Deskresearch gemeentelijk beleid

Transcriptie

1 Deskresearch gemeentelijk beleid Toekomstvisie Tij van de toekomst: Duidelijk mag zijn dat met als overweging het behoud van de (in onze toekomstvisie Tij van de toekomst benoemde) kernkwaliteiten, de (ecologische) natuurwaarden, de biodiversiteit, de ruimte (weidsheid), de stilte en de duisternis, door onze gemeente tot op heden als strategische keuze is opgenomen dat het Noordzeestrand niet verder bebouwd mag worden en dat overnachten (lees: recreatief nachtverblijf) er niet mogelijk is. Juist de bijzondere (kern)kwaliteiten (water, natuur, cultuur en het fraaie en veelzijdige landschap) maken het eiland tot een aantrekkelijk vakantie-eiland. Onder een veelzijdig landschap zijn de stranden, duinen en ook open gebieden specifiek benoemd als kernkwaliteit. Belangrijk is om in deze overwegingen op te merken dat, ondanks het feit dat in de toekomstvisie en in de diverse gemeentelijke beleidsnota s is benoemd dat we in het toeristisch recreatieve product moeten streven naar verbreding (lees: differentiatie in verblijfsvormen, waaronder ook recreatief nachtverblijf) en het beleven en recreatief gebruiken van deze kwaliteiten, tot op heden bewust gekozen is om recreatief nachtverblijf op het Noordzeestrand niet toe te staan. Hiervoor hebben we dus bewust gekozen teneinde de (kern)kwaliteiten van het eiland te behouden. Eén en ander betekent dat de keuze voor behoud van de bijzondere (kern)kwaliteiten in het geval van recreatief nachtverblijf op het strand, tot op heden prevaleert boven de noodzaak tot verbreding van het recreatieve product. Vanuit deze overwegingen zijn in het huidige gemeentelijke beleid in brede zin, dan ook geen mogelijkheden gecreëerd voor recreatief nachtverblijf op het Noordzeestrand. Eilandmarketingplan De merkbelofte voor Verblijven is in het Eilandmarketingplan voor een belangrijk deel gebaseerd op de unieke kernkwaliteiten van het eiland. Voor het onderscheidend vermogen van het merk Schouwen-Duiveland zijn voor het onderdeel Verblijven als belangrijke statementproducten (unieke kwaliteiten die je niet zomaar ergens anders kunt vinden) benoemd: de ruimte, weidsheid en donkerte. Daarnaast het Natura 2000 Voordelta gebied. Het strand en de uitgestrekte kust- en waterlijn en de rust, ruimte en natuur zijn belangrijke elementen in de merkbelofte aan onze belangrijkste doelgroepen, de gezinnen met kinderen en de actieve 50-plussers. Toeristisch-recreatieve beleid: Ook in het gemeentelijke toeristisch-recreatieve beleid zoals het Actieprogramma Schouwen-Duiveland kiest voor toerisme (inclusief de evaluatie van 2015) en het strandbeleid (Strandvisie, Nota zonering en ontwikkelingskader strand), benadrukken we het belang van kwaliteitsverbetering, verhoging van het voorzieningenniveau en verbreding (koppeling met zorg, natuur, cultuur etc..) en jaarrondexploitatie (focus op voor- en naseizoen) van het toeristische product. Ook stimuleren we activiteiten en initiatieven op, aan en onder water. In deze overwegingen is echter ook expliciet de keuze voor behoud van de eigenheid benoemd. Hieronder verstaan we behoud van de identiteit en de kernkwaliteiten van het eiland. In relatie tot de strategische keuzes in Tij van de toekomst en vanuit deze overwegingen zijn in het toeristische recreatieve beleid en strandbeleid dan ook thans geen mogelijkheden opgenomen voor recreatief nachtverblijf op de Noordzeestranden. Wel zijn mogelijkheden gecreëerd voor recreatief nachtverblijf langs binnenwater(en), specifiek de Grevelingen en (vooral) de Grevelingendam, in de vorm van de Notitie Ecolodges. Hiermee willen we de kansen benutten op de grens van land en water en verbreding van het toeristische product en inspelen op de (natuur)beleving. Uiteraard