BELEID TEN AANZIEN VAN DE HANDHAVING VAN PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEWONINGEN GEMEENTE GOEDEREEDE

Transcriptie

1 BELEID TEN AANZIEN VAN DE HANDHAVING VAN PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEWONINGEN GEMEENTE GOEDEREEDE - 1 -

2 Inhoud 1 INLEIDING Situatieschets recreatie in de gemeente Goedereede Probleemstelling/Omvang problematiek TOEPASSELIJKE WETTELIJKE BEPALINGEN Bestemmingsplan Woningwet Privaatrecht LANDELIJKE ONTWIKKELINGEN/RIJKSBELEID Uitgangspunten Oplossen van bestaande probleemsituaties Verruiming ruimtelijk beleid wonen in het landelijk gebied Persoonsgebonden beschikking en handhaving TOEKOMSTVISIE EN AMBITIE Toekomstvisie Motivering van het handhavingsbeleid Ambitie BELEID PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEWOONVERBLIJVEN IN DE GEMEENTE GOEDEREEDE Planologisch overgangsrecht Bewoningssituatie op 31 oktober Bewoningssituatie na 31 oktober Uitzonderingen op tijdelijk verblijf

3 6 UITVOERING VAN DE HANDHAVING Procesgerichte activiteiten Waarborgen ten aanzien van privacy Communicatie Monitoring en verantwoording Administratieve controles Inschrijving in het GBA Administratief onderzoek Fysieke controles (veldonderzoek) Juridische activiteiten Vooraankondiging bestuurlijke sancties Opleggen van bestuurlijke sancties Effectueren van sancties

4 1. Inleiding Burgemeester en wethouders van de gemeente Goedereede hebben het vermoeden dat recreatieverblijven in de gemeente, die bestemd zijn voor recreatieve doeleinden, op grote schaal in gebruik zijn als vast hoofdwoonverblijf. Dit fenomeen, dat landelijk en ook binnen het kabinet de afgelopen periode veel aandacht heeft gekregen, wordt aangeduid als permanente bewoning. Permanente bewoning van recreatiewoningen en appartementen tast de kwaliteit van de recreatie(terreinen) en recreatieve verblijfscapaciteit in de gemeente Goedereede aan. De problematiek heeft vooral een planologische karakter. Permanente bewoning van, recreatiewoningen en appartementen is in strijd met de recreatieve bestemming van recreatieterreinen, zoals neergelegd in de vigerende bestemmingsplannen van de gemeente Goedereede. De permanente bewoning van recreatiewoningen is tijdens de afspraken in het kader van de coalitievorming als probleem erkend. Besloten is om de leidraad van het ministerie nader uit te werken en om handhavend tegen de permanente bewoning op te treden Situatieschets recreatie in de gemeente Goedereede In de gemeente Goedereede staan veel zomerwoningen. Deze zomerwoningen staan op recreatieterreinen en in de duin- en buitengebieden t.w.: 1. Alexanderpark, Klepperweg 1 te 3253 LD Ouddorp Berkenhof-Zuid, Oude Nieuwlandseweg 1a te 3253 LL Ouddorp Berkenhof-Noord, Oude Nieuwlandseweg 4 te 3253 LL Ouddorp De Start Oude Nieuwlandseweg 47 te 3253 LL Ouddorp De Toekomst, Dijkstelweg 57 te 3253 TA Ouddorp Dijkstelweg 35 te 3253 TA Ouddorp. 1 recreatiewoning. 7. Dijkstelweg 59 te 3253 TA Ouddorp Dolphijn, Klarebeekweg 14 te 3253 LC Ouddorp Duinakker, Oude Nieuwlandseweg 9 te 3253 LL Ouddorp Groenedijk, Groenedijk te 3253 LB Ouddorp. 19 recreatiewoningen 11. Het Bosje, Oosterweg 2b te 3253 BT Ouddorp Het Kleine Verschil, Oosterweg ong. te Ouddorp Het Oude Nieuwland, Oude Nieuwlandseweg 11 te 3253 LL Ouddorp

5 14. Het Plaatje, Oostdijkseweg ong. te 3253 LM Goedereede. 1 recreatiewoning. 15. Horrelshoogte, Beatrixweg 2 te 3253 BB Ouddorp Jonkerstee, Pr. Hendrikweg 32 te 3253 BV Ouddorp Port Marina, Kabbelaarsbank te 3253 ME Ouddorp. 14 appartementen. 18. Scheerhoek, Kelderweg 44 te 3253 TD Ouddorp Klepperstee-Berk, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Duindoorn, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Eik, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Kastanje, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Linde, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Mimosa, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Plantaan, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Populier, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Prunus, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Vlier, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperstee-Wilg, Vrijheidsweg 1 te 3253 LS Ouddorp Klepperweg te 3253 LD Ouddorp Klingendaal te 3253 LE Ouddorp Maraat, Oude Nieuwlandseweg ong. te 3253 LL Ouddorp Noorderduin, Oude Nieuwlandseweg ong. te 3253 LL Ouddorp Noordweg te 3253 LK Ouddorp. 1 recreatiewoning. 35. Noordzeepark-Deltageul, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Doggersbank, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Grevelingen, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp

6 38. Noordzeepark-Haringvliet, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Hompelvoet, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Mosselbank, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Oosterplaat, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Veermansplaat, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Noordzeepark-Zuiderdiep, Oude Nieuwlandseweg 43 te 3253 LL Ouddorp Onderdemolen, Zuiderdiepstraatweg 2 te 3251 LW Stellendam Oude Nieuwlandseweg div. te 3253 LL Ouddorp Pinusoord, Oude Nieuwlandseweg 53a te 3253 LL Ouddorp Poldersbos, Westnieuwlandseweg te Ouddorp Gran Dorado Port Zélande, Port Zélande 2 te 3253 ME Ouddorp Pr. Hendrikweg ong. te 3253 BV Ouddorp Prinsenhof, Oude Nieuwlandseweg 53 te 3253 LL Ouddorp Stellingweg ong. te 3252 LS Goedereede. 1 recreatiewoning. 52. Strandweg ong. te 3253 LR Ouddorp. 1 recreatiewoning. 53. Toppershoedje, Strandweg 2-4 te 3253 LR Ouddorp West Nieuwlandseweg div. te Ouddorp Westeinde te 3253 LW Ouddorp Zomerhof, Dijkstelweg ong. te 3253 TA Ouddorp Zuiderdiepstraatweg div. te 3251 LW Stellendam

