Gedachtewisseling. over de stand van zaken van het Projectplan Zorgvernieuwing na het tweedaagse colloquium Perspectiefplan 2020.

Transcriptie

1 stuk ingediend op 1806 ( ) Nr november 2012 ( ) Gedachtewisseling over de stand van zaken van het Projectplan Zorgvernieuwing na het tweedaagse colloquium Perspectiefplan 2020 Verslag namens de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid uitgebracht door mevrouw Mieke Vogels verzendcode: WEL

2 2 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 Samenstelling van de commissie: Voorzitter: de heer Tom Dehaene. Vaste leden: de heer Tom Dehaene, de dames Cindy Franssen, Vera Jans, Katrien Schryvers; mevrouw Marijke Dillen, de heren Felix Strackx, Erik Tack; de heer Peter Gysbrechts, mevrouw Vera Van der Borght; de dames Mia De Vits, Else De Wachter; de dames Lies Jans, Helga Stevens; mevrouw Ulla Werbrouck; mevrouw Mieke Vogels. Plaatsvervangers: de dames Sonja Claes, Griet Coppé, Kathleen Helsen, Tinne Rombouts; mevrouw Linda Vissers, de heer Wim Wienen; de dames Gwenny De Vroe, Lydia Peeters; mevrouw Güler Turan, de heer Bart Van Malderen; de dames Danielle Godderis-T Jonck, Goedele Vermeiren; de heer Jurgen Verstrepen; de heer Bart Caron. V l a a m s Pa r l e m e n t 1011 B r u s s e l 0 2 / w w w. v l a a m s p a r l e m e n t. b e

3 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 3 INHOUD I. Uiteenzetting door de heer Jean-Pierre Van Baelen, veranderingsmanager van het ondersteuningsbeleid personen met een handicap Inleiding Structuur van het projectplan Vraagsturing: wat is de vraag? Strategisch project: voortraject Strategisch project: toegangspoort Strategisch project: invoering van een nieuw zorgzwaarteinstrument Vraagsturing: regie van de ondersteuning bij personen met een handicap Strategisch project: integratie van het PAB in de zorgregieprocessen Strategisch project: transitie van het PAB-systeem Vraagsturing: sociaal ondernemerschap Strategisch project: sociaal ondernemerschap bevorderen in de sector van personen met een handicap Strategisch project: werken aan de werkgelegenheid in de sector Vraagsturing: invoeren van een systeem van persoonsvolgende financiering Zorggarantie: uitbreiding realiseren Strategisch project: uitbreiding ondersteuningsaanbod binnen Welzijn Zorggarantie: zorgregie herinrichten Strategisch project: zorgregie herinrichten met het oog op de zorggarantie Zorggarantie: verhoging van de efficiëntie van de ingezette middelen Zorggarantie: houdbaarheid ondersteuning in de thuissituatie verhogen Strategische project: algemene WVG-diensten toegankelijker maken voor personen met een handicap Strategische projecten: gelijkekansenbeleid voor personen met een handicap mee vorm geven en maatschappelijk debat Strategisch project: taskforce minderjarigen Overzicht beleidsaanbevelingen na 6 en 7 juni Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling

4 4 Stuk 1806 ( ) Nr Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling Beleidsaanbeveling II. Vragen van de leden Gebruikte afkortingen... 19

5 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 5 De Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid hield op dinsdag 6 november 2012 een gedachtewisseling met de heer Jean-Pierre Van Baelen, veranderingsmanager van het ondersteuningsbeleid personen met een handicap, over de stand van zaken van het Projectplan Zorgvernieuwing na het tweedaagse colloquium Perspectiefplan I. UITEENZETTING DOOR DE HEER JEAN-PIERRE VAN BAELEN, VERANDE- RINGSMANAGER VAN HET ONDERSTEUNINGSBELEID PERSONEN MET EEN HANDICAP 1. Inleiding De heer Jean-Pierre Van Baelen verwijst naar de gedachtewisseling van 13 december 2011 (Parl.St. Vl.Parl , nr. 1522/1), die een aanzet was tot een maatschappelijk debat dat uiteindelijk zou moeten leiden tot duidelijke aanbevelingen over de organisatie van de ondersteuning, met inbegrip van het financiële aspect. Het projectplan werd toen omschreven als een geheel van activiteiten buiten de gewone bedrijfsvoering, die verder blijft lopen. Het projectplan wil nieuwe zaken realiseren zonder dat alle elementen nieuw zijn. Het kader, namelijk Perspectief 2020 (Parl.St. Vl.Parl , nr. 632/1), is dat wel. Het projectplan bestaat uit een plan van aanpak dat een antwoord biedt op de vraag wie wat wanneer doet. Het projectplan heeft een dynamisch karakter en kan na het jaarlijkse evaluatiemoment bijgestuurd worden. De spreker stelt voor deze gedachtewisseling als een evaluatiemoment te beschouwen. Het projectplan bestaat uit elf strategische projecten die aansluiten bij twee strategische doelstellingen: (1) in 2020 een garantie op zorg en ondersteuning bieden aan personen met een handicap met de grootste ondersteuningsnood onder de vorm van zorg en assistentie in natura of in contanten, en (2) in 2020 geniet de geïnformeerde gebruiker van vraaggestuurde zorg en assistentie in een inclusieve samenleving. Het projectplan opstellen en de uitvoering ervan gebeurt niet uitsluitend door de veranderingsmanager, maar is het resultaat van teamwerk en van de inspanning van talrijke betrokkenen binnen en buiten het VAPH. 2. Structuur van het projectplan De structuur van het projectplan is tweeledig, namelijk de twee strategische doelstellingen, die worden samengevat als vraagsturing en zorggarantie. Vraagsturing wordt gerealiseerd door vier inhoudelijke sporen. Zorggarantie wordt gerealiseerd door vijf inhoudelijke sporen Vraagsturing: wat is de vraag? Strategisch project: voortraject In het kader van de eerste strategische doelstelling werd het voortraject aangepakt. De diensten Ondersteuningsplan zijn opgestart op 1 januari Daarnaast is op 31 maart 2012 een monitoringsysteem opgezet. Het monitoringsysteem is door het VAPH als registratietool ontwikkeld om de resultaten van de DOP s van nabij te volgen. Daarnaast is er een kortlopend wetenschappelijk onderzoek van professor Bea Maes naar de DOP s, dat moet leiden tot een evaluatie en bijsturing tegen 1 juli Er wordt eveneens gewerkt aan een actieve samenwerking tussen de DOP s en de eerstelijnshulp. De spreker volgt dit project zelf van nabij. Ondertussen bieden de DOP s in alle provincies een verbindende opportuniteit tussen alle eerstelijnsdiensten. De vzw Plan is sedert 1 januari 2012 aangeduid als mentororganisatie. In het kader van het uitbreidingsbeleid 2012 gaat, na aftrek van de VIPA-buffer, 20 percent van de uitbreidingsmiddelen naar rechtstreeks toegankelijke hulpverlening, en dan vooral naar ambulante dienstverleningsvormen zoals thuisbegeleiding en begeleid wonen. Vanaf 2013 zal een rechtstreeks toegankelijke vorm van

