Jaarverslag 2010 Den Haag,

Transcriptie

1

2 Jaarverslag 2010 Den Haag,

3 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord Bestuursverslag a) Kennis over goed digitaliseren bevorderen (ICT-register)... 4 b) Normering van ICT-standaarden bereiken (DE BASIS)... 5 c) Kwaliteit van de inzet van ICT controleren (ICT-monitor)... 6 d) Innovatie en beleidsontwikkeling stimuleren... 8 e) Aansluiting op andere sectoren en internationale ontwikkelingen f) Communicatie g) Organisatie Jaarrekening Prestatieverantwoording Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring Raad van Toezicht Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (28) 21 b. Bijdragen aan cursussen (5) c. Presentaties gegeven door DEN (24) d. Bezochte instellingen en bemiddelingen (135) e. Publicaties van DEN in 2010 (33) f. Netwerk g. Gebruik van websites Bijlage 2. Contactgegevens DEN... 29

4 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 3 Voorwoord Dit is het jaarverslag van de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) over het jaar In vogelvlucht zijn de belangrijkste resultaten die DEN in 2010 heeft behaald: Oprichting van de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid Brede evaluatie van DE BASIS als kwaliteitsrichtlijn voor het digitaliseren van cultureel erfgoed. Succesvolle Europese projectaanvraag om groei en kosten van digitalisering te kunnen meten Sterk gegroeide internationale positie van DEN Opzet van een actief netwerk van erfgoedprofessionals rond businessmodelinnovatie. Een record aantal deelnemers aan de Digitaal Erfgoedconferentie was het tweede jaar van de beleidsperiode De missie van DEN in deze beleidsperiode luidde als volgt: DEN is het nationale kenniscentrum voor ICT in het cultureel erfgoed. DEN bevordert en bewaakt de kwaliteit van digitalisering en digitale dienstverlening door de erfgoedsector (archieven, musea, erfgoedbibliotheken, archeologische en bouwhistorische instellingen). DEN investeert in kennisontwikkeling op het gebied van open ICT-standaarden en andere landelijke kwaliteitsprincipes voor duurzame digitalisering. Ook stimuleert DEN de erfgoedinstellingen te innoveren en hun diensten aan te passen aan de eisen van de digitaliserende samenleving. Door kwaliteitszorg versterkt DEN de toekomstvastheid en de publieksgerichtheid van een nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed. Door een stevige en onafhankelijke positie in nationale en internationale netwerken op het gebied van digitaal erfgoed en aangrenzende terreinen bewaakt DEN de aansluiting van de Digitale Collectie Nederland op andere nationale en internationale diensten en voorzieningen. DEN maakt onderdeel uit van de basisinfrastructuur in de culturele sector, en wordt gefinancierd door het ministerie van OCW. Dit jaarverslag bestaat uit drie onderdelen, conform het Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen : 1. De jaarrekening met de balans, de functionele exploitatierekening, het prestatieoverzicht en de accountantsverklaring (conform de Controleverklaring van de onafhankelijke accountant) 2. Het bestuursverslag, inclusief korte toelichtingen op bereikte doelen en op de financiële verantwoording. 3. De prestatieverantwoording. Het jaarverslag van de Stichting DEN is op 19 april 2011 goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Namens de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland, Drs. Marco de Niet, directeur 20 april 2011

5 Jaarverslag DEN 2010 Pag Bestuursverslag 2010 Als het nationale kenniscentrum digitaal erfgoed hanteert DEN een integrale aanpak van kwaliteitszorg en kennisdeling. Dit houdt in dat het gehele proces van digitalisering volgens een kwaliteitscyclus door DEN wordt gedocumenteerd, van beleid en planmatige aanpak tot uitvoering en evaluatie. Uitgaande van deze integrale aanpak heeft DEN in 2010 invulling gegeven aan de volgende vijf hoofdtaken, zoals vastgelegd in het Beleidsplan a) Kennis over goed digitaliseren bevorderen (ICT-register) b) Normering van ICT-standaarden bereiken (DE BASIS) c) Kwaliteit van de inzet van ICT controleren (ICT-monitor) d) Innovatie en beleidsontwikkeling stimuleren e) Aansluiting op andere sectoren en internationale ontwikkelingen bevorderen De activiteiten uit 2010 en de resultaten die daarmee behaald zijn worden in de paragrafen hieronder nader toegelicht. a) Kennis over goed digitaliseren bevorderen (ICT-register) In de afgelopen jaren heeft DEN een kennisbank opgebouwd ten dienste van de erfgoedsector. Deze kennisbank omvat het ICT-register van standaarden en andere kwaliteitsinstrumenten, de projectenbank inclusief een index van digitaliserende erfgoedinstellingen, een online woordenboek over digitaal erfgoed en inventarisaties van beeldbanken, online terminologiebronnen en krantendigitaliseringsprojecten. Het doel van de kennisbank is om erfgoedinstellingen snel toegang te geven tot kennis die zij nodig hebben om hun ICT-praktijk efficiënt en effectief vorm te geven. Een externe adviesraad ziet erop toe dat de ontwikkeling van de kennisbank aansluit op ontwikkelingen in de praktijk van erfgoedinstellingen. ICT-register Aan de hand van documentatie over (het gebruik van) ICT-standaarden, benchmark-gereedschappen, handboeken, checklists en andere kwaliteitsinstrumenten kunnen de erfgoedinstellingen zorgen dat hun digitale dienstverlening aan (inter)nationale kwaliteitsprincipes voldoet. De DENkennisbank wordt in nauwe samenwerking met de erfgoedsector uitgebouwd, om ervoor te zorgen dat de informatie erin actueel en direct toepasbaar is. In 2009 groeide het aantal gedocumenteerde ICT-kwaliteitsinstrumenten in het ICT-register van 172 naar 183. Projectenbank De DEN-kennisbank bevat een overzicht van actuele voorbeeldprojecten, om de toepassing van kwaliteitsinstrumenten en standaarden te illustreren. Alle projecten uit de OCW-subsidieregeling Digitaliseren met Beleid (DmB, ) zijn in de projectenbank opgenomen. Eind 2010 bevatte de projectenbank 135 gedocumenteerde projecten, een toename van maar liefst 32% ten opzichte van Het aantal erfgoedinstellingen dat actief bijdraagt aan de kennisbank is in 2010 ook gegroeid, van 296 naar 321. Net als in 2009 heeft DEN in 2010 evaluatiegesprekken gevoerd met afgeronde DmB-projecten, inclusief een toetsing van DE BASIS. De resultaten hiervan, bijv. informatie over positieve dan wel negatieve invloeden op het projectverloop, zijn toegevoegd aan de projectbeschrijvingen.