7 Ook zijn er binnen de gemeente Goedereede een aantal hotels, motels en appartementsgebouwen t.w.: 1. HCR Akershoek, Boompjes 1 te 3253 LC Ouddorp. 2. Motel de Goede Reede, Zuiderdiepstraatweg 28 te 3251 LW Stellendam. 3. Hotel De Gouden Leeuw, Markt 11 te 3252 BC Goedereede. 4. Pension De Schuur, Dorpsweg 26 te 3253 AH Ouddorp. 5. Koningspleisterplaats, Provincialeweg 18 te 3252 LR Goedereede Probleemstelling/Omvang problematiek In de politiek is er de afgelopen jaren in toenemende mate aandacht gekomen voor de handhaving ten aanzien van permanente bewoning van zomerwoningen. Tot op heden heeft de handhaving van recreatief gebruik van zomerwoningen niet de hoogste prioriteit gehad bij de gemeente Goedereede. Bekend is dat de Rijksoverheid grotere prioriteit aan handhaving in het algemeen geeft (gedogen gebeurt steeds minder), hier zal ook de gemeente Goedereede haar beleid op moeten afstemmen. Dit is dan ook een van de redenen dat de aanpak van de permanente bewoning van zomerwoningen is opgenomen als speerpunt in de gemaakte afspraken in het kader van de collegevorming voor de raadsperiode Een andere reden is dat permanente bewoning van zomerwoningen steeds meer toeneemt. Het waren voorheen voornamelijk oudere mensen van elders die zomerwoningen permanent bewoonden. Nu blijkt, in steeds grotere mate, dat mensen, ook jongeren, uit eigen bevolking hun toevlucht zoeken in zomerwoningen. Bekend is dat mensen hun woning verkopen en daarvoor in de plaats een zomerwoning hebben gekocht met de bedoeling deze permanent te gaan bewonen. Het beleid van de gemeente is dus dat permanente bewoning van zomerwoningen niet is toegestaan en moet worden aangepakt. De verbodsbepaling om een zomerwoning permanent te gaan bewonen is opgenomen in alle gemeentelijke bestemmingsplannen. Het actief gedogen van permanente bewoning van zomerwoningen (lees via inschrijving in het GBA register) vindt in deze gemeente, in tegenstelling tot vele andere gemeenten, niet plaats. Bij aankoop van een zomerwoning en/of bij een verbouwing daarvan ontvangt de eigenaar van de gemeente een schrijven waarin vermeld staat dat permanente bewoning van die zomerwoning niet is toegestaan. Recentelijk hebben de eilandelijke makelaars en notarissen een schrijven van de gemeente ontvangen waarin zij worden verzocht om kopers van zomerwoningen te wijzen op het verbod van permanent gebruik daarvan. Bij het vermoeden van permanent gebruik van een zomerwoning worden de gebruikers daarvan door de gemeente schriftelijk in kennis gesteld. In dat schrijven staat waarin tevens vermeld dat er controle zal plaatsvinden

8 2 TOEPASSELIJKE WETTELIJKE BEPALINGEN 2.1. Bestemmingsplan De aanpak om op te treden tegen permanente bewoning is gebaseerd op het bestemmingsplan, omdat dit het enige plan is op het gebied van de ruimtelijke ordening, dat een voor de burger bindend karakter heeft. In de gebruiksvoorschriften kan het verbod worden opgenomen tot het gebruiken, in gebruik geven of het laten gebruiken van recreatieverblijven op een wijze of voor doeleinden die strijdig zijn met de uit het bestemmingsplan voortvloeiende bestemming daarvan. Voor de mogelijkheid om op te treden tegen permanente bewoning binnen geldende bestemmingsplanvoorschriften is het van belang of er één of meerdere bestemmingsplannen gelden en hoe oud het betreffende plan is c.q. plannen zijn. Wanneer er meerdere bestemmingsplannen zijn die betrekking hebben op recreatieverblijven, verdient het uit oogpunt van rechtsgelijkheid wellicht de voorkeur om te komen tot een bestemmingsplan, bijvoorbeeld in de vorm van een partiële herziening, om daarmee permanente bewoning van recreatieverblijven tegen te gaan. Voor de verschillende recreatiegebieden gaan dan dezelfde voorschriften (regels) gelden inzake permanente bewoning, waarna vervolgens kan worden uitgegaan van één overgangsbepaling. Een belangrijke voorwaarde die bij deze vraag aan de orde komt is, of men via deze methode wel of geen nieuw overgangsrecht creëert, ten voordele van reeds bestaande situaties. In verband met het hierboven genoemde overgangsrecht worden de volgende opmerkingen gemaakt. De overgangsbepalingen in een bestemmingsplan zorgen ervoor, dat met name het bestaande gebruik binnen een bestemmingsplan kan worden gecontinueerd en worden tevens opgenomen t.b.v. de rechtszekerheid van belanghebbenden. Een belangrijke uitspraak van de Hoge Raad uit 1993 (gemeente Dalfsen) is, dat het overgangsrecht niet mag worden beperkt, in die zin dat rechtsopvolgers geen beroep kunnen doen op de overgangsbepaling. Met andere woorden rechtsopvolgers moeten een beroep kunnen doen op het overgangsrecht. Dit betekent dat het overgangsrecht in deze situatie objectgebonden blijft. Het betrof hier een uitspraak over permanente bewoning van recreatiebungalows, waarvan de Kroon vond dat deze niet toelaatbaar was, omdat het permanent bewonen van een recreatiebungalow niet aan een persoon kan worden gebonden, doch enkel en alleen aan het object. In een uitspraak van de afdeling Rechtspraak van de Raad van State uit 1998 inzake de partiële herziening van het gebruik van recreatieverblijven van de gemeente Norg is bepaald, dat het opnemen van persoonsgebonden overgangsrecht in de bestemmingsplanvoorschriften voortaan wél is toegestaan, indien de overgangsregeling voldoende waarborgen bevat, waardoor een niet gerechtvaardigde aantasting van gevestigde belangen op het moment van het van kracht worden van het plan, wordt voorkomen. Voor het optreden op grond van het bestemmingsplan ook van belang om te weten hoe oud een dergelijk plan is. De vraag hoe oud een bestemmingsplan is, is op twee punten van belang: In de eerste plaats moet worden nagegaan of het bestemmingsplan een (algemeen) gebruiksvoorschrift kent op grond waarvan het mogelijk is permanente bewoning van recreatieverblijven tegen te gaan (met name bij oudere bestemmingsplannen is dit niet altijd het geval). In de tweede plaats zal het naarmate het bestemmingsplan ouder is moeilijker zijn om te bepalen, welke recreatieverblijven op het moment van het van kracht worden van dat (oude) bestemmingsplan, permanent werden bewoond en daarmee onder het overgangsrecht vallen

