Sectorwerkstuk Informatie. Vmbo-tl

Transcriptie

1 Sectorwerkstuk Informatie Vmbo-tl Huygens College Bergmolen NX Heerhugowaard Tel. (072) Fax. (072)

2 Inhoudsopgave 1. INLEIDING Wat is de bedoeling? Vaardigheden TIJDPAD VMBO-TL 4 SECTORWERKSTUK KEUZE 1 ONDERZOEK EEN ACTUEEL ONDERWERP Het onderwerp van het sectorwerkstuk De onderzoeksvraag van het sectorwerkstuk Het vak en de deelvragen van het sectorwerkstuk Informatie verzamelen en verwerken KEUZE 2 DOE EEN EXPERIMENT KEUZE 3 ORGANISEER EEN ACTIVITEIT ONDERZOEK WELKE OPLEIDINGEN ER GEVRAAGD WORDEN IN EEN VAN DE BEROEPENVELDEN BINNEN JOUW SECTOR HET SCHRIFTELIJK VERSLAG TIEN TIPS VOOR HET SCHRIJVEN VAN EEN SECTORWERKSTUK DE PRESENTATIE DE BEOORDELING HET LOGBOEK Bijlage Beoordelingsformulier Sectorwerkstuk Bijlage Beoordelingsformulier Presenteren Sectorwerkstuk (versie docenten) Bijlage Beoordelingsformulier Presenteren Sectorwerkstuk (versie medeleerlingen) Versie

3 1. INLEIDING Eén van de onderdelen van het schoolexamen is het sectorwerkstuk. Dat is een grote onderzoeksopdracht waarmee je minstens 20 uur bezig bent. Het sectorwerkstuk gaat over een onderwerp dat te maken heeft met de beroepswereld in jouw sector. Door het maken van het sectorwerkstuk laat je zien dat je zelfstandig informatie kunt verzamelen, verwerken en presenteren. Je gaat samen met een klasgenoot werken aan een schriftelijk /inhoudelijk - en een presentatiedeel. Daarvoor moet je samen plannen en goede afspraken maken. Dit informatieboekje is een praktische handleiding bij het maken van het sectorwerkstuk. Het beschrijft hoe de keuze, de begeleiding en de beoordeling bij ons op school geregeld is en het geeft uitleg over de wijze waarop je het werk het beste kunt aanpakken. Tevens vind je in het boekje een logboek dat je tijdens het hele proces moet bijhouden. Beoordeling In de vierde klas van vmbo-tl wordt het sectorwerkstuk beoordeeld. De voor het sectorwerkstuk behaalde beoordeling is onderdeel van het examen en telt mee in de uitslagbepaling voor het diploma. Indien het sectorwerkstuk onvoldoende of onvolledig is, dan kan de leerling uitgesloten worden van het Centraal Examen en kan hij/zij kan daardoor geen diploma behalen. Op grond van het schriftelijk verslag/ uitwerking en de presentatie bepaalt de begeleidende (vak)docent de beoordeling voor het sectorwerkstuk die de leerling heeft behaald. Voor het sectorwerkstuk wordt een O-V-G beoordeling gegeven. De beoordeling komt, met het onderwerp, op je cijferlijst en telt mee in de slaag-/zakregeling. Bij de beoordeling wordt niet alleen naar het eindproduct gekeken. Ook het proces, de manier waarop het werk tot stand is gekomen, het bijhouden van het logboek, het regelmatig overleg met de begeleider speelt hierin een belangrijke rol. De beoordeling wordt gegeven door de begeleidende (vak)docent. Begeleiding Je vraagt een docent die les geeft in een vak dat veel te maken heeft met het door jullie gekozen onderwerp of hij/ zij jullie kan begeleiden. Wacht hier niet te lang mee! De docenten kunnen maar een beperkt aantal groepjes begeleiden. Mocht het vak niet helemaal overeenkomen met jullie onderwerp of sector is dat geen groot probleem. Je kunt ook aan een vakdocent vragen of hij/zij jullie kan helpen met het bedenken van een geschikt onderwerp. Vormgeving Je levert een schriftelijk verslag in en verzorgt een presentatie aan je ouders en je klasgenoten op de presentatieavond. Wij wensen jullie veel succes en plezier bij het maken van jullie werkstuk. We laten ons graag verrassen met originele uitwerkingen! Versie

