master rechten VS Handelsrecht samenvatting uickprinter Koningstraat Antwerpen R48 10,00

Transcriptie

1 master rechten VS Handelsrecht samenvatting Q uickprinter Koningstraat Antwerpen R48 10,00

2 Nieuw!!! Online samenvattingen kopen via

3 VERGELIJKENDE STUDIE HANDELSRECHT Inhoud Contractenrecht in het algemeen (in het bijzonder lex mercatoria en harmonisatie) Internationale distributie en tussenpersonen (verkoopconcessies, handelsagentuur & franchising) Onrechtmatige mededinging B2B (EXAMEN) Commodity Trading (Gastcollege) Beslechting van internationale handelsgeschillen (in het bijzonder arbitrage en bemiddeling) (Gastcollege) Internationale koop- verkoop (incl. CISG en GEK) Oefencollege waarbij je een casus moet maken. (5/20) De opdracht is een contract dat becommentarieerd dient te worden ten behoeve van een cliënt. Daarnaast moet je ook over adviseren. Je moet er geen noot over schrijven. Eerder een praktisch en correct juridisch advies met verwijzingen naar WG en RS (minder RL). Je mag de opdracht in groep met maximaal 5 personen oplossen. Examen is een klassiek schriftelijk examen met open vragen. Op één van de laatste colleges doen we een proefexamen. De eerste vraag is een reproductievraag (bv. wat is ICC?). Daarnaast zitten er kleinere denkvragen bij. Daarnaast casus(sen) voor 40% of 50% van de punten. Inleiding A. Waarom internationale handel? Een aantal inleidende beschouwingen waaruit een examenvraag komt. Mercantilisme ( ) Idee: welvaart natie cf. aanbod kapitaal (edelmetalen); internationale handel is een zero- sum game Focus op positieve handelsbalans door staatsinterventie. Export stimuleren (subsidies); import beperken (invoerrechten); staatsmonopolies Bijv. Colbertisme (Fr.) Bijv. Navigation Act 1651 (Eng.) Onjuist? Niet onlogisch vanuit context en behartigde belangen Waarom bestaat vergelijkend handelsrecht? Interessant is dat het niet evident is dat internationale handel goed is. Vandaag de dag is dat allemaal fantastisch en heeft het vele voordelen maar dat is fundamenteel niet waar en minstens niet vanzelfsprekend. 1

4 De oorsprong: Mercantilisme van de 16 e tot de 18 e eeuw. We kiezen dit omdat de voorstanders van internationale handel zich verzetten tegen het mercantilisme. Daarom is dit een nuttig uitgangspunt. Wat is het? Het bestaat niet als school. Het zijn een aantal ideeën die achteraf door mensen zijn gelabeld als mercantilisme. Idee: Internationale handel is niet per se goed. Internationale handel is weinig meer dan het verplaatsten van het goed van persoon A van persoon A naar persoon B. Deze transactie heeft geen meerwaarde. Het nut van het goed voor persoon A is niet meer of minder dan het nut van het goed voor persoon B. De loutere verplaatsing van goederen zonder dat er een meerwaarde wordt gerealiseerd. Dit idee is erg kort door de bocht. Vanuit dit idee gaat men de welvaart van de opkomende staat bekijken. Vanuit het perspectief van de staat is het handel waarbij het goud Frankrijk verlaat in ruil voor wol uit Engeland niet per se een goed idee omdat het geen verrijking is. Vanuit dit idee gaat men de staatsvasthouding stimuleren: men gaat de handels en economische activiteit stimuleren vanuit protectionistische reflex. Colbertisme: Men stimuleert de ontwikkeling vanuit protectionisme om te voorkomen dat de Fransen voor hun harde werk Chinese producten en invoertaxen betalen. Men wil de invoer van buitenlandse producten afremmen om de export van goud en zilver in ruil voor deze producten af te remmen. Men gaat trachten meer edelmetaal binnen te doen komen dan dat er uit gaat. Men gaat de economie van de staat stimuleren vanuit protactionistisch oogpunt - - > er gaat meer goud worden geproduceerd dan dat er naar buiten gaat. è Handel ja maar zoveel mogelijk export en zo weinig mogelijk import. Engelse voorbeeld "Navigation Act": Engeland wilde zichzelf het centrum van de wereldhandel maken (Londen). De verplichting om alle handel via Londen te laten verlopen bestond om het goud in Engeland te doen blijven en te voorkomen dat de Engelse economie zou gaan doodbloeden ter verrijking van een andere staat. Het gaat dus op protectionisme: eigen handel beschermen ten koste van vrije handel. è Protectionisme als sleutel tot een rijkere staat, eerder dan vrije handel. 1) Achteraf gezien zijn er vele economen die dat onzin vinden. Voorstanders van vrije handel zeggen: Om een staat te verrijken moet je vrije handel promoten. Er was één school die zei dat protectionisme gewoon uit domheid naar voren werd geschoven. Andere school beweert dat protectionisme wordt gebruikt uit eigen belang. Bv. Verkopen van handelsmonopolies: verkopen van monopolie om vrije handel te hebben. De staat financierde in zeer belangrijke mate zijn leger met: wie vervoert een wat wijn over onze grens en welke invoerrechten hangen daar aan vast. 2