9 Overigens is het bij elke vorm van beleid nodig om op enig moment vast te stellen welke recreatieverblijven worden bewoond en door wie. In de gemeente Goedereede zijn ten aanzien van de permanente bewoning van recreatiewoonverblijven de bestemmingsplannenvoorschriften van toepassing. Naam bestemmingsplan Klepperstee 1 e uitwerking Jonkerstee/ Het Bosje Oudeland en Oude Nieuwland 3 e herziening Recreatiegebied Westhoofd Recreatiegebied Dijkstelweg/ Klarebeekweg 2 e herziening Dorpsgebied Ouddorp Herziening diverse bestemmingsplannen Verblijfsrecreatie in verband met nietpermanente bewoning Duinlust/ Groene Weide Landelijk gebied 1 e herziening Vaststelling gemeenteraad Goedkeuring Relevante voorschriften Gedeput. Staten Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja in behandeling Dorpsgebied Ja Stellendam De Kriekel Ja Oostdijkseweg Ja Recreatiegebied Kabbelaarsbank Ja Ja Op basis van het bovenstaande overzicht kan worden geconcludeerd, dat in de gemeente Goedereede permanente bewoning van recreatiewoonverblijven op grond van de geldende bestemmingsplanvoorschriften niet is toegestaan. Voorts wordt gesteld dat de vigerende bestemmingsplannen actueel zijn

10 2.2. Woningwet Voor het (ver)bouwen of uitbreiden van een recreatiewoning is een bouwvergunning vereist. De vergunning moet worden geweigerd indien de aanvraag in strijd is met het bestemmingsplan. Een recreatiewoning moet minimaal voldoen aan bouwtechnische eisen die zijn vastgelegd in het Bouwbesluit. Daarnaast is het, op grond van artikel 60 van de Woningwet, verboden om zonder vergunning van burgemeester en wethouders een bestaand gebouw dan wel een gedeelte van een gebouw, dat niet als woning werd gebruik en ofschoon niet ongeschikt voor bewoning, als woning in gebruik te geven of te nemen. Dit instrument biedt dan ook veel mogelijkheden bij het tegengaan van permanente bewoning Privaatrecht De gemeente kan, als zij eigenaar van de grond is of de grond in erfpacht heeft in de koopovereenkomst of erfpachtovereenkomst bedingen dat desbetreffende recreatiewoningen niet permanent bewoond worden. De gemeente zou ook in het kader van het verlenen van medewerking aan een herziening van een bestemmingsplan een overeenkomst kunnen sluiten met bijvoorbeeld de recreatieondernemer, waarin wordt vastgelegd dat de ondernemer permanente bewoning op zijn terrein niet zal toestaan. Een privaatrechtelijke regeling voor het bestrijden van de problematiek "permanente bewoning recreatiewoningen" kan niet in de plaats van de publiekrechtelijke regeling worden gesteld, hooguit aanvullend als de gemeente tenminste zelf de gronden (recreatieterreinen) in eigendom heeft. De gemeente heeft bij het hanteren van privaatrechtelijke mogelijkheden rekening te houden met de tweewegen-/doorkruisleer (Windmill-arrest), dat wil zeggen: als er een publiekrechtelijke regeling is waarmee hetzelfde resultaat kan worden bereikt, dan is de privaatrechtelijke weg (als vervanging van het publiekrechtelijke instrument) meestal niet toegestaan, gelet op onder meer de belangen van derden

11 3 LANDELIJKE ONTWIKKELINGEN/RIJKSBELEID Naar aanleiding van de problematiek inzake permanente bewoning zijn vragen gesteld aan de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, mevrouw Sybilla M. Dekker. In een brief aan de tweede Kamer heeft zij de beleidskaders aangegeven om de deze problematiek aan te pakken. In onderstaande paragrafen worden de kaders van het te voeren beleid samengevat Uitgangspunten Bij het zoeken naar een oplossing voor de huidige problematiek ten aanzien van onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd door de Minister. Duidelijkheid voor de burger op korte termijn. Het streven naar duidelijkheid voor de burgers op een zo kort mogelijke termijn. De huidige, scheefgegroeide situatie moet worden opgelost en een toekomstige scheefgroei moet worden voorkomen. Slagvaardig en voortvarend. Streven naar een voortvarende oplossing van het langslepende probleem van de onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven. Vermindering van de handhavingslast voor gemeenten. Specifiek ten aanzien van de onrechtmatige bewoning vergt het handhaven van bestemmingsplannen, en zeker het louter via een handhavingsspoor recht trekken van de scheefgegroeide situatie, een relatief zware handhavingsinspanning van gemeenten. Streven naar een verlichting van deze handhavingstaak. Samenhangend ruimtelijk beleidskader voor reguliere woningbouw en Zeker nu in de praktijk een ontwikkeling gaande is waarin het onderscheid tussen een recreatiewoning en een reguliere woning vervaagt, ligt het voor de hand om het ruimtelijk beleid voor zowel gewone woningen als voor recreatiewoningen zo veel als mogelijk gelijk te trekken. Decentrale uitwerking. Bij de oplossing van dit probleem de bestaande verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen de overheden intact laten. Randvoorwaarde hierbij is dat de provincies en gemeenten vóór 31 december 2004 duidelijkheid geven aan de burgers

