JAARBERICHT INTEGRALE VROEGHULP

Transcriptie

1 2015 JAARBERICHT INTEGRALE VROEGHULP

2 VOORWOORD Per 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de cliëntondersteuning. De expertise rondom het jonge zorgkind, die in de loop der jaren in Friesland is ontwikkeld binnen Integrale Vroeghulp (IVH), hebben de gemeenten in 2015 geborgd. Hieruit blijkt dat de gemeenten de kracht van Integrale Vroeghulp erkennen. De meer waarde van de multidisciplinaire kind/gezins bespreking en de expertise van de casemanagers met betrekking tot complexe ontwikkelingsproblemen bij het jonge kind, wordt duidelijk gezien. Op dit moment is in heel Friesland de expertise trajectbegeleiding rondom het jonge complexe zorgkind binnen de gebiedsteams geborgd. Dit blijft een punt van aandacht. Integrale Vroeghulp heeft op dit moment nog een eigen aanmeldpunt. Bijna alle aanmeldingen komen middels dit aanmeldpunt binnen. Deze aanmeldingen worden opgepakt door een wijk- of gebiedsteam-medewerker die ook binnen Integrale Vroeghulp participeert. In 2015 zijn er 318 kinderen aangemeld, het jaar ervoor waren dit er 374. In 2015 was 1/3 van de aanmeldingen in de schoolleeftijd. Vroegtijdige aanmelding, signalering en diagnos tiek is van belang. Daarom is het goed om te zien dat de meeste aangemelde kinderen jonger dan 3 jaar zijn. In aansluiting op Passend Onderwijs geeft het Integrale Vroeghulpteam, waarin vanuit het onderwijs een Consulent jonge risico kind participeert, scholen handelingsgerichte adviezen middels een IVH onderwijszorg arrangement. Scholen kunnen hiermee adequaat anticiperen op hun zorgleerlingen. Dit kan met name als kinderen tijdig worden aangemeld. In dit bericht leest u wie er bij Integrale Vroeghulp aanmelden, wie de signaleerders zijn, wat de reden van aanmelding is en hoe de vraagpatronen zich ontwikkelen. Middels dit jaarbericht willen wij u hier inzicht in geven. Informatie toegespitst op (uw) gemeente kunt u bij ondergetekende opvragen. Tot slot wil ik wederom alle partijen die betrokken zijn bij het netwerk Integrale Vroeghulp bedanken voor de professionele bijdrage en inzet die sinds jaren gepleegd wordt om ouders en kinderen te ondersteunen in het proces van vroegtijdige onder kenning van ontwikkelingsen/of gedragsproblemen. Anja van Vliet Provinciaal coördinator Integrale Vroeghulp

3 INTEGRALE VROEGHULP Doelstelling Het doel van Integrale Vroeghulp is het vroegtijdig onderkennen van ontwikkelings- en/of gedragsproblemen en daar waar nodig in een zo vroeg mogelijk stadium hulp verlenen aan kind en hun ouders of verzorgers. Integrale Vroeghulp wil er samen met ouders of verzorgers voor zorgen dat hun kind zich zo goed mogelijk ontwikkelt. Daarom werken hulpverleners van verschillende instellingen samen in de Integrale Vroeghulpteams. Zij zorgen ervoor dat de hulpverleningsvormen zo goed mogelijk op elkaar én op de wensen van de ouders worden afgestemd. Integrale Vroeghulp werkt in de hele provincie volgens een vastgesteld protocol. Doelgroep Kinderen van 0 tot 7 jaar waarbij men vragen, twijfels of zorgen heeft over hun ontwikkeling. Integrale Vroeghulpteams Er zijn vijf multidisciplinaire Integrale Vroeghulpteams werkzaam binnen de provincie, te weten in Leeuwarden, Dokkum, Drachten, Heerenveen en Sneek. Alle teams zijn dit jaar tien tot elf keer bijeen geweest. Tijdens deze overleggen worden nieuw aangemelde kinderen besproken en wordt een voorstel gedaan met betrekking tot nadere diagnostiek, begeleiding of behandeling en schoolkeuze. Omdat de hulp vragen vanuit verschillende invalshoeken besproken worden, kan aan de ouders een wel overwogen advies voorgelegd worden. Gemiddeld werden er 10 kinderen per teamoverleg besproken.