4 1.1 Wat is de bedoeling? Het sectorwerkstuk bestaat uit 2 gedeelten: A: een onderzoeksvraag over een onderwerp uit de sector Keuzemogelijkheid A gedeelte : 1. Onderzoek een actueel onderwerp (zie verder blz.8) 2. Doe een experiment (zie verder blz. 11) 3. Organiseer een activiteit (zie verder blz. 12) B: een onderzoek naar opleidingen, beroepen en bedrijven die samenhangen met de onderzoeksvraag. (zie verder blz. 16) Het onderwerp van een sectorwerkstuk kies en bepaal je zelf. Je begeleidende vakdocent kan je daarmee helpen. Je maakt het werkstuk samen met een klasgenoot. Bespreek goed met je docent wat jullie willen gaan doen. Samen voer je de werkzaamheden zo veel mogelijk zelfstandig uit. Het kan echter voorkomen dat je vast dreigt te lopen en dat bijsturing van de begeleidend vakdocent nodig is. In een dergelijke situatie is het verstandig hulp te vragen. Ook is het de bedoeling dat je je begeleidende docent regelmatig op de hoogte houdt van je vorderingen per of op afspraak. Het sectorwerkstuk bestaat uit 6 stappen: 1. De voorbereiding en het werkplan 2. Het verzamelen en bewerken van informatie 3. De uitvoering ( alleen bij keuze 2 en 3) 4. Het interview 5. Het schriftelijke verslag 6. De presentatie aan ouders en leerlingen Wat moet je bij deze zes stappen doen? Op de volgende pagina s wordt dat verder uitgelegd. Het werkplan, het tijdig informatie verzamelen, de uitvoering, het schriftelijk verslag en de presentatie worden door je begeleider beoordeeld. Na goedkeuring van je begeleider ga je door naar de volgende stap. NB. De begeleidend docent bepaalt na de presentatie het uiteindelijke cijfer voor het sectorwerkstuk. Versie

5 1.2 Vaardigheden Voor het sectorwerkstuk verwerven leerlingen informatie, verwerken en verstrekken deze. De vaardigheden die aangesproken worden zijn: onderzoeken, plannen en organiseren, zelfstandig leren en reflecteren, samenwerken en overleggen, omgaan met druk en tegenslag, presenteren. Deelvaardigheden die leerlingen opdoen zijn: 1. Voor het verkrijgen van informatie - het zoeken op internet - het zoeken in een bibliotheek - het houden van een telefoongesprek waarin om informatie wordt gevraagd - het schrijven van een schriftelijk verzoek om informatie - het houden van een interview - het opstellen van een enquête - het bezoeken van een bedrijf/ winkel 2. Voor het verwerken van informatie - het lezen van teksten - het selecteren van informatie uit grotere teksten - het interpreteren van foto s - het maken van schema s, tabellen en grafieken 3. Voor het verstrekken van informatie - het maken van een schriftelijk verslag - het omgaan met apparatuur en software - het houden van een presentatie - het maken van een poster Je levert de eerste versie van het sectorwerkstuk uiterlijk dinsdag in en de definitieve versie op dinsdag Je hebt dus twee weken voor de aanpassingen die mogelijk nodig zijn. Tijdens de presentatieavond, begin februari, houd je een presentatie voor je ouders, je vakdocent en je medeleerlingen. Deze presentatie moet je vrijdag af hebben, zodat je hem kan laten controleren bij je begeleider. Versie

6 2. TIJDPAD VMBO-TL 4 SECTORWERKSTUK Datum Wat te doen? Hoe doe je dat? Door/bij wie? Week 39 (26-30 september) Introductie +instructie sectorwerkstuk - Afdelingsleider, coördinator en decaan Week 41 (10-14 oktober) Gymzaal ma Opgave partners, begeleiders en onderwerp. Doorgeven en invullen op lijst tijdens werkmiddag. Inleveren afdelingsleider, coördinator en/of decaan. Werkmiddag 1. 11, 12 of 13 oktober Van uur tot uur 1. Maak een keuze: - onderzoek een onderwerp - doe een experiment - organiseer een activiteit 2. Bedenken en formuleren van het onderwerp, hoofd- en deelvragen, experiment, product of de activiteit 3. Taakverdeling vastleggen 4. Vaststellen waar je de informatie vandaan gaat halen 5. Informatie verzamelen over de deelvragen 1. Beschrijf jullie keuze 2. Formuleer wat jullie gaan doen 3. Beschrijf de taakverdeling 4. Beschrijf waar je de informatie gaat halen; organisaties, bedrijven, personen, boeken, websites, etc. Begeleider ondersteunt en adviseert Week 49 (8 en 9 december) Leerlingbezoekdag 1. Informatie verzamelen over een relevante MBO opleiding 2. Interview voorbereiden, vragen opstellen en uitvoeren Bezoek aan opleiding van je keuze 1. Kies een opleiding binnen jullie sector. 2. verzamel de informatie van de website van het ROC. - Versie

7 Week 50 (12-16 december) Werkmiddag 2. Deadline inleveren: * onderzoeksvraag, experiment of activiteit * beschrijving * verzamelde informatie * taakverdeling * gedeeltelijke inhoud van het werkstuk Bij begeleider inleveren Week 51 (19-23 december) 1. Uitwerken van de informatie 2. Uitwerken interview 3. Uitwerken onderzoek, experiment, product, activiteit 1. Informatie verzamelen. 2. Experiment, product of activiteit voorbereiden en uitvoeren 3. Informatie schriftelijk vastleggen. Week 2 (09-13 januari) Week 4 (23-27 januari) Week 5 (30-03 januari) Week 6 Inleveren eerste versie sectorwerkstuk Inleveren definitieve versie sectorwerkstuk Afronden en laten controleren Presentatie Presentatieavond Bij begeleider Bij begeleider Bij begeleider Versie

