Lowakimo. Projectplan voor het vestigen van een ecologisch dorp in Limburg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lowakimo. Projectplan voor het vestigen van een ecologisch dorp in Limburg"

Transcriptie

1 Projectplan voor het vestigen van een ecologisch dorp in Limburg Sittard, september 2011, Projectgroep Lowakimo Onze kimo: Een plek waar het streven naar ware liefde voor al wat leeft een pure bron van vreugde en harmonie kan zijn, vanuit gemeenschapszin in zuiverheid en verbondenheid met de natuur. Daar kan ecologie in zijn oorsprong gedijen. Lowakimo

2 Ecologisch wonen Onze wens om een ecologische gemeenschap te vormen vloeit voort uit het verlangen van een groep mensen die graag hun bijdrage willen leveren aan een wereld waarin we zorg dragen voor de leefbaarheid van de aarde en daarmee een leefbare wereld behouden voor de mens. We stellen ons daar een op mensenmaat gesneden en van alle nodige faciliteiten voorziene nederzetting voor, waar alle ontplooide activiteiten op een dusdanige manier harmonieus geïntegreerd zijn in de natuurlijke omgeving, dat ze bevorderend zijn voor een schoon milieu en een milieubewuste samenleving. Daarmee wordt zowel direct als op de lange termijn een gezonde en duurzame menselijke evolutie ondersteund. Waarom een Ecodorp in Limburg? Door een Ecodorp toe te staan in gebieden waar sprake is van beleid met een versterking van landschappelijke en natuurlijke waarden, kunnen zowel gemeentelijke, provinciale, nationale als Europese beleidsdoelstellingen gerealiseerd worden. We denken dan aan de realisatie van een nationale Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en bufferzones rond Speciale beschermingszones (SBZ). Tegelijk kan door extensivering van de landbouw en vrijwillige bedrijfsverplaatsing een win-win situatie ontstaan voor zowel landbouw- als landschapsontwikkeling. Deze reconstructie, plattelandsontwikkeling, landschaps- en natuurontwikkeling kunnen mede gefinancierd worden door diverse fondsen vanuit de provincie, het rijk en Europa. Een Ecodorp kan als een mooie invulling van leegkomende landbouwgebieden gezien worden door de extensivering van de gronden, in de vorm van kleinschalige ecologische land-, tuin- en bosbouw. Hiermee biedt een ecodorp perspectief voor de toekomst van bewust klein blijvende ecoboeren en ecotuinders. In Limburg is, net als in veel andere provincies, sprake van vergrijzing en terugloop van het inwoneraantal. Het behouden en aantrekken van inwoners, die hun werk binnen de provincie vinden is in deze tijd een kans. Limburg heeft een groot verstedelijkt gebied in de Westelijke Mijnstreek. Een ecodorp zou in deze streek een aantrekkelijk tegenwicht kunnen bieden in de vorm van ruimtelijkheid, natuurlijke aanplant en duurzaamheid. Zo kan de provincie Limburg en de Westelijke Mijnstreek in het bijzonder werken aan intergraal duurzaam werken en wonen. Wij streven naar de ontwikkeling van een samenlevingsvorm, waarin een grote mate van zorg voor én betrokkenheid bij elkaar en de natuur is. Zelfvoorziening We kennen het oude princip van een moestuin, een boomgaard en het verbouwen van graan, knol- en bolgewassen. Daar kan ook in deze tijd een gezin zich mee in leven houden. Bij zelfvoorziening staat niet de grootte van de oogst voorop, maar de diversiteit en spreiding over het jaar van oogstproducten en het ecologisch evenwicht in de elkaar beschermende eetbare plantensoorten. Ondanks het gegeven dat er altijd een behoefte aan goederen en diensten uit de naaste omgeving zal blijven bestaan, is er bij een toenemend aantal mensen de behoefte zich los te koppelen van de consumptiemaatschappij, waarin het besef van bewust omgaan met energie en energiebronnen is vervaagd in de grote hoeveelheid producten die van over de hele wereld worden aangevoerd en aangeboden. Zo gaat het levengevende drinkwater, dat (energie)intensief wordt gezuiverd, voor het grootste deel op aan koel-, spoel- en sproeiwater. Wanneer de mens zelf voor zuivering van zijn water zorgt, zal hij moeite doen het schoon te houden. Wanneer de mens zelf voor het opwekken van zijn elektriciteit zorgt, zal hij bewuster met energiegebruik omgaan. Wanneer de mens zelf zorgt voor zijn voeding, hervindt hij het contact met de natuur, die hem al het eetbare wat hij nodig heeft zal aanbieden.

3 dering voeren, dat wil zeggen dat we de mens als geheel (lichamelijk, geestelijk en sociaal) benaderen. Leidend uitgangspunt is daarbij het principe van vraaggestuurd onderwijs en zorg. Ook zal er een mogelijkheid voor ecotoerisme zijn. Tegelijk zijn er volop individuele mogelijkheden, we denken aan: Gemeenschap In Lowakimo streven we naar verschillende gemeenschapsactiviteiten, waaronder: Jaarfeesten Een markt/winkel met groenten-, fruit- en ambachtelijk gemaakte producten Educare; muziek, dans, kunst Gemeenschappelijke besluitvorming in consensus Verder willen wij op termijn een school, kliniek, seniorenwoningen, zorgboerderij en cultuurhuis realiseren. We willen daarmee een grote mate van zorg voor en betrokkenheid met elkaar creëren. Hiermee willen we oplossingsgericht handelen naar de grote mate van ontevredenheid die tegenwoordig in de zorg en het onderwijs ervaren wordt. We willen in het onderwijs en de zorg een holistische bena- Energiebronnen: Onafhankelijk, beschikbaar, duurzaam (magneet-, zonne-, wind-energie, aardwarmte etc) Water: Filtreerbaar pompwater, bronwater, regenwater Riolering: Toepassing ecotoilet, nonolet, afvalwaterreiniging met rietfilter Zuivere ether: Beschikbaarheid van stralingsvrij internet Mobiliteit: Autoluw, parkeerterrein aan dorpsrand, fiets, kar, paard en wagen Voeding: Eten van met liefde gekweekt voedsel Ecologisch bouwen: houtskeletbouw met strobalen, leemhuizen, boomstamhuizen, aardwoningen (earthships), yurt en tipi Hart en ziele welzijn: Verbinding met natuur en co-creatie, leerstimulans, volwassenen- en kindereducatie Gezondheid en welzijn: Ontspanning, samenwerken met natuur, holistische benadering Gemeenschapsvorming: Gemeenschappelijke bouw, burenhulp, gemeenschappelijk oogsten, gemeenschappelijk beleid, deelname aan gemeenschapsactiviteiten.

4 Uitstraling Lowakimo is een project met mogelijk (inter)nationale uitstraling op het gebied van ecologisch wonen en samenleven. De unieke samenstelling van het dorp zal een aantrekkingskracht hebben die ingevuld kan worden met ecotoerisme. Door het overvloedprincipe van de natuur is er meer voedsel beschikbaar dan voor de bewoners nodig is. Hierdoor is binnen Lowakimo een groenten-, fruit- en ambachtelijke productenmarkt realiseerbaar. Wij streven geen hoge winst na, waardoor de omgevende bevolking mee kan profiteren van hetgeen Lowakimo te bieden heeft. Lowakimo zal de biodervisiteit van de omgeving vergroten en versterken. Er zal een grote impuls komen voor de ontwikkeling van de natuur in het gebied waarin ons project zich zal bevinden. We streven daarnaast naar een herleving van bepaalde oude ambachten. Hierbij proberen we een gezonde omgeving te creëren voor nieuwe generaties, die hun natuurlijke capaciteiten in relatie tot de natuur in een ruimte van liefde kunnen ontwikkelen. Deze ruimte van liefde ontstaat uit een positief energetisch krachtveld in een zuivere ether. We willen onze verkregen kennis over ecologie, nieuwetijdse bos, land- en tuinbouw, onderwijs en gezondheidszorg d.m.v. cursussen, voordrachten, film en kunstzinnige activiteiten uitdragen naar onze omgeving. We achten het van groot belang om een deel van het geheel te zijn en willen daarom in een open verbinding met de omgeving zijn. Wij zien het als een belangrijke taak om binnen Lowakimo bijenvolken te verzorgen. Bijen zijn belangrijk voor de bestuiving van bloemen en bloesems van vele vruchtdragende planten, welke voor de gezonde voeding van mens en dier essentieel zijn.