binnen de mogelijkheden die de (natuur)wetgeving biedt. In de evaluatie van het actieprogramma van 2015 benoemen we verbreding/innovatie van de markt als speerpunt voor toekomstig toeristisch beleid: voor toerisme liggen er kansen in verbreding van de markt; koppeling met zorgtoerisme, natuur, cultuur, watersport en dergelijke. Niche doelgroepen aanboren en gebruikmaken van de USP s die het eiland biedt in natuur, cultuur en water is daarbij belangrijk. De Nota kamperen en de Nota Recreatiewoningen zijn in deze niet relevant. Deze hebben uitsluitend betrekking op gronden met de bestemming recreatie (kampeerterreinen (zowel regulier, kleinschalig als anderszins en recreatiewoningenterreinen). Strandvisie ( ) Strandvisie: de strandvisie uit 2013 bevat geen overwegingen over recreatief nachtverblijf op het strand. In beginsel betekent dit dat recreatief nachtverblijf op het Noordzeestrand op basis van deze visie niet is toegestaan. Exploitatie van strandpaviljoens en strandcabines, zonder recreatief nachtverblijf, behoort uiteraard wel tot de mogelijkheden. Deze plaatsing (en eventueel vervanging) van bestaande

2 strandpaviljoens is, zo stelt ook het huidige bestemmingsplan Kop van Schouwen (zie verderop), toegestaan, maar verdere nieuwbouw wordt uitgesloten. Wij gaan daarbij dus uit van conserverend bestemmen van de stranden en de strandpaviljoens. Nota Zonering en Ontwikkelingskader Strand (2012) Ook deze nota bevat geen overwegingen over recreatief nachtverblijf op het strand. Gelet op Tij van de toekomst en de Strandvisie zijn geen bepalingen dan wel zoneringen opgenomen voor recreatief nachtverblijf en/of slaaphuisjes op het Noordzeestrand. Wel zijn zoneringen opgenomen voor verschillende strandtypen, bepalingen voor strandpaviljoens en strandcabines in de vorm van een maximumstelsel, alsmede zoneringen en bepalingen voor water- en strandgerelateerde (sport)activiteiten. Deze zonering komt verder aan de orde in Hoofdstuk 3 wat betreft de strandgedeelten. Rondom de paviljoens geldt een verzorgingsgebied, 150 meter links en rechts van een paviljoen, gemeten vanuit het hart van een paviljoen. Binnen dit gebied heeft een paviljoenhouder onder andere het eerste recht om activiteiten te ontplooien. Een uitzondering geldt hierop voor strandcabines (2 bij 2 meter, zonder recreatief nachtverblijf). Notitie Ecolodges (2013) In de Notitie Ecolodges hebben we criteria en randvoorwaarden opgenomen voor de exploitatie van ecolodges nabij water c.q. op de grens van land en water. De daarvoor aangewezen zoekgebieden bevinden zich niet op het Noordzeestrand, maar voornamelijk langs de Grevelingen en op de Grevelingendam. Integraal Veiligheidsprogramma (2012) en risicoprofielen/beleidsplan VRZ Het Integraal Veiligheidsprogramma van de gemeente kent vooralsnog geen specifieke uitgangspunten wat betreft strandveiligheid in relatie tot recreatief (nacht)verblijf. Uitsluitend de nabij de stranden gelegen parkeerterreinen worden als risicogebied aangewezen in verband met inbraken en voertuigcriminaliteit. Wat exact de consequenties zijn voor de (sociale) veiligheid op het strand in relatie tot recreatief nachtverblijf zou nader onderzocht moeten worden. Voor het overige zijn regionale beleids- en crisisplannen voor de gemeente vanuit de Veiligheidsregio (VRZ) leidend. In het Regionale Risicoprofiel Veiligheidsregio Zeeland en het Beleidsplan Zeeland worden voor Schouwen-Duiveland geen specifieke risico s benoemd voor de stranden, wel in het algemeen risico s voor vervuiling, overstroming en strand- en recreatievaart. Recreatief nachtverblijf op stranden is in de risicoprofielen niet expliciet benoemd. Gemeentelijke milieubeleidsplan: De kernkwaliteiten stilte en duisternis zijn uitgewerkt in het