12 3.2. Oplossen van bestaande probleemsituaties Gezien de hardnekkigheid en indringendheid van de problematiek wil de Minister dat snel duidelijkheid geboden wordt voor de bestaande situaties. Hiervoor stelt zij om op rijksniveau een verruimd beleidskader aan te geven, dat vervolgens door gemeenten en provincies uitgewerkt en naar concrete situaties vertaald moet worden. Doel hiervan is om op een zo kort mogelijke termijn duidelijkheid te bieden voor de op 31 oktober 2003 voorkomende situaties van onrechtmatige bewoning. Voor alle situaties van onrechtmatige bewoning die ná 31 oktober 2003 ontstaan dient de gemeente terstond over te gaan tot actief handhavend optreden Verruiming ruimtelijk beleid wonen in het landelijk gebied De Minister is voornemens om in de Nota Ruimte aan provincies en gemeenten meer ruimte te bieden voor woningbouw in het buitengebied, niet zijnde de gebieden die in de Nota Ruimte als waardevol en/of kwetsbaar worden aangemerkt (Ecologische Hoofdstructuur, Vogel- en Habitatrichtlijngebieden, Natuurbeschermingswetgebieden, de huidige Bufferzones en de in de Nota Ruimte nader te bepalen (delen van) Nationale Landschappen). Dit betreft niet alleen de nieuwbouw van woningen, maar ook het realiseren van functieveranderingen en het herbestemmen van bestaande bebouwing. Deze lijn doortrekkend is zij van mening dat, binnen de beleidskaders die in de Nota Ruimte zullen worden neergelegd, het wijzigen van een recreatiebestemming naar een woonbestemming vanuit nationaal beleid niet bezwaarlijk hoeft te zijn, mits aan de gebruikelijke voorwaarden die van toepassing zijn op de reguliere woningbouw wordt voldaan. Dat wil zeggen dat niet elk bouwwerk als woning kan worden bestempeld. Alleen bouwwerken die voldoen aan de technische eisen voor een woning, kunnen als zodanig worden aangemerkt. Alle eventuele andere type recreatieverblijven, die niet aan de bouwtechnische eisen voor een woning, zoals gesteld in het Bouwbesluit, (kunnen) voldoen, zijn logiesverblijven welke niet gebruikt mogen worden voor permanente bewoning (bijvoorbeeld stacaravans en houten vakantiehuisjes). Deze verruiming van het ruimtelijk beleid biedt gemeenten en provincies meer mogelijkheden om, op grond van hun reguliere bevoegdheden, bestemmingswijzigingen door te voeren voor situaties waar op 31 oktober 2003 onrechtmatig in een recreatiewoning wordt gewoond (van recreatie naar wonen ). Dit betekent onder andere dat bedoelde bestemmingswijzigingen in ieder geval niet kunnen worden doorgevoerd in de genoemde waardevolle en / of kwetsbare gebieden. Bij de afweging om eventueel tot een bestemmingswijziging over te gaan spelen op lokaal en regionaal niveau vele ruimtelijke en regionaal economische factoren een rol, waaronder het belang van het borgen van voldoende verblijfsrecreatief aanbod en het borgen en ontwikkelen van de kwaliteit en leefbaarheid van het landelijk gebied. Gezien de beleidsverruiming biedt zij gemeenten en provincies ook de mogelijkheid om voor complexen van recreatiewoningen waar nu feitelijk in grote mate onrechtmatig wordt gewoond een bestemmingswijziging door te voeren (van recreatie naar wonen ). Zij doelt hierbij op complexen van recreatiewoningen: die op 31 oktober 2003 in grote mate onrechtmatig worden bewoond; die zijn gelegen buiten de hierboven genoemde waardevolle en / of kwetsbare gebieden; die thans niet bedrijfsmatig worden geëxploiteerd; waarvan de woningen voldoen aan het Bouwbesluit; en waarvan een bestemmingswijziging niet in strijd is met de toepasselijke milieuwetgeving

13 Het is niet de bedoeling dat complexen waar niet of nauwelijks wordt gewoond worden omgezet. Het is niet de bedoeling dat bij bedoelde bestemmingswijziging de eventuele recreatiefunctie van het betreffende gebied in gevaar komt dan wel dat er een nieuwe behoefte aan recreatiewoningen in hetzelfde gebied ontstaat. Gemeenten en provincies kunnen een eigen afweging maken, mede op grond van lokaal /provinciaal beleid over kwetsbare gebieden. Mocht een bestemmingswijziging niet aan de orde zijn, dan dienen gemeenten te handhaven en geldt het hieronder gestelde over de mogelijkheid van een persoonsgebonden beschikking Persoonsgebonden beschikking en handhaving Voor alle andere voorkomende situaties van onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen op 31 oktober 2003 dienen gemeenten en provincies uiterlijk 31 december 2004 aangegeven te hebben op welke wijze de onrechtmatige bewoning zal worden beëindigd. Dit zijn niet die situaties waar op 31 oktober 2003 onrechtmatig wordt gewoond, maar waar op grond van het rijksbeleid geen bestemmingswijziging aan de orde kan zijn dan wel waar gemeenten en/of provincies op grond van hun eigen beleid geen bestemmingswijziging overwegen. In beginsel dienen gemeenten ten aanzien van deze situaties van onrechtmatige bewoning een actief handhavingsbeleid te voeren. Om tegemoet te komen aan bestaande situaties bestaat geen bezwaar tegen dat gemeenten een persoonsgebonden beschikking nemen, die ertoe strekt dat de betreffende bewoner(s) in de betreffende recreatiewoning mogen blijven wonen. Deze beschikking is persoonsgebonden, aan het object gerelateerd, niet overdraagbaar en vervalt in ieder geval op het moment dat de betreffende bewoner verhuist of overlijdt. Voorwaarde is wel dat het betreffende object moet voldoen aan de eisen die het Bouwbesluit aan een woning stelt en dat het bewonen van het betreffende object niet strijdig is met de milieuwetgeving. Na expiratie van deze persoonsgebonden beschikking dient de gemeente de recreatiebestemming actief te handhaven. Ten aanzien van de vraag wie in aanmerking kan komen voor een persoonsgebonden beschikking het volgende. Uit de tot op heden opgebouwde praktijkervaring blijkt dat gemeenten bij het nemen van persoonsgebonden beschikkingen, naast andere criteria, veelal het moment in de tijd, waarop van overheidswege kenbaar is gemaakt dat handhavend zal worden opgetreden tegen het onrechtmatig gebruik, als peildatum hanteren (het omslagmoment van passief gedogen naar actief handhaven ). Gemeenten die op deze wijze reeds actief handhavend optreden kunnen desgewenst dit spoor voort zetten en hun eerder vastgestelde peildatum blijven hanteren. Gemeenten die nog niet handhavend optreden dienen hiertoe over te gaan en een dergelijke peildatum vast te stellen. De uiterst mogelijke peildatum is 31 oktober Situaties van onrechtmatige bewoning die ná 31 oktober 2003 ontstaan, komen niet in aanmerking voor een persoonsgebonden beschikking

