Pychotherapeutische psychiatrie Een nieuwe kijk op diagnostiek en ethiek

Transcriptie

1 Pychotherapeutische psychiatrie Een nieuwe kijk op diagnostiek en ethiek Dr. Moniek Thunnissen, Zelfstandig gevestigd psychiater-psychotherapeut, trainer en supervisor Transactionele Analyse.

2

3

4 Opzet van de lezing De patiënt vertelt De structuurdiagnose als co-creatie Bevrijden van patiëntenverhalen Farmacotherapie is een vorm van psychotherapie Psychotherapeutische psychiatrie: werken vanuit kracht Afsluiting

5 De patiënt vertelt Wilma Boevink, Trimbosinstituut: Wij worden onderzocht, maar niet echt gezien. Er wordt naar ons geluisterd, maar we worden niet gehoord. Wouter Kusters: Filosofie van de Waanzin.

6 De patiënt vertelt Calton et al (2009): 9000 abstracts 2 congressen over schizofrenie Hoeveel % over de subjectieve belevingen van patiënten?

7 De patiënt vertelt Calton et al (2009): 9000 abstracts 2 congressen over schizofrenie Hoeveel % over de subjectieve belevingen van patiënten? 2 %

8 De structuurdiagnose als co-creatie Structuurdiagnose: het formuleren van een betekenisvolle samenhang van etiologische factoren die leiden tot een psychiatrisch syndroom Eerst de vragenlijsten, dan de patiënt?? DSM in plaats van diagnose?? Het verhaal van de patiënt vertalen in een professioneel verhaal over de patiënt

9 De structuurdiagnose als co-creatie

10 De structuurdiagnose als co-creatie De psychiater construeert samen met de patiënt een persoonlijk verhaal: Het persoonlijke verhaal van de patiënt (1 e persoonsperspectief) De co-creatie van psychiater en patiënt. Dit is geen tekortkoming van de psychiatrische diagnostiek maar een wezenskenmerk!

11 De structuurdiagnose als co-creatie Psychiater = expert in psychiatrische diagnostiek; Patiënt = expert over zichzelf en zijn leven -> twee waarheden naast elkaar! Wij zijn ons brein?

12 De structuurdiagnose als co-creatie Psychiater = expert in psychiatrische diagnostiek; Patiënt = expert over zichzelf en zijn leven -> twee waarheden naast elkaar! Wij zijn ons brein? Wij zijn ons verhaal!

13 Het bevrijden van patiëntenverhalen Conceptuele stolling: Diagnostiek: de rijke verhalen van patiënten worden noodzakelijkerwijze ingekrompen tot hyponarratieven: de kleurenfilm wordt een zwart-witfoto Daarna: terugvertaling naar het 1 e persoons perspectief: individualiseren, dynamiseren, een plaats geven in het levensverhaal, gericht op herstel. Andrew Solomon: Demonen van de middag.

14 Psychofarmacotherapie is een vorm van psychotherapie Er zijn goede en minder goede behandelaars... (McKay et al, J Affect Dis 2006)

15 Psychofarmacotherapie is een vorm van psychotherapie Wat maakt iemand tot een goede behandelaar? kwaliteit van de therapeutische relatie empathie, vertrouwen kunnen wekken, inzet, authenticiteit En hoe doet u dat?? Eerste indruk? (stelt u uzelf eens in de positie van de patiënt.)

16 Psychofarmacotherapie is een vorm van psychotherapie Geïrriteerde patiënt: Eerst heb ik te horen gekregen dat ik naar een psychiater moet en nu is het al een half uur later dan de afgesproken tijd. Wat moet ik eigenlijk met u? Hoe reageert u?

17 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patiënt

18 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patient

19 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patient

20 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patient

21 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patiënt

22 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patient

23 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse O O V V K K Psychiater Patiënt

24 Psychofarmacotherapie is een vorm van psychotherapie Vervolgconsulten: Wat gaat er wél goed? Kleine stapjes zijn ook belangrijk! Geef een compliment! Doorbreek het klaagpatroon! Praat u ook wel eens met patiënten over hun hobby s, huisdier, vakanties, sterke kanten, talenten, zaken waar ze trots op zijn. Patiënten zijn meer dan hun klachten; zien wij dat ook?

25 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse: de dramadriehoek (Karpman, 1968) Redder Aanklager Slachtoffer

26 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse: de dramadriehoek Redder Aanklager Slachtoffer

27 Communicatie vanuit de Transactionele Analyse: de dramadriehoek Redder Aanklager Slachtoffer

28 Alternatief voor de dramadriehoek Eigen verantwoordelijkheid van allebei, psychiater en patiënt! Herkennen dat je in de rol van Redder bent geschoten Ingaan op achterliggende behoeften Open zijn over mogelijkheden en beperkingen Respectvol met jezelf en ander omgaan Samenwerken en dat kan op verschillende manieren

29 Psychotherapeutische psychiatrie: werken met en vanuit kracht Existentiële psychotherapie: Yalom et al Persoonsgericht experientiële benadering: Lietaer et al Oplossingsgerichte benadering: Bannink et al Verbindend gezag: Margreet de Pater et al Systeemtherapie: circulariteit rol van naastbetrokkenen Bemoeizorg: Thielens et al Herstelgerichte benadering: Boevink et al Transactionele analyse

30

31

32 Dank u voor uw aandacht!