8 A- GEDEELTE 3. KEUZE 1 ONDERZOEK EEN ACTUEEL ONDERWERP 3.1 Het onderwerp van het sectorwerkstuk Het bedenken van een boeiend onderwerp lijkt misschien gemakkelijker dan het is. Je moet een onderwerp kiezen waarbij je een vak betrekt. Je kunt eerst je onderwerp kiezen en dan je vak of andersom. Wat, als je geen onderwerp weet? Neem een onderwerp waar je al eens les over hebt gehad en diep dat uit of zoek een thema dat aansluit bij je interesses of je toekomstplannen (informatie decaan). Raadpleeg kranten of internetsites, brainstorm met medeleerlingen en docenten, of met mensen van buiten de school. Heb je een onderwerp en een vak, schrijf dan in je logboek op waarom je deze keuzes hebt gemaakt. Dus: Over welk onderwerp zou ik het willen hebben? Welk vak kan ik daarbij betrekken? Met wie wil ik het gaan uitvoeren? Aan welke begeleider denk ik dan? Zijn de afspraken vastgelegd? Je maakt een voorstel en een plan van aanpak en bespreekt dit met je begeleidend vakdocent. Je noteert het in het logboek. 3.2 De onderzoeksvraag van het sectorwerkstuk Het formuleren van een goede onderzoeksvraag is misschien wel het moeilijkste onderdeel van het maken van een sectorwerkstuk. Een goede onderzoeksvraag bepaalt echter wel je hele werkstuk. Stel je wilt een sectorwerkstuk schrijven over Tata Steel en daar het vak economie of scheikunde bij betrekken. Dat kan. De vraag is dan echter, wat wil je precies onderzoeken in de beperkte tijd die je hebt? Je kunt alle informatiebronnen raadplegen en je kunt natuurlijk kijken of je het bedrijf kunt bezoeken. Als je geen onderzoeksvraag weet, is het goed om eens te brainstormen over wat je al van het onderwerp af weet. a. Dat kun je doen met behulp van een begrippenschema. b. Schrijf alles op wat je te binnen schiet bij het zoekwoord. Bedenk welke woorden bij elkaar horen en waarom. Zet die woorden bij elkaar en omcirkel ze. Schrijf boven elke cirkel het begrip dat het beste past bij alle woorden in de cirkel. c. Geef met pijlen aan hoe deze begrippen met elkaar verbonden zijn. Versie

9 d. Je hebt nu een begrippenschema gemaakt. Bedenk met behulp van dit schema wat je graag zou willen onderzoeken in je sectorwerkstuk. De relatie tussen twee begrippen onderzoeken is meestal meer dan genoeg. e. Formuleer je onderzoeksvraag zo concreet mogelijk. Niet elke vraag is een goede onderzoeksvraag. f. Een andere mogelijkheid is: maak een schema door bij elke deelvraag steekwoorden of een korte samenvatting van wat je op wilt schrijven weer te geven. Een paar tips om tot een goede onderzoeksvraag te komen: 1. Maak een begrippenschema bij je onderwerp. 2. Probeer je vraagstelling altijd zo concreet mogelijk te maken. 3. Definieer de begrippen die in je vraagstelling voorkomen. 4. Probeer ook alvast te bedenken wat voor soort antwoorden op je onderzoeksvraag mogelijk zijn. 5. Laat anderen, docenten en medeleerlingen, kritisch naar je onderzoeksvraag kijken. 3.3 Het vak en de deelvragen van het sectorwerkstuk Formuleer altijd deelvragen die aansluiten op de hoofdvraag. Een voorbeeld: Hoofdvraag: Waarom is er de laatste 5 jaar zoveel geweld in Algerije. Vak: Aardrijkskunde of geschiedenis. Deelvragen: 1. Welke rol speelt het koloniale verleden bij het geweld in Algerije? 2. Spelen regionale verschillen een rol bij het geweld in Algerije? Het komt nogal eens voor dat je als je bezig bent met het bedenken van de deelvragen, je ook weer je hoofdvraag moet aanpassen. Dat hoort erbij. Het gaat er dus om dat je één hoofdvraag hebt, die je zo concreet mogelijk hebt geformuleerd. Omschrijf de begrippen duidelijk en geef aan welke relatie er tussen de begrippen wordt onderzocht. Maak aan de hand van de deelvragen duidelijk welk vak je bij het werkstuk betrokken hebt. Tot zover het WAT, nu is het nog zaak om het HOE van je werkstuk te bepalen. Daarbij kunnen de volgende vragen helpen: Wat ga ik doen om mijn onderzoeksvraag te beantwoorden? Wanneer ga ik wat doen? Hoeveel tijd schat ik dat elke activiteit kost? Hoe verdelen we de taken? Wie begeleidt ons? (De begeleider bewaakt de voortgang van je werkzaamheden en verzorgt de eindbeoordeling). Versie

