Beleidsnotitie Hoe om te gaan met knalapparaten in de gemeente Eemsmond BOEMMM

Transcriptie

1 Beleidsnotitie Hoe om te gaan met knalapparaten in de gemeente Eemsmond BOEMMM

2 Inhoudsopgave INLEIDING en DOEL 3 BEGRIPPEN 4 WETTELIJK KADER 5 KNALAPPARATEN VERSUS HINDER 5/6 GEVOLGEN VOOR HET GEBRUIK 6 RELEVANTE ELEMENTEN 6 UITGANGSPUNTEN BELEIDSVOORSTEL 7 HANDHAAFBAARHEID 8 BELEIDSREGELS 8 SAMENVATTING 10 bijlage: geluidcontouren 2

3 INLEIDING Agrariërs gebruiken knalapparaten om gewasschade te voorkomen of te beperken door met luide knallen vogels te verjagen. In de gemeente Eemsmond worden de knalapparaten voornamelijk gebruikt in de akkerbouw. Het geluid van een knalapparaat is tot ver in de omtrek waar te nemen. Dit leidt in bepaalde perioden van het jaar regelmatig tot klachten van omwonenden over geluidshinder door het gebruik van deze apparaten. In de gemeente geldt regelgeving die deze geluidhinder moet beperken. In deze regelgeving is het begrip geluidhinder echter niet nader omschreven en vooral subjectief bepaald. In zo n situatie is het onduidelijk hoe er in geval van klachten moet worden opgetreden. Daarom wordt het noodzakelijk gevonden om beleidsregels voor het gebruik van knalapparaten vast te stellen waarin wordt bepaald wanneer er sprake is van overmatige hinder voor de omgeving. In dit document worden beleidsregels voorgesteld, die op een objectieve wijze de grens aangeven tussen situaties waarin sprake is van toelaatbaar en ontoelaatbaar geachte hinder. DOEL VAN DE NOTITIE Doel van de notitie is het vaststellen van objectieve regels om ontoelaatbare hinder vanwege knalapparaten voor omwonenden te voorkomen. Ook worden regels vastgesteld betreffende het gebruik van knalapparaten in relatie tot de verkeersveiligheid op de openbare weg. 3

4 BEGRIPPEN In het vervolg van dit document komen een aantal begrippen ter sprake. Deze hebben in dit kader de volgende betekenis: db(a, imp): eenheid voor het geluidsniveau, uitgedrukt in decibel. De toevoeging (A, imp) duidt erop dat het resultaat A-gewogen is en dat gemeten is in de meterstand impuls; Geluidsgevoelig object: woningen, andere geluidgevoelige gebouwen en geluidgevoelige terreinen als bedoeld in artikel 1.2 van de Wet geluidhinder met inbegrip van begraafplaatsen en kampeerterreinen. Andere agrarische bebouwing en agrarisch gerelateerde bedrijfswoningen worden uitgezonderd; achtergrondniveau: het referentieniveau van het omgevingsgeluid het referentieniveau van het omgevingsgeluid: is gedefinieerd conform de defenitie in de handreiking industrielawaai en vergunningverlening de hoogste waarde van de volgende geluidniveaus: - het L95 van het omgevingsgeluid exclusief de bijdrage van de zogenaamde niet omgevingseigen bronnen, - het optredende equivalente geluidsniveau in db(a), veroorzaakt door zoneringsplichtige wegverkeersbronnen minus 10 db(a). Voor de nachtperiode worden alleen verkeersbronnen in rekening gebracht met een intensiteit van meer dan 500 motorvoertuigen in de nachtperiode. Het maximale geluidsniveau van een enkelvoudige knal (Lknal): het geluidniveau van een enkele knal, gemeten in db(a, imp.); Het geluidsniveau voor herhaald hoorbare knallen in een bepaalde tijdperiode (Lr): het geluidsniveau berekend met de formule Lr = Lknal + 10 lg N 33 db(a), waarin N het aantal knallen per uur is: dagperiode: periode van tot uur; avondperiode: periode van tot uur; nachtperiode: periode van tot uur. 4