4 Coördinatoren Er zijn een provinciaal coördinator en vier regiocoördinatoren werkzaam binnen de provincie. Zij hebben eens in de twee maanden overleg gehad om zoveel mogelijk kwaliteit en waar wenselijk eenduidigheid te waarborgen. Stuurgroep In de stuurgroep hebben ver tegen woor digers uit de betrok ken organisaties en ouder vertegenwoordigers zitting. Dit waren in 2015: - mevrouw H. van Gorkum, directeur-bestuurder MEE Friesland (voorzitter Integrale Vroeghulp); - mevrouw R. Talma en de heer T. Hartman, afdeling JGZ, GGD Fryslân; - mevrouw J. Klijnsma, teammanager Veilig Thuis Friesland; - de heer H.Vos, manager Revalidatie Friesland; - mevrouw B. Buma, directeur Talant; - mevrouw W. Banus, regiomanager Accare Friesland; - mevrouw W. de Groot, teamleider Jonx I ATN regio Friesland; - mevrouw J. Majoor, manager dagbehandeling Jeugdhulp Friesland; - mevrouw O. Bruinsma, oudervertegenwoordiger; - mevrouw J. Bleeker, oudervertegenwoordiger; - mevrouw A. van Vliet, provinciaal coördinator Integrale Vroeghulp. Minimaal één van de regiocoördinatoren is bij het stuur groepoverleg aanwezig. De ziekenhuizen hebben ervoor gekozen wel samen te werken met Integrale Vroeghulp, maar niet in de stuurgroep te participeren. De stuurgroep heeft de beleidsmatige aansturing van Integrale Vroeghulp tot taak. De stuurgroep is dit jaar twee keer bijeen gekomen om diverse zaken te bespreken. Terugkerend agendapunt was de toekomst van Integrale Vroeghulp en de inbedding van Integrale Vroeghulp in de gebiedsteams.

5 AANMELDERS 2015 In 2015 zijn er 318 kinderen aangemeld; dit aantal zit ruim onder het gemiddelde van 400 aan meldingen. Het feit dat er in Friesland minder kinderen geboren worden is een reden van het dalende aantal aan meldingen maar hiermee is de daling niet volledig verklaard. Het blijkt na navraag ook niet zo te zijn dat deze gemiste kinderen in de gebiedsteams worden aangemeld en besproken. Het zou kunnen zijn dat er sprake is van een eenmalig fluctuatie. De Jeugdgezondheidszorg (JGZ), meldde naar verwachting de meeste kinderen aan. Naast de directe aanmeldingen vanuit de peuterspeelzalen zijn signaleringen door de peuterspeelzaal veelal ook via de JGZ gelopen. Ook op initiatief van de gemeenten wordt er door de peuterspeelzalen overlegd met de JGZ over zorgkinderen. De peuterspeelzalen hebben een belangrijk aandeel in het signaleren van ontwikkelings-problematiek in de brede zin. Deze signaalfunctie vanuit de kinderdagopvang is tot nu toe beperkt. Ook in 2015 is het aantal aanmeldingen door de ouders weer groot omdat professionals, met name op school, ouders wijzen op de mogelijkheid van Integrale Vroeghulp. Consultatieburo team Ped. teams JGZ Consultatieburo + Peuterspeelzaal School Ouders Kinderarts Audiologisch centrum Consulent jonge risico kinderen Huisarts Kinderopvang Raad v. Kinderb.escherming Gebiedsteam Paramedici

