Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief IVN Zeewolde"

Transcriptie

1 1 A C T I V I T E I T E N 2016 Natuurwandelen: 1 en 15 september 6 en 20 oktober Seizoenswandeling: 14 oktober Zondagmiddag IVN Slootjesdag Natuurontdekkingstocht Schapenwol verven Vlinders Kleine beestjes Gebruik kruiden Bosvruchten/groenten Egels Zaterdag 27 augustus Nacht van de vleermuis Nieuwsbrief IVN Zeewolde De nieuwe voorzitter Beste IVN ers, J U N I Hierbij wil ik mij, Lydia Waterreus, graag voorstellen. Bij de laatste Algemene Ledenvergadering heeft Harry Stappers het voorzitterschap aan mij overgedragen. Verleden jaar kreeg ik feestelijk het 25 jaar lid speldje overhandigd. In deze 25 jaar heb ik aan vele activiteiten meegedaan en mij ingezet, vele cursussen gevolgd en met plezier mij thuis gevoeld bij IVN. Van daaruit wil ik mij inzetten voor deze prachtige vereniging met al zijn verschillende vrijwilligers, waar ieder zijn interesse, kennis, plezier en creativiteit kan en mag delen met en vóór elkaar. En dat ik daarin een verbindende factor mag zijn. Door mijn medebestuursleden werd ik hartelijk ontvangen en gelukkig zijn zij al zeer ervaren en onder het motto samen sterk zetten wij de schouders eronder. Sponsor IVN buitenterrein Inhoud Nieuwe voorzitter 1 De nieuwe voorzitter Lydia Waterreus Van het bestuur 2 Voedselbos 3 Tuin rond Roode Schuur 4 Tuinmansverdriet 6 RCN lentekampeerdagen 7 Lentewandeling 8 MaS 9 Programma 10 Het nieuwe bestuur v.l.n.r. Lydia Waterreus-voorzitter Jos Jagers algemeen bestuurslid Bernadette Hofman secretaris, Brigitte Hoogervorst penningmeester

2 2 VAN HET BESTUUR Scoutinglandgoed Zeewolde Vanuit Scouting landgoed Zeewolde kwam een verzoek tot kennismaking en samenwerking op het gebied van educatieve activiteiten. Van de zomer zullen wij daar wandel excursies verzorgen aan enkele groepen. Voor meer informatie of aanmelden als gids : ivn.zeewolde@gmail.com NME project BO Voeding Om de twee jaar doet de gemeente een scholenproject met een groen thema. Verleden jaar hebben wij, een door hun zeer gewaardeerde bijdrage geleverd aan het project extra aanpak zwerfafval. Voor volgend jaar zijn wij nadrukkelijk benaderd met de vraag om mee te doen aan het project Voeding. De scholenwerkgroep zal dit oppakken en een programma daar voor bedenken en opzetten. Natuurlijk zijn tips en ideeën van harte welkom en kunnen worden door gegeven aan Brigitte Hoogervorst of Harry Stappers <h.stappers7@upcmail.nl> Voedselbos Zeewolde Vanuit een particulier initiatief om een voedselbos in Zeewolde aan te leggen, is IVN benaderd met de vraag om daarin te participeren. Het voltallige bestuur ziet daar een prachtige rol voor IVN in weggelegd en wilt het gedeelte uitleg, expositie, educatie en rondwandelingen in en over het voedselbos op zich nemen. De initiatief nemers zijn op zoek naar nog meer participanten en sympathisanten om zo het plan werkelijk te laten realiseren. Verderop in de nieuwsbrief meer over het VoedselbosZeewolde Opheffen Werkgroep Weidevogels Johan de Muynck, coördinator van de werkgroep weidevogels en tevens de enige deelnemer heeft laten weten de werkgroep op te heffen. Dit wegens de sterke terugname van de weidevogels en het gebrek aan vrijwilligers. Vacature nieuw bestuurslid Jammer genoeg heeft Jos Jagers aangegeven zich terug te trekken als bestuurslid. Hij geeft aan meer een doener te zijn en wilt zijn tijd liever inzetten met activiteiten in en om de tuin en het gebouw. Voel jij je betrokken bij de vereniging en wil je meebouwen aan het voortbestaan en groei van de IVN? kom langs en kom gezellig praten over wat de functie inhoud, wij hebben je nodig. Voor informatie lydiawaterreus@me.com Gezocht!!! Voor de vervanging van Jeannette Rubbens als coördinator IVN publieksactiviteiten en gastvrouwen is nog steeds geen nieuwe vervanger gevonden. De functie kan ook gesplitst worden en door 2 personen worden ingevuld. Jeannette heeft aangegeven dat de nieuwe kandidaat door haar ruimschoots wordt ingewerkt. Daarnaast heeft zij een duidelijke taakomschrijving opgesteld. En natuurlijk vervul je zo n functie altijd met hulp van het bestuur. Promotiefilm De nieuwe projecten in het buitengebeuren, moestuinieren en doolhof, zijn zo goed als af en Marleen heeft een leuk promotiefilmpje gemaakt tbv het Streekfonds. Het filmpje t.z.t. op de site en op facebook geplaatst worden. Houdt de Website in de gaten voor meer nieuws en volg daarbij ook de voortgang van de moestuin. Ook hebben wij een facebook site, het zou prachtig zijn als een ieder de site liked en ook wat materiaal aanlevert aan Brigitte fam.hoogervorst63@kpnmail.nl

