Bijlage 3.3 van Crisisplan Waterschap Limburg. CBP Hoog Water Maas Waterschap Limburg

Transcriptie

1 Bijlage 3.3 van Crisisplan Waterschap Limburg CBP Hoog Water Maas Waterschap Limburg

2 Titel Calamiteitenbestrijdingsplan Hoog Water Maas Waterschap Limburg Datum Versie 0.4 Status concept Corsanummer Calamiteitenbestrijdingsplan Droogte Waterschap Limburg Calamiteitenbestrijdingsplan Droogte Waterschap Limburg schriftelijk Vrijgave Dit document is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van Juus Teensma in samenwerking met: Naam Functie Rol Bert Smeets Trekker plan WPM adviseur William van Ruiten Specialist waterkeringen adviseur Rinus Potter Specialist waterkeringen adviseur Dit document is vrijgegeven door Eric de Wit

3 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Uitgangspunten... 5 Leeswijzer Taken crisispartners informatie-uitwisseling en afstemming... 8 Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen... 9 Rampenbestrijdingsplannen Veiligheidsregio s Noord-Limburg en Limburg Zuid Leiding en coördinatie...12 Coördinerende structuren waterschap Waterschap Respons Team (WRT) Dijkwachtorganisatie Waterschap Operationeel Team (WOT) Waterschap Coördinatie Centrum (WCC) Waterschap Actiecentrum Crisis Communicatie (WACC) Waterschap Beleidsteam (WBT) Coördinerende structuren Waterschap versus Algemene Kolom Beleidsregels waterkeringen...19 Resultaten toets op de waterkeringen Scenario s Hoogwater Maas...20 Falen opbouw hoogwaterbeveiliging Overstroming Dijkdoorbraak Poldereffecten (kwelwater) Melding en Alarmeringen Informatiemanagement Operationele documenten

4 Inleiding Doel Het calamiteitenbestrijdingsplan Hoogwater Maas beoogt invulling te geven aan alle taken die ten tijde van hoogwater op de Maas zijn toebedeeld aan Waterschap Limburg. Het sluit aan op algemeen geldende afspraken in het calamiteitenplan en beschrijft de bijzonderheden die specifiek op Hoogwater Maas van toepassing zijn. In het calamiteitenplan staan de risico s beschreven ten aanzien van de taakstelling van het waterschap. Met betrekking tot het systeem waterkeringen zijn dit: Risico s Mogelijke calamiteiten Gevolgen Maatregelen Falen opbouw hoogwaterbeveiliging Overstroming. Dijkdoorbraak Binnen stromen van maaswater via openstaande kunstwerken zoals afsluiters in rioleringen en kruisingen met open watersystemen. Coupures die niet gesloten en noodplannen die niet tijdig uitgevoerd zijn. Wateroverlast lokaal of regionaal binnen een dijkring, door de grote hoeveelheid water die over de waterkering stroomt. Wateroverlast lokaal of regionaal binnen een dijkring, door de grote hoeveelheid water die binnen stroomt. Wateroverlast met mogelijk schade aan vloeren en interieur van gebouwen. Gewasschade en verdrinking kleinvee. Overlast en hinder voor verkeer. Tijdelijk stilleggen economische activiteit. Wateroverlast met mogelijk schade aan vloeren en interieur van gebouwen. Gewasschade en verdrinking kleinvee. Overlast en hinder voor verkeer. Tijdelijk stilleggen economische activiteit. Wateroverlast met mogelijk schade aan vloeren en interieur van gebouwen. Gewasschade en verdrinking kleinvee. Overlast en hinder voor verkeer. Tijdelijk stilleggen economische activiteit. Tijdig starten met de uitvoeringen van de acties in het draaiboek met voldoende responstijd voor noodmaatregelen. Goed toezicht beheer en onderhoud van de kunstwerken in de waterkeringen. Voldoende oefenen, trainen en opleiden m.b.t. opbouw van hoogwaterbeveiliging. Bekend zijn met de risicolocaties en daar waar mogelijk noodplannen opstellen om het beschermingsniveau te verhogen en pro actief in de advisering over evacueren. Bekend zijn met de risicolocaties en bij inspecties de zwakke plekken tijdig in beeld brengen. Noodplannen

5 Risico s Mogelijke calamiteiten Gevolgen Maatregelen Poldereffecten door te veel kwelwater. Niet langer kunnen drooghouden van de dijkringen bij langdurig hoogwater en extreme omstandigheden. Wateroverlast met mogelijk schade aan vloeren en interieur van gebouwen. Gewasschade en verdrinking kleinvee. Overlast en hinder voor verkeer. Tijdelijk stilleggen economische activiteit. Knelpunten signaleren en in beeld brengen. Voldoende pompcapaciteit (eigen of inhuur) achter de hand hebben. Aanpak Waterschap Limburg bereidt zich voor op het optreden bij Hoogwater Maas door afspraken vast te leggen over de wijze waarop medewerkers activiteiten ontplooien in het kader van dit calamiteitenbestrijdingsplan. Dit plan is opgesteld in het verlengde van het calamiteitenplan van het waterschap. Daar waar het calamiteitenplan niet voorziet in een adequate aanpak van het bestrijden van de overlast worden aanvullende afspraken neergelegd in dit bestrijdingsplan. Doelgroepen De doelgroepen in het calamiteitenbestrijdingsplan Hoog Water Maas zijn: - de bestuurders, zijnde lid van het beleidsteam van het waterschap - de leidinggevenden, zijnde lid van het operationeel team van het waterschap - uitvoerende van de crisisorganisatie van het waterschap - functionele derden waaronder overheidsorganen en diensten op afstand. Hieronder worden verstaan organisaties die uitvoerende taken aannemen onder verantwoordelijkheid van de bestuurders dan wel leidinggevenden als bovengenoemd

6 Uitgangspunten Afbakening Dit calamiteitenbestrijdingsplan is een mono disciplinair coördinatieplan op tactisch en operationeel niveau. Het geeft inzicht in de structuur van de calamiteitenorganisatie van het waterschap en specificeert de raakvlakken tussen het waterschap en andere, bij hoogwater Maas, betrokken partijen. Dijkringen waterschap Limburg Het bestrijdingsplan Hoogwater Maas is van toepassing op de dijkringen binnen het verzorgingsgebied van het waterschap Limburg. Het betreft hier de dijkringen 54 t/m 95 van Mook-Ottersum tot Maastricht en Eijsden-Margraten (zie bijlage I). Begripsbepaling hoogwater Maas In dit plan wordt consequent gesproken over hoogwater Maas. Met hoogwater Maas wordt bedoeld; elke vorm van optreden van hoogwater op de Maas vanaf een afvoer van 1000 m³/sec bij St. Pieter (km raai 10.8). Het hoogwater Maas wordt beëindigd nadat de afvoer bij St. Pieter en Mook lager is geworden dan 1000 m³/sec en er zich tussen St. Pieter en Mook geen hoogwatergolf bevindt afwijkend van de genoemde debieten. Fasering De coördinatiefasen uit het calamiteitenplan zijn normaal van toepassing. Crisisorganisatie Indien er sprake is van calamiteit Hoogwater Maas wordt er altijd opgetreden vanuit de structuur van de crisisorganisatie WSL. Aanvullingen op de onderlinge relaties, samenstelling en werkwijze van de crisisorganisatie zijn nader beschreven in hoofdstuk 2 van dit calamiteitenbestrijdingsplan