5 Permacultuur In Lowakimo willen we gebruik maken van de principes van de permacultuur. Permacultuur is een vertaling van het Australische woord permaculture. Permaculture is een samengesteld begrip van Permanent Agriculture en Permanent Culture. Het doel van permacultuur is een samenwerking tussen de mens en haar omliggende natuur, gericht op een lange termijn overleving van beide. Met permacultuur ontwerp je een functioneel systeem om de mens heen met de sterkte en veerkracht van een natuurlijk ecosysteem. Permacultuur is het ontwerpen van een functioneel ecosysteem om mensen heen, waarbij de mens een onderdeel is van het ecosysteem en niet iets wat ernaast of erboven staat. Deze ontwerpen kunnen gericht zijn op voedselvoorziening, waterzuivering, bosbrandwering, etcetera en op meerdere functies tegelijk richten. De mens dient een keuze te maken wat het ecosysteem voor functie dient te hebben. Aan de hand van dat doel kan begonnen worden met het ontwerpen van een systeem. Permacultuur is in de jaren zeventig van de vorige eeuw omschreven door Bill Mollison en David Holmgren aan de universiteit van Tasmanië. Deze Australische biologen onderzochten de werking van ecosystemen in de bossen van Tasmanië. Aan de hand van deze principes wilden ze kijken of mensen zelf in staat zijn om een ecosysteem te ontwerpen met een functie voor de mens, maar waar ook de natuur zo veel mogelijk voordeel bij heeft. Dit deden ze gedeeltelijk als reactie op problemen die door de huidige landbouw is ontstaan. Het grootste probleem is het enorme verbruik van fossiele brandstoffen zoals olie en aardgas. Voor elke calorie output aan voedsel die er geproduceerd wordt zijn er 10 tot 100 caloriën aan fossiele brandstof aan input nodig. Met het schaarser en daarmee duurder worden van fossiele brandstoffen is dit landbouwsysteem daarom op de langere termijn niet houdbaar. Daarnaast zijn monocultuursystemen zijn uitermate gevoelig voor ziektes door het grote gebrek aan natuurlijke diversiteit in het systeem. Dit probleem heeft zich in Nederland zowel in gewassen als in de veestapels de afgelopen jaren vaak laten zien met preventieve massavernietinging van miljoenen kippen, varkens, geiten, etc. tot gevolg. In Australië namen daarnaast verwoestijning en bodemerosie schrikbarende vormen aan. En als laatste zijn problemen, zoals het grondwater vervuilende kunstmest en het gebruik van te veel bestrijdingsmiddelen met bijensterfte tot gevolg, wereldwijd een groot probleem. Permacultuur heeft met succes oplossingen gezocht voor deze problemen. Met de technieken van permacultuur zijn inmiddels over de hele wereld ecosystemen opnieuw opgebouwd. Er zijn oplossingen gekomen voor oerwoudverbranding wat veel voorkomt bij landbouw in de derde wereld. Daarnaast zijn stukken woestijn teruggevormd tot bruikbare productieve stukken grond door slim de ecologische principes die aan permacultuur ten grondslag liggen toe te passen. Alle levende organismen hebben één basisdoel hier op aarde, dat is voortbestaan. Permacultuur is op een langdurige overleving van mens en natuur gericht door ze zo efficiënt mogelijk te laten samenwerken. Voor ons voortbestaan zijn wij afhankelijk van vele organismen, planten zijn daar een belangrijke groep van. Planten hebben aan de basis maar 4 dingen nodig: water, voedingstoffen, koolstofdioxide en zonlicht/warmte. Om een ecosysteem te kunnen bouwen is het van belang de belangrijkste bouwstenen ervan te kennen. De zon De zon is de energievoorziening van ons zon-

6 Ecosysteem nestelsel. Onze aarde draait in 365,25 dagen om deze energiefabriek heen. Daarnaast draait de aarde elke 24 uur om haar eigen as heen. Deze twee cycli zorgen voor de verschillende seizoenen en het verschil tussen dag en nacht. Planten die op aarde geëvolueerd zijn hebben dat gedaan mede gebaseerd op deze twee cycli. De zon is de bron van bijna al het leven op aarde. Ze zorgt voor de energie die planten nodig hebben om te groeien. Planten vormen met behulp van zonlicht en warmte, organisch materiaal uit water en koolstofdioxide, fotosynthese genoemd. De zon is hiermee de eerste ecologische hoofdfactor, daarnaast veroorzaakt zij de andere twee hoofdfactoren: de watercyclus wat de beschikbaarheid van zoet water mogelijk maakt en de windstromen die we op aarde kennen. Zoet water Bijna alle landplanten en dieren zijn direct afhankelijk van de beschikking over zoet water. Het oppervlak van onze planeet bestaat voor het grootste gedeelte uit het voor planten onbruikbare zout water. Door de warmte van de zon verdampt dit zoute water waarbij het zout achterblijft. Het verdampte water stijgt op en condenseert in de hogere koude lagen van de atmosfeer waardoor zich wolken vormen. Uit deze wolken valt regen op het vaste landoppervlak waardoor er zoet water ontstaat. Dit zoete water is de bron van alles wat groeit en bloeit op onze landoppervlaktes. Wind De wind kan een grote invloed hebben op de groei van planten en is dan ook de derde ecologische hoofdfactor. In Nederland brengt de wind uit verschillende richtingen verschillende warme of koude luchtstromen met zich mee. Door te kiezen voor een bepaald ontwerp kan je de koude wind uit je systeem houden. De combinatie van deze 3 ecologische hoofdfactoren staat aan de basis van de groei van planten. Het belang van elke hoofdfactor verschilt per gebied. In Nederland hebben we meestal genoeg water en is de zon de beperkende factor, het ontwerp zal daarom gericht zijn op een zo groot mogelijke opvang van de zon. Het is bij permacultuur van groot belang je eerst af te vragen op welke van de drie hoofdfactoren je het permacultuurontwerp vooral richt. De essentie van permacultuur is voordelig voor de natuur en de mens simpelweg door het toepassen van een slim ontwerp.

7 Ecolandgoed Sinds eeuwen wordt land gezien als eigendom dat een bepaalde economische waarde vertegenwoordigt en als zodanig verhandeld kan worden. Natuurvolkeren en de oorspronkelijke bewoners van Noord- en Zuid Amerika beschouwen land als iets wat hen door de schepper geschonken is en dat zij mogen beheren (toespraak van Indianenleider Seattle in 1854). Leven in harmonie met de natuur houdt volgens deze wijsheid in dat men af zou moeten stappen van verhandelbaarheid en speculatie om zo terug te keren naar de essentie van het natuurlijke leven op een stuk land, dat een meergeneratie familie (of kleine gemeenschap) een leven lang over vele generaties heen kan voeden. In Lowakimo willen we volgens deze wijsheden leven, daarom zal een eenmaal verworven hectare land niet meer verhandelbaar zijn en vertegenwoordigt daarom geen economische of fiscale waarde. Het land is overerfbaar voor het nageslacht en alleen als de overerving stagneert door gebrek aan erfgenamen, zal het landgoed aan Stichting Lowakimo toevallen die het vervolgens weer in onbeperkt beheer geeft aan een volgende gegadigde familie. Het land waar een meergeneratie gemeenschap zal ontstaan zal een oppervlak van 100 tot 200 ha hebben, ruimte biedend aan zo n 80 tot 150 gezinnen. Het heeft een rivier of beek, er is toegang tot bodemwater en er is gemeenschapsgrond, die zich leent voor tijdelijke huisvesting, de gemeenschappelijke gebouwen*, ecotoerisme en gezamenlijke festiviteiten. De grondvorm voor het dorp ontstaat van- uit de aanwezige natuurlijke beplanting en aanwezige bebouwing in het gebied. De verbindingswegen zullen afhankelijk van hun functie bestaan uit een combinatie van wandel- en fietspaden, en on- en halfverharde wegen, welke voor auto s begaanbaar zijn (in de opbouwfase zullen deze regelmatig gebruikt worden voor de aanvoer van bouwmaterialen, later wordt het dorp autoluw). Er zal gebruik gemaakt worden van de reeds aanwezige wegen en paden. In het midden van het dorp wordt ca. 30 ha gereserveerd voor de gemeenschappelijke ruimte*. Aan de rand van het dorp wordt een informatiecentrum opgezet, waar ook de goederen die uit de gemeenschap komen, verkocht zullen worden. Hier zal ruime parkeergelegenheid zijn, die ook bestemd is voor de bewoners (naar voorbeeld van ecowijk Almere-Buiten). (*gemeenschapshuis (cultuurhuis), school, kliniek, seniorenwoningen, zorgboerderij, amfitheater, werkplaatsen voor ambachten, winkel, speelweide, bos etc)

