Brabant Drenthe Flevoland Friesland Groningen Limburg Overijssel

Transcriptie

1 Blad : 1 van 6 TOEPASSINGSGEBIED: Brabant Drenthe Flevoland Friesland Groningen Limburg Overijssel 1 DOELSTELLING Het tot stand brengen van goede en veilige huisaansluitleidingen t.b.v. hoogbouw in deelnetten met een gasdruk van ten hoogste 100 mbar. Deze instructie omschrijft de wijze van aanbrengen van de stijgleidingen vanaf de aansluitleiding tot en met de gasmeterbeugel. 2 TECHNISCHE AFBAKENING In deze instructie wordt met name ingegaan op de verwerking van koperen stijgleidingen voor hoogbouw uitgevoerd in opdracht van Enexis. 3 TERMEN/DEFINITIES Voor termen en definities wordt verwezen naar de in deze instructie vermelde normen en regelgeving en de (Enexis) werkinstructie Gzz-0001.R definities en begrippen Gas. 4 WERKWIJZE 4.1 Standaard materialen Invoerleiding Gebogen mantelbuizen: PE vanaf de aftakking op de hoofdleiding tot in de meterkast op de begane grond, schacht of doorvoerschacht. Invoerput (plus mantelbuis): PE vanaf de aftakking op de hoofdleiding tot aan de invoerput. Zonder mantelbuizen (kelderinvoer): trekvast PE vanaf de aftakking op de hoofdleiding tot aan de gevel en vanaf de gevel tot in de meterruimte, schacht of doorvoerschacht uitvoeren in staal met PE bekleding. Overgangskoppeling minimaal 0,5-1,0 m buiten de gevel plaatsen Stijgleiding Standaard: koperen buizen (22, 28, 35, 42 en 54 mm), kwaliteit halfhard, die door middel van persfittingen met elkaar verbonden worden. Voor grotere diameters stijgleiding: stalen buizen met lasverbindingen. Voor de aansluiting met koper is een assortiment materialen beschikbaar. De belangrijkste eigenschappen van deze hulpstukken zijn: Voor gas herkenbaar, b.v. door een gele markering en/of een opschrift "gas". Voorzien van O-ringen (NBR-rubber, geel) die zorgdragen voor een blijvende gasdichte afdichting. De verbinding wordt gevormd met behulp van een persmachine, zodanig dat deze blijvend trekvast is (zie figuur 1).

2 Blad : 2 van Gereedschap Voor het persen van de verbinding moet een daarvoor bestemde en op het fabrikaat persfitting afgestemde persmachine/-bekken/-ketting gebruikt worden. Een voor die bepaalde buisdiameter geschikte persbek/-ketting moet worden gebruikt zodat een perfect sluitende verbinding tot stand wordt gebracht. Figuur 2 geeft een voorbeeld van een accumachine en persbekken. persfitting buis O-ring bek perstang Figuur 1: Figuur 2: Werkwijze persverbinding Voorbeeld persmachine en persbekken De onderhoudsvoorschriften van de leverancier dienen te allen tijde te worden opgevolgd. Na een aantal voorgeschreven persingen of na een voorgeschreven periode dienen persmachines, volgens voorschrift leverancier, gekalibreerd te worden! 4.3 Montage instructie Inkorten van de buis Buizen kunnen op lengte gesneden worden met een pijpsnijder of met een fijntandige hand- of elektrisch aangedreven zaag (figuur 3). Figuur 3: Inkorten buis Figuur 4: Ontbramen buis De gereedschappen moeten geschikt zijn voor het buismateriaal. Het op maat snijden met behulp van een slijptol, een gekoelde zaag met grove tanden of een autogeen lasapparaat is NIET toegestaan.

3 Blad : 3 van Ontbramen van de buis Als de buis op de juiste lengte is afgesneden moet het snijvlak van de buis van binnen en van buiten zorgvuldig ontbraamd worden (figuur 4). De verwijdering van eventuele bramen voorkomt dat de O-ring beschadigd wordt tijdens het monteren van de buis in de persfitting. Met een fijne vijl goed ontbramen. Alle losse spaanders moeten beslist van de buis verwijderd worden Insteekdiepte Om zeker te zijn van een betrouwbare en vakkundige persing moet voor het installeren de vereiste insteekdiepte (A) op de buis afgetekend worden (zie figuur 5 en tabel 1). Uitsluitend als de installatie volgens de voorschriften wordt uitgevoerd, kan een bedrijfszekere koppeling met voldoende trekvastheid worden bereikt. Na het persen moet de aangebrachte markering op de buis nog zichtbaar zijn! Diameter (mm) Insteekdiepte A (mm) Afstand dmin (mm) Figuur 5: Insteekdiepte markeren Tabel 1: Insteekdiepte en afstand Controle voor montage De aanwezigheid van de O-ring(en) in de persfitting moet vóór montage zijn vastgesteld. Verder moet zowel de buis als de fitting gecontroleerd worden op vuil of metaal deeltjes. Eventuele aanwezige deeltjes dienen verwijderd te worden Montage Voordat het persen kan beginnen worden de beide delen in elkaar gezet, waarbij de buis gelijktijdig licht gedraaid en in de lengterichting in de fitting gedrukt wordt. De markering moet nog zichtbaar zijn! Bij fittingen zonder stootrand (zoals een mof) moet de buis ten minste tot de aangegeven insteekdiepte ingeschoven worden. Scheef inbrengen van de buis in de fitting kan een beschadiging van de O-ring tot gevolg hebben. Vanwege de maattoleranties kan het zijn dat de buis en de fitting moeilijk samen te voegen zijn. De O-ring kan dan ingesmeerd worden met een glijmiddel (zoals water). Olie of vet mag echter nooit als glijmiddel worden gebruikt. Om de installatietijd te verkorten is het gebruikelijk eerst een aantal verbindingen in elkaar te zetten en vervolgens deze te persen. Dit voorkomt onnodig uitwisselen van de persbekken.

