Omzendbrief 20 oktober 2011

Transcriptie

1 Omzendbrief 20 oktober 2011 Aan alle belanghebbenden binnen de sector ondersteuning aan personen met een handicap Ons kenmerk: 36/JT/Erk/Amb/omzendbriefDOP Vragen naar: Jos Theunis Telefoon: 02/ Bijlage(n): 1 Besluit van 30 september 2011 betreffende de erkenning en subsidiëring van Diensten Ondersteuningsplan en een mentororganisatie voor het voortraject van personen met een handicap Geachte mevrouw Geachte heer Binnen het perspectiefplan 2020 wordt binnen het strategisch project nr. 2, Het verzekeren van een goed werkend voortraject, binnen de actie b. Organiseren van het voortraject, gewezen op het belang van vraagverheldering of vraagverduidelijking. Bij zijn instap in de zorg zou iedere persoon met een handicap een professioneel ondersteund proces van vraagverheldering moeten kunnen doormaken, hetgeen moet resulteren in een ondersteuningsplan. Op die manier kan de zorg aan betrokken persoon maximaal vraaggericht worden gemodelleerd. 1

2 Het Perspectiefplan zegt verder: Het kader, de principes, de organisatie van de vraagverheldering en de opmaak van het ondersteuningsplan (het voortraject) moeten in deze regeerperiode uitgetekend, opgezet en (minstens al projectmatig) uitgewerkt worden, met VAPH actoren en met partners van de welzijnsen gezondheidssectoren in de eerste lijn. Aangezien een goede uitbouw van het voortraject een noodzakelijke voorwaarde is om te komen tot een meer vraaggerichte en meer inclusieve ondersteuning voor personen met een handicap, wil de Minister met de creatie van Diensten Ondersteuningsplan reeds nu de eerste aanzetten op het terrein realiseren. Op 30 september 2011 heeft de Vlaamse regering haar goedkeuring gehecht aan onderhavig besluit. Hierdoor kan er in iedere provincie een beperkt aantal onafhankelijke Diensten Ondersteuningsplan erkend en gesubsidieerd worden. 1. Algemene opdracht van de Dienst Ondersteuningsplan De Dienst Ondersteuningsplan zal vraagverduidelijking aanbieden aan personen die nog geen ondersteuning krijgen vanuit het VAPH. Deze ondersteuning zal resulteren in een realistisch ondersteuningsplan. Bij het opstellen van dit ondersteuningsplan moet het versterken en inzetten van het bestaande sociale netwerk, maar ook van reguliere welzijns- en gezondheidsdiensten, consequent als doelstelling genomen worden. De diensten worden door een mentororganisatie ondersteund, die vorming zal aanbieden, overleg tussen de actoren binnen het voortraject zal organiseren, en tools ontwikkelen om de vraagverduidelijking te faciliteren. 2. Erkenning van de Dienst Ondersteuningsplan Er kunnen per provincie maximaal drie diensten vergund, erkend en gesubsidieerd worden. Hierdoor kunnen de ter beschikking zijnde middelen gebundeld worden. De diensten dienen opgericht door een autonome V.Z.W. In de raad van bestuur van deze V.Z.W. moeten minstens volgende partijen vertegenwoordigd zijn: 1. voorzieningen en diensten erkend door het VAPH 2. reguliere (niet handicap-specifieke) welzijns- en gezondheidsdiensten 3. verenigingen voor personen met een handicap 4. multidisciplinaire teams erkend door het VAPH. De erkenning kan aangevraagd middels bijgaand formulier. De aanvraag dient voor advies voorgelegd te worden aan het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg binnen de provincie. Vraagverduidelijking is een proces dat nog verder dient vorm te krijgen. Van diensten die een erkenning bekomen wordt expliciet verwacht dat ze deelnemen aan overlegmomenten die voor hen georganiseerd worden. 2