8 Opbouwfasen Lowakimo We willen Lowakimo opstarten met circa 20 gezinnen, waarbij als eerste project een aantal basiswegen en het gemeenschapshuis zal worden vormgegeven. Deze gezinnen zullen gedurende de opbouwfase aangewezen zijn op tijdelijke woonruimten in de vorm van een yurt (Mongoolse cirkelvormige tent), tipi (Indianentent), camper, caravan, tent of bestaande woningen. Er zal, indien aanwezig, gebruik gemaakt worden van reeds bestaande gebouwen als gemeenschapshuis zodat de basisfaciliteiten zoals water en elektriciteit aanwezig zijn. We willen indien nodig starten vanuit de afname van nutsbedrijven, maar toewerken naar zelfvoorziening. Het gemeenschapshuis zal in beginsel worden opgetrokken uit ecologische materialen zoals houtskelet, strobalen, vakwerk-stroleem, adobe, aangestampte aarde, etc. Het gemeenschapshuis kan aanvankelijk dienen als woonruimte voor gezinnen die nog in de opbouwfase van hun woonplek zitten. De Ecolandgoederen zullen worden uitgezet vanuit deze dorpskern en zal enige tijd vragen vanwege de noodzaak om eerst het land te leren kennen, zodat optimaal gebruik kan worden gemaakt van de eigenschappen van het land en de weersomstandigheden in het gebied. Er wordt een aanvang gemaakt voor een eigen boom- en plantenkwekerij ter aankleding van de openbare ruimten in het dorp. Vanaf het begin zal er contact en samenwerking met de aanwezige bewoners en buren van het gebied gezocht worden en gebruik worden gemaakt van de bij hen reeds aanwezige kennis van het gebied. Tweede fase Wanneer de basis voor de infrastructuur is aangelegd en er een centraal gemeenschapshuis is, worden de eerste langoederen ingericht en ecohuizen gebouwd op het door de toekomstige bewoners uitgezochte stuk land. Het gemeenschapshuis zal voorzien zijn van (autonoom opgewekte) elektriciteit, en via externe glasvezelkabel verbonden zijn met telefonie en internet. Er wordt geen gebruik gemaakt van zend- en ontvangstapparatuur om etherbelasting door straling tegen te gaan. Het gemeenschapshuis zal in eerste instantie meerdere functies dienen: Informatiecentrum, overnachtingfaciliteiten, winkel en kantoorruimte, school en kliniek. In deze tweede fase wordt er een begin gemaakt met educatieve- en bedrijfsactiviteiten. Aan de rand van het dorp en in de directe omgeving van het geplande informatiecentrum zal ruime parkeergelegenheid gerealiseerd worden. Tussen de parkeergelegenheid en de toekomstige ecolandgoederen zal een strook bos worden aangepland.

9 Het dorpscentrum zal vanuit het gemeenschapshuis verder worden vormgegeven en verfraaid. Er zal sprake zijn van een levendig aanbod van biologische tuinbouwproducten op basis van onder andere permacultuur op de eigen markt en daarbuiten. Derde fase Geleidelijk aan zullen nieuwe kandidaat bewoners naar Lowakimo komen, waardoor het dorp zal groeien naar circa 50 gezinnen. Daar het bewust ecologisch leven voor nieuwe bewoners waarschijnlijk aanpassing zal vergen, zullen deze gezinnen uitgebreid worden voorbereid via een introductiecursus en een ruime proefperiode krijgen, waarin ze meedraaien met het dorpsleven alvorens zij een eigen familiedomein uit zullen zoeken. Op deze wijze blijven de visie, kimo en doelen van Lowakimo behouden en heeft het dorp de mogelijkheid om organisch te groeien. In deze derde fase zullen de wegen worden uitgebreid om nieuwe domeinen te ontsluiten en zal het dorp verder worden verfraaid. De educatieve- en bedrijfsactiviteiten worden verder uitgebouwd, evenals de betrokkenheid met de gemeente waarin het ecodorp zich bevindt. Vierde fase Op de lange termijn willen we als gemeenschap uitgroeien naar ongeveer 150 gezinnen, dat betekent dat we een ruimte van 100 tot 200 hectare nodig hebben. In deze fase zal een verdere uitbouw van het gemeenschapshuis in het centrum en inrichting van de gemeenschappelijke gronden plaatsvinden. Er wordt een start gemaakt met de realisatie van werkplaatsen voor ambachten, een grote poel annex dorpsweide, park, amfitheater, school, kliniek, speelweide en de groente- en fruitmarkt wordt uitgebreid. Ook zal het aanbod van cursussen op het gebied van ecologisch bouwen, het starten van een ecodorp en het ontwikkelen van gemeenschapszin etc opgezet worden. We willen heel graag onze opgedane ervaringen delen bij nieuwe initiatieven voor het oprichten van soortgelijke projecten.

10 Familiedomein Iedere familie die de visie, kimo en doelen van het leven in Lowakimo onderschrijft en daar naar wil leven, kan na de introductieperiode in beginsel de beschikking krijgen over 1 hectare grond. Na het toekennen van de grond heeft de familie een jaar de tijd om het land in alle seizoenen te leren kennen door het betrekken van een tijdelijke woning (yurt, tipi, caravan, tent, etc) en zo de toekomstige indeling van het land vastere vorm te laten krijgen. In het jaar daaropvolgend starten de eigenaren van het domein met de bouw van hun woning en de aanleg van moestuin en vruchtbomen en struiken om in eerste levensbehoefte te kunnen voorzien. De bewoners hebben zich verbonden aan het toepassen van enkele algemene regels, maar zijn verder vrij hun grond naar eigen inzicht vorm te geven. De regels bepalen onder meer dat het landgoed omgeven moet worden door een levende omheining door middel van aanplant. Een derde tot de helft van het landoppervlak van het domein moet bos worden. Op ieder domein wordt een poel of vijver aangebracht voor de watervoorziening, met oppervlak van ongeveer 200 vierkante meter. De bebouwing is alleen bestemd voor gebruik van één meergeneratiefamilie. De woningen worden gebouwd van duurzame of gerecyclede milieuvriendelijke materialen, waarbij zoveel mogelijk materiaal wordt betrokken uit de naaste omgeving (stro, hout, leem), dan wel van afvalproducten welke op verantwoorde wijze worden gecombineerd tot volwaardige woningen. Daarnaast willen we graag de uitgangspunten van de heilige geometrie in de bouw toepassen. Achter geometrie gaat het mysterie van de schepping schuil. Het universum is gevormd volgens vaste geometrische verhoudingen, waarvan de Gulden Snede de belangrijkste is. De bewoners nemen de verantwoordelijkheid op zich om alleen objecten en producten het dorp en hun landgoed binnen te brengen waarvoor zij bereid zijn het na de gebruiksperiode (in onderdelen) voor hergebruik geschikt te maken of de compostering ervan op hun persoonlijke domein te laten plaatsvinden. Niet composteerbare afvalproducten (o.a. plastic verpakkingen van bouwmaterialen) zullen tot het minimum beperkt en via gemeentelijke wegen verwerkt worden. De bewoners dragen de verantwoording voor de begaanbaarheid van de halve breedte van de wegen die aan hun landgoed grenzen. Natuurlijkerwijs nodigt dit uit tot samenwerking met de directe buren. Het landgoed is na verkrijging onverkoopbaar en kan alleen geërfd worden door de volgende generatie. Indien de overerving staakt, valt het landgoed toe aan Stichting Lowakimo. Dit zal (notarieel) worden vastgelegd voor het land in gebruik genomen gaat worden. De bebouwing op het landgoed vertegenwoordigt alleen een emotionele waarde voor de huidige eigenaar en heeft geen financiële waarde bij overdracht naar de volgende generatie of bij staking van overerving. De bebouwing dient in de toekomst eenvoudig gerecycled te kunnen worden. Het weten van de waarheid ligt niet in de verkondiging ervan, het komt tot uiting in de wijze waarop je leeft.

11 Lowakimo zal niet alleen uniek in zijn uiterlijke hectarestructuur zijn, maar ook in hoge mate in de autonomie die iedere bewoner voor zijn eigen beheerde landgoed heeft. Op basis van harmonie en liefde voor de natuur en zijn medebewoners is iedere bewoner geheel vrij het land naar eigen inzicht in te richten, te ontwikkelen en voor een grote mate van zelfvoorziening op alle gebieden te zorgen. Tegelijkertijd is er sprake van een gemeenschapsleven dat zich vooral afspeelt op het gebied van hulp bij bouwactiviteiten, oogsten, educare, gemeenschappelijk overleg en specifieke jaarfeesten. In plaats van een verplichting aan de gemeenschap bestaat een individuele vrijheid, waarbij expertise en gereedschap in vrijheid met elkaar kan worden gedeeld. De kenmerken van het dorp bepalen de gedragscode van de bewoners. Financiering Naast kapitaalinbreng van de bewoners, zal er veel energie aan fondsenwerving besteed worden. Via giften en legaten zal een beroep gedaan worden op Rijks- en Europese subsidies om het dorp met zijn infrastructuur van wegen te kunnen realiseren. Ook de minder draagkrachtige mens wordt hierdoor in staat gesteld, om in Lowakimo te kunnen wonen, mits de ideële doelstellingen van het dorp nagestreeft worden. Wonen Een woning zou moeten zijn als een boom. Een boom belast zijn omgeving maar weinig en geeft door zijn aanwezigheid veel terug: hij neemt koolzuurgas op en produceert zuurstof. Hij biedt voedsel en woonruimte voor verschillende dieren en planten en bouwmateriaal, brandstof en schaduw voor de mens. De meerwaarde van de boom voor zijn omgeving zou ook in de woning van de mens aanwezig moeten zijn, een meerwaardewoning geeft meer dan hij neemt. Dit kan worden bereikt door de woning ecovoudig te bouwen met natuurlijke grondstoffen als hout, stro(balen), klei en leem die uit de omgeving kunnen worden betrokken en een lage fabricage energiefactor hebben. Door toepassing van aangestampte aarde of Adobestenen kan een goede warmte-energieopslag worden verkregen; strobalen isoleren en leemwanden bieden een goede vochtregulatie in de woning. Door de woning optimaal te positioneren in het landschap ten opzichte van de zon, zal de woning in de winter nauwelijks bijverwarmd hoeven te worden. Energie Op de daken van de woning en bijgebouwen kunnen zonnepanelen geplaatst worden die al dan niet in combinatie met een windmolen de de familie van energie voorzien. Ook kan er gebruik gemaakt worden van aardwarmte. In het algemeen zal men met een fractie van de energieconsumptie van een gemiddeld modern huishouden toekunnen, zonder zijn eigen leven of comfort geweld aan te doen. Verder verwachten we in de toekomst gebruik te kunnen maken van nieuwe in ontwikkeling zijnde energiebronnen (Tesla, magneet-, en vortexmotoren). Water Op het landgoed zal een vijver of een poel van ongeveer 200 vierkante meter worden aangelegd, evenals een helofytenfilter (rietfilter) voor reiniging van afvalwater. Het regenwater kan worden opgevangen en gefilterd in een cisterne waaruit het opgepompt wordt en meerdere malen kan worden gebruikt, voordat het als grijs water in het rietfilter terecht komt. Op diverse plaatsen zullen (kleine) waterputten worden geslagen, ook op een centrale plek in het dorp.