3 3 Voedselbos in Zeewolde een nieuw initiatief In het kader van het thema Voedseljaar heeft IVN Flevoland uitnodigingen gestuurd aan geïnteresseerde IVN leden om een workshop te volgen in het Kennisatelier Voedselbossen van NMFF in Lelystad. Daar werd ik zo enthousiast over het principe van een Permacultuur-Voedselbos en denkende aan het bosrijke Zeewolde dacht ik, dit is een mooi initiatief voor Zeewolde om ook daar een Voedselbos in te richten. Samen met Evelyn Derksen, ook betrokken en expert bij voedselbossen NMFF, hebben wij het plan opgepakt, en gesprekken gevoerd met Gemeente en Staatsbosbeheer. Pás na voldoende ondersteuning en toezegging van verschillende meewerkende partijen en sympathisanten zal het plan worden uitgevoerd en zal er een stichting opgericht worden. Voedselbos in het kort: Als tegenhanger van de huidige intensieve monocultuur landbouw met al zijn gronduitputting en bestrijdingsmiddelen is er een nieuwe manier bedacht om ons voedsel te kweken. En wel via de door Moeder Aarde zeer beproefde methode van het principe zoals in een oerbos. De Permacultuur Voedselbos. Een voedselbos is opgebouwd uit zeven of negen vegetatielagen van eetbare gewassen. Ze worden ontworpen volgens de ecologische principes van een natuurlijk bos door slimme integratie van bomen, struiken, kruiden, knol- en wortelgewassen, bodembedekkers, klimplanten en schimmels (onder anderen paddenstoelen) met diverse landschapselementen zoals hagen, houtwallen, poelen en vijvers. Zo ontstaat de structuur en biodiversiteit van een natuurlijk bos. Uit een goed ontworpen voedselbos kunnen het hele jaar door eetbare producten worden geoogst zoals groenten, fruit, bladgroen, noten, paddenstoelen en honing. Daarnaast kan een voedselbos een rijke oogst opleveren aan hoogwaardige natuur, aantrekkelijk landschap en producten zoals medicinale kruiden en zaai- en plantgoed. Een voedselbos heeft alleen vaste planten die elkaar ondersteunen. Zo heeft het bos geen input nodig van nutriënten of voedingsstoffen. Sterker nog er hoeft niet geschoffeld te worden dus zo goed als onderhoudsvrij. De Rol van het IVN Daarnaast zal het bos de mensen meer bewust maken van wat zij allemaal kunnen eten. Met het voedselbos zou het IVN de rol op zich kunnen nemen om voorlichting te geven over eten uit de natuur. Er is zoveel eetbaars te vinden dat wij nu niet eten. De IVN natuurgidsen zouden rondleidingen en uitleg kunnen geven over het principe en de gang van zaken in het bos. De Rode schuur zou een ideale locatie zijn voor een maquette en ander expositie materiaal. Dit zal bezoekers en eventueel nieuwe leden aantrekken. Voor meer informatie zie: We zoeken op dit moment zoveel mogelijk sympathisanten voor ons initiatief. Hoe meer mensen enthousiast zijn, hoe groter de kans dat het voedselbos er gaat komen. We vragen alleen een reactie via de website, daarna zullen we u via de site op de hoogte houden van de plannen. Als initiatiefnemers willen we mensen en instanties bijeen brengen die nodig zijn om dit geweldige initiatief te realiseren. Alvast hartelijk bedankt! Lydia Waterreus

4 4 Ontdek de tuin rond de Roode Schuur Het buitenterrein van de Roode Schuur is volledig nieuw ingericht. Er is een blote voeten pad, een moestuin, een doolhof, een vijver, een grote kruidentuin, een poel, er hangen nestkastjes, een vleermuiskast, er staan een aantal bijenkasten, diverse fruitbomen en veel groen. Iedere bezoeker, jong en oud, die belangstelling heeft voor de natuur kan genieten van een mooi, gevarieerd en tegelijkertijd spannend en speels buitenterrein. Het buitenterrein is open tijdens de zondagmiddagactiviteiten van IVN Zeewolde. In principe betreft dit de 1 e en 3 e zondag van de maand tussen en uur (zie website Activiteiten). De toegang tot het buitenterrein is gratis en je kunt dan gebruik maken van het blote voeten pad en het doolhof. Natuurlijk kun je ook de moestuin, de kruidentuin en de vruchtdragende bomen bezichtigen. Plukken van planten en fruit is niet toegestaan. Blote voeten pad Het pad mag alleen op blote voeten belopen worden. Er zijn bankjes en een afdakje waar je je spullen kunt neerleggen en na afloop je voeten schoon kunt maken met een borstel of water ( geen handdoeken beschikbaar). Door het lopen van dit pad leer je voelen hoe de verschillende materialen aanvoelen en het stimuleert diverse organen en prikkelt je bloedsomloop. Doolhof De doolhof is heerlijk om in te lopen en onderweg gebeuren verschillende verrassende dingen. Ook is er midden in de doolhof een uitkijktoren van waaruit je je vriendjes de weg kunt wijzen in de doolhof.

5 Groentetuin In de groentetuin kun 2 verschillende manieren van moes-tuinieren zien. In de eerste plaats wordt getuinierd in de volle grond en daarin worden diverse gangbare groenten geteeld; je ziet ook verschillende soorten die gerekend worden tot de categorie van vergeten groentes. De tweede toepassing is volgens het principe van Makkelijke-Moestuin-Bakken met speciale makkelijke moestuin mix. Hierbij worden grote bakken van 120 x 120 cm verdeeld in kleine vakken van 30 x 30 cm. In ieder klein vak wordt vervolgens een aparte groentesoort gekweekt. Zo krijg je heel veel soorten groentes op een relatief klein oppervlak. Bijzonder is dat de grote bakken op werkhoogte geplaatst zijn. Je hoeft niet te bukken of op de knieën te werken en dat betekent dat de makkelijke-moestuin-bakken ook goed te bewerken zijn voor personen die minder mobiel zijn en rolstoelgebruikers. 5 Fruit Door de hele tuin heen zijn op verschillende plaatsen fruitbomen en fruitstruiken geplant evenals tomaten en klimcourgettes Bijen In de tuin zijn bijenkasten geplaatst. Deze kun je alleen bekijken vanaf een veilige afstand en je mag er dus niet kortbij komen; respecteer de afzetting voor je eigen veiligheid. Benieuwd naar hoe een bijenkast er aan de binnenkant uitziet?? Geen probleem. in de expositieruimte is een doorkijkkast waar je het bijenleven in de kast kunt bekijken. Op diverse plaatsen in de tuin zijn ook inheemse bloemen gezaaid, speciaal voor de bijen. Harry Stappers

6 6 Tuinmansverdriet Zevenblad heet ook wel hanenpoten of tuinmansverdriet. Die laatste naam vind ik het mooiste, want als er één plant is waarover vaak geklaagd wordt, dan is het wel zevenblad. Zevenblad is ons meest gehate onkruid, maar wat voor ons geldt, geldt niet voor iedereen. Er zijn landen, zoals de Verenigde Staten, waar zevenblad als een gewaardeerde bodembedekker wordt gezien. En gelijk hebben ze daar: er komt geen onkruid doorheen. Tot voor kort waren we gewend om zwevenblad te bestrijden met het onkruidbestrijdingsmiddel Round Up, ook wel the gardeners little helper genoemd. Maar zo langzamerhand komen we erachter dat Round Up toch schadelijker is dan we altijd wilden geloven, en nu hangt ons een verbod van het gebruik van dit middel boven ons hoofd. Dan zullen we toch eens wat anders moeten gaan denken over het bestrijden van onkruid in onze tuin. Misschien zullen we zevenblad in de toekomst ook als bodembedekker gaan gebruiken. Het is een feit dat veel planten er met groot gemak dwars doorheen groeien. Om te beginnen veel bolgewassen. Sommige bloembollen staan s zomers graag koel en zevenblad is een goede manier om de grond koel te houden. Sneeuwklokjes, narcissen en lelies hebben op die manier profijt van een deken van zeven blad. Veel vaste planten hebben geen enkele last van zevenblad. Tuingeraniums, herfstanemonen, hosta s en floxen groeien er zonder moeite doorheen. En struiken hebben er al helemaal geen hinder van. Ik kan me een border voorstellen met hortensia s, aucuba s, struikklimop, peperboompjes en mahonia s met zevenblad als onderbegroeiing. Eventueel kan zevenblad dan nog worden afgewisseld met vrouwenmantel dat met zijn geelgroene bloemen voor een aardige afwisseling zorgt met de witte schermen van het zevenblad Henk Kalsbeek Vorig jaar hebben wij een recept van Riette Plate gepubliceerd onder het motto: Ïf you can t beat them, eat them Voorjaarspronkridder met zevenblad en bieslook. Recept: De paddenstoelen schoonborstelen en in grove stukken snijden. Het zevenblad heel fijn snijden. De paddenstoelen en het zevenblad in een beetje olijfolie bakken. Als dat klaar is: bieslook erboven fijnknippen, en peper en zout naar smaak toevoegen.