6 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 5 Terminologiebronnen Een apart gedeelte van de kennisbank is gewijd aan online terminologiebronnen in gebruik bij cultureel erfgoedinstellingen, zoals thesauri en classificaties. In 2006/2007 heeft DEN hier een eerste onderzoek naar gedaan. De aandacht ging toen vooral uit naar musea en bibliotheken. In 2010 heeft DEN in overleg met de Werkgroep Nederlandstalige Erfgoedthesauri en het project CATCHPlus een breder vervolgonderzoek uitgezet. De resultaten, aangedragen door ruim 40 erfgoedinstellingen, worden in het voorjaar van 2011 gepubliceerd. Scenario's voor gebruik Om naast gestructureerde beschrijvingen ook meer praktijkgerichte instrumenten te bieden, heeft DEN in 2010 drie gebruiksscenario's met bijbehorende animaties gepubliceerd. Deze scenario's zijn opgesteld in het kader van het door Erfgoed Nederland gecoördineerde programma ter bevordering van ICT in musea. De resultaten van dit project, inclusief de scenario's, zijn gepubliceerd op de website De scenario s zijn opgesteld door nieuwe mediajournaliste Marie-José Klaver in samenwerking met Ewoud Sanders en zijn gebaseerd op interviews met medewerkers van erfgoedinstellingen. De drie scenario s betreffen informatiebeleid, gestructureerde opslag van data en de duurzame omgang met verschillende digitale bestanden. Vanuit deze scenario's zijn links naar de DEN-kennisbank aangebracht, zodat de informatie daarin in een herkenbare context wordt aangeboden. De scenario's en animaties zijn voor het eerst gepresenteerd op een studiedag georganiseerd door de Museumvereniging/sectie SIMIN. Themadossiers De kennisbank bevat tevens themadossiers. Deze bieden achtergrondinformatie over diverse aspecten van (kwaliteitszorg voor) digitalisering. In 2010 is het aantal themadossiers gegroeid van 18 naar 20. De twee nieuwe themadossiers gaan over vindbaarheid van digitaal erfgoed en 'green computing'. Diverse reeds bestaande themadossiers zijn geactualiseerd. Verbeterd redactioneel beheer Tot slot zijn er in 2010, in het kader van de vernieuwing van de website van DEN, nieuwe interne redactionele richtlijnen opgesteld voor de kennisbank, om de leesbaarheid en toegankelijkheid te vergroten. De bestaande teksten in de kennisbank worden hierop in de loop van 2010 en 2011 aangepast. b) Normering van ICT-standaarden bereiken (DE BASIS) Naast het inventariseren, vastleggen en uitdragen van kennis in de volle breedte van het onderwerp, werkt DEN aan normering van een beperkte set kwaliteitseisen ('DE BASIS') die de nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed als geheel versterken. Aan de hand van een zorgvuldig uitgevoerd proces van zelfregulering (voorstel, discussie, evaluatie, bijstelling, toetsing, vaststelling) zijn in de afgelopen jaren enkele tientallen standaarden en kwaliteitsinstrumenten benoemd waar erfgoedinstellingen zich aan dienen te houden (uitgaande van het principe 'pas toe of leg uit'). Samenstelling en evaluatie van DE BASIS In februari 2010 heeft de Adviesraad van de kennisbank de resultaten van de discussie over DE BASIS voor beschrijving en presentatie van digitaal erfgoed geëvalueerd en vastgesteld. In eerdere rondes waren reeds basiseisen voor vindbaarheid, vervaardiging en duurzaamheid vastgesteld.

7 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 6 In de loop van 2010 is DEN gestart met een brede evaluatie van DE BASIS als instrument voor de erfgoedsector. In interviews met diverse gebruikersgroepen, waaronder ICT-leveranciers en subsidiefondsen, is onderzocht in hoeverre DE BASIS in een behoefte voorziet, op welke wijze DE BASIS is verankerd in het beleid en praktijksituaties van erfgoedinstellingen en waar eventuele bijsturing nodig is. Het eindrapport van de evaluatie wordt begin 2011 gepubliceerd. In de evaluatie is nadrukkelijk niet gekeken naar de opgenomen standaarden, een evaluatie daarvan is gepland in Subsidieregelingen DE BASIS wordt als toetsingsinstrument ingezet bij enkele subsidiefondsen, zoals het Prins Bernhard Cultuurfonds en in de provincie Noord-Brabant. In verband met kennis van beoordelingscriteria voor ICT is DEN aangesteld als lid van de beoordelingscommissie van de provinciale subsidieregeling De Utrechtse Schatkamer. Via deze regeling worden Utrechtse erfgoedinstellingen gestimuleerd hun collecties te digitaliseren en innovatieve presentaties te maken. In 2010 heeft DEN in het kader van deze regeling 36 subsidieaanvragen beoordeeld. Daarnaast heeft DEN ook deelgenomen aan een adviescommissie voor een aanvraag bij de Mondriaan Stichting. Afstemming In 2010 is er ook overleg geweest met Stichting Het Nederlands Museumregister. DE BASIS zal deel gaan uitmaken van het kwaliteitssysteem achter het vernieuwde Museumregister, dat in 2011 wordt gelanceerd. In Vlaanderen is in 2010 het project CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) gestart. Dit project is in nauw overleg met DEN uitgevoerd. Een activiteit binnen het project is het benoemen van minimale standaarden (CESTbasic). Hiermee is de Vlaamse variant van DE BASIS een feit. Zie verder hieronder bij internationale samenwerking. Tot slot is DE BASIS ook onderwerp van overleg geweest met vertegenwoordigers van de e-overheid (in het bijzonder de NOiV) en de e-science (in het bijzonder CLARIN-NL). Zie onder e). c) Kwaliteit van de inzet van ICT controleren (ICT-monitor) Vanuit een onafhankelijke positie zet DEN in op erfgoedbrede monitoring van het gebruik van ICT in relatie tot de nationale infrastructuur. Daartoe heeft DEN in 2010 diverse activiteiten ondernomen. Digitaal Erfgoed-meter Door ICT-projecten, erfgoedinstellingen en kwaliteitsinstrumenten in samenhang te registreren worden bijdragen aan de Digitale Collectie Nederland duidelijk. Via de Digitaal Erfgoed-meter brengt DEN diverse ontwikkelingen in beeld aan de hand van meetbare eenheden. Deze kengetallen worden sinds 2007 op de website van DEN bijeengebracht. Onderdeel DEN-kennisbank stand dec 07 stand nov 08 stand dec 09 stand dec 10 Standaarden en kwaliteitsinstrumenten in ICT-register Aantal standaarden in DE BASIS Cultureel erfgoedinstellingen met hun ICTprofielen

8 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 7 Digitaal erfgoedprojecten in Projectenbank Krantendigitaliseringsprojecten Beeldbankprojecten Aantal erfgoedportals Aantal erfgoedthesauri Instellingen met een afgerond informatieplan Instellingen met een informatieplan in ontwikkeling De Digitale Feiten / Meer Digitale Feiten In 2008 heeft DEN in opdracht van het ministerie van OCW het project De Digitale Feiten uitgevoerd. In dit project is kwantitatief onderzoek gedaan naar omvang, kosten en gebruik van digitaal erfgoed in Nederland. Dit project is in het eerste kwartaal van 2009 afgesloten. De resultaten van dit onderzoek zijn als Nederlandse bijdrage ingediend bij het EU-project Numeric. In 2009 heeft DEN een vervolgonderzoek uitgevoerd met als titel Meer Digitale Feiten, opnieuw met ondersteuning van het ministerie van OCW. In het project Meer Digitale Feiten is onderzoek gedaan naar het gebruik van webstatistieken, kosten van digitalisering en born digital erfgoed. In 2010 is dit vervolgproject afgerond en zijn de resultaten gepubliceerd (zie ook brief OCW d.d , verplichtingnr. 59/3034). In mei 2010 heeft DEN een slotbijeenkomst georganiseerd waar die resultaten zijn gepresenteerd. Ca. 80 personen hebben aan deze bijeenkomst deelgenomen. a. Webstatistieken Dit onderzoek naar het gebruik van webstatistieken door erfgoedinstellingen was al in 2009 afgerond. In 2010 is in een internationaal tijdschrift een artikel over het onderzoek verschenen van de hand van de onderzoeker, Henk Voorbij van de Koninklijke Bibliotheek/Universiteit van Amsterdam. b. Kosten van digitaliseringsprojecten In 2010 heeft DEN een rekenmodel gepubliceerd om de kosten van digitaliseringsprojecten inzichtelijk te maken. Het model wordt toegelicht in een uitgebreide handleiding, die met Erfgoed Nederland is opgesteld in het kader van hun benchmark-activiteiten. Het rekenmodel is geïnspireerd op het rekenmodel van het Gelders Archief en is erfgoedbreed bruikbaar. Het model onderscheidt incidentele projectkosten en structurele kosten. Hierdoor kunnen instellingen beter inzicht krijgen in de kosten die digitaliseringsprojecten met zich meebrengen, zodat ze betere voorbereidingen kunnen treffen voor de inbedding van projectenresultaten. Aansluitend hierop heeft DEN samen met de KB een internationale expertmeeting georganiseerd over kosten voor duurzame opslag, o.a. om te bekijken in hoeverre een harmonisatie gerealiseerd kan worden tussen de diverse rekenmethodes die reeds in omloop zijn (o.a. LIFE en Prestospace). c. Born digital erfgoedcollecties Om een beter begrip te krijgen van born digital collecties van erfgoedinstellingen en wat voor beleid hiervoor ontwikkeld wordt, heeft DEN opdracht gegeven een onderzoek te doen naar de huidige praktijk bij een aantal erfgoedinstellingen. Het onderzoek is in 2009 uitgevoerd, de resultaten zijn in het voorjaar van 2010 gepubliceerd. Het onderzoek heeft een rapport opgeleverd, dat zowel in het Nederlands als in het Engels is gepubliceerd. Verder zijn naar aanleiding van dit