10 3.4 Informatie verzamelen en verwerken Je weet nu wat je wilt. Nu komt het er op aan informatie te verzamelen om je onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. Probeer van begin af aan het materiaal dat je verzamelt systematisch en netjes te ordenen, anders weet je later bijvoorbeeld bij het maken van je literatuurlijst - niet meer wat je waar vandaan hebt. Noteer boek/bron + pagina met wat je hebt gevonden. Verslaglegging logboek: Wat leert dit onderzoek mij? a. Kan mijn onderzoek verbeterd worden? b. Wat moet er eigenlijk nog uitgezocht worden? c. Wat moet ik leren veranderen in mijn manier van werken? Noteer ook (samenwerkings)problemen in je logboek! Als je denkt dat je genoeg informatie verzameld hebt om je onderzoeksvraag te beantwoorden, kun je na overleg met je begeleider beginnen met het schrijven van je verslag. Dus: Informatie verzamelen: Hoe kom ik aan de informatie? a. Bedenken wat je nodig hebt voor je onderzoek. b. Verschillende soorten gegevens of bronnen opzoeken. Hoe verwerk ik mijn informatie? a. Gegevens ordenen. b. Gegevens met elkaar in verband brengen en/of verklaren. c. Bijhouden waar je wat hebt gevonden (bron + pagina). Wat is het antwoord op mijn vraag? a. Deelvragen beantwoorden. b. Hoofdvraag beantwoorden c. Wat is de conclusie van mijn onderzoek en hoe verhoudt deze zich tot mijn hypothese? Versie

11 4 KEUZE 2 DOE EEN EXPERIMENT We oefenen hier de wetenschappelijke methode om een experiment te doen. Het gaat hier om een stappenplan en technieken die gebruikt worden voor het onderzoeken van verschijnselen, waardoor nieuwe kennis wordt verworven of eerdere kennis wordt verbeterd en geïntegreerd. Denk bij een experiment aan practica bij biologie, scheikunde of natuurkunde. Je kunt bv. voedsel onderzoeken of inspanningsexperimenten met hartslagmetingen, invloed van straling van je mobiel, etc. 1. De onderzoeksvraag: Een goede vraag is van groot belang. Dit is de reden voor je onderzoek. Wat heb je aan het eind ontdekt? De keuze voor de juiste vraag is waarschijnlijk gebaseerd op een eerste waarneming die je hebt gedaan. hoe kan dat nou? 2. Hypothese: Dit is een waarschijnlijk/ mogelijk antwoord op je vraag die alleen is gebaseerd op je eerdere kennis en onderzoek 3. Materiaal: welke spullen en materiaal heb je nodig voor je onderzoek? 4. Methode onderzoek: verzamel algemene achtergrondinformatie die relevant is voor je vraag. Je kunt wetenschappelijke artikelen vinden met Google zoeken, Google Schloar, Google Trends etc. Wees wel kritisch bij het gebruik van je bronnen. 5. Experiment: Je experiment vormt de kern van je onderzoek. Je moet bijhouden wat je doet, welke materialen, diagrammen van de opzet van je experiment en stapsgewijze instructies/ procedures voor het uitvoeren. Een andere onderzoeker moet in staat zijn om op basis van jullie verslag het experiment te herhalen. 6. Gegevens: Je kunt twee soorten informatie verzamelen tijdens je experiment: - kwalitatieve (beschrijvende ) waarnemingen - kwantitatieve (metingen en waarden) waarnemingen Visuele weergaven (zoals grafieken) van de kwantitatieve gegevens moeten ook gemaakt worden. 7. Waarneming / resultaten: Dit zijn beschrijvende kwalitatieve waarnemingen die zijn gedaan voorafgaand aan, tijdens en na het experiment. Houd rekening met omgevingsfactoren, fouten die kunne optreden en eventuele andere gegevens die de resultaten kunnen hebben beïnvloed. 8. Conclusies: Nadat je het experiment hebt voltooid, schrijf je een conclusie in verhalende vorm, waarbij je de gegevens en waarnemingen analyseert en gebruikt om je oorspronkelijke vraag te beantwoorden. Je moet in staat zijn je oorspronkelijke hypothese te bewijzen of te ontkrachten. Versie