6 6 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 ondersteuning veralgemeend toegepast kunnen worden door alle zorgvormen. De verdere uitbouw van de rechtstreeks toegankelijke hulpverlening (zonder ticket, beperkte duur, beperkte intensiteit en frequentie) werd in Perspectief 2020 een kritische succesfactor genoemd. Het is bijgevolg belangrijk hierop in te zetten. Het wetenschappelijk onderzoek van professor Bea Maes beoordeelt de kwaliteit van de ondersteuningsplannen, de mate waarin de diensten erin slagen meer inclusieve ondersteuning voor personen met een handicap te bereiken, en de knelpunten daarbij. Tot slot buigt ze zich over de vraag of de ondersteuning door de DOP geleid heeft tot een verruiming of blijvende activering van het sociale netwerk. Uiteraard is dat belangrijk om de vermaatschappelijking van de zorg verder ingang te laten vinden in Vlaanderen Strategisch project: toegangspoort Voor dat project zijn alle streefdata gerespecteerd. In West-Vlaanderen is er tot eind november 2012 een parallelle vorm van diagnostiek en organisatie van de procedure van de toegangspoort gesimuleerd. Die simulatie zal gebruikt worden voor een rapport waaruit elementen gehaald kunnen worden voor de transitie naar een veralgemeende nieuwe toegangspoort. Ter voorbereiding van een intersectoraal expertisecentrum Diagnostiek, werkt, onder leiding van de leidend ambtenaar van het VAPH, de heer Laurent Bursens, een intersectorale stuurgroep Diagnostiek aan een rapport dat moet leiden tot een bruikbaar instrumentarium voor de toegangspoorten van de jeugdhulp en het VAPH, en tot de oprichting van een Vlaams expertisecentrum Diagnostiek Strategisch project: invoering van een nieuw zorgzwaarte-instrument De spreker is ervan overtuigd dat het zorgzwaarte-instrument gevalideerd zal zijn voor 31 december De uitrol van het zorgzwaarte-instrument en de inpassing ervan in dossiervorming en subsidiëring zullen daaruit volgen Vraagsturing: regie van de ondersteuning bij personen met een handicap Strategisch project: integratie van het PAB in de zorgregieprocessen Ook voor de complexe operatie van de PAB-integratie in de Zorgregie is de strikte timing gehaald, dankzij de goede samenwerking en communicatie tussen gebruikersorganisaties, het VAPH en de veranderingsmanager. De uniforme toewijzing van PAB s en zorg-innaturabudgetten blijven voor de veranderingsmanager een belangrijk aandachtspunt, dat hiermee een stap dichterbij komt Strategisch project: transitie van het PAB-systeem De transitie van het PAB-budget zou eerst geregeld worden in een besluit van de Vlaamse Regering, dat op 1 juli 2012 klaar zou zijn. Het werd op 12 juli 2012 principieel en op 19 oktober 2012 definitief goedgekeurd. De herziening maakt het mogelijk om meer combinaties aan te gaan met het PAB, waarbij een billijke berekeningswijze gehanteerd wordt voor het resterende volume aan assistentiebudget. Het besluit van de Vlaamse Regering regelt ook de vergoeding van de assistenten bij het overlijden van een budgethouder, en maakt de noodhulp van mensen met een PAB in de vorm van zorg in natura mogelijk. Tot slot breidt het besluit de doelgroep voor de spoedprocedure uit.

7 Stuk 1806 ( ) Nr Vraagsturing: sociaal ondernemerschap Strategisch project: sociaal ondernemerschap bevorderen in de sector van personen met een handicap Een eerste aspect is de vernieuwing van het aanbod aan minderjarige personen met een handicap door het oprichten van multifunctionele centra. Ondertussen hebben een twaalftal initiatiefnemers hun residentiële en semiresidentiële capaciteit omgebouwd tot een multifunctioneel centrum. Dat betekent dat hun dienstverlening aangepast kan worden aan de behoeften van de persoon met een handicap: ondersteuning overdag thuis of in een residentiële opvang. Het pionieren en het overschakelen op beheersovereenkomsten zijn bedoeld om de sociale ondernemers te responsabiliseren. De MFC s hebben hun historisch sociaal kapitaal omgezet in een totaalpakket aan personeelspunten; zo krijgen ze meer ruimte als sociaal ondernemer. Ook de DOP s sluiten met het VAPH een beheersovereenkomst. Het experiment in de zorgvernieuwing van de vzw Pegode, waarbij zij haar totale capaciteit flexibel kan inzetten in overeenstemming met de individuele ondersteuningsvraag van de cliënten, sluit hier nauw bij aan. Wat de invoering van een persoonsvolgend financieringssysteem betreft, zal de omzetting van de diensten voor beschermd en geïntegreerd wonen in diensten voor inclusieve ondersteuning, gepland voor 1 januari 2013, pas op 1 januari 2014 doorgevoerd worden. Het VAPH heeft een evaluatierapport over de werking van de DIO s op 22 oktober 2012 voorgesteld aan het Raadgevend Comité. Daaruit blijkt dat het huidige DIO-project te weinig zekerheid geeft om de totale capaciteit van beschermd en geïntegreerd wonen nu al om te zetten. Hoewel het besluit van de Vlaamse Regering de vraagverduidelijking en de opstelling van een ondersteuningsplan duidelijk definieert, blijkt uit het onderzoeksrapport dat niet van elke cliënt een vraagverduidelijking wordt afgenomen en dat ondersteuningsplannen vaak summier en onvolledig zijn Strategisch project: werken aan de werkgelegenheid in de sector Wat de werkgelegenheid in de sector betreft, is er begin 2012 een akkoord gesloten met de sociale partners, dat het protocolakkoord waarbij het personeelsaantal aangepast wordt aan de zorgzwaarte van de patiënten, concretiseert. Daarbij zijn een aantal factoren, onder meer de reële aanwezigheid, ook tijdens de weekends en de kenmerken van de cliënten, in rekening gebracht. In februari 2012 is er een akkoord gesloten over de bijkomende middelen die een gedeeltelijk antwoord moeten bieden op de vraag van 2009 van voorzieningen, gebruikers en vakbonden. Voor het bevorderen van de doorstroming en het retentiebeleid verwijst de manager naar de ambassadeur Zorgberoepen Vraagsturing: invoeren van een systeem van persoonsvolgende financiering Persoonsvolgende financiering veronderstelt vijf bouwstenen, een ervan is de output van het maatschappelijke debat. Daarvoor verwijst de veranderingsmanager naar het tweede deel van de presentatie. Andere aspecten zijn het zorgzwaarte-instrument, de DOP s, de beheersovereenkomsten, en de DIO s. De tijdslimiet voor de verankering van het basisprincipe van persoonsvolgende financiering in het decreet van 7 mei 2004 tot oprichting van het intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap zal gehaald worden. Het voorjaar 2013 is de uiterste datum om dat nog deze regeerperiode te realiseren, daarna moeten er nog uitvoeringsbesluiten komen, waarop de veralgemeende invoering in januari 2015 kan starten. Momenteel werken het VAPH, het kabinet en de veranderingsmanager hard aan een conceptnota over de persoonsvolgende financiering, die klaar zal zijn voor het einde van De strategische doelstelling vraagsturing valt of staat immers met de persoonsvolgende financiering.