7 7 IVN Zeewolde op RCN lentekampeerdagen Kunt u zich het weer nog herinneren van het laatste weekend in april? In dat weekend hield RCN zijn lentekampeerdagen voor de campinggasten, mensen uit Zeewolde en Flevoland en andere genodigden. RCN had groots uitgepakt met oa kramen, activiteiten en shows. IVN Zeewolde stond er met een kraam tussen oa het VVV, Puur Zeewolde ANWB enz. Na een oproep tot deelname en/ of bemanning hadden we een team van enthousiaste IVN-ers uit diverse werkgroepen. Ons aanbod bestond uit een poepquiz, vogelnesten raden en waterdiertjes bekijken om het publiek naar en in onze kraam te krijgen. Bovendien hield IVN een wandeling rondom RCN met de nadruk op de biodiversiteit van de omgeving. Voor de poepquiz hadden we acht soorten poep verzameld, op schoteltjes gelegd en er een groen feesthoedje overheen gezet. De kraamhouders zelf tilde één voor één n hoedje op en lieten het publiek raden welk dier dit hoopje geproduceerd had. Aardige reacties, leuke vragen kregen we bij het laten zien van de uitwerpselen van een pony, een otter (ons topstuk), een vos (het andere topstuk), een schaap, een gans, een kip, flatsen van een ooievaar op enkele bladeren van zuring en een konijn. Door de kou bleef het voor iedereen qua geur helemaal goed te doen. Vijf verschillende vogelnesten lagen op een rij in een grote glazen bak. Het publiek werd gevraagd de juiste vogel boven zijn nestje vast te zetten op de rand van de bak. (Tien vogels waren uitgeknipt, geplastificeerd en op een knijper geplakt.) Ook deze quiz trok heel wat kijkers en ontstonden er leuke discussies. Voor de waterdiertjes was het echter te koud. Wij konden ondertussen onze nieuwste flyer uitdelen en het tijdschrift Mens en natuur aan belangstelling meegeven. Via een QRcode kon men op onze site komen. Voor de wandeling was er belangstelling van mensen uit heel Nederland en stond men inderdaad versteld van de enorme afwisseling in flora en fauna. IVN liep met kennis uit de plantengroep, de vogelgroep en paddenstoelen. De topper in deze wandeling was de morielje. morielje Op zondag waren we ook weer present, om half 10. Echter vanwege kou, hagelbuien en harde wind besloot RCN de dag om 12 uur af te blazen. Tijdens de hevige regenbuien hadden we heel wat mensen in onze IVN kraam. Tijdens het schuilen werden zij over vogels, nestbouw en poepjes aardig bijgepraat. Dank aan Jan Zuidberg, Ronnie Bennink, Noor Bennink, Lydia Waterreus, Tonny Molenaar, Gerda Koornstra, Bernadette Hofman, Jan van Gemert, Henny Karssen, Jan de Bruin voor het meedoen en de samenwerking. IVN Zeewolde heeft tijdens deze twee dagen zijn naamsbekendheid bij de campinggasten zeker vergroot. Jeannette Rubbens

8 8 IVN Lentewandeling in Harderbos.bijzondere waarnemingen Op vrijdagochtend 15 april jl. stonden we rond uur met tien personen bij de Roode Schuur gereed om te gaan wandelen in het Harderbos en de Kievitslanden. De lentewandeling, de eerste seizoenwandeling van 2016, stond onder leiding van Jeannette Rubbens en dan kun je ervan verzekerd zijn dat het weer een leuke interessante wandeling wordt door een voor velen minder bekend natuurgebied. De weervoorspellingen waren niet gunstig maar dit vormde voor de aanwezigen geen enkel probleem.. de kans op regen is groot maar dit kan ons niet deren was het algemene gevoelen. Met de auto reden we naar de parkeerplaats bij de Schulp aan de Mosselweg en rond uur stapten we richting Harderbos aan de overkant van de Karekietweg. Eerst de duiker die onder de Karekietweg loopt geïnspecteerd op sporen van de otter of andere zoogdieren die gebruik kunnen maken van de waterdoorgang. Daarna volgden we de groene route in het inmiddels toch wel oud bos dat een bijzondere sfeer uitstraalt door de wijze van beheer. De route leidde ons langs een watergang waar we als eerste een paar in het struikgewas verdekt staande reeën, hebben gespot. Het liet weer zien dat iedere deelneemster/ deelnemer een inbreng heeft. Ook tijdens deze wandeling wordt de aandacht van allen afwisselend Bijschrift gericht bij afbeelding. ook heel bijzonder.iedereen blijft scherp. En dan komt de verrassing van de op een struik, een paddenstoel, een insect, een vlinder. Dat maakt zo n wandeling dag. twee bevers die lui voor hun burcht liggen, één languit in het water de ander voor de ingang, onverstoorbaar voor de aanblik van dit clubje verbaasde IVN-ers uit Zeewolde. Op nog geen vijftien meter van ons vandaan bleven ze gewoon liggen we keken onze ogen uit zo onverwacht, midden op de dag, zo kort bij, complete rust. Trek de aandacht van de lezer door hier een interessant citaat uit het artikel te typen. Terug bij de parkeerplaats hebben we lekker geluncht en vervolgens zijn we naar de Kievietslanden gewandeld. Eerst door een smalle bosrand met toch ook weer een mooie waarneming van twee oranjetipjes ( vlindersoort). Door de kou bleven ze zitten. Daarna een heel ander landschap, een weidegebied waar Natuurmonumenten nog recent de nodige werken heeft gedaan voor beter waterbeheer, enz. We hebben even gestruind door het gebied om dan weer richting Karekietweg te lopen. Het was nu flink gaan regenen en dat betekende dat we de regenkleding nu echt konden gebruiken. Rond kwart voor twee stonden we bij de auto, voldaan terugkijkend op een interessante en afwisselende wandeling door een relatief onbekend gebied met een voor ons toch spectaculaire waarneming.twee bevers liggend voor hun burcht. Ton Sturm 3 fotos van Ineke Pietersen Wandelen met IVN op donderdag en vrijdag in september december 2016 Donderdagochtend Natuurwandelen Van 9.30 uur uur. Aanmelden niet nodig. Vertrek vanaf de Roode Schuur 1 en 15 september 6 en 20 oktober 3 en 17 november 1 en 15 december Vrijdag seizoenswandeling Van 9.30 uur tot ca /14.30 uur Aanmelden: jeannetterubbens8@gmail.com Vertrek vanaf de Roode Schuur Herfstwandeling 14 oktober 2016 Naar de Veluwe

