 Humanitair, geraadpleegd op , via sfgdu4 15 Gevolgen Syrie, geraadpleegd op , via brandhaard.webklik.nl/page/syrie- gevolgen 16 Burgeroorlog en sancties putten Syrische economie uit, geraadpleegd op , via en- sancties- putten- Syrische- economie- uit.dhtml 16

17 Daarnaast verbood de EU de import van olie. De export van olie van Syrië naar Europese landen was goed voor 20% van het inkomen van Syrië. Maar liefst 90% van de Syrische oorlog ging naar de Europese markt. Mede door deze sancties heeft de Syrische economie het zwaar. Het staatsinkomen van het land daalt en de uitgaven lopen op. Syrië probeert nog steeds om aan geld te komen. Dit doen zij door hun goudvoorraad te verkopen tegen lage prijzen. Koers De officiële koers van 47 Syrische pond bedraagt een dollar. Op de zwarte markt levert de dollar ongeveer het dubbele op. De koers is gedaald en deze daling brengt gevolgen met zich mee. Het gevolg van de daling is vooral dat het leven in Syrië een stuk duurder is. Dit maakt het leven voor de burgers lastig, omdat er ook minder werk is voor hen. De prijzen van levensmiddelen zoals rijst en vlees zijn tot 50 procent gestegen. Dit zorgt ervoor dat veel Syriërs met een voedseltekort te kampen hebben. Daarnaast is transport duurder geworden door de toegenomen onveiligheid en de tekorten aan olie. Dit draagt ook bij aan een voedsel tekort voor de Syriërs. Banen en onderwijs Door de oorlog zijn maar liefst 2,3 miljoen banen verloren gegaan 17. Dit komt voornamelijk door het sluiten van bedrijven in de dichtbevolkte gebieden. Daarnaast zijn ook voorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg zwaar geraakt door de oorlog. Naar schatting draait 40% van de ziekenhuizen niet meer. Daardoor is het lastig om medische zorg te krijgen in het land. Deze aspecten maken samen dat het land na de oorlog nog lang nodig zal hebben voordat het land weer ontwikkeld is. Uit het VN- rapport bleek dat bijna drieduizend scholen deels of geheel beschadigd zijn. Daarnaast zijn diverse scholen omgevormd tot schuilplaatsen voor vluchtelingen. Dit maakt dat een op de twee Syrische kinderen niet meer naar school gaat. Deze kinderen lopen over een paar jaar dus achter op het gebied van kennis, waardoor het voor hen lastig wordt om aan een goede baan te komen. Landbouw Doordat de situatie in Syrië snel geëscaleerd is worden productiemiddelen van het land vernietigd. Dit maakt dat de burgers nu afhankelijk zijn van de landbouw. De landbouw in Syrië is een zeer onstabiele sector. Hierdoor is het lastig voor de burgers om aan geld te komen, daarnaast leveren de landbouwproducten niet veel op in het land. Het wordt dus steeds moeilijker voor de burgers om aan voedsel te komen 17 Syrische economie zal jaren nodig hebben voor herstel, geraadpleegd op: , via economie- zal- jaren- nodig- hebben- voor- herstel 17