6 LEEFTIJD AANGEMELDE KINDEREN 2015 In 2015 zijn er 208 kinderen in de voorschoolse leeftijd (0 tot en met 3 jaar) aangemeld dit waren in 261 kinderen. Deze 208 voorschoolse aanmeldingen is minder dan de 1% van de 0 t/m 3-jarigen die we jaarlijks aangemeld kregen. Er zijn 110 kinderen aangemeld in de schoolgaande leeftijd. Dit aantal wordt verhoudingsgewijs ieder jaar wat hoger. Als het aantal voorschoolse aanmeldingen komende periode laag blijft en de schoolaanmeldingen verhoudings gewijs hoog, zullen we moeten inzoomen op de reden van deze ontwikkeling. Een aanmelding vanuit school kan als reden hebben dat ouders niet eerder open stonden voor hulp of dat school tegen bepaalde ontwik kelingsproblemen signaleert waar voor die tijd (te) weinig mee is gedaan. Soms kunnen ontwikkelingsproblemen op school meer zichtbaar worden. Integrale Vroeghulp is onder andere beschikbaar voor schoolkinderen tot 7 jaar waarbij nog veel diagnostiek moet plaatsvinden en waar intensieve begeleiding noodzakelijk is. Deze kinderen hebben meer nodig dan de onderwijs/zorgstructuren op dat moment kunnen bieden. In aansluiting op Passend Onderwijs geeft Integrale Vroeghulp scholen handelingsgerichte adviezen middels een onderwijszorg-arrangement. Opgesteld door Consulent jonge risico kinderen in samenwerking met het IVH-team. Met het samenwerkingsverband Primair Onderwijs is afgesproken dat vanuit Integrale Vroeghulp kinderen direct bij het Speciaal (Basis) Onderwijs kunnen worden aangemeld > 6,5 tot 7 6 tot 6,5 5,5 tot 6 5 tot 5,5 4,5 tot 5 4 tot 4,5 3,5 tot 4 3 tot 3,5 2,5 tot 3 2 tot 2,5 1,5 tot 2 1 tot 1,5 0,5 tot 1 0 tot 0,5

7 REDEN VAN AANGEMELDING 2015 De reden van aanmelding blijft ieder jaar min of meer hetzelfde. De grootste groep kinderen wordt aangemeld met vragen over gedrag en/of over de algehele ontwikkeling. trajectbegeleiding opvoeding spraaktaalontwikkeling gedrag dagbesteding/schoolkeuze algehele ontwikkeling Financiële verantwoording 2015 De provinciaal coördinator werd in 2015 door de gemeenten gefinancierd. Ook de regiocoördinatoren worden middels het basispakket JGZ en dus door de gemeenten gefinancierd. De participanten binnen Integrale Vroeghulp leveren zelf een flinke bijdrage uit de reguliere middelen van hun eigen organisaties. De expertise inbreng is in beeld gebracht in de teamsamenstellingen per regio. Deze vijf teams vergaderen gemiddeld drie uur per maand.

8 ADVIEZEN (MEER DAN)20 KEER GEGEVEN Als onderzoek is het Psychologisch Onderzoek vaak (86x) geadviseerd. Dit is nodig om een goed beeld te krijgen van het kind en om een goed advies te kunnen geven over het vervolgtraject zoals schooladvies. Ook wordt kinderpsychiatrisch onderzoek vaak (58x) geadviseerd. Naast de kinderarts (26x) worden kinderen ook naar andere medisch specialisten verwezen zoals kinderrevalidatiearts (4x), kinderneuroloog (3x), klinisch geneticus (2x), KNO-arts (4x) en oogarts (1x). Ouders hebben naast diagnostiek ook vaak behoefte aan pedagogische ondersteuning en begeleiding. Pedagogische ondersteuning door MEE Friesland(in gebiedsteams) werd vaak (56x) aangevraagd. Naast bovenstaande adviezen zijn, in mindere mate, ook de volgende adviezen gegeven: onderzoek Audiologisch Centrum (14x), Fysiotherapie (6x), Logopedie (13x), Ergotherapie (3x), CB+ (5x) en Kind in Beeld (14x) Als dagbehandeling en/of dagbesteding werd Medische Orthopedische Dagbehandeling (71x) het meest geadviseerd. Naast het MOD en (uitbreiding/verlenging) peuterspeelzaal (24x) werd voor peuters ook het Kinder Dag Centrum (17x), Taaltrein (9x) en de Therapeutische Peutergroep (4x) geadviseerd. De 76 schooladviezen betroffen: Regulier basis onder wijs (51x), Speciaal Basis Onderwijs (20x) en Speciaal Onderwijs (3x). Hierbij zijn de onderzoeken van de Consulent Jonge Risico kinderen cruciaal Psychologisch onderzoek 2015 Kinderpsychiatrisch onderzoek 2015 Kinderarts 2015 Medisch onderzoek Specialist 2015 Observatie Orthopedagoog 2015 Ped. ondersteuning MEE Friesland 2015 Onderz. Consulent jonge risico kind 2015 Paramedisch 2015 (Uitbr. of verleng) Peuterspeelzaal 2015 Medische Orthopedische Dagbehandeling 2015 Dagbehandeling (minus MOD) 2015 Professionele hulp voor ouder(s) 2015 Regulier basis Onderwijs Speciaal (basis) onderwijs Ook dit jaar werd ouders regelmatig (20x) geadviseerd zelf voor behandeling naar een GGZ instelling te gaan. Wat niet in het schema verwerkt is, zijn de zogenaamde collateralen, daar dit inherent is aan de werk wijze van Integrale Vroeghulp