12 5 KEUZE 3 ORGANISEER EEN ACTIVITEIT Voordat je begint met het organiseren van een activiteit moet je wel een paar dingen weten. Je moet weten wat je wilt gaan doen, met wie enzovoort. Om je op weg te helpen staan de volgende aandachtspunten op een rijtje. Je kunt dit gebruiken als basis voor alle activiteiten die je wilt organiseren. Als je alle stappen doorlopen hebt is de organisatie va je activiteit in grote lijnen klaar, kun je de taken verdelen en laten uitvoeren. Veel succes! Wat willen we organiseren? Als je een activiteit wilt organiseren moet je goed weten wat je wilt gaan doen en keuzes maken met elkaar. Er zijn zoveel activiteiten die je kunt organiseren, kies er zorgvuldig een uit. Bedenk ook waarom je die activiteit wilt organiseren. Misschien kom je er niet gelijk met elkaar uit. Schrijf dan ieder voor zichzelf op waarom je die activiteit wilt doen. Gebruik argumenten. Als je er dan nog niet uitkomt moet je misschien een muntje gooien? Activiteit die we willen organiseren. Reden.. Materiaal Doelgroep Voor wie organiseer je de activiteit? Groep:. Leeftijd :.. Groepsgrootte :. (minimum/ maximum aantal deelnemers) Overleg met derden Wat je ook organiseert, je zult te moeten overleggen met andere gebruikers van de ruimte. Zoek contact met de mensen die je kunnen helpen en overleg wat er mogelijk is. Bespreek jullie plannen uitgebreid en vraag, waar nodig, assistentie. Overleg met. Waar en wanneer Vul in wanneer en waar de activiteit plaatsvindt. Versie

13 Let op de volgende zaken als jullie een datum prikken: - plan het niet te snel; zorg voor voldoende tijd om het voor te bereiden - Kijk of het past binnen de jaaragenda van de school Datum:. Ochtend / middag / avond / hele dag / hele dag en avond (doorhalen wat niet van toepassing is) Binnen activiteit / buiten activiteit (doorhalen wat niet van toepassing is) Locatie:.. Denk aan het volgende: - is de locatie groot genoeg? - zijn er toiletten? - is het materiaal wat je nodig hebt aanwezig, of moet je dat ergens anders vandaan halen? - is de locatie betaalbaar? - hoeveel begeleiding nodig / beschikbaar? - is de locatie makkelijk bereikbaar voor je doelgroep? Parkeerplaats nodig? De activiteit voorbereiden Omschrijving van de activiteit Tijdsduur:. Personen die uitvoeren: namen. Benodigde materialen:.. Je zult waarschijnlijk kosten moeten maken voor je activiteit. Maak een begroting en een plan hoe je de kosten er uit kunt halen. Begroting: Verwachte kosten Werkelijke kosten Locatie Versie

14 Materiaal Eten Drinken Bemensing Promotiemateriaal Geluidsinstallatie etc Communicatie Hoe ga je de deelnemers voor jullie activiteit benaderen? Er moeten natuurlijk wel mensen op af komen! Niet te weinig maar ook niet teveel! Maak een communicatieplan dat voor jullie uitvoerbaar is. Communicatieplan: Taakverdeling Een goede taakverdeling is het halve werk. Spreek goed met elkaar af wie wat gaat doen en wanneer het af moet zijn. Taak Wie Wanneer Spreek goed met elkaar een aantal momenten af waarop jullie overleggen. Generale Staat alles klaar voor de activiteit? Heeft iedereen zijn taak uitgevoerd? Weet iedereen wat hij/ zij moet doen? Maak een draaiboek van het uitvoeren van de activiteit. Draaiboek: Versie

15 Tijd.. De uitvoering Veel succes en veel plezier! Na afloop Het is belangrijk om met elkaar na te gaan of alles gelopen is op de manier zoals jullie gewild en gepland hadden. Versie

16 B GEDEELTE 6 ONDERZOEK OPLEIDINGEN IN HET MBO Voor het B gedeelte geldt het volgende: 1 onderzoek welke opleidingen er gevraagd worden in een van de beroepenvelden binnen jouw sector. 2 selecteer daarvan 2 opleidingen op MBO niveau. Onderzoek deze: toelatingseisen, gevraagde vaardigheden, studieduur, stages, toekomstperspectief. 3 schrijf een verslag van de leerlingbezoekdag, c.q. Open Dag, studie- experience 4 interview iemand die iets kan vertellen over een van de opleidingen. 1. Onderzoek. Kies met elkaar twee MBO opleidingen die passen bij het onderwerp van jullie sectiewerkstuk. Soms ligt het erg voor de hand, b.v. de opleiding sport en bewegingsleider bij een activiteit, maar het kan ook lastiger zijn. Kijk binnen de sector waar je onderwerp binnen valt. Blijf dicht bij je eigen interesse gebied. 2. Selecteer. Gebruik de websites van de ROC s in de omgeving om de informatie over de opleiding te vinden. Bekijk de filmpjes over de opleiding op de sites en bij 3. Schrijf. Voor het bezoek aan een ROC tijdens de leerlingbezoekdag in december krijg je een boekje mee met vragen en opdrachten. Dit gebruik je om een verslag van het bezoek te maken. Je mag ook een verslag schrijven van een Open Dag of een bezoek aan de studieexperience in Alkmaar. Maar let daarbij in je planning op de datum voor het inleveren van je sectorwerkstuk! 4. Interview. Dit moet je goed voorbereiden. Wie kan je vragen om jou iets te vertellen over de opleiding/ het werk waarin je geïnteresseerd bent? Misschien is er iemand in je omgeving die je kunt interviewen. Je kunt ook tijdens de leerlingbezoekdag iemand hiernaar vragen. Bereid je vragen goed voor. Bedenk vooraf ongeveer 5 vragen die je wilt stellen. Let er op dat dit open vragen zijn! Lees je eventueel nog in. Doel van het interview is om er achter te komen hoe de persoon op die opleiding/ werkplek terecht is gekomen en hoe het werk er in de praktijk uit ziet. Wat valt mee, wat valt tegen etc. Versie

