Offshore wind: turbulente tijden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Offshore wind: turbulente tijden"

Transcriptie

1 Offshore wind: turbulente tijden Bedrijfsperspectief, kosten/innovatie, beleid KIVI, Den Haag, 20 Sep 2012 RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 1

2 Introductie RWE/Essent > Verticaal geïntegreerd Europees energiebedrijf > Grootste elektriciteitsproducent in Duitsland > In Nederland actief onder Essent vlag > werknemers, waarvan in Nederland > Omzet 52 miljard Euro RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 2

3 RWE is heel actief in offshore wind Wind parken in operatie Wind parken in aanbouw Wind parken in ontwikkeling North Hoyle, UK, 60 MW: In operatie sinds 2004 Rhyl Flats, UK, 90 MW: In operatie sinds 2009 Thornton Bank I, BE, 30 MW: In operatie sinds 2009 Nordsee Ost, DE, 295MW Gwynt y Môr, UK, 576MW Greater Gabbard, UK, 504MW Thornton Bank II+III, BE, 295MW Kaskasi I / II, DE, 360 MW Innogy Nordsee, DE, 996MW Dogger Bank, UK, 9000MW Triton Knoll, UK, Galloper, 1200MW UK, 500MW Tromp Binnen, NL, Atlantic Array, 300MW UK, 1500MW Overview Dogger Bank Triton Knoll Kaskasi I / II North Hoyle Nordsee Ost Gwynt y Môr Innogy Nordsee Rhyl Flats Tromp Binnen Atlantic Array Thornton Bank Greater Gabbard Galloper RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 3

4 met name in V.K. en Duitsland Dogger Bank 5 (9.000 MW) Nordsee Ost (295 MW) North Hoyle 1 (60 MW) Rhyl Flats (90 MW) Gwynt y Môr 4 (576 MW) Triton Knoll (1.200 MW) Greater Gabbard 3 (504 MW) Galloper 3 (500 MW) Tromp Binnen (300 MW) Nordsee 1 (960 MW) Thornton Bank 2 (325 MW) Atlantic Array (1.500 MW) 1 RWE Innogy (33%), owned by Zephyr Investments Ltd. 2 RWE Innogy (27%), phase 1 (30 MW) in operation since 2009; Phase 2 und 3 (325 MW) under construction 3 RWE Innogy (50%), SSE (50%) 4 RWE Innogy (60%), Stadtwerke Munich (30%) and Siemens (10%) 5 Development through Forewind-Consortium (RWE Innogy, SSE, Statoil, Statkraft) RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 4

5 Wat er bij de bouw van een windpark op zee komt kijken RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 5

6 goede logistieke planning sleutel tot project succes schematisch risico profiel risico t Bid & Feasibilit y Detailed Consent FEED Tender Detailed Design Design Installation n Manufacturing Manufacturing Commissioning Commissioning Operation Operation & Maintenance Maintenance Decommis -sioning FID RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 6

7 Bouwkosten zijn historisch onderschat: Sterke noodzaak om kosten te reduceren! Maar hoe? million per MW, 2011 real prices Bubble size equivalent to project capacity, e.g. 100 MW RWE Innogy projects Bockstigen Horns Rev Alpha Ventus Sheringham Shoal Greater Gabbard Thanet Rhyl Flats Gunfleet Phase II North Hoyle Blyth Nysted Robin Rigg Gunfleet Phase I London Array Thornton Bank II/III Gwynt y Môr Nordsee Ost Innogy Nordsee 1 Walney Horns Rev II Princess Amalia Egmond an Zee Kentish Flats Utgrunden Lillgrund Samso Scroby Sands Irene Vorrink Middlegrunden Yttre Stengrunden EWEA Offshore CAPEX assumption EU-Commission Offshore CAPEX assumption vandaag Source: EC: Renewable Energy Roadmap 2007; EWEA: Pure Power 2011 Costs: renewableuk (formerly BWEA) 2009, RWE Innogy analysis UK projects including costs for grid connection year (main contracts signed) RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 7

8 Levenscyclus kosten van een typisch windpark Preventief onderhoud Operatie en Wind turbine Betrouwbare turbines onderhoud Logistiek om te installeren Installatie Infrastructuur Kabel voor aansluiting op het Net RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 8

9 Kostenreducties verwacht van nieuwe wind turbines > Grotere turbines (> 6 MW) leiden tot lagere kosten per MWh > Meer concurrentie (Siemens, REpower, Vestas, Gamesa, Alstom, maar ook Aziatische partijen) > Technische innovaties (direct drive technologie) om betrouwbaarheid van turbines te verhogen RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 9

10 Kostenreducties verwacht van funderingen > Serie productie > Verbeterd ontwerp (monopiles, jackets, gravity foundations) > Standaardisatie, Europese normen en regelgeving RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 10