12 Riolering In de woningen kan gebruik worden gemaakt van composttoiletten zoals de Nederlandse Nonolet. Watertoiletten zijn ook toepasbaar waarbij het zwarte water extra gezuiverd wordt door rietfilters. Dit maakt de infrastructuur van de gemeenschap ongecompliceerd en duurzaam. Doordat de bewoners zich vrijwel uitsluitend voeden met eigen biologisch geteeld voedsel zullen de uitwerpselen vrijwel geen gifstoffen bevatten en een goede basis zijn voor natuurlijke compostering voor latere bemesting van het land. Afval De bewoners van het dorp zullen zeer bewust met afval omgaan en de verwerking daarvan. Van buiten bestelde materialen en producten zullen zoveel mogelijk zonder verpakkingen worden aangevoerd. Apparatuur en moeilijk composteerbare restmaterialen zullen waar mogelijk worden gerepareerd in eigen werkplaats of gerecycled worden. Tijdens het bouwen van woningen zal de bouwplaats schoon en ordelijk worden gehouden. Arbeid Veel bewoners zullen bij voorkeur hun werk vinden binnen het dorp en de eerste jaren vooral bezig zijn met de inrichting van hun hectare, het aanleggen van een moestuin en boomgaard en het bouwen van een eigen woning. Daarnaast streven we naar de herleving van oude ambachten en zullen er kleine werkplaatsen ontstaan, die huisnijverheidproducten zullen vervaardigen. Deze zullen naast de groenten en fruit die overvloedig zijn, worden aangeboden op de markt. Er zullen altijd bewoners zijn die buiten het dorp hun werkzaamheden hebben om een gezonde economische basis voor het dorp te ontwikkelen en behouden. Verkeer Door de beperkte werkzaamheid buiten het dorp, zal er in het dorp nauwelijks autoverkeer zijn en kan het dorp grotendeels autovrij functioneren. Dit zal worden bevorderd door het aanleggen van parkeerplaatsen aan de rand van het dorp. Vervoer zal meer plaatshebben per fiets of kar of via paard en wagen. Auto s kunnen door meerdere personen worden beheerd, evenals een tractor voor het zware werk of ander hulpgereedschap. De wegen De wegen zullen zoveel mogelijk in de natuurlijke staat gehouden worden en bestaan uit verharde zandpaden, en klinkerwegen. Economie Het Eco -nomische systeem van een ecodorp behoed en behoud de bronnen van de Aarde. De nadruk zal liggen op ruilhandel en wederzijdse diensten en algemene dienstbaarheid uit vriendschap. In wezen dus geen economie, maar ecologie.

13 in de lente een voorbode is van het fruit in de zomer, zo zijn wensen en verlangens van mensen een voorbode van hetgeen ze later kunnen realiseren. Zoals fruitbomen over precies die kwaliteiten beschikken die ze in staat stellen de eigen fruitsoort te creëren, zo beschikken mensen over precies die kwaliteiten die ze nodig hebben om hun eigen wensen en verlangens en dus hun eigen leven te kunnen realiseren. Onderwijs en gezondheidszorg In Lowakimo leert iedereen van en met elkaar. Ook de volwassene leert van het kind. In de ontwikkeling van het kind zit een grote leergierigheid verborgen. Het kind heeft het in zich om de wereld zelf te ontdekken en de oudere is in de buurt om het kind daarin te begeleiden met aandacht, openheid, meedenken, vragen stellen en geloof in de kracht van de creatie. Door te leren van al wat leeft kom je in contact met de scheppende krachten en daarmee met alle kennis die een mens zich kan wensen. Ieder mens is uniek en heeft een eigen doel in dit leven. Iedereen heeft een eigen manier van leven en leren en darmee samenhangend de eigenschappen en vaardigheden om zijn leven vorm te geven op een manier die bij hem past. De ontdekkingsdrang en het verlangen zijn de richtingaanwijzers voor deze ontwikkeling. Wie de ruimte krijgt voor deze eigenheid zal zich ten volle kunnen ontplooien. Het mooiste dat je kunt worden is jezelf! Iedereen heeft de behoefte om zin te geven aan zijn/haar eigen leven en zinvol te zijn voor anderen. Als mens ben je verbonden met andere mensen en de wereld om je heen. Leren doe je samen, door relaties met elkaar aan te gaan, verbinding te maken met jezelf en de ander. Mensen leren vanaf de geboorte vanuit een wezenlijke nieuwsgierigheid en een innerlijke drang om de wereld te verkennen. Dit houdt niet op vierjarige leeftijd op, de leeftijd waarop de meeste kinderen naar school gaan. Het leren kan vanuit de aangeboren eigen nieuwsgierigheid doorgaan. Zoals de bloesem In onze visie biedt de school een omgeving aan, waarin mogelijkheden en capaciteiten worden geprikkeld, zodat ze ontdekt en ontplooid kunnen worden. Op termijn willen we een school binnen de gemeenschap opzetten, die deze wezenlijke zaken als uitgangspunt heeft. Gezondheidszorg In de oudheid al stond bij Hippocrates de hele mens centraal in het denken over ziek en gezond zijn. Er was geen scheiding tussen lichaam, ziel en geest.

14 therapiën toegepast worden, maar er zal ook de mogelijkheid zijn voor opname. Er zullen gediplomeerde artsen, verplegend personeel en therapeuten werkzaam zijn. Senioren In navolging van deze visie streven we naar de realisering van een aantal seniorenwoningen op het gemeenschappelijke terrein. De senioren zullen geïntegreerd worden binnen onze gemeenschap. De woningen zullen in de nabijheid van de kliniek komen te liggen, zodat zorg gegarandeerd kan worden. De senioren kunnen zich vrij bewegen binnen de gemeenschappelijke ruimten en kunnen binnen de gemeenschap taken verrichten waardoor de invulling van het leven tot op hoge leeftijd zinvol blijft. Gezondheid gaat samen met balans en het goed functioneren van ons lichaam, onze ziel en onze geest. Diverse factoren kunnen dit evenwicht verstoren, onder andere lichamelijke en geestelijke (over)belasting en blokkades veroorzaakt gedurende ons leven. Door te leren luisteren naar ons lichaam kan van binnenuit herstel plaatsvinden en kan het zelfgenezend vermogen van ons lichaam gestimuleerd en geactiveerd worden. Er ontstaat hierdoor ruimte om ons hart te openen en onze bestemming te vinden en te volgen. Onze levensenergie kan, als we in balans zijn weer vrij stromen, zodat we meer vreugde en vrijheid in ons leven ervaren. In Lowakimo willen we in onze kliniek vanuit bovenstaande visie werken. Er zal een dagverpleging zijn waar verschillende soorten Een goede verstandhouding en respect voor elkaar zijn onontbeerlijk voor het succes van Lowakimo. We moeten daarbij niet alleen geloof hebben in ons eigen kunnen, maar in dat van iedereen. Wat er in huis is aan kwaliteiten, wordt vermenigvuldigd door het geloof in de mensen om je heen. Zaai zaden van vernieuwing Bouw een veld van vrede Creeër je droom met passie Deel je vriendschap en kennis Ontwaak en verwonder je Herinner je wie je bent en waarom je hier leeft Geef je hart aan iedereen Word een stralende zon en verwarm de wereld met je liefde...