18 Moet er harder worden ingegrepen om Syrië te beschermen? Wij hebben, onder andere, naar aanleiding van het rapport van de Responsibility to Protect van 15 maart 2015 een oordeel gevormd over de vraag: Moet er harder ingegrepen worden om de bevolking van Syrië te beschermen? Wij vinden dat er harder ingegrepen moet worden om de bevolking van Syrië te beschermen. Bij deze hardere aanpak is het voor ons wel de bedoeling dat dit met zo min mogelijk geweld gebeurt. Het is niet de bedoeling dat de hardere aanpak zorgt voor meer slachtoffers en meer conflicten in het land. Het is belangrijk dat de plannen voor de ingrepen doordacht zijn. Wel moeten er sneller knopen doorgehakt worden. Hoe langer we wachten met een aanpak, hoe meer onschuldige slachtoffers er vallen. De oorlog staat niet stil. Deze mening is gebaseerd op een aantal feiten uit het rapport. In het rapport is te lezen 18 dat Syrië te maken heeft met vier dodelijke jaren van geweld. Het geweld is tot op heden niet afgenomen. Daarnaast is geweld extremer geworden en komt het geweld op grotere schaal voor. Hieruit blijkt dan ook dat de huidige aanpak van de verschillende instanties niet (goed genoeg) werkt. Wij vinden dan ook dat er nagedacht moet worden over een ander plan, wat hopelijk wel verbeteringen met zich meebrengt. We vinden het lastig om te zeggen of dit echt een hardere aanpak moet zijn. Het belangrijkste voor ons is dat er in ieder geval een andere aanpak wordt bedacht of een goed verlengstuk van de huidige aanpak. Het is in ieder geval duidelijk dat er iets moet veranderen. Er mogen geen onschuldige slachtoffers vallen. Daarnaast lazen we dat de gewelddadige situatie in Syrië een bedreiging is voor de vrede en stabiliteit van het hele Midden- Oosten. De situatie heeft al invloed op Irak, Libanon, Jordanie en Turkije. Als we niet anders of harder ingrijpen is de kans groot dat meer landen getroffen worden. Wij vinden dat dit voorkomen moet worden. Nu is de situatie al ontzettend erg, maar als deze situatie zich uitbreidt naar meer landen wordt het probleem nog groter. Als het probleem groter wordt, wordt het ook lastiger om dit op te lossen. Een andere aanpak is dus nodig. Als dit een harde aanpak moet zijn en het dan grotendeels werkt, dan moeten we ons maar neer leggen bij deze aanpak. Wij willen niet dat er nog meer onschuldige slachtoffers vallen. Wat er nu gaande is in Syrië, is al erg genoeg. Ook lazen we dat er een internationale discussie gaande is over hoe er gereageerd moet worden op massale wreedheden. Wij vinden dit zowel positief en negatief ten aanzien van het ingrijpen om de bevolking van Syrië te beschermen. Het positieve aan de discussie vinden wij dat er in ieder geval goed nagedacht wordt. We kunnen wel harder gaan ingrijpen, maar moeten wel goed begrijpen wat daar de consequenties van zijn. We kunnen ons meer slachtoffers of een verergering van het conflict niet permitteren. Het nadeel aan een discussie vinden wij wel dat hier veel 18 Final paper Syria, geraadpleegd op: , via 18

19 tijd overheen gaat. Dagelijks vallen er veel onschuldige slachtoffers in het land. Er moet dus snel een knoop doorgehakt worden om de burgers te beschermen. Dit brengt ons meteen bij het volgende punt uit het rapport. In het rapport zagen wij dat 12,2 miljoen burgers behoefte hebben aan dringende humanitaire hulp. Obstakels hierbij zijn politieke verdeeldheid en partijdige belangen in de Veiligheidsraad. Deze verdeeldheid en belangen zorgen er ook voor dat de discussies langer duren, waardoor het wachten op een nieuwe aanpak langer gaat duren. In die tijd zullen er slachtoffers vallen. Uit het rapport bleek dat er diverse internationale inspanningen geprobeerd zijn in de afgelopen tijd, onder andere: openbare afkeuringen, onderzoeken door de VN- mensenrechtenraad en is er een gezamenlijke waarnemersmissie ingezet. Deze acties hebben tot op heden niet veel resultaat opgeleverd, omdat we al eerder lazen dat de situatie alleen maar verergerd is. Hieruit blijkt dus ook dat de huidige aanpak niet goed genoeg werkt en we dus opzoek moeten naar iets beters. Als we de situatie kunnen verbeteren met een harder aanpak, moeten we dit volgens ons ook gaan proberen. Mits we de consequenties goed uitgezocht hebben. We hebben ook het artikel Tijd voor militair ingrijpen in Syrië is aangebroken gelezen en hier een oordeel over gevormd met betrekking tot de vraag Moet er harder worden ingegrepen om de bevolking van Syrië te beschermen 19. Dit artikel bevestigt eigenlijk ons oordeel op basis van het rapport met nieuwe argumenten. Ook uit dit artikel blijkt voor ons dat de verschillende organisaties moeten ingrijpen om de bevolking te beschermen. We mogen niet te lang doen over plannen maken en daarnaast mogen we al helemaal niet onze ogen sluiten voor de situatie. Een andere, betere aanpak is nodig. De schrijver van het artikel vertelde dat een regering die niet in staat is of bereid is om de eigen bevolking te beschermen de claims op soevereiniteit over het grond gebied verliest. De regering van Syrië bestookt de eigen bevolking met jachtvliegtuigen. Hieruit blijkt wel dat de regering niet bereid is om de bevolking te beschermen. Volgens de schrijver moet nu de internationale gemeenschap de verantwoordelijkheid op zich nemen om de burgerbevolking te beschermen. Wij sluiten ons volledig bij de schrijver aan. Dat de regering van Syrië niks betekent voor de burgers is overduidelijk. De internationale gemeenschap moet volgens ons dus met een harde aanpak komen, zodat de burgerbevolking beschermt wordt. Verder doet niemand dit voor de burgers en vinden wij dat de internationale gemeenschap op moet komen voor deze mensen. Uit het artikel bleek ook dat het Syrische regime zich ontpopt heeft als vijand van de bevolking. Het geweld in Syrië blijft toenemen en de meerderheid van de dodelijke 19 Tijd voor militair ingrijpen in Syrie is aangebroken, geraadpleegd op , via voor- militair- ingrijpen- in- Syrie- is- aangebroken.dhtml 19