8 8 Stuk 1806 ( ) Nr Zorggarantie: uitbreiding realiseren Strategisch project: uitbreiding ondersteuningsaanbod binnen Welzijn Alle tijdslimieten voor het strategische project voor de uitbreiding van het ondersteuningsaanbod binnen Welzijn zijn gehaald. Voor het eerst is er een meerjarenplan met bijbehorende budgetten opgesteld. De ROG s in de verschillende provincies hebben het meerjarenplan uitgewerkt. Dat vergt echter voortdurende bijsturing. De enquête bij de andere sectoren over de uitbouw van het aanbod voor personen met een handicap in reguliere welzijnssectoren loopt af op 31 december De registratie verschilt grondig per sector; om die reden heeft het Steunpunt WVG een kortetermijnonderzoek opgestart dat tegen het einde van dit jaar een nulmeting moet opleveren, dus een beeld geven van hoeveel personen met een handicap opgevangen worden in de gezinszorg en de aanvullende thuiszorg, in de kinderopvang en in het algemeen welzijnswerk. Het VAPH overlegt met Assuralia op een systematische en permanente basis over de wettelijke subrogatie. Voor het afsluiten en het beheren van samenwerkingsovereenkomsten is er een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de vzw Rondpunt voor verkeersslachtoffers, met de diensten voor maatschappelijk werk van de ziekenfondsen en met de Vlaamse Liga voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. De samenwerking behelst informatieuitwisseling, onder meer over de vorderingen in het overleg met Assuralia, en dossierafhandeling. Momenteel is het blijkbaar nog niet mogelijk een correct beeld te scheppen van de recurrente opbrengsten van het cumulverbod Zorggarantie: zorgregie herinrichten Strategisch project: zorgregie herinrichten met het oog op de zorggarantie De integratie van het PAB in de centrale registratiedatabank voor zorgvragen was een absolute voorwaarde. In een tweede fase zullen de geldende prioriteitenregels geëvalueerd en bijgestuurd worden. Dat is een continu proces. Momenteel loopt er in alle provincies een inhoudelijke en procesmatige evaluatie van het eerste werkingsjaar van de regionale prioriteitencommissies. Ook de zorgbemiddeling in relatie tot de persoonsvolgende financiering wordt aangepakt. De veranderingsmanager hoopt uit de evaluatie goede praktijken uit de verschillende provincies naar boven te halen Zorggarantie: verhoging van de efficiëntie van de ingezette middelen Als de middelen niet efficiënter ingezet worden, vormt dat een bedreiging voor de zorggarantie. Na intense onderhandelingen is er een akkoord met resultaatsverbintenis over meer efficiëntie bereikt met de thuisbegeleidingsdiensten. Gezien het grote aantal verzoeken tot thuisbegeleiding, 4300 volgens het CRZ-rapport, zal een uitbreiding niet volstaan, maar moet ook de efficiëntie verhogen. In principe zal nog in 2012 een besluit daarover aan de Vlaamse Regering worden voorgelegd Zorggarantie: houdbaarheid ondersteuning in de thuissituatie verhogen Strategisch project: algemene WVG-diensten toegankelijker maken voor personen met een handicap Het intersectoraal leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid is in 2012 geremd door externe omstandigheden en factoren. Vanaf het najaar van 2012 stuurt het departement WVG de beleidsontwikkeling van het leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid aan.

9 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 9 Voorts is het de bedoeling de mogelijkheden voor inclusief wonen te verruimen. Daarover is er binnen het afsprakenkader tussen minister Vandeurzen en minister Van den Bossche gezocht naar een afstemming van de programmering van zelfstandig wonen voor personen met een handicap en van de sociale huisvesting. Naast die afstemming is er een gezamenlijk meerjarenplan voor ADL-clusters. Voorts zijn er elf experimenten Wonen- Welzijn opgezet om tot vernieuwende beleidsinzichten te komen, waarvan twee projecten voor personen met een handicap. Het betreft samenwerkingsprojecten tussen een sociale huisvestingsmaatschappij en door het VAPH erkende zorgverstrekkers. Daarnaast wordt, mede op aangeven van het Vlaams Parlement, gewerkt aan een koppeling tussen woon- en zorggarantie. Steeds meer willen ouders en andere privépersonen investeren in infrastructuur. Het is de bedoeling om in de circulaires 2013 over de bijkomende middelen daar aanzetten toe te geven, en de ROG s uit te nodigen om daar voorstellen over te doen binnen een regelluw kader Strategische projecten: gelijkekansenbeleid voor personen met een handicap mee vorm geven en maatschappelijk debat Het strategisch project om het gelijkekansenbeleid voor personen met een handicap mee vorm te geven, komt aan bod in het tweede deel van de presentatie, net zoals het maatschappelijke debat Strategisch project: taskforce Minderjarigen Het strategische project taskforce Minderjarigen bevat drie aspecten. Ondertussen is thuisbegeleiding voor jongeren met gedragsstoornissen en emotionele stoornissen in meerdere provincies mogelijk. Daarnaast is de laagfrequente opvolgingsondersteuning voor mpi-verlaters tot 25 jaar in voege. De streefdatum van 31 december 2012 is ruim gehaald want op 7 september 2012 heeft de Vlaamse Regering een besluit hiervoor goedgekeurd. Dat besluit maakt het ook mogelijk dat jongeren vanaf 16 jaar op eigen verzoek kunnen opgevangen worden door volwassenenvoorzieningen. De leeftijdsgrens voor de minderjarigenvoorzieningen is opgetrokken van 21 naar 25 jaar. Om de doorstroom van minderjarige naar de meerderjarigenzorg te optimaliseren, zullen de richtlijnen van de zorgregie doorgelicht en eventueel aangepast worden. 3. Overzicht beleidsaanbevelingen na 6 en 7 juni 2012 Op het colloquium van 6 en 7 juni 2012 zijn een aantal stellingen besproken. In enkele stellingen kon iedereen zich snel vinden, andere behoefden verder denkwerk. Tot eind augustus heeft de veranderingsmanager deze stellingen vertaald in beleidsaanbevelingen. Hij besprak deze uitvoerig op 25 september 2012 met het Raadgevend Comité van het VAPH. De veranderingsmanager denkt dat het maatschappelijke debat over de grote lijnen afgesloten moet worden. Over de uitwerking van de grote lijnen moet de discussie met alle stakeholders, dus ook met het Raadgevend Comité van het VAPH, wel voortgezet worden. Kortom, de volgende beleidsaanbevelingen zijn door de veranderingsmanager gedistilleerd uit de besprekingen en getoetst bij het Raadgevend Comité. Hij heeft ze ook al besproken met bepaalde beleidsverantwoordelijken van de Vlaamse Gemeenschap, onder meer met die voor de Gelijke Kansen. De veranderingsmanager heeft erop aangedrongen dat een aantal van de beleidsaanbevelingen onderdeel zouden vormen van de beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten (Parl.St. Vl.Parl , nr. 1769/1) Beleidsaanbeveling 1 De eerste beleidsaanbeveling pleit ervoor om politieke beslissingen, op elk niveau, systematisch op hun inclusiekarakter te toetsen, zodat inclusie stapsgewijs realiteit wordt.