5 WETTELIJK KADER Een knalapparaat valt niet onder de werkingssfeer van de Wet milieubeheer, tenzij het staat opgesteld binnen de grenzen van een inrichting (b.v. op het erf van een agrarisch bedrijf). Daarnaast is het knalapparaat als zodanig niet aangewezen als vergunningplichtig in het kader van de Wet geluidhinder of de Wet milieubeheer en heeft het gebruik een betrekkelijk "tijdelijk" karakter. Het gebruik van het knalapparaat valt onder de regels van de Algemene plaatselijke verordening (APV). is Artikel van de APV luidt als volgt: Artikel APV Overige geluidhinder 1. Het is verboden toestellen of geluidsapparaten in werking te hebben of handelingen te verrichten op een zodanige wijze dat voor een omwonende of overigens voor de omgeving geluidhinder wordt veroorzaakt. 2. Burgemeester en wethouders kunnen van het in het eerste lid bepaalde ontheffing verlenen. 3. Het in het eerste lid bepaalde geldt niet, voor zover artikel , 5.5a.2, de op de Wet milieubeheer gebaseerde voorschriften, de Wet geluidhinder, de Wegenverkeerswet 1994, de Zondagswet, het Wetboek van Strafrecht, de Luchtvaartwet, het Reglement Verkeerstekens en verkeersregels 1990 of het Vuurwerkbesluit Wet milieugevaarlijke stoffen van toepassing zijn. Het begrip "geluidhinder" is in dit voorschrift ruim en subjectief en dient daardoor in het beleid duidelijk te worden gedefinieerd. KNALAPPARATEN VERSUS HINDER Algemeen: Knalapparaten produceren een zeer hoog, impulsachtig, geluidsniveau. Het bronvermogen van knalapparaten varieert en is afhankelijk van meerdere factoren. Door verschillende diensten zijn door middel van metingen verschillende bronvermogens vastgesteld. De door de Geluidmeetdienst van het IOR, de Technisch Physische Dienst (TNO-TH) en de Provinciale Waterstaat Limburg vastgestelde geluidsvermogens liggen tussen de 147 en 156 db(a, imp), recht voor de loop en 139 en 146 db (A, imp) gemeten loodrecht op de loop. De circulaire Schietlawaai van 1 augustus 1979 van het ministerie van Volksgezondheid en milieuhygiëne (verder: de circulaire) acht voor het beoordelen van hinder, door het specifieke karakter van schietlawaai, twee waarden relevant: a) het maximale geluidsniveau van een enkelvoudige knal. b) het geluidsniveau voor herhaald hoorbare knallen in een bepaalde tijdperiode. Het karakter van het geluid van gaskanonnen (knalapparaten) komt sterk overeen met dat van schietwapens. Het maximale geluidsniveau van een enkele knal, waarbij schrikeffecten optreden, is afhankelijk van het achtergrondgeluidsniveau. Bij een achtergrondniveau van 35 db(a) treden schrikeffecten op boven 67 db(a, imp). En bij een achtergrondniveau van 50 db(a) boven 75 db(a, imp). Uit de circulaire valt tevens op te maken dat, ongeacht de hoogte van het achtergrondniveau, altijd schrikeffecten zullen optreden wanneer het maximale niveau hoger is dan 75 db(a, imp). De circulaire adviseert ervoor zorg te dragen dat deze waarden niet worden overschreden. Voorts stelt de circulaire dat geen ernstige hinder zal optreden wanneer het geluidsniveau voor herhaald hoorbare knallen in een bepaalde tijdperiode het achtergrondniveau niet overschrijdt. Uit onderzoek 1 blijkt tevens dat overschrijding van het achtergrondniveau in het algemeen zal leiden tot hinder. 1 ISO R 1996, Assessment of noise with respect to community response,