milieubeleidsplan, specifiek de modules Geluid en Stilte en Licht en Duisternis. De overwegingen in deze modules hebben vooral betrekking op het behoud van de unieke (kern)kwaliteiten stilte ( waar het stil is, moet het stil blijven ) en de duisternis. De Kop van Schouwen en (een deel van) de stranden zijn in de provinciale milieuverordening specifiek benoemd als milieubeschermings- c.q. stiltegebieden. Deze gebieden kenmerken zich door een laag geluidsniveau, waardoor stilte wordt ervaren. Voor de toekomst moeten we bestaande stilte behouden, hetgeen aantrekkelijk is voor het verblijfsgebied en vervolgens economie. Een belangrijke overweging is om te zoeken naar economische mogelijkheden die de kwaliteit van het geluidsklimaat niet aantasten. De kwaliteit stilte voor stille gebieden (waaronder de stranden en duinen) moeten we goed bewaken. De duisternis is specifiek als oerkwaliteit benoemd die behouden moet blijven. Niet verlichten is het uitgangspunt. Visie Buitengebied, Landschapsontwikkelingsplan (LOP) en bestemmingsplan Kop van Schouwen (inclusief komende 1 e herziening): In de visie Buitengebied en het LOP benadrukken we het belang van aansluiting van de verblijfsrecreatie op het landschap, evenals differentiatie van de voorzieningen voor water- en landrecreatie. Zorgvuldig omgaan met het landschap en behoud van de landschappelijke kernkwaliteiten is de basis van deze kaders. Ook het bestemmingsplan Kop van Schouwen heeft een bestendig karakter. Er is dan ook sprake van conserverende bestemmingen, ook van de stranden en strandpaviljoens en het verbeteren

3 van milieukwaliteit, cultuurhistorische waarden en natuurlijke kwaliteiten. Het bestemmingsplan benoemt dat provinciaal beleid voor recreatie is gericht op het bieden van voldoende ontwikkelingsmogelijkheden met gelijktijdige investeringen in recreatie en omgevingskwaliteiten. Er is ruimte voor nieuwvestiging van voor Zeeland unieke producten/formules. Het Noordzeestrand valt volledig onder het plangebied Kop van Schouwen en valt ook volledig in de Natura 2000 gebieden Kop van Schouwen en Voordelta. Deze gebieden lopen feitelijk in elkaar over. Als kenmerkende duingebieden zijn benoemd: de Duinen Westenschouwen, Verklikkerstrand, Duinen Renesse en de Zouten en Zoeten Haard. De strandrecreatie is geconcentreerd bij Westenschouwen, Renesse en bij de damaanzet van de Brouwersdam tussen Ellemeet en de sluis Brouwersdam. Bij Westenschouwen zijn strandhuisjes (de juiste term in het kader van de beleidsnota zonering en ontwikkelingskader strand is strandcabines ) toegestaan. Op basis van het strandbeleid zijn dergelijke cabines echter ook mogelijk bij strandpaviljoens. Deze zijn niet bedoeld voor recreatief nachtverblijf. Het plan stelt dat door de groei van de recreatie op Schouwen de druk op het Natura 2000-gebied is toegenomen, met name buiten het zomerseizoen. De zonering van de natuurgebieden en de (duin)gebieden met ruimere recreatiemogelijkheden, heeft geleid tot de huidige strandzonering zoals opgenomen in het strandzoneringsbeleid. Ook in het bestemmingsplan is geluid een belangrijke overweging, waarbij voor (onbebouwde) dagrecreatieterreinen, zoals stranden, is gesteld: in de regel zal hier in de avond- en nachturen niet of nauwelijks sprake zijn van geluidhinder. Hier kan een richtafstand van 30 meter gehanteerd worden (lees: tussen recreatie-inrichtingen ). De volledige stranden vallen, naast de Natura 2000 gebieden, volgens het bestemmingsplan ook onder de cultuurhistorische hoofdstructuur, het zogenaamde Belvedere-gebied en zijn in dat kader aangewezen als waardevolle gebieden. Als Natura 2000 gebied maakt het Noordzeestrand deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk. Het strand valt onder de door de minister aangewezen