9 MaSsers actief bij IVN Dit schooljaar zijn 11 MaSsers van de Levant en CCNV bij de werkzaamheden van IVN betrokken. Zij assisteren en denken mee bij Publieksactiviteiten zoals braakballen pluizen, knutselen met herfstmaterialen, ze zijn gastvrouw, doen olv Bernadette de Vogelkastcontrole, ze laten hun handen wapperen in de kruidentuin en werken mee op het gronddepot. Britt van der Meer heeft 20 MaS uren bij IVN achter de rug. Van twee publieksactiviteiten heeft zij een kort verslag gemaakt. Deze verslagen vindt u hieronder. Jeannette Winterwandeling bij IVN Op 7 februari was er een winterwandeling georganiseerd door het IVN. Ik heb daar als maatschappelijk stagiaire aan meegedaan en mij werd gevraagd hier een verslagje van te maken. In dit verslag beschrijf ik wat we zijn tegen gekomen bij deze winterwandeling. Tijdens de wandeling keken we veel om ons heen voor bijzondere dingen. We stopten regelmatig bij punten waar bijzondere dingen waren. Dan werd er iets over verteld en wisten we er veel meer van af. Tijdens deze winterwandeling zijn wij een rode kelkzwam tegen gekomen. De rode kelkzwam is een zeer zeldzame paddenstoel en hij komt in het vroege voorjaar voor. De rode kelkzwam kan 3 tot 6 centimeter groot worden. Tijdens de wandeling zijn we ook galappels tegengekomen. Galappels zijn een uitwas aan de takken of bladeren van bomen of planten. Deze ontstaan door de steek van insecten die er hun eieren in leggen. De dennenmoorder is een paddenstoel. De schimmel groeit op sparren, Douglas sparren, lariksen en dennen. Hij groeit meestal op de voet van de boom, waardoor de boom zal afsterven. Bij sparren en Douglas sparren kan de schimmel tot boven in de boom gaan groeien, maar bij lariksen en dennen dringt de schimmel nauwelijks de stam binnen. Dan is hij een parasiet. Hij leeft van levend hout. De schimmel leeft ook als saprofyt op dood hout. Een saprofyt is een organisme dat van afval van planten, mensen en dieren leeft. Toen we de wandeling maakten zijn we verschillende soorten mos tegen gekomen. Britt van der Meer MaS Braakballen pluizen bij IVN Op 4 april was er een activiteit genaamd "uilenballen pluizen". Je kon bij deze activiteit een uilenbal krijgen voor 2 en deze kon je gaan uitpluizen. Je kon na de eerste uilenbal nog een uilenbal halen voor maar 1. Op de tafels in de Roode Schuur lagen allerlei materialen zoals een pincet, prikkers, borstels om de uilenballen zo zorgvuldig mogelijk uit te kunnen pluizen. Je kon de botjes, die je vond in de uilenballen, opplakken op een zwart papier met dubbelzijdig plakband maar je kon ze ook in een zakje mee naar huis nemen. De botjes die je vond kon je op je eigen manier opplakken zoals jij het leuk vond. Je kon met behulp van verschillende bladen uitzoeken van welk dier je bijvoorbeeld een schedel had gevonden. Soms kon je zelfs nagaan wat voor botje het was, je kon bijvoorbeeld zien dat een botje een heup was of een deel van de poot. Als je nog gedetailleerder naar een botje wilde kijken kon je de microscoop gebruiken om het botje van nog dichter bij te bekijken en ook weer nagaan van welk dier het botje kwam. Als je heel veel botjes had gevonden in je uilenbal dan kon je proberen het skelet na te gaan bouwen met bladen die op de tafels lagen, maar dit was wel heel lastig en je had er heel veel botjes voor nodig. Britt van der Meer MaS 9

10 10 Programma publieksactiviteiten 2016 De Roode Schuur Dasselaarweg 29 zondag 5 Plantenverkoop en alles over bijen - presentatie zondag 12 juni IVN slootjesdag zondag 19 Natuurontdekkingstocht zondag 3 Schapenwol verven en spinnen - workshop juli zondag 17 Vlinders - presentatie en excursie zondag 7 Kleine beestjes een ontdektocht!! zondag 21 augustus Gebruik van kruiden - workshop zaterdag 27 Nacht van de vleermuis presentatie en excursie uur zondag 4 Bosvruchten/groenten uit de tuin - workshop september zondag 18 Egels - workshop zaterdag 1 Euro Bird Watch Biezenburcht vogeltelling de hele dag zaterdag 1 Paddenstoelen - excursie van tot uur zondag 2 oktober Paddenstoelen excursie zondag 16 Braakballen pluizen - workshop zaterdag 29 Nacht van de Nacht zondag 6 Knutselen met herfstmaterialen - workshop november zondag 20 Watervogels in Zeewolde - presentatie De Roode Schuur is op genoemde zondagen van uur voor bezichtiging geopend. De activiteiten starten om uur. Informatie over aanvang, kosten en eventuele wijzigingen van de activiteiten kunt u vinden op onze website: of in de lokale nieuwsbladen. Nieuwsbrief De Nieuwsbrief van IVN Zeewolde wordt verzorgd door de PR groep, die bestaat uit : Ton Sturm : persberichten Johan de Muynck : eindredactie website Henk Visser : eindredactie nieuwsbrief Stukjes n.a.v. een activiteit of iets anders kunt u mailen naar: ivnprzeewolde@gmail.com IVN Zeewolde Postbus BB Zeewolde IBAN banknummer NL27 TRIO t.n.v. I.V.N. Zeewolde. Site : ivn.zeewolde@gmail.com : Bestuur: Lydia Waterreus Brigitte Hoogervorst Bernadette Hofman Jos Jagers voorzitter penningmeester secretaris algemeen bestuurslid IVN Zeewolde is onderdeel van IVN Nederland. IVN, Instituut voor Natuureducatie en duurzaamheid draagt bij aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu en landschap. IVN Zeewolde doet dit binnen de grenzen van de gemeente Zeewolde. Onze afdeling kent een aantal werkgroepen, elk met een eigen aandachtsgebied. IVN Zeewolde is gevestigd in het enige monument van Zeewolde: de Roode Schuur aan de Dasselaarweg. Deze voormalige werkschuur van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders herbergt

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N 2015 Natuurwandelen: 3 en 17 september 1 en 15 oktober Seizoenswandeling: 9 oktober Zondagmiddag in 2015 05-07 Wol verven en spinnen 19-07 Vlinderpresentatie en excursie 02-08