7 Leeswijzer Deel A Tactisch Deel: Uitgangspunten en Richtlijnen Crisisorganisatie In hoofdstuk 1 wordt een overzicht gegeven van de partners in de crisisbeheersing die een rol (kunnen) spelen in de bestrijding van wateroverlast. En wat de afspraken zijn qua informatie uitwisseling op basis van een kleurcodering waarmee de ernst van een situatie wordt geduid. In hoofdstuk 2 wordt aangegeven hoe de leiding en coördinatie is geregeld binnen WSL voor dit bestrijdingsplan. Qua beleid wordt in hoofdstuk 3 verteld hoe de Veiligheid is geborgd vanuit de taakstelling van het waterschap en hoofdstuk 4 beschrijft de scenario s die kunnen leiden tot wateroverlast. Hoofdstuk 5 beschrijft welke meldingen en alarmeringen er zijn om dit bestrijdingsplan op te starten en te komen tot opschaling van de crisisorganisatie. Tot slot is in hoofdstuk 6 te lezen hoe het informatiemanagement rondom de calamiteit geregeld is. Deel B Operationeel Deel (niet openbaar) In dit deel (hoofdstuk 7) van het calamiteitenbestrijdingsplan wordt verwezen naar de te raadplegen documenten en informatiesystemen die gebruikt worden bij de uitvoering van dit plan. Daar waar het calamiteitenbestrijdingsplan Wateroverlast niet in voorziet, zijn de gebruikelijke afspraken vanuit het overkoepelende calamiteitenplan van toepassing

8 Bestrijdingsplan Hoogwater Maas Deel A - Uitgangspunten en Richtlijnen voor de Crisisorganisatie

9 1. Taken crisispartners informatie-uitwisseling en afstemming Bij het uitvoeren van de crisisbeheersing in het kader van hoogwater Maas, is samenwerking met partners in de hulpverlening essentieel. Onderstaand figuur geeft een overzicht van de partijen die in dit plan nader worden toegelicht en met wie afstemming plaats vindt. Partijen uit Algemene kolom die directe afstemming hebben met waterkolom Partijen uit Waterkolom die informatie uitwisselen en afstemmen binnen eigen kolom. Waterschap Limburg Veiligheidsregio s Rijkswaterstaat Zuid-Nederland WMCN Watermanagement Centrum Nederland Gemeenten Waterschappen en UvW Unie van Waterschappen Figuur 1: Organisaties waarvan taken voor informatie-uitwisseling en afstemming over maatregelen en communicatie zijn vastgelegd in dit bestrijdingsplan. Doelstelling van dit plan is onder meer om op basis van de verschillende kleurcodes waarmee de ernst van de situatie wordt geduid te beschrijven wat de taken zijn van de crisispartners voor: Informatie-uitwisseling o Vroegtijdige alarmering: alle betrokken partijen worden zo vroeg mogelijk geïnformeerd over de verwachte (hoog)watersituatie van de regionale watersystemen; o Een gedeeld beeld van de (verwachte) situatie: alle betrokken partijen acteren vanuit dezelfde verwachte situatie. Afstemming over waterbeheersmaatregelen en de effecten hiervan. Afstemming over pers- en publiekscommunicatie, zodat de communicatieboodschappen naar de media en het publiek consistent zijn. Van de organisaties genoemd in bovenstaande figuur zijn netwerkkaarten beschikbaar. Deze zijn te raadplegen via (nog nader invullen nadat via zaakgericht werken er een informatiesysteem voor is ingericht binnen sharepoint)

10 Landelijk Draaiboek Hoogwater en Overstromingen In 2015 is een nieuw landelijk draaiboek Hoogwater en Overstromingen vastgesteld met als doel om gezamenlijk effectief te kunnen handelen bij een crisis als gevolg van een teveel aan water. Daarom beschrijft het draaiboek, bij de verschillende landelijke kleurcodes, de taken voor: Informatie-uitwisseling Afstemming over waterbeheersmaatregelen met bovenregionale effecten. Afstemming over communicatie, zodat de communicatieboodschappen naar de media consistent zijn. Het landelijk systeem van kleurcoderingen waarmee de ernst van de situatie (scenario) wordt aangegeven heeft een signaalfunctie voor de (verwachte) toestand van het watersysteem en de mogelijke maatschappelijke impact. Doel daarvan is het creëren van een eenduidig en gedeeld beeld van de situatie onder burgers, waterbeheerders en hulpdiensten uit de algemene kolom. De kleurcode is de basis voor afspraken die gelden voor informatie-uitwisseling, afstemming over maatregelen en afstemming over communicatie naar de media. Kleurcode groen Er is niets bijzonders aan de hand in het watersysteem. Er is geen sprake van een (verwachte) hoogwatersituatie. Het Waterbeheer wordt ingevuld conform vastgesteld beleid, wetgeving en regels. Kleurcode geel Hier en daar zijn (verwachte) waterstanden verhoogd. Waterbeheerders nemen standaardmaatregelen om het eigen beheergebied te beschermen tegen het water. Gebruiksfuncties op en aan het water en activiteiten in uiterwaarden of in andere buitendijkse gebieden kunnen worden beperkt. Kleurcode Geel kan meerdere keren per jaar voorkomen. Kleurcode oranje De ernst neemt (naar verwachting) toe en gebruiksfuncties op en aan het water kunnen verder worden beperkt. Waterbeheerders nemen verdergaande standaardmaatregelen om het eigen beheergebied te beschermen tegen het water. Lichte schade aan waterkeringen kan optreden. Indien nodig worden grootschalige maatregelen voorbereid. Kleurcode oranje komt gemiddeld eens in de vijf jaar voor. Kleurcode rood Zeer ernstige en uitzonderlijke situatie in het watersysteem (verwacht). Dreigend gevaar voor nationale veiligheid. Er kunnen waterstanden optreden die tot overlast en schade kunnen leiden. Grootschalige noodmaatregelen (zoals het tijdelijk verstevigen en/of verhogen van keringen en eventuele evacuatie) kunnen worden getroffen. Kleurcode rood komt gemiddeld eens in de 25 tot 100 jaar voor. De besluitvorming over het afgeven van de landelijke kleurcodering gebeurt automatisch door het WMCN (Water Management Centrum Nederland in Lelystad) De landelijke kleurcodering uit het landelijk draaiboek Hoogwater en Overstromingen staat los van de opschalings-systematiek van de crisispartners (zoals de verschillende fasen bij de Waterschappen, Rijkswaterstaat en de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdingsprocedure binnen de algemene kolom). Ons waterschap werkt dus volgens de eigen opschalingscriteria uit dit bestrijdingsplan maar zorgt wel dat wordt voldaan aan de afspraken uit het Landelijk draaiboek Hoogwater en Overstromingen. Een actuele versie van het draaiboek is te vinden op In het draaiboek kunnen alle crisispartners lezen wat zij van elkaar kunnen verwachten