5 2) Dit systeem was logisch ter bescherming van de belangen en anderzijds particuliere belangen van handelaars die politieke druk konden uitoefenen. Als je in Frankrijk een fabriek had met wol heb je er alle belang bij dat wol in Engeland zwaar belast wordt. Vanuit deze insteek is het systeem niet onlogisch. 3) Elke staat had om zich te financieren goud en zilver nodig. Met financieren bedoelt men aankopen van producten uit het verre oosten. Producten uit China waren populair, Europa had niks dat ze konden gebruiken behalve goud. Europa had niets behalve goud dus daarom zoveel mogelijk goud in de staat te houden. Dat zijn verklaringen om dit idee te rechtvaardigen. Daarnaast hadden staten legers en die legers hebben goud nodig om te kunnen werken. Daarom zoveel mogelijk goud in de staat houden. Theorie van absolute kostenverschillen (A. Smith) "What is prudence in the conduct of every private family, can scarce be folly in that of a great kingdom. If a foreign country can supply us with a commodity cheaper than we ourselves can make it, better buy it of them with some part of the produce of our own industry, employed in a way in which we have some advantage. The general industry of the country, being always in proportion to the capital which employs it, will not thereby be diminished... but only left to find out the way in which it can be employed with the greatest advantage." (Adam Smith, The Wealth of Nations, 1776, Book IV) Op een bepaald moment kregen we veel meer denkers: Ambtenaren, politici, economen en filosofen gaan de vrije handel verdedigen. De bekendste is Adam Smith met the Wealth of Nations. Dit citaat stelt dat de vrije handel goed is wanneer een andere staat iets goedkoper kan dan dat ik zelf kan als staat, waarom dan niet vrije handeldrijven? The Wealth of Nations is niet het gevolg van protectionisme maar de vrije handel kan daarvoor vaak nuttig zijn. Niet vanuit het idee van absolute bescherming maar wel: als iemand anders hetzelfde goedkoper kan dan is het niet nuttig dit zelf te gaan proberen. Bv. Engeland is niet geschikt voor wijnbouw dus waarom proberen in Engeland wijn te verbouwen als het in Frankrijk goedkoper kan. Belangrijke stap richting de vrije handel! Handel is niet het verplaatsen van het goed van het ene naar het andere en de tegenwaarde van goud in de andere richting. Goud in de ene richting en het product in de andere richting. Degene die het goud heeft betaald heeft een meerwaarde want je krijgt een product voor een prijs waarvoor je het zelf niet kan maken. Door de transactie zijn partijen dus beter af. Deze theorie is op termijn geen verklaring voor vrije handel. Het gevolg kan dan immers zijn dat één bepaalde staat alles goedkoper kan. Bv. Franrkijk kan ALLES goedkoper dan Engeland. 3

6 Dat is een aanlokkelijk idee maar op termijn werkt dat niet. è zie theorie van de comparatieve kostenverschillen! Theorie van comparatieve kostenverschillen David Ricardo. On the Principles of Political Economy and Taxation (1817) Dit is op zich niet altijd goed want dit kan tot het resultaat leiden dat één staat alles beter kan en een andere niets. Dit is een aanlokkelijk idee maar op termijn werkt dit niet. Dit is op zichzelf deductief. Theorie van de comparatieve of relatieve kostenverschillen. Het idee is vervolgens specialiseren. Elke staat specialiseert in deze producten die hij relatief in vergelijking met andere staten- het goedkoopste kan maken. Je zou denken: Engeland koopt zijn wijn in Frankrijk. Maar door de oorlog was deze specialisatie niet steeds mogelijk. Portugal wordt vervolgens een semi- kolonie van Engeland. Engeland en Portugal en productie van textiel een wijn. Als je de slide bekijkt zou je denken: iedereen produceert dezelfde hoeveelheid van alles. Voor textiel maakt het niet uit: Engeland of Portugal heeft geen absoluut kostenvoordeel voor de productie van textiel. Idee van Smith: geen voordeel dus iedereen produceert het zijn. Voor wijn heeft Portugal wel een duidelijk voordeel, nl. het weer. Als we Smith toepassen: iedereen produceert het zijn qua textiel en Engeland koopt alle wijn in Portugal. ==> Ander idee: iedereen produceert waarin hij relatief het beste is. Als we voor alle productie de wijn leggen in Portugal en alle textiel in Engeland dan is het opgelost. Als iedereen specialiseert sparen we 20 arbeidseenheden uit. Dat is de case voor vrije handel. 4

7 Oude en jonge man op een eiland à men zou kunnen denken in absolute voordelen en zeggen jonge man is het beste in alles. De jonge man zou dus alles kunnen doen maar dat werkt niet! Idee van Ricardo en relatieve voordelen: Laat de jonge man doen waar hij relatief gesproken het beste in is: jager. De oude man waar hij relatief gesproken het beste in is: moestuin, netten herstellen, è de oude man gaat doen waarin hij het minst slechte is. Het is dus een efficiënte allocatie van schaarsheid van arbeidseenheden. è Internationale handel is goed vanuit het idee: elke staat specialiseert en als er een evenwicht is wordt iedereen daar beter van! Sindsdien zijn er personen geweest die daar nuances aan hebben aangebracht maar in feite blijft het hier op neerkoen. Internationale handel laat toe te specialiseren en op het einde van de rit is iedereen het beste. Vanuit dit idee zijn er een aantal voordelen voor internationale handel. Voordelen van internationale handel: 1. Toename van de wereldproductie door specialisatie a) Bv. Luchtvaartsector: de wereldeconomie is klein. Er is niet héél veel plaats voor anderen naast airbus en boeing. Door internationale handel en specialisatie gaan we meer kunnen produceren. 2. De tewerkstelling zal stijgen doordat er meer geproduceerd wordt 3. Schaalvergrotingseffecten door massaproductie. Gevolg: lagere productiekosten. a) We gaan aan een grotere schaal produceren en dus per hypothese goedkoper produceren. Er zijn echter grenzen aan schaalvoordelen. Vele ondernemingen komen daar op terug maar basisidee: Als we meer van hetzelfde produceren in dezelfde fabriek kunnen we dat goedkoper doen. 4. Dwang tot efficiëntie: efficiëntere productie door buitenlandse concurrentie, Gevolg: lagere kosten. 5

8 a) Voor een bepaald product is de Franse markt te klein om efficiënt te werken, op wereldniveau is het wel efficiënt. 5. Concurrentie à hoe meer concurrentie op internationaal vlak hoe beter en efficiënter men gaat werken en dus hoe lager de eigen prijs! Bv. Franse markt is groot genoeg voor 2 spelers maar als we dat open trekken hebben we meer kan s dat eigen producenten aan lagere prijs kaan produceren. 6. Meer koopkracht: het inkomen verbetert door de lagere prijzen en de toegenomen tewerkstelling. 7. Economische vernieuwing doordat er meer mogelijkheden ontstaan voor R&D dank zij de dalende kosten. a) Meer concurrentie zorgt voor vernieuwing! ==> Ze weten: als we dat niet doen dan gaan we ten onder. 8. Er is meer keuze aan producten voor de consumenten. Het aanbod wordt groter! 9. Behoeftebevredigingseffect: hogere welvaart door inkomensstijging, lagere prijzen voor de consumenten en grotere keuzemogelijkheden. Internationale handel laat toe te specialiseren en is dan op het einde van de rit voor iedereen het beste. Daarom gaan we aan internationale handel doen. Het zijn goede maar geen argumenten dus er is wel wat kritiek op. Kritiek: Hoewel de principes van comparatief en absoluut voordeel betekenen dat het gehele land erop vooruitgaat bij vrijhandel, geldt dit niet noodzakelijk voor groepen binnen een land. Vanuit deze hoek zal vaak worden aangedrongen op protectionische maatregelen. Het principe van het comparatieve voordeel kan armere landen aansporen om zich te blijven specialiseren in landbouw, terwijl rijkere landen dat doen in geavanceerde technologie, met als gevolg dat het verschil in rijkdom groeit. De idee dat iedereen er beter van wordt klopt in principe niet. Vrije handel in zijn vrije en onbeperkte vorm zorgt voor slachtoffers. Sommige mensen zijn relatief slechter af: ze gaan voorruit maar minder dan de rest. Als staat ga je er vaak wel op voorruit maar binnen de staat zijn er vaak groepen die in de klappen delen. Wereldhandel: vrije handel betekent voor de witte landen dat Zuid- Amerikaanse landen grondstoffen moeten produceren en verkopen aan witte landen en verkopen dan afgewerke producten verder met grote winst. Dat kan voor deze landen nog wel goed zijn maar de productie van lokale producten wordt plat geconcurreerd. Armere landen: vrije handel is goed maar we (arme landen) moeten het recht hebben om onze productie te beschermen tegen de concurrentie die oneerlijk is. Zij hebben een 6