14 4 TOEKOMSTVISIE EN AMBITIE In dit hoofdstuk wordt binnen de kaders van het Rijksbeleid van de minister van VROM de toekomstvisie en ambitie beschreven, die de gemeente Goedereede zal hanteren om permanente bewoning van recreatieverblijven te voorkomen Toekomstvisie Als het gemeentebestuur van de gemeente Goedereede geen actief handhavingsbeleid gaat voeren om illegale bewoning tegen te gaan, is de kans groot dat het aantal permanente bewoners in de gemeente groeit. De geloofwaardigheid van het gemeentebestuur staat op het spel als niet tegen overtredingen van (gemeentelijke regelingen) wordt opgetreden. Het beleid is daarom er op gericht om permanente bewoning van recreatiewoningen tegen te gaan. Bij de uitvoering hiervan wordt derhalve geen ruimte gecreëerd voor uitzonderingen. De gemeente Goedereede wenst binnen haar grondgebied geen gedoogcultuur. Dit betekent dat de toekomstvisie van de gemeente Goedereede gericht zal zijn op de volgende speerpunten. Het structureel, stringent en consequent handhaven van overtredingen van het bestemmingsplan, ter zake het permanent bewonen van recreatieverblijven. Duidelijkheid naar burgers en recreatieondernemers over de consequenties bij geconstateerde overtreding van bestemmingsplanvoorschriften. Bevorderen en aantrekkelijk maken van de recreatie binnen de gemeente voor een ieder, door een actieve interne en externe communicatie. Waarborgen van privacy van overtreders Motivering van het handhavingsbeleid Vooraf relatie provinciaal beleid en afspraken met recreatieondernemers beschrijven. Doordat recreatiewoningen door permanente bewoning aan de recreatievoorraad worden onttrokken ontstaat een groeiende vraag naar recreatiewoningen elders. Het gaat hierbij vaak om landschappelijke waardevolle (natuur)gebieden en dus extra aantasting van het buitengebied. Ook leidt de permanente bewoning ertoe dat de natuur in en rondom de recreatieterreinen geen herstelperiode meer krijgt. Voorts kunnen nog de volgende argumenten worden aangevoerd waarom permanente bewoning van recreatiewoningen in de gemeente Goedereede niet wenselijk wordt geacht. De behoefte aan bijgebouwen/bouwwerken (schuttingen, hekken) en / of uitbreidingen van de woningen is onder permanente bewoners groter. Het leefpatroon van de permanente bewoner is ten opzichte van de recreanten anders. De druk op andere voorzieningen zoals extra straatverlichting, verharde wegen, afvalverwijdering, ruimen van sneeuw, verzorging enzovoorts in het buitengebied is groter dan bij puur recreatief gebruik. Een groeiende aantal permanente bewoners tast het draagvlak voor toeristische voorzieningen aan. Permanente bewoning levert de gemeente enerzijds baten op (uitkering Gemeentefonds, inkomsten middenstand) en anderzijds kosten, omdat permanente bewoners aanspraak maken op allerlei gemeentelijke voorzieningen en geen toeristen- en forensenbelasting hoeven te betalen. Aantrekking van criminele of verborgen bedrijfsactiviteiten in de woning. Permanente bewoning levert een zware druk op de maatschappelijke voorzieningen

15 4.3. Ambitie De structurele en stringente aanpak van het fenomeen permanente bewoning zal moeten resulteren in de beëindiging van de permanente bewoning op alle recreatieparken in de gemeente Goedereede

16 5 BELEID PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEWOONVERBLIJVEN IN DE GEMEENTE GOEDEREEDE Bij de aanpak van oude gevallen van permanente bewoning wordt gekozen voor handhaving op maat. Hiermee wordt bedoeld dat elke individuele zaak zal worden onderworpen aan een handhaafbaarheidstoets. Deze toets zal worden uitgevoerd door middel van een dossieronderzoek. Het beleid van de gemeente Goedereede is gericht op een consistente en adequate handhaving en een rechtvaardige behandeling van de overtreder. De uitkomst van het dossieronderzoek dat wordt uitgevoerd, nadat is bewezen dat er sprake is van permanente bewoning, kan leiden tot de volgende beleidsuitgangspunten Planologisch overgangsrecht Het permanent wonen is een verworven recht geworden op grond van het overgangsrecht van het bestemmingsplan. Wanneer het gemeentebestuur het strijdig gebruik niet voor het van kracht worden van desbetreffende bestemmingsplan heeft gewraakt kan tegen desbetreffende strijdige situatie niet meer handhavend worden opgetreden: het overgangsrecht is daardoor objectgericht geworden. Dat wil zeggen dat het recht berust op het perceel/pand en gaat over op de rechtsopvolgers. Was tegen de strijdige situatie wel tijdig opgetreden, dan was in het kader van het overgangsrecht van een nieuw bestemmingsplan, persoonsgebonden overgangsrecht mogelijk geweest, hetgeen betekent dat het overgangsrecht niet opgaat voor nieuwe bewoners. Degene die een beroep doet op het overgangsrecht moet kunnen aantonen dat het recreatiewoonverblijf ten tijde van het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan, ononderbroken permanent werd bewoond. Het overgangsrecht vervalt alleen: bij sloop van het betreffende recreatiewoonverblijf; indien het strijdig gebruik wel tijdig is gewraakt en uit het nieuwe bestemmingsplan de persoonsgebonden overgangsbepalingen blijkt Bewoningssituatie op 31 oktober 2003 Indien het gemeentebestuur nimmer of nagenoeg niet heeft opgetreden, is hierdoor een zekere mate van rechtsverwerking ontstaan. Bij een breed, consistent beleid en het gunnen van een redelijke overgangstermijn is het handhaven van dergelijke gevallen goed mogelijk. Indien na de inventarisatie en controles het vermoeden van permanente bewoning wordt bevestigd, zal de gemeente Goedereede de bewoner aanschrijven over dit vermoeden en de bewoner uitnodigen voor een gesprek. In het gesprek zal het beleid van de gemeente aan bod komen zoals vastgelegd in onder andere de Nota permanente bewoning. In samenspraak met de bewoner wordt vastgesteld in welke categorie de bewoner valt. De categorisering is aan de hand van de hierna volgende staffel vastgesteld: - permanente bewoning gedurende 10 jaar of meer, beschikking voor onbepaalde duur. - permanente bewoning van minimaal 9 jaar, beschikking voor de duur van 4,5 jaar. - permanente bewoning van minimaal 8 jaar, beschikking voor de duur van 4 jaar. -.enz - permanente bewoning korter dan 1 jaar, beschikking voor de duur van 6 maanden

17 5.3. Bewoningssituatie na 31 oktober 2003 Alle strijdige situaties na 31 oktober 2003 zullen actief en structureel worden gehandhaafd. Personen die zich vanaf deze datum in het bevolkingsregister van Goedereede hebben laten inschrijven als bewoner van een recreatiewoning op een recreatieterrein, alsmede personen die niet kunnen aantonen dat zij voor de bekendmaking van het nieuwe beleid permanent bewoner waren van het desbetreffende recreatieverblijven, worden schriftelijk door het gemeentebestuur gesommeerd binnen 6 maanden na constatering van vermoedelijke permanente bewoning, de overtreding te beëindigen en elders permanente huisvesting te zoeken Uitzonderingen op tijdelijk verblijf Een aantal gevallen van permanente bewoning wordt slechts in uitzonderlijke situaties en tijdelijk toegestaan op grond van de volgende redenen. De betreffende periode van bewoning moet van zeer beperkte duur zijn en Er dient op voorhand duidelijkheid en zekerheid te bestaan omtrent de datum waarop die periode uiterlijk zal worden beëindigd