20 slachtoffers zijn gedood door het regime. De meerderheid van deze slachtoffers zijn burgers. Deze burgers zijn volgens ons, en we denken wel voor iedereen, onschuldige slachtoffers. Zij moeten beschermd worden. Wij moeten dus harder optreden tegen het regime, waardoor er gestopt wordt met de aanvallen op de onschuldige mensen, die gewoon hun leven willen leven. Ook hebben de oppositie en vreedzame activisten opgeroepen om het Vrije Syrische Leger te bewapenen, aangezien het regime en jihadistische groepen minder moeite hebben om aan wapens te komen. Het verspreiden van wapens in zo n onrustige omgeving is gevaarlijk, waardoor de oppositie bang is om vuile handen te maken. De schrijver reageert hier op met de vraag: Ze kunnen toch niet lang afzijdig blijven zonder hun geloofwaardigheid te verliezen? En daar zijn wij het helemaal mee eens. De oppositie is er om deze burgers te beschermen. Zij kunnen zich dus niet afzijdig houden en verliezen hun geloofwaardigheid als ze dat wel doen voor ons. De oppositie moet iets doen om deze burgers te beschermen. De schrijver zegt dan ook terecht Angst om vuile handen te maken mag geen excuus zijn om de discussie over interventie uit de weg te blijven gaan. Vuile handen heeft de internationale gemeenschap allang. Ook bij deze uitspraak sluiten wij ons aan. De angst om iets fout te doen, mag de oppositie niet tegenhouden om in te grijpen. Wanneer we niks doen wordt de situatie nooit opgelost en zullen er gegarandeerd veel onschuldige slachtoffers vallen. Met een goed, doordacht plan kunnen we hopelijk een verschil maken voor de Syrische bevolking en dit moeten we in onze ogen dan ook doen. Daarnaast zijn er al vaker fouten gemaakt en heeft de oppositie al vuile handen. Wij vragen ons dan ook af: Waarom is deze angst nu opeens wel een goed excuus om niet in te grijpen? We hebben ook een artikel opgezocht waaruit blijkt waarom Syrië aanvallen juist niet verstandig is 20. Dit vonden wij interessant om uit te zoeken, omdat dit onze mening zou kunnen beinvloeden. We zijn namelijk van mening dat we voor onszelf de beste mening kunnen vormen als we kennis genomen hebben van beide kanten. Hiervoor hebben we een artikel uit de Trouw bestudeerd. Rechtsgeleerde Terry Gill(Universiteit van Amsterdam) ligt de tegens toe. Uit het artikel bleek dat een aanval onwettig is en dat er daarom geen aanvallen op Syrië uitgevoerd mogen worden. Er zijn namelijk slechts twee redenen waarom een land een ander land mag aanvallen. De eerste rede is een aanval uit zelfverdediging. De tweede rede is dat een aanval alleen mag met een mandaat van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Wanneer dit er niet is, dan is een aanval onrechtmatig. Juridisch gezien mag Syrië dus niet aangevallen worden. Er is namelijk geen sprake van een VN- mandaat, omdat de Russen en de Chinezen dit tegenhouden. Daarnaast blijkt uit het artikel dat ook het recht op zelfverdediging niet aan orde is. 20 Militair ingrijpen in Syrie waarom dat wel niet verstandig is, geraadpleegd op , via ingrijpen- in- Syrie- waarom- dat- wel- niet- verstandig- is.dhtml 20