9 voorsprong en kunnen niet mee dus we willen de mogelijkheid om te beschermen tot dat ze de eigen productie goed genoeg is om de concurrentieslag aan te gaan. Ontwikkelde landen: we hebben een voorsprong en willen deze maximaal uitbuiten. Zo de markt al neutraal is, is het ideologische en politieke discours dat niet. In deze discussie is het niet neutraal. Het is opvallend dat vele ontwikkelde landen zich als voorstander van de vrije handel opstellen indien het hen uitkomt. Bv. Europa: vrije handel is goed maar we gaan wel de productie van onze eigen landen afschermen en de VS: grote voorstander van de vrije handel maar ook protectionisme. Onmiddellijk na de onafhankelijkheidsverklaring is de markt afgesloten voor Engelse producten om de interne markt te beschermen. Eenmaal deze matuur genoeg was is men voorstander geworden van vrije handel (eigen productie was toen sterk genoeg). Argumenten tegen vrijhandel 1. Grotere afhankelijkheid van het buitenland, met name als het gaat om levensnoodzakelijke producten (voedsel, energie,..) a) Beperken van de afhankelijkheid. Voor een stuk is dit de officiële verklaring vh Europese landbouwbeleid è we willen niet te afhankelijk zijn voor de productie van voedsel uit het buitenland. Dit is té essentieel. Men hoort vaak protest tegen de afhankelijkheid van Russisch Gas: men wil toch niet afhankelijk zijn van de Rus. Dat is een politieke overweging die wordt gebruikt tegen de vrije handel. b) Dit argument wordt vaak gebruikt voor sleutelsectoren (voedsel en energie) 2. Bescherming van jonge binnenlandse industrieën, die de concurrentie met grote gevestigde bedrijven uit het buitenland nog niet aankunnen (d.i. het opvoedingsargument). a) Sommige landen gaan de markt afsluiten om de eigen ondernemingen te doen groeien en beschermen voordat ze op de grote markt optreden. Heel veel landen hebben deze formule met succes toegepast. 3. Vergelding tegen dumpingpraktijken van buitenlandse ondernemingen. a. Sancties tegen de EU voor de productie van al dan niet vermeende dumpingpraktijken van zonnepanelen in China. b. Anderzijds: dumping bestaat niet en als het goedkoop wordt aangeboden is het enkel goed voor consument. Toch gaat men hier tegen optreden omdat de eigen markt te veel wordt verstoord. c. Dumpingpraktijken wordt gebruikt om in de eigen markt alles te vernietigen en eenmaal de concurrenten zijn uitgeschakeld gaan we de prijzen doen stijgen. 4. Onevenwicht op de betalingsbalans vermijden. 7

10 a) Klassieke mercantilistisch argument: we willen vermijden dat er te veel vrije handel is en we ons als staat gaan verarmen ten gunste van andere staten. Vermijden dat de handelsbalans te negatief wordt. Vb. Staten kunnen ingrijpen door protectionistische maatregelen of door te stimuleren. 5. Handhaving van de binnenlandse werkgelegenheid (Bescherming tegen landen met lage lonen). a) Zelfs al geloven we dat vrije handel fantastisch is, op korte en middellange termijn leidt de vrije handel tot schokken waarbij Europese sectoren zeer snel kapot gaan. Met sociale drama s als gevolg. Men gaat dus soms ingrijpen met protectionistische maatregelen om de nadelige gevolgen van de vrije handel te vermijden. 6. Aanpassingsmoeilijkheden; reconversieproblemen Ontwikkelde landen gaan zich voornamelijk toeleggen op de productie van goederen waar veel technologische kennis, hoog geschoold personeel en relatief veel kapitaal voor vereist zijn. Scholing en omscholing is nodig. Vooral in crisisperiodes is er een grote weerstand tegen reconversie, daar die onzekerheid brengt bij arbeiders en producenten. Denk aan de staal- en steenkoolsector. a) Het gaat soms te snel dus we gaan dit afremmen. 7. Er zijn nog andere argumenten die minder overtuigend zijn maar we kunnen stellen: vrije handel is goed maar er zijn valabele argumenten om het niet onverkort toe te passen. We moeten niet naïef zijn en we weten dat niemand dat onverkocht toepast. B. Elementen van internationaal handelsrecht 1. Internationaal recht 2. Nationaal recht 3. Lex mercatoria 4. (Regionaal) geharmoniseerd recht 5. Soft law Bv. Japan produceert wereldwijd maar het is heel moeilijk om zelf de Japanse markt op te geraken. Het grote probleem is dat er geen internationaal handelswetboek bestaat. Het wordt bijgevolg puzzelen met een aantal puzzelstukken vanop de slide. Belangrijk blijft bij het gebrek aan een superstaat- het nationaal recht blijft daarom belangrijk. Zeker met betrekking op bepaalde aspecten van OO. Men komt altijd wel uit bij één nationaal recht, al dan niet gekozen. Daarnaast is er zoiets als het lex mercatoria dat in de binnen statelijke handel amper een rol speelt. In dat internationaal handelsrecht speelt het bij gebrek aan internationaal handelswetboek in bepaalde sectoren een belangrijke rol. Een evoluatie van de laatste 8