9 Samenstelling Teams (alle casemanagers zijn per 2015 wijk-of gebiedsteamwerkers geworden, met expertise jonge zorgkind) Integrale Vroeghulpteam Leeuwarden en omgeving Mevr. F. Houtstra coördinator GGD Fryslân Mevr. E. van Pinxteren kinderarts Medisch Centrum Leeuwarden Mevr. S. Houweling pedagoog GGD Fryslân Mevr. M. Timmermans medewerker Toegang Veilig Thuis Friesland Mevr. A. Kloosterman gedragswetenschapper Veilig Thuis Friesland Mevr. S. Neef gedragswetenschapper Jonx/Lentis Mevr. W. Dikken consulent jonge risico kinderen SWPO het Spectrum Mevr. Y Veenstra gedragswetenschapper Jeugdhulp Friesland Mevr. M. Meinsma kinderrevalidatiearts Revalidatie Friesland Mevr. M. de Vries klinisch linguïst Pento Audiologisch Centrum Integrale Vroeghulpteam Dokkum en omgeving Mevr. F. Houtstra coördinator GGD Fryslân Mevr. Paula van Zwol orthopedagoog GGD Fryslan Mevr. J. Idsardi medewerker Toegang Veilig Thuis Friesland Mevr. A. Kloosterman gedragswetenschapper Veilig Thuis Friesland Mevr. L. Kramer psycholoog Jonx Lentis Mevr. M. Strikwerda consulent jonge risico kinderen SBO de Twine Mevr. K. van Berk gedragswetenschapper Jeugdhulp Friesland Integrale Vroeghulpteam Drachten en omgeving Mevr. I. Hoogma coördinator GGD Fryslân Mevr. M. de Vries kinderarts Nij Smellinghe ziekenhuis Mevr. A. Kloosterman gedragswetenschapper Veilig Thuis Friesland Mevr. M. Schutte gz psycholoog Accare Mevr. A. Kruiper consulent jonge risico kinderen SBO it Heechhof Dhr. J. Snoek gedragswetenschapper Jeugdhulp Friesland Integrale Vroeghulpteam Heerenveen en omgeving Mevr. C. Kruze coördinator GGD Fryslân Mevr. A. Kistemaker kinderarts Ziekenhuis Tjongerschans Mevr. P. Leistra psycholoog Ziekenhuis Tjongerschans Mevr. A. Kloosterman gedragswetenschapper Veilig Thuis Friesland Mevr. M. Mulder medewerker Toegang Veilig Thuis Friesland Mevr. M. ten Cate gz psycholoog Accare Mevr. G. Delfsma consulent jonge risico kinderen SBO De Triade Dhr. J. Snoek gedragswetenschapper Jeugdhulp Friesland Integrale Vroeghulpteam Sneek en omgeving Mevr. C. Bolwijn coördinator GGD Fryslân Dhr. M. de Konink coördinator GGD Fryslân Mevr. H. Rijk kinderarts Antonius Ziekenhuis Mevr. S. Schotanus medewerker Toegang Veilig Thuis Friesland Mevr. M. ten Cate gz psycholoog Accare Mevr. H. den Daas ontwikkelingspsycholoog Accare Mevr. J. van Dijk consulent jonge risico kinderen SBO Sneek Dhr. J. Snoek gedragswetenschapper Jeugdhulp Friesland