21 Het internationale recht wordt uitgehold als je, je beroept op zelfverdediging zonder dat je zelf duidelijk bewijs hebt dat je in de toekomst aangevallen zal worden. Wij snappen dat er duidelijke regels gevormd moeten worden en dat iedereen zich hier eigenlijk aan zou moeten houden. Er moet een maatstaf zijn. Voor ons gaan mensenlevens echter nog voor rechten en zijn wij dus wel voor een harde aanpak tegen het Syrische regime. Wij vinden dat deze regels best verbroken mogen worden als we hier mensenlevens mee kunnen redden. Terugblik. LOTTE. Door de casusanlyse en het humanity house ben ik veel te weten gekomen over Syrië. Ik vind het moeilijk om mijn mening te vormen over de betrokkenheid van Europa bij de situatie in Syrië. Ik zie de hulp van Europa aan Syrië als iets goeds. Door de casusanlyse ben ik te weten gekomen dat de burgers van Syrië niet beschermd worden door hun eigen regime. Ik vind het dan ook een goed ding dat Europa inspringt om iets voor deze burgers te doen. De burgers in Syrië leven een bestaan wat je geen mens toe wenst. In mijn ogen is het leven in een veilige omgeving een van de belangrijkste zaken in een mensenleven. Als je, je in je eigen stad of huis al niet meer veilig voelt, waar dan wel? Moet je, je eens voorstellen dat je iedere nacht gaat slapen met een gevoel van angst voor wat er buiten gebeurt en met ditzelfde angstgevoel s ochtends weer wakker wordt. Dit lijkt mij vreselijk en ik vind dan ook dat ieder mens recht heeft op een veilige leefomgeving. Als het regime in een land dit niet kan bieden aan de burgers, dan vind ik dat anderen moeten ingrijpen. Daarom zie ik de betrokkenheid van Europa als iets goeds bij de situatie in Syrië. Ook vind ik het goed van de Europese landen dat ze sancties opleggen aan Syrië. Zo kan het regime moeilijker aan geld komen. Ik weet wel dat het regime dan andere manieren gaat zoeken om aan geld te komen, maar de belangrijkste inkomstenbronnen vallen door deze sancties in ieder geval wel weg. Het geld van het regime wordt vooral uitgegeven aan oorlog. Als Europa handel bleef drijven met Syrië steunen ze in mijn ogen de oorlog. Daarom vind ik het goed dat Europa sancties oplegt. Aan de andere kant weet ik niet of het verstandig is voor Europa om zich zo te bemoeien met de situatie in Syrië. Ik kan me namelijk voorstellen dat bombardementen van Europese landen in Syrië reacties gaan uitlokken, wat eventueel te koste gaat van de veiligheid in Europa zelf. Ik weet dus ook niet zeker of ik helemaal achter mijn mening sta, zoals ik deze nu opschrijf. Op het moment ben ik voor Europa en sta ik helemaal achter de hulp van dit werelddeel. Mocht de veiligheid in Europa echt ten koste gaan van onze hulp, dan kan ik mijn mening wellicht nog veranderen. De vluchtelingendiscussie die nu gaande is in Nederland maakt mij ontzettend boos. Ik zie op Facebook vaak berichten over de vluchtelingendiscussie voorbij komen. Ik lees dan altijd de reacties, omdat ik benieuwd ben naar wat mensen er nou echt van vinden. Ik denk dat ik daar maar eens moet gaan stoppen, want de reacties die ik lees maken mij boos. Ik lees onder andere vaak dat Nederlanders zeggen dat 21

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,

Nadere informatie

Syrië. Een verleden, en een toekomst? Disclaimer: alle afbeeldingen zijn enkel gebruikt voor educatieve doeleinden en worden niet verder verspreid.

Syrië. Een verleden, en een toekomst? Disclaimer: alle afbeeldingen zijn enkel gebruikt voor educatieve doeleinden en worden niet verder verspreid. Syrië. Een verleden, en een toekomst? Disclaimer: alle afbeeldingen zijn enkel gebruikt voor educatieve doeleinden en worden niet verder verspreid. diversiteit verleden complex religie geografie conflict

Nadere informatie

Oorlog in Syrië en de internationale context

Oorlog in Syrië en de internationale context Oorlog in Syrië en de internationale context Binnenlandse en internationale (geopolitieke) factoren - Historisch: koloniale en postkoloniale politiek - Autoritair regime - Socio-economische en milieufactoren

Nadere informatie

De Islamitische Staat

De Islamitische Staat De Islamitische Staat De Islamitische Staat Kalifaat van de Waanzin Marcel Kramer Schrijver: Marcel Kramer Coverontwerp: Marcel Kramer ISBN: Marcel Kramer Het enige dat het Kwaad nodig heeft om te kunnen

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict

Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict Werkstuk door T. 1373 woorden 12 december 2014 7 63 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Tussen wie gaat het conflict en wat is de kern van het conflict?