11 decennia is een geharmoniseerd recht. We stellen verder vast dat handel internationaler wordt en dat het recht hoewel het aandoenlijk achterop hinkt wel degelijk probeert te volgen. Het recht wordt meer en meer gemaakt op het niveau waar handel wordt gedreven. Andere werelddelen worden geharmoniseerd omdat we vaststellen dat het recht grensoverschrijdend is. Op dat niveau proberen we te komen tot een eengemaakt recht. Soft law: bij gebrek aan hard internationaal recht kan het een rol spelen. 1.Internationaal recht Verdragen Multilateraal / bilateraal in kader van internationale organisaties / buiten dit kader Model laws Resoluties van internationale organisaties Er zijn een aantal multilaterale, bilaterale, verdragen tussen de staten of in het kader van internationale organisaties zoals bv. Unidraft die proberen te harmoniseren. Dat is een middel om te gaan harmoniseren en komen tot een eengemaakt recht van toepassing op het internationaal handelsrecht. Het beste voorbeeld: Weens Koopverdrag. Daarnaast model laws die opnieuw een poging tot harmoniseren zijn. Het zijn internationale handelsverdragen die hard proberern op te treden. Men tracht model laws op te leggen met de bedoeling dat natiestaten het voorbeeld gaan volgen. Wanneer de lidstaten het gevoel hebben dat er iets moet worden geregeld, dat er een voorbeeld bestaat waarop ze zich kunnen baseren. Uitdrukkelijke bedoeling: als iedereen zich op hetzelfde voorbeeld baseert, bestaat er een nationaal recht dat sterk op elkaar lijkt. Internationale organisaties sturen soms resoluties de wereld is die tot gevolg kunnen hebben dat er wordt geharmoniseerd of of dat bestaande staten hun regeling aanpassen dat bepaalde model laws in eenzelfde zin wordt geïnterpreteerd. 2. Nationaal recht Publiek recht a) Territoriale toepassing b) Extraterritoriale toepassing c) Samenloop Klassieke onderverdeling: publiek recht, fiscaal recht,. Privaat Recht IPR Openbare orde 9

12 Dwingend recht Wetsontduiking Fiscaal recht is ook erg belangrijk à vele structuren worden fiscaal ingegeven en zijn fiscaal geïnspireerd. Mededingingsrecht, strafrecht, Publiekrecht interfereert met het internationaal handelsrecht. Je dient te weten dat publiekrecht in principe territoriaal werkt maar ook een extraterritoriale toepassing kan hebben. Bv. Europees mededingingsrecht is van toepassing op handelingen die een impact hebben op de Europese markt, ongeacht waar de spelers zich bevinden. Een kartel tussen onderneming uit Tokio en Brussel, kan worden onderworpen aan het Europees mededingingsrecht als effecten bestaan op de interne markt. Idee: Europees mededingingsrecht heeft gevolgen buiten de EU. Samenloop proberen we te vermijden maar soms gebeurt dat. Bv. belastingverdragen die proberen te vermijden dat eenzelfde activiteit twee keer worden belast. Het privaatrecht is belangrijk vooral voor de handelscontracten die je gaat sluiten bij internationaal handelsrecht. IPR is belangrijk en je gaat hierbij uitkomen door een keuze van IPR- regels. In het internationale handelsrecht speelt meestal de contractsvrijheid. Dat geldt in België en op andere plekken ook. In het privaatrecht kan meestal alles maar je moet rekening houden met de bepalingen die de OO aanbelangen, van dwingend recht zijn, We gaan een aantal dingen bekijken inzake handelsagentuur, franchising, Er zijn bepalingen die spelen B2B en toch van dwingend recht zijn. 3. Lex mercatoria A. Wat? Handelsgebruiken en gewoonten Lange voorgeschiedenis Nieuw lex mercatoria: reactie op globalisering en internet Het speelt bij internationaal handelsrecht veel meer dan bij nationaal recht. Wat is het? Er zijn verschillende vormen dan. Het beginsel is altijd hetzelfde en de trigger is dat er handelsstromen zijn die het geregelde niveau overstijgen. Lex Mercatoria is begonnen in de late Middeleeuwen (= ieder zit onder zijn eigen kerktoren zijn eigen voedsel te produceren). Hier wordt meer en meer vanaf gestapt en men gaat handeldrijven en specialiseren. Het recht volgt niet en elke parochie heeft zijn eigen regels. Invoerrechten en andere rechtsregels verschillen (bv. afdwingbaarheid van contracten, gewichten, ). Dat is een probleem en daarom ontstaat het lex mercatoria à handelaren stellen vast dat het niveau waarop handel wordt gevoerd niet volgt. Handelaren stellen vast dat het recht het 10

13 niveau waarop handel wordt gevoerd niet volgt (bv. handel drijven op Europees niveau maar daarop bestaat geen recht), ze gaan dan hun eigen recht toepassen! Het ontstaat spontaan in specifieke sectoren. Het recht wordt een beetje ingehaald door het ontstaan van natiestaten. Het nieuwe lex mercatoria is hetzelfde maar in de lijn van meer evolutie è handel is niet meer regionaal maar wereldwijd. Internet laat toe om in China en India zaken en diensten te bestellen. Vroeger gingen het enkel om goederen, nu ook diensten wereldwijd. Het recht volgt niet (handel drijven op wereldniveau maar wereldrecht bestaat niet) dus in specifieke sectoren gaat een eigen recht ontstaan. We gaan dit ook afdwingbaar maken binnen een bepaalde sector. De spelers die zich er niet aan houden worden gesanctioneerd (worden uitgesloten en riskeren iets). Dit kan een vorm aannemen van sectorale standaardcontracten. Dat wordt gepercipieerd als zo moet het eigenlijk zijn = gepercipieerd als recht. Bv. Codes van invloedrijke beroepsorganisaties worden gepercipieerd als meer dan een richtsnoer: men moet zich hieraan houden! Er zijn dus regels die worden nageleefd en worden gesanctioneerd! Het werkt meestal! Lex mercatoria è sectoren in de internationale handel gaan hun eigen recht opstellen. Voorbeelden - Verdragen ü CISG - Harmonisatie en modelwetten: ü UPICC, PECL, DCFR, - Standaardcontracten en - voorwaarden (sector) - Algemene regelsbeginselen: ü goede trouw, enac, pacta sunt servanda, schadebeperkingsplicht, force majeure, Er zijn heel wat voorbeelden te bedenken Bv. verdragen: het kan zijn dat een verdrag dat strikt genomen niet van toepassing is, toch wordt gepercipieerd als recht. Het is denkbaar dat men bepaalde modelwetten en initiatieven tot harmonisering gaat percipiëren als recht. Als d office afdwingbaar maar iets wat we kunnen kiezen. Bv. We kiezen in het contract niet voor het recht van Frankrijk maar wel voor de DCFR. Dus partijen in een bepaalde sector kiezen niet voor een bepaald recht maar voor DCFR, wat in se niet afdwingbaar is. In sommige gevallen wordt het gepercipieerd als iets dat men dient na te leven, tenzij uitdrukkelijk anders bedongen. Algemene rechtsbeginselen: goede trouw en dergelijke zijn ideeën die los van het nationaal recht dat van toepassing zou zijn, worden gepercipieerd als recht. B. Waarom kiezen? 11