11 Grenswaarden Landelijke kleurcodering voor de Limburgse Maas kleurcode St. Pieter waterstand St. Pieter Afvoer Groen normaal Normaal Geen sprake van een hoogwatersituatie 800 m3/s start berichtgeving** Geel 1 maal per jaar Oranje 1 maal per 5 jaar Rood 1 maal per 25 jaar 45,00 +NAP bereikt* of 45,30 +NAP binnen 12 uur 46,40 +NAP bereikt* of NAP binnen 12 uur 47,45 +NAP bereikt* of 47,65 +NAP binnen 12 uur 1250 m3/s bereikt* of 1500 m3/s binnen 12 uur 2000 m3/s bereikt* of 2250 m3/s binnen 12 uur 2600 m3/s bereikt* of 2850 m3/s binnen 12 uur MHW 48,30 +NAP 3400 m3/s * En verdere stijging of aanhoudende hoge standen verwacht ** De start van de statusberichtgeving stelt de waterbeheerders in staat de eerste maatregelen voor te bereiden Berichtgeving over afvoeren en kleurfasering door Rijkswaterstaat St. Pieter Afvoer Bericht Afzender 800 m3/s bereikt en verder stijgen Statusbericht WMCN-Rivieren verwacht 1000 m3/s bereikt Attenderingsbericht Meldpunt Water 1250 m3/s bereikt Voorwaarschuwing Meldpunt Water 1250 m3/s bereikt en verdere stijging of aanhoudende hoge standen verwacht of Statusbericht met kleurcode geel Landelijk waterbeeld (als ook in WMCN-Rivieren WMCN-LCO 1500 m3/s binnen 12 uur verwacht andere watersystemen opschaling plaatsvindt) 1500 m3/s bereikt Alarmering Meldpunt Water 1500 m3/s bereikt 1 ste Hoogwaterbericht WMCN WMCN Rivieren 2000 m3/s bereikt en verdere stijging of aanhoudend hoogwater verwacht of 2250 m3/s binnen 12 uur verwacht 2600 m3/s bereikt en verdere stijging of aanhoudend hoogwater verwacht of 2850 binnen 12 uur verwacht Hoogwaterbericht met kleurcode oranje en Landelijk waterbeeld Hoogwaterbericht met kleurcode rood en Landelijk waterbeeld WMCN-Rivieren en WMCN-LCO WMCN-Rivieren en WMCN-LCO

12 Rampenbestrijdingsplannen Veiligheidsregio s Noord-Limburg en Limburg Zuid. Schematische weergave opschalingscriteria grip-structuur Veiligheidsregio Limburg-Noord Schematische weergave opschalingscriteria grip-structuur Veiligheidsregio Zuid-Limburg Afspraak met de Veiligheidsregio Zuid-Limburg is dat bij het bereiken van de alarmgrens 1500 m3/s de OL van de Veiligheidsregio op basis van de verwachtingen bepaalt of er een grip 2 wordt ingesteld. Deze afspraak geldt zolang er geen nieuw Rampenbestrijdingsplan is vastgesteld. De rampenbestrijdingsplannen van beide veiligheidsregio s zijn te raadplegen op: (nog nader invullen waar in SharePoint deze documenten zijn opgeslagen)

13 2. Leiding en coördinatie Coördinerende structuren waterschap Voor het optreden ten tijde van hoog water Maas maakt het waterschap gebruik van de crisisorganisatie conform de structuur in het calamiteitenplan. Coördinatiefase 1 wordt ingezet voor alle acties tot 1500 m3/s waarbij 2 Waterschap Respons Teams Noord en Zuid (WRT) operationeel zijn. Coördinatiefase 1 L WRT Regio Noord Waterschap ResponsTeam L OVD Water WSL (multi Copi) Calamiteitenloods Horst Steunpunt Horst Steunpunt Weert Planning en registratie Logistiek L WRT Regio Zuid Waterschap ResponsTeam OVD Water WSL (multi Copi) Specialisten Regiomedewerkers dijkwachtorganisatie Aannemers Calamiteitenloods Sittard Steunpunt Sittard Regulier WWD WSL Regio Noord Waterwachtdienst WWD WSL Regio Zuid Waterwachtdienst Achterwacht Noord 1 en 2 en Zuid 1 en 2 Waterschap Respons Team (WRT) De WRT s coördineren alle uitvoerende activiteiten in de regio s Noord en Zuid, onder aansturing van de leider WRT. Deze teams opereren vanuit de calamiteitenloodsen in Horst en Sittard. Het WRT wordt te allen tijde aangevuld met een informatiecoördinator. Indien gewenst worden ook specialisten op het gebied van communicatie, hydrologie en/of crisisbeheersing aan het WRT toegevoegd. In deze situatie wordt de Operationeel leider (OL) altijd geïnformeerd over het voornemen om op te schalen naar coördinatiefase 1. De OL en de adviseur crisiscommunicatie zorgen in deze fase voor afstemming over het eerste communicatiebericht. Inhuur aannemers De WRT s worden uitgebreid met teams van aannemingsbedrijven. Hierbij is de filosofie dat planbare acties uit het draaiboek die veel inzet van mankracht en materieel vergen zijn weggezet bij deze ingehuurde teams. Ook worden extra tractors ingehuurd van agrarische loonbedrijven voor de inzet van eigen aftak as aangedreven pompen in de regio Noord. De afspraken hierover zijn vastgelegd in waakvlamovereenkomsten. Echter de regie en het toezicht op de uitvoering blijft de verantwoordelijkheid van het WRT. Dijkwachtorganisatie De Dijkwachtorganisatie is ook onderdeel van het Waterschap Responsteam (WRT). Ook zij opereren in de betreffende regio Noord of Zuid vanuit de steunpunten in Horst en Sittard. Hiermee zijn alle uitvoerende activiteiten in het veld in één hand komen te liggen en worden de communicatielijnen tussen medewerkers in het veld eenduidig en kort.