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert'

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' DOSSIER 4 UUR NIEUWSBREAK Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' Door: Irene de Zwaan 05/09/13, 16:07 YOUTUBE. Koos van Dam tijdens een optreden in Pauw&Witteman. NIEUWSBREAK

Nadere informatie

09/2015. Dit bundeltje is van. Actua. De vluchtelingencrisis. Dit bundeltje is van /70 = /10. Leen Van Damme. Pagina 1

09/2015. Dit bundeltje is van. Actua. De vluchtelingencrisis. Dit bundeltje is van /70 = /10. Leen Van Damme. Pagina 1 09/2015 Dit bundeltje is van Actua De vluchtelingencrisis Dit bundeltje is van /70 = /10 Leen Van Damme Pagina 1 Bekijk de onderstaande reportage en los de volgende vragen op. http://www.ketnet.be/kijken/karrewiet/3-september-2015

Nadere informatie

Opdracht: De Eerste Wereldoorlog

Opdracht: De Eerste Wereldoorlog Opdracht: De Eerste Wereldoorlog Rollenspel: Het Verdrag van Versailles ROL Vittorio Orlando Doel van de opdracht: De klas wordt verdeeld in groepjes van vier leerlingen. Elk groepslid speelt de rol van

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

DINGEN DIE JE MOET WETEN

DINGEN DIE JE MOET WETEN 50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978

Nadere informatie

DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK.

DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK. DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK STARTPUNT In beginsel art. 2 (4) HVN: geweldsverbod interstatelijke betrekkingen Uitzonderingen:

Nadere informatie

CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË

CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË NEDERLAND CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË 09 november 2018 Het conflict in Syrië duurt al zeven jaar en gaat nu de achtste oorlogswinter in. Veel vluchtelingen wonen al jaren in tentenkampen, dochters

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I Opgave 1 Kroatië toegetreden tot de EU Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 3 en figuur 1. Inleiding Kroatië is een van de staten in de Balkan die voorheen tot Joegoslavië behoorden. In 1991 verklaarde

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië?

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten zich inleven in een permanent lid van de Veiligheidsraad van de VN. Ze gaan aan de slag met het vraagstuk of de

Nadere informatie

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken

Nadere informatie

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi  ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

Interventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht

Interventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Oudemanhuispoort 4-6 1012 CN Amsterdam Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 5252833 Interventie Syrië Datum 29 augustus 2013 Opgemaakt

Nadere informatie

3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten

3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten 3 september 2014 Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van

Nadere informatie

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid)

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Hieronder volgen de resultaten van het Israël onderzoek wat de EO in de afgelopen weken heeft laten uitvoeren. Veel stellingen zijn in een 5- puntsschaal

Nadere informatie

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1 35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

HET GROTE SYRIË COLLEGE. Paul Aarts Afdeling Politicologie Universiteit van Amsterdam

HET GROTE SYRIË COLLEGE. Paul Aarts Afdeling Politicologie Universiteit van Amsterdam HET GROTE SYRIË COLLEGE Paul Aarts Afdeling Politicologie Universiteit van Amsterdam Het begin... Arabische Lente... Mohamed Bouazizi (Sidi Bouzid, 17 dec. 2010) Hasan Ali Akleh (al-hasakah, 26 jan.

Nadere informatie

Op de vlucht. 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden!

Op de vlucht. 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden! Op de vlucht 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden! 2) Waar komen de vluchtelingen vandaan? Syrië Sinds in

Nadere informatie

Twee jaar na de start van de Arabische revoluties. Uitdagingen voor België en Vlaanderen

Twee jaar na de start van de Arabische revoluties. Uitdagingen voor België en Vlaanderen Twee jaar na de start van de Arabische revoluties Uitdagingen voor België en Vlaanderen Inhoud I. Arabische revoluties: twee jaar later II. Complete impasse in Syrië III. Activiteiten Broederlijk Delen-Pax

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Werkblad van RJ Tarr www.activehistory.co.uk / 1

Werkblad van RJ Tarr www.activehistory.co.uk / 1 Werkblad van RJ Tarr www.activehistory.co.uk / 1 Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog: invuloefening Werkblad bij het simulatiespel www.activehistory.co.uk Instructie: Vul het witte veld in terwijl je het