14 Staat = contractant Verschillende juridische tradities Aangepast aan noden // nationale regelgeving bevredigt niet Lex Mercatoria is dus recht los van het nationale recht. Partijen kiezen ervoor. Er wordt gezegd in het contract dat het onderworpen is aan het lex mercatoria, de algemene principes van het Europees recht, de deontologische code van de Australische franchisingorganisatie,. Men kiest hiervoor om verschillende redenen: bv. één of meerdere van de contractanten is een staat. Men wil dan omwille van bepaalde redenen niet voor het nationaal recht van die staat kiezen maar wel voor iets neutraals. Het zijn regels die hard recht zijn en van toepassing zijn! Een andere verklaring kan zijn en vaak speelt bij internationale handel: contracten tussen partijen met heel uiteenlopende rechtsordes en men kiest dan voor iets neutraal en de gemeenschappelijke principes van de sector vereenzelvigt. Vaak volstaat het nationaal niet: regels zijn niet restrictief genoeg of te gedateerd. We kiezen dan iets kenmerkend voor onze sector. Hoe gaan we dat afdwingen? Het probleem met de lex mercatoria is dat het geen nationaal recht is en probleem kan hebben met afdwingbaarheid. C. Andere functies Rechtbank // Arbiters - Aanvulling - Interpretatie Wetgever - Model nationale / regionale wetgeving - Rechtsvergelijking Afdwingbaarheid: Probleem is dat het geen nationaal is en hoe het dus dient te worden afgedwongen. Soms wordt het impliciet afgedwongen. In bepaalde sectoren is er een reële sociale druk om de krachten aan te nemen zoals afgesproken. Afhankelijk van de staat waar het is loopt dat soms moeilijk. Andere optie: rechtbanken. Afhankelijk van de staat waar het om gaat, loopt dat soms moeilijk. Bv. Amerikaanse cultuur loopt moeilijk. Het is moeilijk een rechter te overtuigen niet zijn recht toe te passen maar iets dat eigenlijk niet echt recht is. De rechter kan het dus toepassen maar in sommige landen ligt dat moeilijk dus het is niet gegarandeerd dat een nationale rechter het lex mercatoria gaat handhaven. 12

15 Je gaat meer succes hebben bij arbiters die gevoeliger zijn voor sectorale gebruiken en gemakkelijker bereid zijn om los te komen van een bepaald specifiek nationaal recht. Ook omdat arbiters zelf van verschillende rechtsordes hebben. Je kan dus kiezen voor de nationale rechter. Je kan daarnaast ook kiezen voor arbitrage (bv ICC). Arbiters kunnen het in principe dus toepassen maar dat ligt moeilijker bij bepaalde nationale rechters. Andere functie van lex mercatoria ten gunste van de wetgever à de wetgever gaat het als voorbeeld nemen. Het kan dus een voorbeeld zijn voor de wetgever om zich op te baseren voor een eigen recht. Rechtbanken kunnen het afdwingen maar kunnen het lex mercatoria ook gebruiken om te interpreteren. Arbiters gaan het zeker doen wanneer men niet voor een specifiek recht heeft gekozen maar wanneer men kiest voor het Belgisch recht en beroep dient te worden gedaan op de goede trouw. De arbiter kan kijken wat documenten in een bepaalde sector verstaan onder de goede trouw. Er dient te worden nagekeken wat een onderneming doet in een bepaalde sector. UNIDROIT (UPICC) preambule These Principles set forth general rules for international commercial contracts. They shall be applied when the parties have agreed that their contract be governed by them. They may be applied when the parties have agreed that their contract be governed by general principles of law, the lex mercatoria or the like. UNIDROIT (UPICC) preambule They may be applied when the parties have not chosen any law to govern their contract. They may be used to interpret or supplement international uniform law instruments. They may be used to interpret or supplement domestic law. They may serve as a model for national and international legislators. UNIDROIT heeft Principles uitgeschreven die geacht worden universeel te zijn m.b.t. internationale handelscontracten. Je moet weten dat ze bestaan, ze staan niet in de bundel. Dat is een voorbeeld van de lex mercatoria. Het is geen recht als zodanig maar wel een tekst die in het internationale recht een impact heeft op verschillende manieren. Als je de preambule bekijkt vindt je een mooi voorbeeld van wat de lex mercatoria kan beogen. Algemene principes kunnen van toepassing zijn indien partijen er uitdrukkelijk voor kiezen. Per functie van lex mercatoria kiest men bv. voor de principles of voor een stuk (bv. normaal Belgisch recht maar deze bepalingen zijn onderworpen aan Principles UNIDROIT). Dat is een functie voor de lex mercatoria want partijen kiezen er uitdrukkelijk voor. 13

16 De principles kan de rechter of arbiter toepassen wanneer partijen niet uitdrukkelijk voor de principes hebben gekozen maar voor algemene rechtsbeginselen, principes van toepassing in de sector, principes van de redelijkheid, De rechter kan in de principles inspiratie gaan zoeken om uit te maken wat lex mercatoria of algemene rechtsbeginselen zijn. Ze kunnen nog van toepassing zijn wanneer partijen niet uitdrukkelijk voor een recht gekozen hebben. Wanneer ze er voor wel hebben gekozen kunnen de principes een inspiratiebron zijn om de gekozen rechtsregels te gaan interpreteren. Teksten zijn immers nooit duidelijk en er is altijd ruimte voor interpretatie. Het kan dus nuttig zijn, zeker als je werkt met internationale teksten zoals het Weens koopverdrag die fantastisch zijn maar een poging zijn om rechtsstructuren te verenigen. Het logische gevolg daarvan is dat het Weens Koopverdrag op sommige punten erg vaag is. Je kan dan bij gebrek aan RS naar de principes kijken. Soms laat het arbiters meer ruimte toe om hun buikgevoel te volgen en los te komen van de regels en tot een billijke oplossing te komen. Goed voor: Bv wat is goede trouw? Principes dienen als inspiratie voor nieuwe of bestaande wetgeving Principles is een goed voorbeeld van lex mercatoria en toont aan waarvoor lex mercatoria zou kunnen dienen. Soms is het namelijk beter op maat van een specifieke sector gemaakt dan het nationale recht. Het geeft arbiters soms meer de mogelijkheid om los te komen van de regels en hun buikgevoel te volgen en zo te komen tot een billijke oplossing. D. Nadelen Onduidelijk (rechtstraditie en rechtspraak) Moeilijk te bewijzen Rechtsgrond onduidelijk Handhaving/erkenning onzeker (vooral door nationale rechters) Er zijn daarnaast ook nadelen: Handhaving: zeker voor nationale rechters ga je dat niet steeds kunnen hardmaken. Nationale rechters zijn niet steeds bereid de keuze voor lex mercatoria te gaan aanvaarden. Ze komen niet steeds makkelijk los van het eigen nationale recht. ß à Arbiters gaan dit wel aanvaarden. Het is voor een stuk wel begrijpelijk. Het is moeilijk om aan te tonen wat lex mercatoria nu net is. Bij een conflict zal parij A zeggen lex mercatoria is dit en partij B zegt lex mercatoria is dat. Dat kan een probleem geven. Het is een belangrijk nadeel dat het moeilijk aan te tonen wat het specifiek is. Zelfs al kiest men voor iets specifiek (bv DCFR), dan nog is er een corpus van 14