10 10 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 Inclusie is immers het uitgangspunt voor elk zinvol beleid voor personen met een handicap. Weinigen zijn er tegen, maar al te vaak blijft het bij woorden. Deze beleidsaanbeveling staat in de beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten : Binnen het Steunpunt Gelijkekansenbeleid wordt er een onderzoekslijn opgezet om na te gaan in welke mate het Vlaams beleid de inclusie van personen met een beperking beïnvloedt Beleidsaanbeveling 2 De tweede beleidsaanbeveling stelt dat inclusieve participatie aan de samenleving vanaf het begin van een mensenleven de norm is. Op vraag van het Raadgevend Comité is naast inclusief onderwijs ook inclusieve kinderopvang voor wie dat wil aan de aanbeveling toegevoegd. Vanaf 2013 zal er in het uitbreidingsbeleid voor personen met een handicap een bedrag vrijgemaakt worden voor bijkomende inclusieve kinderopvang, zoals in 2012 trouwens ook gebeurde voor de gezinszorg Beleidsaanbeveling 3 Universal design wordt de norm voor het beleid en draagt bij tot integrale toegankelijkheid om iedere burger volwaardig aan de samenleving te laten deelnemen. De veranderingsmanager wijst erop dat het niet enkel over fysieke maar over integrale toegankelijkheid gaat. Voor meer uitleg verwijst de manager naar de pagina s 26 tot 31 van de beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten Beleidsaanbeveling 4 Om een inclusieve samenleving te realiseren, wordt het traditionele instellingenconcept voor personen met een handicap verlaten. In overeenstemming met artikel 19 en 23 van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap zijn de individuele ondersteuningsvragen de referentie voor het aanbod van voorzieningen. Zowel op het colloquium als in het Raadgevend Comité bleek dat het traditionele instellingenconcept ook een specifieke visie bevat over vraagsturing. De beleidsaanbeveling verwoordt zo precies mogelijk een nieuwe denkwijze. Persoonsvolgende financiering is in de ogen van de veranderingsmanager het instrument bij uitstek om de vraagsturing te realiseren Beleidsaanbeveling 5 Inclusie realiseren wordt versterkt door af te stappen van het clichébeeld van de afhankelijke persoon met een handicap. De beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten besteedt op bladzijde 20 aandacht aan een drastische wijziging van de beeldvorming van personen met een handicap. Minister Pascal Smet wil inzetten op het ontkrachten van stereotiepen en vooroordelen over handicaps door middel van roldoorbrekende sensibiliseringscampagnes Beleidsaanbeveling 6 Beleidsaanbeveling 6 veroordeelt de betutteling. Op alle niveaus is er nood aan een cultuur van participatie en empowerment. Personen met een handicap kunnen verschillende sociale rollen hebben. De overheid moet de bestaande inspanningen in die zin versterken. De beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten gaat daarop in op bladzijde 18, waar de minister streeft naar volwaardige participatie in alle facetten van het maatschappelijke leven. Binnen de open coördinatiemethode hebben alle ministers zich ertoe geëngageerd om dat in hun beleidsdomein om te zetten in concrete acties Beleidsaanbeveling 7 Volgens beleidsaanbeveling 7 kunnen personen met een handicap en hun context net zoals andere mensen met beperkingen een beroep doen op de verschillende overheden. Het bie-