Nadere informatie

16 november 2015. Onderzoek: Veiligheidsgevoel na aanslagen Parijs

16 november 2015. Onderzoek: Veiligheidsgevoel na aanslagen Parijs 16 november 2015 Onderzoek: Veiligheidsgevoel na aanslagen Parijs Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van

Nadere informatie

Solidariteitsactie. voor. vluchtelingen. in Syrië. Zondag 22 februari 2015. GC De Wildeman Schoolstraat 15, Herent. Koerdische Maaltijd

Solidariteitsactie. voor. vluchtelingen. in Syrië. Zondag 22 februari 2015. GC De Wildeman Schoolstraat 15, Herent. Koerdische Maaltijd Solidariteitsactie voor vluchtelingen in Syrië Zondag 22 februari 2015 GC De Wildeman Schoolstraat 15, Herent Koerdische Maaltijd korte film en getuigenissen van Syrische vluchtelingen optreden Koerdische

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper

Nadere informatie

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking -

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking - Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

INVINCO BENELUX. Chaos in Irak maakt de oliemarkt bloednerveus

INVINCO BENELUX. Chaos in Irak maakt de oliemarkt bloednerveus Chaos in Irak maakt de oliemarkt bloednerveus 2 Amper een week geleden viel de stad Mosul in handen van ISIS strijders. ISIS is een geradicaliseerde afsplitsing van Al Qaida. Sindsdien is het allemaal

Nadere informatie

De 1 e Wereldoorlog. inleiding (9.1) HC onderdelen: conferentie van Berlijn (1884-85) + vlootwet (1898)

De 1 e Wereldoorlog. inleiding (9.1) HC onderdelen: conferentie van Berlijn (1884-85) + vlootwet (1898) De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1) HC onderdelen: conferentie van Berlijn (1884-85) + vlootwet (1898) Onderzoeksvraag: Wat waren de oorzaken van de 1 e Wereldoorlog en wat maakte deze oorlog uniek in

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1)

De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1) De 1 e Wereldoorlog inleiding (9.1) Onderzoeksvraag: Wat waren de oorzaken van de 1 e Wereldoorlog en wat maakte deze oorlog uniek in de geschiedenis tot dan toe? Kenmerkende aspecten: * Het voeren van

Nadere informatie

Indonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent

Indonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent Indonesian Times 28-12-1949 blz.2 eindelijk onafhankelijk!! blz. 5 het dagelijks leven en advertentie Blz. 3 onafhankelijkstrijd? blz.6 eerlijke strijd? blz. 4 toch niet vrij? en spotprent blz.7 column

Nadere informatie

Het land op de kaart

Het land op de kaart Eritrea Het land op de kaart Indeling Geografie Geschiedenis De bevolking Godsdienst Onafhankelijkheidsoorlog Politiek Oorlog met Ethiopië 1998 Eindeloze dienstplicht Geografie. Eritrea ligt in de hoorn

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I Historisch overzicht vanaf 1900 16 maximumscore 2 Voorbeeld van een juist antwoord is (twee van de volgende): tanks vliegtuigen onderzeeërs vlammenwerpers gifgas mitrailleurs per juist voorbeeld 1 Ook

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen

Nadere informatie

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Hoofdstuk 3 Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Waarom NL? Nederland was een neutraal land. Bleef in NL tot aan zijn dood. Vrede van Versailles Vs, Eng, Fra winnaars. Duitsland als enige schuldig

Nadere informatie

Verdieping: Wie is wie - tijdlijn

Verdieping: Wie is wie - tijdlijn Verdieping: Wie is wie - tijdlijn Korte omschrijving werkvorm De gebeurtenissen in Oekraïne volgden elkaar snel op. De leerlingen krijgen een tijdlijn met de belangrijkste gebeurtenissen en personen van

Nadere informatie

Hoe ik talent voor het leven kreeg

Hoe ik talent voor het leven kreeg Hoe ik talent voor het leven kreeg in makkelijke taal Rodaan Al Galidi Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Mijn naam is Semmier Kariem. Ik ben in 1991 gevlucht uit Irak. Daar was Saddam Hoessein

Nadere informatie

1. In de media wordt vaak gesproken over economische vluchtelingen. Kun je aangeven waarom die term onjuist is?

1. In de media wordt vaak gesproken over economische vluchtelingen. Kun je aangeven waarom die term onjuist is? WAAROM ZIJN ER ZOVEEL SYRISCHE VLUCHTELINGEN? DECEMBER 2015 Vluchtelingen en asielzoekers Vluchtelingen zijn mensen die het risico lopen te worden vervolgd of het risico lopen slachtoffer te worden van

Nadere informatie

Tijdvak II. november 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak II. november 2013 8: 30-10:00. SCHOOLONDERZOEK Tijdvak II GESCHIEDENIS november 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS VRAAG 10 Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de werelpolitiek mengen?