3 De erkenning zal, net zoals bij thuisbegeleiding, uitgedrukt worden in begeleidingen. Het is de bedoeling dat Diensten Ondersteuningsplan weliswaar werken vanuit een handicapspecifieke deskundigheid, maar anderzijds moet er een nauwe samenwerking zijn met eerstelijnsdiensten, en dienen ze vlot bereikbaar te zijn voor de zorgvragers. Daarom zullen de erkende diensten er samen voor verantwoordelijk zijn dat er, in samenwerking met lokale overheden en welzijnsoverleg, in iedere gemeente van de provincie een contactpunt wordt georganiseerd. De dienst moet een permanente bereikbaarheid organiseren tijdens de kantooruren, maar dit geldt uiteraard niet per contactpunt. Op deze contactpunten dient er regelmatig iemand van de Dienst Ondersteuningsplan aanwezig en bereikbaar te zijn. De dienstverlening vindt dus plaats op deze contactpunten, of indien de zorgvrager daarom verzoekt, in zijn verblijfplaats. Naast een formeel erkenningsbesluit dienen alle diensten een beheersovereenkomst te sluiten met het VAPH. In artikel 8 van het besluit staan alle elementen opgesomd die ministens in de beheersovereenkomst moeten opgenomen worden. Het VAPH zal een basismodel uitwerken. De beheersovereenkomst moet binnen de drie maanden na de erkenning afgesloten worden. Verdere afspraken en instructies hieromtrent volgen nog. 3. Opdracht van de Dienst Ondersteuningsplan Alle zorgvragers die nog geen ondersteuning hebben van een dienst of voorziening van het VAPH, kunnen zich aanmelden voor zorgvraagverduidelijking. De dienst mag hierin geen onderscheid maken, ook niet naar woonplaats. Wel kunnen de diensten binnen een bepaalde provincie afspreken dat een doelgroep waarvoor er weinig vragen zijn, omwille van de handicapspecifieke kennis niet door alle diensten wordt begeleid; op dat ogenblik kunnen ze naar een andere dienst doorverwijzen. De diensten dienen er middels afspraken toe te komen dat zorgvragers van alle doelgroepen gebruik kunnen maken van de dienstverlening. Het is de bedoeling dat de Diensten Ondersteuningsplan er naar streven om de ondersteuning zo inclusief mogelijk vorm te geven, dit in dialoog met de zorgvrager. De Dienst Ondersteuningsplan vertrekt hierbij van de vragen en verwachtingen van de persoon met een beperking, maar het uiteindelijke ondersteuningsplan dient wel realistisch te zijn. In bijlage van het besluit worden de elementen weergegeven, die minstens binnen het ondersteuningsplan aan bod moeten komen. Het ondersteuningsplan moet voorzien in: 1. het versterken en inzetten van het bestaande sociale netwerk van de zorgvrager. Als de zorgvrager niet over een sociaal netwerk beschikt zal de dienst de zorgvrager bijstaan om een sociaal netwerk te creëren; 2. het inzetten of versterken van de inzet van reguliere diensten; 3. het inzetten van rechtstreeks toegankelijke ondersteuning van het agentschap; 4. de inzet van niet rechtstreeks toegankelijke ondersteuning die door het agentschap gesubsidieerd wordt. 3

4 4. Subsidiëring van de Dienst Ondersteuningsplan 4.1. Subsidieerbare begeleidingen Zoals reeds bij het deel erkenningen vermeld, wordt de erkenning van de dienst uitgedrukt in een aantal begeleidingen. De dienstverlening van de Dienst Ondersteuningsplan is rechtstreeks toegankelijk: iedereen die ingeschreven is in het VAPH, of nog niet ingeschreven is maar waarbij er een vermoeden van handicap is of een ernstig risico op het ontwikkelen ervan, mag zorgvraagverduidelijking vragen, OP VOORWAARDE DAT ZE NOG GEEN ONDERSTEUNING KRIJGEN VAN DIENSTEN OF VOORZIENINGEN ERKEND DOOR HET VAPH. Om het vermoeden van handicap te staven dient er een attest door een geneesheer of een erkend MDT voorgelegd te worden. Deze stukken dienen door de dienst bewaard, en moeten eventueel aan het VAPH overgemaakt kunnen worden, of aan Zorginspectie voorgelegd. De zorgvraagverduidelijking moet binnen 12 maanden afgerond zijn; eventuele begeleidingen buiten deze periode zijn niet subsidieerbaar. De start van deze periode valt samen met de eerste begeleiding die ingebracht wordt voor subsidiëring. Het gemiddeld aantal begeleidingen mag niet hoger zijn dan 12 per zorgvrager (te tellen over het hele traject per zorgvrager, niet per jaar). Net zoals bij thuisbegeleiding is een begeleiding een cliëntcontact van minstens één uur; als dergelijk contact meer dan twee uur duren, mogen twee begeleidingen worden aangerekend. Er mag geen bijdrage gevraagd voor de begeleidingen. Uitzonderlijk mag een vraag om zorgvraagverduidelijking hernieuwd worden, op voorwaarde dat de zorgvrager nog steeds geen ondersteuning krijgt van een VAPH-dienst of -voorziening. Er moeten zich bovendien ook duidelijke wijzigingen in de situatie voorgedaan hebben, waardoor het voorgaande ondersteuningsplan niet meer volstaat: - evolutie in de handicap (medisch te attesteren) - wijzigingen in het sociale netwerk of de situatie van de gebruiker - wijzigingen in de regelgeving van de reguliere diensten, waardoor zij de vooropgestelde ondersteuning niet langer kunnen bieden - bij scharniermomenten (bvb overgang naar hogere onderwijsvormen, of overgang naar de meerderjarigenzorg) Subsidiëring van het personeel A rato van het aantal begeleidingen vermeld in de erkenning, ontvangt de dienst 0,24 personeelspunt. Als er 100 begeleidingen minder worden gepresteerd dan in de erkenning vermeld, wordt dit aantal punten verminderd naar het aantal effectief gepresteerde begeleidingen. De personeelspunten kunnen ingezet volgens de tabel in bijlage van het besluit, waarbij voor iedere functie een bepaald aantal personeelspunten wordt bepaald (cfr. ook beschermd wonen, geïntegreerd wonen en DIO). Minstens 80 % moet ingezet worden voor de functies 13 tot en met 21, de meer begeleidende functies. Het personeel wordt vervolgens gesubsidieerd volgens de algemeen geldende anciënniteitsregels, functievoorwaarden en andere geldelijke bepalingen zoals van toepassing binnen de diensten en voorzieningen erkend en gesubsidieerd door het VAPH. 4