9 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 8 onderzoek een coverartikel in het vaktijdschrift Informatie Professional verschenen en een Engelstalig artikel in de bundel Archive2020 van Virtueel Platform. Numeric / SIG-STATS / ENUMERATE In de periode was DEN de Nederlandse vertegenwoordiger in het Europese project Numeric. Om aanbevelingen op te stellen voor een vervolgproject, heeft de Europese Commissie een Special Interest Group on Cultural Heritage Digitisation Statistics ingesteld (SIG-STATS). DEN zit deze SIG voor. De aanbevelingen die SIG-STATS in februari 2010 heeft opgesteld zijn door de Europese Commissie gepubliceerd ter ondersteuning van het ICT PSP Work Programme Aansluitend hierop heeft DEN het initiatief genomen tot een vervolgproject, ENUMERATE. Op verzoek van DEN heeft het Britse CollectionsTrust de coördinatie van dit nieuwe project op zich genomen. In mei is het projectvoorstel ingediend (begroting: 321 k ). In november heeft de Europese Commissie laten weten dit project, een zogeheten Thematic Network, te zullen ondersteunen. Het project zal op 1 februari 2011 starten. Costs of digitisation Naar aanleiding van het werk dat DEN heeft geleverd in het kader van Numeric en SIG-STATS is DEN door de Europese Commissie als één van de drie partijen geselecteerd om een offerte uit te brengen voor een onderzoek naar de kosten van digitalisering van al het erfgoed dat door Europese erfgoedinstellingen wordt beheerd. Dit onderzoek diende ter onderbouwing van het advies van het Comité des Sages aan Eurocommissaris Kroes over de verdere ontwikkeling van Europeana. De Commissie heeft het onderzoek uiteindelijke gegund aan het Britse CollectionsTrust, dat op zijn beurt DEN weer heeft verzocht bij te dragen aan het uiteindelijke onderzoek. d) Innovatie en beleidsontwikkeling stimuleren DEN heeft in 2010 erfgoedinstellingen op diverse manieren gestimuleerd hun informatiebeleid te verbeteren, hun dienstverlening te innoveren en in te springen op e-culturele ontwikkelingen. Belangrijke thema's in 2010 waren digitale duurzaamheid, businessmodelinnovatie, nationale infrastructuur en digitaal onderwijs. Ook heeft DEN weer gezorgd voor een overzicht van subsidies voor digitalisering en innovatie. 1. Digitale duurzaamheid Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid Samen met Virtueel Platform heeft DEN het initiatief genomen om tot een strategie te komen voor duurzame toegankelijkheid tot culturele data. Dit heeft geleid tot de oprichting van de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD) op 30 september Namens alle sectorinstituten in de cultuursector is Sandra den Hamer, voorzitter van EYE Filminstituut, voorgedragen als voorzitter van de CCDD. Het secretariaat van de CCDD is bij DEN belegd. In november is de CCDD formeel toegetreden als bestuurslid van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid namens de cultuursector. De CCDD richt zich in de komende periode op het opstellen van een strategische agenda om te komen tot duurzame toegankelijkheid tot culturele data en op training en bewustwording bij culturele instellingen. Archiefcoalitie Digitale Duurzaamheid In 2010 is ook de Archiefcoalitie Digitale Duurzaamheid opgericht. Dit is een samenwerkingsverband van het Nationaal Archief, de RHC's, het Gemeentearchief Rotterdam, het Stadsarchief Amsterdam, LOPAI en DEN om te komen tot

10 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 9 gemeenschappelijke e-depotvoorzieningen en services voor de archiefsector. Op 15 juni, tijdens de KVAN-dagen, heeft het consortium de handtekeningen gezet onder dit gezamenlijke voorstel, getiteld Duurzame digitale toegang tot overheidsinformatie, Gemeenschappelijke e-depot voorzieningen en services. Persistente identificatie Naast een sterkere organisatorische inbedding van dit onderwerp, heeft DEN in 2010 ook extra aandacht gegeven aan het probleem van het ontbreken van persistente identificatie (PI). PI is een van de belangrijkste instrumenten om zowel flexibel als duurzaam om te kunnen gaan met digitale informatie. Samen met het PRIMA-project CATCHPlus heeft DEN een expertmeeting aan dit onderwerp gewijd om de mogelijkheden tot PI in de erfgoedsector te bespreken. In een bredere samenwerking waaraan ook SURF, DANS, SARA, CLARIN en 3TU deelnemen is in oktober een aparte wiki bij SURF opgezet om het onderwerp sectoroverstijgend te adresseren. 2. Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed In 2009 heeft DEN samen met Kennisland het onderzoekproject Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed (BMICE) uitgevoerd. Erfgoedinstellingen staan voor de opdracht om hun rol in de digitale samenleving goed vorm te geven. Businessmodelinnovatie is daarbij een nuttig instrument. Het onderzoek resulteerde in een publicatie die vier belangrijke knelpunten benoemd waar erfgoedinstellingen tegenaan lopen: organisatie, ICT-infrastructuur, auteursrechten en verdienmodellen. Op 2 maart 2010 is de publicatie Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed overhandigd aan een delegatie van de vaste Kamercommissie OCW. Het initiatief tot deze overhandiging was afkomstig van Kamerlid Nicolien van Vroonhoven, destijds lid van de vaste Kamercommissie cultuur. In het voorjaar van 2010 is, dankzij een extra bijdrage van OCW (brief OCW / ) een Engelse vertaling van deze publicatie verschenen, die internationaal is verspreid, o.a. via het Britse CollectionsTrust. Kennisland en DEN hebben in 2010 samen met TNO/ICT en Erfgoed 2.0 een virtueel netwerk opgericht. Doel van het netwerk is het onderwerp businessmodellen blijvend onder de aandacht te houden van de Nederlandse erfgoedsector. Daarnaast hebben de samenwerkingspartijen de ambitie om de internationale status als voorloper op dit gebied verder uit de bouwen. Het netwerk voorziet in elkaar versterkende activiteiten van kennisverdieping, het opbouwen van praktische ervaringen en kennisuitwisseling. Concreet zijn in 2010 een platform ( bezoekers per maand), een LinkedIn-group (BMICE: 140 leden) en een Twitter-account (BMICE-T:200 volgers) ingezet. In de zomer van 2010 hebben Kennisland en DEN, samen met TNO en Erfgoed 2.0, een nieuwe projectaanvraag ingediend bij OCW met de titel 'Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed - Toegepast' (BMICE-T). In oktober 2010 heeft OCW deze projectaanvraag gehonoreerd (brief OCW / ). DEN is penvoerder naar OCW, Kennisland is de hoofdaannemer. Met vijf erfgoedinstellingen is in twee workshops, aan de hand van concrete praktijkzaken, de toepasbaarheid van de resultaten van het BMICE-onderzoek uit 2009 aangetoond. Daarnaast is uit de specifieke aanpak bij de vijf projectpartners een generiek stappenplan opgesteld. Dit stappenplan stelt erfgoedinstellingen in staat om zelfstandig het businessmodel van hun organisatie en/of digitale diensten te optimaliseren. De resultaten van dit