14 De inzet van de Dijkwachtorganisatie is sterk gerelateerd aan de prognose maar kan toch al deels opgestart en ingezet worden in coördinatiefase 1. De invulling en werkwijze van de Dijkwachtorganisatie is hieronder beschreven. Ter ondersteuning van de Leider WRT is er een aparte Coördinator Dijkwachten, hij is verantwoordelijk voor de tijdige beschikbaarheid van de Dijkwachten en de inspectie van de waterkeringen. Aan hem worden de inspectieresultaten gerapporteerd op basis waarvan hij de eerste diagnose stelt voor verdere afhandeling. Hij wordt hierin bijgestaan door een informatieverwerker met kennis van de te gebruiken Gis-applicaties. De verdere invulling van de Dijkwachtorganisatie voor Noord en Zuid is verschillend en wordt daarom hieronder uitgesplitst. Regio Noord De Dijkwachten zijn als vrijwilligers geworven uit de directe omgeving van de dijkringen en als zodanig aangesteld voor de Dijkwachtorganisatie. Zij vormen een groep van ca 380 personen verdeeld over 22 rayons. Binnen deze rayons zijn 25 Hoofden Dijkwachtpost actief die verantwoordelijk zijn voor het operationeel hebben van de hulpmiddelen en de uitgifte hiervan aan de Dijkwachten die toegewezen zijn aan zijn deelgebied binnen de rayons. De hulpmiddelen die de teams die actief gaan inspecteren ontvangen zijn: - IPhone met de App Dijkwachtmeldingen. - Nog nader invullen (actie Bert) De teams bestaan uit 2 Dijkwachten met als uitgangspunt dat de inzet beperkt blijft tot 2 uur per keer. Dit vanwege het feit dat veel van deze vrijwilligers nog een eigen baan hebben. Het samenstellen van de teams en het coördineren van de inzet is een taak van de Coördinator Dijkwachten. Regio Zuid De Dijkwachten zijn opgedeeld in 14 vaste teams bestaande uit medewerkers van het waterschap (41) en medewerkers van de gemeenten (33) waar de waterkering is gelegen. De inzet en aanwijzing van 2 personen per team is de taak van de Coördinator Dijkwacht. Deze medewerkers hebben vast de beschikking over een IPhone die voorzien wordt van de Dijkwachtenmeldingen App. Verder ontvangen ze voorafgaand aan het inspecteren: - Een opbergmap/klembord met de overzichtskaarten uit de beschermingsatlas waterkeringen. - Nog nader invullen (actie Alex) De planning m.b.t. de frequentie en aanvang van het inspecteren blijft zoals het altijd is geweest en betekend dat het per regio verschilt, dit omdat het is gebaseerd op de actuele situatie m.b.t. het beschermingsniveau en de toets resultaten van de waterkeringen. De kerntaken van de kadewachtteams zijn; inspecteren en controleren; opnemen van peilschalen; doormelden van meldingen aan de meldkamer De risicolocaties die bekend zijn uit de toetsing van de waterkeringen, de reguliere inspecties vanuit de zorgplicht en de vergunningverlening worden jaarlijks in kaart gebracht en als aandachtsgebieden meegegeven aan de Dijkwachtteams. Per regio is in het steunpunt een zogenaamde meldkamer ingericht met bijbehorende hulpmiddelen voor de Coördinator Dijkwacht en de informatieverwerker. De Coördinator Dijkwacht is in deze tevens centralist en verzorgt de communicatie met de Dijkwachten via telefoon of portofoon. De Dijkwachten

15 zijn de ogen en oren van het waterschap op de waterkering. Zij melden onwenselijke situaties via de meldingen App naar de meldkamer die door de Informatieverwerker worden opgepakt conform de procesbeschrijving Backoffice Dijkwachtmeldingen App. (Als dit proces definitief is dan schematisch hierin verwerken of als bijlage toevoegen) In deze werkwijze waarbij het centrale meldpunt voor de Dijkwachtorganisatie binnen het WRT ligt zullen niet meer alle meldingen door worden geleid naar kantoor maar zal het overgrote deel daarvan (inschatting > 95%) direct worden afgedaan in het WRT. Enkel de complexe vraagstukken over de toestand van de waterkering zullen nog worden doorgeleid naar het WCC op kantoor om vervolgens via een team van specialisten (waterkeringen e.d.) te komen tot een integrale afweging voor de inzet van de optimale maatregel. De uitvoering van deze maatregel wordt teruggelegd in het WRT bij een coördinator maatregelen die verantwoordelijk is voor de coördinatie en aansturing van de maatregelen op locatie en de terugkoppeling hiervan naar het WRT. De specialist waterkeringen kan eventueel op locatie ondersteunen als adviseur. Communicatiemiddelen Dijkwachtorganisatie. GSM Alle sleutelfunctionarissen en uitvoerende medewerkers van het Waterschap Limburg hebben de beschikking over een smartphone. Hierdoor is iedereen betrokken bij de uitvoering van de bestrijdingsacties in principe altijd bereikbaar. Portofoonsysteem Een portofoonsysteem is een open radionet van twee of meer radiostations gericht op samenwerking en informatieoverdracht. Het waterschap wil een overeenkomst aangaan met een leverancier voor het permanent stand-by hebben van dit systeem waardoor het bij alle type incidenten kan worden gebruikt als communicatiemiddel. De coördinator ondersteuning is verantwoordelijk voor de distributie en activering van dit systeem. De afspraken over het gebruik van bovenstaande middelen door de Dijkwachten is: - De smartphone wordt gebruikt om via de Dijkwachtenmeldingen App de locaties en bevindingen door te geven en; - De porotofoon wordt altijd door het Dijkwachtteam gebruikt voor de communicatie met de meldkamer. De procedure voor het aan en afmelden of te wel de communicatie tussen de Dijkwachten en de meldkamer gaat als volgt: Nog nader uitwerken: - procedure aan en afmelden van de Dijkwachten op basis van unieke code of teamnaam. Indien sprake is van een verhoogde afvoer maas > 1500 m3/s zal er worden opgeschaald naar coördinatiefase 2 en is er sprake van centrale aansturing door de Operationeel Leider (OL)

16 Crisisorganisatie in coördinatiefase 2. L WACC Waterschap ActieCentrum CrisisCommunicatie Analyse en advies Pers en publiek Adviseur WOT/WBT omgevingsanalist P&P communicatie Webredacteur OL WOT Waterschap Operationeel Team ACW WSL (multi ROT) Adviseur crisisbeheersing Advies crisisbeheersing procesbewaking Planning en registratie Hydrologie Coördinatiefase 2 L WCC Waterschap Coördinatie Centrum Waterkwaliteit/ecologie Zuiveren Waterkeringen Handhaven Juridisch BHV Coördinatiefase 1 L WRT Regio Noord Waterschap ResponsTeam L OVD Water WSL (multi Copi) Calamiteitenloods Horst Steunpunt Horst Steunpunt Weert Planning en registratie Logistiek L WRT Regio Zuid Waterschap ResponsTeam OVD Water WSL (multi Copi) Specialisten Regiomedewerkers dijkwachtorganisatie Aannemers Calamiteitenloods Sittard Steunpunt Sittard Regulier WWD WSL Regio Noord Waterwachtdienst WWD WSL Regio Zuid Waterwachtdienst Achterwacht Noord 1 en 2 en Zuid 1 en 2 Waterschap Operationeel Team (WOT) Het WOT coördineert alle activiteiten op tactisch niveau. De Operationeel Leider bepaalt de wijze waarop aan het tactisch niveau invulling wordt gegeven. Door deze vrijheid in het inrichten van de organisatie op tactisch niveau ontstaat een flexibele structuur die de organisatie in omvang kan aanpassen aan de behoefte. De activiteiten van het tactische niveau richten zich op: - het effectgebied - de ondersteuning aan het WRT - de voorbereiding op strategische keuzes - (een bijdrage aan) het samenstellen/beheren van de informatie en het gedeeld waterbeeld - informeren van de omgeving In een hoog water Maas situatie zal het WOT ondersteund worden door een tweetal actiecentrums zijnde een Waterschap Coördinatie Centrum (WCC) en een Actiecentrum Crisis-Communicatie (WACC)

17 Waterschap Coördinatie Centrum (WCC) De functie van dit team bestaat uit 2 hoofdtaken: 1. Coördineren van de bestrijding op basis van acties en afspraken uit de bestrijdingsplannen 2. Scenario-denken en adviseren van het WOT Met betrekking tot punt 1 heeft het team de vaardigheden in huis om de operationele (informatie)systemen waaronder het geautomatiseerd draaiboek te gebruiken om de calamiteit te kunnen coördineren op basis van acties en afspraken uit het operationeel deel van dit bestrijdingsplan. Ten aanzien van punt 2 is in dit team de benodigde specialistische kennis samengebracht om tot integrale afstemming en voorstellen te komen m.b.t. de ontwikkeling van een hoog Water Maas calamiteit. Hierbij richt het zich primair op het scenario-denken om van daaruit advies te geven op basis van vergelijkingen van de verschillende oplossingsrichtingen voor de diverse scenario s. Waterschap Actiecentrum Crisis Communicatie (WACC) Er zijn veel mensen nodig om diverse doelgroepen zoals bestuurders, getroffenen, betrokkenen, algemeen publiek en media op het juiste moment met de juiste middelen van de juiste informatie te voorzien. De uitvoerende werkzaamheden zijn daartoe ondergebracht in het WACC. Kern van de werkzaamheden is het gedurende de crisis realiseren van de drie doelstellingen van crisiscommunicatie: - betekenisgeving - handelingsperspectief/schadebeperking - informatievoorziening De invulling van dit Actiecentrum is nader beschreven in het Crisiscommunicatieplan Waterschap Limburg dat onderdeel is van het Crisisplan Waterschap Limburg. Indien er bestuurlijke keuzes gewenst zijn zal er altijd worden opgeschaald naar coördinatiefase 3 en is het Waterschaps-beleids Team (WBT) het hoogste uitvoerende orgaan

18 Uitbreiding Crisisorganisatie in coördinatiefase 3. Leden dagelijks bestuur VZT WBT Waterschap BeleidsTeam Liaison WSL (multi RBT) Secretaris -Directeur Adviseur communicatie Adviseur crisisbeheersing Operationeel leider Waterschap Beleidsteam (WBT) Het WBT is het platform waarbinnen de voorzitter (of zijn plaatsvervanger) invulling geeft aan de besluitvorming, beleidsbepaling en beleidscoördinatie op strategisch niveau. Hij wordt daarin gesteund door een aantal vaste beleidsadviseurs. Daarnaast kunnen naar behoefte ook andere beleidsadviseurs aanschuiven. Het is aan de voorzitter te bepalen of en welke van de beleidsadviseurs hierbij aanwezig moet zijn. Mandaten De operationeel leider heeft het mandaat om daar waar nodig af te wijken van de voorgestelde aanpak in dit bestrijdingsplan Hoog Water Maas zolang er gehandeld wordt binnen bestaand beleid. Indien zich situaties voordoen die niet binnen bestaande beleidskaders opgelost kunnen worden ligt de besluitvorming bij het beleidsteam

19 Coördinerende structuren Waterschap versus Algemene Kolom De structuur van de crisisorganisatie van het waterschap zal, in elk geval vanaf coördinatiefase 2, aansluiting zoeken bij de structuren van de algemene kolom (hulpdiensten en gemeenten) en overige partners. Bij een GRIP 1 (incident met enkel lokale effecten) is het mogelijk dat via een Commando Plaats Incident (COPI) het waterschap wordt betrokken bij de bestrijding van dit incident. Of in voorkomend geval dit incident moet leiden tot een opschaling voor het waterschap bepaalt de medewerker ter plaatse aan de hand van de criteria voor een calamiteit. (instructie COPI) Coördinatiefase 3 grip 3 RBT Liaison WSL (multi) WBT Waterschap BeleidsTeam Coördinatiefase 2 grip 2 ROT Liaison WSL (multi) WOT Waterschap Operationeel Team WACC Waterschap ActieCentrum CrisisCommunicatie WCC Waterschap Coördinatie Centrum Coördinatiefase 1 grip 1 Copi Liaison WSL (multi) WRT Regio Noord Waterschap ResponsTeam WRT/Regio Zuid Waterschap ResponsTeam Liaisons De liaisons zorgen voor de externe afstemming ten behoeve van de tactische en strategische bestrijding met andere organisaties zowel gemeentelijk als in de regionale teams (ROT, RBT)

20 3. Beleidsregels waterkeringen Resultaten toets op de waterkeringen Status waterkering en beschermingsniveau Het beschermingsniveau in Limburg is vastgesteld op een overschrijdingskans van 1/250 (Waterwet). Tot medio 2024 kent ons beheersgebied door verschillende oorzaken ook nog dijken met een afwijkend veiligheidsniveau van > 1/50 en < 1/250. (zie bijlage II) Beschermingsniveau Afvoer St. Pieter (m3/s) 1/ / / / / De toets resultaten van de primaire waterkeringen geven inzicht in de status van de waterkering qua sterkte en de kans op het optreden van faalmechanismen. De gegevens hiervan zijn verwerkt in spreadsheets en kunnen worden geraadpleegd in een Gis-viewer (zie hoofdstuk ). Deze informatie wordt gebruikt als basis voor de inspecties bij hoog water en het plannen en adviseren in het nemen van eventuele noodmaatregelen. Het waterschap Limburg heeft de verplichting om de vastgestelde leggerhoogtes van de waterkeringen in stand te houden. Met ingang van wijzigen de uitgangspunten qua normering en toetsing van de waterkeringen. Voor WsL is men gestart met het opstellen van een nieuw Beheerplan Waterkeringen. Hierin zullen nieuwe beleidskaders worden gesteld die daarna overgenomen worden in dit calamiteitenbestrijdingsplan

21 4. Scenario s Hoogwater Maas Bij het optreden van hoogwater op de Maas zijn om diverse redenen al lang voor het bereiken van de maatgevende rivierafvoer 1/250 aanvullende preventieve maatregelen nodig om de waterkerende functie adequaat te kunnen vervullen. Deze maatregelen zijn als acties opgenomen in ons Geautomatiseerde Draaiboek Hoog Water Maas (GDHWM). Voor al deze preventieve maatregelen is in het GDHWM aangegeven wat het sluitpeil is en bij welke afvoer en peil van het bovenstrooms gelegen meetpunt de actie gereed dient te zijn. Op basis van de doorlooptijd van een standaardgolf is een tijdstip gekoppeld aan het bereiken van deze waterstand. Door van dit tijdstip de benodigde logistieke actietijd af te trekken wordt de theoretische starttijd van de actie bepaald. Dit proces is een continue actie van het WRT en WCC om op basis van de actuele waterstanden, de afgegeven prognoses en doorlooptijden aan te geven welke acties afgeroepen worden om in voorbereiding en uitvoering te gaan. Voor iedere actie geldt dus dat ze stapsgewijs worden opgestart en dat ze voorbereid en geoefend volgens vaste procedures en werkinstructies worden uitgevoerd en achteraf weer worden verwijderd. Deze preventieve maatregelen zijn: Bedienen afsluiters Installeren/activeren pompen Dichtzetten coupures Opbouwen demontabele keringen Uitvoeren noodplannen Inspectie Dijkwachtorganisatie Door het toenemen van de afvoer en de daarbij optredende waterstanden kunnen toch problemen optreden die het draaiboek te buiten gaan. Op basis van gebiedservaring, beheers informatie en actuele waarnemingen kan globaal een verwachting worden gemaakt van wat er waar kan gebeuren. Maar onaangename verrassingen zijn nooit uitgesloten. De ontwikkelende omstandigheden zullen in toenemende mate een beroep doen op de beschikbaarheid en analyse van informatie, de flexibiliteit om vlot de juiste beslissingen te nemen en de capaciteit om onder vaak moeilijke omstandigheden noodmaatregelen uit te voeren. En dat in situaties die weliswaar ten dele voorspelbaar zijn en voorbereid kunnen worden, maar uiteindelijk in grote mate gedicteerd worden door actuele omstandigheden. Op hoofdlijnen onderscheiden we een viertal rampscenario s. Falen opbouw hoogwaterbeveiliging Tijdens en na het uitrollen van de preventieve maatregelen worden deze gericht geïnspecteerd en gecontroleerd op juiste werking en eventuele storingen. Bij langere inzet is het tevens noodzakelijk onderhoud uit te voeren en pompen en aggregaten periodiek van smering en brandstof te voorzien. Bij wanden en coupures kan het nodig zijn extra zandzakken (bij) te plaatsen. Controle vindt hoofdzakelijk plaats tijdens de inspectieronden van de Dijkwachten, maar ook andere medewerkers van het waterschap, hulpverleners en omwonenden zijn alert en kunnen (storings) meldingen doen. Ook kan het voorkomen dat op locaties waar preventieve maatregelen zijn genomen deze teniet zijn gedaan door vandalisme of diefstal. Maar het kan ook al mis gaan bij de uitvoering van de preventieve maatregelen zoals het niet functioneren van terugslagkleppen en afsluiters waardoor er sprake is van instroom van Maas water binnen de dijkring. Het niet tijdig kunnen dichtzetten van Coupures of demontabele keerwanden, het niet tijdig realiseren van noodplannen e.d. Dit kan allemaal leiden tot het instromen van Maas water binnen de dijkring

22 Alle meldingen hier over worden verzameld in het WCC van waaruit de vervolgacties worden gecoördineerd en/of werkteams worden ingezet. In het geautomatiseerd draaiboek is met het bepalen van het sluitpeil (start actie) rekening gehouden met de kans op falen zodat tijdig gestart wordt met nog eventueel voldoende responstijd voor noodmaatregelen. Ook zijn er voor diverse varianten noodmaatregelen instructiekaarten opgesteld. (zie bijlage..) Overstroming Een waterkering dreigt te overstromen wanneer de aankomende hoogwatergolf plus eventuele opwaaiing en golfoploop hoger is dan de kruinhoogte van de dijk. De aanwezige kruinhoogte van de waterkering is beleidsmatig bekend en waar deze bij toets aan de MHW onvoldoende is, zijn preventieve maatregelen voorbereid om het tekort aan kruinhoogte te ondervangen. Echter door weersomstandigheden, verzakkingen of andere onvoorziene omstandigheden kan de werkelijke kruinhoogte onvoldoende blijken om de actuele of verwachte waterstand volledig te keren. Vaak zal dit in de waaksfeer liggen, met als gevolg geringe overloop of golfoverslag die echter kan leiden tot grotere vervolgproblemen als verweking, uitspoeling, verminderde stabiliteit en mogelijk zelfs uiteindelijk een doorbraak. Het is daarom belangrijk dergelijke situaties vroegtijdig te onderkennen en noodmaatregelen te treffen. Omdat de hoge waterstand van tevoren wordt voorspeld, is er (afhankelijk van de looptijd van de hoogwatergolf) meestal tijd om nog maatregelen te nemen. Bij een standaard golf is de tijd tussen 1000 m3 st. Pieter en 2000 m3 24 uur en weer 22 uur later 2500 m3. Met behulp van de Hoogwatercheck kan een indicatie worden gekregen van de omvang en snelheid van een eventuele dreigende overstroming. Bij een dreigende overstroming zullen in het Regionaal Beleidsteam beslissingen worden genomen rondom evacuatie en/of andere noodzakelijke maatregelen. Er zijn echter bij een dreigende overstroming ook specifieke vraagstukken voor het waterschap van belang. In het WCC wordt in overleg met de adviesgroep hydrologie en de specialist waterkeringen een inschatting gemaakt van het te verwachten tijdstip en de waarschijnlijke locatie van overstromen.. Afhankelijk van de urgentie en benodigde responstijd wordt gelijktijdig een advies opgesteld over eventuele noodmaatregelen en bijbehorende effecten en consequenties. De OL legt het advies voor aan het beleidsteam. De voorzitter van het beleidsteam neemt een beslissing of en de wijze waarop het RBT wordt geïnformeerd. Tevens neemt de voorzitter van het beleidsteam beslissingen inzake de prioritering en omvang van de uit te voeren noodmaatregelen. Noodmaatregelen bij onvoldoende hoogte van de waterkering zijn bijvoorbeeld: - Plaatsen van zandzakken - Plaatsen van big bags of defencell systeem - Aanbrengen van strobalen al of niet in een folie - Aanbrengen van grond (zand of bij voorkeur klei) in een folie - Technische oplossingen, zoals gebruik maken van het watergate systeem, box barriërs, slamdam, flexibele nooddijken, wegbarriërs (betonnen of stalen vangrails) e.d. Voor de toepassingsmogelijkheden van noodmaatregelen wordt verwezen naar de instructiekaarten noodmaatregelen en de overzichtslijst beschikbare hulpmiddelen in voorraad bij het WSL. En een overzicht lijst van beschikbare hulpmiddelen van derden met bijbehorende afspraken

23 Dijkdoorbraak Een doorbraak is het gevolg van het falen van een of meerdere functionele onderdelen van de waterkering door in werking getreden faalmechanismen. Wanneer een kering doorbreekt ontstaat er een bres als gevolg van snelle instroom van water op dit punt. Het gebied erachter zal naar verwachting snel volstromen gezien de omvang van de dijkringen. De uiteindelijke snelheid waarmee het gebied overstroomt en de omvang (oppervlakte, waterdiepte) is afhankelijk van de duur en het waterstandverloop van het hoogwater en eventuele maatregelen die getroffen worden (dichten van bressen, nooddijken en tijdelijk kering). Voorafgaand. Tijdens een hoogwatergolf worden periodiek hoogwaterinspecties uitgevoerd door de Dijkwachtorganisatie. Vroegtijdig inzicht in de potentiële faalmechanismen van de waterkering maakt het mogelijk gericht te inspecteren en waar nodig maatregelen te treffen. Toegang tot deze beheers informatie en directe koppeling ervan met actuele waarnemingen is in een hoogwatersituatie essentieel om voorkomende situaties snel te analyseren en adequaat beslissingen te kunnen nemen. Waar verschillende faalmechanismen eerder nog apart konden worden onderscheiden en bestreden, kunnen overloop, erosie en piping uiteindelijk leiden tot het calamiteitenscenario van een dreigende doorbraak of zelfs een daadwerkelijke doorbraak. Ondanks een voorwaarschuwing van een dreigende overstroming of doorbraak, kan de uiteindelijke doorbraak toch op een onverwacht tijdstip of locatie komen en is er weinig of geen tijd om te reageren. De gevolgen kunnen ernstig zijn en als niet tijdig tot evacuatie is overgegaan kan er sprake zijn van een levensbedreigende situatie. Bij een doorbraak worden de dijkwachten, personeel en hulpverleners geïnstrueerd het gebied te verlaten, voor zover dat nog niet gebeurd was. Inspectie zal deels worden overgenomen bijvoorbeeld door helikopter en / of inzet van F16-vluchten van Defensie. Afhankelijk van de aard en omvang kan een extra inspectie worden gedaan om te controleren of de calamiteit zich buiten het direct getroffen gebied verder kan uitbreiden. Via de interne berichtgeving wordt de gehele organisatie ingelicht van de doorbraak en zal men ook elders alert zijn op eventuele (dreigende) doorbraken. Het is niet realistisch te veronderstellen dat een bres die eenmaal gevormd is binnen afzienbare tijd kan worden gedicht. Op het moment en op de locatie zelf is geen personeel en materieel voorhanden, de algehele bereikbaarheid is naar verwachting slecht en door de hoge stroomsnelheid zijn pogingen de bres te dichten op voorhand vruchteloos. Pas als de stroomsnelheid afneemt zullen maatregelen veilig uitvoerbaar zijn, maar dan is de inundatie een feit. Op basis van geografische informatie, weersverwachting en de gemeten waterstanden of mogelijk op basis van geprepareerde inundatiekaarten, kan een prognose worden gemaakt van de omvang en diepte van de inundatie. Na de doorbraak moet in het rampgebied rekening worden gehouden met de volgende omstandigheden: - In het gebied kunnen overlevenden, slachtoffers en verdronken vee aanwezig zijn, - Het gebied is mogelijk slecht toegankelijk wegens ondergelopen en beschadigde wegen, - Schade en instortingsgevaar van gebouwen en andere objecten; - Afwezigheid van nutsvoorzieningen; - In toenemende mate milieu hygiënische en gezondheidsrisico s door lekkage van olie, benzine, riolering, rotting, stankoverlast etc. - Sociale en maatschappelijke ontwrichting. Nazorg na een overstroming / doorbraak Na extreme hoogwaterstanden en zeker na een daadwerkelijke overstroming / doorbraak, werken de gevolgen voor werkzaamheden van de calamiteitenorganisatie nog geruime tijd door. Behalve het waterschap zijn ook andere partijen in het gebied actief, elk met hun eigen taken en

24 verantwoordelijkheden. Voordat afgeschaald wordt moet de schade worden geïnventariseerd en moet het gebied veilig en watervrij worden gemaakt. Om de waterkeringen weer veilig te maken worden maatregelen voorbereid en uitgevoerd. Hiervoor is intensieve afstemming en coördinatie met alle betrokken partijen noodzakelijk. Watervrij maken van het overstroomd gebied Als de situatie stabiel is kan er begonnen worden met het herstellen van het gebied. De eerste stap hierin is het watervrij maken van het gebied. Dit bestaat uit de volgende activiteiten: Inventariseren situatie en capaciteit bepalen. - Lokaliseren bressen / doorsteken - Bepalen van de stroomsnelheid, de omvang van het ondergelopen gebied en waterhoogtes. - Capaciteit bepalen aanwezige gemalen, bijvoorbeeld de rioolgemalen van de gemeenten. (in overleg met de gemeenten en WBL) - Pompcapaciteit bepalen - Bepalen beschikbare capaciteit aan noodpompen in en buiten het gebeid - Inventariseren capaciteit van waterafvoer onder vrij verval Organiseren noodbeheer en gemalen - Waarborgen continuïteit van het beheer van de gemalen en pompen - Activeren noodpompen en gemalen - Lokale voorzieningen treffen voor het operationeel maken van noodpompen - Verdelen noodpompen over het gebied / prioriteren van gebieden (ook afhankelijk van behoefte vanuit de veiligheidsregio) - Plaatsen en operationaliseren noodpompen Herstellen van waterkeringen Het waterschap kan starten met de herstelwerkzaamheden zodra het gebied / dijkring weer watervrij is. Het team Waterkeringen stelt een plan van aanpak op en er wordt op korte termijn gestart met de herstelwerkzaamheden. De dijkring moet te allen tijde gesloten zijn voor een nieuw hoogwater met een definitieve of een noodkering. Alle uit te voeren werkzaamheden worden gecommuniceerd met de veiligheidsregio. Poldereffecten (kwelwater) Als gevolg van een langdurig (meerdere weken) aanhoudend hoogwater van de Maas met waterstanden tot net onder de maatgevende kruinhoogte kunnen problemen ontstaan met kwelwater. De aanvoer kan dusdanig zijn dat er sprake is van onvoldoende pompcapaciteit of er treedt kwel op bij onbekende en daardoor onvoorziene locaties. De situatie kan leiden tot wateroverlast en schade aan zowel exterieur en interieur van gebouwen en eventuele vitale infrastructuur raakt buiten gebruik. Ook hier zullen de ontwikkelende omstandigheden in toenemende mate een beroep doen op de beschikbaarheid en analyse van informatie om de juiste beslissingen te kunnen nemen. Ook de beschikbaarheid van extra pompcapaciteit is in deze situatie allerminst geborgd, er van uit gaande dat alle eigen middelen al zijn ingezet. De preparatie is gericht op het: - Organiseren van extra pompcapaciteit via meerdere noodpompen. - Waarborgen continuïteit van het beheer van de al geïnstalleerde pompen. - Lokale voorzieningen treffen voor het operationeel maken van noodpompen - Verdelen noodpompen over het gebied / prioriteren van gebieden (ook afhankelijk van behoefte vanuit de veiligheidsregio) - Plaatsen en operationaliseren noodpompen