11 Stuk 1806 ( ) Nr den van ondersteuning en zorg zijn een gedeelde verantwoordelijkheid van de individuele personen met een handicap, hun context, de samenleving en de overheid. Het Raadgevend Comité heeft gezocht naar deze evenwichtige omschrijving, die aansluit bij het concept van de vermaatschappelijking van de zorg Beleidsaanbeveling 8 De achtste beleidsaanbeveling schetst een toekomstig ondersteuningsmodel bestaande uit vijf concentrische cirkels van ondersteuningsbronnen. In het middelpunt staat de persoon met een handicap zelf. In de tweede cirkel staat het gezin. In de derde cirkel staat de familie, de buurt, de vrienden en de vrijwilliger. De overheid faciliteert die drie cirkels door ondersteunende maatregelen. In cirkel vier staan de reguliere welzijns- en gezondheidsdiensten. In de buitenste cirkel staan de gespecialiseerde diensten. De overheid organiseert cirkel vier en vijf. De vijf cirkels zijn dynamisch en complementair. Ook over die tekst heeft het Raadgevend Comité lang gediscuteerd. De belangrijkste bezorgdheid was dat het een normatief model zou worden, waardoor ouders in de tweede cirkel een minimumaantal uren zorg zouden moeten garanderen vooraleer ze een beroep konden doen op de derde cirkel. Om dat te vermijden, is het woord subsidiair vervangen door complementair. Het model is niet nieuw, maar maakt wel duidelijk hoe de persoonsvolgende financiering door het VAPH zal verlopen Beleidsaanbeveling 9 Beleidsaanbeveling 9 stelt dat vraaggestuurde reguliere zorg voor personen met een handicap een topprioriteit is. Zij moet zowel kwantitatief als kwalitatief fors versterkt worden. Aan de vraaggestuurdheid van de diensten hapert nog een en ander, wat de sterke bewoording verklaart. Nochtans is vraaggestuurdheid cruciaal voor het model van de vijf concentrische cirkels. In Perspectief 2020 wordt het daarom terecht een kritische succesfactor genoemd. De sectoren kinderopvang, algemeen welzijnswerk en gezinszorg zullen volgend jaar gestimuleerd worden om hun aanbod meer open te stellen voor personen met een handicap Beleidsaanbeveling 10 De tiende beleidsaanbeveling wil de mogelijkheden van een volksverzekering, gebaseerd op maatschappelijke solidariteit, onderzoeken om de zorggarantie voor gespecialiseerde ondersteuning te realiseren. Dit is een samenvoeging van twee beleidsaanbevelingen, de eerste over de zorg voor een openeindefinanciering en de tweede over een zorgverzekering. Die is vervangen door de term volksverzekering om verwarring met de bestaande zorgverzekering te vermijden Beleidsaanbeveling 11 Beleidsaanbeveling 11 pleit voor een federaal basisinkomen voor alle burgers en een Vlaams ondersteuningsbudget Beleidsaanbeveling 12 Volgens beleidsaanbeveling 12 is de regie door de persoon met een handicap zelf het uitgangspunt. De persoonsvolgende financiering is hiervoor het middel bij uitstek. Elke persoon beschikt over een budget dat dient om de overblijvende ondersteuningsnood te dekken Beleidsaanbeveling 13 Beleidsaanbeveling 13 wil dat het verouderde zorgschot tussen ouder en jonger dan 65 jaar verdwijnt. Een onderzoek dat de gevolgen van deze keuze in kaart brengt, is raadzaam.

12 12 Stuk 1806 ( ) Nr Beleidsaanbeveling 14 Over beleidsaanbeveling 14 voor meer afstemming over de inschalingsystemen, bestond van meet af aan eensgezindheid Beleidsaanbeveling 15 Beleidsaanbeveling 15 wijst op de samenhang tussen de bevoegdheidsdomeinen. De oplossing kan onmogelijk van één beleidsdomein komen Beleidsaanbeveling 16 Volgens aanbeveling 16 dient de overheid betaalbaar wonen dichtbij huis mogelijk te maken. Zij versterkt de bestaande systemen van sociale huisvesting en huursubsidies. Ze maakt het mogelijk dat ook privépersonen kunnen investeren in inclusieve woonformules. Dat laatste aspect wordt geoperationaliseerd in de circulaire over de bijkomende middelen In de beleidsbrief Wonen. Beleidsprioriteiten (Parl.St. Vl.Parl , nr. 1780/1) wordt daar dieper op ingegaan Beleidsaanbeveling 17 Beleidsaanbeveling 17 is cruciaal: de toegankelijkheid tot de arbeid dient verhoogd. Een Vlaams decreet dat de hele participatieladder van de werkgelegenheid omvat, is dringend nodig. In de beleidsbrief Werk. Beleidsprioriteiten (Parl.St. Vl.Parl , nr. 1777/1) staat dat meer structurele samenwerking zal worden verankerd in een Werkwelzijnsdecreet. De ministers voor Sociale Economie, Welzijn en Werk zullen daarover een conceptnota opstellen voor het einde van De overheid nodigt personen met een handicap uit om aan de slag te gaan en stimuleert de werkgevers om personen met een handicap in dienst te nemen Beleidsaanbeveling 18 Beleidsaanbeveling 18 is na het maatschappelijke debat afgezwakt van de gemeenten krijgen een essentiële rol tot de gemeenten krijgen een grotere rol toebedeeld. II. VRAGEN VAN DE LEDEN Het verwondert mevrouw Mieke Vogels dat er niemand van het VAPH bij de presentatie aanwezig is, al was het alleen maar om te benadrukken dat het plan afkomstig is van en gesteund wordt door heel veel mensen. Perspectief 2020 heeft tot nieuw enthousiasme geleid en heeft de verdeeldheid weggewerkt tussen de voorstanders van persoonsgebonden en die van voorzieningsgebonden financiering. Nochtans was die tweespalt overbodig omdat het uitgangspunt steeds moet zijn datgene wat het beste is voor de persoon met een handicap. Inclusie, keuzevrijheid, integratie staan sedert Perspectief 2020 duidelijk centraal. Een plan is maar goed als vanaf de start ervan de omwenteling duidelijk is, de sector is immers planmoe. Het lid is er echter minder gerust in dan een jaar geleden omdat iedereen de achilleshiel kent: de overstap naar een persoonsvolgende financiering. Al begin deze eeuw stemde het Vlaams Parlement in met het decreet houdende wijziging van het decreet van 27 juni 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap, met het oog op het toekennen van het persoonsgebonden budget en met het oog op het invoeren van de behoeftegestuurde betoelaging van de voorzieningen. De opzet hiervan was om de regie aan de persoon met een handicap zelf te geven. Maar niet alleen heeft het lang geduurd vooraleer het PGB-experiment startte, het was ook nog beperkt tot 140 personen, ruim onvoldoende voor valabele conclusies over de prijsvorming van zorg in natura. Indien het pleidooi van het Vlaams Parlement was gevolgd om alle middelen voor uitbreiding te