11 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 10 project worden in 2011 verder via het netwerk gedeeld, ter stimulering van verdere discussie en kennisdeling. Van het stappenplan zal in 2011 vanwege de verwachte internationale toepasbaarheid ook een Engelse vertaling gemaakt worden. Tot slot is DEN in 2010 benaderd door de Hogeschool van Utrecht (lector Harry van Vliet) om de projectaanvraag voor het project Museumkompas te ondersteunen. Deze aanvraag is in december 2010 gehonoreerd in het kader van de RAAKregeling. In dit project (dat in 2011 zal worden uitgevoerd) staan de mogelijkheden tot digitale dienstenontwikkeling door musea centraal. DEN is gevraagd een bijdrage te leveren aan het onderdeel businessmodelinnovatie. 3. Nationale infrastructuur In oktober 2010 heeft OCW een aanvraag voor het project 'Digitale Collectie Nederland in Europeana' gehonoreerd. Het projectconsortium bestaat uit Erfgoed Nederland, ICN (RCE), KB, Beeld en Geluid en DEN. Doel van het project is tweeledig: 1) de Nederlandse erfgoedsector stimuleren bij te dragen aan de groei van Europeana; 2) doorontwikkeling van enkele gemeenschappelijke voorzieningen (o.a. uit het project Nederlands Erfgoed Digitaal!) tot een aggregator voor Europeana. DEN heeft in het project de taak om de technische kennis rond de aggregator en Europeana te verzamelen en via de eigen kennisbank uit te dragen. 4. Digitaal Erfgoed en onderwijs De Digitaal Erfgoedconferentie 2010 (Rotterdam, 7 en 8 december 2010) stond in het teken van de digitale ontwikkelingen in het onderwijs en de gevolgen daarvan voor de erfgoedsector. De titel van de conferentie was 'Lang leve leren!'. De conferentie is samen met het sectorinstituut Erfgoed Nederland georganiseerd. Met ca. 70 sprekers en iets meer dan 500 deelnemers was dit de grootste Digitaal Erfgoedconferentie tot nu toe. Tijdens de conferentie is de Digitaal Erfgoedprijs weer uitgereikt, ditmaal aan de beste online erfgoedgame. Winnaar was de bibliotheek Deventer met de game Expeditie Deventer. In december 2011 organiseren Erfgoed Nederland en DEN weer de internationale conferentie Digital Strategies for Heritage (DISH2011). Daarnaast is DEN in 2010 lid geweest van de stuurgroep van het Vlaamse project EPICS, waarin een educatief platform voor erfgoed wordt opgezet. Verder werkt DEN samen met LCM (initiatiefnemer) en de Reinwardt Academie aan een programma om de nascholing van erfgoedprofessionals te moderniseren o.a. door de inzet van elearning. 5. Subsidiewijzer Om erfgoedinstellingen te wijzen op financieringsmogelijkheden voor digitaliseringsprojecten of andere innovatieve activiteiten, onderhoudt DEN sinds 2007 een subsidiewijzer. De subsidiewijzer is in het voorjaar van 2010 in overleg met de subsidiënten geheel geactualiseerd en digitaal beschikbaar gemaakt op de website van DEN. Het overzicht biedt informatie over een vijftigtal landelijke, provinciale, particuliere en Europese subsidiefondsen/regelingen voor digitaal erfgoed.

12 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 11 e) Aansluiting op andere sectoren en internationale ontwikkelingen bevorderen Als kenniscentrum investeert DEN ook in goede contacten met relevante instellingen en samenwerkingsverbanden buiten de erfgoedsector, in het bijzonder binnen de wetenschap, het onderwijs en de e-overheid. 1. Andere sectoren Wetenschap / informatica DEN is sinds 2009 actief betrokken bij het CATCHPlus project, gefinancierd door NWO, OCW, de PRIMA-regeling en een consortium van erfgoedinstellingen. In dit project worden prototypes en demo s uit de CATCH-onderzoeksprojecten omgezet in bruikbare instrumenten voor andere instellingen. DEN is voorzitter van de begeleidingscommissie. Aan deze commissie nemen vertegenwoordigers van de erfgoedsector deel die niet in het consortium zitten. Als voorzitter van deze commissie heeft DEN ook zitting in de stuurgroep van CATCHPlus. In 2010 zijn CATCHPlus en DEN samen opgetrokken op de onderwerpen 'persistent identifiers' en online terminologiebronnen (zoals thesauri). In CATCHPlus is een technische oplossing voor persistente identificatie gerealiseerd en wordt een centrale repository opgezet van online terminologiebronnen om de semantische functionaliteit van digitaal erfgoed te versterken. Ter ondersteuning hiervan voert DEN in 2010 en 2011 een inventarisatieonderzoek uit naar de beschikbaarheid van online terminologiebronnen in de Nederlandse en Vlaamse erfgoedsector. In 2010 hebben ook enkele gesprekken plaatsgevonden tussen DEN en CLARIN-NL, waarin een onderzoekinfrastructuur voor humaniora en taalonderzoek wordt ingericht. Er is met name overleg gevoerd over afstemming van het gebruik van ICT-standaarden in de wetenschappelijke wereld en de erfgoedsector. Verder heeft Marco de Niet, directeur van DEN, op voordracht van de Nederlandse Taalunie, zitting genomen in de Adviesraad van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Creatieve industrie / e-cultuur In april 2010 heeft de Raad voor Cultuur het nieuwe e-cultuuradvies 'Netwerken van betekenis' uitgebracht. DEN is voor enkele bijeenkomsten uitgenodigd, o.a. door de Raad voor Cultuur zelf en door Virtueel Platform, om het advies nader te analyseren en een strategische agenda voor e-cultuur op de stellen als vervolg op het advies. Aansluitend op deze aan beleidsontwikkeling gewijde bijeenkomsten, heeft DEN ook deelgenomen aan overleg tussen de e-culturele instellingen in de Basisinfrastructuur (BIS), om op sectoroverstijgend niveau nadere afstemming te bereiken op het gebied van cultuur, technologie en innovatie. Net als in voorgaande jaren heeft DEN in 2010 ook zitting gehad in de Raad van Advies van het ICT Innovatieplatform Creatieve Industrie. In die hoedanigheid streeft DEN naar een versterking van de band tussen de creatieve sector en de erfgoedsector. Eind 2010 hebben Stichting Behoud Moderne Kunst, Virtueel Platform en DEN een onderzoek opgezet naar duurzame bewaring van born digital kunst. Het onderzoek dat DEN heeft gedaan naar born digital erfgoed in het project De Digitale Feiten geldt hierbij als voorbeeld. Dit onderzoek zal in 2011 worden uitgevoerd.

13 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 12 Geo-informatie DEN volgt de ontwikkelingen op het gebied van geo-informatie op de voet, onder andere door goede contacten met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CAA- NL, Stichting STAP (zie de verkenning Erfgoed en Lokatie) en Geonovum te onderhouden en gezamenlijke actitiviteiten uit te voeren. De aandacht van DEN gaat met name uit naar het gebruik van geo-standaarden over de volle breedte van het erfgoedveld, maar schenkt daarbij extra aandacht aan de heavy users uit de archeologie en bouwhistorie. Vanuit die invalshoek neemt DEN deel aan het in augustus 2010 gehonoreerde project Plaatsen van Betekenis, opgesteld door Bureau Menno Heling en het Amsterdams (Historisch) Museum. E-overheid In 2010 heeft DEN de banden aangehaald met Nederland Open in Verbinding / Forum Standaardisatie en bijgedragen aan twee publicaties van NOiV/FS over open standaarden. Ook heeft DEN deelgenomen aan Document Freedom Day in DFD is een wereldwijde viering van open dokumentformaten, open standaarden en aanverwante technieken. In 2011 zal de Document Freedom Day mede door DEN, KB en VGI worden georganiseerd met als thema 'Open erfgoed'. DEN heeft in het najaar namens de erfgoedsector een reactie uitgebracht op het voorstel voor aanpassing van het Kwaliteitsmodel Webrichtlijnen waarbij zij vooral de aandacht heeft gevestigd op enkele specifieke obstakels bij implementatie van de richtlijnen bij de bouw en aanpassing van contentrijke erfgoedwebsites (b.v. beeldbanken en archiefbanken). 2. Internationale ontwikkelingen Europeana / The European Library DEN heeft zitting in de kerngroep voor datamodellering en interoperabiliteit binnen Europeana v1.0. Door de betrokkenheid van internationale data-experts, ook van buiten de erfgoedsector, behoort deze groep tot de 'leading edge' op het gebied van semantische datamodellering in een webcontext, met name op het gebied van complexe objecten. Tevens is DEN lid van de Council of Content Providers and Aggregators van Europeana. Daarnaast heeft DEN op uitnodiging van het Europeana bureau deelgenomen aan een workshop om het business plan van Europeana te helpen opstellen. Zoals boven reeds vermeld is DEN ook een van de partners in het project 'Digitale Collectie Nederland in Europeana'. EU / Comité des Sages Op 28 oktober 2010 vond in Brussel de Public Hearing plaats over Cultureel Erfgoed Online. Op uitnodiging van de Europese Commissie heeft DEN een 'position paper' opgesteld en deze tijdens de Public Hearing voorgelezen. DEN heeft zich hierbij uitgesproken voor een sterke positie van digitaal erfgoed in het publieke domein, in navolging van de Public Domain Charter, zoals opgesteld door Europeana. Er zijn in totaal 25 position papers besproken. Deze zijn door het Comité des Sages meegenomen in hun advies aan de Europese Commissie over de toekomst van Europeana. ENUMERATE / SIG-STATS Zoals reeds boven gemeld heeft DEN, als voorzitter van de Special Interest Group on Cultural Heritage Digitisation Statistics (SIG-STATS) in 2010 het initiatief genomen tot een nieuw Europees project om kengetallen over digitalisering van cultureel erfgoed in Europa te meten. Dit project, ENUMERATE, is in november