Nadere informatie

Marianne van Leeuwen Atlantische onderwijsconferentie 18 april 2013

Marianne van Leeuwen Atlantische onderwijsconferentie 18 april 2013 Marianne van Leeuwen Atlantische onderwijsconferentie 18 april 2013 De VS, Europa, Nederland en het Palestijnse vraagstuk Opzet inleiding Naties in het geding. Ontkenning, identificatie, erkenning Territorium

Nadere informatie

De zesdaagse oorlog (1967)

De zesdaagse oorlog (1967) Geschiedenis van de laatste 50 jaar De zesdaagse oorlog (1967) Bas Levinsohn 1 Inleiding op de cursus Hand-outs Het college wordt ondersteund door het projecteren van PowerPoint sheets Van deze sheets

Nadere informatie

Aarde, werk van onze handen?

Aarde, werk van onze handen? Stichting Oecumenische Vieringen Eindhoven (SOVE) Aarde, werk van onze handen? Zaterdag 1 november 2014 18.30 uur Toespraak: Rijkdom in onze aarde: bron voor ontwikkeling en conflict: Olie in Zuid-Soedan

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

De politieke veranderingen van de sjiieten voor en na de Baathpartij

De politieke veranderingen van de sjiieten voor en na de Baathpartij De politieke veranderingen van de sjiieten voor en na de Baathpartij De Sjiieten van Irak Irak is een land dat bestaat uit verschillende etnische en religieuze groeperingen. De Sjiieten vormen 60%, de

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

NOL H1, EIR 91, EIR 3

NOL H1, EIR 91, EIR 3 HC 1A. Inleiding NOL H1, EIR 91, EIR 3 Internationaal recht Het internationale publieke recht leidt vooral tot vrijwilligheid. Het vrijwillig onderwerpen aan het internationale recht. Het gaat over boven

Nadere informatie

CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË

CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË 30 november 2017 Het conflict in Syrië gaat de zevende oorlogswinter in. Er wordt nog dagelijks gevochten met grote gevaren voor kinderen. De reserves van de gezinnen

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

De Duitse buitenlandse politiek

De Duitse buitenlandse politiek De Duitse buitenlandse politiek 1933-1939 Presentation by Mr Young Jouw taak Jij bent adviseur in buitenlandse politiek Het is jouw taak de leiders van de Nazi s te adviseren. Jij krijgt een aantal problemen

Nadere informatie

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

Marcus 1:15 - Een nieuw begin

Marcus 1:15 - Een nieuw begin Marcus 1:15 - Een nieuw begin Opnieuw beginnen, dat zou soms best fijn zijn! De wereld kan ook wel een nieuw begin gebruiken. Maar een nieuw begin komt niet van een nieuw jaar, maar van Jezus. Hij is het

Nadere informatie

BRON 8. Passage uit de Schumanverklaring

BRON 8. Passage uit de Schumanverklaring BRON 8 Passage uit de Schumanverklaring Op 9 mei 1950 presenteerde Robert Schuman, de Franse minister van Buitenlandse Zaken, de Schumanverklaring. Hierin stelde hij voor een Europese Gemeenschap voor

Nadere informatie

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D RESEARCH CONTENT Loïs Vehof GAR1D INHOUD Inleiding ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ blz. 2 Methode -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Soms denk je wel eens dat gerechtigheid in deze wereld misschien helemaal niet meer bestaat.