Nadere informatie

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N 2016 Natuurwandelen: 6 en 20 oktober 3 en 17 november 1 en 15 december Seizoenswandeling: 14 oktober Zondagmiddag 02-10 Paddenstoelen ook zaterdag 01-10 16-10 Braakballen pluizen

Nadere informatie

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N Zondagmiddag activiteit 16 september Egelactiviteiten 30 september - speurtocht - vrijwilligersfeest 7 oktober Paddenstoelen 21 oktober Pompoenen 4 november Braakballen pluizen

Nadere informatie

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N 2016 Zaterdag 23 januari Volle maanwandeling vanaf de Zevenhorst. Start 19.30 u Natuurwandelen: 7 en 21 januari 4 en 18 februari 3 en 17 maart 7 en 21 april Seizoenswandeling:

Nadere informatie

Programma Natuur Avonturen

Programma Natuur Avonturen Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:

Nadere informatie

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N 2015 Natuurwandelen: 3 en 17 september 1 en 15 oktober 5 en 19 november 3 en 17 december Seizoenswandeling: 9 oktober Zondagmiddag in 2015 20-09 Egels. Allerlei activiteiten 04-10

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur 3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur Activiteiten en bereik 2011: Vrije bezoekers: 23.119 NME activiteiten: 1046 Avonturenclubs: 1474 Speciale doelgroepen 20 Openbare

Nadere informatie

Nieuwsbrief de 34ste, Dec Stichting Eendenkooi Maaspoort

Nieuwsbrief de 34ste, Dec Stichting Eendenkooi Maaspoort Nieuwsbrief de 34ste, Dec. 2014 Stichting Eendenkooi Maaspoort Voor U ligt de 4e nieuwsbrief van het 9de jaargang. Waarin U kunt zien en lezen wat er in de maanden oktober, november en december gebeurd

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Milieu Educatie Centrum De Bevelanden

Milieu Educatie Centrum De Bevelanden Milieu Educatie Centrum De Bevelanden AANBOD 2017... ontdek, leter en genie r! van de natuu AANBOD NASCHOOLSE ACTIVITEITEN 2017 Goes, 2017 Beste organisator van naschoolse activiteiten op de Bevelanden,

Nadere informatie

juni 2017 Weer een leuke en druk bezochte slootjesdag

juni 2017 Weer een leuke en druk bezochte slootjesdag juni 2017 Weer een leuke en druk bezochte slootjesdag Zaterdag 10 juni deden we voor de derde keer mee met de landelijke IVN slootjesdag. Wat was het leuk om ook nu weer ontzettend veel enthousiaste kinderen

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de jeugdnatuurgroep De Biesboschonderzoekers

Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de jeugdnatuurgroep De Biesboschonderzoekers Nieuws brief Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de De Biesboschonderzoekers De laatste paar maanden hebben we weer interessante activiteiten ondernomen. Hiervan eerst weer wat korte verslagen.

Nadere informatie

De stap naar duurzaam tuinieren. Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent

De stap naar duurzaam tuinieren. Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent De stap naar duurzaam tuinieren VORMINGSAANBOD VZW TUINHIER Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren bevorderen, en

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier

Nadere informatie

Landschappelijke elementen

Landschappelijke elementen Welkomstkaarten voor Landschappelijke elementen Gaan voor groen! Behoud en herstel van landschappelijke elementen? Geweldig! Landschappelijke elementen zijn van culturele en historische waarde. Maar ze

Nadere informatie

Datum Startlocatie Tijd Thema Opmerking Januari

Datum Startlocatie Tijd Thema Opmerking Januari Wandelarrangement Maeszicht: Gratis flesje water en een knapzak voor onderweg Kom wandelen in Nationaal Park De Maasduinen. De Maasduinen vormen de langste rivierduinengordel van Nederland en zijn ontstaan

Nadere informatie

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam. Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,

Nadere informatie

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N 2015 Natuurwandelen: 16 april Seizoenswandeling: 10 april Zondagmiddag in 2015 19-04 Natuurspellenmiddag 03-05 Roofvogelpresentatie 17-05 Plantenverkoop 07-06 Bijen presentatie

Nadere informatie

Aanbod natuurlessen. schooljaar 2013-2014. Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen

Aanbod natuurlessen. schooljaar 2013-2014. Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen Aanbod natuurlessen schooljaar 2013-2014 Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen Coördinator: Cora Oostendorp Broekeindweg 20, 5971 NZ Grubbenvorst Tel. 077-3270026 E-mail: cora@bourgonjon.nl Inhoudsopgave

Nadere informatie

antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8)

antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) onzichtbaar leven In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-opdrachtenboekje voor de bovenbouw van het primair

Nadere informatie

De stap naar duurzaam tuinieren

De stap naar duurzaam tuinieren De stap naar duurzaam tuinieren Vormingsaanbod Vormingsaanbod vzw Tuinhier Vzw Tuinhier Woodrow Wilsonplein 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren

Nadere informatie

Herfstnieuws van de Haagse Hofdame

Herfstnieuws van de Haagse Hofdame Herfstnieuws van de Haagse Hofdame Kloostertuin Kwekerij Hof te Dieren Herfst in de Kloostertuin Het is herfst maar door het droge voorjaar zijn er nog maar weinig herfstkleuren te zien. Wel bloeien de

Nadere informatie

Excursies 2015 in de Goudse groengebieden

Excursies 2015 in de Goudse groengebieden Excursies 2015 in de Goudse groengebieden Uit de serie Groenwandelingen in Gouda 4 Heempad in het voorjaar Broedende eend 2 Bloesem peer Grasland Kievitsbloemen Excursies 2015 in de Goudse groengebieden

Nadere informatie

5 & 6 juni. Ze geven zich dag en nacht, sponsor een Nonstopper!

5 & 6 juni. Ze geven zich dag en nacht, sponsor een Nonstopper! Nieuwsbrief Present Bollenstreek Present Bollenstreek heeft als doel om een maatschappelijke beweging op gang te brengen waarin het vanzelfsprekend is dat mensen naar elkaar omzien. Beste lezer, Present

Nadere informatie

IVN-Magazine September

IVN-Magazine September IVN-Magazine September Pagina 2 Pagina 3 Pagina 4 Pagina 5 Pagina 6 Uitnodiging Nazomerwandeling voor leden Beleefweek Limburg Nieuwe leden - OnsIVn Werkgroepen Programma Natuur in de Stad de roze sprinkhaan

Nadere informatie

nieuwsbrief januari 2017 Nieuwjaarsreceptie

nieuwsbrief januari 2017 Nieuwjaarsreceptie nieuwsbrief januari 2017 Nieuwjaarsreceptie 8 januari kwamen we weer voor het eerst bijeen om elkaar een groen en goed 2017 te wensen. Na een kopje koffie trokken we het Vroege Vogelbos in om te genieten

Nadere informatie

Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk

Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk 4 e jaargang 2014 editie gierzwaluw 1 Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk Gierzwaluwwerkgroep Oisterwijk een samenwerkingsverband tussen vogelwerkgroep IVN Oisterwijk en vogelwerkgroep Midden-Brabant.