14 Jaarverslag DEN 2010 Pag door de Europese Commissie gehonoreerd, en wordt in uitgevoerd. Vlaanderen In Vlaanderen is in 2010 het project CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) uitgevoerd. Dit project is voor een belangrijk deel gemodelleerd naar de werkzaamheden van DEN. In dit project worden de Vlaamse versies van het ICTregister en DE BASIS ontwikkeld. DEN heeft zitting in de stuurgroep. Er is met de organisatie PACKED een formele overeenkomst opgesteld om deze samenwerking op het gebied van kennisuitwisseling over ICT-standaardisatie te bekrachtigen. In juli 2010 heeft DEN deelgenomen aan overleg tussen de Vlaamse en Nederlandse ministeries van Cultuur, georganiseerd door Virtueel Platform en BAM, over Vlaamse-Nederlandse afstemming op het gebied van e-cultuurbeleid. Op uitnodiging van de Vlaamse overheid heeft DEN een sessie geleid op de conferentie AVA21, in september 2010 georganiseerd in het kader van het Belgische EU-voorzitterschap. De sessie die DEN heeft voorgezeten was gewijd aan financiering van en businessmodellen voor digitale audiovisuele erfgoedcollecties. Verder werkt DEN structureel samen met FARO, het Vlaams Steunpunt voor cultureel erfgoed. FARO is een van de partners in het nieuwe EU-project ENUMERATE. Tevens was FARO lid van de programmacommissie van DEconferentie. Nieuwsvoorziening op de websites van FARO en DEN wordt continu afgestemd tussen de communicatiemedewerkers van beide organisaties. Tot slot treedt DEN op als adviseur voor CVN (Cultureel Verdrag Vlaanderen- Nederland) bij hun dossier Digitalisering Cultureel Erfgoed en als lid van de stuurgroep in het Vlaamse project EPICS. V-must Via het Allard Pierson Museum is DEN betrokken geraakt bij de Europese projectaanvraag V-Must.net, een initiatief van het consortium van voorheen het EPOCH-netwerk, om virtual reality beter te integreren in musea en andere erfgoedinstellingen. Het voorstel betreft een 'integrated project' onder het 7e kaderprogramma. Dit project zal in 2011 van start gaan. DEN treedt op als lid van de International Expert Advisory Board. De betrokkenheid van DEN richt zich vooral op het bewerkstelligen van gezamenlijke richtlijnen en procedures in het gebruik van virtual reality en 3D-technieken, een terrein waarin momenteel nog weinig sprake is van standaardisatie. Daarnaast is DEN vooral gericht op het verspreiden van de vaak specialistische kennis onde een bredere groep van belangstellende erfgoedinstellingen. Hierbij ondersteunt DEN de maandelijkse meetups die het Allard Pierson Museum organiseert over dit onderwerp. Verder heeft DEN in 2010 presentaties gegeven aan of overleg gevoerd met erfgoedprofessionals uit Brazilië, Noorwegen, Rusland, Zuid-Korea en Zweden. f) Communicatie DEN zoekt actieve kennisuitwisseling met zijn doelgroepen, waarbij een centrale plaats is ingericht voor de algemene website De belangrijkste digitale diensten op het gebied van communicatie zijn:

15 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 14 Nieuws & agenda Als kennisplatform investeert DEN in een brede verspreiding van relevante berichten over digitalisering in het erfgoed. In 2010 heeft DEN 338 nieuwsberichten (2009: 328) en 221 agendaberichten (2009: 245) over digitaal erfgoed gepubliceerd. In december 2010 was het aantal abonnees op de maandelijks digitale nieuwsbrief van DEN opgelopen tot Het Twitter-account van DEN had eind 2010 ca volgers, de DEN linkedin groep kende ca. 350 volgers. Om zelf op de hoogte te blijven zijn de medewerkers van DEN geabonneerd op verschillende nieuwsfeeds, nieuwsbrieven, vaktijdschriften en een knipseldienst. Weblog: DigitaalAllemaal Ook in 2010 was DigitaalAllemaal.nl dé plek waar DEN-medewerkers op persoonlijke wijze verslag doen van ontwikkelingen en trends in het erfgoedveld. Door de laagdrempeligheid van het weblog als medium stelt het ook bezoekers in staat makkelijk te reageren en te discussiëren over een uiteenlopend aantal onderwerpen. De DEN-medewerkers hebben in totaal 83 blogs geplaatst (2009: 91). Het aantal bezoekers is in een jaar tijd bijna verdubbeld: van 16 duizend naar 29 duizend bezoekers op jaarbasis. Vernieuwing website en huisstijl In 2010 heeft DEN een nieuwe huisstijl laten ontwikkelen, in aanloop naar de geheel vernieuwde website. Op basis van offertetrajecten is DEN een samenwerking aangegaan met bureau SporeCreation uit Voorschoten voor de huisstijl en Bitman uit Haarlem voor de ontwikkeling van de website. De website wordt in het voorjaar van 2011 gelanceerd. Deze website biedt o.a. een volledige integratie van de verschillende webdiensten van DEN zoals het ICT-register en het weblog DigitaalAllemaal. Daarnaast zal de website meer ruimte gaan bieden aan kennisuitwisseling en experimentele diensten. Voor de publicaties die DEN in 2010 heeft uitgebracht, zie bijlage 1. g) Organisatie Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht in 2010: Voorzitter: dhr. Jan Willem Sieburgh (tot werkzaam bij Rijksmuseum Amsterdam) Leden: Dhr. Kurt De Belder MA MLIS (UB Leiden) Dhr. prof.dr. Frank van Harmelen (Vrije Universiteit) Dhr. ir. Dirk Houtgraaf MMM (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, tot september 2010 lid van de RvT) Dhr. prof.dr. Wim Liebrand (SURF) Mw. drs. Floor van Spaendonk (Virtueel Platform) Mw. drs. Jantje Steenhuis (Gemeentearchief Rotterdam) De Raad van Toezicht heeft in 2010 vijf keer vergaderd. Personeel De vaste formatie van Stichting DEN bedraagt 7,8 fte's. In verband met vervanging van een langdurig zieke medewerker en tijdelijke aanstellingen op basis van

16 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 15 projectgelden was de reële formatie in 2010 iets ruimer. De volgende personen zijn in 2010 werkzaam geweest bij DEN: Dhr. drs. Marco de Niet, directeur (0,9 fte) Dhr. drs. Robèrt Gillesse (0,8 fte) Mw. Petra Grimberg (0,4 fte, per 25 november 2010) Mw. drs. Janneke Grooten, medewerker digitale communicatie (0,8 fte) Dhr. Ralph Kits MA, medewerker communicatie (0,8 fte, per 7 juni 2010) Mw. Monika Lechner MA, redacteur kennisbank (1,0 fte) Dhr. drs. Gerhard Jan Nauta, onderzoeker (0,4 fte) Mw. Arianne Neijenhuis, office manager (1,0 fte) Mw. Annelies van Nispen, senior medewerker (0,8 fte) Mw. drs. Else Laura Rademaker, medewerker communicatie (0,8 fte)* Dhr. drs. Marco Streefkerk, senior medewerker (0,8 fte) Dhr. drs. Jeroen van der Vliet, senior medewerker (0,8 fte)** * I.v.m. ziekte heeft mw. Else Laura Rademaker in 2010 alleen op arbeidstherapeutische basis werkzaamheden voor DEN kunnen verrichten. ** Per 1 september heeft dhr Jeroen van der Vliet voor 0,4 fte onbetaald verlof opgenomen tot het eind van De directie van Stichting Digitaal Erfgoed Nederland verklaart hierbij op de hoogte te zijn van de Code Cultural Governance, inclusief de principes en best practicebepalingen voor het Raad van Toezicht-model, en hiernaar te handelen. Nevenfuncties van de directeur: CATCH+ (lid stuurgroep & voorzitter begeleidingscommissie) Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (lid adviescommissie) GO-Opleidingen (lid adviesraad) IIP-Create (lid Raad van Advies) Laboratorium Waterwolf, Gouda (lid Commissie van Advies) Nederlandse Boekhistorische Vereniging (bestuurslid) Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend bestuurslid) UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid) Alle nevenfuncties zijn onbezoldigd. Namens Digitaal Erfgoed Nederland, Marco de Niet, directeur 20 april 2011