18 6 UITVOERING VAN DE HANDHAVING In dit hoofdstuk wordt beschreven op welke wijze uitvoering wordt gegeven aan het voorgestane beleid, teneinde de beoogde ambitie te realiseren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen procesgerichte activiteiten, administratieve controles, fysieke controles en juridische activiteiten Procesgerichte activiteiten Waarborgen ten aanzien van privacy Om het beleid uit te kunnen voeren zal de gemeente zo veel mogelijk gegevens over (vermoedelijke) overtreders opvragen bij diverse instellingen en diensten. Door het verzamelen van deze gegevens zou de gemeente aanwijzingen kunnen verkrijgen dat mensen een recreatiewoning permanent bewonen. Toezichtbevoegdheden De Wet op de ruimtelijke ordening geeft een toezichthouder geen bevoegdheid om gegevens te vorderen als bedoeld in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Op basis van de Woningwet kan daarentegen wel een toezichthouder worden aangewezen die de bijbehorende Awbtoezichtsbevoegdheden heeft. Het overtreden van voorschriften die deel uitmaken van een bestemmingsplan als in de Wet op de ruimtelijke ordening bedoeld, kan een strafbaar feit opleveren. Bij het verzamelen van gegevens uit verschillende bronnen in het kader van controle is het daarom van belang dat de grens tussen controle en opsporing in het oog wordt gehouden. Toezichthouders mogen in dat kader geen opsporingsactiviteiten verrichten. Zaken die daartoe aanleiding geven, moeten dan ook overgedragen worden aan opsporingsambtenaren. Aanleg van de onderzoeksregistratie door de gemeente Worden in het kader van een controle of vooronderzoek de verzamelde gegevens in een registratie ondergebracht, dan gelden daarvoor regels uit de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Er is een belangenafweging vereist tussen het doel dat met de registratie wordt nagestreefd en de privacybelangen van de geregistreerden. Er moet worden onderzocht of het beoogde resultaat ook met alternatieve maatregelen kan worden bereikt. De inbreuk op de persoonlijke levenssfeer mag verder niet onevenredig zijn in verhouding tot het nagestreefde doel. Het uitvoeren van de bedoelde (voor)onderzoeken en het opvragen en vastleggen van persoonsgegevens mag alleen plaatsvinden als aangetoond kan worden dat andere voorzieningen niet mogelijk of effectief zijn. In een zo vroeg mogelijk stadium moeten maatregelen worden genomen, waardoor de permanente bewoning wordt voorkomen of bewijsbaar gemaakt voor de gemeente. De gemeente zal in de eerste plaats voldoen aan de basisvoorwaarden die de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer heeft opgesteld voor het succesvol beëindigen van De gemeente zal in de tweede plaats voorkomen dat willekeurige bewoners van recreatiewoningen al snel worden betrokken in uitgebreide gegevensverzamelingen, waarbij er voor hen wat betreft de sancties of de diepgravendheid van de controle nogal wat te verliezen valt. De Registratiekamer geeft aan waarmee de gemeente in dat verband rekening moet houden. Selectie en rangorde in gegevensbronnen

19 De Registratiekamer beveelt de gemeente aan om de gevallen waarin er een indicatie of een bepaald vermoeden van onterechte permanente bewoning is ontstaan, zorgvuldig te selecteren. De indicatoren die kunnen leiden tot een vermoeden moeten daarbij helder en scherp worden gesteld. Dat leidt tot een doeltreffende selectie en het voorkomen van onnodige gegevensverzameling. Er dient een rangorde in de gegevensbronnen aangehouden te worden. Het gaat om de volgende informatiebronnen: Kamer van Koophandel, Rijksbelastingen, gemeentelijke basisadministratie, gemeentelijke belastingadministratie, kadastergegevens, administraties van andere gemeenten, leerplichtregistratie, de kentekenregistratie in Veendam. Naam, adres, woonplaatsgegevens, telefoon en faxnummers Bouwvergunningregistraties Gemeentelijke Sociale Dienst KPN-telecom Nutsbedrijven Nachtregister Verenigingen Verklaringen van derden. Het verdient aanbeveling eerst bij de betrokkene te informeren, voordat andere bronnen worden geraadpleegd. In het algemeen dient eerder uit interne dan uit externe gegevensbronnen te worden geput. Opvragen van gegevens De Wbp bevat normen waaraan het verstrekken van gegevens binnen de organisatie van de houder moet voldoen, alsmede normen die betrekking hebben op de verstrekking van gegevens aan derden (buiten de organisatie van de houder). Tot de laatstbedoelde categorie verstrekkingen behoren de gegevensverstrekkingen uit externe persoonsregistraties aan de gemeente. Voor zover het gaat om het gebruik van gegevens uit de gemeentelijke belastingadministratie moet dit echter worden getoetst aan de strengere normen voor externe verstrekking. De gemeenteraad moet daaraan voorafgaand bovendien bij raadsverordening ontheffing van de geheimhoudingsplicht verlenen. Het is aan de houder van de registratie waaruit gegevens verstrekt zouden moeten worden, om te beslissen of een verstrekking aan de gemeente plaats zal vinden. Er is geen verplichting, maar hooguit een bevoegdheid om te verstrekken. Het gaat daarbij om een beslissing waarbij de concrete omstandigheden moeten worden meegewogen, en die wordt genomen na toetsing aan het voor de verstrekkende instantie geldende verstrekkingenregime. De betrokken instanties moeten in hun beslissing laten meewegen de mate waarin de gemeente aan de voorwaarden voor zorgvuldige verwerking van persoonsgegevens voldoet (samengevat: weloverwogen voorafgaande privacytoets bij aanleg van onderzoeksbestand, basisvoorwaarden van de minister, selectie en rangorde in gegevensbronnen). De gemeente stelt overeenkomstig de verplichtingen van de WBP een beveiligingsplan op, om onrechtmatig gebruik van persoonsgegevens te voorkomen