10 PRAKTIJK VOORBEELDEN praktijkvoorbeeld 1 Ben praktijkvoorbeeld 2 Nadja

11 BEN HEEFT ZIJN PLEK OP HET KINDER - DAG CENTRUM GEVONDEN Meteen na zijn geboorte is het duidelijk dat het niet goed is met Ben. Hij heeft een aangeboren ontwikkelingsachterstand, een afwijking aan zijn ogen en oren, ademhalingsproblemen en twee hartafwijkingen. Nog voordat Ben uit het ziekenhuis komt, wordt Integrale Vroeghulp ingeschakeld. Want hoe kan de specialistische zorg voor Ben het beste ingericht worden?

12 Ben heeft complexe problemen, vertelt zijn moeder Femke. Zijn syndroom veroor zaakt een ontwikkelingsachterstand en gedragsproblemen. Daarnaast ziet en hoort hij slecht, hij heeft twee hart afwijkingen en hij kan niet zelf eten of drinken. Hij leeft op sondevoeding en s nachts krijgt hij zuurstof toegediend. Toen hij drie maanden oud was en nog in het ziekenhuis lag, hebben we Ben aangemeld bij Integrale Vroeghulp. We wilden weten welke zorg Ben nodig had en hoe we die het beste in konden richten. Mijn man en ik moeten allebei blijven werken om het financieel te redden. Waar zou Ben overdag dan het beste naartoe kunnen? Multidisciplinair team Het Integrale Vroeghulp Team ging aan de slag met Ben. De kinderarts in het IVH team onderhield contact met de kindercardioloog de kinderneuroloog en de klinisch geneticus. Er werd onder andere genetisch onderzoek gedaan en Ben s hart en hersenen werden onderzocht. Het team bekeek zijn situatie zorgvuldig. Wij waren bang dat het team zou zeggen dat Ben uit huis geplaatst moest worden, zegt Femke. Dat zijn problemen zo groot waren, dat wij de benodigde zorg niet konden bieden. De casemanager van IVH bleef steeds in contact met ouders via de mail en telefoon. Gedragsproblemen Hoewel het op en af ging met Ben s gezondheid, ging het thuis goed. Hij kreeg hoorapparaten aangemeten, zijn ogen werden goed in de gaten ge houden en het gezin kreeg gespecialiseerde gezinsbegeleiding. Na een jaar werd zijn gedrag steeds moeilijker. Hij wilde zijn hoortoestellen niet inhouden en hij was s nachts heel onrustig, zegt Femke. Intussen moest ik weer gaan werken en maakten we ons grote zorgen: waar kon Ben overdag het beste naartoe gaan? Samen met de casemanager Integrale Vroeghulp, die alle zorg rondom Ben coördineerde, in samenspraak met het IVH team hebben we alle mogelijkheden bekeken. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een gespecialiseerd kinderdagcentrum. Gespecialiseerde dagbehandeling Ben kreeg in eerste instantie dagbehandeling bij een speciale peutergroep van het revalidatiecentrum. Nu de revalidatie afgerond is, gaat Ben naar het Kinder Dag Centrum, vertelt Femke. Ik ben inmiddels weer aan het werk. Ben s gezondheid blijft problematisch. Hij groeit nog steeds niet goed en binnenkort krijgt hij ook een korset. Maar hij slaapt beter, hij heeft wat minder medische zorg nodig en hij heeft het naar zijn zin op het dagcentrum. Als gezin hebben we onze draai weer gevonden. Mede dankzij Integrale Vroeghulp. Thuis wonen Met Ben ging het intussen niet beter. Toen hij vier maanden was, raakte hij in levensgevaar door een virusinfectie. Hij kwam er bovenop, maar er moest nog steeds slijm uit zijn luchtwegen gezogen worden. Toch oordeelde Integrale Vroeghulp dat Ben het beste thuis kon gaan wonen. Mits zijn ouders hem daar goed konden verzorgen. Gelukkig kon ik langer verlof krijgen van mijn werk, zegt Femke. Na een half jaar in het ziekenhuis kwam Ben eindelijk naar huis.