17 Jaarverslag DEN 2010 Pag Jaarrekening 2010 Functionele exploitatierekening 2010 BATEN realisatie begroting realisatie Opbrengsten Indirecte opbrengsten Bijdragen Subsidie OCW Ontwikkelinstelling BIS Subsidie OCW project Meer Digitale Feiten Subsidie OCW project Businessmodellen Subsidie OCW project BMICE-T Totale baten LASTEN Beheerslasten personeel Beheerslasten: materieel Totale beheerslasten Activiteitenlasten personeel Activiteitenlasten materieel Activiteitenlasten project Meer Digitale Feiten Activiteitenlasten project Businessmodellen Activiteitenlasten project BMICE-T Totale activiteitenlasten Totale lasten Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening Saldo rentebaten/-lasten Saldo bijzondere baten/lasten Exploitatieresultaat Verwerking van het exploitatiesaldo 2010: Ten gunste van de algemene reserve

18 Jaarverslag DEN 2010 Pag Prestatieverantwoording 2010 Evenementen (conferenties, expertmeetings, werkgroepen)* Huidig boekjaar Beleidsplan ( ) Vorig boekjaar Cursussen Bemiddelingen Bezoeken (o.a. deelname aan overige congressen en instellingsbezoeken) Deelnemers (o.a. conferentie en workshops) Gebruikers (bezoekers aan website)** Gebruikers (bezoeken aan website)*** Overige activiteiten: Publicaties Aantal digitale nieuwsbrieven Aantal nieuwsberichten en blogs Presentaties op congressen e.d Bijeenkomsten internationaal netwerk ICT-standaarden in het ICTregister Projecten in Projectenbank Erfgoedinstellingen in Profielenbank Abonnees DEN-nieuwsbrief * Voor een nadere toelichting op de categorieën binnen de prestatieafspraken, zie het Beleidsplan op De genoemde getallen worden in bijlage 1 nader onderbouwd. ** Het betreft het totaal aan terugkerende bezoekers, niet het totaal aan unieke bezoekers op jaarbasis. *** Deze indicator is toegevoegd n.a.v. de richtlijnen voor webstatistieken die DEN voor de erfgoedsector heeft opgesteld.

19 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 18 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

20 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 19

21 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 20 Verklaring Raad van Toezicht

22 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 21 Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2010 a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (28) Naam Datum Plaats Aantal deelnemers De dag van de (kranten)portal Den Haag 75 DEN Adviesraad Den Haag 10 Bijeenkomst SIG_STATS Luxemburg 8 Werkbezoek Zweden 3D/VR (Lund Universitetet) Amsterdam 15 Virtuele musea Amsterdam 80 Bijeenkomst Projectgroep Enumerate 6/ London 8 Virtual Museum Meetup Amsterdam 20 Werkgroep erfgoedthesauri Den Haag 17 Bijeenkomst Meer Digitale Feiten Amsterdam 80 Bezoek Russische Delegatie Codart Den Haag 7 Programmacommissie DE conferentie Amsterdam 12 Studiedag Toekomst digitaal GW onderzoek Utrecht 37 E-books/e-readers en erfgoed Den Haag 76 Strategische agenda digitale duurzaamheid musea Den Haag 14 CEST-DEN meetup Antwerpen 10 Stakeholdersmeeting PID Den Haag 10 Bezoek The Research Institute for Korean Archives Den Haag 5 Stuurgroep herinventarisatie erfgoedthesauri Den Haag 5 Expertmeeting kosten Digitale Duurzaamheid Den Haag 23 Digitaliseringsoverleg Den Haag 8 Bezoek Nationaal Archief Brazilie & Unicamp Den Haag 4 Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid Den Haag 12 DEN Adviesraad Den Haag 10 Culturele Vortex workshop - Online Participatie Den Haag 21 BMICE kickoff Den Haag 8 CAA-NL congres "Behind the scenes" 19/ Münster 50 Innovators Netwerk Erfgoedsector: 'Kennis maken is kennis delen' Den Haag 18 Digitaal Erfgoedconferentie 2010: 'Lang Leve Leren!' 07/ Rotterdam 501 b. Bijdragen aan cursussen (5) Digitaliseren van Culturele Collecties (GO-cursus) Voorburg Adviesraad GO-opleidingen Voorburg Overleg GO-opleidingen Den Haag College Reinwardt Academie Amsterdam Adviesraad GO-Opleidingen Voorburg c. Presentaties gegeven door DEN (24) Nieuwjaarsreceptie ISOC Amsterdam The digital future of cultural heritage Leuven Studiemiddag toegangen en indexen Den Haag Workshop AHM & presentatie beeldbank AHM Amsterdam Document Freedom Day Baarn Startbijeenkomst UNICUM Utrecht Workshop Gemeente Archief Nijmegen Nijmegen Musea in de Digitale Cultuur Brussel CODART conferentie Rotterdam Studiedag SPECTRUM Utrecht Workshop Born-digital Erfgoed trainees KB Den Haag EAA Den Haag NCDD Kennis koppelen Den Haag Seminar Openluchtmuseum, Arnhem Arnhem Symposium ontsluiting Boekenvakarchieven Amsterdam

23 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 22 Regioconferentie Archieven Zwolle Networked Humanities: Art History in the Web (ESF-COST) Acquafredda, Italië Audiovisuele Archieven in de 21e Eeuw Gent Public Hearing Comite des Sages Brussel Bijeenkomst WieWasWie Amsterdam Euromed conferentie Cyprus Reuvensdagen Rotterdam European Library Contacts Working Group Sarajevo Digitaal Erfgoedconferentie 2010: 'Lang Leve Leren!' Rotterdam d. Bezochte instellingen en bemiddelingen (135) Instelling Gespreksonderwerp Datum Universiteitsbibliotheek Utrecht Digitaliseren met Beleid Historisch Centrum Overijssel DE BASIS Maritiem Museum Rotterdam DE BASIS Markiezenhof DE BASIS ICN DE BASIS Felixarchief/E-david Digitale duurzaamheid Senter Novem Evaluatie Digitaliseren met Beleid Legermuseum DE BASIS Nationaal Archief businessmodelinnovatie Utrechts Archief DE BASIS Koninklijke Bibliotheek Meer Digitale Feiten Erfgoed v.d. Oorlog Digitalisering luchtfoto's Erfgoed Nederland Meer Digitale Feiten NIMK, Amsterdam Digitale duurzaamheid Koninklijke Bibliotheek WARC Web archiving LEU Subsidieregeling Utrechtse Schatkamer Museum voor communicatie kennismaking;muscom in kennisbank Koninklijke Bibliotheek Terminologiebronnen Museum Boerhaave kennismaking; Boerhaave in kennisbank Cultureel Erfgoed Noord-Holland Plannen Provincie/ Virtueel Museum N-H CatchPlus Vocabulary Repository/Persistent Identifiers Zeeuwse Bibliotheek/NCDD Stapsgewijs duurzame toegankelijkheid Fotomuseum Project Fotoleren.nl Datamatters Digitale archivering CEST Projectopzet RKD CrV project ICN Museometrie/Collectiewijzer Koninklijke Bibliotheek Expertmeeting kosten DD Koninklijke Bibliotheek Werkgroep Thesauri V2_ Living Archives Nationaal Archief E-depot Koninklijke Bibliotheek Geheugen van Nederland Virtueel Platform Digitale duurzaamheid / Living Archives Erfgoed Brabant Provincie-onderzoek Virtueel Platform NCDD VNG Kennismakingsgesprek Trezorix RNA, Teylers Universum Gemeente Vlaardingen Virtueel Museum Vlaardingen Nationaal Archief Auteursrechten Beelden vd Toekomst NCDD Digitale duurzaamheid VGI Gezamenlijke activiteiten Museumwerf Vreeswijk Subsidieregeling Utrechtse Schatkamer Erfgoed Nederland Nieuw beleidsplan Erfgoed Nederland Gemeente Hoorn DE BASIS plus (archeologie en ICT) Teylers Museum Teylers Universum Erfgoedhuis Zuid-Holland Geschiedenis van Zuid-Holland Koninklijke Bibliotheek Nationale infrastructuur NAI DmB project Augmented Reality CatchPlus Persisent Identifiers Beeld en Geluid ED*IT voor EPICS

