De 13 beste manieren om ideeën te verzinnen (en 8 om ze daarna beter te maken)

Transcriptie

1 De 13 beste manieren om ideeën te verzinnen (en 8 om ze daarna beter te maken) 11/07/2016 Zonder nieuwe, verrassende ideeën geen innovatie. Dit zijn de 21 brainstormtechnieken die bewezen resultaat leveren. In essentie is het bedenken van nieuwe ideeën een 'tweetrapsproces', schrijft Gijs van Wulfen in Het Innovatiedoolhof. Eerst: ideeën genereren. Daarna: ideeën filteren en selecteren. 'Jouw eerste doel is om een overvloed aan originele nieuwe concepten te bedenken - om outside the box te denken. Ten tweede komt het erop neer de ideeën met de meeste potentie eruit te pikken. Beide stappen zijn noodzakelijk en even belangrijk.' Belangrijkste fout Volgens Van Wulfen wordt in de praktijk vaak te veel tijd besteed aan het genereren van ideeën, en te weinig tijd aan het selecteren ervan. 'Houd in gedachten dat het niet het moeilijkste deel is om veel outside the box ideeën te krijgen. Nee, met elkaar vaststellen wat de beste ideeën zijn, is een veel grotere uitdaging.' 21 technieken Van Wulfen noemt 21 technieken om tot de beste ideeën te komen: 13 om nieuwe ideeën te verzinnen, 8 om daarna juist weer de beste eruit te selecteren. En één overkoepelende tip: benoem een facilitator. 'Nee, niet jezelf als manager. Verschillende petten dragen werkt verwarrend, niet alleen voor jezelf, ook voor de groep. Als manager ben je het meest effectief als besluitvormer, niet als facilitator. Bovendien is dat laatste ook echt een vak.'

2 #1. Braindump Idee: de deelnemers 'dumpen' hun ideeën, de facilitator oogst ze. Hoe? één idee per post-it. Vervolgens leest ieder zijn ideeën voor, waarna de deelnemers nieuwe ideeën op post-its schrijven, net zolang tot er geen nieuwe ideeën meer zijn. #2. Kansrichtingen Idee: als apart onderdeel, of als onderdeel van de Braindump (#1). Beslis eerst over 6 tot 10 kansrichtingen. Hang vervolgens grote 'kansrichtingsvellen' op, en vraag de deelnemers met stift en post-its ideeën te genereren. Hoe? Vraag degene die aanvankelijk de kansrichting hebben verkend om de rest van de groep te inspireren. Verzamel daarna alle ideeën. #3. Klantknelpunten Idee: Spreek klanten, en vraag hen wat hun knelpunten zijn. Los die vervolgens op. Hoe? Verzamel de knelpunten van de klant. Hang die op, gegroepeerd, op bijvoorbeeld 'knelpuntborden'. Ga daarna in groepjes brainstormen. Laat groepjes steeds van het ene naar het andere knelpunt gaan, net zolang tot iedereen bij alle borden geweest is. Ga dan de ideeën samen bespreken, en noteer ook de nieuwe ideeën die opborrelen. #4. Vooronderstellingen Idee: Maak de impliciete aannames en veronderstellingen van mensen zichtbaar en stel ze ter discussie. Hoe? De facilitator vraagt om 'kernbegrippen'; en inventariseert de aannames die mensen daaromheen hebben. Hij (of zij) vraagt vervolgens om nieuwe ideeën te bedenken als de vooronderstelling er niet zou zijn. En zo door met elk kernbegrip tot de oogst is uitgeput. #5. SCAMPER Idee: Techniek, ontwikkeld door de Amerikaan Bob Eberle, om impliciete kenmerken van een product naar voren te halen. Hoe? SCAMPER stelt 7 invalshoeken centraal om aan nieuwe ideeën te komen: Substitute: Wat kan ik vervangen in de samenstelling/het materiaal/het uiterlijk/de grootte van het product? Combine: Wat kan ik met het product combineren zodat het beter wordt? Adapt: Kan ik het product aanpassen aan iets anders of kan ik iets kopiëren uit andere sectoren? Magnify/ modify/ minimize: Wat kan ik bij het product enorm vergroten? Of juist enorm verkleinen of veranderen? Put to other uses: Kan ik dit product misschien nog voor iets heel anders gebruiken?

