RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL DE ARCADE

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL DE ARCADE School : Openbare Basisschool De Arcade Plaats : Leiden BRIN-nummer : 15KV Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 23 april 2007 Datum vaststelling : 2 oktober 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 23 april 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Openbare Basisschool De Arcade in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw ontwikkelings- en zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: - Stappenplan leerlingenzorg op obs De Arcade, febr.2007; - Tussendoelen beginnende geletterheid, jan 2005; - Visie op onderwijs aan jonge kinderen op de Arcade, juni 2005; - Dyslexiebeleid voor de Arcade; - Integraal Personeelsbeleid, jan.2006; - Jaarbundel schooljaar Deze documenten zijn bij het onderzoek betrokken en ter verificatie met de directie besproken. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2, 2/3, 4/5 en 6/7/8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen, leraren en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Openbare Basisschool De Arcade Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op De Arcade en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school. Algemeen beeld De Arcade is een nieuwe school in een nieuwbouwwijk van Leiden. Anderhalf jaar geleden, augustus 2005, is de school gestart en telt nu ongeveer 80 leerlingen verdeeld over vier combinatiegroepen. De start van de school is goed voorbereid, de directeur is ruim van te voren gaan werken voor de school in opbouw en heeft in die tijd een stevig fundament voor de schoolontwikkeling gelegd. De school is gestart met alleen leerkrachten die al een ruime onderwijservaring hadden. Mede hierdoor kon vanaf de start van de school voortvarend gewerkt worden aan de onderwijskundige ontwikkeling. De school is nu gehuisvest in een aantal schoolwoningen die op een voortreffelijke wijze zijn aangepast voor het onderwijs. Het geheel geeft een goede, ruime en nette aanblik. Ouders zijn dan ook tevreden over de huidige huisvestiging. De nieuwbouw voor de school vordert gestaag en de planning is dat de school in de loop van het schooljaar als de Brede School Arcade in het nieuwe gebouw gehuisvest is. De omvang van de nieuwbouw is gebaseerd op een prognose van 250 leerlingen in Echter de verwachte piek van ongeveer 400 leerlingen zal in noodlokalen of in de huidige schoolwoningen moeten worden opgevangen. Naast de school zullen onder andere de kinderopvang, de muziekschool Leiden, een sportgezondheidscentrum en een sportvereniging in het nieuwe gebouw gehuisvest worden. Nu nog is De Arcade formeel een dependance van de Teldersschool, op termijn zal zij een zelfstandige school worden. De inspectie is onder de indruk van zowel de kwaliteit van het onderwijs en de zorg en begeleiding als ook van de compleetheid en uitvoering van de kwaliteitszorg. Alleen binnen het aspect didactisch handelen van de leraren heeft de inspectie op twee indicatoren een onvoldoende moeten scoren. De inspectie heeft de eindopbrengsten van de school niet kunnen beoordelen. De school heeft slechts één maal, in 2007, de eindtoets afgenomen voor slechts vijf leerlingen, die uiteraard slechts zeer kort op deze school zaten. Doorstroom gegevens zijn nog niet beschikbaar. Toelichting Opbrengsten De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode zijn door de inspectie nog niet te beoordelen. Dit schooljaar hebben slechts vijf leerlingen de eindtoets gemaakt, waarbij aangetekend kan worden dat deze leerlingen uiteraard slechts een korte tijd op De Arcade hebben gezeten. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

12 De tussentijdse opbrengsten (technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6) zijn volgens de normen die de inspectie hanteert, van voldoende niveau. De inspectie kan eveneens geen waardering uitpreken over de resultaten van het onderwijs in sociale vaardigheden en de indicatoren 13.2 en 13.3, bij gebrek aan voldoende gegevens. Kwaliteitsbewaking De kwaliteitszorg is qua systeem, dat gebaseerd is op het gebruik van kwaliteitskaarten, nagenoeg al volledig ontwikkeld. De school verdient daarmee een compliment. De school startte zoals al eerder gezegd zeer goed voorbereid. Al vanaf de start is veel aandacht besteed aan de implementatie van het voorgenomen beleid. De methoden zijn gekozen op een eerste scan van de te verwachten leerlingenpopulatie. Het eerste schoolplan, , is nagenoeg gereed en zal binnenkort door het bestuur worden vastgesteld. In het schoolpan heeft de school de kwaliteitszorg onderverdeeld in een 15-tal beleidsterreinen. De beleidsterreinen worden beschreven, periodiek beoordeeld (door bestuur en MR) en geborgd en verbeterd. Aan het plan heeft het gehele team meegewerkt en is daarmee dan ook te beschouwen als een teamdocument. Aan het schoolplan wordt nog het integraal personeelsplan toegevoegd, waarin de competenties die gehanteerd worden voor de persoonlijke ontwikkeling van de leraren centraal staan. De onderliggende beleidsplannen en documenten van het schoolplan zijn voor een groot deel gereed, de andere zijn in ontwikkeling, waaronder een taal- en rekenbeleidsplan. De eerste jaarbundel voor het schooljaar is in oktober 2006 vastgesteld. De jaarbundel is een concretisering van het in de schoolgids opgenomen Plan van aanpak Het schoolplan geeft hiermee globaal de ontwikkelingsdoelen per jaar aan, deze zijn en worden uitgewerkt in de jaarbundels. Aan het eind van elk schooljaar zal worden geëvalueerd of de doelen in voldoende mate zijn gerealiseerd. De bevindingen van deze evaluatie zullen worden opgenomen in het jaarverslagdeel van de jaarbundel. Komend schooljaar staan in het ontwikkelplan de sociaal-emotionele ontwikkeling, het taalbeleidsplan en de zorgstructuur centraal. De school heeft al een visie ontwikkeld op burgerschap en integratie en geeft daar in haar documenten een planmatige invulling aan. Afspraken en ambities zijn vastgelegd. In dit kader zal binnenkort een leerlingenraad ontwikkeld worden. Bij gebrek aan gegevens heeft de inspectie de indicatoren 1.2 en 1.6 niet kunnen beoordelen. Echter wat nu al ontwikkeld is en daadwerkelijk wordt uitgevoerd is voor de inspectie een voorbeeld van good-practice. Onderwijsproces en -inhoud Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