13 Stuk 1806 ( ) Nr besteden volgens een PGB-systeem, dan waren er allicht meer dan 1000 personen in het systeem gestapt, waardoor de prijsvorming wel duidelijk in kaart gebracht zou zijn. In de plaats hiervan is geopteerd voor DIO s die ondersteunings- en financieringsplannen maken. Dat de uitbreiding van het systeem tot de diensten voor beschermd wonen, uitgesteld wordt in afwachting van bijkomend onderzoek, geeft mevrouw Mieke Vogels een beangstigende déjà vu: onderzoek zorgt alweer voor uitstel. Een andere bezorgdheid is het steeds groter gewicht van RPC s. Die moeten de schaarste verdelen, een ondankbare taak, en werken op een ondoorzichtige manier. Ze handelen dossiers af op voorstel van een belangenbehartiger. De commissie hoort de personen met een handicap of hun familie niet, werkt helemaal niet op basis van het model met concentrische cirkels en houdt totaal geen rekening met de vermaatschappelijking van de zorg. De praktijk evolueert in de omgekeerde richting van de beleidsaanbevelingen. Daarbij komt nog dat de RPC s ook de extra middelen moeten verdelen voor de jongeren die overgaan van de minderjarigen- naar de meerjarigenzorg, waarbij alleen jongeren die geregistreerd zijn bij het VAPH in aanmerking komen. Jongeren uit de internaten van het gemeenschapsonderwijs vallen bijvoorbeeld uit de boot. Ook dat staat haaks op de nobele doelstellingen van Perspectief Ook de wijze waarop de RPC s omgaan met de toekenning van PAB-budgetten, namelijk 40 percent PAB en 60 percent zorg in natura, is niet van aard om te veronderstellen dat de RPC s die doelstellingen ter harte nemen. Niet uit onwil, maar uit noodzaak. Door hun beperkte middelen zijn ze verplicht de meest schrijnende gevallen eerst te behandelen. Daarvoor hebben ze een evaluatiesysteem dat geënt is op zorg in natura, niet op PAB. Zorggarantie staat dus veraf. Het lid geeft het voorbeeld van een alleenstaande moeder met een zwaar gehandicapt kind, die een PAB aanvraagt voor opvang op woensdag en in de vakanties, dat niet krijgt en uiteindelijk ontslagen wordt. Eens werkloos wordt ze door de VDAB op het matje geroepen omdat ze geen werk vindt. Waarop de VDAB haar aanraadt het kind in een internaat onder te brengen. In de praktijk komt hier weinig in huis van de mooie beleidsaanbevelingen. De situatie gaat er in tegendeel op achteruit. Mevrouw Mieke Vogels is het eens met de veranderingsmanager dat, wil er deze regeerperiode nog een decreet komen, het ontwerp ervan begin 2013 klaar moet zijn. Zij pleit tegen nog maar eens een kaderdecreet en voor een gestoffeerde regeling. Voor de experimenten van bijvoorbeeld vzw Pegode en de twee experimenten Wonen-Welzijn, vallen de gewone regels tijdelijk weg. Het lid pleit voor kansen voor het voortbestaan van de initiatieven die inclusieve zorg bieden aan personen met een handicap, zowel in voorzieningen als in andere organisaties. De heer Peter Gysbrechts wijst erop dat de gebruikers vinden dat ze te weinig betrokken zijn bij het debat. Ze willen niet dat de conclusies in hun naam getrokken worden. Volgens hen is het debat over de gevolgen voor de persoon met een handicap niet grondig genoeg gevoerd om nu al aanbevelingen te doen. De gebruikers zien het debat niet als maatschappelijk maar als sectoraal. Het echte maatschappelijke debat moet volgens hen nog gevoerd worden met het middenveld. Volgens de gebruikers heeft de overheid niet het recht om al aanbevelingen te formuleren. De stellingen uit het colloquium werden omgevormd tot beleidsaanbevelingen die besproken werden op het Raadgevend Comité van het VAPH. Wat was de houding in het Raadgevend Comité, en wat zal er verder gebeuren met de aanbevelingen? Die zijn immers vaag en er ontbreken cijfergegevens, onder andere over de zorgverzekering. Het principe van de gedeelde verantwoordelijkheid is essentieel. Met het huidige criterium van de schrijnendheid gaat er geen aandacht naar de draagkracht van het gezin en van het netwerk. Hoe ziet de veranderingsmanager de verhouding tussen verantwoordelijkheid en

14 14 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 ondersteuning volgens de vijfde cirkel? Hoe groot moet in dat systeem de rechtstreeks toegankelijke hulp zijn? Dat roept ook vragen op over de betaalbaarheid. Wat is precies het verband met de zorgverzekering? Wat is de impact op de bijdrage voor de zorgverzekering, een al wankel financieel systeem? Het lid informeert voorts naar de mate waarin het reguliere aanbod zal moeten worden bijgestuurd op het vlak van flexibiliteit en op het vlak van garantie van beschikbaarheid. In welke mate moeten de diensten groeien, bijvoorbeeld in urencontingent, om die bijkomende taken waar te nemen? De zorggarantie zou een aanvaardbare periode bestrijken. De heer Peter Gysbrechts wil weten wat onder aanvaardbaar verstaan wordt. Hoeveel handicapspecifiek zorgaanbod is nodig om de zorggarantie te blijven bieden? Wat zijn de middelen die nodig zijn om die doelstelling te bereiken? Het verschil tussen een persoonsvolgend en een persoonsgebonden budget is het lid niet helemaal duidelijk. Als er geen verschil is, pleit hij ervoor de huidige term te behouden. Dat zou de sector geruststellen. Hoeveel zal het kosten om het tussenschot tussen -65-jarigen en +65-jarigen weg te halen? Hoe zal dat gefinancierd worden als er nu al onvoldoende middelen zijn voor personen met een handicap, ook al komen de mobiliteitshulpmiddelen van het RIZIV naar Vlaanderen? Werd er een raming gemaakt van de kostprijs? Het lid vraagt een nadere toelichting van de inschaling op basis van het inkomen en de behoefte aan gespecialiseerde zorg. De staatshervorming brengt de hulp aan bejaarden in Vlaamse handen, maar de inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming voor personen met een handicap niet. Zoals in heel wat andere beleidsdomeinen krijgen de gemeenten ook hier een grotere rol. Welke middelen krijgen ze daarvoor? De kosten voor wonen en zorg worden gesplitst, en wat zijn de mogelijke gevolgen daarvan voor het VIPA? Het VAPH stelt voor om het VIPA-subsidieringsysteem om te zetten in een aanvulling op de werkingstoelagen. Dat is een goed alternatief voor de aanvulling op de uitkering zorgverzekering omdat personen met een handicap voor een aantal zorgvormen een beroep doen op reguliere huisvesting. De VIPA-subsidies zetten voorzieningen ertoe aan hun gebouwen op te vullen met personen met een handicap, waardoor de infrastructuur de zorg bepaalt. Het is dus duidelijk dat het VIPA ter discussie staat. Wat is de mening van de veranderingsmanager daarover? Het lid vraagt tot slot meer uitleg bij het pleidooi voor een kwalitatieve versterking van de vraaggestuurde reguliere zorg. Ter attentie van mevrouw Vogels zegt de heer Bart Van Malderen dat hij al in 2010 besefte dat tot 2020 het enthousiasme bewaakt zou moeten worden en de argwaan bestreden. Pas gaandeweg zal het vertrouwen groeien en zullen de veranderingen plaatsvinden. Voor sp.a dient de systemische ommekeer in deze sector deze regeerperiode gerealiseerd te worden. Het aangekondigde ontwerp van decreet is daarvoor cruciaal. Naast de gedetailleerde beschrijving van de deelprojecten en hun verantwoordelijken, vraagt het lid een overzicht van de significante afwijkingen ten opzichte van het initiële plan, zodat hij kan beoordelen of de grote ommekeer van 2014 en de doelstellngen van Perspectief 2020 gehaald worden. Voorts vraagt hij naar eventuele (toekomstige) knelpunten en hun oplossingen. Hij wil ook weten hoe het staat met het uitbreidingsbeleid. Komt er een tweede ronde voor de aangevraagde maar niet bestede VIPA-middelen?