Nadere informatie

Nieuwsflits mei Voorterrein

Nieuwsflits mei Voorterrein Nieuwsflits mei 2019. Voorterrein Op zaterdag 6 april zijn de Lavendel planten in de grond gezet. In de week hier vooraf was het voorterrein geëgaliseerd en 2 brede stroken grond gefreesd. De lavendel

Nadere informatie

Nieuwsbrief NR. 3 Jaargang

Nieuwsbrief NR. 3 Jaargang Nieuwsbrief NR. 3 Jaargang 13 2018 Voor-inschrijving Supporter van Schoon Vrijwilliger worden? Verhoging in 2019 Website en Facebook Wet AVG STICHTING VIERDAAGSE GOIRLE Emmastraat 48 5051 LN Goirle info@vierdaagsegoirle.nl

Nadere informatie

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016)

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016) Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016) Het is een verwachtingsvolle tijd nu we dit schrijven: binnen een week vanaf nu is Amma al in Houten, hebben we haar kunnen zien en horen. Wat een

Nadere informatie

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014 Gezinsbond Stekene Inleiding Kinderen houden van tuinieren Tuinieren bevat 2 elementen waar kinderen zot op zijn: aardegrond en buitenlucht. De zomerzon zal

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Maart 2012 1. Voorwoord Op 20 april 2011 was het zover: de officiële oprichting van de Vereniging Buurtmoestuin Castellum! Het was het tastbare resultaat

Nadere informatie

Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit

Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit Materiaal Groen Deel 3: Groen groeit Colofon Deel 3: Groen groeit Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen in de stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren (dl.

Nadere informatie

ZOMER. op he t For t

ZOMER. op he t For t ZOMER op he t For t programma zomervakantie 2011 2 011 Onze Nieuwe Activiteiten! Papier Hier zelf papier maken Bouwen met modder Zin in zomer op het Fort De natuur-bso op Fort Lunet 1 is leuk. En deze

Nadere informatie

Op speurtocht in De Maashorst

Op speurtocht in De Maashorst Op speurtocht in De Maashorst Verslag veldlesproject 2016 Met het veldlesproject "Op speurtocht in De Maashorst" krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek waar hard wordt gewerkt aan

Nadere informatie

Onze invalshoeken zijn te verschillend gebleken

Onze invalshoeken zijn te verschillend gebleken Onze invalshoeken zijn te verschillend gebleken We hadden het anders bedacht en anders verwacht maar soms lopen bepaalde zaken nu eenmaal anders dan je denkt. De Stichting Gezond Verstand Avonden is overgedragen

Nadere informatie

Open dag. zaterdag 23 september. van tot uur

Open dag. zaterdag 23 september. van tot uur Open dag zaterdag 23 september van 10.00 tot 17.00 uur Welkom Van harte welkom op natuurbegraafplaats Schoorsveld, in de buurt van Strabrechtse Heide. Wij hopen dat u vandaag op een plezierige manier kennis

Nadere informatie

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Nieuwsbrief IVN Zeewolde 1 A C T I V I T E I T E N Natuurwandelen: 20 maart 3 en 17 april Seizoenswandeling: 25 april zondagmiddag 16-03 Voorjaarswandeling 06-04 Opening expositie 20-04 Paasactiviteit 04-05 Lezing Het ontstaan

Nadere informatie

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor

Nadere informatie

Werkgroepen vragen nieuwe natuurgidsen Praat mee over Nationaal Park Hollandse Duinen 10 oktober: Dag van de Duurzaamheid

Werkgroepen vragen nieuwe natuurgidsen Praat mee over Nationaal Park Hollandse Duinen 10 oktober: Dag van de Duurzaamheid Werkgroepen vragen nieuwe natuurgidsen Als IVN afdeling regio Leiden werken wij in twaalf gemeenten en beschikken we over twaalf werkgroepen, die zich richten op het publiek. Daarnaast zijn er nog een

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 4, 5 en 6. 2 Een tocht over insecten door de natuurtuin 't Loo over het dreuzelpad. Geschikt

Nadere informatie

Themawandeling Herfst

Themawandeling Herfst Themawandeling Herfst Leerdoelen: De leerlingen tonen respect voor de natuur De leerlingen kunnen enkele typische herfstverschijnselen uit het bos verklaren De leerlingen kunnen op een aangepaste manier

Nadere informatie

Op speurtocht in De Maashorst

Op speurtocht in De Maashorst Op speurtocht in De Maashorst Verslag veldlesproject 2018 Met het veldlesproject "Op speurtocht in De Maashorst" krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek waar hard wordt gewerkt aan

Nadere informatie

Het mysterie van ons bord

Het mysterie van ons bord Voeding graad 1 Het mysterie van ons bord Lesvoorbereiding Print Simon de kleine detective uit. Verzend de mail naar je eigen mailadres en laat deze dan op het smartboard zien (zonder de afzender te laten

Nadere informatie

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Droppie in de Kwebben Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie straks naar de Kwebben in Vught gaan! Mijn naam is Droppie en ik weet alles over water. Wist je dat water

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Lente, de eetbare tuin en permacultuur, onze toekomst Ik voel het als ik buiten loop, het wordt warmer, het wordt lente. Ik zie de eerste knoppen in de planten in de tuin en zie de knoflook en ui, die

Nadere informatie

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken?

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken? FOTO S: TUINEN VAN APPELTERN met een levende omheining De omheining van een levende tuin leeft mee. Deze biedt beschutting, maar is ook toegankelijk voor kleine dieren. Van oude stenen bijvoorbeeld, zijn

Nadere informatie

Sinds 1 januari 2014 zijn ANBI s verplicht om op hun eigen internetsite bepaalde gegevens te publiceren.

Sinds 1 januari 2014 zijn ANBI s verplicht om op hun eigen internetsite bepaalde gegevens te publiceren. Sinds 1 januari 2014 zijn ANBI s verplicht om op hun eigen internetsite bepaalde gegevens te publiceren. In dit document staan de vereiste gegevens volgens onderstaande inhoudsopgave. Inhoudsopgave Naam

Nadere informatie

Groenkracht Beleidsplan

Groenkracht Beleidsplan Groenkracht Beleidsplan De doelstelling van de Stichting Groenkracht is het verbinden van personen en plaatsen in Delft en omgeving om eenieder bewust te maken van de mogelijkheden van duurzaam voedsel

Nadere informatie

De Grote Plantenjacht

De Grote Plantenjacht In deze brochure vind je de belangrijkste informatie over de vijf lessen van het lespakket. Word je hier enthousiast van? Meld je dan aan voor De Grote Plantenjacht via www.eco-schools.nl/de-grote-plantenjacht.