3 Eliminate: Wat kan ik weglaten aan het product? Reverse/ rearrange: Kan ik iets aan het product omdraaien? Binnenstebuiten keren? In een heel andere volgorde doen? Alle vragen kunnen tot nieuwe ideeën leiden. #6. Bloem Idee: Associeer en stap van de ene gedachte naar de andere Hoe? Bepaal kernbegrippen. Vraag daarna: Wat associeer je met dit kernbegrip? Wat schiet je te binnen bij..? Schrijf vervolgens alle woorden als een bloem rondom het begrip. #7. Biomimicry Idee: Kijk wat de natuur heeft gedaan om je probleem op te lossen en kijk of je dat kunt nabootsen. Hoe? Formuleer een kernbegrip, of neem een product of de klant als vertrekpunt. Aan wat voor ding of dier moet je dan denken? Bespreek vervolgens: wat zijn de eigenschappen van dit ding/dier? Hoe kunnen we daar iets aan hebben? Lees meer over biomimicry #8. De stripheld-analogie Idee: Wat kunnen striphelden wat wij ook zouden willen? Striphelden kunnen alles, welke nieuwe ideeën zouden zij bedenken? Hoe? Vraag de deelnemers: wat was je favoriete stripheld, en waarom? Leef je in in hem of haar: welke nieuwe producten zou Asterix bedenken? En wat zou Lambik doen? Schrijf het op, op een post-it. Tip: de analogie werkt natuurlijk ook met filmhelden of sprookjesfiguren. #9. Gekke dingen Idee: Confronteer deelnemers met iets dat volledig buiten de context ligt en zorg zo voor 'verder weg liggende' inspiratie. Hoe? De facilitator geeft de deelnemers willekeurige producten, die niets te maken hebben met het product of de markt van de deelnemers. Tuinkabouters, rammelaars, verrekijker, schaar, noem maar op. De facilitator vraagt de deelnemers goed te kijken naar het product, en de eigenschappen op te schrijven en vervolgens te gebruiken voor nieuwe ideeën voor de eigen markt. #10. Het Insight-spel

4 Idee: Een spel waarbij klantknelpunten (zie #3) worden afgezet tegen de sterke punten van de eigen organisatie. Hoe? Maak groepjes van 3 tot 4 deelnemers. Kies klantknelpunten. Geef alle deelnemers vier stickers en laat hen die plakken op de knelpunten die zij in het licht van de opdracht het meest kansrijk achten. Kies daarna sterktes: laat deelnemers vier sterkten van de eigen organisatie benoemen. Teken daarna voor elke groep een 4x4-matrix met in de rijen de klantknelpunten en in de kolommen de sterktes. Gooi vervolgens met een dobbelsteen langs alle vakjes en bedenk bij elke combinatie van knelpunt en sterkte nieuwe ideeën. Ga hiermee door tot het spel doodbloedt. #11. Kruip in de huid van... Idee: Verzamel ideeën door je te verplaatsen in een echt mens van vlees en bloed (uit de doelgroep) Hoe? Vraag de deelnemers wat voor typen of karikaturen in de doelgroep te onderscheiden zijn. Vraag hen vervolgens in de huid van die persoon te kruipen, compleet met naam en hobby's en zo. Schuw overdrijving niet; sterker nog: hoe meer het typetje wordt ingeleefd, hoe beter. Vraag hen vervolgens - als ze uitgelachen zijn - om nieuwe productideeën. #12. Wat zou Apple doen? Idee: Vraag jezelf af: wat zou Apple in zo'n situatie doen? Hoe? Verzamel ideeën door te doen alsof je een grote, creatieve organisatie bent. Apple is het schoolvoorbeeld, maar ook je voordoen als Ikea, McDonald's, Coca-Cola, Greenpeace of Toyota kan ideeën opleveren. Ook leuk: benoem groepjes en laat ze denken vanuit concurrerende bedrijven. Waar zitten de verschillen? #13. Trends dance Idee: Verzamel trends en laat deelnemers een stoelendans doen rondom die trends Hoe? Verzamel trends, schrijf ze op een kaartje en hang die vervolgens om iemands nek: ieder één trend. Zet op een x-tal plaatsen 2 stoelen tegenover elkaar (waarbij X het aantal deelnemers gedeeld door 2 is). Doe daarna een stoelendans, zet de muziek stop, en vraag de deelnemers nieuwe ideeën te bedenken op basis van de combinatie van de 2 trends die tegenover elkaar zitten. Doe dit vervolgens ook in drietallen. #14. Richtingen maken De eerste van de 'convergentie'-technieken, na de divergentiefase. Idee: De post-its uitzoeken tot een overzichtelijk geheel Hoe? Vraag de deelnemers om twee post-its uit te zoeken waar ze het meeste potentie in zien. Vraag om 1 idee dat 'dichtbij huis' ligt en 1 idee dat verder weg ligt. Lees de ideeën voor en geef de ideerichting vervolgens een naam. Bij een brainstorm over een nieuw product zijn 30 à 40 ideerichtingen geen uitzondering.