24 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 23 Bibliotheek Hoorn BIEBmaps UBA, Theater Instituut Linked Data proefproject UvA kennisbank Digitale duurzaamheid de Waag CultuurLab Museon bijpraten NCDD/Zeeuwse Bibliotheek Stapsgewijs duurzame toegankelijkheid Bibliotheek.nl afstemming infrastructuren Erfgoedhuis Zuid-Holland Provincale infrastructuur Naturalis CCDD UBA, Theater Instituut Linked Data proefproject ICN collectiewijzerplannen RCE RCE/Kimomo UB Utrecht E-humanities Gelders Archief Digitalisering collectie Haags Gemeentearchief Digitalisering collectie en rol BASIS CLARIN NL Gezamenlijke standaardisatie Nederlands Fotomuseum Bijeenkomst Fotoleren.nl Stedelijk Museum Alkmaar Modernisering collectieregistratie Gemeentemuseum Den Haag ICT-infrastructuur Virtueel Platform /V2_ /NIMK Participatie workshop Mediamatic Anymeta National Diet Library of Japan meta seach service Verteld Verleden ICT-Infrastructuur /Spraaktechnologie UB UvA Afscheid Annette de Weger KB Nederlands Erfgoed Digitaal Kennisland INE EYE filminstituut CCDD Pijpenkabinet DmB-evaluatie Pictura DE BASIS evaluatie Bibliotheek.nl gebruik EDM Adlib DE BASIS evaluatie Taakveldoverleg LCM/SIMIN DE BASIS evaluatie Onderwijsmuseum/-inspectie Portal geschiedenis van onderwijs Nationaal Archief Bespreken fotodigitaliseringsrichtlijnen NA SIOB Communicatie Premsela/DSP Mode archiefportal Glasmuseum Leerdam Digitaliseren met Beleid Reekx DE BASIS evaluatie Forum Standaardisatie/NOIV DE BASIS evaluatie AB-C Media DE BASIS evaluatie Nationaal Archief Beelden voor de toekomst Richtlijnen ICN Digitale Collectie Nederland in Europeana Geldmuseum Invoerformulier numismatische voorwerpen Provincie Utrecht, LEU DE BASIS evaluatie Delfttech 3D UB UvA UNICUM LCM e-learning Beeld en Geluid NL Aggregator Plus 36 beoordelingen van subsidieaanvragen bij De Utrechtse Schatkamer en 1 beoordeling van een aanvraag bij de Mondriaan Stichting. e. Publicaties van DEN in 2010 (33) Zelfstandige uitgaven en rapporten 1. Born digital erfgoedmaterialen bij een selectie van Nederlandse erfgoedinstellingen: een verkennend onderzoek door Gerhard Jan Nauta & Maurits van der Graaf. DEN, feb Engelse vertaling: Born digital heritage materials at selected Dutch heritage institutions door Gerhard Jan Nauta & Maurits van der Graaf. DEN, augustus 2010

25 Jaarverslag DEN 2010 Pag Follow-up to the Numeric survey on cultural heritage digitisation statistics, Recommendations from the Special Interest Group on Cultural Heritage Digitisation Statistics. Ed. Marco de Niet & Gerhard Jan Nauta. April e oplage Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed. DEN, Kennisland & OCW, november Engelse vertaling: Business Model Innovation Cultural Heritage. DEN, Kennisland & OCW, maart 2010 Artikelen in tijdschriften en bundels 6. Noodklok voor behoud van born-digital erfgoed door Gerhard Jan Nauta & Maurits van der Graaf in Informatie Professional, nr. 4 (april 2010), p Cultural heritage in limbo: reflections on preliminary research into born-digital cultural heritage in The Netherlands door Gerhard Jan Nauta & Maurits van der Graaf in Archive2020, Sustainable archiving of born-digital content, juni 2010, p The digital facts of cultural heritage door Marco de Niet, in EUROMED 2010 Digital Heritage, p The use of web statistics in cultural heritage institutions door Henk Voorbij, in Performance Measurement and Metrics 11, 3, p Erfgoed op de kaart gezet door Jeroen van Vliet, in Edata & research, maart 2010, p. 4. Redactie / tekstbijdragen / overig 11. Inleiding bij Musea in transitie, Rollen van betekenis. Erfgoed Nederland, maart Handreiking open documentenstandaarden voor de overheid. NOiV/Forum Standaardisatie, april e-depot, Duurzame digitale toegang tot informatie. Rapport / Voorstel. Archiefcoalitie Digitale Duurzaamheid, mei Instruction Document on Multimedia Formats. NOiV / Forum Standaardisatie, juni Toekomst voor ons digitaal geheugen (2), Strategische agenda voor duurzame toegankelijkheid. NCDD, juni Data Curation in Arts and Media Research. SURF, Surfshare, juni Forline Mag, Magazine over digitaliseren, september Dixit, Tijdschrift over taal- en spraaktechnologie. Themanummer Taal- en spraaktechnologie voor Cultureel Erfgoed, Sleutel tot een schatkist. Jrg. 7, 1, dec Auteursrecht als achilleshiel. In Financieel Dagblad, 9 december Projectplannen en -voorstellen 20. Herinventarisatie Nederlandse terminologiebronnen, onderzoeksvoorstel. DEN, augustus BMICE-Toegepast. Kennisland, DEN, TNO & Erfgoed2.0. Gehonoreerd door OCW in november Incl. community website

26 Jaarverslag DEN 2010 Pag ENUMERATE, A European Survey for Statistical Intelligence on Digitization, Digital Preservation and Online Access to Cultural Heritage. CollectionsTrust & DEN. Gehonoreerd door de Europese Commissie in november Digitale Collectie Nederland in Europeana. Erfgoed Nederland, KB, ICN, Beeld en Geluid en DEN. Gehonoreerd door OCW in november Plaatsen van betekenis. Buro Menno Heling en Amsterdam Museum. DEN is projectpartner. Gehonoreerd door AgentschapNL in augustus Museumkompas. Hogeschool Utrecht e.a. DEN is projectpartner. Gehonoreerd door RAAK in december Webpublicaties 26. DE BASIS voor beschrijving: DE BASIS voor presentatie: Overzicht Fondsen & Subsidieregelingen voor Digitaal Erfgoed 2010: Rekenmodel digitaliseringskosten (incl. spreadsheet en handleiding) Informatieplan, spiegel van de organisatie. Door Marie-José Klaver Tentoonstellingsinformatie heeft digitaal het eeuwige leven. Door Marie-José Klaver Een goed ingerichte database maakt je museum toekomstbestendig. Door Ewoud Sanders Themadossier Green computing (incl. verdiepend artikel): Themadossier Vindbaarheid: Position paper of the DEN Foundation for the Public Hearing of the Comité des Sages: Community website (samen met Kennisland, TNO en Erfgoed2.0) 37. Standaardenwiki: (samen met SURF, Meertens Instituut en CATCH+) Plus: Aantal verslagen van openbare bijeenkomsten geplaatst op 6 Aantal blogs op 83 Aantal nieuwsberichten geplaatst op Aantal digitale nieuwsbrieven: 14