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK ELAND Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 25 juni Beste lezers van onze Nieuwsbrief,

Nieuwsbrief 25 juni Beste lezers van onze Nieuwsbrief, 160625 Nieuwsbrief 25 juni 2016 Beste lezers van onze Nieuwsbrief, Inloopavond De hoeken gaan er steeds meer uitnodigend uit zien nu de aankleding ook aardig voor elkaar is. Het is echter nog niet klaar!

Nadere informatie

Veel Nederlanders weten maar weinig van de land bouw. De multifunctionele

Veel Nederlanders weten maar weinig van de land bouw. De multifunctionele Leren Veel Nederlanders weten maar weinig van de land bouw. De multifunctionele boerderij, die zijn deuren opstelt voor bezoekers, is dan een plek waar je veel kunt opsteken. Dat geldt in nog sterkere

Nadere informatie

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen

Nadere informatie

Excursies 2017 in de Goudse groengebieden

Excursies 2017 in de Goudse groengebieden Excursies 2017 in de Goudse groengebieden Uit de serie Groenwandelingen in Gouda 4 kreeft zwanebloem 2 oeverzwaluwhotel grasland kievitsbloemen Excursies 2017 in de Goudse groengebieden Excursies onder

Nadere informatie

Lekker groen eten uit de natuur

Lekker groen eten uit de natuur Lekker groen eten uit de natuur Landschapsbeheer Flevoland www.landschapsbeheer.net 1 Lekker groen Landschap verbindt Landschapsbeheer Flevoland werkt aan ontwikkeling, beheer en behoud van een ecologisch

Nadere informatie

Het Wilgenblaadje. Editie 7: 16.10.2015. Belangrijke data:

Het Wilgenblaadje. Editie 7: 16.10.2015. Belangrijke data: Het Wilgenblaadje Editie 7: 16.10.2015 Belangrijke data: 16 oktober oud papier 22 oktober fietsverlichtingscontrole 23 oktober studiedag 26-30 oktober herfstvakantie 2 november vanaf deze week start schoolfruit

Nadere informatie

Biodiversiteit en netwerken

Biodiversiteit en netwerken Basiscursus Ecologische Moestuin Biodiversiteit en netwerken Ecologisch tuinieren is 1. Niet destructief, maar constructief tuinieren; 2. Netwerken bevorderen 1. Destructief boeren/tuinieren Pesticiden

Nadere informatie

In je kracht. Werkboek voor deelnemers

In je kracht. Werkboek voor deelnemers In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers

Nadere informatie

KinderMoestuin. voor Junior Kookliefhebbers. Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes

KinderMoestuin. voor Junior Kookliefhebbers. Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes KinderMoestuin voor Junior Kookliefhebbers Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes De KinderMoestuin is eerlijk en groen geproduceerd met respect voor

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij

Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij Onderdirectoraat Landbouw Afdeling Algemene Agrarische Voorlichting 1 Samengesteld door: Ritesh Panchoe Inleiding Wat is een moestuin?? Een moestuin of een

Nadere informatie

CRANBERRYFARM DE HOEVE

CRANBERRYFARM DE HOEVE CRANBERRYFARM DE HOEVE In het zuidoosten van Friesland stroomt de rivier de Linde (Lende). Voor mensen die van rust en ruimte, en een afwisselende omgeving houden is dit gebied een ware verrassing. Ook

Nadere informatie

GROENE LOPER VECHTDAL, OMMEN

GROENE LOPER VECHTDAL, OMMEN GROENE LOPER VECHTDAL, OMMEN ROUTE 15 km 20 17 De Groene Loper verbindt groene initiatieven, zo ook in het Vechtdal. Ontdek in Ommen een aantal plekken waar gezamenlijk is gewerkt aan het vergroten van

Nadere informatie

Natuurtentoonstelling

Natuurtentoonstelling Natuurtentoonstelling We gaan schilderijlijstjes maken. Knip elk een rechthoekige lijst uit een vel A4-papier. Daarna mag je jouw lijst versieren met kleurpotloden, verf, wascokrijt of ander materiaal.

Nadere informatie

Nieuwsbrief NME-Lingewaard Natuurlijk

Nieuwsbrief NME-Lingewaard Natuurlijk Is deze e-mail niet goed leesbaar? Klik hier voor de webversie. Nieuwsbrief NME-Lingewaard Natuurlijk Februari 2018, wintermaand Hee# u deze watervogel, de smient, al gespot? Het is een wintergast en nu

Nadere informatie

Tuinige schilderijen (in bibliotheek Ypenburg)

Tuinige schilderijen (in bibliotheek Ypenburg) Tuinige schilderijen (in bibliotheek Ypenburg) Tentoonstelling met fleurige schilderijen van Irma Wisman. Is uw tuin de perfecte plaats om tot rust te komen en van de schoonheid van de planten en bloemen

Nadere informatie

natuurboekje van zomer 2015

natuurboekje van zomer 2015 natuurboekje van zomer 2015 HOI! EIND VAN DE ZOMER tot in oktober bramen tijd! De bramen zijn rijp en je kunt plukken. Een braam gaat van groen naar rood naar zwartblauw. Zwartblauwe bramen zijn rijp.

Nadere informatie

Welkom op de pagina van speelzaal Tinkelbel, seizoen 2013 / 2014. De pedagogisch medewerkers van Tinkelbel. v.l.n./r Paola, Gezina en Tilly

Welkom op de pagina van speelzaal Tinkelbel, seizoen 2013 / 2014. De pedagogisch medewerkers van Tinkelbel. v.l.n./r Paola, Gezina en Tilly Welkom op de pagina van speelzaal Tinkelbel, seizoen 2013 / 2014 De pedagogisch medewerkers van Tinkelbel. v.l.n./r Paola, Gezina en Tilly Graag verwijzen we u naar onze site voor meer informatie betreffende

Nadere informatie

Ik wens je veel succes met het vinden van een leuke stageplaats en veel plezier bij het stage lopen.

Ik wens je veel succes met het vinden van een leuke stageplaats en veel plezier bij het stage lopen. Beste leerling, Ben je dit schooljaar op zoek naar een leuke en leerzame maatschappelijke stageplaats? Kijk dan snel in deze folder. Je vindt er stageplaatsen dichtbij de natuur. Je kunt als stagiair meehelpen

Nadere informatie

ASJEMENOU 8 t/m 15 april 2016. PROJECTWEEK Ter land, ter zee en in de lucht

ASJEMENOU 8 t/m 15 april 2016. PROJECTWEEK Ter land, ter zee en in de lucht ASJEMENOU 8 t/m 15 april 2016 PROJECTWEEK Ter land, ter zee en in de lucht A.s. maandag 11 april is het weer zover!! Om kwart voor negen wordt de projectweek, 'Ter land, ter zee en in de lucht' energiek

Nadere informatie

STICHTING KOM IN MIJN TUIN Nieuwsbrief zomer 2017

STICHTING KOM IN MIJN TUIN Nieuwsbrief zomer 2017 View this email in your browser STICHTING KOM IN MIJN TUIN Nieuwsbrief zomer 2017 Zomer in volle gang! Het is weer zover: de schoolvakanties zijn begonnen op vrijdag 21 juli... de kindertuinen en generatietuinen

Nadere informatie

Wandelen in Echt in het natuurgebied de Doort.