13 NADJA IS EEN LIEF, RUSTIG EN PLEZIERIG MEISJE IN DE GROEP Nadja is een lief, rustig en plezierig meisje in de groep op de peuterspeelzaal. Toch hebben de leidsters twijfels over de ontwikkeling van Nadja. Ze praat nog maar weinig, is erg stil, maar moet straks wel naar de basisschool. De leidsters stellen de ouders voor om Nadja aan te melden bij Integrale Vroeghulp.

14 De casemanager vraagt tot de zomervakantie een verlenging aan voor de peuterspeelzaal. Dit geeft voor ouders meer rust en tijd om een goede keuze te maken. En Nadja gaat op advies van het IVH-team naar de logopediste. Psychologisch onderzoek Een psychologisch onderzoek vindt in de thuissituatie plaats. De uitkomst is dat Nadja functioneert beneden gemiddeld en moeilijk-lerend niveau heeft. Voor de ouders is dit heel moeilijk, ze vinden dat Nadja goed vooruit gaat. De ouders laten de casemanager weten graag te willen kijken naar onderwijsbehoeftes van Nadja. Ouders zijn redelijk afwijzend Nadja is een meisje van bijna vier jaar oud als ze aangemeld wordt bij Integrale Vroeghulp. Haar ouders staan op dat moment redelijk afwijzend tegenover een aanmelding bij het Integrale Vroeghulp team. De casemanager komt na aanmelding bij ouders thuis voor een intake gesprek. In overleg met de ouders wordt besloten dat er eerst een observatie op de peuterspeelzaal gedaan wordt door de orthopedagoog van het IVHteam. Observatie op de peuterspeelzaal Ouders krijgen naar aanleiding van de observatie meer inzicht in de mogelijkheden van Nadja. Ze krijgen tips bij de opvoeding en concrete adviezen om Nadja te stimuleren, vooral bij het praten. Het IVH-team adviseert ook om nader onderzoek te doen naar de cognitieve mogelijkheden van Nadja en te gaan kijken naar de schoolkeuze. De ouders volgen de adviezen goed op en worden graag geholpen bij het maken van een schoolkeuze. Consulent jonge risicokinderen De consulent jonge risicokinderen ( CJRK) die in het IVH -team zit gaat naar de peuterspeelzaal voor een observatie. Haar bevindingen en adviezen zijn: Nadja is een lief, rustig en plezierig meisje in de groep. Nadja heeft baat bij kleine groepjes, waar veel individuele aandacht is, waar de leerkracht alert is op het dromerige gedrag en het lage werktempo en direct ingrijpt en stimuleert daar waar nodig is. Nadja leert van kleine stapjes, eerst voordoen dan samendoen en vervolgens zelf doen. Daarbij heeft ze ook behoefte aan veel visuele ondersteuning. Nadja gaat met plezier naar de peuterspeelzaal en dat willen we op haar nieuwe school graag zo houden. De lat moet voor Nadja niet te hoog gelegd worden. Het is belangrijk dat Nadja onderwijs krijgt op haar niveau en in een tempo dat past binnen de mogelijkheden van Nadja. We gaan graag met ouders en betrokkenen in gesprek om samen een school uit te zoeken, die het beste beste aansluit bij de onderwijsbehoeften van Nadja. Naar aanleiding van de besproken observatie en adviezen gaan de CJRK en de casemanager met de ouders van Nadja in gesprek. De ouders hebben door het verslag van de CJRK en het IVH advies meer duidelijkheid gekregen in de onderwijsbehoefte van Nadja en ze zijn bereid een bezoek te brengen aan het speciaal basisonderwijs. Scholen bezoeken en keuze maken De ouders van Nadja zijn zich gaan zich oriënteren op twee verschillende speciaal basisonderwijs scholen. Nadja wordt, nadat ouders een keus hebben gemaakt, door de CJRK aangemeld en na de zomervakantie stroomt Nadja in binnen het speciaal basisonderwijs. Ze gaat hier met veel plezier naar toe en ouders voelen zich serieus genomen in het traject.

15 Klik op de link voor meer informatie!