5 4.3. Subsidiëring van de werkingstoelagen Voor de werkingstoelagen ontvangt de dienst 25 euro per gepresteerde begeleiding, met een maximum van het aantal begeleidingen vermeld in de erkenning. Let wel: hier is er een effect vanaf de eerste begeleiding dat er minder wordt gepresteerd dan het erkenningsaantal Voorschotten en afrekening Er wordt per maand 8 procent voorschotten betaald op het vermoedelijke jaarbedrag. Hiertoe maken de diensten aan het VAPH een overzicht over van het aangeworven personeel (functie, prestatieduur en anciënniteit), en geven ook alle wijzigingen door. Voor 30 juni in het jaar na het werkingsjaar dient het jaarverslag (vorm nog te bepalen) en het financieel verslag aan het VAPH overgemaakt te worden. De afrekening volgt ten laatste binnen de twee jaar na het werkingsjaar, op voorwaarde dat het jaarverslag en financieel verslag tijdig en conform de instructies werd ingediend. 5. Erkenning en subsidiëring van de mentororganisatie Zorgvraagverduidelijking is een proces dat nog verder ontwikkeld en geoptimaliseerd moet worden. Diensten Ondersteuningsplan zullen bij de uitvoering van hun opdracht ondersteund worden door een mentororganisatie. Binnen deze organisatie is academische kennis, vormingsdeskundigheid en ervaringsdeskundigheid aanwezig met betrekking tot person-centered-strategieën en vermaatschappelijking van de zorg. Voor het aanduiden van de mentororganisatie zal een aparte procedure gevoerd worden. De Diensten Ondersteuningsplan zijn gehouden om samen te werken met de mentororganisatie. De mentororganisatie heeft als opdracht: 1 minstens een jaarlijkse vorming aanbieden aan de begeleiders van de diensten Ondersteuningsplan met betrekking tot thema s in het kader van het voortraject zoals burgerschapsmodel, zelfsturing, het betrekken, creëren en versterken van netwerken, en groepsgerichte methodieken die dat faciliteren; 2 een helpdesk organiseren waar begeleiders van de diensten terecht kunnen met specifieke inhoudelijke vragen; 3 binnen een periode van telkens drie jaar een overleg organiseren in elke provincie met de diensten Ondersteuningsplan van de respectieve provinciën, waaraan ook alle regionaal betrokken partners uit de reguliere diensten deelnemen. Dat overleg evalueert de stand van zaken met betrekking tot het voortraject, waarbij ook aandacht besteed wordt aan concepten van kwaliteit van leven; 4 tools ontwikkelen waarmee de zorgvrager kan nagaan waar zijn wensen en verwachtingen liggen, en welke realistische oplossingen daarvoor voorhanden zijn. Zodra de mentororganisatie is aangeduid, zullen de erkende Diensten Ondersteuningsplan hiervan op de hoogte gesteld worden. 5

6 6. Verdere procedure voor de erkenning van de Diensten Ondersteuningsplan De kandidaat-initiatiefnemers maken zich kenbaar bij het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg. In de meeste provincies is dit ondertussen gebeurd. Het ROG maakt zijn advies over aan het VAPH voor 31 oktober 2011; de initiatiefnemers maken tegelijkertijd hun aanvraag (zie bijlage) electronisch over aan het VAPH via Het ROG adviseert over de verdeling van de middelen voorzien in het uitbreidingsbeleid HIERBIJ DIENEN OOK DIE MIDDELEN MEEGENOMEN DIE VOOR DE EERSTE HELFT VAN 2011 AAN DIENSTEN BEGELEID WONEN EN THUISBEGELEIDING WERDEN TOEBEDEELD VOOR TRAJECTBEGELEIDING. Betrokken diensten zullen dus deze middelen moeten overhevelen naar een Dienst Ondersteuningsplan; hun erkenningscijfer zal verminderd worden. Het VAPH zal voor 30 november 2011 het erkenningsbesluit afleveren voor die initiatiefnemers met een positief advies die voldoen aan de erkennings-voorwaarden en een volledige aanvraag indienden. Wat de startdatum van de erkenning betreft: die wordt vastgesteld in overleg tussen de Dienst Ondersteuningsplan en het VAPH, en kan nooit vroeger liggen dan 1 november Met vriendelijke groeten Laurent BURSENS Directeur-generaal 6