6 Leidt een overschrijding van het achtergrondniveau met 5 db(a) nog sporadisch tot klachten, een overschrijding met 10 db(a) leidt alom tot klachten zo concludeert het onderzoek. Situatie in Eemsmond In het buitengebied van de gemeente Eemsmond ligt het achtergrondniveau in de dagperiode tussen de 40 en 45 db(a), en in de avondperiode dit niveau tussen de 35 en 40 db(a). In het algemeen kan dus worden gesteld dat in de dagperiode beneden 70 db(a, imp) in het buitengebied van de gemeente Eemsmond geen schrikreacties verwacht hoeven te worden ten gevolge van een enkelvoudige knal. Gedurende de avondperiode ( uur) neemt het achtergrondniveau af. In het begin van de avondperiode zal 70 db(a,imp) hooguit sporadisch tot klachten leiden. In de late avonduren ( uur) is het achtergrondniveau over het algemeen beduidend lager dan overdag en zal 70 db(a,imp) tot schrikreacties leiden Een geluidsniveau ter plaatse van een geluidsgevoelig object veroorzaakt door herhaald hoorbare knallen in de dagperiode tot 40 db(a) zal in Eemsmond in het algemeen niet leiden tot hinder. Wanneer dit niveau boven de 45 db(a) uitkomt, zal dit sporadisch leiden tot klachten, terwijl verwacht mag worden dat een niveau van meer dan 50 db(a) alom tot hinder zal leiden. GEVOLGEN VOOR HET GEBRUIK Om te voorkomen dat het geluidsniveau bij een woning ten gevolge van een enkelvoudige knal de 70 db(a) overschrijdt, dient, wanneer wordt uitgegaan van het laagst bepaalde bronvermogen (139 db(a, imp)), de afstand tussen woning en knalapparaat ruim 250 meter te bedragen. Bij een bronvermogen van 156 db(a, imp) zou de afstand in dat geval tenminste 750 meter moeten zijn. Om op genoemde afstanden te kunnen voldoen aan de waarde van 40 db(a) voor herhaald hoorbare knallen, mogen de apparaten niet vaker dan 2 keer per uur knallen. Een niveau van 45 db(a) wordt niet overschreden wanneer de knalfrequentie maximaal 6 keer per uur bedraagt. 50 db(a) wordt gerealiseerd wanneer de knalfrequentie niet hoger is dan 20 keer per uur. RELEVANTE ELEMENTEN Hinder is een subjectief begrip. Er zijn meer factoren dan de hierboven aangehaalde, welke bepalend zijn voor de mate van hinder. Eén daarvan is de mate van waardering die de gehinderde heeft voor de veroorzaker. Heeft de gehinderde een positief beeld van de oorzaak, dan zal de overlast minder gauw als hinderlijk worden ervaren. Indien klagers op de juiste wijze worden geïnformeerd over het doel van de knalapparaten kan er meer begrip worden verkregen en kunnen de knallen als minder hinderlijk worden ervaren. Het bestrijden van vogels door middel van een knalapparaat is één methode. Het ministerie van Landbouw noemt in een vlugschrift voor de landbouw, naast het knalapparaat, nóg circa 14 andere afweermiddelen. Gedacht kan worden aan vlaggen, poppen, het aanbieden van alternatief voedsel, geluid met radio, bespuiten van het gewas met tabasco en het plaatsen van waterbakjes buiten het perceel. Agrariërs kunnen op deze alternatieve methoden worden gewezen. De knalfrequentie bepaalt in belangrijke mate de hoogte van het geluidsniveau door herhaald hoorbare knallen. Het ministerie van Landbouw adviseert in eerder genoemd vlugschrift een maximale frequentie van 4 tot 6 knallen per uur. Ook wordt geadviseerd het apparaat regelmatig te verplaatsen. Bij hogere frequenties en langduriger gebruik treedt snel gewenning op bij de vogels. Het vermoeden wordt uitgesproken dat het werend effect zelfs omslaat in een aantrekkend effect. Het knallen duidt op een hoog voedselaanbod. 6