15 Stuk 1806 ( ) Nr Hoe gaat de veranderingsmanager om met de kritiek van een deel van het werkveld dat het niet genoeg bij de ontwikkeling van de beleidsaanbevelingen betrokken was? Dat neemt niet weg dat het debat op een bepaald moment moet afgesloten worden. Het is enkel een middel om de persoonsvolgende financiering te stofferen. Voortdurend overleg, onder meer met gebruikersorganisaties, blijft nodig. Slechts zo kan het vertrouwen groeien. Voor de spreker volstaat het niet het inclusieve karakter van maatregelen te toetsen, soms moet er ook regelgevend opgetreden worden. Ook dan is het een werk van lange adem. De heer Bart Van Malderen staaft dat door erop te wijzen dat ondanks de regelgeving over toegankelijkheid heel veel handels- en horecazaken nog niet toegankelijk zijn voor personen met een handicap, omdat de nieuwe regels pas gelden bij verbouwing of nieuwbouw. Decreten volstaan dus niet; het in praktijk brengen van maatregelen moet ook gestimuleerd worden. Hij kijkt uit naar de adviesraad die richtlijnen zal opstellen voor de volledige Vlaamse bevoegdheidssfeer. De heer Bart Van Malderen is het eens met de vijf concentrische cirkels die dynamisch en complementair moeten zijn, ook in de tijd. Dat veronderstelt wel dat alle niveaus zich daarin inschakelen. De overheid organiseert cirkel vier en vijf, maar de overheid is geen monolithisch blok, zeker niet in een complex land als België. Dynamiek en complementariteit moeten voortdurend bewaakt worden. Het lid verwacht debat over beleidsaanbeveling 11. Een federaal basisinkomen voor alle burgers geldt immers niet alleen voor personen met een handicap en slaat op de sociale zekerheid. Zeker als het samen gelezen wordt met beleidsaanbeveling 13 over het onderscheid tussen mensen jonger en ouder dan 65 jaar, met een evidente invloed op de pensioenwetgeving. Dat neemt niet weg dat het strikte onderscheid op basis van leeftijd absurd is. Tussen de aanbeveling en de uitvoering zal echter nog een hele weg liggen. Voor het lid zou ook voor werken met een beperking het model van de concentrische cirkels moeten worden toegepast. Vandaag wordt in de eerste plaats gedacht aan een plaats in de sociale economie, beschutte werkplaatsen en pas in laatste instantie aan het normale economische circuit. Eerst zou er gezocht moeten worden naar een betrekking in het normale economische circuit, waarvoor sommigen dan misschien een of andere vorm van steun nodig hebben om het rendementsverlies, veroorzaakt door de beperking, te compenseren. Pas als dat niet mogelijk is, moet gezocht worden in de sociale economie. Het toekomstige decreet Maatwerk zal de discussie over de individuele begeleiding scherp stellen. Europa legt immers op dat vijf fulltime equivalenten maatwerk behoeven maar minder dan vijf individuele ondersteuning krijgen. Ook in het beleidsdomein Werk is er nog heel wat werk. Mevrouw Helga Stevens informeert wat precies bedoeld wordt met de herinrichting van de zorgregie in functie van de zorggarantie. Geldt de zorggarantie dan alleen voor personen met een zware of met een dringende zorgvraag? Het lid wijst erop dat efficiëntieverhoging grenzen heeft en vraagt wat het resultaat is van de grotere efficiëntie. Zonder concrete doelstellingen blijft dat een vaag begrip. Het lid hoopt dat het onderzoek naar de DIO s door professor Maes ernstig en objectief zal verlopen. Naar de resultaten moet ook gehandeld worden, er worden immers heel wat structuren opgezet die niet altijd meer ondersteuning van mensen met een handicap tot gevolg hebben. Er is inderdaad heel wat onvrede over de RPC s. Die zouden ontransparant werken en per provincie een andere regeling hanteren. Mevrouw Helga Stevens vraagt een grondige evaluatie van hun werking. Voorts vraagt het lid waarom de steun voor het sociaal ondernemerschap beperkt blijft tot de MFC s. Het verwondert mevrouw Helga Stevens dat voor het toegankelijker maken van de algemene WVG-diensten een Vlaams centrum voor home modification en assistive techno-