beschermde natuurmonumenten en daarmee onder het zware beschermingsregime van de Natuurbeschermingswet 1988 en zo mogelijk de Vogel- en Habitatrichtlijn en de Flora- en faunawet. Deze speciale beschermingszones hebben een externe werking, zodat ook ingrepen die buiten deze zones plaatsvinden verstoring kunnen veroorzaken en moeten worden getoetst op het effect van de ingreep op soorten en habitats. De in het bestemmingsplan opgenomen (recreatieve) ontwikkelingsmogelijkheden en activiteiten hebben geen significante negatieve effecten of significante verstoring op de Natura2000, maar hierin is dus nadrukkelijk tot op heden niet eventueel recreatief nachtverblijf op het Noordzeestrand opgenomen. Wat betreft het Rijksbeleid vallen ruimtelijke plannen volgens het bestemmingsplan (dus ook op het gebied van recreatie en specifiek strandslaaphuisjes) onder de noodzaak van een wateradvies en vergunning op basis van de Waterwet. De Kop van Schouwen ligt daarnaast in het beheergebied van het Waterschap Scheldestromen en valt daarmee onder het Waterbeheerplan en de Keur van het Waterschap Scheldestromen. Bij ruimtelijke plannen moet worden aangegeven wat de gevolgen zijn van de ruimtelijke ontwikkeling voor de diverse waterschapsdoelstellingen. Hierbij speelt dat het Noordzeestrand ook binnen de grenzen van een primaire waterkering ligt en binnen de beschermingszones in beheer bij het Waterschap Scheldestromen.

4 Planologisch is de bestemming Recreatie-Strand als zodanig bestemd. De gronden zijn, naast dagrecreatie, strandpaviljoens, reddingsposten en toilet, douche- en kleedruimten, bestemd voor behoud en ontwikkeling van natuurwaarden. Nachtverblijf is expliciet als strijdig gebruik benoemd. Het bestemmingsplan Kop van Schouwen wordt in april 2016 in een eerste herziening vastgesteld. Deze herziening brengt geen wijzigingen in relatie tot recreatief nachtverblijf op het strand. Beleidsstukken Brouwersdam: De Economische Visie Brouwersdam benoemt het Noordzeestrand aan de Brouwersdam als Summerboulevard. Ontwikkelingsmogelijkheden worden daar beperkt genoemd in vergelijking tot de All Seasons Boulevard aan de binnenzijde van de dam, dus meer seizoensgebonden en geen (nieuwe) permanente bebouwing. Strandhuisjes met overnachtingsmogelijkheden worden in de Economische Visie echter niet uitgesloten. De damaanzet, oftewel de Poort van Zeeland, wordt bestempeld als familiestrand, waar zonnen, zwemmen, rust en veiligheid en recreatieve ontwikkelingen in relatie tot ontwikkeling van landschappelijk schoon centraal staan. In het Raamplan Brouwersdam Zuid is expliciet de bestaande mogelijkheid van permanente bebouwing en functies in de vorm van horeca (strandtenten zonder overnachtingsmogelijkheden) benoemd. Behalve de strandtenten en reddingsposten mag overige bebouwing slechts tijdelijk (seizoensgebonden) van aard zijn. De hoogte van de bebouwing is voor seizoensgebonden hooguit éénlaags op een verhoging van palen van (tenminste) 2 meter. Het beeld vanaf zee/strand op de duinen mag niet verstoord worden, evenals de weidsheid van het strand zelf. Ook in de Gebiedsvisie Brouwersdam wordt dit gesteld, alsmede dat vanwege de natuurwaarden niet zonder meer elke ontwikkeling, in welke vorm dan ook, mogelijk is. Deze visie stelt, conform het strandbeleid en het bestemmingsplan, dat het aantal paviljoen gelijk blijft. Eventuele uitbreiding van deze strandpaviljoens is wel mogelijk. Hierbij wordt gedoeld op de werking van het Cafetariamodel strandpaviljoens. Ook de Gebiedsvisie wijst op het belang van significante negatieve effecten op de instandhoudingsdoelstellingen Natura 2000 en de externe werking. Ook de Gebiedsvisie stelt dat de Voordelta door zijn ruigere karakter minder geschikt is voor permanente voorzieningen.