5 #15. Richting selecteren Idee: Kijk met welke ideeën je verder kunt Hoe? Deel stickers uit aan de deelnemers en vraag hen die op te plakken bij ideeën met de meeste potentie. Het principe van de meeste stickers werkt bijna altijd goed. De 12 tot 15 gekozen richtingen kunnen zo over naar de volgende stap: de mindmap. #16. Mindmapping Idee: Maak rondom een idee een overzicht van allerlei associaties. Hoe? Mindmapping is een eeuwenoud concept, populair gemaakt door de Engelse psycholoog Tony Buzan. Zet het onderwerp in het centrum, en zet de sleutelwoorden en associaties daaromheen. Het idee wordt centraal gesteld, de deelnemers voegen associaties toe over het 'hoe', het 'wat' en het 'voor wie'. Zo verrijk je elk van de 12 tot 15 ideerichtingen tot een meer uitgewerkt idee. #17. Sambal bij? Idee: Bereid een elevator pitch voor van het nieuwe idee, en probeer het daarna met de groep te verrijken. Hoe? De facilitator vraagt een deelnemer het conceptboard te bespreken voor de groep en vraagt de groep daarna of er nog ideeën zijn om het te verrijken. De groep die het conceptboard heeft voorbereid mag vervolgens bepalen of ze dit idee meenemen. (De naam 'Sambal bij?' komt van Richard Stomp, aldus Gijs van Wulfen) #18. Peper en zout Idee: Breng het concept nog verder op smaak Hoe? De facilitator vraagt de deelnemers waar nog ruimte voor verbetering zit in het voorgestelde concept en vraagt hen vervolgens langs de muur met post-its te lopen en er één idee uit te kiezen dat als smaakversterker kan dienen. #19. Minpunten verbeteren Idee: Techniek die lijkt op die van #18, maar hierbij worden de minpunten van het idee expliciet benoemd. Hoe? De facilitator maakt duo's of trio's en verdeelt de productconcepten. Ieder groepje benoemt de minpunten en bedenkt hoe ze die zouden kunnen tackelen. #20. Multicriteria selecteren Idee: Bepaal de uiteindelijke rangorde van alle ideeën door op alle criteria te letten Hoe? Maak vooraf beoordelingsboards. Hou dat vervolgens naast de conceptboards die zijn overgebleven uit

6 de eerdere fases. Maak bijvoorbeeld 5 criteria en geef per criterium punten tussen 0 en 5. Geef dat weer in stickers op de conceptboards. Nadat alle deelnemers alle conceptboards hebben beoordeeld, wordt het aantal stickers opgeteld. #21. I love you Idee: Techniek die wat extra magie geeft aan de finale beoordeling en waarbij deelnemers één favoriet mogen kiezen. Hoe? Soms word je verliefd op een idee en laat dit je niet meer los. Daarom krijgt iedereen maar één hartje, een 'I love you'-sticker, die jouw favoriete idee wat extra ondersteuning geeft. Wijken de hartjes sterk af van de andere stickers? Bespreek dit dan met de groep. Lees verder