16 16 Stuk 1806 ( ) Nr. 1 logy opgericht wordt terwijl er een organisatie is als het Kennisondersteuningscentrum. Daarnaast is er de mentororganisatie voor de DOP. Nieuwe structuren zijn voor haar pas gerechtvaardigd als ze ervoor zorgen dat meer mensen geholpen worden. Ook zij vraagt het verschil tussen persoonsvolgende en persoonsgebonden financiering. Essentieel is voor mevrouw Helga Stevens dat het financieringssysteem de persoon met een handicap meer autonomie geeft. In beleidsaanbeveling 3 mist het lid aandacht voor toegankelijke informatie en communicatie, onder meer voor dove, slechthorende en blinde mensen. Voorts vraagt ze meer duidelijkheid over het vage begrip volksverzekering en over wat de veranderingsmanager precies bedoelt met een basisinkomen voor alle burgers. Dat is trouwens niet op die manier verwoord op het colloquium, daar was enkel sprake van meer financiële ondersteuning voor personen met een handicap. Omdat na het colloquium de beleidsaanbevelingen nog aangepast zijn, pleit ze voor een breed maatschappelijk debat daarover. De beleidsaanbevelingen hebben immers ook impact op andere beleidsdomeinen. Als bij de inschaling rekening gehouden wordt met het inkomen, wat dan met kinderen met een handicap? De heer Jean-Pierre Van Baelen toont met voorbeelden aan dat er wel degelijk iets veranderd is. Zo is het uitbreidingsbeleid vanaf 2012 persoonsvolgend. Twintig percent van die middelen gaat naar de rechtstreeks toegankelijke hulp. De persoonvolgende convenants zorgen ervoor dat de aanbodzijde zich meer vraaggestuurd opstelt. De veranderingsmanager overlegt samen met de mentororganisatie maandelijks met de verantwoordelijken van de DOP s. Momenteel behandelen de diensten samen 855 dossiers, terwijl sommige diensten nog maar net gestart zijn. Het klopt dus zeker niet dat ze geen werk hebben. Een andere indicatie van de ommekeer is het intersectorale meerjarenplan. De budgethouderverenigingen hebben toegezegd om een meer vraaggestuurde checklist te ontwikkelen voor PAB en CRZ. De huidige checklist bewijst dat de bedoeling van de operatie, namelijk door het PAB in de CRZ-databank te integreren meer vraaggestuurdheid creëren binnen de toewijzing, een verzuchting die al dateert van het begin van de jaren 2000, de juiste weg is. Hoewel er natuurlijk nog een en ander aan bijgeschaafd moet worden. Door de integratie van het PAB en door de gebruikersvertegenwoordigers in RPC s is de kans groot dat de transparantie verhoogt. Het is onmogelijk een sector fundamenteel te verbouwen zonder stof te maken. Er is evenwel een plan, dat uitgevoerd moet worden door de stakeholders. Dat zorgt natuurlijk voor wat onrust. Het verbindende veranderingsmanagement, ondersteund door de diverse geledingen, staat echter centraal. Zonder dat management zou de situatie opnieuw afglijden. Om die reden hoopt de veranderingsmanager dat het debat over de persoonsvolgende financiering sereen en constructief zal verlopen. Dat zal bepalen of de structuren inderdaad fundamenteel zullen wijzigen. Over de persoonvolgende financiering zal de eerstvolgende maanden duidelijkheid komen. De veranderingsmanager is het niet eens met de kritiek op het maatschappelijke debat. De personen met een handicap of hun vertegenwoordigers hebben nog nooit zo gewogen op de stellingen en de beleidsaanbevelingen, die daardoor heel gebruikersgericht zijn. Het klopt dat het vooral een sectoraal debat was. Er zijn andere middenveldorganisaties uitgenodigd, maar die zijn niet komen opdagen, wat de heer Jean-Pierre Van Baelen betreurt. Dat mag geen reden zijn om het debat en de conclusies uit te stellen, mede onder tijdsdruk maar ook omdat ze aspecten over de persoonsvolgende financiering bevatten. Het maatschappelijke debat moet zeker nog voortgezet worden, maar dan over de uitvoering van de beleidsaanbevelingen. Als de conceptuele beslissingen nu nog uitgesteld worden, zal de ommekeer niet meer voor deze regeerperiode zijn.

17 Stuk 1806 ( ) Nr Het VAPH is niet aanwezig omdat de veranderingsmanager de uitnodiging persoonlijk heeft genomen. Hij is veranderingsmanager voor het ondersteuningsbeleid van personen met een handicap, wat het VAPH overstijgt. De spreker acht het te vroeg om zich uit te spreken over de betaalbaarheid, de kosten en de relatie met de zorgverzekering. Hoe de persoonsvolgende financiering zal georganiseerd worden, zal die aspecten bepalen. Zoals gezegd zijn er vijf bouwstenen, waaronder het zorgzwaarte-instrument, wat gevalideerd zal zijn op het einde van Andere bouwstenen zijn de beleidsaanbevelingen van het maatschappelijke debat en de concentrische cirkels. Een ander aspect is de financiële positie van een persoon met de handicap zelf. Een laatste element is het rekenmodel. Een derde deel van het projectplan, namelijk de transitie van het VAPH, behoort niet tot de bevoegdheid van de veranderingsmanager. Het VAPH gaat momenteel na hoe het zich kan aanpassen aan bijvoorbeeld een persoonsvolgend financieringssysteem. Hoewel de RPC s nog geen jaar bestaan, wordt zowel hun werking als hun opdracht al geëvalueerd. Zo nodig zal er bijgestuurd worden. De tussentijdse resultaten zullen in december 2012 besproken worden in de adviesorganen van het Raadgevend Comité van het VAPH. De veranderingsmanager beseft de complexiteit en zwaarte van hun opdracht, ook op menselijk en moreel vlak. Momenteel oordelen zij op basis van acht criteria, beschreven in de uitvoeringsrichtlijnen Zorgregie. Ondanks hun gelijke opdracht en richtlijnen van het VAPH, gaan de RPC s naar verluidt op een andere manier te werk. De veranderingsmanager vindt dat in elke provincie een gelijk beleid moet worden gevoerd. Daarnaast zijn er ook verschillen in organisatie, wat de spreker minder stoort. Zo lang ze maar kwalitatieve beoordelingen afleveren, volgens de criteria. De veranderingsmanager illustreert de efficiëntieverhoging aan de hand van twee voorbeelden. Door te werken met multifunctionele centra wordt met dezelfde middelen vijf tot tien percent meer mensen geholpen. De diensten Thuisbegeleiding zullen vanaf 2013 tien percent meer gezinnen bedienen. Voor bepaalde zorgvormen is er geen efficiëntiewinst mogelijk, sommige krijgen soms zelfs te weinig geld. Zo zullen bepaalde organisaties die complexe of zware hulp bieden, wellicht meer geld krijgen, wanneeer dit noodzakelijk blijkt, na de zorgzwaartebepaling van hun residenten. Het VAPH staat ervoor open om ook beheersovereenkomsten te sluiten met nieuwe initiatieven van sociaal ondernemerschap die hun diensten vraaggestuurd en flexibel willen inzetten. Of de term nu persoonsgebonden of persoonsvolgende financiering is, het is vooral belangrijk dat personen met een handicap meer autonomie en meer regie krijgen. De veranderingsmanager behoudt de term persoonsvolgende financiering. Het Vlaams Parlement krijgt tijdens deze gedachtewisseling de kans om opmerkingen te formuleren over de beleidsaanbevelingen, maar de veranderingsmanager wil steeds met de commissie of parlementsleden praten. Hij is ervan overtuigd dat het onderzoek van professor Bea Maes van het voortraject ernstig, wetenschappelijk correct en objectief zal verlopen. Het rapport zal tegen 30 juni 2013 beschikbaar zijn. In deze regeerperiode is er geen bijkomende VIPA-buffer voor residentiële voorzieningen. In de circulaire 2013 wordt de formule van 2012 aangehouden: de middelen voor projecten die niet doorgaan, worden toegevoegd aan de budgetten voor rechtstreeks toegankelijke hulp, persoonlijkeassistentiebudgetten en persoonsvolgende convenanten. De kritiek van de organisaties op het maatschappelijke debat is uitgebreid besproken op het Raadgevend Comité. Daarover is er schriftelijk van mening gewisseld met het VGPH, dat initieel de kritiek deelde.