11 Kostenreducties verwacht gedurende operatie > Verbetering O&M strategie met focus op productie verhoging > Clusterbenadering om O&M synergie te bereiken > Hogere betrouwbaarheid componenten en grotere turbines betekent minder onderhoudsbeurten RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 11

12 In Nederland zijn we actief in FLOW bij ontwikkeling van innovaties Achtergrond > FLOW staat voor Far Large Off-shore Wind en heeft zich tot doel gesteld een significante kostenreductie te bereiken > FLOW heeft 23,5 mio Euro subsidie ontvangen, dit moet gematched worden door industrie > The programma duurt 4 jaar ( ) FOUNDING PARTNERS Karakterististieken > Projects ontvangen 50% subsidie > Combinatie kennisinstelling en industrie > Ook nieuwe partijen kunnen toetreden (KEMA, Deltares, etc.) > Soort voorloper van huidig topsectoren beleid RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 12

13 Vorig jaar is samen met ECN en Van Oord een meetmast geïnstalleerd... Waarom bouw je een meetmast? HOOGTE : 97 m GEWICHT : 350 ton AFSTAND : 85 km Manhours : > Geeft meer zekerheid over de windopbrengsten, golven, stroming etc. IJmuiden windwingebied > Ook kunnen hiermee productiegaranties met turbine leveranciers afgesproken worden Lokatie van de meetmast Bestaande vergunningen Operationeel windpark RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 13

14 ...waarbij IHC de mogelijkheid is geboden om een geluidscherm te testen Waarom doen we dit project? > Geluidsproductie tijdens heiwerkzaamheden is een belangrijk ecologisch issue > Vergunningverlener staat heiwerkzaamheden niet toe van januari tot juni > Er is veel vraag naar technische oplossingen die geluidsoverlast kunnen beperken > Het meetmastproject bood IHC de mogelijkheid een idee van de tekentafel in praktijk te testen > zodat het product marktrijp wordt Picture: Testing of the screen at metmast site RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 14

15 Ontwikkeling van een zelfdrijvende betonnen fundering RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 15

16 Maar waar gaan we dat bouwen? Wat is het perspectief in Nederland > Nederland heeft offshore wind nodig > Er is veel kennis en kunde > Aantrekkelijke locaties > Goede logistiek (Eemshaven, Ijmuiden etc.) > En. Veel wind RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 16

17 Aanbevelingen voor nieuw beleid > Introduceer een leveranciersverplichting voor volwassen duurzame technieken > Lever maatwerk om veelbelovende technieken marktrijp te maken zoals offshore wind (publiekprivaat, kansen voor NL bedrijven, focus op kostenreductie/innovatie, topsectoren beleid etc.) > Werk aan een stopcontact op zee > Envelope - benadering voor de windpark vergunning RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 17

18 ...het is ook een kwestie van doen! DANK VOOR UW AANDACHT! RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 18

19 Back-up RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 19

EZ investeert in FLOW innovatieproject offshore windenergie

EZ investeert in FLOW innovatieproject offshore windenergie Utrecht, 28 mei 2010 EZ investeert in FLOW innovatieproject offshore windenergie Demissionair minister Van der Hoeven van Economische Zaken heeft vandaag een subsidie van 19,5 miljoen euro

Nadere informatie

BELANG VAN EEN OFFSHORE WIND THUISMARKT

BELANG VAN EEN OFFSHORE WIND THUISMARKT BELANG VAN EEN OFFSHORE WIND THUISMARKT Uitkomsten van de studie uitgevoerd voor TKI Wind op zee INHOUD PRESENTATIE 1. Innovatie Contract TKI WOZ 2. Opdracht TKI 3. Aanpak onderzoek 4. Uitkomsten 5. Conclusies

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager We@Sea 1973 2012 Energie potentieel van de Noordzee Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken

Nadere informatie

Suggesties ter verbetering van het rendement van de SDE

Suggesties ter verbetering van het rendement van de SDE Stimuleren van wind: Suggesties ter verbetering van het rendement van de SDE Martin van Pernis David Molenaar Siemens Nederland N.V. Energy Renewables Wind Power 30 juli 2009 Inhoud Page 2 Inhoud Introductie:

Nadere informatie

Summary. FLOW: Far and Large Offshore Wind 1. Far and Large Offshore Wind FLOW

Summary. FLOW: Far and Large Offshore Wind 1. Far and Large Offshore Wind FLOW Summary FLOW: Far and Large Offshore Wind 1 Far and Large Offshore Wind FLOW FLOW: Far and Large Offshore Wind 2 FLOW: Far and Large Offshore Wind 3 Far and Large Offshore Wind FLOW De Nederlandse industrie

Nadere informatie

Windpark Borssele 1+2. Stefan de Bruijn, april 2019

Windpark Borssele 1+2. Stefan de Bruijn, april 2019 Windpark Borssele 1+2 Stefan de Bruijn, april 2019 Ørsted is wereldwijd actief in windenergie op zee Orsted Wind Power geographical footprint USA Europe Bay State Wind Asia Pacific Boston office Ocean

Nadere informatie

Renewable Energy Base Oostende

Renewable Energy Base Oostende Renewable Energy Base Oostende The ideal hub for offshore wind & heavy lift activities in the North Sea Saturday, 1st of December 2018 Emmanuël Timmermans - Business Development Manager 1 2 REBO? Founded

Nadere informatie

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE OP WEG NAAR MEER WIND OP ZEE & NIEUWE BUSINESS KANSEN AYOP.COM URGENTIE - ENERGIETRANSITIE Monday 8 th of October 2018, the UN Climate Scientists have alarming news for the

Nadere informatie

Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland. David Molenaar. 27 november 2008 Siemens AG

Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland. David Molenaar. 27 november 2008 Siemens AG Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland David Molenaar Siemens Nederland N.V. Energy Renewables Wind Power 27 november 2008 1 Inhoud Siemens Energy Siemens offshore kenniscentrum :

Nadere informatie

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Maarten Timmerman Offshore Windenergie Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Wat doet TKI Wind op Zee? SEmuleert en faciliteert de ontwikkeling en implementaee van offshore windtechnologie voor de industrie (MKB)

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

Openbare eindrapportage BLUE Piling Technology TKIW01001

Openbare eindrapportage BLUE Piling Technology TKIW01001 Project titel : BLUE Piling Technology Project nummer : Project coordinator : Project partners : TKIW01001 Fistuca BV Van Oord OWP BV & TNO Project Periode 12-7-2012 30-04-2016 Contactpersoon Email J S

Nadere informatie

Chris Westra (senior consultant ECN)

Chris Westra (senior consultant ECN) De ontwikkelingen van offshore windenergie en een roadmap voor Nederland Chris Westra (senior consultant ECN) (general manager We@Sea) www.we-at-sea.org www.ecn.nl www.haveneilandopzee.nl Waarom windenergie?

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

R&D activiteiten in Nederland Ernst van Zuijlen KIVI 19 september 2012

R&D activiteiten in Nederland Ernst van Zuijlen KIVI 19 september 2012 R&D activiteiten in Nederland Ernst van Zuijlen KIVI 19 september 2012 R&D activiteiten in Nederland Ernst van Zuijlen KIVI 19 september 2012 Doelen Kostprijsreductie in 2020 KOSTEN O&M kosten -25%

Nadere informatie

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer

Nadere informatie

Stand van zaken offshore windenergie in Nederland

Stand van zaken offshore windenergie in Nederland Stand van zaken offshore windenergie in Nederland Chris Westra (We@Sea) met dank aan Sander de Jong (Rijkswaterstaat Noordzee) Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken operationeel

Nadere informatie

Windstroom en werkgelegenheid

Windstroom en werkgelegenheid Windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 x meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer dan 40 x

Nadere informatie

Offshore windmolens en het belang van een degelijke fundering

Offshore windmolens en het belang van een degelijke fundering Offshore windmolens en het belang van een degelijke fundering Björn Van de Walle * Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende (KHBO), Departement Industriële wetenschappen en Technologie, afdeling Bouwkunde,

Nadere informatie

TKI Wind op Zee Workshop Financiering

TKI Wind op Zee Workshop Financiering TKI Wind op Zee Workshop Financiering Met welk support regime worden ambities offshore wind NL bereikt? 7 mei 2013 Amersfoort Marco Karremans Wind op Zee cruciaal voor 16% duurzame energie in 2020 Doelstelling:

Nadere informatie

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014 TenneT als netontwikkelaar op zee NWEA Winddag, TenneT als netontwikkelaar op zee 1. Introductie TenneT als netontwikkelaar 2. Integrale aanpak en netoptimalisatie nodig voor behalen duurzaamheidsdoelstellingen

Nadere informatie

R&D plan 2015 ECN Windenergie. Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee

R&D plan 2015 ECN Windenergie. Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee R&D plan 2015 ECN Windenergie Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee ECN Windenergie Context Het R&D programma van ECN Windenergie binnen de TKI Wind op Zee ECN Windenergie is een

Nadere informatie

Renewable Energy Base Oostende

Renewable Energy Base Oostende 1 Renewable Energy Base Oostende The ideal hub for offshore wind & heavy lift activities in the North Sea Sunday, the 7th of May, 2017 - VLIZ Emmanuël Timmermans - Business Development Manager 2 Offshore

Nadere informatie

ZIJN OFFSHORE WINDMOLENS VERZEKERBAAR? 17 APRIL 2017

ZIJN OFFSHORE WINDMOLENS VERZEKERBAAR? 17 APRIL 2017 ZIJN OFFSHORE WINDMOLENS VERZEKERBAAR? 17 APRIL 2017 Inhoud van de Presentatie Introductie Marsh - Mees & Zoonen Ontwikkelingen Offshore Wind Industrie Trends Verzekeringsindustrie Vragen 01 May 2017 2

Nadere informatie

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee Voortgangsrapport windenergie op zee Programma windenergie op zee 11 december 2014 Inhoud Wat moeten we doen? Waar staan we nu? Randvoorwaarden Waar staan we nu? Voorbereiding tender Borssele SDE+ tendersysteem

Nadere informatie

InnovatieContract Wind op Zee. Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking. Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen TKI WIND OP ZEE

InnovatieContract Wind op Zee. Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking. Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen TKI WIND OP ZEE 1 InnovatieContract Wind op Zee Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen 1 VISIE EN AMBITIE Ambitie van het InnovatieContract is een daling van 40%

Nadere informatie

KOSTEN DUURZAME ELEKTRICITEIT. Windenergie op zee. H.J.T. Kooijman E.J.W. van Sambeek

KOSTEN DUURZAME ELEKTRICITEIT. Windenergie op zee. H.J.T. Kooijman E.J.W. van Sambeek Augustus 2003 KOSTEN DUURZAME ELEKTRICITEIT Windenergie op zee H.J.T. Kooijman E.J.W. van Sambeek Verantwoording Deze publicatie is door ECN geschreven in het kader van een opdracht van het Ministerie

Nadere informatie

TenneT. Strategie als netbeheerder op zee. Marco Kuijpers. Nationaal Windenergie Congres, 22 april 2015

TenneT. Strategie als netbeheerder op zee. Marco Kuijpers. Nationaal Windenergie Congres, 22 april 2015 TenneT Strategie als netbeheerder op zee Nationaal Windenergie Congres, 22 april 2015 Marco Kuijpers In deze presentatie TenneT in 20 seconden Netbeheerder op zee Stappen naar Net op zee Strategie TenneT

Nadere informatie

Workshop 6 Technische betrouwbaarheid

Workshop 6 Technische betrouwbaarheid Workshop 6 Technische betrouwbaarheid Standaardisatie bij Wind op Zee (1) 13 Juni 2014 Frank Kortstee & Martijn Geertzen (NEN) Winddag 2014 Windenergie: een betrouwbare techniek 1 Programma Tijdstip Onderwerp

Nadere informatie

Windenergie. Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni

Windenergie. Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni Windenergie Peter Eecen R&D Manager Wind Energy Open dag ECN Petten, 12 juni 2015 www.ecn.nl Petten Energy Research Site 275 employees 290 employees 370 employees 600 employees ECN Expertise areas Wind

Nadere informatie

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Nederlands beleid Wind op Zee Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Inhoud Beleid op Hernieuwbare energie in Europa en in Nederland Ruimtelijke planning toekomstige ontwikkelingen Green deal met de offshore

Nadere informatie

Visie Netontwerp en uitrolstrategie

Visie Netontwerp en uitrolstrategie Visie Netontwerp en uitrolstrategie Toekomstbestendige netoptimalisatie Publieksversie Inhoud Hoofdstuk 1: Netontwerp en uitrolstrategie Algemeen Hoofdstuk 2: Netontwerp en uitrolstrategie Technisch Appendix

Nadere informatie

Financieren van grote windprojecten Juni 2013. Vertrouwelijk NWEA Winddag

Financieren van grote windprojecten Juni 2013. Vertrouwelijk NWEA Winddag Financieren van grote windprojecten Juni 2013 Green Giraffe Energy Bankers gespecialiseerd in duurzame energie financieringen Focus op de duurzame energie: Green Giraffe Energy Bankers is opgericht door

Nadere informatie

Offshore Windenergie: Don Quichot of onontkoombaar?

Offshore Windenergie: Don Quichot of onontkoombaar? Den Helder, 27 november 2014 Offshore Windenergie: Don Quichot of onontkoombaar? Masterclass Offshore Wind Ruben Dijkstra Agenda Welkom - Persoonlijke introductie - Energietransitie - Offshore wind - Eneco

Nadere informatie

Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase. Jaap Olthoff. head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09

Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase. Jaap Olthoff. head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09 financie Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase of: wie gooit zijn geld in zee Jaap Olthoff head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09 Inhoud financie Waarom projectfinanciering

Nadere informatie

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek Toekomst volgens TenneT Klaas Hommes Arnhem, 25 april 2012 Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen wij uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen:

Nadere informatie

Vermogenselektronica in hoogspanningssystemen

Vermogenselektronica in hoogspanningssystemen Vermogenselektronica in hoogspanningssystemen Kees Koreman Inhoud De energietransitie Setting the scene War of currents: AC DC Converter technologie Voltage Source Converters De wind power hub Toekomstige

Nadere informatie

Workshop kostenreductie offshore wind

Workshop kostenreductie offshore wind Ernst van Zuijlen Workshop kostenreductie offshore wind 22 Januari 2015 Programma / agenda 14.00 14.05 Welkom en toelichting rollen TKI en SER Rob Weterings (SER) Voorstelrondje 14.05 14.15 Toelichting

Nadere informatie

OPENBAAR EIND RAPPORT

OPENBAAR EIND RAPPORT Project titel WiFi JIP (wave impacts on fixed wind turbines joint industry project) Project nummer : TKIW01002 (MARIN ref 25236) Versie : Versie 1 29092016 Project coördinator : Project partners : R&D

Nadere informatie

TenneT Offshore Maintenance

TenneT Offshore Maintenance TenneT Offshore Maintenance Martijn de Ruiter TenneT hoogspanningsnet Grensoverschrijdende TSO 21000km HS lijn 41milj eindgebruikers 99,999% beschikbaarheid 1500km Noorzeekust!! Offshore aansluitingen

Nadere informatie

7 mei 2013, Amersfoort. 7 mei 2013 Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL

7 mei 2013, Amersfoort. 7 mei 2013 Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL 7 mei 2013, Amersfoort 1 Inhoud Inleiding Presentaties Onderwerpen voor vervolgworkshops Foto impressie 2 Inleiding Het onderwerp financiering voor duurzame

Nadere informatie

Belang van onderzoek en innovatie bij de verdere uitbouw van de Blue Energy Cluster in West Vlaanderen

Belang van onderzoek en innovatie bij de verdere uitbouw van de Blue Energy Cluster in West Vlaanderen Belang van onderzoek en innovatie bij de verdere uitbouw van de Blue Energy Cluster in West Vlaanderen Herman Derache, directeur Sirris Oostende, 20 maart 2014 24.03.14 1 Blue Energy C-Power and offshorewind.biz

Nadere informatie

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018 Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk 4 oktober 2018 Agenda 13:30 14:15 uur 14:15 14:30 uur 14:30 15:30 uur 15:45 uur Presentatie innogy Busreis naar windpark Bezoek Windpark Kattenberg Reedijk

Nadere informatie

Jaarcijfers maart 2009

Jaarcijfers maart 2009 Jaarcijfers 2008 13 maart 2009 2008: conform verwachting EBIT 2008 conform verwachting 42 miljoen (gelijk ) Conform huidig dividendbeleid 1,24 (- 0,14) Gestegen orderportefeuille 1,7 miljard (+16%) Prognose

Nadere informatie

Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie

Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie Gijs van Kuik, em. HL TU-Delft 3 april 2017 Waar staat windenergie: 164 m Ø 8 MW turbine 5 windcentrales van 700 MW in de Noordzee Inbedding

Nadere informatie

Windstudie als onderdeel van financiering. Bram de Roos Relatiemanager Energy & Climate 16 juni 2016

Windstudie als onderdeel van financiering. Bram de Roos Relatiemanager Energy & Climate 16 juni 2016 Windstudie als onderdeel van financiering Bram de Roos Relatiemanager Energy & Climate 16 juni 2016 0 Overzicht 1. Triodos in het kort 2. Belang van windstudie 3. Waarom gebruiken banken P90? 4. Standaard

Nadere informatie

BELGISCHE ERVARINGEN MET WINDMOLENPARKEN OP ZEE

BELGISCHE ERVARINGEN MET WINDMOLENPARKEN OP ZEE BELGISCHE ERVARINGEN MET WINDMOLENPARKEN OP ZEE ir Sylvie RAYMACKERS GeoSea 05/10/2013 INHOUD Inleiding Geologie van het Belgisch continentaal plat Funderingstypes en aspecten installatie Gravitaire funderingen

Nadere informatie

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015 EPLAN User group Siemens in Nederland siemens.nl Wereldwijde aanwezigheid Dicht bij de klant overal ter wereld 10,9 115.000 69 Omzet (in miljard ) 2 15% van wereldwijd totaal Werknemers 3 33 % van wereldwijd

Nadere informatie

Datum 19 maart 2018 Betreft Uitslag van de derde tender windenergie op zee voor kavels I en II van het windenergiegebied Hollandse kust (zuid)

Datum 19 maart 2018 Betreft Uitslag van de derde tender windenergie op zee voor kavels I en II van het windenergiegebied Hollandse kust (zuid) > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Om wind te oogsten...moet je wind zaaien!

Om wind te oogsten...moet je wind zaaien! 1 Om wind te oogsten....moet je wind zaaien! Jasper Groen & Jennifer Hoovers 2 Duurzame energie is booming! / Discussies over sluiten kolencentrales / E.ON en RWE splitsen fossiele energietakken af / Zwaardere

Nadere informatie

25 jaar windenergie in de Noordoostpolder

25 jaar windenergie in de Noordoostpolder 25 jaar windenergie in de Noordoostpolder Ir. Guido Bakema KIVI-Excursie 14 september 2015 RWE Innogy Windpower Netherlands B.V. 1 Agenda 1. de Noordoostpolder 2. Het windpark Westermeerdijk (1987 2015)

Nadere informatie

Sif Holding NV Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2018

Sif Holding NV Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2018 Sif Holding NV Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2018 verantwoording over het boekjaar 2017 en toelichting op de gang van zaken in het eerste kwartaal 2018 1 De omgeving is verder verbeterd voor

Nadere informatie

ECN Windturbine Test Site Wieringermeer

ECN Windturbine Test Site Wieringermeer ECN Windturbine Test Site Wieringermeer Historie, Status en Toekomst - ECN en Organisatie - Achtergrond (waarom een eigen testveld?) - Huidige testveld (EWTW) - Resultaten en voorbeelden huidige testveld

Nadere informatie

Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord ECN-O

Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord ECN-O Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord ECN-O 15-039 Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord Offshore windenergie is een belangrijke pijler van het SER energie akkoord:

Nadere informatie

STRATEGO: Coaching session

STRATEGO: Coaching session STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons

Nadere informatie

Visie op Windenergie en solar Update 2014

Visie op Windenergie en solar Update 2014 Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren

Nadere informatie

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas

Nadere informatie

WIND OP ZEE = WINST VOOR NEDERLAND

WIND OP ZEE = WINST VOOR NEDERLAND WIND OP ZEE = WINST VOOR NEDERLAND KIvI NIRIA Den Haag, 20 september 2012 De Hollands Glorietabel focus op Europees marktaandeel Dolf Elsevier van Griethuysen Ballast Nedam Offshore NWEA - EWEA TPWind

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven

Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven Normen voor wind op zee & Belang voor NL bedrijven NEN-Platform Wind op Zee 23 december 2013 Frank Kortstee, NEN TKI WoZ Internationalecoordination 1 Inhoud Belang van normen Normontwikkeling Recente ontwikkelingen

Nadere informatie

Initiële Haalbaarheidsstudie Financiele aspecten Windpark Markermeer

Initiële Haalbaarheidsstudie Financiele aspecten Windpark Markermeer Initiële Haalbaarheidsstudie Financiele aspecten Windpark Markermeer Final Report 10500067_PRFL_REP_01d FINAL.Doc 15 Juli, 2011 Opdrachtgever: Werkmaatschappij Markermeer - IJmeer Tav. Dhr. J. Grutters

Nadere informatie

R&D plan 2016 ECN Windenergie. Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee

R&D plan 2016 ECN Windenergie. Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee R&D plan 2016 ECN Windenergie Te presenteren aan de programma commissie van TKI Wind op Zee ECN Windenergie Context Het R&D programma van ECN Windenergie binnen de TKI Wind op Zee ECN Windenergie is een

Nadere informatie

Duitsland: steeds meer wind op zee

Duitsland: steeds meer wind op zee Innovatie Attaché Berlijn Joop Gilijamse, berlijn@ianetwerk.nl, September 2015, further information: www.ianetwerk.nl Duitsland: steeds meer wind op zee Samenvatting Om het ambitieuze doel van 6,5 GW geïnstalleerd

Nadere informatie

Biomethaan installaties in België?

Biomethaan installaties in België? Biomethaan installaties in België? Achtergrond DMT Environmental Technology & Biolease Nederland Markt ontwikkelingen Ontwikkelingen van biomethaan installaties met membranen Schets van mogelijkheden voor

Nadere informatie

Windenergie op zee in Albert van der Hem Secretaris Taskforce Windenergie op Zee

Windenergie op zee in Albert van der Hem Secretaris Taskforce Windenergie op Zee Windenergie op zee in 2020 Albert van der Hem Secretaris Taskforce Windenergie op Zee Taskforce Windenergie op Zee Ingesteld door de minister van EZ Rapporteert eind maart 2010 aan de minister van EZ,

Nadere informatie

C-Power NV staat in voor de ontwikkeling en de realisatie van een farshore windenergiepark op de Thorntonbank. 60 windturbines 5 MW

C-Power NV staat in voor de ontwikkeling en de realisatie van een farshore windenergiepark op de Thorntonbank. 60 windturbines 5 MW C-Power NV staat in voor de ontwikkeling en de realisatie van een farshore windenergiepark op de Thorntonbank. 60 windturbines 5 MW Totaal vermogen 300 MW Jaarlijkse productie 1000 GWh Jaarlijks verbruik

Nadere informatie

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN Identificatie +/- 250 ondernemingen werden geïdentificeerd met potentiële interesse voor windenergie:

Nadere informatie

Factsheet: Dong Energy

Factsheet: Dong Energy Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9

Nadere informatie

Wind op zee en India. 11 December, 2013. Ir. Leon Wijshoff

Wind op zee en India. 11 December, 2013. Ir. Leon Wijshoff Wind op zee en India 11 December, 2013 Ir. Leon Wijshoff Programma Energie Internationaal (PEI) - Doelstelling:EZ ondersteunen bij het uitvoeren van internationale energiebeleid, op het gebied van duurzame

Nadere informatie

Green deal offshore windenergie vandaag ondertekend

Green deal offshore windenergie vandaag ondertekend Green deal offshore windenergie vandaag ondertekend Forse kostprijsreductie, proeftuinen en groeiende werkgelegenheid zijn de inzet van de green deal offshore wind. Het Rijk en de Nederlandse Wind Energie

Nadere informatie

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton

Nadere informatie

``` Demonstratiepark en proeftuin Leeghwater. Plan van Aanpak. Innovatieve Impuls voor Wind op Zee

``` Demonstratiepark en proeftuin Leeghwater. Plan van Aanpak. Innovatieve Impuls voor Wind op Zee ``` Demonstratiepark en proeftuin Leeghwater Innovatieve Impuls voor Wind op Zee Plan van Aanpak NWEA, TKI-Wind op Zee Mei 2013 Samenvatting Offshore wind als exportproduct In 2010 genereerde de Nederlandse

Nadere informatie

Halfjaarcijfers 2008 11 juli 2008

Halfjaarcijfers 2008 11 juli 2008 Halfjaarcijfers 2008 11 juli 2008 2008: handhaving prognose Achtergebleven EBIT 13 miljoen Margedruk eerste halfjaar 2,3% Sterk gestegen orderportefeuille 1,6 miljard Handhaving prognose EBIT 2008 + 42

Nadere informatie

Groen Gas. 25 november. Ir. Joost van Dijk, CEO E.ON Benelux

Groen Gas. 25 november. Ir. Joost van Dijk, CEO E.ON Benelux Groen Gas 25 november Ir. Joost van Dijk, CEO E.ON Benelux Groen Gas heeft nog flinke weg te gaan 2 Brokdorf kerncentrale Staudinger kolencentrale Aardgas pijpleiding E.ON CEO J. Teyssen, auto op biomethaan

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming MCN-EFRO project Blauwdruk (2010-2014) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming Christine Röckmann IMARES (afd. Maritiem Den Helder) & BLAUWDRUK-partners: TNO Harssens, AMC-RF, ATO-NH,

Nadere informatie

Bob Meijer Lancering TKI Wind op Zee Tenders 2015 30 januari 2015

Bob Meijer Lancering TKI Wind op Zee Tenders 2015 30 januari 2015 Bob Meijer Lancering TKI Wind op Zee Tenders 2015 30 januari 2015 2015 First come, first served Januari 2015 Subsidieregelingen TKI Wind op Zee 2015 onder voorbehoud de officiële regeling is leidend 2

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Het belang van een Nederlandse offshore wind thuismarkt. Een aantal argumenten, meningen en bedrijfservaringen

Het belang van een Nederlandse offshore wind thuismarkt. Een aantal argumenten, meningen en bedrijfservaringen TKI Wind op Zee Het belang van een Nederlandse offshore wind thuismarkt Een aantal argumenten, meningen en bedrijfservaringen April 2013 In opdracht van het TKI Wind op Zee Uitgevoerd door Ir. Katelijn

Nadere informatie

Windenergie goedkoper dan kernenergie!

Windenergie goedkoper dan kernenergie! Go Wind - Stop nuclear Briefing 1 26 june 2002 Windenergie goedkoper dan kernenergie! Electrabel geeft verkeerde informatie over kostprijs van kernenergie en windenergie. Electrabel beweert dat windenergie

Nadere informatie

Windenergie; werking en perspectief

Windenergie; werking en perspectief Windenergie; werking en perspectief Jos Beurskens Den Haag 30 mei 2012 www.ecn.nl Energiedichtheid van wind P wind = ½..V 3 [W/m 2 ] Windsnelheid (m/s) Windsnelhed (Watt/m²) 3 16 V (m/s) 6 130 12 1035

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 561 Structuurvisie Windenergie op Zee (SV WoZ) 34 508 Regels omtrent windenergie op zee (Wet windenergie op zee) Nr. 15 BRIEF VAN DE MINISTER

Nadere informatie

Gelet op artikel 62, derde lid, van het Besluit stimulering duurzame energieproductie;

Gelet op artikel 62, derde lid, van het Besluit stimulering duurzame energieproductie; Beleidsregel van de Minister van Economische Zaken van, nr. WJZ/, houdende regels over de toepassing van artikel 62, derde lid, van het Besluit stimulering duurzame energieproductie voor productie-installaties

Nadere informatie

OPENBAAR EIND RAPPORT

OPENBAAR EIND RAPPORT Project titel WiFi II JIP (wave impacts on fixed wind turbines II joint industry project) Project nummer : TEW0314003 (MARIN ref 28845) Versie : Versie 1 31032017 Project coördinator : Project partners

Nadere informatie

``` Demonstratiepark Leeghwater. Innovatieve Impuls voor Wind op Zee. Plan van Aanpak. CONCEPT NWEA, TKI-Wind op Zee

``` Demonstratiepark Leeghwater. Innovatieve Impuls voor Wind op Zee. Plan van Aanpak. CONCEPT NWEA, TKI-Wind op Zee ``` Demonstratiepark Leeghwater Innovatieve Impuls voor Wind op Zee Plan van Aanpak CONCEPT NWEA, TKI-Wind op Zee Inhoudsopgave Samenvatting... 2 1 Inleiding... 5 1.1. Startpunt: energietransitie in Europa...