17 teksten die zijn losgerukt van hun context. Als je naar het Belgisch BW kijkt is dat een tekst die op sommige punten gedateerd is maar wel wordt ondersteund door eeuwen rechtspraak. Bij andere teksen ontbreekt deze rechtstraditie en rechtscultuur. Dan duikt een extra probleem op naast welke tekst is het nu precies stelt zich evenzeer de vraag op welke rechtsgrond dient men zich te baseren (omdat RS en RL ontbreekt of alleszins veel minder terug te vinden is)? Op welke wijze zou de rechter het lex mercatoria moeten gaan toepassen? Je zegt best uitdrukkelijk in het contract aan wat dit contract onderworpen is. Als je niest kiest voor een bepaalde tekst is de kans zeer reëel dat de nationale rechter IPR zal toepassen al dan niet aangevuld met verdragen. Dus als je naar het Belgisch BW kijkt is het een tekst die op sommige punten gedateerd is maar wel wordt ondersteund door eeuwen aan RS. Bij andere teksten (bv. Weens koopverdrag) ontbreekt de rechtstraditie. Op basis waarvan zou een nationale rechter het lex mercatoria moeten gaan toepassen? E. Hoe kiezen? Uitdrukkelijk algemene rechtsbeginselen lex mercatoria UNIDROIT principles Impliciet Men kiest het best uitdrukkelijk in je contract: dit contract is onderworpen aan Impliciet è het wordt moeilijker te handhaven dan. F. Handhaving (nationale) rechtscolleges Arbitrage Zelfregulering Door nationale rechtscolleges kan het afhankelijk van het land waar je je bevindt makkelijker gaan. De kans is zeer reëel dat de nationale rechter zegt: nee nee ik pas het niet toe,! Bij arbitrage zeker niet! Zelfregulering: in bepaalde sectoren worden regels gehandhaafd door een sociale handhaving. Actoren die zich daar niet aan houden worden geboycot (bv. vinden geen leveranciers meer). 4. (Regionale) harmonisatie en eenmaking 1. Doel 15

18 Economische groei Bevorderen grensoverschrijdend ondernemen Beperken (rechts)onzekerheid Transparantie Verhogen concurrentievermogen Beperken kosten Internationale handel wordt steeds vaker en meer mondiaal. Het is dan ook logisch dat het recht volgt. De tendens is te gaan harmoniseren en het recht van toepassing op handelscontracten te gaan eenmaken op internationaal dan wel regionaal niveau. Dat is een tendens die je zeker in de EU herkent maar ook daarbuiten speelt deze. Men is in talrijke continenten bezig het handelsrecht te gaan harmoniseren. We doen dat omdat we denken dat het de internationale handel vergemakkelijkt en de economische groei gaat stimuleren. We gaan het spel van de handel voorspelbaarder maken door het recht een te maken. We verkopen aan een partij buiten de eigen staat, dan is er altijd een aspect van onzekerheid. Is dat wel afdwingbaar als het in het contract staat? Ik moet het gaan uitschrijven: wat hebben we precies afgesproken omtrent de toepasselijke regelgeving. Kostenbesparend: je moet zeggen we kiezen voor handelshuur en deze regels zijn van toepassing. Je weet dus waarop en waaraf. We gaan onzekerheid op verschillende vlakken uitvlakken om zekerheid te verkrijgen en voorspelbaarheid te creëren. We trachten wanneer partijen grensoverschrijdend handeldrijven zekerheid te bieden. Onzekerheid is economisch een kost die dient te worden uitgespaard. De advocaten moeten dan ook de contracten niet meer alles nakijken. Op die manier moet de stap over de grens vergemakkelijkt worden. Dus onzekerheid en transactiekosten (advocaten om alles na te kijken ed) beperken en zo de stap over de grens vergemakkelijken. Voorbeeld. Motivering en doel GEKR (CESL) Verschillen in overeenkomstenrecht tussen de lidstaten vormen een belemmering voor handelaren en consumenten die binnen de interne markt grensoverschrijdende handelstransacties willen verrichten.( ) Voor handelaren is in grensoverschrijdende situaties gewoonlijk sprake van extra transactiekosten ten opzichte van binnenlandse handel. Daarbij gaat het om de moeilijkheden om duidelijkheid te verkrijgen over de bepalingen van toepasselijk buitenlands overeenkomstenrecht, het verkrijgen van juridisch advies, het onderhandelen over het toepasselijke recht bij transacties tussen ondernemingen en het aanpassen van overeenkomsten aan de voorschriften op het gebied van consumentenrecht bij transacties tussen ondernemingen en consumenten. 16