Soms denk je wel eens dat gerechtigheid in deze wereld misschien helemaal niet meer bestaat. Soms denk je wel eens dat gerechtigheid in deze wereld misschien helemaal niet meer bestaat. De wereld op z'n kop en het bizarre is dat iedereen het ook nog heel gewoon schijnt te vinden. Voor de zoveelste

Nadere informatie

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS 017-018 Koude Oorlog Deze toets bestaat uit 38 vragen Voor deze SE zijn maximaal 76 punten te behalen Deze SE bestaat uit 7 aantal bladzijden 1 1 Wat wilden

Nadere informatie

Vluchtelingenhulp UNHCR

Vluchtelingenhulp UNHCR Vluchtelingenhulp UNHCR Wanneer wordt ze overbodig? Hoewel soms ook uit eigenbelang, is het veelal vanwege oorlog of angst voor fundamentalisme dat mensen op de vlucht slaan. Vaak worden huis en haard

Nadere informatie

Samenwerking als ideaal voor een verscheurd Europa

Samenwerking als ideaal voor een verscheurd Europa Samenwerking als ideaal voor een verscheurd Europa INE MEGENS EIGENTIJDSE GESCHIEDENIS Opbouw college: Vooruitgangsgeloof 19 e eeuw Nationalisme en politieke kaart van Europa Eerste Wereldoorlog Cultuurpessimisme

Nadere informatie

ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE

ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE OPZET LEZING: 1.KORT HISTORISCH OVERZICHT 2. URGENTIE VAN HET VRAAGSTUK 3. TWEE-STATENOPLOSSING EN ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE 1. MANDAATGEBIED

Nadere informatie

12897/15 rts/sl 1 DG C 2B

12897/15 rts/sl 1 DG C 2B Raad van de Europese Unie Brussel, 12 oktober 2015 (OR. en) 12897/15 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 12 oktober 2015 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties MAMA 161 CFSP/PESC 631 RELEX

Nadere informatie

Vluchtig Nieuws. vluchtelingenkrant. Speciale editie uitgave 24 maart 2017 onder redactie van groep 6 CBS Het Kompas

Vluchtig Nieuws. vluchtelingenkrant. Speciale editie uitgave 24 maart 2017 onder redactie van groep 6 CBS Het Kompas Vluchtig Nieuws vluchtelingenkrant Speciale editie uitgave 24 maart 2017 onder redactie van groep 6 CBS Het Kompas Niet meer veilig Van Ruben en Rick Mensen zijn niet meer veilig in hun eigen land, zoals

Nadere informatie

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. 100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een

Nadere informatie

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

Zittingsdocument B8-0109/2014 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Europese Raad en de Commissie

Zittingsdocument B8-0109/2014 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Europese Raad en de Commissie EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Zittingsdocument 16.9.2014 B8-0109/2014 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van de verklaringen van de Europese Raad en de Commissie ingediend overeenkomstig artikel 123, lid

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag. Den Haag, 26 juni 2008

Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag. Den Haag, 26 juni 2008 Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag Den Haag, 26 juni 2008 Dank voor het verslag van uw bezoek begin april aan Noord-Irak dat u mij 10 juni jl. aanbood. Uw reis

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

HUSEYIN UCAR 4B 18-3-2014. Mr. Muilder Maatschappij

HUSEYIN UCAR 4B 18-3-2014. Mr. Muilder Maatschappij HUSEYIN UCAR 4B 18-3-2014 Mr. Muilder Maatschappij Voorwoord Omschrijving: Een dictatuur is dat een iemand de absolute macht heeft en dat er in dat land geen democratie heerst. Motivatie: Ik heb voor dit

Nadere informatie

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

AEG deel 3 Naam:. Klas:. AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid

Nadere informatie

Hulp aan Syrische vluchtelingen

Hulp aan Syrische vluchtelingen Aan alle diaconieën van de Hersteld Hervormde Kerk Generale diaconale commissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefoon (0318) 505541 Internet www.hersteldhervormdekerk.nl Email diaconaat@hersteldhervormdekerk.nl

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Hoe groot was het leger van Saul in de tijd van vrede en hoe was de organisatie?

Hoe groot was het leger van Saul in de tijd van vrede en hoe was de organisatie? Inval van de Filistijnen en Saul brengt een offer. Hoe groot was het leger van Saul in de tijd van vrede en hoe was de organisatie? 1 Samuel 13:2 2 Toen koos Saul drieduizend man uit Israël voor zich uit.

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Ledenpanel Januari 2016

Ledenpanel Januari 2016 Ledenpanel Januari 2016 Status: Afgesloten Begindatum: 27-01-2016 Einddatum: 02-02-2016 Live: 7 dagen Vragen: 20 Talen: nl Panelgrootte: 3.266 Bounced: 5 (0,2%) Geweigerd: 27 (0,8%) Gedeeltelijk geantwoord:

Nadere informatie