7 UITGANGSPUNTEN BELEIDSVOORSTEL Akkerbouw is een belangrijke bron van inkomsten voor veel mensen in de gemeente Eemsmond. Inherent hieraan is het treffen van maatregelen ter beperking van opbrengstschade. Het gebruik van het knalapparaat ter beperking van vogelschade kan daarbij een hulpmiddel zijn. Vanuit het Faunafonds is er een verplichting om zowel akoestische als visuele verjagingsmethodes toe te passen. Als de grondgebruiker dit niet doet, komt hij niet in aanmerking voor schadevergoeding. Voor zover in bepaalde situaties het gebruik van een knalapparaat noodzakelijk is, zou dit tenminste conform de gebruiksadviezen van het ministerie van Landbouw moeten plaatsvinden. Wanneer het voorkomen van iedere vorm van hinder door knalapparaten als uitgangspunt wordt gekozen, is het gebruik van knalapparaten in de regio vrijwel uitgesloten. Wonen in Eemsmond betekent samenleven met een agrarische bedrijfstak als de akkerbouw. Deze bedrijvigheid heeft zijn lusten en zijn lasten. De lasten zijn niet onoverkomelijk, mits deze zijn begrensd. Een zekere mate van hinder ten gevolge van het gebruik van knalapparaten is in dit verband toelaatbaar, mits de mate en de tijdsperiode waarin de hinder kan worden ondervonden is beperkt. Zoals hiervoor opgemerkt is het gebruik van knalapparaten in de regio vrijwel uitgesloten, wanneer het voorkomen van iedere vorm van hinder als uitgangspunt wordt gehanteerd. Voor het accepteren van een zekere mate van hinder moet het uitdrukkelijk gaan om een bedrijfsvoering in uitzonderlijke omstandigheden, i.c. ter voorkoming c.q. beperking van de ernstigste vraatschade. Dit beperkt zich over het algemeen tot de groeiperiode. Hoewel vraat ook buiten de periode tot uur zal optreden, is afwijking van de reguliere geluidsnormen buiten deze uren niet toelaatbaar. Daarnaast is het niet doelmatig een knalapparaat in werking te hebben wanneer het donker is. Evenmin is het niet doelmatig een hogere knalfrequentie dan 6 keer per uur te hanteren. Daarnaast valt de periode voor uur in de nachtperiode (23.00 tot 06.00uur). Het achtergrondniveau ligt significant lager dan de dagperiode. 70 db (A imp) zal in deze periode zeer zeker schrikreacties veroorzaken en alom tot hinder leiden. Het optreden van schrikeffecten ten gevolge van een enkelvoudige knal bij bewoners of gebruikers van geluidsgevoelige objecten is in het algemeen ongewenst. Hieruit volgt dat in de periode tussen en uur een niveau hoger dan 70 db(a, imp) ter plaatse van de gevel van geluidsgevoelige objecten van derden in het algemeen niet toelaatbaar is. Overschrijding van een niveau van 75 db(a, imp) is gelet op het gestelde in de circulaire schietlawaai onaanvaardbaar. Met dit voorstel wordt de Lknal beperkt tot circa 70 db(a,imp.). De effecten die samenhangen met een overschrijding van het achtergrondniveau met meer dan 10 db(a) door herhaald hoorbare knallen worden eveneens ontoelaatbaar geacht. Hieruit volgt dat in de periode tussen en uur een niveau hoger dan 50 db(a) ter plaatse van de gevel van geluidsgevoelige objecten van derden niet toelaatbaar is. Met dit voorstel wordt het Lr beperkt tot circa 45 db(a,imp). Cumulatie van de geluidbelasting door meerdere tegelijkertijd functionerende knalapparaten is ongewenst. Wanneer een tweede knalapparaat nabij een reeds opgesteld apparaat wordt geplaatst, dan neemt de geluidbelasting toe. Het is om die reden dat een minimale afstand wordt verlangd tussen twee knalapparaten. Verkeersdeelnemers op de openbare weg kunnen schrikken van harde knallen. Met het oog op de verkeersveiligheid moeten daarom de maximale niveaus worden beperkt. In dit voorstel wordt de Lknal beperkt tot circa 80 db(a,imp), hetgeen vooralsnog een aanvaardbare waarde wordt geacht. 7

8 HANDHAAFBAARHEID Op grond van bovenstaande uitgangspunten zijn de volgende beleidsregels te formuleren. Deze zijn opgesteld vanuit de gedachte dat niet in iedere situatie geluidsmetingen verricht behoeven te worden om te beoordelen of voldaan wordt aan het hiervoor geformuleerde beleid. Wanneer wordt voldaan aan deze beleidsregels is er sprake van een situatie waarbij niet die mate van hinder wordt veroorzaakt, als bedoeld in het betreffende artikel van de APV en waarbij het gebruik van het knalapparaat is verboden. De beleidsregels zijn ontleend aan een rekenmodel. Omdat er in werkelijkheid verschillen bestaan tussen knalapparaten is noodzakelijkerwijs een standaard knalapparaat gedefinieerd. Dit standaard knalapparaat is gebaseerd op de resultaten van geluidsmetingen aan gaskanonnen door de hiervoor reeds aangehaalde instanties. Op basis van deze gegevens is het bronvermogen van een standaard knalapparaat bepaald op 141 db(a), imp, loodrecht op de loop en in achterwaardse richting. Het spectrum van het standaard knalapparaat is het gemiddelde van de door de hiervoor genoemde instanties gemeten spectra. VOORWAARDEN / REGELS - Een knalapparaat dient doelmatig te worden gebruikt. - Het gebruik van knalapparaten is alleen toegestaan indien is gebleken dat alternatieven (linten, vogelverschrikkers, vliegers en dergelijke) geen effect hebben gehad - Een knalapparaat is niet in werking: voor uur en na uur, in de wintermaanden (november tot en met maart) gelden tijdstippen niet in werking voor en na uur ; - Het geluidvermogenniveau van een knalapparaat mag ten hoogste 142 db(a) ref.1pw bedragen, loodrecht op de loop en in achterwaartse richtingen gemeten; - De knalfrequentie bedraagt maximaal 6 knallen per uur; - De loop van het knalapparaat staat van geluidsgevoelige objecten en van de openbare weg af gericht; - De kortste afstand tussen een knalapparaat en een geluidsgevoelig object van derden bedraagt tenminste 350 m; - De kortste afstand tussen een knalapparaat en de openbare weg bedraagt tenminste 125 m; - Een tweede knalapparaat moet, gemeten vanaf een geluidsgevoelig object, tenminste 400 m verder dan het eerste apparaat worden geplaatst; - Een knalapparaat wordt om de drie dagen tenminste 350 m verplaatst; - Na verplaatsing van een knalapparaat mag deze binnen drie dagen niet worden teruggeplaatst; - Het tijdstip van ingebruikneming van een knalapparaat en de locatie waar dit wordt opgesteld dienen tenminste 24 uur van te voren te worden gemeld bij de Gemeente Eemsmond; 8