17 7. HET SCHRIFTELIJK VERSLAG Raadpleeg bij het schrijven van je verslag: je werkplan, de informatie die je verzameld hebt en je logboek. Hoe moet het verslag er uit zien? Titelblad Op het titelblad staat de titel van je werkstuk, je naam en klas, de naam en klas van je partner, het vak, de datum van inleveren en de naam van je begeleider. Inhoud Raadpleeg inhoudsopgaven van boeken om te zien hoe een inhoudsopgave er uit kan zien. Voorwoord Een voorwoord kun je gebruiken om mensen te bedanken die je bij je sectorwerkstuk geholpen hebben. Je kunt in plaats van een voorwoord ook een slotwoord schrijven. 1 Inleiding Schrijf hier op wat je wilde onderzoeken en waarom. Vermeld de hoofd- en deelvragen en wat de bijdrage van het vak is. Schrijf zo mogelijk ook op welke resultaten je verwachtte en vertel hoe je aan het begin van je onderzoek op dit spoor bent gekomen (de hypothese). 2 Onderzoeksmethode Beschrijf hoe je te werk bent gegaan en waarom je voor een bepaalde manier van onderzoek (enquêtes, literatuurstudie, experimenten zoals bijv. bij natuurkunde etc.) gekozen hebt. 3 Resultaten Vermeld hier welke gegevens je gevonden hebt en geef die gegevens ordelijk weer. Maak zo mogelijk gebruik van tabellen en grafieken om je resultaten weer te geven. Zeer uitgebreide overzichten horen thuis in een bijlage. Beschrijf aan de hand van je logboek problemen die je bent tegengekomen. 4 Conclusies en discussie Geef een helder antwoord op de deelvragen en de hoofdvraag. Bespreek in hoeverre je conclusies anders zijn dan je verwachtingen aan het begin van het onderzoek. Bespreek waarom bepaalde uitkomsten al dan niet opvallend zijn. Denk eraan, in een conclusie mag geen nieuwe informatie staan! 5 Reflectie Raadpleeg je logboek en schrijf op wat de sterke en zwakke kanten van je werkstuk zijn, wat nog verder uitgezocht moet worden en wat je ervan geleerd hebt. Geef je eigen standpunt weer. Literatuurlijst Schrijf alle bronnen die je echt gebruikt hebt bij je werkstuk alfabetisch op: naam, voorletters, jaartal, titel, plaats, uitgever. Ook de internetsites! Versie

18 8. TIEN TIPS VOOR HET SCHRIJVEN VAN EEN SECTORWERKSTUK 1. Streef naar een werkstuk van ongeveer 10 pagina s exclusief bijlagen en illustraties. 2. Vraag je begeleider/afdelingsleider om eens een voorbeeld van een werkstuk te mogen inzien. 3. Probeer zo te schrijven dat een medeleerling je werkstuk begrijpt. 4. Beschrijf je onderzoek zo dat een doorsnee andere leerling je onderzoek zou kunnen uitvoeren met hetzelfde resultaat. 5. Neem functionele illustraties (afbeeldingen) op en geen illustraties ter versiering. Zet een nummer en een titel bij tabellen, kaarten en figuren, b.v. figuur 3.1 de stolpboerderij is de eerste figuur in hoofdstuk 3. Verwijs in de tekst naar kaarten, tabellen en figuren. 6. Bronvermeldingen: vermeld in je tekst waar je een bewering vandaan gehaald hebt zodat de lezer dat kan nazoeken. Algemeen sluit je je werkstuk af met een lijst van bronnen die je hebt gebuikt bij het maken van je werkstuk. 7. Begin elk hoofdstuk op een nieuwe pagina. 8. Vergeet niet de bladzijden van je verslag te nummeren. 9. Gebruik een spellingcontrole en/of laat iemand je werkstuk lezen voordat je de definitieve versie inlevert. 10. Geef je begeleider een exemplaar van je verslag en maak een kopie voor jezelf. Overleg met je begeleider over de vorm en de datum van je eventuele presentatie. Versie