4 Blad : 4 van 6 Het markeren van de insteekdiepte (A) is ook nodig om te kunnen controleren of tijdens het persen van de verschillende verbindingen de buis niet uit de fitting wordt gedrukt. Het is ook belangrijk te controleren of er voldoende installatieruimte is voordat begonnen wordt met het uiteindelijke persen van de koppelingen. In tabel 2 zijn de minimale afstanden gegeven voor de benodigde installatieruimte en voor een correct gebruik van de persmachines. De maten zijn voor veel voorkomende situaties gegeven en deze zijn in figuur 6 en 7 schematisch afgebeeld. Figuur 6: Installatieruimte (a en b) Figuur 7: Installatieruimte (a, b en c) Diameter Figuur 6 Figuur 7 (mm) a (mm) b (mm) a (mm) b (mm) c (mm) Bekken Bekken Bekken Bekken Ketting Ketting Tabel 2: Afmetingen installatieruimte Persen De gebruiksaanwijzing van de fabrikant/leverancier dient te allen tijde te worden opgevolgd. Er mag alleen geperst worden met een op de fitting afgestemde persmachine met een daarbij behorende persbek of ketting. Persbek controleren op verontreinigingen en eventueel schoonmaken. Persmachine naar behoren instellen en controleren op het functioneren. Persmachine regelmatig schoonmaken en onderhouden; houdt hierbij ook rekening met het aantal persingen waarna geolied moet worden. De juiste persbek/-ketting gebruiken. Het profiel van de bek goed om de persfitting plaatsen. De persgang niet onderbreken, maar volledig voltooien. Fitting verwijderen in geval van onvoltooide persgang.

5 Blad : 5 van Controle na persen Check door middel van een visuele controle of alle fittingen daadwerkelijk zijn geperst. Deformatie (vervorming) van de fitting duidt erop dat betreffende fitting geperst is Markering De koperen gasleiding wordt over een regelmatige afstand gemarkeerd met een sticker met de opdruk GAS. Hiermee is de leiding conform de norm NEN 7244 goed herkenbaar als gasleiding en wordt verwarring met andere koperen leidingen zoals drinkwater en binneninstallaties voorkomen. Markering: minimaal 1 sticker tussen 2 ophangbeugels Sterkte en dichtheidsbeproeving Na aanleg moeten aansluitleidingen vanaf het aftakpunt tot en met de hoofdkraan worden beproefd op sterkte- en dichtheid volgens de (veiligheid)instructies: VWI G-12 Het beproeven op sterkte- en dichtheid van LD aansluitleidingen ; TI Gdb-0019.I Aanvullende technische bepalingen op sterkte- en dichtheidsbeproeving Overgang staal-koper Ter plekke van de overgang staal-koper dient contact met water (elektrolyt) te allen tijde te worden vermeden. Om galvanische corrosie te voorkomen dient ter plaatse van de overgang over een voldoende lengte koudverwerkbare kunststof wikkelband of Stopaq-band te worden aangebracht. 4.4 Aarding Nieuwbouw: De metalen aansluitleiding binnen de gevel moet worden geaard (vereffend) door een aarding (vereffening) aan te brengen. Indien de invoerleiding van metaal is, dient dit te worden uitgevoerd op de plaats waar de aansluitleiding het gebouw binnenkomt (zie figuur 8). De vereffeningsleiding dient in opdracht van de opdrachtgever door een elektrotechnisch installateur te worden aangebracht (NEN 1010). Om corrosie te voorkomen moet een isolatie-element in de aansluitleiding worden aangebracht tussen de geveldoorvoering en de plaats waar de vereffeningsleiding met de aansluitleiding is verbonden (zie figuur 8). Op de metalen aansluitleiding dient door (of in opdracht van) Enexis een aansluitpunt te worden aangebracht voor aarding (vereffening). Hiertoe dient bij de stalen aansluitleiding ter plaatse de PE bekleding te worden verwijderd, een bout met de kopzijde op de leiding te worden gelast en tot slot de bekleding te worden hersteld Sanering: Indien een klem t.b.v. de potentiaalvereffening aanwezig is op de metalen aansluitleiding en/of binnenleidingen, moet deze na de werkzaamheden worden terug gemonteerd op de metalen aansluitleiding en/of binnenleiding (achter de gasmeter) zodat de vereffening weer is hersteld.

6 Blad : 6 van 6 aansluitpunt vereffeningsleiding (Enexis) vereffeningsleiding (E-installateur) isolatie-element (Enexis) Figuur 8: Aarding (vereffening) metalen aansluitleiding 5 OPMERKINGEN Niet van toepassin. 6 BIJLAGEN/REFERENTIES Tekeningen huisaansluitingen hoogbouw gas: Tekeningnr : invoering met gebogen mantelbuis, koperen stijgleiding en meteropstelling op begane grondvloer. Tekeningnr : invoering met mantelbuis en invoerput, koperen stijgleiding en meteropstelling op begane grondvloer. Tekeningnr : koperen stijgleiding en meteropstelling op verdiepingsvloer.