Wandelen in Echt in het natuurgebied de Doort. Wandelen in Echt in het natuurgebied de Doort. Het is een mooie zondag middag. De zon schijnt volop, en het is niet koud. Een fijne dag om lekker te gaan wandelen met het IVN. Om 13.00u hebben we samen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 35, Maart 2015 Stichting Eendenkooi Maaspoort

Nieuwsbrief 35, Maart 2015 Stichting Eendenkooi Maaspoort Nieuwsbrief 35, Maart 2015 Stichting Eendenkooi Maaspoort Voor U ligt de 1ste nieuwsbrief van het 10de jaargang. Waarin U kunt zien en lezen wat er in de maanden januari, februari en maart gebeurd is en

Nadere informatie

HOF ESPELO: SPOREN ZOEKEN

HOF ESPELO: SPOREN ZOEKEN HOF ESPELO: SPOREN ZOEKEN ROUTE 2,0 km Hou je van sporen zoeken? Neem dan deze route door Hof Espelo! Ontdek de sporen van verschillende dieren in het bos. De route is zeer geschikt voor het hele gezin.

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

Feestelijke ijsklontjes

Feestelijke ijsklontjes Algemene richtlijnen voor eten uit de natuur Probeer zo hoog mogelijk te plukken Was alles altijd goed Als je twijfelt, eet het niet! Pluk niet op plekken waar honden/katten poepen en plassen Feestelijke

Nadere informatie

.boekeltuinen.nl www

.boekeltuinen.nl www www.boekeltuinen.nl TEGEL ERUIT, PLANTJE ERIN TIP Houd de tuin zo groen Barbara Bekhof mogelijk en minimaliseer de verharding. Arjen Grent 3 REGENTON Als je de regenpijp hebt afgekoppeld, kun je het regenwater

Nadere informatie

De vier seizoenen in de boomgaard

De vier seizoenen in de boomgaard Verantwoordelijke uitgever: Ann Cloet - Tel 056.860.150 De vier seizoenen in de boomgaard Draaiboek de animatie rond «Boomgaard» Voornaam:... Realisatie : CRIE Moeskroen en (Stad Moeskroen) Editie Jaar

Nadere informatie

Nieuwsbrief april 2018

Nieuwsbrief april 2018 Nieuwsbrief april 2018 Uitnodiging Algemene Ledenvergadering 14 mei De jaarlijkse ledenvergadering hebben we genoteerd op 14 mei. En iedereen is uitgenodigd om deze bijeenkomst bij te wonen. Je kunt op

Nadere informatie

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9. Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten

Nadere informatie

MIJN BEZOEK AAN KINDERBOERDERIJ MIKERF IN BRASSCHAAT

MIJN BEZOEK AAN KINDERBOERDERIJ MIKERF IN BRASSCHAAT MIJN BEZOEK AAN KINDERBOERDERIJ MIKERF IN BRASSCHAAT WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar Kinderboerderij Mikerf. Dit is een kinderboerderij in Brasschaat waar ik veel dieren zal kunnen zien.

Nadere informatie

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS 1.V R U C H T W I S S E L I N G Dit verhaal gaat over vruchtwisseling. Vruchtwisseling betekent dat je planten niet steeds op dezelfde plek zaait

Nadere informatie

Maak uw activiteiten beschikbaar voor sponsoring!!

Maak uw activiteiten beschikbaar voor sponsoring!! Maak uw activiteiten beschikbaar voor sponsoring!! PASSEN DEZE ACTIVITEITEN BIJ DIE VAN UW REGIO? GEEF ZE OP VOOR WWW.LANDSCHAPS VEILING.NL ONTVANG STEUN, WORD ZICHTBAAR & BEREIKBAAR! Landschapsveiling.nl

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo

Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo 5 km Waar Leuvenumse bossen Vertrekpunt Parkeerplaats Poolseweg [https://maps.google.com/? q=52.3032,5.71531] Gevarieerde wandelroute langs de Leuvenumse

Nadere informatie

Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.

Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge

Nadere informatie

Programma Monumentendag 10 en 11 september 2016

Programma Monumentendag 10 en 11 september 2016 Programma Monumentendag 10 en 11 september 2016 Locatie Tijdstip Zaterdag 10 september Zondag 11 september Maastricht Kasteel Hartelstein Van 10.00 tot 17.00u Boekenmarkt en Brocantemarkt Boekenmarkt en

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

Beste leerling, Ik wens je veel succes met het vinden van een leuke stageplaats en veel plezier bij het stage lopen.

Beste leerling, Ik wens je veel succes met het vinden van een leuke stageplaats en veel plezier bij het stage lopen. Beste leerling, Ben je dit schooljaar op zoek naar een leuke en leerzame maatschappelijke stageplaats? Kijk dan snel in deze folder. Je vindt er stageplaatsen dichtbij de natuur. Je kunt als stagiair meehelpen

Nadere informatie

Waterbericht van Anita, november december 2017 (deel 2) Deltacongres: Een gezonde bodem zorgt voor meer opbrengst.

Waterbericht van Anita, november december 2017 (deel 2) Deltacongres: Een gezonde bodem zorgt voor meer opbrengst. Waterbericht van Anita, november december 2017 (deel 2) Deltacongres: Een gezonde bodem zorgt voor meer opbrengst. Symposium Biodiversiteit en Leefgebieden Noord-Brabant: Sinds een paar jaar organiseert

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. De Specht Er zijn verschillende soorten spechten: de groene, de zwarte en

Nadere informatie

Jaarbericht Stichting Overtuin Bisdom van Vliet Werkgroep Welzijn Haastrechtse Bos

Jaarbericht Stichting Overtuin Bisdom van Vliet Werkgroep Welzijn Haastrechtse Bos Jaarbericht 2014 Stichting Overtuin Bisdom van Vliet Werkgroep Welzijn Haastrechtse Bos Op 10 september 2014 werd de Stichting Overtuin Bisdom van Vliet opgericht. Bij de ondertekening van de oprichtingsakte

Nadere informatie

Sponsormogelijkheden en bijbehorende tegenprestaties op en rond De Ulebelt, centrum voor natuur- en milieu-educatie & kinderboerderij

Sponsormogelijkheden en bijbehorende tegenprestaties op en rond De Ulebelt, centrum voor natuur- en milieu-educatie & kinderboerderij SPONSORING EN TEGENPRESTATIES Stichting De Ulebelt Maatmansweg 3 7425 NC Deventer www.ulebelt.nl info@ulebelt.nl 0570-65 34 37 Sponsormogelijkheden en bijbehorende tegenprestaties op en rond De Ulebelt,

Nadere informatie