19 9. DE PRESENTATIE Net als bij een praktische opdracht kan de mondelinge presentatie op verschillende manieren plaats vinden, namelijk in de vorm van: een posterpresentatie met toelichting, een presentatie met gebruik van audiovisuele hulpmiddelen en/of ICT, etc. Denk aan de volgende zaken voordat je je sectorwerkstuk presenteert: 1. Het is belangrijk dat je je verhaal goed voorbereidt: vertel alleen de hoofdzaken en zorg voor een afwisselende en vlotte presentatie. 2. Wat weet je publiek al van het onderwerp en hoe kun je daar rekening mee houden. 3. Ga je je publiek bij je presentatie betrekken? 4. Hoe ziet de ruimte er uit waar je je presentatie houdt? a. Waar zit je publiek en waar sta jij? b. Zijn er hulpmiddelen zoals een bord, een video, een kaart of een beamer aanwezig en ga je die gebruiken? Zo ja, probeer van te voren uit wat je ermee kunt. 5. Hoeveel tijd heb je voor je presentatie? Veelal zal het niet meer dan 10 á 15 minuten zijn. Denk aan de volgende zaken tijdens de presentatie van je sectorwerkstuk: 1. De eerste klap is een daalder waard: zorg voor een pakkend begin door een vraag te stellen en daarmee het publiek nieuwsgierig te maken of door iets bijzonders of leuks te vertellen wat verband houdt met jouw sectorwerkstuk. 2. Vertel in het begin kort waar je sectorwerkstuk over gaat en wat je tijdens de presentatie zult gaan vertellen. 3. Maak daarna het wat en hoe van het sectorwerkstuk verder duidelijk: wat heb je onderzocht en hoe ben je te werk gegaan. 4. Vertel kort welke resultaten je onderzoek heeft opgeleverd. Visualiseer zo mogelijk je resultaten aan de hand van kaarten, grafieken, tabellen, tekeningen, schema s. 5. Vertel welke conclusie je uit je resultaten trekt, welke verklaringen je voor de resultaten hebt en wat er aan het onderzoek verbeterd kan worden. 6. Het is belangrijk dat je uitstraalt dat jij je onderzoek de moeite waard vindt. 7. Praat duidelijk. 8. Kijk je publiek aan en probeer te reageren op reacties. Op de volgende pagina vind je het beoordelingsformulier aan de hand waarvan de beoordeling plaatsvindt. Versie

20 10. DE BEOORDELING In het hiernavolgende overzicht is aangegeven op welke zaken er wordt gelet bij de beoordeling. Het is tevens bedoeld als leidraad zodat je telkens jezelf kunt controleren of je op de goede weg bent. Heeft de probleemstelling een voldoende vakinhoudelijk niveau? - de duidelijkheid van de vraagstelling - de diepgang van de vraagstelling - de kwaliteit van de deelvragen - de relatie tussen de deelvragen en de probleemstelling Is de kwaliteit van het logboek voldoende? - invullen leerling-formulier t.b.v. 1 ste contact - contacten met vakdocenten - formulering probleemstelling Hoe ziet het plan van aanpak eruit? - duidelijkheid van het plan - uitvoerbaarheid van het plan - taakverdeling en tijdsplanning - bijstellen probleemstelling Zijn er voldoende gegevens verzameld? - niveau van de verzamelde gegevens - verscheidenheid van bronnen - actualiteit en omvang van bronnen Hoe is de kwaliteit van het logboek? - gemaakte keuzes - motivering van de keuzes - overzichtelijkheid Is de voorlopige inhoud van een voldoende vakinhoudelijk niveau? - ingaan op de hoofdvraag - niveau van de conclusie - wel of geen eigen mening Is het taalgebruik correct? - eigen woordgebruik - leesbaarheid voor doelgroep Hoe is de kwaliteit van het logboek? - gemaakte keuzes - motivering van de keuzes - overzichtelijkheid Versie

21 Heeft de leerling uit de informatiebronnen de juiste informatie gehaald, c.q. zijn voldoende waarnemingen gedaan en gegevens verzameld? - actualiteit van de informatie - betrouwbaarheid van de informatie - volledigheid van de informatie - zijn de metingen in redelijke overeenstemming met de theorie? - zijn de conclusies gebaseerd op de verzamelde informatie? Heeft de leerling de informatie / meetresultaten duidelijk geordend? - leesbaarheid en volledigheid van bv. diagrammen, grafieken en tabellen - zijn de illustraties functioneel Is de definitieve inhoud van een voldoende vakinhoudelijk niveau? - het beantwoorden van de probleemstelling - diepgang Van welk niveau is de opbouw? - de introductie van het onderwerp in de inleiding - de formulering van de probleemstelling - het ingaan op de hoofdvraag in de hoofdtekst - aansluiting van conclusies bij vraagstelling Hoe zijn de lay-out en de uiterlijke verzorging? - taalgebruik - literatuuropgave - overzichtelijkheid van lay-out - functioneel gebruik van verschillende lettertypen Van welk niveau is de presentatie? - gebruik van presentatiemiddelen - contact met het publiek - reageren op vragen - manier van spreken (tempo, woordkeus, wel of geen haperingen) Versie