19 De gemiste kansen voor grensoverschrijdende handel zijn ook nadelig voor de Europese consumenten. Minder grensoverschrijdende handel heeft minder invoer en minder concurrentie tussen handelaren tot gevolg. Dit kan leiden tot een beperktere keuze tussen producten tegen een hogere prijs op de consumentenmarkt. Bv. Het gemeenschappelijk Europees kooprecht: het is een poging op op Europees niveau te komen tot een gemeen Europees kooprecht. Je vindt de motivering in de preambule. Het is een mooie illustratie van het idee van harmonisatie. We gaan de verschillen in overeenkomsten uitvlakken omdat ze worden gezien als een belemmering voor handelaren en consumenten. Voor handelaren: intuïtie: grensoverschrijdend handelen is een juridische kost (informeren, voorleggen aan advocaat, ). Het zijn kosten die vooral voor kleine ondernemingen en KMO s productief hoog kunnen zijn. Er zijn vele ondernemingen die niet de grens overgaan om omdat ze schrik hebben voor de kosten en de onzekerheid. Ze willen de onzekerheid wegnemen om de kleintjes te helpen de grens over te steken. Voordeel voor de consument: onzekerheid en kosten van handelaar is slecht voor consumenten want de keuze voor hen wordt beperkt. Dat is het idee achter internationaal kooprecht maar eigenlijk achter de meeste initiatieven om het internationaal handelsrecht vorm te geven. 2. Bezwaren: Nationale soevereiniteit Competentie organisatie Doelstellingen organisatie Verschillen in (nationale) economieën Ø Bepaalt o.m. optimale regel van aanvullend recht, gewenste niveau consumentenbescherming, Nationale soevereiniteit: Europees kooprecht creëren tast onze soevereiniteit als staat aan. Het is een emotioneel bezwaar. Voor een stuk een terecht bezwaar. Het is niet omdat het van Europa komt dat het per se beter is. Europa is namelijk niet altijd het juiste niveau om recht te creëren. Sommige organisaties gaan harmoniseren en zijn niet altijd even competent of proberen te harmoniseren buiten hun expertise. De harmonisatie moet uitgaan van organisaties die daarmee bezig zijn. Harmonisatie is dus niet altijd wenselijk omdat er soms los van de rechtsstructuren wezenlijke verschillen zijn tussen samenlevingen en economieën. Dat maakt dat wat voor de ene staat de beste regel is, dat niet noodzakelijk is voor een andere staat. Aanvullend recht is het recht dat de meeste partijen willen, het idee is da het 17

20 kostenbesparend is en we kosten besparen door niet uitdrukkelijk iets anders voor te schrijven. Als we gaan harmoniseren riskeert men dat men rechtsregels gaan creëren die niet ideaal zijn voor de meeste partijenè er zijn op Europees niveau nog steeds wezenlijke verschillen tussen de economieën, laat staan daarbuiten. Het optimale niveau voor de consumentenbescherming verschilt van land tot land. Bv. Wat het ideale niveau is voor Bulgarije is dat niet noodzakelijk voor Duitsland omdat economiën niet noodzakelijk op hetzelfde niveau staan. Dus niet te snel harmoniseren want de sectoren moeten wel gematcht zijn en soms moet je economiën de tijd geven naar elkaar doel te groeien alvorens we de eenmaking in de economiën moeten betonneren in eengemaakte regels. Verschillen in nationale rechtsstelsels - Civil law - Common law - Gewoonterecht - Islamitisch recht - Andere religieus recht Probleem harmonisatie: verschillen in rechtstraditie. Dat maakt handel moeilijk. We begrijpen elkaar niet altijd: goede trouw voor de ene is niet altijd dit voor de andere. M.b.t. eengemaakte regels: Het is moeilijk om van de verschillende concepten één geheel te maken. Dat lukt niet altijd en niet altijd even gedetailleerd. Common Law vs. civil law WAAR? Civil law = continentaal Europa, Rusland, Latijns Amerika, Turkije Common law = VK en ex- kolonies, Ierland, VS, Canada, Australie Gemengd = Schotland, Zuid- Afrika, Quebec, Louisiana, Guyana, Suriname, Japan, Sri Lanka Gewoonterecht WAAR? Meestal in combinatie Met common law: delen Afrika, India Met civil law: delen Afrika, China, Mongolie, Sri Lanka Islamitisch recht WAAR? Afghanistan, Saudi Arabia Met common law: Pakistan 18

21 Met common law en gewoonterecht: Maleisië Met civil law: Iran, Irak, Jordanië, Syrië, Marokko, Egypte, Soedan Hoe? Wetgeving & Verdragen Rechtscolleges Andere Hoe gaan we harmoniseren? Hiertoe zijn verschillende manieren. Effectieve manier: We gieten dat in eengemaakt recht dus in een verdrag of in richtlijnen die sterk op elkaar lijken. Harmonisatie gebeurt ook op verschillende andere manieren: Erasmus, rechtscolleges, è Juristen die kennisnemen van andere rechtstradities, daarover nadenken en mee naar huis nemen kan tot gevolg hebben dat rechtsstelsels uit landen naar elkaar toegroeien. Bepaalde concepten die nuttig zijn kunnen worden overgenomen en zu kunnen ze in de praktijk naar elkaar toegroeien. Bv. Cassatierechtspraak is geïnspireerd op Franse rechtspraak. Men zegt dat niet altijd maar het dringt wel door. Ofwel rechtstreeks ofwel juristen met een doctoraat die de mosterd elders gaan halen. Er is een evolutie van eenmaking en men komt tot regels en ideeën die efficiënt zijn op gelijkaardige situaties. 4.A. UNCITRAL A. United Nations Commission on International Trade Law ( Doel: moderniseren en harmoniseren recht van toepassing op internationale handel, door: - Verdragen en modelwetten - Richtlijnen en aanbevelingen - Update rechtspraak en stand eengemaakt handelsrecht - Bijstand hervorming recht - Lezingen over eengemaakt handelsrecht Di is een organisatie binnen de VN die zich bezighoudt met het harmoniseren van internationaal handelsrecht. Deze doet dat op verschillende manieren: verdragen op punt stellen (uitwerken) die dan worden geharmoniseerd door zoveel mogelijk lidstaten. Ze gaan ook modelwetgeving uitvaardigen. Dit met als bedoeling dat lidstaten deze overnemen dan wel inspiratie uithalen voor nationale of regionale regelgeving. Dit is de finaliteit. De eerste categorie zeker de verdragen dat is op de harde weg. Voor het overige is het niet minder belangrijk maar wat meer sluitend gaan ze richtlijnen uitvaardigen die nuttig kunnen zijn. Ze gaan inzake het weens koopverdrag rechtspraak bij elkaar brengen en kenbaar maken ten aanzien van de lidstaten. 19