5 De Brouwersdam is een Rijkswaterstaatswerk. Op basis van het Waterbesluit is het verboden om zonder vergunning gebruik te maken van waterkeringen of een daartoe behorende beschermingszone. Het Rijksbeleid stelt randvoorwaarden aan het bouwen in de fundamenten van de waterkeringen. De belangrijkste beleidsdocumenten hiervoor zijn volgens deze Gebiedsvisie: de Waterwet, het Waterbesluit, de Nota Ruimte en de AMvB Ruimte, de Beleidslijn Kust (2007) en het Vaststellingsbesluit Legger Brouwersdam. De Beleidslijn Kust is op 18 december 2015 door het Kabinet gewijzigd, maar het daaruit volgende ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro), is door de Minister in de koelkast gezet (zie verderop onder Rijksbeleid). In het kader van het Nationaal Waterplan en de Beleidslijn Kust (2007) geldt daarom nog steeds de volgens de Gebiedsvisie genoemde ja, mits nee, tenzij benadering, waarmee men in het bestaande kustgebied een evenwichtige ontwikkeling van natuur, economie, toegankelijkheid en bereikbaarheid stimuleert. Om ruimtelijke ontwikkelingen in de kustzone in harmonie met de waterveiligheid te brengen, zijn gebiedsvisies met functieaccenten nodig. Ingevolge de Beleidslijn Kust (2007) geldt voor niet bebouwd gebied en het strand van de Brouwersdam het nee, tenzij principe voor nieuwe permanente bebouwing. Het Noordzeestrand valt volgens de Beleidslijn Kust onder het kustfundament (de aan de Noordzee gelegen beschermingszone (het groen gearceerde gedeelte)). In principe is het volgens de Gebiedsvisie niet toegestaan om hier te bouwen. Er kan toestemming worden verleend aan ingrepen bij: - te kleine activiteiten om relevant te zijn voor de waterveiligheid zoals: - seizoensgebonden activiteiten; - activiteiten die per saldo positief bijdragen aan de strategie van het zandig kustfundament. - voorzieningen van openbaar belang zoals nutsvoorzieningen; - werken voor waterstaatkundige functie; - zaken van groot openbaar belang die niet onder de bovenstaande punten vallen. Per initiatief is een goede motivering nodig. Bij bouwen aan de buitenzijde van de Brouwersdam moet er geen feitelijke belemmering zijn voor het meegroeien met de zeespiegel, voor de kustlijnzorg of voor de versterking van het zandige kustfundament. Daarnaast moet de ontwikkeling geen belemmering vormen voor het onderhoud, de huidige veiligheid of de toekomstige versterking van de waterkering inclusief de ruimte die nodig is voor 200 jaar zeespiegelstijging. De Gebiedsvisie stelt tot slot dat de belangrijkste economische functie op de Brouwersdam recreatie is. Het is echter niet wenselijk om alle recreatieve functies op alle plaatsen toe te laten. Voor het bepalen waar functies wenselijk zijn, is het landschap leidend. Natuurbeleving en verblijf staan centraal ten westen van de N57. De Structuurvisie Brouwersdam stelt dat er aan de Voordeltazijde op de dam vooral ruimte is voor voorzieningen die relatief snel te verwijderen of te verplaatsen zijn in verband met de dynamiek van het gebied (zoals paviljoens). Ondanks de bouwmogelijkheden moet de gemeente spaarzaam zijn met het geven van ruimte voor (permanente) bebouwing. De Structuurvisie stelt als randvoorwaarde dat op het

6 strand geen ontwikkelingen mogelijk zijn, behalve de reeds aanwezige strandpaviljoens en een permanente reddingspost. Recreatief nachtverblijf en verdere bebouwing zijn in ieder geval niet mogelijk. Een en ander sluit dus aan bij het strandbeleid en de strategische visie. De Structuurvisie benoemt de weidsheid van het strand ook bij het Brouwersdamstrand als een belangrijke kwaliteit. Het strand aan de oksel van de Brouwersdam valt daarnaast binnen Natura 2000 en ook de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), thans het Natuurnetwerk Nederland, waarin het is benoemd als bestaande natuur in eigendom bij (semi)overheid. Tot slot stelt de Structuurvisie dat verblijfsrecreatie alleen mogelijk is als sprake is van unieke concepten. Natuurnetwerk Nederland/Ecologische Hoofdstructuur (EHS)