20 6.1.2 Communicatie Indien de gemeente het initiatief neemt, betekent dit dat de gemeente de plaatselijke bevolking, de recreatieondernemers, de overige plaatselijk betrokkenen en de toeristen actief moet gaan informeren over het gemeentelijk beleid met betrekking tot de permanente bewoning. Deze informatie kan op verschillende manieren worden verstrekt, namelijk: op het moment, dat iemand zich meldt bij het loket burgerzaken om zich te laten inschrijven op een recreatieperceel kan de medewerker deze inschrijving niet weigeren en is hij/zij verplicht deze inschrijving te verrichten. Ook dient de medewerker de andere betrokken afdelingen van de gemeente (welzijn en bouwen en wonen) te informeren over het feit, dat iemand zich heeft laten inschrijven op een recreatieperceel. De afdeling Bouwen en wonen kan deze persoon vervolgens schriftelijk informeren over het feit, dat een recreatieverblijf niet permanent mag worden bewoond, ook al heeft men zich in de gemeente laten inschrijven. via het verstrekken van folders op de afdelingen van het gemeentehuis, bij de recepties van de recreatiebedrijven zelf en bij het plaatselijke VVV-kantoor. via het versturen van een informatiebrief naar makelaars, notarissen, financiële instellingen en exploitanten/eigenaren van recreatiebedrijven. het voorlichten van de recreatieondernemers door bijvoorbeeld het beleggen van een informatiebijeenkomst waarin de ondernemers duidelijk kan worden gemaakt wat de kern van het probleem is en dat dit alleen kan worden bestreden door eendrachtige samenwerking en het maken van goede afspraken. Deze afspraken kunnen worden vastgelegd in een door de gemeente en de recreatieondernemers op te stellen convenant. tijdens de controles van de daartoe bevoegde ambtenaren kunnen deze mondeling informatie verstrekken aan de direct betrokkenen en de folder overhandigen. Naast de persoonlijke benadering moet de gemeente via publicatie in de regionale en plaatselijke dag- en/of weekbladen de doelgroep informeren. Het is ook wenselijk een publicatie over het nieuwe gemeentelijk beleid in een landelijk dagblad te zetten

21 6.1.3 Monitoring en verantwoording Naast het formuleren van beleid zal ook aandacht moeten worden besteed aan een efficiënte besteding van middelen. Er zal periodiek en jaarlijks verslag worden uitgebracht over het resultaat van de uitgevoerde werkzaamheden, zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin Administratieve controles Zoals reeds in eerdere paragrafen is beschreven, is het niet mogelijk om de inschrijving te weigeren. Hoewel de gemeente verplicht is tot inschrijving zal zij niet klakkeloos over gaan tot inschrijving. Om de problematiek van inschrijvingen op recreatieverblijven stringent te controleren zal als volgt worden gehandeld Inschrijving in het GBA Inschrijvingen door eigenaren. Eigenaren die zich inschrijven op een recreatieverblijf, worden in eerste instantie schriftelijk geïnformeerd over het beleid van de gemeente. Voorts wordt ook mededeling gedaan over de consequentie van het permanent bewonen van recreatieverblijven. Inschrijving door huurders, anders dan eigenaren. Als duidelijk is dat de inschrijving wordt gevraagd op een recreatieverblijf, zal de verzoeker (de huurder) worden gevraagd om een bewijs van toestemming te overleggen dat de eigenaar of exploitant/ondernemer toestemming hiervoor heeft gegeven. De gemeente informeert de eigenaar of exploitant/ondernemer schriftelijk hierover ( ook indien van inschrijving wordt afgezien) Administratief onderzoek Aangetoond moet worden dat er sprake is van het houden van een hoofdwoonverblijf in een recreatiewoonverblijf. Indien dat het geval is, dan is er sprake van strijd met de voorschriften van het bestemmingsplan, waarin staat, dat het verboden is een recreatiewoonverblijf anders dan voor recreatieve doeleinden te gebruiken. Alvorens geconstateerd kan worden dat iemand een recreatiewoonverblijf permanent bewoont, zullen diverse instrumenten in combinatie gebruikt moeten worden om zodoende voldoende bewijslast te verzamelen. De instrumenten die aangewend kunnen worden zijn: controle van registratiesystemen; controle van het opgegeven adres; verklaringen van ondernemers; verklaringen van betrokkenen; Opgemerkt wordt, dat bovengenoemde lijst niet uitputtend is. Gezien de complexiteit van het probleem moeten alle mogelijke gegevens worden aangewend in de bewijsvoering Fysieke controles (veldonderzoek) Op alle recreatieparken in de gemeente zal intensief worden gecontroleerd op de naleving van bestemmingsplanvoorschriften. Het toezicht is niet alleen geconcentreerd op bewoners die zich hebben ingeschreven, maar ook op overtreders die elders zijn ingeschreven, maar een recreatieverblijf toch permanent bewonen. Gekozen is om per onderzoek 10 vermoedelijke locaties van permanente bewoning te controleren en bestuursrechtelijk aan te pakken. De kans

22 op een grote stroom van beroep- en bezwaarschriften in een korte tijdsperiode komt hierdoor te vervallen. Tevens wordt het woongenot van de overige permanente bewoners van recreatieonderkomens, door de aanhoudende aanwezigheid van controleurs op de recreatieterreinen, teniet gedaan. De fysieke controles worden uitgevoerd door personen werkzaam bij een daarin gespecialiseerd en gecertificeerd bedrijf Juridische activiteiten Vooraankondiging bestuurlijke sancties Voordat een bestuurlijke sanctiebeschikking definitief de deur uitgaat moet de betrokkene in de gelegenheid worden gesteld zijn of haar zienswijze ter zake kenbaar te maken. Voor degenen, die aangeschreven worden de illegale bewoning van een recreatiewoonverblijf te staken, gelden de volgende begunstigingstermijnen, teneinde een alternatieve woonruimte te kunnen vinden. Bewoners die op 1 oktober 2003, de recreatieverblijf permanent bewonen, krijgen een termijn, als omschreven in de staffel vermeld onder punt 5.2, om de strijdige situatie te beëindigen. Bewoners die na 1 oktober 2003, de recreatieverblijf permanent bewonen, krijgen een termijn van een half jaar, om de strijdige situatie te beëindigen. Indien beëindiging van de strijdige situatie na de begunstigingstermijn voortduurt, zal de gemeente overgaan tot het opleggen van een bestuurlijke sanctie Opleggen van bestuurlijke sancties Wanneer de controleactiviteiten in voldoende mate hebben aangetoond, dat er sprake is van permanente bewoning, zal de gemeente er toe overgaan bestuurlijke sancties op te leggen. Hierbij heeft de gemeente de mogelijkheid om uit twee sanctiemiddelen te kiezen, te weten het toepassen van bestuursdwang of het opleggen van een last onder dwangsom. Het is niet toegestaan beide instrumenten gelijktijdig te gebruiken. Voorts dienen gelijke gevallen gelijk te worden behandeld, hetgeen betekent dat de diverse handhavingsmiddelen niet naast elkaar gebruikt mogen worden. Het opleggen van een last onder dwangsom dient bijvoorbeeld afhankelijk gesteld te worden van de aard van de overtreding en niet van het feit of bij de dader wel of niet voldoende financiële middelen voorhanden zijn. Voorts kan de last onder dwangsom niet afhankelijk worden gesteld van de draagkracht van de overtreder. Bij de keuze tussen beide sancties kunnen verschillende overwegingen een rol spelen. Een overweging kan zijn dat de gemeente behoefte heeft aan een duidelijke voorbeeldwerking. Het toepassen van bestuursdwang (vooral bij ontruiming) is duidelijker zichtbaar voor iedereen dan het opleggen van een last onder dwangsom. Van het toepassen van bestuursdwang zal derhalve een afschrikkende werking uitgaan. Ook wanneer het vermoeden bestaat dat de overtreder armlastig is of wanneer er inningsproblemen te verwachten zijn, zal het toepassen van bestuursdwang het meest effectief zijn. In het kader van de aanpak van permanente bewoning verdient het opleggen van een last onder dwangsom echter de voorkeur. Hierbij ligt namelijk het initiatief om de strijdige situatie te beëindigen bij de overtreder en niet bij de gemeente. De gemeente hoeft niet zelf eerst te investeren (kosten van de ontruiming) om vervolgens maar af te wachten in hoeverre de kosten ook daadwerkelijk kunnen worden verhaald op de overtreder. Een last onder dwangsom kennen we in drie vormen, namelijk: een bedrag ineens;