22 11. HET LOGBOEK In het logboek (of wel: dagboek/labjournaal) staat wat je gedaan hebt bij je sectorwerkstuk: Waarom je een bepaald onderwerp en een bepaalde vraagstelling hebt gekozen en hoe je daartoe bent gekomen. De verschillende activiteiten die je hebt ondernomen, bijvoorbeeld naar de bibliotheek geweest. Hoeveel tijd elke activiteit gekost heeft. Wanneer je alleen hebt gewerkt en samen. Wat je activiteiten opleverden aan vragen en resultaten. Welke problemen je bent tegengekomen en hoe je die problemen hebt aangepakt. Wat je van elke fase van je werk aan het sectorwerkstuk geleerd hebt over je onderwerp, over onderzoek doen, over samenwerken met anderen. Maar vooral ook: wat je over jezelf hebt geleerd! Aan de hand van je logboek kunnen jij en je partner, maar ook jullie begeleider het proces volgen. LOGBOEK Stap 1: voorbereiding en oriëntatie Leerling naam: Klas: Leerling naam: : Klas: Activiteit Uren Wie Problemen en oplossingen Versie

23 LOGBOEK Stap 2: informatie verzamelen en verwerken/ uitvoering Leerling naam: : Klas: Leerling naam: : Klas: Activiteit Uren Wie Problemen en oplossingen Contactafspraken met begeleider: Datum Paraaf begeleider Versie

24 STOP en GO momenten Datum Actie LOGBOEK Stap 3: schrijven verslag Leerling naam: : Klas: Leerling naam: : Klas: Activiteit Uren Wie Problemen en oplossingen Versie

25 Contactafspraken met begeleider: Datum Paraaf begeleider STOP en GO momenten Datum Actie Versie

26 Bijlage Beoordelingsformulier Sectorwerkstuk Titel: Leerlingen: klas: klas: Docenten: vak: vak: Het proces: beoordeling van de voortgang van het werk (een planning maken, je eraan houden, op tijd inleveren, etc. Oriëntatie: Opstellen van een onderzoeksvraag en deelvragen Planning: Maken van een plan van aanpak, tijdsplan en taakverdeling Uitvoering: Minimaal 2x overleg met de begeleider over voortgang, bijhouden en laten aftekenen van het logboek Afronding: Op tijd inleveren van voorlopige en definitieve versie max. score score Toelichting / Opmerking / Afspraken Versie

27 De inhoud: beoordeling van de inhoud van het werk( niveau, originaliteit, afbakening van het onderwerp, logische opbouw, relatie onderzoeksvraag, onderzoek en conclusie. max. score score Toelichting / Opmerking / Afspraken Het proces: Zie blz Inhoud: Onderzoeksvraag, theorie, resultaten, conclusie, discussie, etc. Niveau/inzicht: Originaliteit, omvang, diepgang, creativiteit, kwaliteit bronnen Vormgeving: Titelpagina, lay-out, taal, spelling, verzorging, enz. B- deel Onderzoek naar opleiding, interview enz. Presentatie: Zie beoordelingsformulier presenteren sectorwerkstuk Totaal: 100 Beoordeling Puntentotaal Eindbeoordeling Datum: Handtekening begeleider: Versie

28 Bijlage Beoordelingsformulier Presenteren Sectorwerkstuk (versie docenten) Titel: Leerling: Juryleden: en Inhoud Logische opbouw Heldere formulering Diepgang Originaliteit Proces Presentatie Taalgebruik Interactie Materiaal gebruik Houding/ stemgebruik Tijdsmanagement max. score max. score score Toelichting score toelichting Versie

29 Totaal Inhoud + presentatie max. score 10 score toelichting Algemene opmerking: Datum: Handtekening juryleden Versie

30 Bijlage Beoordelingsformulier Presenteren Sectorwerkstuk (versie medeleerlingen) Titel: Leerling: Jurylid : 1 Het verhaal is voor iedereen goed te volgen (dus ook voor de leken ) 0 pt 1 pt 2 pt 2 Presentatie van jezelf wat betreft: houding, mimiek, lichaamstaal 0 pt 1 pt 2 pt 3 De PowerPoint (of andere vorm van presentatie) qua: opmaak, opbouw, fantasierijk en voegt iets toe 0 pt 1 pt 2 pt 4 De interactie met het publiek 0 pt 1 pt 2 pt 5 Tijdsduur, goed gebruik gemaakt van de 10 minuten 0 pt 1 pt 2 pt Algemene opmerking: Datum: Handtekening jurylid: Versie