15 Onze droom Wij zijn gewone mensen die bewuste keuzes maken. Wij staan los van elke ideologie, godsdienst, politieke of maatschappelijke stroming, maar willen wel onze verantwoordelijkheid nemen voor onszelf, voor onze kinderen en onze aarde. We willen in openheid, respect en natuurverbondenheid zijn en leven. Met onze Stichting willen we een samenlevingsvorm creëren, waarin het mogelijk is om op ecologische wijze te leven op een eigen stuk land in respect en liefde tot elkaar, de natuur en de omgeving. Er is een gezamenlijke ruimte waar natuurlijk onderwijs, holistische geneeskunde en respectvol ouder worden vanzelfsprekend is en gemeenschapszin in de ruimste zin van het woord tot uiting kan komen. Onze gemeenschappelijke ruimten en faciliteiten staan voor iedereen open en zijn vrij toegankelijk, zodat de lowakimo-energie door iedereen ervaren kan worden. We willen in Lowakimo een omgeving creëren waarbij de aarde en de mens samenwerken en er een natuurlijke overvloed ontstaat. In de afgelopen 100 jaar is de aarde ernstig vervuild. Om een toekomst te kunnen bieden aan onze kinderen willen we beginnen met het reinigen van onszelf, onze omgeving en de aarde. Met behulp van verworven moderne technieken willen we naar een situatie toewerken waar de belastende aspecten stoppen, zodat de aarde in de toekomst weer een paradijs kan worden. Dit alles is mogelijk door de verworven kennis en intelligentie van de mens in te zetten en ten dienste te stellen van het welzijn van de gehele gemeenschap. Teruggaan naar de basis, naar de essentie van waar het in het leven om draait hoeft niet te betekenen dat we weer terug moeten naar een primitief leven. We kunnen gebruik maken van de nieuwste ontwikkelingen (glasvezel, aardwarmte, zonne-energie) en deze combineren met traditionele technieken (strobaalleembouw, biologolisch tuinieren) en universele wijsheid. Wanneer u ons op welke manier dan ook kunt ondersteunen, kunt u contact opnemen met ons. In dit beginstadium is elke financiële ondersteuningen, hoe klein ook, van levensbelang voor het welslagen van ons project. Als u ons plan een warm hart toedraagt, kunt u ons steunen op rekeningnummer... Triodosbank ten name van Sichting Lowakimo te Sittard. Namens een enthousiaste groep mensen die hun bijdrage willen leveren aan het realiseren van een ecologische gemeenschap in Limburg presenteren we dit projectplan. Indien wenselijk, willen we dit graag mondeling toelichten. Namens de kerngroep Lowakimo, Sharon Nethercott Marsstraat WL Sittard s.nethercott@mac.com Colofon We danken Lex Veelo dat we vrij gebruik mochten maken van de teksten die hij geschreven heeft voor zijn eigen project: een zelfvoorzienend ecodorp binnen de grenzen van de gemeente Borger-Odoorn. De tekst over permacultuur komt uit de gratis downloadbare cursus van Layout en Samenstelling: Sharon Nethercott Foto s: Diverse internetsites en Sharon Nethercott

PROJECTPLAN VOOR VESTIGING VAN EEN Anastasiadorp ANASTASIADORP. als zelfvoorzienend Ecodorp binnen de grenzen van de gemeente Borger-Odoorn

PROJECTPLAN VOOR VESTIGING VAN EEN Anastasiadorp ANASTASIADORP. als zelfvoorzienend Ecodorp binnen de grenzen van de gemeente Borger-Odoorn Concept Januari 2010 PROJECTPLAN VOOR VESTIGING VAN EEN Anastasiadorp ANASTASIADORP Visie: "Een wereld waar de mens in harmonie leeft, met elkaar en met de natuur in al zijn verscheidenheid." Missie: "Het

Nadere informatie

DORPSTÚN MAKKUM. OCHTENDRUMOER wolkom

DORPSTÚN MAKKUM. OCHTENDRUMOER wolkom DORPSTÚN MAKKUM OCHTENDRUMOER wolkom Wat presenteer ik jullie over Ontstaan van MAD Ontstaan van de voedsel-dorpstuin Woord over Permacultuur Tips Makkum? Makkum Aantrekkelijk & Ontstaan van MAD Wat willen

Nadere informatie

Velt presenteert: de ecotuin

Velt presenteert: de ecotuin Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet

Nadere informatie

Een duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties in gevaar te brengen 1.

Een duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties in gevaar te brengen 1. Duurzaamheidsbeleid De bijzondere locatie van Buitenkans Kinderopvang bij het stadslandbouwproject biedt een uitstekende basis voor duurzame kinderopvang. Natuur, ons voedselketen en respect voor mens

Nadere informatie

Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel

Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Lente, de eetbare tuin en permacultuur, onze toekomst Ik voel het als ik buiten loop, het wordt warmer, het wordt lente. Ik zie de eerste knoppen in de planten in de tuin en zie de knoflook en ui, die

Nadere informatie

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Inhoudsopgave 1. Doelstelling... 3 2. Inleiding... 4 3. Wat is duurzaamheid?... 5 4. Lange termijn perspectief (..2030)... 6 5. Actieprogramma... 7 6. Financiële paragraaf...

Nadere informatie

Groenkracht Beleidsplan

Groenkracht Beleidsplan Groenkracht Beleidsplan De doelstelling van de Stichting Groenkracht is het verbinden van personen en plaatsen in Delft en omgeving om eenieder bewust te maken van de mogelijkheden van duurzaam voedsel

Nadere informatie

Permacultuur. Ontwerpen met de natuur. D.P. Beerda MSc

Permacultuur. Ontwerpen met de natuur. D.P. Beerda MSc Permacultuur Ontwerpen met de natuur D.P. Beerda MSc. www.permacultuurnederland.org douwebeerda@gmail.com 06-36141205 Inhoudsopgave Permacultuur als ontwerpsysteem Geschiedenis en ontwikkeling Hoe werkt

Nadere informatie

Introductie. Wat is Permacultuur?

Introductie. Wat is Permacultuur? Introductie Queensland, Australië. Midden in een tropische vruchtenjungle kijk ik verwonderd om me heen: 17 soorten bananen, 3 soorten passievruchten, sinaasappelen, mango`s, sterfruit, lychee`s grapefruits,

Nadere informatie

Op weg naar Duurzaam Breda!

Op weg naar Duurzaam Breda! Een initiatief van betrokken burgers Op weg naar Duurzaam Breda! De belangrijkste uitdaging voor de samenleving is weer binnen de draagkracht van de aarde te gaan leven. We leven al lang niet meer van

Nadere informatie

De kritische consument

De kritische consument De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als

Nadere informatie

Wijsheid (343, 369,374, 395, 400, 446) 343. Het Licht in de mens

Wijsheid (343, 369,374, 395, 400, 446) 343. Het Licht in de mens Wijsheid (343, 369,374, 395, 400, 446) 343. Het Licht in de mens 16-02-2014 Het thema van vandaag is Wijsheid Hoe we wijs kunnen handelen heb ik verstopt in de volgende preek Elk mens heeft een Licht in

Nadere informatie

Leerdoelen en kerndoelen

Leerdoelen en kerndoelen Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de

Nadere informatie

HELENDE ARCHITECTUUR met als inspiratie de natuur

HELENDE ARCHITECTUUR met als inspiratie de natuur HELENDE ARCHITECTUUR met als inspiratie de natuur architect Huub van Laarhoven (www.vanlaarhovencombinatie.nl) Gebouwen en ontwerpen moeten ons helpen om in harmonie te leven met onze omgeving. Er bestaat

Nadere informatie

UNITING THE ORGANIC WORLD

UNITING THE ORGANIC WORLD International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit

Nadere informatie

Ontwikkeling Konneweg 6 e.o. Gemeente Westvoorne. Paul Zuidgeest Landschapsarchitectuur

Ontwikkeling Konneweg 6 e.o. Gemeente Westvoorne. Paul Zuidgeest Landschapsarchitectuur Ontwikkeling Konneweg 6 e.o. Gemeente Westvoorne Paul Zuidgeest Landschapsarchitectuur 1 Ontwikkeling Konneweg 6 e.o. Gemeente Westvoorne Versie 1.1 Opdrachtgevers: De heren Brokking, Hoogland en Varekamp

Nadere informatie

Programma 27, 28 & 29 maart

Programma 27, 28 & 29 maart Programma 27, 28 & 29 maart Tijdens dit weekend staat op Ecodorp Ppauw de bodem centraal. De bodem heeft hier jarenlang begraven gelegen en het wordt hoog tijd de bodem weer wat ruimte en lucht te gunnen.