9 Ten slotte. Deze beleidsnotitie vormt een toetsingskader om, ingeval van klachten over gebruik van knalapparatuur, te beoordelen of sprake is van toelaatbare of ontoelaatbare geluidsbelasting. In gevallen waarin niet wordt voldaan aan de voorwaarden in deze beleidsnotitie is het gebruik van knalapparaten verboden. Het college van burgemeester en wethouders kan op verzoek een ontheffing verlenen van dit verbod. Bij een dergelijk verzoek dient door de aanvrager een akoestisch rapport te worden overgelegd, waaruit de geluidbelasting van de dichtst bijgelegen geluidgevoelige objecten blijkt. Deze notitie is ter beoordeling en advies gestuurd naar een tweetal akoestische bureaus, het Noordelijk Akoestisch Adviesbureau BV te Assen en Stroop Raadgevende ingenieurs BV in Leek en aan de afdeling beleidsadvies van LTO- Noord (agrarische branche-vereniging). De op en aanmerkingen van deze instanties zijn verwerkt in de notitie. 9

10 SAMENVATTING Op basis van de terugkerende klachten en in samenwerking met twee akoestische bureaus en LTO-Noord komen tot de volgende beleidsregels voor de gemeente Eemsmond met het doel onacceptabele hinder vanwege het gebruik van knalapparaten te voorkomen. VOORWAARDEN / REGELS - Een knalapparaat dient doelmatig te worden gebruikt. - Het gebruik van knalapparaten is alleen toegestaan indien is gebleken dat alternatieven (linten, vogelverschrikkers, vliegers en dergelijke) geen effect hebben gehad - Een knalapparaat is niet in werking: voor uur en na uur, in de wintermaanden (november tot en met maart) gelden tijdstippen niet in werking voor en na19.00 uur ; - Het geluidvermogenniveau van een knalapparaat mag ten hoogste 142 db(a) ref.1pw bedragen, loodrecht op de loop en in achterwaartse richtingen gemeten; - De knalfrequentie bedraagt maximaal 6 knallen per uur; - De loop van het knalapparaat staat van geluidsgevoelige objecten en van de openbare weg af gericht; - De kortste afstand tussen een knalapparaat en een geluidsgevoelig object van derden bedraagt tenminste 350 m; - De kortste afstand tussen een knalapparaat en de openbare weg bedraagt tenminste 125 m; - Een tweede knalapparaat moet, gemeten vanaf een geluidsgevoelig object, tenminste 400 m verder dan het eerste apparaat worden geplaatst; - Een knalapparaat wordt om de drie dagen tenminste 350 m verplaatst; - Na verplaatsing van een knalapparaat mag deze binnen drie dagen niet worden teruggeplaatst; - Het tijdstip van ingebruikneming van een knalapparaat en de locatie waar dit wordt opgesteld dienen tenminste 24 uur van te voren te worden gemeld bij de Gemeente Eemsmond; bijlage: voorbeeld van de geluidsbelasting van een knalapparaat (geluidcontouren) 10