22 Weens Koopverdrag heeft geen eigen rechter (geen hoogste rechtbank die voor de interpretatie kan instaan). Het zijn nationale rechters die dat doen vanuit hun nationale reflexen. Het is belangrijk naar een uniforme interpretatie en handhaving toe te gaan om deze rechtspraak toegankelijk te maken. Dit gaat men doen en dat is een zachtere vorm van harmonisatie maar zeker niet onbelangrijk. Nieuwe en jonge staten die een nationaal recht wil uitweren: men gaat tools en mensen ter beschikking stellen om tot recht te komen of het recht te vervolgen. Dit kan dan op basis van deze modelwetten. Lezingen over verspreiding van rechtspraak, bijvoorbeeld weens koopverdrag à eengemaakt handelsrecht kenbaar maken met de bedoeling dat het internationaal recht dat bestaat uniform wordt toegepast. Zo wil men proberen dat handelsrecht meer evolueert richting eenvormigheid. Internationaal handelsrecht à grensoverschrijdend recht is belangrijk. Internationale koop, o.a.: United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG), ook wel: Weens Koopverdrag (1980) Weens koopverdrag is belangrijk op twee vlakken. (1) Het is een breed aanvaard verdrag met vele lidstaten. In die staten waar het niet van toepassing, is het een belangrijke inspiratiebron om tot goed recht te komen, bijvoorbeeld voor arbiters. Al dan niet als lex mercatoria. (2) Interessant is dat het een koopverdrag is dat gaat over goederen. De eerste stappen zijn eenmaking van het recht op vlak van koop- verkoop van goederen. Het is een constante: als we het gaan harmoniseren gaat men beginnen met de verkoop van goederen en het transport van goederen. Andere voorbeelden vind je terug op de site en op de slide. Handelsarbitrage, o.a.: Verdrag van New York (1958), (154, incl. België) UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration (1985, herzien in 2006), [67, incl. België (2013)] UNCITRAL Model Law on International Commercial Conciliation (2002) [incl. België (2005)] UNCITRAL Arbitration Rules (1976, herzien 2010) Verdrag van NY is belangrijk omwille van verschillende redenen (zie bronnenbundel). In het internationaal handelsverkeer is arbitrage erg belangrijk. Men gaat vaak voor arbitrage kiezen in plaats voor de nationale rechtbank. Voor een stuk is dat omdat arbiters geacht worden neutraler te zijn omdat die minder zijn gebonden aan de ene of de andere staat, stellig, 20

23 efficiënter, discreter. Het belangrijkste voordeel is dit verdrag want arbitrale uitspraken zijn in alle 154 lidstaten in principe uitvoerbaar. Dat is een belangrijk voordeel ten aanzien van uitspraken van nationale rechters. Binnen de Europese context zijn uitspraken van rechters makkelijk uitvoerbaar in een andere lidstaat. Buiten Europese context is dat moeilijk omdat er vaak geen verdragen zijn. Probeer maar eens een Belgische uitspraak in de VS ten uitvoer te leggen. Dit gaat bijna niet: ze zullen dit vaak niet aanvaarden en het proces overdoen. Bij arbitrage is de Amerikaanse rechter tevens verplicht de arbitrale uitspraak ten uitvoer te leggen: hier zijn wel bepaalde uitzonderingen op denk maar aan de openbare orde. Dat is een heel belangrijk voordeel en dat is in het internationaal handelsverkeer belangrijk dat contracten afdwingbaar zijn, anders hebben ze weinig zin. Inzake een arbitrageclausule zijn ze makkelijker afdwingbaar dan als je zou kiezen voor het nationaal recht. Dit toont het belang van dit verdrag aan. Het was een belangrijke realisatie van de lidstaten. Verder gaat het over modelwetten over arbitrage, verzoening en bemiddeling en andere onderwerpen. Arbitrage is zeer belangrijk in het internationaal handelsverkeer waarbij het verdrag van NY een sleutelrol speelt. Internationaal vervoer van goederen: UN Convention on Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea Rotterdam Rules (2008), ratificatie: 3 (niet België) UN Convention on the Liability of Operators of Transport Terminals in International Trade (1991), ratificiatie: 4 (niet België) UN Convention on the Carriage of Goods by Sea Hamburg Rules (1978), ratificatie: 34 staten (niet België) De volgende stap is dan het transport van goederen van de ene staat naar de andere staat. Traditioneel gebeurt het transport vooral over zee. Vandaar deze verdragen: The Hamburg Rules zijn de belangrijkste. Er zijn een aantal pogingen geweest om The Hamburg Rules te actualiseren en uit te breiden tot andere bepaling zoals aansprakelijkheid. Tot op heden is dat een zeer beperkt succes (zie cijfers op de slide: ratificatie zeer beperkt). België is geen partij. Elektronische handel, o.a. : UN Convention on the Use of Electronic Communications in International Contracts (2005) Bijv. Art. 8.1: A communication or a contract shall not be denied validity or enforceability on the sole ground that it is in the form of an electronic communication. UNCITRAL Model Law on Electronic Signatures with Guide to Enactment (2001) UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce (1996) 21

24 Tot slot komen we bij we bij de elektronische handel. Modernisering van de handel à elektronische handel. Ook hier vind je een aantal pogingen om te harmoniseren. Een voorbeeld waarbij een principe bestaat dat communicatie via e- mail op zich een aanvaardbare vorm van communicatie en bron van bindende overeenkomsten moeten zijn. Er is ook een verdrag over elektronische handtekeningen. KIP: Je moet de afkorting kennen! Je moet weten wat ze doen (harmoniseren met middelen) en een aantal voorbeelden kunnen geven (zeker weens verkoopverdrag en en verdrag van NY). Als je nog iets kan zeggen over vervoer en elektronische handel, ben je geweldig bezig :) 4.B. UNIDROIT B. UNIDROIT ( Doel: harmonisatie en coördinatie van het privaat recht in het algemeen en handelsrecht in het bijzonder 1926 (cf. Volkerenbond) 63 lidstaten (incl. België) Gevestigd te Rome KIP: Wat is UNIDROIT? Organisatie met als doel te harmoniseren (in het algemeen maar ook vooral met betrekking tot handelsrecht). UNIDROIT is oorspronkelijk in de boezem van de Volkerenbond (voorganger van de VN) ontstaan met als doel te harmoniseren. Hoofdzetel is gevestigd in Rome. Werkwijze Keuze onderwerpen geschikt voor harmonisatie Generally speaking, the eligibility of a subject for harmonisation or even unification will to a large extent be conditional on the willingness of States to accept changes to domestic law rules in favour of a new international solution on the relevant subject. Keuze geschikt instrument Voorbereidende fase: haalbaarheidstudie en rechtsvergelijkende nota; samenstelling studiegroep draft ontwerp Intergouvernementeel overleg Het gaat dus om een internationale organisatie waarin verschillende lidstaten een rol in spelen om te harmoniseren. Je leest op de slide een hele werkwijze van hoe UNIDROIT werkt. Eerste stap: we gaan individualiseren en een keuze maken over wat we nu precies gaan harmoniseren. Harmonisatie ligt gevoelig (leg link met Grexit) dus we gaan keuzes maken en 22