27 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 26 f. Netwerk Deelname aan overige bijeenkomsten (110) Persistent Identifiers country meeting Utrecht Werkgroep E-depot Archieven Den Haag Nieuwjaarsreceptie Virtueel Platform/Boekman Amsterdam Europeana WP3 meeting 25/ Berlijn Symposium Culturele Basisinfrastructuur Utrecht Gemeenschappelijk E-depot en archieven Den Haag mini-symposium Insyde Delft 2e NOiV Workshop Open Standaarden MultiMedia Den Haag Voorlichtingsbijeenkomst CIP ICT-PSP 4th call Luxemburg Stuurgroep CEST Brussel presentatie NLGIS Den Haag Startbijeenkomst AVA_NET Hilversum MSEG-rapportage Min OCW Den Haag Kom je ook Amsterdam IPON / Utrecht Platform Musea en ICT Amsterdam Plenair overleg archieven e-depot Den Haag Raad van Advies IIP-Create Rotterdam ICT-Delta Rotterdam NOiV Congres Utrecht Ronde tafelgesprek "Digital Born Vormgevingserfgoed" Utrecht KVB-symposium / Tiele-lezing Den Haag E-reader event Eindhoven EPICS SG Brussel ICT-deskundigheid archieven Amsterdam Kroon-voordracht Amsterdam CATCH studiemiddag Amsterdam Opening fototentoonstelling Amsterdam Kennis-uitwisseling Auteursrechten Den Haag Stuurgroep CATCHplus Den Haag Museums & the web 15/ Denver Opening VU Intertain HomeLab for Experimental Research Amsterdam Aftrap Fotoleren Rotterdam Stuurgroep CATCHplus Hilversum Virtual Museum Meetup Amsterdam Demo Erfgoed op lokatie (INNL) Den Haag Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland Roosendaal Bijeenkomst HISGIS Groningen Groningen Overleg Unesco MoW Den Haag Salon e-cultuur Amsterdam Afscheidsreceptie Leo Voogt (Meermanno) Den Haag Digitaliseringsoverleg OCW Den Haag Open Geo Dag Utrecht Erfgoed Innovators Netwerk & Geluid Hilversum Overleg Directeuren e-cultuur Amsterdam Werkconferentie Interoperabiteit NOiV Zoetermeer Bijeenkomst Digitale Dagbladen Den Haag Kickoff Verteld Verleden Amsterdam Afscheidsreceptie Eppo van Nispen Delft IS&T Archiving 1/ Den Haag Bijeenkomst deelnemers WatWasWaar Amsterdam Conferentie Schrijven & E-culture - Vertellen in digitale tijden Delft Studiemiddag CRVa RKD Den Haag CATCH studiemiddag Amsterdam KVAN-dagen 14/ Kerkrade Overleg e-cultuur strategische agenda Amsterdam ARROW stakeholdersmeeting Netherlands Den Haag Virtual Museum Meetup Amsterdam CATCH Programmacommissie Utrecht

28 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 27 Opening Nationaal Glasmuseum Leerdam EPICS Stuurgroep Brussel Innovators Netwerk Erfgoedsector: AHM, Auteursrechten Amsterdam Afscheidsreceptie Maaike Toonen, OCW Den Haag CEST stuurgroep Brussel Innovatieplatform: Waarde van Creatie Utrecht Presentatie 3D-app NAi Rotterdam Beoordelingscie subsidieregeling Utrechtse Schatkamer Utrecht Evaluatie erfgoedopleiding UvA Amsterdam Beleidsworkshop e-cultuur Vlaanderen-Nederland Brussel Innovators Netwerk Erfgoedsector: EYE Film Instituut Amsterdam Opening fototentoonstelling Amsterdam CEST stuurgroep Brussel ICHS / Amsterdam European Conference on Digital Libraries 6/ Glasgow, UK Kom je ook: Oops Amsterdam Europeana Business Plan Workshop Den Haag Militieregistersproject (crowdsourcing in het archief) Amsterdam Nationaal Archief joins Wikipedia Den Haag Overleg AV-conferentie Brussel Raad voor Cultuur, discussiebijeenkomst e-cultuur Den Haag EPICS, Stuurgroep Brussel Innovators Netwerk Erfgoedsector: Van Gogh Museum Amsterdam Culturemondo PICNIC Amsterdam ENUMERATE overleg Luxemburg Bijeenkomst AAT-NED Den Haag Overleg OCW / Joint Programme Initiative Den Haag CATCH+ stuurgroep Den Haag Beleidsdag NCDD Den Haag Museumcongres 7/ Enschede Europeana Plenary 14/ Amsterdam Overleg Stichting Behoud Moderne Kunst Amsterdam CATCH bijeenkomst Rotterdam Stuurgroep Europeana-NL-aggregator Amsterdam Innovators Netwerk Erfgoedsector Utrecht Utrecht Copyright en online erfgoed Hilversum DC-NET Conference Brussel Bewaar me /Save me (Premsela, Mondriaan Stichting, RKD) Rotterdam Meetup Virtuele Musea Amsterdam Amsterdam NCDD bestuursvergadering Den Haag Symposium Staten Generaal Den Haag Connect Sociale Media Conferentie (Erfgoe Digitaal) Zeist The real thing, seminar authenticiteit van AV-materiaal Hilversum NHM Symposium Zuiderkerk Amsterdam Conferentie Mediawijsheid Hilversum Raad van Advies, Waterwolf Gouda Overleg e-culturele instellingen Amsterdam Overleg e-culturele instellingen Amsterdam Erfgoedarena Amsterdam Eindejaarssociëteit ECP-EPN Den Haag Salon de museologie Amsterdam Bijeenkomst Nationaal Archief & Pictoright Den Haag Deelname van DEN aan projectorganisaties en samenwerkingsverbanden: Archief Coalitie Digitale Duurzaamheid (lid) AVA_net (lid) CATCH+ (lid stuurgroep & voorzitter begeleidingscommissie) CEST (lid stuurgroep) Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (secretariaat) Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (lid adviescommissie) Digitale Collectie Nederland in Europeana (lid stuurgroep) Digitaliseringsoverleg Ministerie van OCW (lid) Digiti e (lid klankbordgroep)

29 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 28 EPICS (lid stuurgroep) Europeana v1.0 (lid werkgroep 3 & lid CCPA) GO-Opleidingen (lid adviesraad) IIP-Create (lid raad van Advies) Kenniscentrum Veiligheid Cultureel Erfgoed (lid klankbordgroep) Laboratorium Waterwolf (lid commissie van Advies) Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend bestuurslid) Nationale Werkgroep Krantendigitalisering (lid kerngroep) Sectie Bijzondere Collecties UKB (adviseur) UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid) Werkgroep Nederlandstalige Erfgoedthesauri (voorzitter) Organisaties waarmee DEN in 2010 veel heeft samengewerkt: BRAIN CAA-NL (Nederlandse afdeling van Computer applications and quantitative methods in archaeology) CollectionsTrust (UK) Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland Erfgoed 2.0 Erfgoed Nederland FARO (BE) Erfgoedinstellingen met nationale taken (Beeld en Geluid, ICN, Koninklijke Bibliotheek, Nationaal Archief, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rijksmuseum). Kennisland Landelijk Contact Museumconsulenten Museumvereniging / SIMIN PACKED (BE) Stichting ArchiefProgrammatuur (STAP) TNO Vereniging voor Geschiedenis en Informatica Virtueel Platform g. Gebruik van websites visits visitors maand website matrix wiki blog website matrix wiki blog jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec totaal cum

30 Jaarverslag DEN 2010 Pag. 29 Bijlage 2. Contactgegevens DEN Postadres: Postbus LK Den Haag Bezoekadres: Prins Willem-Alexanderhof BE Den Haag den@den.nl Telefoon: Fax: Web: Het DEN-team: Achterste rij v.l.n.r.: Arianne Neijenhuis, Ralph Kits, Annelies van Nispen, Marco de Niet, Monika Lechner, Jeroen van der Vliet Voorste rij v.l.n.r.: Marco Streefkerk, Janneke Grooten, Robèrt Gillesse Niet op de foto: Petra Grimberg, Gerhard Jan Nauta, Else Laura Rademaker