Nadere informatie

NATUUR EN BIODIVERSITEIT

NATUUR EN BIODIVERSITEIT NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

Missie en visie Landschap Overijssel

Missie en visie Landschap Overijssel Missie en visie Landschap Overijssel Inhoudsopgave 1. Welkom 2. Onze missie 3. Onze visie 4. Onze kernwaarden, waardevol landschap 5. Onze kerncompetenties 6. Onze kerntaken 7. Onze afweging 8. Onze rollen

Nadere informatie

Afhankelijk van de natuur vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62385

Afhankelijk van de natuur vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62385 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62385 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Zetten 2025 Levendig, verbonden en duurzaam

Zetten 2025 Levendig, verbonden en duurzaam Zetten 2025 Levendig, verbonden en duurzaam Zicht op Zetten Wij zijn Zicht op Zetten, een burgerinitiatief waarvoor circa twintig Zettenaren zich vrijwillig inzetten. We zijn gestart met de wens om vanuit

Nadere informatie

Waar halen ze de ENERGIE. vandaan? Leerlijn

Waar halen ze de ENERGIE. vandaan? Leerlijn Leerlijn Waar halen ze de ENERGIE vandaan? Inleiding De lesmethode van Solarkids heeft een doorgaande leerlijn voor het basisonderwijs. De leerlijn is gebaseerd op de kerndoelen die zijn opgelegd door

Nadere informatie

Natuur- en Milieuonderwijs in het Boliviaanse Amazonegebied

Natuur- en Milieuonderwijs in het Boliviaanse Amazonegebied Natuur- en Milieuonderwijs in het Boliviaanse Amazonegebied Natuur- en Milieuonderwijs in het Boliviaanse Amazonegebied Een fotoverslag van het project Natuur- en Milieuonderwijs in het Boliviaanse Amazonegebied

Nadere informatie

Kavelpaspoort De Hoofdstructuur Kavels H 5 t/m H 7 Oostindie - De Hoven

Kavelpaspoort De Hoofdstructuur Kavels H 5 t/m H 7 Oostindie - De Hoven Kavelpaspoort De Hoofdstructuur Kavels H 5 t/m H 7 Oostindie - De Hoven Kavelpaspoort De Hoofdstructuur De Hoven; het stedenbouwkundig ontwerp Het stedenbouwkundig ontwerp van De Hoven vloeit voort uit

Nadere informatie

Wijsheid (343, 369,374, 395, 400, 446, 504, 512, 527) 343. Het Licht in de mens 16 februari 2014

Wijsheid (343, 369,374, 395, 400, 446, 504, 512, 527) 343. Het Licht in de mens 16 februari 2014 Wijsheid (343, 369,374, 395, 400, 446, 504, 512, 527) 343. Het Licht in de mens 16 februari 2014 Het thema van vandaag is Wijsheid Hoe we wijs kunnen handelen heb ik verstopt in de volgende preek Elk mens

Nadere informatie

Ruimte voor Limburg. Limburg in VORm: Ruimtelijke ontwikkelingen in balans

Ruimte voor Limburg. Limburg in VORm: Ruimtelijke ontwikkelingen in balans Ruimte voor Limburg Limburg in VORm: Ruimtelijke ontwikkelingen in balans Colofon Uitgave: Provincie Limburg Postbus 5700 6202 MA Maastricht Tel.: +31 (0)43 389 99 99 Fax: +31 (0)43 361 80 99 E-mail: postbus@prvlimburg.nl

Nadere informatie

Kavelpaspoort de Winding Kavel H35 t/m H43 Oostindie - De Hoven fase 2B

Kavelpaspoort de Winding Kavel H35 t/m H43 Oostindie - De Hoven fase 2B Kavelpaspoort de Winding Kavel H35 t/m H43 Oostindie - De Hoven fase 2B Kavelpaspoort De Hoofdstructuur De Hoven; het stedenbouwkundig ontwerp Het stedenbouwkundig ontwerp van De Hoven vloeit voort uit

Nadere informatie

Voorwoord. Voorwoord 9

Voorwoord. Voorwoord 9 Voorwoord Pierre Rabhi, filosoof, pionier in Frankrijk van de ecologische landbouw en oprichter van de kolibrie-beweging, vertelt de legende van de kolibrie, een legende afkomstig van de oorspronkelijke

Nadere informatie

Ontwerp Gezonde Systemen

Ontwerp Gezonde Systemen Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

Drenthe. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Drenthe. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens. CDA - windmolens op land in dragen bij aan de opgave waarvoor afspraken zijn gemaakt. Als er nog extra windmolens bijkomen bovenop de huidige afspraken is een gedegen gebiedsproces voorwaarde. Het zal

Nadere informatie

Ravenswoud. Ons aanbod. Behandeldoel

Ravenswoud. Ons aanbod. Behandeldoel Ravenswoud In de landelijke omgeving van Oosterwolde en Appelscha staat onze boerderij Ravenswoud. Je kunt voor korte tijd opgenomen worden, om een pas op de plaats te maken, voordat je verder aan de slag

Nadere informatie

Een ruim stuk grond, met 18 zowel kleinere als grotere Zweedse huisjes, in een vorm waarbij een goede balans bestaat tussen ecologisch en luxe,

Een ruim stuk grond, met 18 zowel kleinere als grotere Zweedse huisjes, in een vorm waarbij een goede balans bestaat tussen ecologisch en luxe, Een ruim stuk grond, met 18 zowel kleinere als grotere Zweedse huisjes, in een vorm waarbij een goede balans bestaat tussen ecologisch en luxe, tussen samen en privacy, en waar het vooral ook erg groen

Nadere informatie

Maak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo

Maak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen

Nadere informatie

QUINTA ESSENTIA. 3-daagse workshop. rond persoonlijke vervulling, gezondheid en geluk

QUINTA ESSENTIA. 3-daagse workshop. rond persoonlijke vervulling, gezondheid en geluk QUINTA ESSENTIA 3-daagse workshop rond persoonlijke vervulling, gezondheid en geluk DE KERN VAN DE ZAAK Alleen geluk en welzijn zijn echt. Al het andere verbleekt. De ware juwelen van vervulling, geluk

Nadere informatie

STAD IN ZICHT 0-99. in de buurt van geluk

STAD IN ZICHT 0-99. in de buurt van geluk in de buurt van geluk wie zijn wij? STAD Jeroen van der Zant Johan Vlug Menno Vergunst Henk Schuitemaker Narda Beunders Lidewij Lenders communicatie-adviseur, bewoner IJburg landschapsarchitect VLUGP,

Nadere informatie

STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN artikel 14

STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN artikel 14 PROVINCIE LIMBURG 63-34001 STAD TONGEREN BIJZONDER PLAN VAN AANLEG "ZONEVREEMDE TERREINEN EN GEBOUWEN VOOR SPORT-, RECREATIE- EN JEUGDACTIVITEITEN" 10 - Honden Sport Club Tongeren Opgesteld volgens artikel

Nadere informatie

Zondag 14 juni 2015 : groeien in overgave

Zondag 14 juni 2015 : groeien in overgave Zondag 14 juni 2015 : groeien in overgave Bij Marcus 4 : 26 34 Wat ben je gegroeid! Wie van ons herinnert zich niet deze opmerking van tantes en ooms, van oma s en opa s en kennissen? Van tijd tot tijd

Nadere informatie

BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT?

BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT? BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT? Agenda Tuinieren vroeger Wat is biologisch moestuinieren? 10- stappencursus Je eigen moestuin (NTR: thuisacademie - Filmpjes) Pauze Hoe start ik een moestuin?

Nadere informatie

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de STEM VOOR TIJD VOOR VERANDERING HET VERKIEZINGSPROGRAMMA IN 5 MINUTEN GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018. Wij kiezen ervoor om de

Nadere informatie

upspiral randerij -

upspiral randerij - meer nieuwe banen voor uw regio (100 den) meer grondstoffen meer biodiversiteit meer klimaatcontrole meer vruchtbare bodem meer schone lucht meer schoon water meer veerkracht meer gezondheid meer plezier

Nadere informatie

Ontstaan. Onderdeel Onderwerpen Beelden. Logo, foto s, plattegrond met route beschrijving

Ontstaan. Onderdeel Onderwerpen Beelden. Logo, foto s, plattegrond met route beschrijving Onderdeel Onderwerpen Beelden 6. Stichting E.V.A. -ontstaan -filosofie -E.V.A. concept -adres -routebeschrijving Logo, foto s, plattegrond met route beschrijving Ontstaan De Stichting E.V.A.- Ecologisch

Nadere informatie

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester

Nadere informatie

Gemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening

Gemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening ** Vastgesteld oktober 2014 Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening Visie verplaatsing nietagrarische bedrijven binnen het buitengebied Status: vastgesteld door de gemeenteraad van Houten d.d.

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

NutsTuinBuurt in het kort Een nieuwe ontwikkelmethode voor suburbane woonomgevingen. (Samenvatting van het rapport NutsTuinBuurt)

NutsTuinBuurt in het kort Een nieuwe ontwikkelmethode voor suburbane woonomgevingen. (Samenvatting van het rapport NutsTuinBuurt) NutsTuinBuurt in het kort Een nieuwe ontwikkelmethode voor suburbane woonomgevingen. (Samenvatting van het rapport NutsTuinBuurt) Opdracht: Eigen studie Locatie: Hoofddorp Opdrachtgever: n.v.t. Planperiode:

Nadere informatie

Lievegoed Kliniek. Ons aanbod. Behandeldoelen. Opname Je kunt bij ons terecht voor een kortdurende

Lievegoed Kliniek. Ons aanbod. Behandeldoelen. Opname Je kunt bij ons terecht voor een kortdurende Lievegoed Kliniek De kliniek staat in een rustige, groene omgeving. Er zijn verschillende mogelijkheden: groepsbehandeling en individuele behandeling, dat kan poliklinisch of in. Ook een korte opname in

Nadere informatie

Het milieu is rechtstreeks verantwoordelijk voor onze gezondheid (zuivere lucht, zuiver water zijn nodig om te overleven.)