25 5. Melding en Alarmeringen Referentiepunt waterstanden Door de uitvoering van Maaswerken (Rijkswaterstaat) verandert het waterverloop bij Borgharen en kan dit meetpunt niet meer fungeren als referentiepunt. Bij Maastricht St. Pieter, circa 5 km bovenstrooms van Borgharen-dorp, staat een akoestische debietmeter (ADM). Op basis van de daarmee gemeten afvoer en een afvoerverwachting op dit meetpunt geeft Rijkswaterstaat de voorspellingen af voor de gehele Maas. De afvoermeting St. Pieter is niet gevoelig voor de werkzaamheden in het kader van Maaswerken. Totdat de werkzaamheden bij Borgharen zijn afgerond (rond 2024), blijft St. Pieter de basis voor de hoogwatervoorspelling. Looptijden van de hoogwatergolf Bij het ontstaan van een hoogwater zijn er - gezien in de tijd - twee belangrijke factoren. Namelijk de groeisnelheid van de golf, b.v. de tijd welke nodig is om van 1000 m³/sec te St. Pieter naar 1250 m³/s te komen. Een andere factor is de loopsnelheid van de golf: de tijd die de golf er over doet om (een gedeelte van) het beheersgebied van het waterschap te bereiken. In het draaiboek is gebruik gemaakt van een theoretische Golf die behoort bij een scenario 1/250 of te wel een golf tot 3400 m3/s. Hierin is de theoretische starttijd van de actie aangegeven waarbij T0 de melding van 1000 m3 bij St. Pieter is. De starttijd dient tijdens een hoog water geverifieerd of opnieuw bepaalt te worden gerelateerd aan de prognoses van de afvoergolf. De monitoringswacht en later de hydroloog in het WRT en/of WCC is hierin adviserend. Bij een afvoer van 1000 m³/sec te St. Pieter start de formele berichtgeving in het kader van hoogwater Maas door Rijkswaterstaat Limburg met een attenderings bericht over afvoer Maas 1000 m³/sec. Door deze melding wordt het opschalingsproces van de crisisorganisatie WSL opgestart en is de volgende procedure afgesproken. Regulier werk Attenderingsbericht van 1000 m3/s via meldpunt water (RWS) naar de waterwacht Waterwacht Noord en Zuid ontvangen deze melding, zij verifiëren bij de monitoringswacht van het waterschap welke prognose door Rijkswaterstaat is afgegeven en maken een inschatting van de looptijd van de voorspelde golf in het beheersgebied van WSL. Prognose < 1250 m3/s Op basis van deze prognose start de waterwacht met zijn acties volgens de procedure uit het waterwachtboek. (=regulier werk) Prognose > 1250 en < 1500 m3/s Vooruitlopend op de formele voorwaarschuwing van 1250 m3 wordt door de Wachtdienstorganisatie het draaiboek actief gemaakt en worden alle acties volgens dit Geautomatiseerd Draaiboek Hoogwater Maas (GDHWM) uitgevoerd conform planning en zij roepen de hiervoor benodigde functionarissen en teams op. (=regulier werk)

26 Coördinatiefase 1 Voorwaarschuwing van 1250 m3/s via meldpunt water (RWS) naar de waterwacht Afvoer = 1250 m3/s en prognose stijgend >1500 m3/s Waterwacht Noord en Zuid ontvangen deze melding en informeren de leiders WRT Noord en Zuid, de leider WRT Zuid informeert de OL, de communicatieadviseur en de adviseur crisisbeheersing. De leiders WRT Noord en Zuid voeren alle acties volgens het Geautomatiseerd Draaiboek Hoogwater Maas (GDHWM) uit conform planning en zij roepen de hiervoor benodigde functionarissen en teams op. De monitoringswacht en/of hydroloog in het WRT bewaakt de afgegeven prognoses van Rijkswaterstaat. Indien de tendens stijgend is met prognose > 1500 m3/s wordt de OL opgeroepen. De OL belegt een OT vergadering over verdere opschaling en inzet Dijkwachtorganisatie. Indien op basis van de prognose de afvoer beperkt blijft tot maximum 1750 m3/s dan blijft coördinatiefase 1 van kracht en wordt alleen voor Regio Noord de Dijkwachtorganisatie opgeroepen, in Regio Zuid worden eventuele inspecties door de eigen inspecteurs gedaan. Indien de prognose > 1750 m3/s wordt de Dijkwachtorganisatie voor WSL in zijn geheel opgestart. Coördinatiefase 2 Alarmering 1500 m3/s naar de waterwacht via meldpunt water. De waterwacht neemt contact op met de OL, deze verifieerd bij de monitoringswacht de door Rijkswaterstaat afgegeven prognose. Indien de tendens stijgend is boven de 1750 m3/s wordt opgeschaald naar fase 2 van de crisisorganisatie. De Dijkwachtorganisatie Regio Zuid wordt in deze fase ook opgestart. Coördinatiefase 3 Prognose afvoer > 2500 m3/s De OL neemt contact op met de voorzitter van het WBT over het voornemen om op te schalen naar coördinatiefase 3 op basis van de prognose over de afvoer of op basis van vraagstukken die voor besluitvorming aan het WBT zijn. Oproepen functionarissen en teams uit de crisisorganisatie Vanuit het reguliere werkproces is de waterwachtambtenaar verantwoordelijk voor het informeren en oproepen van functionarissen en teams uit de crisisorganisatie. Het voor waarschuwen gebeurt via sms-alerts vanuit (nog nader aan te duiden systeem, bv crisisconnect of system WPM). Het daadwerkelijk oproepen is de verantwoordelijkheid van de leiding behorende bij het opgeschaalde coördinatieniveau en gebeurt altijd telefonisch. Het informeren, op de hoogte houden van de gehele (crisis)organisatie WSL is de verantwoordelijkheid van de communicatieadviseur. Opschaling en werktijden Op basis van de afvoer worden de acties afgeroepen en de bemensing hierop aangepast. Het streven is om de uitvoering in coördinatiefase 1 te starten in de vroege ochtend om te voorkomen dat teams na een reguliere werkdag s nachts nog moeten beginnen aan de uitvoeringsacties. Indien dit niet te voorkomen is dan moet de nachtploeg zo vroeg mogelijk afgewisseld worden door de dagploeg en dient met het opstellen van de roosters het werktijdenbesluit nageleefd te worden

27 In coördinatiefase 1 tot 1500 m3/s kan in principe worden volstaan met een dagploeg volgens de reguliere werktijden met incidenteel overwerk. In coördinatiefase 1 tot 1750 m3/s wordt gebruik gemaakt van 2 ploegendienst bestaande uit een dagdienst van uur tot uur en avonddienst van uur tot uur voor de gehele crisisorganisatie met de mogelijkheid voor een beperkte nachtdienst in het veld voor de bewaking en controle van uitstaand materieel. Dit kan in coördinatiefase 2 worden doorgezet tot 2000 m3/s. In coördinatiefase 2 vanaf 2000 m3/s met stijgende tendens is sprake van een 24 uur bezetting met gebruik van een 3 ploegendienst volgens het rooster dagdienst van uur tot uur; avonddienst van uur tot uur en nachtdienst van uur tot uur. Er dient tijdig, d.w.z. bij de aanvang van coördinatiefase 1 > 1500 m3/s een rooster opgesteld te worden voor invulling van de ploegendiensten en indien er sprake is van een planning van meer dan 5 werkdagen dient er tijdig een vervangingsrooster opgesteld te worden