23 een bedrag per tijdseenheid; een bedrag per overtreding. De gemeente kiest voor een bedrag per tijdseenheid. Per vastgestelde tijdseenheid dient een controle te worden uitgevoerd en dient de last onder dwangsom per tijdseenheid verbeurd verklaard te worden. De last onder dwangsom zal worden opgelegd aan de overtreder. Daarnaast kan in voorkomende gevallen ook worden bekeken in hoeverre de eigenaar (voor zover de eigenaar niet de bewoner is) aansprakelijk kan worden gesteld voor de overtreding van de bestemmingsplanvoorschriften. In dat geval zullen zowel de eigenaar als de bewoner worden aangeschreven. Indien met een last onder dwangsom het doel niet wordt bereikt, zal de gemeente overgaan tot het toepassen van bestuursdwang, dit uiteraard afhankelijk van de situatie op dat moment Effectueren van sancties Wanneer na de in de beschikking gestelde begunstigingstermijn de overtreding niet is opgeheven, verbeurt de betrokkene de last onder dwangsom en kan het bevoegd gezag tot invordering overgaan. 'Verbeuren' houdt in dat het bedrag verschuldigd wordt aan het bevoegde gezag. De schuld ontstaat van rechtswege. De bevoegdheid tot invordering van verbeurde bedragen verjaart door verloop van zes maanden na de dag waarop zij zijn verbeurd (artikel 5:35 Awb). Het bevoegd gezag laat eerst per brief aan de betrokkene weten, dat na het van kracht worden van de dwangsombeschikking de daarin vermelde overtredingen zijn geconstateerd. Daarbij wordt het gehele tot die datum verbeurde bedrag vermeld. Tevens wordt aangegeven binnen welke termijn en op welke wijze dat bedrag moet worden voldaan. Wanneer niet of niet op tijd wordt betaald, stuurt het bevoegd gezag een aanmaning. Als na de aanmaning nog niet wordt betaald, kan het verschuldigde bedrag bij dwangbevel worden ingevorderd. Dat dwangbevel is de officiële kennisgeving waarin de verplichting tot betaling van de dwangsom is vastgelegd. Dat dwangbevel wordt bij deurwaardersexploot aan de debiteur betekend. Deze deurwaarder wikkelt verder de hele executie van het dwangbevel af. Tegen het dwangbevel staat voor de overtreder verzet open door dagvaarding van het bevoegd gezag voor de burgerlijke rechter. Het verzet schorst de tenuitvoerlegging. De lengte van de procedure kan zo flink oplopen en het bestuursorgaan dient tweemaal het bewijs te leveren dat sprake is van een overtreding, waardoor de controlelast zwaar is. Verjaring van dwangsommen In de Algemene Wet Bestuursrecht is bepaald dat de bevoegdheid van de overheid om verbeurde dwangsommen te incasseren verjaart door het verloop van zes maanden na de dag waarop de dwangsommen zijn verbeurd. Indien het gaat om een eenmalige verbeurde dwangsom is die verjaringstermijn eenvoudig vast te stellen. Bij het verbeuren van periodieke dwangsommen is dat iets minder eenvoudig. Uitgaande van het hierboven genoemde voorbeeld wordt na het verstrijken van één week een dwangsom van 5.000,- verbeurd, na twee weken wederom 5.000,-, dus in totaal ,-, na drie weken weer 5.000,- etc. De bevoegdheid om de na één week verbeurde dwangsom te incasseren verjaart een half jaar na dat tijdstip, de bevoegdheid om de in de tweede week verbeurde dwangsom te incasseren verjaart een half jaar na dat tijdstip, etc. Indien het maximum van de verbeurde dwangsommen is bereikt (in dit voorbeeld na tien weken) worden geen verdere dwangsommen meer verbeurd. Verzenden nota of aanmaning Is de verjaringstermijn verstreken, dan vervalt de bevoegdheid van de overheid om de verbeurde dwangsommen te incasseren. Om dat te voorkomen heeft de overheid de

24 bevoegdheid om lopende verjaringstermijnen te stuiten en wel door binnen de verjaringstermijn aanspraak te maken op betaling van het verbeurde bedrag, wat kan door het verzenden van een nota of aanmaning. Indien een dergelijke mededeling aan de schuldenaar wordt verzonden begint een nieuwe verjaringstermijn van een half jaar te lopen. Bezwaar of beroep De verjaringstermijn loopt ook door bij het maken van bezwaar of het instellen van beroep tegen een dwangsombesluit. Indien een overheid er in een dergelijk geval voor kiest om verbeurde dwangsommen nog niet te incasseren in afwachting van de uitspraak, dient zij ervoor te zorgen minimaal eens per half jaar aan de schuldenaar mee te delen dat nog steeds aanspraak wordt gemaakt op de verbeurde dwangsommen. Laat zij dit na, dan gaat de bevoegdheid tot incasso verloren. Voor overheden verdient het dus aanbeveling de hier genoemde termijnen goed in het oog te houden!