Het milieu is rechtstreeks verantwoordelijk voor onze gezondheid (zuivere lucht, zuiver water zijn nodig om te overleven.) Samenvatting door een scholier 988 woorden 20 mei 2015 0 keer beoordeeld Vak Biologie Welke soorten verontreiniging van het milieu kennen we? Lucht verontreiniging Water verontreiniging Bodem verontreiniging

Nadere informatie

Welke waarden spelen een rol bij de keuze voor afvalsystemen?

Welke waarden spelen een rol bij de keuze voor afvalsystemen? Welke waarden spelen een rol bij de keuze voor afvalsystemen? Waardenkaart Afvalsystemen Gemeente Amsterdam en Gemeente Rotterdam w De ArgumentenFabriek De Waardenkaart september 2017 Wat staat waar in

Nadere informatie

Vriendenerf. Een duurzaam CPO-project voor vijftigplussers. Impressie van Vriendenerf (ontwerp: atelier GROENBLAUW)

Vriendenerf. Een duurzaam CPO-project voor vijftigplussers. Impressie van Vriendenerf (ontwerp: atelier GROENBLAUW) Vriendenerf Een duurzaam CPO-project voor vijftigplussers Impressie van Vriendenerf (ontwerp: atelier GROENBLAUW) Werkdocument Visie en ambitie Versie 1.0, 16 september 2012 1 Visie en ambitie Vriendenerf

Nadere informatie

Noord-Holland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Noord-Holland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens. CDA - Het CDA is altijd terughoudend geweest met het plaatsen van wind op land. In het kader van het nationaal klimaatakkoord zien we wel ruimte voor me er wind op land. Hier worden bij voorkeur locaties

Nadere informatie

Duurzame stroom in het EcoNexis huis

Duurzame stroom in het EcoNexis huis Groepsopdracht 1 Duurzame stroom in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit, en de welvaart stijgt ook steeds meer. Daarom neemt de vraag naar energie (elektriciteit, gas, warmte) wereldwijd

Nadere informatie

BOUWEN AAN BEWUSTWORDING PROJECTENBOEK EERSTE FASE

BOUWEN AAN BEWUSTWORDING PROJECTENBOEK EERSTE FASE LAAT JE VERWONDEREN DOOR HET PLANTENRIJK BOUWEN AAN BEWUSTWORDING PROJECTENBOEK EERSTE FASE 2017-2020 Von Gimborn Arboretum wordt Nationaal Bomenmuseum Zonder bomen en andere planten kunnen mens en dier

Nadere informatie

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID

Lesbrief. aardrijkskunde DUURZAAM PRODUCEREN OPDRACHT 1 - DUURZAAMHEID Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO DUURZAAM PRODUCEREN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

Meerjarenplan. Vereniging Plaatselijk Belang Hoonhorst 2013-2016

Meerjarenplan. Vereniging Plaatselijk Belang Hoonhorst 2013-2016 Meerjarenplan Vereniging Plaatselijk Belang Hoonhorst 2013-2016 Inleiding Dit meerjarenplan is het vervolg op het meerjarenplan 2009 2012. Veel uit het vorige plan is gerealiseerd, maar er zijn ook projecten

Nadere informatie

GGD Heerlen een BREEAM Very Good gebouw

GGD Heerlen een BREEAM Very Good gebouw GGD Heerlen een BREEAM Very Good gebouw Het GGD gebouw vóór de renovatie.. Kenmerken Het kantoorgebouw ligt op een perceel van in totaal 0,53 hectare dat wordt gedeeld met de ambulancepost. Het kantoorgebouw

Nadere informatie

WINDPARK KOUDUM EEN VERKENNING VAN DE MOGELIJKHEDEN

WINDPARK KOUDUM EEN VERKENNING VAN DE MOGELIJKHEDEN WINDPARK KOUDUM EEN VERKENNING VAN DE MOGELIJKHEDEN WAT HEEFT DIT MET WINDENERGIE TE MAKEN? Begrafenisvereniging Zurich in nieuw pak gestoken Judovereniging Witmarsum nieuwe mat WAT HEEFT DIT MET WINDENERGIE

Nadere informatie

Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling. Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur

Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling. Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur Inhoud presentatie 0. Hoe omgaan met ambities 1. Wat is het Ecomunitypark 2. Voor wie is het park 3. Van samenwerking

Nadere informatie

Overzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.

Overzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Dorpsraad Kermt. Visietekst. 1. Situering. 2. Behoeften

Dorpsraad Kermt. Visietekst. 1. Situering. 2. Behoeften Dorpsraad Kermt Visietekst 1. Situering Meer en meer burgers krijgen het gevoel dat de ziel verdwijnt uit onze deelgemeente. De toekomstplannen die er voor onze deelgemeente gemaakt worden, liggen onvoldoende

Nadere informatie

Werken en Leven in een Groene Hoeksche Waard. Verkiezingsprogramma GroenLinks Hoeksche Waard 2014-2018. "Alles van waarde is weerloos"

Werken en Leven in een Groene Hoeksche Waard. Verkiezingsprogramma GroenLinks Hoeksche Waard 2014-2018. Alles van waarde is weerloos Verkiezingsprogramma GroenLinks Hoeksche Waard 2014-2018 Werken en Leven in een Groene Hoeksche Waard "Alles van waarde is weerloos" Lucebert Dat moet dus beschermd worden 1 December 2013 Inhoud 1. Maatschappelijke

Nadere informatie

Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis

Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Werkblad 1, mbo Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit al jaren vrij stevig. En de wereldwijde behoefte aan energie groeit mee: we kúnnen simpelweg niet meer zonder

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen

Alternatieve energiebronnen Alternatieve energiebronnen energie01 (1 min, 5 sec) energiebronnen01 (2 min, 12 sec) Windenergie Windmolens werden vroeger gebruikt om water te pompen of koren te malen. In het jaar 650 gebruikte de mensen

Nadere informatie

DuurzaamAlmere.nl. Actief Groen. Landgoed Almere. Combineer stad en natuur. Verbind plaats en context. Themanummer februari 2011

DuurzaamAlmere.nl. Actief Groen. Landgoed Almere. Combineer stad en natuur. Verbind plaats en context. Themanummer februari 2011 Actief Groen Landgoed Almere Landgoed Almere Themanummer 02 What s in a name? Hoe je de stad ook wilt noemen, het is duidelijk dat Almere een stad is, waarin Themanummer februari 2011 zowel het groen als

Nadere informatie

Samen, duurzaam doen!

Samen, duurzaam doen! Samen, duurzaam doen! Een online platform voor duurzaamheid in de Kromme Rijn en Utrechtse Heuvelrug Transitie: We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken Jan

Nadere informatie

Toelichting infopaneel energie

Toelichting infopaneel energie Inleiding Waarom zouden we voor hernieuwbaar energie gaan? De 3 begrippen die bij transitie aan bod zijn gekomen sluiten volledig aan bij het gebruik van hernieuwbare energie. 1 Om ons milieu te sparen

Nadere informatie

Afhankelijk van de natuur. banner. Green Science CITAVERDE. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.

Afhankelijk van de natuur. banner. Green Science CITAVERDE. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs. banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Green Science CITAVERDE 12 juli 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/81673 Dit lesmateriaal is gemaakt met

Nadere informatie

NATIONALE BOOMFEESTDAG

NATIONALE BOOMFEESTDAG NATIONALE BOOMFEESTDAG maart Boomfeestdag Rond het begin van de lente is het Nationale Boomfeestdag. Op deze dag planten scholieren uit het hele land bomen. Doelgroep Leerlingen van de hoogste klassen

Nadere informatie

HEILZAME KRINGLOPEN EN HET VAK VAN DE RUIMTELIJK VORMGEVER

HEILZAME KRINGLOPEN EN HET VAK VAN DE RUIMTELIJK VORMGEVER HEILZAME KRINGLOPEN EN HET VAK VAN DE RUIMTELIJK VORMGEVER In hoeverre kan het denken in heilzame kringlopen van invloed zijn op de invulling en uitwerking van ruimtelijke ontwerpen? International Architecture

Nadere informatie

LEVENSDORP. De Ecologische Dorpsgemeenschap als Basis voor een Duurzame Samenleving. Crealisatie van een Ethisch Planetaire Hartbeschaving

LEVENSDORP. De Ecologische Dorpsgemeenschap als Basis voor een Duurzame Samenleving. Crealisatie van een Ethisch Planetaire Hartbeschaving LEVENSDORP De Ecologische Dorpsgemeenschap als Basis voor een Duurzame Samenleving Crealisatie van een Ethisch Planetaire Hartbeschaving Paradijselijke Ruimten van Liefde op Geweldloze Dorpen van Leven

Nadere informatie

Iedereen kan Vergroenen

Iedereen kan Vergroenen Iedereen kan Vergroenen Voorop in de Vergroening Prijsvraag 2013 Aanleiding Lentiz LIFE College is een school voor VMBO en MBO (AOC), in een sterk geürbaniseerde omgeving (Schiedam). Met een AOC midden