13 Het schoolconcept is voor een deel gereed en voor een deel nog in ontwikkeling. Het uiteindelijke doel is om binnen het leerstofjaarklassensysteem een zo optimaal mogelijke differentiatie te verkrijgen, waarin zelfstandig werken en verwerken met gedifferentieerde instructie, de spil vormen. Nu al is deze werkwijze in alle groepen waar te nemen en is er eenheid in handelen tussen de leraren. De inspectie heeft twee indicatoren als onvoldoende beoordeelt en deze zijn daarmee voor de school verbeterpunten : de leraren leggen duidelijk uit: dit aspect vormt nog geen onderdeel van de lessen, het doel van de les wordt niet met de leerlingen vastgesteld waardoor een betekenisvolle context de leerlingen wordt onthouden en na afloop van de les er geen mogelijkheid is om met de leerlingen vast te stellen of het doel van de les werkelijk bereikt is; de leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren: op een enkele uitzondering na heeft de inspectie dit aspect niet in de lessen kunnen waarnemen. In de kleutergroepen wordt gewerkt met planborden. De leerlingen van de groepen 1 en 2 leren voor de werkperiode de verantwoordelijkheid te nemen voor de organisatie van hun eigen leerproces. In groep 4 wordt dit verder opgebouwd naar een dagtaak voor alle vakken en in de groepen 5, 6, 7 en 8 werken de leerlingen met een weektaak. De weektaak is een onderdeel van het logboek. Hiermee heeft de school een doorgaande lijn bereikt in de opbouw van de mate van eigen verantwoordelijkheid van de leerlingen voor hun leerproces. Gezien de ambities van de school zoals neergelegd in het schoolplan heeft de inspectie vertrouwen in de verdere ontwikkeling naar adaptief onderwijs waarbij de visie van de school gericht is op ontwikkelings- en programmagericht onderwijs. Het schoolklimaat is zonder meer goed te noemen. Ouders en leerlingen zijn uitermate tevreden over de school en voelen zich aantoonbaar veilig binnen de school. Ouders zijn zeer betrokken bij de school, de communicatie tussen school en ouders is goed, ouders worden volledig op de hoogte gehouden van de schoolontwikkelingen. Zorg en begeleiding Ook dit kwaliteitsaspect is een voorbeeld van good practice. De school heeft kans gezien om binnen een zeer korte tijd een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van leerlingen te ontwikkelen. Het leerlingvolgsysteem is volledig geautomatiseerd en alle leerkrachten hebben toegang tot dit systeem. Overzichten per groep, per jaar, per individuele leerling en per school zijn beschikbaar. De school heeft onder de voortvarende leiding van de interne begeleider een start gemaakt met de analyses van de tot nu toe beschikbare gegevens. De school beschikt over een dyslexiebeleid. Leerlingen met dyslexie worden vroegtijdig gesignaleerd en gediagnosticeerd, waarop het dagelijks onderwijs zo goed mogelijk op de mogelijkheden van deze leerlingen wordt afgestemd. Het gehele team heeft daarvoor een scholing gevolgd. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

14 De handelingsplannen zijn compleet en voorzien van heldere en evalueerbare doelstellingen, evaluatiemomenten zijn vastgelegd en de effecten van de geboden zorg worden nagegaan, nu nog op individueel niveau op termijn ook op groeps- en schoolniveau. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Na vaststelling door het bestuur stuurt de school het definitieve schoolplan naar de inspectie. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Arcade