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland Sander Lensink www.ecn.nl Marktcontouren duurzame energie Overzicht duurzame energie in Europa - Ontwikkelingen en stimuleringsbeleid Loopt Nederland

Nadere informatie

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora Eneco België B.V.... Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen CMS DeBacker / Edora 25 oktober 2012 Christophe Degrez Algemeen Directeur Eneco België Prijs en kosten: wat is de juiste

Nadere informatie

De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts

De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts Studie dec 2017 (RVO, TKI, SEAC) 2050 is het richtjaar voor de energietransitie (near zero carbon economy). PV kan dan

Nadere informatie

3.10 Nadere informatie Windparken Sidrap 1 en 2

3.10 Nadere informatie Windparken Sidrap 1 en 2 3.10 Nadere informatie Windparken Sidrap 1 en 2 De ontwikkeling van het 63 MW Windpark Sidrap 2 was reeds voorzien bij de realisatie van Windpark Sidrap 1. Door vooruit te plannen kunnen UPC en haar partners

Nadere informatie

FLOW het boek. FLOW concurrerend door samenwerking

FLOW het boek. FLOW concurrerend door samenwerking FLOW het boek FLOW concurrerend door samenwerking FLOW concurrerend door samenwerking Cover photo: Eneco FLOW: de pijler onder Hollandse windenergie op zee Zo n zeven jaar geleden wisten de direct betrokkenen

Nadere informatie

NER300 besluit en spelregels. CCS- en RESdemonstratie. projecten. Agenda. Annemarieke Grinwis René Moor Gert van Uitert

NER300 besluit en spelregels. CCS- en RESdemonstratie. projecten. Agenda. Annemarieke Grinwis René Moor Gert van Uitert NER300 besluit en spelregels CCS- en RESdemonstratie projecten Annemarieke Grinwis René Moor Gert van Uitert Ministerie van Economische Zaken en Ministerie van VROM 7 juli 2010 Agenda 1. Wat is NER 300

Nadere informatie

Uitnodiging seminar Naar 4500 MW offshore wind: de uitrol van een net op zee

Uitnodiging seminar Naar 4500 MW offshore wind: de uitrol van een net op zee Uitnodiging seminar Naar 4500 MW offshore wind: de uitrol van een net op zee Een multidisciplinaire benadering; juridisch, technisch en kosten Dinsdag 24 juni 2014 l 14:00 18:00 Villa Jongerius te Utrecht

Nadere informatie

KOSTPRIJSANALYSE WINDENERGIE OP LAND

KOSTPRIJSANALYSE WINDENERGIE OP LAND KOSTPRIJSANALYSE WINDENERGIE OP LAND DAVID DE JAGER EN NIELS VERKAIK NATIONAAL WINDENERGIE EVENT, BUNNIK, 18 MEI 2017 1 / ECOFYS, A NAVIGANT COMPANY. ALL RIGHTS RESERVED DOEL EN AANPAK Doel - Welke technologische

Nadere informatie

Energie is ruimte. Toenemende vraag

Energie is ruimte. Toenemende vraag energie Profit 0 03 ENERGIE Europa is op de wereldmarkt de grootste importeur van olie en gas. Voor zijn energiebronnen is het voor een groot deel afhankelijk van instabiele regio s, zoals het Midden-Oosten

Nadere informatie

VeriteQ. VeriteQ. - Power Quality metingen. - Trillingsmetingen

VeriteQ. VeriteQ. - Power Quality metingen. - Trillingsmetingen - Power Quality metingen - Trillingsmetingen Power Quality Analyse Gestart in 1985 Research UK USA Werkt o.a. samen met - Scottish Power= Green power - National Grid UK, - PQE Ltd., 2009 Award Innovative

Nadere informatie

BIJLAGE 2. Voornemen

BIJLAGE 2. Voornemen BIJLAGE 2 Voornemen 1 NADERE OMSCHRIJVING VOORNEMEN De volgende paragrafen beschrijven de onderdelen van het voornemen in meer detail: Individuele turbines; Turbineopstellingen; Type funderingen; Aanlegwijzen

Nadere informatie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie Making new energy flow Eén platform voor jouw energie Yuso, een nieuwe kijk op energie management INJECTIE. LEVERING. OPSLAG. YUSO, EEN NIEUWE KIJK OP ENERGIE MANAGEMENT 2012 OPRICHTING YUSO YUSO, EEN

Nadere informatie

GROEN AARDGAS via VERGASSING

GROEN AARDGAS via VERGASSING ECN-M--07-069 GROEN AARDGAS via VERGASSING A. van der Drift Gepresenteerd tijdens het Minisymposium Groen Gas, Maarssen, 28 juni 2007 Augustus 2007 GROEN AARDGAS via VERGASSING Bram van der Drift www.ecn.nl

Nadere informatie