Nadere informatie

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN Lezing ter gelegenheid van het GEO Promotion Congres van eigen bodem 10 maart 2017 Groningen. door prof. em. Pier Vellinga Waddenacademie Colin OPBOUW

Nadere informatie

Zeven hulpbronnen van vertrouwen. Door: Carlos Estarippa

Zeven hulpbronnen van vertrouwen. Door: Carlos Estarippa Zeven hulpbronnen van vertrouwen Door: Carlos Estarippa Geïnspireerd door het boek van Bertie Hendriks Dagboek van de Ziel. De zeven levensfasen (Hendriks, 2013) wil ik in onderstaand artikel beschrijven

Nadere informatie

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Veilig werken Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Programma voor vandaag: Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Kahoot Oefentoets bodemgebruik Veilig werken & Duurzaam bodemgebruik? Veilig werken & Duurzaam

Nadere informatie

TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN

TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN INHOUD De training is gebaseerd op 7 hoofdonderwerpen. De 7 sleutels tot positieve verandering: 1. Bevorder je positieve emoties 2. Denk positiever 3. Waardeer

Nadere informatie

De Gouden Zon. Borger. Leefgemeenschap Zorgboerderij. Informatiefolder

De Gouden Zon. Borger. Leefgemeenschap Zorgboerderij. Informatiefolder De Gouden Zon Borger Leefgemeenschap Zorgboerderij Informatiefolder De Gouden Zon Een thuis waar mensen met en zonder een verstandelijke en/of psychische beperking samenwonen Leefgemeenschap en zorgboerderij

Nadere informatie

VAN LANDGOED NAAR HET MALDENS GOED. Naar een duurzame verbindingszone tussen natuur en mens

VAN LANDGOED NAAR HET MALDENS GOED. Naar een duurzame verbindingszone tussen natuur en mens VAN LANDGOED NAAR HET MALDENS GOED Naar een duurzame verbindingszone tussen natuur en mens KERNPUNTEN VAN ONS PLAN: 1. Ontwikkeling van natuur in de directe leefomgeving. 2. Het creëren van een verbindingszone

Nadere informatie

Digipanel Duurzaamheid en Gebruik openbaar groen in de stad

Digipanel Duurzaamheid en Gebruik openbaar groen in de stad Digipanel Duurzaamheid en Gebruik openbaar groen in de stad November 2014 Eind oktober 2014 is er een enquête afgenomen onder het Digipanel Breda over het Uitvoeringsprogramma Klimaat en het vervolg hierop.

Nadere informatie

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens. CDA 2030: 49% CO2- reductie Om landelijke en internationale klimaatdoelstellingen te behalen, zijn ook grootschaliger projecten nodig. De Provincie kan een belangrijke rol vervullen door ontwikkelgebieden

Nadere informatie

Ons economische zelf. Over leven in een verdeelde wereld en hoe we samen ongedwongen naar huis kunnen gaan

Ons economische zelf. Over leven in een verdeelde wereld en hoe we samen ongedwongen naar huis kunnen gaan Ons economische zelf Over leven in een verdeelde wereld en hoe we samen ongedwongen naar huis kunnen gaan Plaatjes invoegen Contrast tussen overvloed en gebrek Contrast tussen genieten van materie en uitbuiten

Nadere informatie

Samen bruggen bouwen. Het manifest: de basis van en voor SDW

Samen bruggen bouwen. Het manifest: de basis van en voor SDW Samen bruggen bouwen Het manifest: de basis van en voor SDW Inhoud Samen bruggen bouwen 10 4 6 De basis van en voor SDW Waarom bestaat SDW? 8 Waar willen we naar toe? Van waaruit handelen wij? Onze belofte

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Nieuw Rijsenburg. Ons aanbod. Behandeldoelen

Nieuw Rijsenburg. Ons aanbod. Behandeldoelen Nieuw Rijsenburg Op de biologisch- dynamische boerderij Nieuw Rijsenburg bieden we psychiatrische zorg voor jongeren van 18 tot 28 jaar. Ons aanbod Je volgt een intensief behandelprogramma. We combineren

Nadere informatie

Romantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein

Romantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein Romantiek in een sprookjeslandschap Tekst: Fanny Storms Fotografie: Park van Beervelde Op een boogscheut van het drukke Gent treffen we het Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein betreden worden

Nadere informatie

Genieten van water in balans

Genieten van water in balans Genieten van water in balans Zwemmen in warm water Een ecologische zwemvijver kan prima worden bijverwarmd. Het zwemseizoen wordt hiermee verlengd: omdat het water in het voorjaar eerder warm is en in

Nadere informatie

Principeverzoek tot realisatie van Tiny Houses aan de Tijvert in Boxtel

Principeverzoek tot realisatie van Tiny Houses aan de Tijvert in Boxtel pwi I SO.00005350boxSO.00005350E C olleg e Registratienr.: BP18.00053 openbaar Ja Portefeuillehouder: P. van de Wiel Team: RMEO-Ruimtelijke Ontwikkeling Steller: YVHOUTS Betrokken medewerkers: Yorick van

Nadere informatie

Kavelpaspoort De Houtwallen Kavels H 29 t/m H 31 Oostindie - De Hoven

Kavelpaspoort De Houtwallen Kavels H 29 t/m H 31 Oostindie - De Hoven Kavelpaspoort De Houtwallen Kavels H 29 t/m H 31 Oostindie - De Hoven Kavelpaspoort De Houtwallen De Hoven; het stedenbouwkundig ontwerp Het stedenbouwkundig ontwerp van De Hoven vloeit voort uit de denkrichting

Nadere informatie

Samen, duurzaam doen!

Samen, duurzaam doen! Samen, duurzaam doen! Een E-platform voor duurzaamheid in de Utrechtse Heuvelrug Transitie: We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken Jan Rotmans hoogleraar transitie-management,

Nadere informatie

Inhoudsopgave 1. Brede School Schimortera (=BredeSchool Schimortera) 2. Doelstelling BSS 3. Mensvisie BSS 4. Mensvisie BSS 5. Pedagogische visie van B

Inhoudsopgave 1. Brede School Schimortera (=BredeSchool Schimortera) 2. Doelstelling BSS 3. Mensvisie BSS 4. Mensvisie BSS 5. Pedagogische visie van B November 2011 1 Inhoudsopgave 1. Brede School Schimortera (=BredeSchool Schimortera) 2. Doelstelling BSS 3. Mensvisie BSS 4. Mensvisie BSS 5. Pedagogische visie van BSS 6. Pedagogische dialoog Continuüm

Nadere informatie

Stadslandbouw komt in het buitenland en Nederland in verschillende varianten voor. Essentiële kenmerken en randvoorwaarden van stadslandbouw zijn:

Stadslandbouw komt in het buitenland en Nederland in verschillende varianten voor. Essentiële kenmerken en randvoorwaarden van stadslandbouw zijn: 1 Aan: de Raad van de Gemeente Dordrecht dtv de raadsgriffier Postbus 8 3300AA Dordrecht c.c.: College van Burgemeester en Wethouders Dordrecht, 1 november 2011 Betreft: Stadslandbouw in Dordrecht Geachte

Nadere informatie

Flevoland. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie

Flevoland. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie CDA - Ja. Het CDA zet de komende jaren in op zon, wind, aardwarmte en andere vormen van alternatieve. Het CDA steunt de provinciale beleidslijn. Dat geldt ook voor beleid dat al is ingezet, bijvoorbeeld

Nadere informatie

vrij zijn vrij wonen vrij leven creëer je eigen vrijheid

vrij zijn vrij wonen vrij leven creëer je eigen vrijheid vrij zijn vrij wonen vrij leven creëer je eigen vrijheid 1 2 bron: www.hamerenpark.nl 3 Een blik in de verte. Het raakt je hart. Ruimte om je heen en ruimte voor je plannen. Is dat wat je wilt? Het kan.

Nadere informatie

ontdek de kracht van het geven

ontdek de kracht van het geven ontdek de kracht van het geven Berghummerstraat 15 7591 GX Denekamp T 053 53 75 777 F 053-53 75 760 E gerardusmajella@zorggroepsintmaarten.nl ontdek de kracht van het geven 02 Welkom. Ontdek de kracht

Nadere informatie

LEVE(ND) ZUID-HOLLAND

LEVE(ND) ZUID-HOLLAND LEVE(ND) ZUID-HOLLAND Een aantrekkelijke provincie met 15 natuurtoppers* Initiatiefnemers: Geen prachtige landschappen zonder soortenrijkdom Zuid-Holland is een prachtige provincie met een grote diversiteit

Nadere informatie

SKH Zonnelicht. Pedagogisch beleid: liefde, licht, lucht

SKH Zonnelicht. Pedagogisch beleid: liefde, licht, lucht SKH Zonnelicht Pedagogisch beleid: liefde, licht, lucht SKH Zonnelicht biedt opvang voor kinderen van 0-12 jaar in de Openbare Montessorischool op de Gording 123 in Hoorn. SKH Zonnelicht biedt kinderdagopvang

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie